Αυξημένη κίνηση για αντιγριπικό εμβολιασμό από Θεσσαλονικείς. Υπάρχει επάρκεια εμβολίων

Αυξημένη κίνηση από ασθενείς που σπεύδουν να εμβολιαστούν κατά της εποχικής γρίπης καταγράφεται φέτος στα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης. Πολίτες που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, για τις οποίες συστήνεται ο εμβολιασμός, πηγαίνουν στα φαρμακεία για να κάνουν το αναγκαίο αντιγριπικό εμβόλιο, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που απλώς επιθυμούν να θωρακίσουν τον οργανισμό τους και κάνουν το εμβόλιο προληπτικά.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ), Διονύσης Ευγενίδης η κίνηση έχει αυξηθεί σε σύγκριση με πέρυσι και πρόπερσι, γεγονός που αποδεικνύει την ευαισθητοποίηση του κόσμου σχετικά με την αναγκαιότητα του εμβολιασμού. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και ο θόρυβος που προκλήθηκε με την φετινή έξαρση των κρουσμάτων ιλαράς, αλλά και των κρουσμάτων γρίπης της περσινής χρονιάς.
Σύμφωνα με τον κ. Ευγενίδη, προς το παρόν υπάρχει επάρκεια αντιγριπικών εμβολίων. Από τον Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών Θεσσαλονίκης (ΣΥΦΑ), τα φαρμακεία της πόλης προμηθεύτηκαν 115.000 αντιγριπικά εμβόλια για την περίοδο 2017-2018.
Στη φετινή παραγγελία, εκτός από το κλασικό τριδύναμο εμβόλιο, περιλαμβάνονται και καινούργια, πιο εξελιγμένα τετραδύναμα εμβόλια που καλύπτουν περισσότερα στελέχη του ιού της γρίπης. Το τριδύναμο και τα τετραδύναμα εμβόλια έχουν ένδειξη για ενήλικες και για παιδιά ηλικίας άνω των 3 ετών, ενώ για τα παιδιά ηλικίας κάτω των 3 ετών ένδειξη έχει μόνο το τριδύναμο εμβόλιο από το οποίο χορηγείται η μισή δόση.
«Ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι σε εξέλιξη. Οι πολίτες –κυρίως όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού- δεν πρέπει να ξεχάσουν να κάνουν το εμβόλιο, το οποίο χρειάζεται περίπου 15 ημέρες για να δράσει και να δημιουργήσει αντισώματα στον ανθρώπινο οργανισμό», τονίζει ο κ. Ευγενίδης και προσθέτει ότι «ευτυχώς, χάρη στην παρέμβαση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, λύθηκε και το σοβαρό πρόβλημα που είχε προκύψει με τη συνταγογράφηση των αντιγριπικών εμβολίων. Το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης θεωρούσε τα δύο τετραδύναμα εμβόλια που κυκλοφορούν στην αγορά διαφορετικά, ενώ έχουν ακριβώς την ίδια σύνθεση. Το αποτέλεσμα ήταν να μην καλύπτεται ο πληθυσμός άμεσα σε περίπτωση έλλειψης του ενός εμβολίου και να μην υπάρχει δυνατότητα αντικατάστασής του από το άλλο όμοιο».
Το φετινό αντιγριπικό εμβόλιο (περίοδος 2017-2018) παρέχει προφύλαξη έναντι και του ιού της πανδημίας Α (Η1Ν1) που εμφανίστηκε το 2009. Όσον αφορά στο κόστος του, η λιανική τιμή του τριδύναμου εμβολίου είναι 5,70 ευρώ, ενώ του τετραδύναμου κυμαίνεται από 10,70 έως 13,70 ευρώ. Όλα χορηγούνται με ιατρική συνταγή.

Η εποχική γρίπη είναι το πιο συχνό νόσημα, αλλά και το πιο συχνό αίτιο θανάτου από νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό. Παγκοσμίως προκαλεί επιδημίες κάθε έτος με 250.000– 500.000 θανάτους ετησίως. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου κατ’ εκτίμηση νοσεί το 3%-5% του πληθυσμού κάθε χρόνο, αναμένονται περίπου 40.000 θάνατοι/έτος.
Ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός είναι το μοναδικό μέτρο που μπορεί αποδεδειγμένα να προφυλάξει από τη νόσο με το ποσοστό προφύλαξης να κυμαίνεται από 40%-60%. Ακόμα όμως και στην περίπτωση νόσησης σε εμβολιασθέντα άτομα, η κλινική εικόνα είναι ηπιότερη και αποτρέπεται στη συντριπτική πλειοψηφία η ανάγκη για νοσηλεία.

ΚΕΕΛΠΝΟ:Εχουν γίνει 12.000 εμβόλια για την ιλαρά.Στόχος τα 25.000 έως το τέλος του χρόνου

Η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, ειδικά σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες, αλλά και η γενικευμένη επιδημία στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα σε κοντινές μας χώρες όπως η Ιταλία και η Ρουμανία, είναι οι βασικές αιτίες της επιδημικής έξαρσης της ιλαράς που παρατηρείται φέτος στη χώρα μας, τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), Αγάπιος Τερζίδης. Εκτιμά ωστόσο, ότι εξαιτίας της έγκαιρης προετοιμασίας δεν θα έχουμε την έξαρση που παρατηρείται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες , όπως στη Ρουμανία, όπου έχουν καταγραφεί περίπου 10.000 κρούσματα, και απ' ό,τι «φαίνεται θα κρατηθεί χαμηλά», λέει χαρακτηριστικά.

