Σκλήρυνση κατά Πλάκας, η ασθένεια με τα 1000 πρόσωπα! Παγκόσμια Ημέρα για την Πολλαπλή Σκλήρυνση

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D,  medlabnews.gr iatrikanea

Η τελευταία Τετάρτη του Μαΐου θεσπίστηκε από την Διεθνή Ομοσπονδία "Multiple Sclerosis International Federation (MSIF)", ως Παγκόσμια Ημέρα για τη νόσο της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή πολλαπλή σκλήρυνση και εορτάζεται με συντονισμένες εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο από το 2009.

Έως και 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από ΣΚΠ, μια νευροεκφυλιστική πάθηση που συχνά πρωτοεμφανίζεται σε ηλικία 20 έως 40 ετών, όταν οι ασθενείς βρίσκονται στην πλέον παραγωγική τους ηλικία. Οι γυναίκες έχουν διπλάσια πιθανότητα να εκδηλώσουν ΣΚΠ σε σχέση με τους άνδρες, ενώ στην παγκόσμια βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί και περιστατικά σε παιδιά 9 ετών, καθώς και σε ηλικιωμένους 70 χρόνων. 

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάσχουν περίπου 10.000-12.000 ασθενείς, κυρίως άτομα παραγωγικής ηλικίας από 20 χρόνων και πάνω. Με την πάροδο του χρόνου παρατηρείται απώλεια της εγκεφαλικής μάζας σε όλους τους ανθρώπους, όμως στους ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση η διαδικασία αυτή επιταχύνεται, επηρεάζοντας τις πνευματικές δυνάμεις των ασθενών.

Η συμπτωματολογία της είναι τόσο ποικιλόμορφη που θα μπορούσαμε να την παρουσιάσουμε ως την «ασθένεια με τα 1000 πρόσωπα»
Η ΣΚΠ (ή πολλαπλή σκλήρυνση) προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εκλαμβάνει λανθασμένα ένα μέρος του εγκεφάλου ως εχθρικό εισβολέα με αποτέλεσμα να του επιτίθεται. Καταστρέφει έτσι τα μονωτικά καλύμματα των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο μην επιτρέποντας τη σωστή μετάδοση ηλεκτρικών σημάτων μέσω του νευρικού συστήματος. Αποτέλεσμα αυτού είναι προβλήματα στη βάδιση, κόπωση, θολή όραση. Για την ώρα δεν υπάρχει πλήρης θεραπεία για την ασθένεια, αν και υφίστανται αγωγές για την υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας.

Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε καλύτερα τις αλήθειες γύρω από τη σκλήρυνση κατά πλάκας, παραθέτουμε σημαντικές διευκρινήσεις γύρω από τις επικρατούσες αντιλήψεις και τους φόβους που την περιβάλλουν ως ασθένεια.

• Η ΣκΠ είναι μία προϊούσα νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος η οποία δεν έχει ακόμη οριστική θεραπεία.

• Υπολογίζεται ότι 2,500,000 άνθρωποι παγκοσμίως, νοσούν από ΣκΠ.

• Νοσούν περισσότερες γυναίκες από τους άνδρες, με αναλογία 2/3.

• Η ΣκΠ είναι από τις πιο συχνές ασθένειες που προσβάλλουν τα νεαρά άτομα.

• Υπάρχουν 4 τύποι ΣκΠ: καλοήθης, εξάρσεων-υφέσεων, δευτερογενώς προϊούσα, πρωτογενώς προϊούσα.

• Σκλήρυνση σημαίνει ουλές: αυτές είναι πλάκες ή ελλείμματα στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό.

• Στην ΣκΠ, καταστρέφεται η προστατευτική μυελίνη που καλύπτει τις νευρικές ίνες του ΚΝΣ.

• Η φλεγμονή και η απώλεια της μυελίνης, προκαλούν τις διαταραχές στην μετάδοση των ερεθισμάτων και επηρεάζουν πολλές λειτουργίες του σώματος.

• Ενώ η ακριβής αιτία για την ΣκΠ δεν είναι γνωστή, πολλά είναι γνωστά για την επίδραση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία μπορεί να είναι και η αιτιολογία της ασθένειας.

• Η ΣκΠ δεν είναι άμεσα κληρονομική, ωστόσο η γενετική ευπάθεια παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της.

• Η ΣκΠ δεν είναι μεταδοτική

• Ο χρόνος διάγνωσής της, γενικά κυμαίνεται από 20 μέχρι 40 ετών, ωστόσο η έναρξή της μπορεί να είναι νωρίτερα ή και αργότερα.

• Η ΣκΠ σπάνια διαγιγνώσκεται κάτω των 12 και άνω των 55 ετών.

• Για πολλούς ασθενείς με ΣκΠ, η διάρκεια ζωής δεν επηρεάζεται σημαντικά.

• Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Το πιο κοινό είναι η κόπωση.

• Τα περιστατικά ΣκΠ, είναι περισσότερο αυξημένα σε χώρες που βρίσκονται μακριά από τον Ισημερινό.