       «Η επιδημική έξαρση δεν μας βρήκε απροετοίμαστους είχαμε ήδη προμηθευθεί περίπου 50.000 εμβόλια και ξεκίνησε η υλοποίηση σχεδίου εμβολιασμών», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

       Με την έναρξη της επιδημίας στις κοντινές χώρες το ΚΕΕΛΠΝΟ άρχισε εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με αφίσες, διαφημιστικά μηνύματα, αλλά και δράσεις για τον εμβολιασμό των κοινωνικά αποκλεισμένων-ευάλωτων ομάδων όπως είναι οι Ρομά, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.

      Από τον περασμένο Ιούνιο, υπογραμμίζει, έχουν γίνει 12.000 δόσεις και συνεχίζουμε με τελικό στόχο τα 25.000 εμβόλια έως το τέλος του χρόνου.

      Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχει εκδηλωθεί επιδημία ιλαράς που βρίσκεται σε εξέλιξη. Κατά την περίοδο 2016-2017 έχουν καταγραφεί περισσότερα από 19.000 περιστατικά σε όλη την Ευρώπη και 44 θάνατοι. Στην Ελλάδα καταγράφηκε ένας θάνατος και 368 κρούσματα ιλαράς.

      Οι δράσεις για τον εμβολιασμό είχαν ατονήσει

       Ο κ. Τερζίδης αναφέρει ότι οι δράσεις για τον εμβολιασμό των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων«είχαν ατονήσει και παραμεληθεί» κατά τα προηγούμενα χρόνια. Την τελευταία διετία, συνεχίζει, γίνεται μία ουσιαστική προσπάθεια αναβάθμισης της δημόσιας υγείας με τις δράσεις και πρωτοβουλίες του υπουργείου Υγείας.

      «Χρειάζονται δράσεις ενημέρωσης οι οποίες θα στοχεύουν στο γενικό πληθυσμό, τις ειδικές -ευάλωτες- ομάδες, τους επαγγελματίες υγείας, αλλά και στους οπαδούς του αντιεμβολιαστικού κινήματος, οι οποίοι κατά τη γνώμη μου είναι η πιο επικίνδυνη και δύσκολη ομάδα στόχος», λέει ο κ. Τερζίδης, κάνοντας λόγο για «υπεροπτική στάση» αν σκεφτούμε ότι στην Αφρική 500.000 παιδιά πεθαίνουν από επιπλοκές της ιλαράς.

      Προσθέτει ότι από τον Μάιο του 2016, σε συνεργασία με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, έχει ξεκινήσει εμβολιασμός όλων των παιδιών προσφύγων-μεταναστών με τα εμβόλια προτεραιότητας: Ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας, διφθερίτιδας, τετάνου, κοκίτη, πολιομυελίτιδας, αιμόφιλου, της ινφλουέντσας, ηπατίτιδας Β και πνευμονιόκοκκου. Σημειώνεται ότι δεν έχει καταγραφεί κρούσμα ιλαράς σε πρόσφυγες-μετανάστες.

      Γίνονται επαναληπτικές δόσεις, δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά που ξεκινούν να παρακολουθούν το σχολείο. Οι εμβολιασμοί γίνονται σε όλους τους χώρους διαβίωσης μεταναστών -προσφύγων σε συνεργασία με τις ΜΚΟ, που δραστηριοποιούνται στο πεδίο. Τον γενικό συντονισμό και σχεδιασμό, καθώς και την τήρηση του αρχείου των εμβολιασμών έχει η Γενική Γραμματείας Δημόσιας Υγείας και το ΚΕΕΛΠΝΟ. Την ευθύνη για τη φύλαξη και τη διάθεση των εμβολίων καθώς και για τη χορήγηση του βιβλιαρίου υγείας έχει το ΚΕΕΛΠΝΟ, καταλήγει ο κ. Τερζίδης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σε πλήρη εξέλιξη είναι η έξαρση της ιλαράς στη χώρα μας

Σε πλήρη εξέλιξη είναι η έξαρση της ιλαράς στη χώρα μας, με τον αριθμό των περιστατικών που δηλώνονται να παρουσιάζει συνεχή αύξηση. Η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά Έλληνες Ρομά, μία ομάδα πληθυσμού με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι παιδιά και κατοικούν στο Λεκανοπέδιο Αττικής και στην Πελοπόννησο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μηνιαία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης της ιλαράς που εξέδωσε χθες το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, από τις αρχές Μαΐου έως τις 29 Οκτωβρίου είχαν δηλωθεί στη χώρα μας 368 κρούσματα ιλαράς (3,42 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού). Τους τελευταίους τρεις μήνες καταγράφεται σταθερά ανοδική τάση στον αριθμό των κρουσμάτων: τον Αύγουστο δηλώθηκαν 94 περιστατικά, τον Σεπτέμβριο 114 και τον Οκτώβριο 142 περιστατικά. Επιπλέον, έχει καταγραφεί και ένας θάνατος 11μηνου βρέφους. Για όλα τα υπόλοιπα περιστατικά η έκβαση ήταν ίαση. Ωστόσο, 43 ασθενείς, δηλαδή ποσοστό 12% επί του συνόλου, παρουσίασαν επιπλοκές κυρίως πνευμονία/πνευμονίτιδα, ωτίτιδα, βρογχίτιδα και ήπια ηπατική διαταραχή.

Επτά στους δέκα ασθενείς, ήτοι 265 περιστατικά, είναι Ελληνες Ρομά, δύο στους δέκα ασθενείς (70 περιστατικά) είναι άτομα ελληνικής υπηκοότητας που ανήκουν στον λεγόμενο γενικό πληθυσμό, και το 9% (33 περιστατικά) είναι αλλοδαπής υπηκοότητας (κυρίως αλβανικής, ρουμανικής και γεωργιανής). Οκτώ στα δέκα περιστατικά είναι παιδιά ηλικίας έως 14 ετών, με την πιο ευάλωτη ηλικιακή ομάδα να είναι αυτή των ενός έως τεσσάρων ετών. Πάντως, η πλειονότητα των ασθενών ελληνικής υπηκοότητας που δεν ανήκουν σε ειδική πληθυσμιακή ομάδα (δεν είναι Ρομά) είναι ηλικίας άνω των 25 ετών. Από τους 368 ασθενείς με ιλαρά, οι 257 κατοικούν στο Λεκανοπέδιο Αττικής και 79 στην Πελοπόννησο (κυρίως Κόρινθο, Αργολίδα και Λακωνία). Συνολικά 320 κρούσματα (ποσοστό 87%) δηλώθηκαν ως ανεμβολίαστα και 27 (7%) είχαν ιστορικό ατελούς εμβολιασμού έναντι της ιλαράς. Για τα υπόλοιπα περιστατικά δεν είναι γνωστή η εμβολιαστική κάλυψη.

Οι ειδικοί επιστήμονες του ΚΕΕΛΠΝΟ εκτιμούν ότι το επόμενο διάστημα θα καταγραφούν και άλλα κρούσματα, ενώ δεν αποκλείουν την επέκτασή τους και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές, γεγονός που καθιστά τον εμβολιασμό ως «μονόδρομο». Οπως αναφέρεται στην έκθεση, «κρίνονται αναγκαίες, αφενός, η εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας και, αφετέρου, η εντατικοποίηση των εμβολιασμών».
ΠΕΝΝΥ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑ
kathimerini.gr

Σε τελική φάση ανοσοθεραπευτικό εμβόλιο για τον ιό HPV

Θεραπευτικό εμβόλιο για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και τις βλάβες που προκαλεί, δοκιμάζεται σε περισσότερα από 100 κέντρα σε όλο τον κόσμο, όπως δήλωσε στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Μαντουβάλου «104,9 Μυστικά Υγείας» ο μαιευτήρας-γυναικολόγος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ευριπίδης Μπιλιράκης.

«Το εμβόλιο, έχει παρασκευάσει μία εταιρεία βιοτεχνολογίας από το Νιού Τζέρσεϊ και αυτή τη στιγμή ο Οργανισμός Τροφίμων και φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει δώσει έγκριση να προχωρήσει κλινική δοκιμή σε φάση 3», αναφέρει ο κ. Μπιλιράκης κι εξηγεί:«Το εμβόλιο είναι ανοσοθεραπευτικό. Διεγείρει δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί εναντίον των κυττάρων, που έχουν υποστεί ενεργό λοίμωξη, και αυτή μπορεί να οδηγήσει σε καρκινογένεση. Η μορφή αυτής της θεραπείας έχει τη δυνατότητα να εξαφανίσει τον ιό, ή να υποστρέψει μία ελαφριά ή ακόμη και μία βαριά δυσπλασία, πριν μετατραπεί σε διηθητικό καρκίνο, στον τράχηλο της μήτρας ή στο αιδοίο. Στο πρόσφατο συνέδριο Eurogin στο Άμστερνταμ που ειδικεύεται στην HPV λοίμωξη, ανακοινώθηκε ότι ένα 50-60% των γυναικών φαίνεται ότι θα ωφεληθούν μακροπρόθεσμα από το θεραπευτικό αυτό εμβόλιο. Βάσει των μέχρι στιγμής δεδομένων από τη φάση δύο, γνωρίζουμε ότι σε ποσοστό 49% των ασθενών υποστρέφει η βλάβη, ενώ σε ποσοστό 40% εξαλείφεται ο ιός».

Περίπου 70% προστατεύει το προφυλακτικό

Είναι η πρώτη μορφή θεραπείας, έξω από αυτές που ξέρουμε και εφαρμόζουμε, τονίζει ο κ. Μπιλιράκης: «Δηλαδή στο μέλλον μπορεί να μην χρειάζονται καν εκτομές στα σημεία της βλάβης που τώρα γίνονται πχ με λέιζερ, και απλά με ένα εμβόλιο, η γυναίκα να θεραπεύεται».

Όπως αναφέρει ο κ. Μπιλιράκης «το προφυλακτικό προστατεύει σε ένα ποσοστό περίπου 70%, οπότε δεν πρέπει να στηριζόμαστε μόνο σε αυτό, αλλά πρέπει να έχουμε σαν όπλο στα χέρια μας την ετήσια γυναικολογική εξέταση».

Πρόσφατες στατιστικές

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV- Human Papilloma Virus) αποτελεί την πιο συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Τα τελευταία στατιστικά λένε ότι 8-10 γυναίκες από 17-65 θα έρθουν σε επαφή με το ιό κάποια στιγμή στη ζωή τους. Μία στις 4 από 17-25 ετών που κυκλοφορεί στο δρόμο έχει HPV λοίμωξη. Αλλά μόνο μία από τις χίλιες γυναίκες που θα μολυνθούν από τον ιό HPV, θα οδηγηθεί σε καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας, κατά κύριο λόγο, αλλά και στον κόλπο, το αιδοίο, τον πρωκτό και σε ένα ποσοστό 50% ο ιός αυτός έχει ευθύνη για τους καρκίνους του στοματοφάρυγγα.