• Δεν υπάρχει κάποιο φάρμακο που να θεραπεύει την ΣκΠ, αλλά είναι διαθέσιμες θεραπείες που μπορούν να τροποποιήσουν την εξέλιξη της νόσου.

• Πολλά από τα συμπτώματα της ΣκΠ μπορούν επιτυχώς να ελεγχθούν και να θεραπευτούν.

• Η ζωή των πασχόντων δεν είναι εξαρτημένη από το αμαξίδιο.

• Μόνο το 20% των πασχόντων χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο ή περιορίζεται στο κρεβάτι του επειδή δεν είναι σε θέση να περπατήσει. Το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί σημαντικά από τον καιρό που άρχισε η χρήση των ιντερφερονών και των νεότερων φαρμάκων.

Δεν υπάρχει σίγουρη θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση καθώς δεν  υπάρχει μέχρι στιγμής ούτε πλήρης ίαση της ασθένειας. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας έχουν φέρει πια πολλές θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση τόσο της ίδιας της νόσου όσο και των πιο σημαντικών συμπτωμάτων της. Η θεραπεία στοχεύει στην επιστροφή της λειτουργίας του σώματος ύστερα από ένα επεισόδιο, αποφυγή νέων επεισοδίων και αποφυγή της αναπηρίας. Yπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπείες που επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου και μειώνουν τις υποτροπές. Νέες επιστημονικές έρευνες φαίνεται ότι έχουν συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση της ΠΣ, διευρύνοντας τις θεραπευτικές επιλογές, πάρα ταύτα κάποιες ανάγκες ως προς τη θεραπευτική αντιμετώπιση παραμένουν ανεκπλήρωτες για τον ασθενή με ΠΣ.

ΠΟΛΕΜΟΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ



Είναι αναμενόμενο και σύνηθες κάποιος να φοβηθεί, να χάσει τον έλεγχο και να «πέσει» όταν γίνει η διάγνωση ή όταν τα συμπτώματα χειροτερέψουν. Πέρα από αυτό, τα μισά άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας θα βιώσουν κάποια στιγμή αυτό που οι γιατροί αποκαλούν κλινική κατάθλιψη. Η κατάθλιψη μπορεί να είναι άμεσο αποτέλεσμα των πλακών στον εγκέφαλο ή παρενέργεια των φαρμάκων.

 Όποια κι αν είναι η αιτία εμφάνισής της, η κατάθλιψη αντιμετωπίζεται με επιτυχία με φαρμακευτική αγωγή και ψυχολογική υποστήριξη. Αν κάποιος αισθανθεί απελπισία, λύπη ή δεν βρίσκει καμία χαρά στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής και τα συναισθήματα αυτά κρατάνε μερικές εβδομάδες, αυτό ίσως είναι ένδειξη μελαγχολίας. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται η απώλεια ύπνου, η απώλεια βάρους, το αίσθημα ανικανότητας και απαξίας, ενοχές, δυσκολία συγκέντρωσης, βίαιες συμπεριφορές και σκέψεις αυτοκτονίας. Αν βιώνετε τέτοιες καταστάσεις, θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν ειδικό για να σας βοηθήσει. Να θυμάστε ότι το να ζητήσετε βοήθεια είναι ένδειξη δύναμης και δέσμευσης με τη ζωή και όχι αδυναμία.

Οικονομική κρίση και Σκλήρυνση κατά Πλάκας.

Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, η ανεργία και το άγχος που προκαλούν, αποτελούν εκλυτικό αλλά όχι και αιτιολογικό παράγοντα της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας και των αυτοάνοσων νοσημάτων.

Το άγχος και η οικονομική κατάσταση επιδεινώνει τη νοσηρότητα. Οι υποτροπές της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας σχετίζονται πολύ συχνά με έντονο άγχος. Σε κάποιους ανθρώπους το stress επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και δυνητικά αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής.  Άρα το άγχος είναι πάρα πολύ πιθανόν να παίξει ένα ρόλο κυρίως στην έξαρση της νόσου.

Διαβάστε επίσης:

• Ποια τα συμπτώματα και οι αιτίες της πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας). Τα νέα θεραπευτικά όπλα. Στην αιχμή της θεραπευτικής αντιμετώπισης βρίσκεται μια ελληνική φαρμακευτική εταιρεία
• Σκλήρυνση κατά πλάκας. Σημάδια που υποδηλώνουν υποτροπή. Πώς αντιμετωπίζονται;
• Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων. Ποιες είναι οι σπάνιες παθήσεις; (video)
• Αφιέρωμα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή η ασθένεια με τα 1000 πρόσωπα
• Πολλαπλή Σκλήρυνση και εγκυμοσύνη, 5+1 μύθοι
• Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας. 25 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Πολλαπλής Σκλήρυνσης

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Πρώιμο σύμπτωμα της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, αν το παθαίνετε στα χέρια σας.

medlabnews.gr iatrikanea 

Η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εκλαμβάνει λανθασμένα ένα μέρος του εγκεφάλου ως εχθρικό εισβολέα με αποτέλεσμα να του επιτίθεται. Καταστρέφει έτσι τα μονωτικά καλύμματα των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο μην επιτρέποντας τη σωστή μετάδοση ηλεκτρικών σημάτων μέσω του νευρικού συστήματος. Αποτέλεσμα αυτού είναι προβλήματα στη βάδιση, κόπωση, θολή όραση.

Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια νευροεκφυλιστική πάθηση που συχνά πρωτοεμφανίζεται σε ηλικία 20 έως 40 ετών, όταν οι ασθενείς βρίσκονται στην πλέον παραγωγική τους ηλικία. Οι γυναίκες έχουν διπλάσια πιθανότητα να εκδηλώσουν Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) σε σχέση με τους άνδρες, ενώ στην παγκόσμια βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί και περιστατικά σε παιδιά 9 ετών, καθώς και σε ηλικιωμένους 70 χρόνων.

Επειδή η πορεία της ασθένειας είναι τόσο μεταβλητή, πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν διαφορετικά πρώιμα σημάδια και είναι σημαντικό να γνωρίζετε όλα αυτά. Η έγκαιρη ανίχνευση συμπτωμάτων της Πολλαπλής Σκλήρυνσης μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε εξειδικευμένη φροντίδα νωρίτερα, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου.

Έχοντας αυτό κατά νου, οι ειδικοί λένε ότι υπάρχει ένα πράγμα που μπορεί να συμβεί στα χέρια σας και το οποίο μπορεί να είναι πρώιμο σύμπτωμα Πολλαπλής Σκλήρυνσης.

Το μούδιασμα ή “μυρμήγκιασμα” στα χέρια σας μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι της Σκλήρυνσης κατά πλάκας

Η δρ. Amber O’Brien, γιατρός της Mango Clinic, λέει ότι το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα στα χέρια σας είναι μερικά από τα πρώτα σημάδια που εμφανίζονται στην Πολλαπλή Σκλήρυνση. «Το πόσο έντονο είναι το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα μπορεί να ποικίλλει σημαντικά. Ένα μυρμήγκιασμα στο χέρι μπορεί μερικές φορές να είναι μια απλά ενοχλητική ταλαιπωρία, ή μπορεί να κάνει δύσκολο κι επώδυνο το να κρατάς πράγματα με τα χέρια σου», λέει η MS Society.

Αυτά τα συμπτώματα είναι το αποτέλεσμα της επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος στα προστατευτικά καλύμματα των νεύρων, γεγονός που οδηγεί σε προβλήματα επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και άλλων μερών του σώματος.

Η διάρκεια και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από την έκταση της ζημιάς

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται συχνά από το επίπεδο της βλάβης των νεύρων. Η δρ. Leann Poston, ειδική ιατρός για την MS στην Invigor Medical, λέει ότι «η έλλειψη αίσθησης μπορεί να είναι τόσο σοβαρή που δεν μπορείτε να αισθανθείτε το πότε ένα αντικείμενο βρίσκεται στο χέρι σας. Αυτά τα συμπτώματα ‘έρχονται και φεύγουν’ καθώς αυξάνεται η δυσλειτουργία των νεύρων«.

Η δρ. O’Brien επισημαίνει ότι μόλις ξεκινήσουν τα συμπτώματα, μπορούν να διαρκέσουν για ώρες και μερικές φορές ακόμη και μια ολόκληρη μέρα. Λέει ότι το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα στα χέρια σας θα μπορούσε επίσης να συνοδεύεται με αίσθημα καύσου, κνησμό, αίσθημα κρύου, δονήσεις ή βουητό.

Πολλαπλή Σκλήρυνση: Η θολή όραση, η κόπωση, η μυϊκή αδυναμία και ο πόνος είναι άλλα πρώιμα σημάδια

Αν και το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα στα χέρια σας είναι κοινά πρώιμα σημάδια Πολλαπλής Σκλήρυνσης που πρέπει να προσέχετε, υπάρχουν μερικά άλλα αξιοσημείωτα συμπτώματα που πρέπει να γνωρίζετε:

• θολή όραση
• κόπωση
• μυϊκή αδυναμία
• πόνος
• κατάθλιψη
• ζάλη
• παράλυση

Αυτά είναι όλα πιθανά πρώιμα σημάδια Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης και του εντέρου. Εάν πάσχετε από κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, φροντίστε να κλείσετε ραντεβού με έναν επαγγελματία υγείας.