* Ο Ευριπίδης Μπιλιράκης είναι αντιπρόεδρος στον ΙΣΑ και γγ της Ελληνικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου

ΑΠΕ

Η νέα εκστρατεία ενημέρωσης της MSD για το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα

«

Μην αφήσεις τον έρπητα ζωστήρα να κάνει τη ζωή σου ανυπόφορη. Εμβολιάσου σήμερα». Με το σύνθημα αυτό η εταιρεία MSD εγκαινιάζει μία νέα  ενημερωτική εκστρατεία για τον έρπητα ζωστήρα, μια ασθένεια που προκαλεί πόνο, ταλαιπωρία και ψυχική οδύνη, δοκιμάζοντας τα όρια και τις αντοχές των ασθενών.

Η εκστρατεία ενημέρωσης, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, έχει ως βασικό σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τις επιστημονικές και κοινωνικές παραμέτρους που σχετίζονται με τον έρπητα ζωστήρα, τις επιπλοκές που προκαλεί σε υψηλό ποσοστό, αλλά και για την πρόληψη της εκδήλωσης της ασθένειας μέσω του εμβολιασμού.

Για τον έρπητα ζωστήρα και τις δράσεις της MSD προς την κατεύθυνση της ενημέρωσης και της προστασίας από τις επιπλοκές της λοίμωξης, μίλησαν σε συνέντευξη Τύπου ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων κ. Παναγιώτης Γαργαλιάνος – Κακολύρης, ο Πρόεδρος  του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Γιώργος Πατούλης, ο υπεύθυνος Ιατρικού Τμήματος Εμβολίων της MSD κ. Γιώργος Τρίμης και ο Επιχειρησιακός Διευθυντής Τμήματος Εμβολίων της MSD κ. Νίκος Μαρκουλάτος. 

Η καμπάνια ενημέρωσης έχει ως «βάση» την ιστοσελίδα  HYPERLINK "http://www.erpiszostir.gr" www.erpiszostir.gr, όπου ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει πληροφορίες για κάθε πτυχή της ασθένειας και να ενημερωθεί υπεύθυνα για την αιτία και τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα, καθώς και για το πότε συνιστάται η διενέργεια εμβολιασμού έναντι του έρπητα ζωστήρα.

Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων κ. Παναγιώτης Γαργαλιάνος – Κακολύρης, οι ενήλικες έχουν και εκείνοι ανάγκη για τη θωράκιση του οργανισμού τους από διάφορα λοιμώδη νοσήματα μέσω των εμβολιασμών  αναλόγως των υποκείμενων ασθενειών που έχουν, της ηλικίας, του τρόπου ζωής και του επαγγέλματος. Στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις για τα απαραίτητα εμβόλια των ενηλίκων όπως και των παιδιών. Ειδικότερα για τον έρπητα ζωστήρα, όπως είπε ο κ. Π. Γαργαλιάνος – Κακολύρης, γνωρίζουμε ότι στις ηλικίες πάνω των 60 ετών η επίπτωση υπολογίζεται σε 13-15 περιστατικά ανά 1.000 ενηλίκους κάθε χρόνο.  

Κάποιοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές επιπλοκές στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, την όραση και την ακοή, αλλά η συχνότερη επιπλοκή είναι η μεθερπητική νευραλγία (ΜΕΝ) που μπορεί να διαρκέσει από 3 μήνες έως και 10 χρόνια. Η πρόληψη της εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα επιτυγχάνεται με  ειδικό εμβόλιο το οποίο προστατεύει από τις περισσότερες περιπτώσεις έρπητα ζωστήρα αλλά και ΜΕΝ. 

Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Γ. Πατούλης μιλώντας στην εκδήλωση, χαρακτήρισε σημαντική την πρωτοβουλία  της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων και της εταιρείας MSD και τόνισε ότι ο ΙΣΑ είναι  αρωγός σε τετοιες προσπάθειες που προάγουν την πρόληψη.

«Το επίπεδο εμβολιασμού  αποτελεί κριτήριο για το επίπεδο της υγειονομικής φροντίδας μιας χώρας. Και στην Ελλάδα ευτυχώς, οι γιατροί και όλο το ανθρώπινο δυναμικό του χώρου της υγείας προσπαθούμε να διατηρήσουμε υψηλό αυτό το επίπεδο, παρά τις αντιξοότητες που έχει δημιουργήσει η πολυετής οικονομική κρίση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενημερωθεί σωστά ο κόσμος για να προστατευθεί από την παραπληροφόρηση που εγκυμονεί μεγάλους υγειονομικούς κινδύνους. Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνονται τέτοιες προσπαθειες που αποσκοπούν στην πρόληψη και προάγουν την υγεία των πολιτών».

Ο υπεύθυνος Ιατρικού Τμήματος Εμβολίων της MSD κ. Γ. Τρίμης, στην ομιλία του αναφέρθηκε στην αξία του εμβολιασμού των ενηλίκων. Όπως εξήγησε «στα ηλικιωμένα άτομα οι λοιμώξεις είναι πιο σοβαρές, καθώς υπάρχει τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερος κίνδυνος ανάπτυξης επιπλοκών με υψηλή νοσηρότητα αλλά και θνητότητα. Ο δια βίου εμβολιασμός προσφέρει ανεκτίμητα οφέλη στον άνθρωπο. Με τον εμβολιασμό ενηλίκων αποφεύγεται κάθε χρόνο μεγάλος αριθμός περιστατικών γρίπης και περιορίζεται η μετάδοση καθώς και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, ενώ με το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου, περιορίζονται κάθε χρόνο οι πνευμονίες, γίνεται πιο εύκολη η αντιμετώπιση των πνευμονιών που είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά και μειώνονται αντίστοιχα οι εισαγωγές λόγω πνευμονίας στα νοσοκομεία και τις Μονάδες  Εντατικής Θεραπείας». 