Πηγές: https://www.mssociety.org.uk, https://www.orlandohealth.com, https://bestlifeonline.com

Διαβάστε επίσης
Ποια τα συμπτώματα και οι αιτίες της πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας). 
Tα νέα θεραπευτικά όπλα. Στην αιχμή της θεραπευτικής αντιμετώπισης βρίσκεται μια ελληνική φαρμακευτική εταιρεία
Σκλήρυνση κατά πλάκας. Σημάδια που υποδηλώνουν υποτροπή. Πώς αντιμετωπίζονται;
Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων. Ποιες είναι οι σπάνιες παθήσεις; (video)
Αφιέρωμα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή η ασθένεια με τα 1000 πρόσωπα
Πολλαπλή Σκλήρυνση και εγκυμοσύνη, 5+1 μύθοι

Της έλεγαν ότι τα συμπτώματα που είχε οφείλονται στο στρες. Όμως είχε στα 24 της σκλήρυνση κατά πλάκας. Τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Μια κοπέλα διαγνώστηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας μόλις 24 χρονών και ελπίζει ότι η ιστορία της μπορεί να βοηθήσει άλλους να εντοπίσουν νωρίτερα την καταστροφική ασθένεια.

«Διαγνώστηκα με σκλήρυνση κατά πλάκας σε ηλικία μόλις 24 ετών, αφού μου είπαν ότι ήμουν απλώς αγχωμένη», είπε η Αντζελίνα Κουμπέρο, μια κοπέλα από το Νιου Τζέρσεϊ.

Η Αντζελίνα είναι σήμερα 27 ετών και διαγνώστηκε με τη νόσο πριν από τρία χρόνια σε ηλικία 24 ετών, αλλά ο δρόμος ήταν μακρύς. Όπως πολλοί πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας, χρειάστηκαν μήνες αβεβαιότητας, ταξίδια στα επείγοντα περιστατικά και επισκέψεις από γιατρό σε γιατρό προτού γίνει η διάγνωση.

Τα συμπτώματα που ταλαιπωρούσαν είχαν θεωρηθεί απλώς ως ψυχοσωματικές εκδηλώσεις του στρες. Τώρα, θέλει και άλλοι που μπορεί να τα βιώνουν να εξεταστούν για σκλήρυνση κατά πλάκας.

Τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας

Η αυτοάνοση αυτή ασθένεια έχει ως αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται λανθασμένα στην προστατευτική επίστρωση του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης, θέτοντας εκτός λειτουργίας σιγά-σιγά τα συστήματα επικοινωνίας του σώματος, αναφέρει η Daily Mail. Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νευρολογική νόσος, που προσβάλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα δεν αναγνωρίζει το προστατευτικό περίβλημα των νεύρων - τη μυελίνη - ως δικό του ιστό και την καταστρέφει.

Με την πάροδο του χρόνου, το νευρικό σύστημα αρχίζει να καταρρέει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να χάνει σιγά-σιγά την κινητική λειτουργία σε όλο του το σώμα. Πολλοί ασθενείς θα παραλύσουν μερικώς ή πλήρως μετά από μάχη με την ασθένεια κατά τη διάρκεια πολλών ετών.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν επιληπτικές κρίσεις, προβλήματα όρασης, συμπεριλαμβανομένης της τύφλωσης, προβλήματα ψυχικής υγείας και γνωστική παρακμή.

Αν και μπορεί να φαίνεται νεαρή ηλικία, τα συμπτώματα θα αρχίσουν συνήθως μεταξύ της δεκαετίας των 20 και των 40 ετών ενός ατόμου. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος μέχρι να το διαγνώσουν οι γιατροί.

«Έπρεπε να κάνω τη δική μου έρευνα και ήταν τρομακτικό»

«Πήγαινα σε γιατρούς, πήγαινα στα επείγοντα, πήγαινα στον οικογενειακό μου γιατρό, πήγαινα σε έναν ειδικό, σε έναν άλλο ειδικό, και δεν έπαιρνα πραγματικά καμία απάντηση», δήλωσε η κοπέλα στην εκπομπή Good Morning America.

«Έλεγαν, "Φαίνεσαι μια χαρά. Δεν φαίνεσαι άρρωστη. Όλες οι εξετάσεις σου μου φάνηκαν φυσιολογικές" … Ο μόνος λόγος που έβλεπαν ήταν το άγχος».

Τελικά, μια μαγνητική τομογραφία στην οποία υποβλήθηκε το 2020 απέδειξε ότι έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας. Είπε ότι δεν είχε ακούσει ποτέ για την ασθένεια πριν μάθει ότι πάσχει από αυτήν.

«Έπρεπε να κάνω τη δική μου έρευνα για να καταλάβω τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας και αυτό ήταν τρομακτικό», είπε η-27 ετών πλέον- Αντζελίνα.

Αν και τα συμπτώματα της Αντζελίνα είχαν αρχικά αποκλειστεί από τους γιατρούς ως συμπτώματα της ασθένειας, το καθένα μπορεί να χρησιμεύσει ως πρώιμο σημάδι ότι ένα άτομο θα υποφέρει σύντομα από την καταστροφική πάθηση.

Όμως, καθένα από αυτά τα συμπτώματα προκαλείται επίσης από πλήθος άλλων παραγόντων και οι γιατροί θα προειδοποιούσαν να μην υποθέτουμε τα χειρότερα για κοινές παθήσεις, επισημαίνει το δημοσίευμα.

Angelina Cubero was diagnosed with multiple sclerosis at 24 and said it was hard to find information about how it affects people of Hispanic descent. Now, she's working to change that.https://t.co/SY6L63lftA pic.twitter.com/RNI6oF8Po3

— Good Morning America (@GMA) March 29, 2024

Διαβάστε επίσης:

• Ποια τα συμπτώματα και οι αιτίες της πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας). Τα νέα θεραπευτικά όπλα. Στην αιχμή της θεραπευτικής αντιμετώπισης βρίσκεται μια ελληνική φαρμακευτική εταιρεία
• Σκλήρυνση κατά πλάκας. Σημάδια που υποδηλώνουν υποτροπή. Πώς αντιμετωπίζονται;
• Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων. Ποιες είναι οι σπάνιες παθήσεις; (video)
• Αφιέρωμα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή η ασθένεια με τα 1000 πρόσωπα
• Πολλαπλή Σκλήρυνση και εγκυμοσύνη, 5+1 μύθοι
• Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας. 25 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Πολλαπλής Σκλήρυνσης

 

7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ογκολογίας: Σημαντικά τα Οφέλη της Φαρμακευτικής Κάνναβης

medlabnews.gr iatrikanea

Η φαρμακευτική κάνναβη διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στο 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ογκολογίας που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη.

Η χρήση της στην ανακούφιση από τον πόνο και στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων και Ανεπιθύμητων ενεργειών που προκαλούν είτε παθήσεις είτε θεραπείες ιδιαιτέρως σοβαρές, αυξάνει συνεχώς, με τα αποτελέσματα των νέων ερευνών να είναι αρκετά ελπιδοφόρα.

Έρευνες διεθνώς μεταξύ των οποίων και έρευνα που διεξάγεται  στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ)  δείχνουν ότι 70% των ασθενών βελτίωσαν την ποιότητα ζωής τους μετά από 6 μήνες θεραπείας

• 30% των ογκολογικών ασθενών παρουσίασε βελτίωση  μεγαλύτερη του 30%  μέσα σε 4 μήνες θεραπείας όσον αφορά στον πόνο,

• 38,8% των ασθενών παρουσίασε βελτίωση  μεγαλύτερη του 30%  μέσα σε 4 μήνες θεραπείας όσον αφορά στην ανορεξία

• 40,5 των ασθενών παρουσίασε βελτίωση  μεγαλύτερη του 30%  μέσα σε 4 μήνες θεραπείας όσον αφορά στην ναυτία

• 449,8 των ασθενών παρουσίασε βελτίωση  μεγαλύτερη του 30%  μέσα σε 4 μήνες θεραπείας όσον αφορά στον έμετο.

• Σημαντική επίσης ήταν η βελτίωση σε δείκτες άγχους , κατάθλιψης και διαταραχής ύπνου μέσα σε 4 μήνες θεραπείας.

Οι κ.κ. Προκόπης Μαγιάτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων του ΕΚΠΑ, και Παναγιώτης Κατσαούνης, Παθολόγος-Ογκολόγος και Διευθυντής της Ζ’ Ογκολογικής Κλινικής του Metropolitan General Hospital, ανέφεραν τα παραπάνω κατά τη διάρκεια ομιλιών τους στο συνέδριο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η φαρμακευτική κάνναβη συνταγογραφείται επίσημα εδώ από τον Φεβρουάριο 2024.

Τα τελικά συνταγογραφούμενα προϊόντα κυκλοφορούν σε μορφή ολόκληρων ξηρών ανθέων κάνναβης, που λαμβάνονται με εισπνοή με τη χρήση πιστοποιημένης ιατροτεχνολογικής συσκευής. Αυτό γίνεται κυρίως γιατί οι πρόδρομες ουσίες της κάνναβης πρέπει να θερμανθούν για να γίνουν δραστικές.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι  η φαρμακευτική κάνναβη αφορά προϊόντα από φυτά με περιεκτικότητα THC μεγαλύτερη από 0,2%.

Δικαίωμα συνταγογράφησης σήμερα έχουν αναισθησιολόγοι, νευρολόγοι, παθολόγοι με εξειδίκευση στην ογκολογία, λοιμωξιολογία ή ρευματολογία.

Ενδείκνυται για χορήγηση σε ενήλικες:

• Για την πρόληψη και αντιμετώπιση σοβαρής ναυτίας ή εμέτου από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και συνδυαστική θεραπεία έναντι HIV ή ηπατίτιδας C

• Για την αντιμετώπιση χρόνιου πόνου, που σχετίζεται με καρκίνο ή παθήσεις του κεντρικού ή περιφερικού νευρικού συστήματος, όπως νευροπαθητικός πόνος που προκαλείται από νευρική βλάβη, «μέλος φάντασμα», νευραλγία τριδύμου, μεθερπητική νευραλγία.