Σημειώνεται ότι τα εμβόλια που συστήνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τους ενήλικες άνω των 60 ετών είναι η αναμνηστική δόση του εμβολίου για τέτανο, διφθερίτιδα ή/και κοκκύτη, το εμβόλιο της γρίπης ετησίως, το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου  (>65 ετών, εκτός αν συνυπάρχει χρόνιο νόσημα στην ηλικία 60-65 ετών)  και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα. Τα εμβόλια αυτά χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά Ταμεία.

Αναφερόμενος στον έρπητα ζωστήρα, ο κ. Τρίμης τόνισε ότι ο υπεύθυνος ιός εντοπίζεται στο 95% των ενηλίκων (σε όλους όσους έχουν περάσει ανεμευλογιά), και εκτιμάται ότι 1 στα 4 άτομα θα αναπτύξουν έρπητα ζωστήρα στη ζωή τους. Η πιθανότητα εμφάνισης και η σοβαρότητα  της λοίμωξης αυξάνουν δραματικά μετά την ηλικία των 50 ετών, ενώ με την αύξηση της ηλικίας, αυξάνεται αντίστοιχα η διάρκεια του πόνου που προκαλεί η νόσος με αποτέλεσμα να είναι πιο συχνή η μεθερπητική νευραλγία (πόνος πέραν του μηνός από την έναρξη του επεισοδίου έρπητα ζωστήρα).

Ο έρπητας ζωστήρας και η μεθερπητική νευραλγία (ΜΕΝ) – συνέχισε – είναι μία επώδυνη νόσος που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή επιδείνωση της ποιότητας ζωής, καθώς η αντιμετώπιση του Έρπητα Ζωστήρα και της ΜΕΝ είναι δύσκολη και  συχνά αναποτελεσματική. 

Επιπλέον μερικοί ασθενείς  μπορεί να υποφέρουν από σοβαρές εκδηλώσεις και επιπλοκές. Είναι χαρακτηριστικό, είπε ο κ. Τρίμης, ότι τουλάχιστον 1 στους 10 ασθενείς με Έρπητα Ζωστήρα θα αναπτύξει βλάβες στον οφθαλμό και το ήμισυ αυτών θα υποφέρουν από χρόνια οφθαλμική νόσο  και κίνδυνο απώλειας όρασης. Επίσης, άτομα που είχαν περάσει επεισόδιο έρπητα ζωστήρα,  το επόμενο 6μηνο έχουν 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου, συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. 

Με τα δεδομένα αυτά, κατέληξε ο κ. Τρίμης, γίνεται αντιληπτή η αξία του εμβολιασμού των ενηλίκων, προκειμένου να διατηρείται σε ένα υψηλό επίπεδο η θωράκιση και η ανοσία του πληθυσμού έναντι λοιμωδών ασθενειών που μπορεί να προληφθούν αποτελεσματικά και με ασφάλεια.

Από την πλευρά του ο  Επιχειρησιακός Διευθυντής Τμήματος Εμβολίων της MSD κ. Νίκος Μαρκουλάτος, παρουσίασε τη νέα ιστοσελίδα της MSD για τον έρπητα ζωστήρα, το  HYPERLINK "http://www.erpiszostir.gr" www.erpiszostir.gr. Μέσα από ένα φιλικό και εύχρηστο περιβάλλον, οι επισκέπτες μπορούν να ενημερωθούν για τον έρπητα ζωστήρα και τη μεθερπητική νευραλγία, τα συμπτώματα και τη διάγνωση  αλλά και για τις επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη τη ζωή των ασθενών με έρπητα ζωστήρα. 

Η καμπάνια της MSD για τον έρπητα ζωστήρα εστιάζει επιπλέον στη σοβαρότητα της ασθένειας και τον υψηλό κίνδυνο που διατρέχει κάποιος που δεν έχει εμβολιασθεί έναντι της λοίμωξης, μέσα από μαρτυρίες των ίδιων των ασθενών, είπε ο κ. Ν. Μαρκουλάτος. 

«Είναι σαν να φλέγεται η πλάτη σου», «Νιώθω σαν να με διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα» και «Μην αφήσεις τον έρπητα ζωστήρα να κάνει τη ζωή σου ανυπόφορη. Εμβολιάσου – Θωρακίσου», είναι μερικά από τα μηνύματα που περιλαμβάνονται στα υλικά της καμπάνιας. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι εκφράσεις είναι πραγματικές μαρτυρίες ασθενών που περιέγραψαν τον πόνο του έρπητα ζωστήρα μέσω μελετών επηρεασμού της ποιότητας ζωής.

Η πρόσφατη εμπειρία της ιλαράς και οι αδυναμίες του προγράμματος εμβολιασμών

του Κώστα Νταλούκα *, παιδιάτρου, medlabnews.gr

Η πρόσφατη εμφάνιση των κρουσμάτων ιλαράς στην χώρα μας το τελευταίο διάστημα, έφερε στην επιφάνεια σημαντικά προβλήματα αδυναμίας στο δημόσιο σύστημα υγείας και ανέδειξε για άλλη μια φορά την σημαντικότητα ελέγχου του εμβολιασμού των παιδιών ως προϋπόθεση εγγραφής στο σχολείο, προκειμένου να προληφθούν παρόμοια συμβάντα στο μέλλον.