• Για την αντιμετώπιση σπαστικότητας που σχετίζεται με σκλήρυνση κατά πλάκας ή βλάβες του νωτιαίου μυελού,

• Ως ορεξιογόνο στην παρηγορική (ανακουφιστική) φροντίδα ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπείες για καρκίνο ή επίκτητη ανοσολογική ανεπάρκεια (AIDS).

2οι Γηριατρικοί Ολυμπιακοί Αγώνες: Γιορτάζοντας την ενεργό & υγιή γήρανση!

medlabnews.gr iatrikanea

Το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας του ΑΠΘ, σε συνεργασία με τη Στέγη Καϊμακλίου «Αρχάγγελος Μιχαήλ» από την Κύπρο και το Ινστιτούτο για τη Γηριατρική Ολυμπιάδα και την Ενεργό Διαβίωση από τη Δυτική Βιρτζίνια των Η.Π.Α., διοργανώνει, για 2η συνεχή χρονιά, τους Γηριατρικούς Ολυμπιακούς Αγώνες (Geri Olympics).

Η πρωτοποριακή αυτή διοργάνωση θα πραγματοποιηθεί από τις 27 Μαΐου έως και τις 2 Ιουνίου 2024, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κίνησης, με τη συμμετοχή 52 φορέων από Ελλάδα και Κύπρο. Φορείς από τη Θεσσαλονίκη, την Αλεξάνδρεια, το Τυχερό, το Σουφλί, την Ξάνθη, την Ηγουμενίτσα, την Άρτα, την Αττική, τα Χανιά και την Κύπρο θα υποδεχτούν περισσότερους από 1.000 συμμετέχοντες, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αναδείξουν τη δύναμή τους, αναδεικνύοντας τη σημασία μιας δραστήριας καθημερινότητας σε κάθε ηλικία.

Με έντονη έμφαση στην προαγωγή της υγιούς γήρανσης, το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας του ΑΠΘ ηγείται πρωτοβουλιών που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων, μέσω της έρευνας, της εκπαίδευσης και της κοινοτικής συμμετοχής.

Στόχος των Geri Olympics είναι η προώθηση της ενεργού και υγιούς γήρανσης αποσκοπώντας τόσο στην ενθάρρυνση των κοινωνικών σχέσεων και την κοινωνική συμπερίληψη, όσο και στην ενίσχυση της αίσθησης της κοινότητας μεταξύ των ηλικιωμένων.

Οι Γηριατρικοί Ολυμπιακοί Αγώνες περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα αθλητικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες των συμμετεχόντων με διαφορετικές ικανότητες και ενδιαφέροντα. Τα αγωνίσματα περιλαμβάνουν διασκεδαστικές δράσεις και αγαπημένα αθλήματα, καθώς και μία ειδική κατηγορία αφιερωμένη σε γνωστικά παιχνίδια που προκαλούν την πνευματική οξύτητα και την κριτική σκέψη των συμμετεχόντων (LLM Care).

Eπιστημονικά υπεύθυνος της δράσης είναι το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Ψηφιακής Καινοτομίας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ.

Πληροφορίες:

www.facebook.com/iMedPhysAUTH  

www.linkedin.com/company/imedphys

Υπέστη αιμορραγικό σοκ 50χρονος μετά από δάγκωμα οχιάς. Γιατί γεμίσαμε φίδια;

medlabnews.gr iatrikanea

Σε σοβαρή κατάσταση από την περασμένη Πέμπτη (23.05.2024) νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας» ένας 50χρονος από χωριό του Δήμου Ερυμάνθου στην Πάτρα, ο οποίος δέχθηκε δάγκωμα από οχιά.

Ο άντρας μεταφέρθηκε άμεσα στο Νοσοκομείο της Πάτρας, του χορηγήθηκε αντιοφικός ιός, ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα από το δηλητήριο του φιδιού, μετά το δάγκωμα της οχιάς.

Το δηλητήριο της οχιάς απεδείχθη ιδιαίτερα τοξικό για τον οργανισμό του και για αυτό παρουσίασε επιπλοκές που επιβάρυναν την κατάστασή του. Την πρώτη ημέρα υπέστη και αιμορραγικό σοκ. Σύμφωνα με όσα δήλωσαν στην εφημερίδα «Πολιτεία» οι γιατροί του, από το περασμένο Σάββατο εμφανίζει καλύτερη εικόνα.

Γιατί γεμίσαμε φίδια;

Γιατί, όμως, βλέπουμε τόσα περιστατικά αυτή την περίοδο και τι μπορούμε να κάνουμε σε περίπτωση που μας δαγκώσει ένα φίδι;

Είναι η εποχή που τα φίδια είναι πιο δραστήρια, όπως όλη η φύση άλλωστε. Είναι περίοδος αναπαραγωγής και αναζήτησης τροφής. Αυτό διαρκεί από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Ιουνίου, μετά τα πάντα πέφτουν σε πιο χαμηλούς ρυθμούς, το ίδιο συμβαίνει και με τα φίδια.

Έξαρση εμφανίζουν φέτος τα δαγκώματα από φίδια σε ανθρώπους. Τόσο που πλέον η καταγραφή τους στα νοσοκομεία είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. «Η αλήθεια είναι ότι φέτος υπάρχει μία έξαρση στο δήγμα φιδιού, πιθανώς υπάρχει και μία αύξηση του πληθυσμού των φιδιών. Ήταν μία άνοιξη με πολλές βροχές» τονίζει σε δηλώσεις του ο διευθυντής του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας Δημήτρης Μπαμπαλής. 

 Όπως εξηγεί, πρέπει κατ’ αρχάς να ληφθούν προφυλακτικά μέτρα με πρώτιστό να κοπούν τα χόρτα στις περισσότερες περιοχές. «Τα περισσότερα περιστατικά, συμπληρώνει, αφορούν ανθρώπους που κάνουν δουλειές στην ύπαιθρο, οπότε καλά είναι να έχουν μπότες, κάλτσες, να μην πηγαίνουν δηλαδή σε περιοχές όπου μπορεί να υπάρχουν φίδια με παντόφλες, ξυπόλυτοι κλπ.» 

Σε περίπτωση που κάποιος δεχθεί ένα δάγκωμα από φίδι, ο κ. Μπαμπαλής συμβουλεύει πως «το σημαντικό είναι αν μπορέσουν να δουν το φίδι, να μας το περιγράψουν… και το πιο σημαντικό είναι ότι δεν πρέπει να κάνουν τίποτε εκτός από το ότι να προσφύγουν σε μία υγειονομική δομή. Όλα τα άλλα που κάνει ο κόσμος από φήμες και διαδόσεις είναι πιο επικίνδυνα απ’ το ίδιο το δάγκωμα του φιδιού… 

Το δάγκωμα του φιδιού που εκτός από τις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που εμφανίζεται αλλεργία, είναι βλαπτικό σε διάστημα ωρών και ημερών, δεν είναι κάτι για να τρέχει κανείς στο δευτερόλεπτο. Άρα υπάρχει ο χρόνος να μη κάνει κανείς τίποτε, να ξεπλύνει την πηγή, να βάλει αντισηπτικό και μετά να πάει σε μία υγειονομική δομή».

Διαβάστε επίσης

Τι πρέπει να κάνουμε αν μας δαγκώσει ένα φίδι; Είναι όλα δηλητηριώδη; Ποια είδη υπάρχουν στην Ελλάδα;

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος. Προστρέχουν όλοι για βοήθεια, περπατώντας. Η αγιογραφία που θεραπεύει τον καρκινοπαθή γιατρό

επιμέλεια medlabnews.gr 

Το Νέο Προκόπιο Ευβοίας είναι ένα από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς χιλιάδων πιστών από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, κι αυτό διότι μαρτυρούνται άπειρα θαύματα από τον άγιο Ιωάννη. Εκατοντάδρς πιστοί προστρέχουν για βοήθεια, ενώ κάνουν τάμα να περπατήσουν προς την εκκλησία του Αγίου.

Το τάμα με το περπάτημα

Όποια εποχή και αν πας στην εκκλησία, θα δεις ανθρώπους να περπατάνε προς την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Ρώσου. Είναι η εκπλήρωση του κάποιου τάματος που έχουν κάνει. Μάλιστα, σήμερα που είναι η γιορτή του πάρα πολλοί είναι εκείνοι που πηγαίνουν με τα πόδια.

Η απόσταση από τα Ψαχνά προς το Προκόπι είναι περίπου 35 χιλιόμετρα και κάποιοι ξεκινούν από εκεί, ενώ αρκετοί ξεκινούν από την κορυφή του βουνού, τον “Άγιο” όπως ονομάζεται για μία απόσταση γύρω στα 18-20 χιλιόμετρα!

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος είναι ο προστάτης όσων πάσχουν από ανίατες ασθένειες, ενώ θεωρείται και προστάτης των προσφύγων και των αιχμαλώτων πολέμου. Και πόσο ειρωνικό, ο προστάτης ήταν ρωσικής καταγωγής γεννημένος και μεγαλωμένος στα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας!

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος θεραπεύει τον καρκινοπαθή γιατρό

Μία σπάνια αγιογραφία που δείχνει τον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο να γιατρεύει έναν ασθενή που είχε καρκίνο δημοσίευσε στη σελίδα της στο Facebook η Νεολαία της Μητρόπολης Αμμοχώστου μαζί με την ιστορία από την οποία εμπνεύστηκε η δημιουργία της. Συγκεκριμένα αναφέρει:

Στην Λίμνη της Εύβοιας ζούσε και εργαζόταν ένας γιατρός που ονομαζόταν Μαντζώρος.