Όμως, τι πραγματικά συνέβη στην Ευρώπη το τελευταίο διάστημα;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι τα κρούσματα ιλαράς στην Ευρώπη είχαν αρχίσει να αυξάνονται ανησυχητικά τα τελευταία δύο χρόνια, σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Από τις αρχές του 2017 η γειτονική μας Ρουμανία και Ιταλία άρχισαν να καταγράφουν μια μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς. Από την σελίδα του WHO σε έγγραφο1  που δημοσίευσε στις 27 Μαρτίου του 2017, διαβάζουμε: «Η Ρουμανία έχει δηλώσει πάνω από 3400 περιπτώσεις και 17 θανάτους από τον Ιανουάριο του 2016 (μέχρι τον Μάρτιο του 2017). 

Η πλειονότητα των κρουσμάτων ήταν από περιοχές που η εμβολιαστική κάλυψη ήταν πολύ χαμηλή». Σε άλλο σημείο στο ίδιο έγγραφο πιο κάτω: «Η Ιταλία έχει βιώσει μια απότομη αύξηση των κρουσμάτων τις πρώτες εβδομάδες του 2017. Με 238 αναφερθείσες μέχρι τώρα περιπτώσεις από τον Ιανουάριο του 2017 και τις πρώτες εκτιμήσεις να δείχνουν τον ίδιοαριθμό κρουσμάτων για τον Φεβρουάριο, έτσι που ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων σύντομα  θα ξεπεράσει το σύνολο των κρουσμάτων του 2016 (περίπου 850).

Δεδομένης της εξαιρετικά μεγάλης μεταδοτικότητας της ιλαράς και της εύκολης και μεγάλης μετακίνησης των ανθρώπων στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, ήταν θέμα χρόνου η ιλαρά να εμφανιστεί και στην χώρα μας, αφού σχεδόν όλες οι γειτονικές  χώρες, όπως η Ρουμανία, Ιταλία, Ουγγαρία, Τσεχία κλπ  μετρούσαν εκατοντάδες ή και χιλιάδες κρούσματα με θανάτους και εισαγωγές στα νοσοκομεία. Όταν εμφανίστηκε, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, τα δηλωμένα εργαστηριακά κρούσματα έφτασαν στα 200, ευτυχώς χωρίς θανάτους, αλλά με πολλές εισαγωγές στα νοσοκομεία και με σοβαρές επιπλοκές (ήταν εξ άλλου αναμενόμενο), όπως πνευμονίες, κερατίτιδα, εγκεφαλίτιδα κλπ για κάποια από αυτά. Εισαγωγές και επιπλοκές που επιβάρυναν την κρατική δαπάνη με νοσηλεία, φάρμακα και μακροχρόνια ιατρική φροντίδα για κάποιες περιπτώσεις.  

«Κάθε θάνατος και κάθε αναπηρία που προκαλείται από την ιλαρά, ενώ υπάρχει εμβόλιο που προλαμβάνει πλήρως το νόσημα, είναι μια απαράδεκτη τραγωδία» λέει η Dr Zsuzsanna Jakab, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας Διευθύντρια για την Ευρώπη.2

Τα ερωτήματα που επομένως προκύπτουν είναι: 

Μπορούσαμε να έχουμε λάβει μέτρα ή να έχουμε λειτουργήσει διαφορετικά ώστε να αποτρέψουμε την εμφάνιση και την ταχεία εξάπλωση των κρουσμάτων, ή αυτό ήταν αναπόφευκτο; 

Και αν μπορούσαμε τι ακριβώς δεν κάναμε σωστά και έγκαιρα;

Δυστυχώς στην παρούσα περίοδο δεν λειτουργήσαμε με στόχο την πρόληψη. Λειτουργήσαμε πυροσβεστικά και αφού τα κρούσματα άρχισαν να εμφανίζονται στην χώρα μας.

Για να μην φανώ άδικος, στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρω ότι η χώρα μας έχει ένα εξαιρετικό εμβολιαστικό πρόγραμμα και σε γενικές γραμμές υπάρχει πολύ υψηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών. Τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν και υπάρχει η δυνατότητα αυτή ακόμα και για τους ανασφάλιστους και τους απόρους. Εξ άλλου είναι γεγονός ότι όλοι σχεδόν οι εμπλεκόμενοι φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα έχουν επιδείξει μεγάλη ευαισθησία και πρόθεση για την προστασία και την προαγωγή των εμβολιασμών στην χώρα μας. Αξιέπαινη είναι η προσπάθεια του ΚΕΕΛΠΝΟ να εμβολιάσει τον ευπαθή πληθυσμό, έστω και εκ των υστέρων, καθώς και η συνεχής παρουσία του και παρακολούθηση των κρουσμάτων στην χώρα μας, όπως αξιέπαινη είναι και η προσπάθεια των ιδιωτών παιδιάτρων να ενημερώσουν τους γονείς και να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι οι ελευθεροεπαγγελματίες παιδίατροι έχουν την ευθύνη του 70% περίπου της εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών.

Και αφού το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών είναι τόσο καλό, και αφού οι εμβολιασμοί υποστηρίζονται και προωθούνται, γιατί φτάσαμε να έχουμε 200 κρούσματα ιλαράς στην χώρας μας;

Γιατί δεν φτάνει μόνο να έχεις ένα καλό πρόγραμμα εμβολιασμών. Πρέπει να το στηρίζεις, να το παρακολουθείς και να το ελέγχεις ταυτόχρονα για την αποτελεσματικότητά του. Οφείλεις να γνωρίζεις αν υπάρχουν ανεμβολίαστοι, ποιοι είναι και για ποιο λόγο δεν εμβολιάζονται. Αυτά φαίνεται ότι αποτέλεσαν την κυριότερη αιτία εμφάνισης των κρουσμάτων ιλαράς στην χώρα μας.

Τι έπρεπε λοιπόν να έχουμε κάνει εδώ και χρόνια όσον αφορά την πρόληψη των νοσημάτων αυτών, που προλαμβάνονται με εμβολιασμό;

Προληπτικά έπρεπε εδώ και χρόνια να έχουμε:

1. Στοχοποιήσει τον πληθυσμό που ήταν ανεμβολίαστος ή μερικά εμβολιασμένος, με σκοπό να τον εμβολιάσουμε πολύ πριν εμφανιστούν τα κρούσματα στην χώρα μας, ή έστω όταν μάθαμε ότι η ιλαρά έχει φουντώσει σε άλλα Ευρωπαϊκά κράτη.

2. Συνειδητοποιήσει ότι σε πραγματικό χρόνο υπάρχει δυστυχώς ένα ποσοστό γονέων, που αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, ή αναβάλουν τον εμβολιασμό για αργότερα, από φόβο και παραπληροφόρηση ότι τα εμβόλια προκαλούν βλάβες στην υγεία των παιδιών τους, και αυτό αφορούσε περισσότερο το εμβόλιο της ιλαράς. 

3. Ενημερώσει τον γενικό πληθυσμό με πολύ συχνές ενημερωτικές καμπάνιες για την αξία, την ασφάλεια  και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, ώστε να τον ευαισθητοποιήσουμε προκειμένου να μην σταματήσει να εμβολιάζει τα παιδιά του.

4. Δημιουργήσει ενημερωτική σελίδα στο διαδίκτυο από το Υπουργείο Υγείας, που να απευθύνεται στους γονείς, με κυριότερο θέμα την ενημέρωση, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, παροτρύνοντας σε κάθε ευκαιρία τους γονείς να μην πέφτουν θύματα παραπληροφόρησης από τους αντιεμβολιαστές και τα όσα διαβάζουν στο διαδίκτυο.

5. Ενημερώσει τους ενήλικες να φροντίσουν να εμβολιαστούν αν δεν είχαν νοσήσει ή δεν είχαν κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου για την ιλαρά, αλλά και για τα άλλα υποχρεωτικά εμβόλια ενηλίκων. Όχι τώρα που προέκυψαν τα κρούσματα. Πολύ πριν ή έστω όταν άρχισε η ιλαρά να εμφανίζεται σε Ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή 1-2 χρόνια πριν.

6. Φροντίσει όλοι όσοι θα εργαστούν ή εργάζονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα, από την καθαρίστρια μέχρι τον γιατρό, να εμβολιαστούν ή να προσκομίσουν βεβαίωση εμβολιασμού, ή ότι νόσησαν από ιλαρά. Το ίδιο έπρεπε να συμβαίνει για τα σχολεία και τα ευαγή ιδρύματα. Είναι εγκληματικό και ντροπή να μαθαίνουμε ότι ανάμεσα στα κρούσματα της ιλαράς υπήρξε και νοσηλευτικό προσωπικό, με κίνδυνο να μεταδώσει τη νόσο σε άτομα με υποκείμενο νόσημα και να βάλει έτσι την ζωή στους σε άμεσο κίνδυνο. . Όχι τώρα που προέκυψαν τα κρούσματα. Πολύ πριν ή έστω όταν άρχισε η ιλαρά να εμφανίζεται σε Ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή 1-2 χρόνια πριν. Το ιδανικό θα ήταν να υπάρξει (αν δεν υπάρχει) νόμος του Κράτους, που να υποχρεώνει κάθε εργαζόμενο σε υγειονομικά καταστήματα, να είναι πλήρως εμβολιασμένος και να προσκομίζει σχετική βεβαίωση περί αυτού.  

7. Βρει τον καταλληλότερο τρόπο ελέγχου των εμβολίων των παιδιών προκειμένου να εγγράφονται στους παιδικούς σταθμούς ή στην εκπαίδευση. Είναι ανεπίτρεπτο και εγκληματικό να συναθροίζονται παιδιά σε αυτούς τους  χώρους, χωρίς να είναι εμβολιασμένα, με αποτέλεσμα να είναι αυτά που θα κολλήσουν και θα μεταδώσουν το νόσημα, βάζοντας σε κίνδυνο την δημόσια υγεία και την υγεία των άλλων παιδιών. 

8. Δημιουργήσει ηλεκτρονικό μητρώο καταχώρησης των εμβολιασμών για κάθε παιδί. Αυτό που σε πολλές αναπτυγμένες χώρες αποτελεί γεγονός εδώ και χρόνια, στην χώρα μας απλά δεν υπάρχει και ας έχει προταθεί από πολλούς επιστημονικούς φορείς και ενώσεις. Η Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής το έχει προτείνει και στους δύο προηγούμενους Υπουργούς Υγείας με γραπτό υπόμνημα, υποδεικνύοντας και τον τρόπο που θα δημιουργηθεί, αλλά χωρίς να πάρει ποτέ καμία απάντηση. Η χρήση της πληροφορικής γενικότερα ως υπενθυμιστικό σύστημα για την υποστήριξη των έγκαιρων εμβολιασμών, δεν έχει αξιοποιηθεί καθόλου από την χώρα μας και ας ζούμε στην εποχή της πληροφορικής εδώ και χρόνια. 

9. Ενημερώσει με ενημερωτικές καμπάνιες τους ενήλικες ότι:

Υπάρχει Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Ενηλίκων.

Τα εμβόλια που συνεχίζονται εφ όρου ζωής και κάποια που γίνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες, τονίζοντας την μεγάλη σημασία που έχει να κρατείται σε καλή κατάσταση και πάντοτε πρόχειρο το βιβλιάριο υγείας που είχαν σαν παιδιά. Εκεί θα ανατρέξουν όταν χρειαστεί να δουν τα εμβόλια που έχουν κάνει. Το πρόσφατο παράδειγμα της ιλαράς με την ανακοίνωση περί ελέγχου των εμβολίων ή και εμβολιασμού των ενηλίκων  για όλους όσους δεν το είχαν κάνει ή είχαν κάνει μόνο μία δόση, δημιούργησε ένα αλαλούμ αναζήτησης των χαμένων από χρόνια βιβλιαρίων υγείας και χρέωσε το σύστημα υγείας με χρήματα για όλους αυτούς που δεν το βρήκαν και έκαναν εξέταση αντισωμάτων για να διαπιστώσουν αν είχαν ανοσία.

Πυροσβεστικά

Ακόμα όμως και αργότερα, όταν η ιλαρά είχε αρχίσει να είναι σε έξαρση στην Ευρώπη έπρεπε να ληφθούν τα μέτρα που πήραμε πολύ πρόσφατα, όπως ο εμβολιασμός των βρεφών στους 12 μήνες και η επαναληπτική δόση μετά από 3 μήνες. . Όχι τώρα που προέκυψαν τα κρούσματα. Πολύ πριν ή έστω όταν άρχισε η ιλαρά να εμφανίζεται σε Ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή 1-2 χρόνια πριν. Τι ήταν αυτό άραγε που μας εμπόδισε να το κάνουμε; Πιστεύαμε ότι η ιλαρά δεν θα χτυπήσει την πόρτα μας;

Τα κρούσματα έδειξαν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ανεμβολίαστων παιδιών ήταν Ρομά. Μα ασφαλώς και είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι πρόκειται για χαμηλής εμβολιαστικής κάλυψης πληθυσμό, όχι μόνο για την ιλαρά αλλά και για άλλα λοιμώδη νοσήματα που καλύπτονται με εμβολιασμό. Όμως εκτός από μερικές κατά καιρούς αποσπασματικές και μεμονωμένες προσπάθειες εμβολιασμού του πληθυσμού αυτού, ποτέ δεν φροντίσαμε να βρούμε τρόπους προσέγγισης των Ρομά, ώστε να εμβολιαστούν σύμφωνα με το Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. 

Το ΚΕΕΛΠΝΟ μετά τα 100 περίπου κρούσματα ιλαράς έστειλε συνεργείο και εμβολιάζει Ρομά. Πολύ καλά έκανε, αλλά κατόπιν εορτής. Τι εμπόδισε άραγε να γίνει αυτή η ενέργεια, όχι τώρα που προέκυψαν τα κρούσματα αλλά όταν άρχισε η ιλαρά να εμφανίζεται σε Ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή 1-2 χρόνια πριν, ή έστω από την αρχή του 2017; Τι περιμέναμε άραγε; Από την άλλη η ενέργεια είναι πυροσβεστική και δεν έχει μακροχρόνιο προληπτικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα ποιος θα εμβολιάσει τα παιδιά που θα γεννηθούν τώρα και μετά από 12-15 μήνες θα πρέπει να κάνουν το εμβόλιο της ιλαράς; 

Αν δεν φροντίσουμε για συστηματικό εμβολιασμό της κοινότητας των Ρομά, όπως γίνεται και με τα υπόλοιπα Ελληνόπουλα, θα συνεχίσει να υπάρχει Ρομά πληθυσμός ανεμβολίαστος.  

Έχουμε τελικά αποτύχει όταν, αντί άλλων, φτάνουμε στο σημείο να δηλώνει ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας3, ότι  «αυτή η "κρίση" και ο "πανικός" μπορεί να αποβούν θετικά τελικά, αν όλοι που φοβήθηκαν έσπευσαν να εμβολιαστούν όλοι ... μπορεί να γίνουμε η χώρα με τη μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη σε όλη την Ευρώπη». Τότε ποιος είναι ακριβώς ο ρόλος του τμήματος Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει: “Είμαστε πολύ ανήσυχοι γιατί αν και υπάρχει ένα ασφαλές, αποτελεσματικό και φτηνό εμβόλιο, η ιλαρά παραμένει κυρίαρχη αιτία θανάτου στα παιδιά παγκοσμίως, και δυστυχώς η Ευρώπη δεν γλύτωσε».

*Κωνσταντίνος  Ι. Νταλούκας

Παιδίατρος

Πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής

Παραπομπές

1. http://www.euro.who.int/en/media-centre/sections/press-releases/2017/measles-outbreaks-across-europe-threaten-progress-towards-elimination

2. http://www.euro.who.int/en/media-centre/sections/press-releases/2017/measles-continues-to-spread-and-take-lives-in-europe

3. http://www.stokokkino.gr/article/1000000000062129/G-Mpaskozos-Anaziteitai-formoula-gia-na-ginei-upoxreotikos-o-emboliasmos