Ήταν καλός άνθρωπος αλλά δεν πίστευε στον Χριστό. Μια μέρα αρρώστησε και μεταφέρθηκε με φρικτούς πόνους στην Αθήνα στην κλινική Παντοκράτωρ. Εκεί υποβλήθηκε σε εξετάσεις οι οποίες έδειξαν ότι είχε καρκίνο στο παχύ έντερο σε προχωρημένο στάδιο. Οι συνάδελφοί του είπαν τώρα μόνο ένα θαύμα σε σώζει. Τα λόγια αυτά τον οδήγησαν σε μετάνοια και προσευχήθηκε στον Χριστό να τον κάνει καλά. Την ώρα που προσευχόταν μπήκε στο δωμάτιο ένας όμορφος νεαρός και τον ρώτησε τι έχει; Ο γιατρός απάντησε έχω καρκίνο και είμαι πολύ άρρωστος.

Οι γιατροί δεν μου δίνουν ελπίδες. Τότε ο Άγιος του είπε ότι δεν έχεις τίποτα. Ο γιατρός νευρίασε και είπε: Δεν ντρέπεσαι να κοροϊδεύεις έναν άρρωστο. Τότε ο Άγιος αποκάλυψε την ταυτότητα του και είπε είμαι ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος και σε θεράπευσα. Δεν έχεις τίποτα, πήγαινε στο σπίτι σου. Ο γιατρός ακύρωσε το χειρουργείο της επόμενης μέρας. Στις εξετάσεις που έκανε ήταν καθαρές και δεν είχε καρκίνο. Οι συνάδελφοί του και όλοι οι εργαζόμενοι του νοσοκομείου απορούσαν πώς έγινε καλά και αυτός απαντούσε με έκανε καλά ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος και συνεχώς δόξαζε τον Θεό και τον Άγιο!!!

Ποιος είναι ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος που προστρέχουν όλοι για βοήθεια, περπατώντας!

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος γεννήθηκε περίπου το 1690 στην περιοχή της Μικράς Ρωσίας, σημερινής Ουκρανίας, από χριστιανούς γονείς. Κατετάγη στο στρατό του Μεγάλου Πέτρου και πήρε μέρος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1710–1711), όπου αιχμαλωτίστηκε και στη συνέχεια πουλήθηκε σαν σκλάβος σε ένα Τούρκο αξιωματικό (ίππαρχο) που καταγόταν από το χωριό Προκόπι της Μικράς Ασίας.

Ο Τούρκος αξιωματικός μετέφερε τον Άγιο στο Προκόπι και εκεί προσπάθησε, όπως συνηθιζόταν τότε, να τον πείσει να αλλαξοπιστήσει. Ο Άγιος αντιστάθηκε σθεναρά σε όλες τις προσπάθειες του Τούρκου και τέλος ο Τούρκος άφησε ήσυχο τον Άγιο να διατηρήσει την πίστη του.

Οι συνθήκες διαβίωσης του Αγίου ήταν πολύ σκληρές. Κοιμόταν στο στάβλο του αφεντικού του, μαζί με τα ζώα των οποίων τη φροντίδα του είχε αναθέσει. Έτρωγε ελάχιστα, τα ρούχα του ήταν φτωχικά και ήταν αναγκασμένος να περπατά χωρίς υποδήματα. Σε αυτόν τον στάβλο, ο Άγιος προσευχόταν, ενώ τα βράδια συχνά επισκεπτόταν μια εκκλησία που ήταν εκεί κοντά, αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο.

Το αφεντικό του πλούτισε και έγινε από τους ισχυρότερους άντρες της περιοχής. Όταν κάποια στιγμή ο Τούρκος αξιωματικός επισκέφτηκε τη Μέκκα για προσκύνημα, ο Άγιος Ιωάννης με θαυμαστό τρόπο έστειλε από το Προκόπι στην Μέκκα ένα πιάτο με ρύζι για το αφεντικό του. Στην αρχή δεν τον πίστεψαν, αλλά όταν ο Τούρκος γύρισε από την Μέκκα φέρνοντας το πιάτο μαζί του πείστηκαν και το θαύμα αυτό έγινε σε όλους όσους κατοικούσαν στην περιοχή γνωστό.

Ο Τούρκος θέλοντας να τιμήσει τον Άγιο προσφέρθηκε να του καλυτερέψει τις συνθήκες διαβίωσης. Ο Άγιος όμως αρνήθηκε και συνέχισε να φροντίζει τα ζώα του αφεντικού του και να μένει στον στάβλο. Δουλεύοντας την ημέρα και προσευχόμενος την νύχτα έζησε ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσσος τον υπόλοιπο του βίου του έως τις 27 Μαΐου του 1730, όπου αναπαύτηκε σε ηλικία 40 ετών.

Η Αγιότητα τού Ιωάννη δεν μπορούσε να κρυφτεί, όπως επίσης και η αγάπη του προς Θεό καί ανθρώπους. Όταν το τέλος του εκόντευε, ζήτησε να κοινωνήσει το Σώμα και Αίμα Χριστού. Ο ιερέας, γνωρίζοντας το φανατισμό των Τούρκων, για να προστατεύσει τη θεία Μετάληψη, την έκρυψε σε ένα μήλο καί έτσι την πέρασε αθόρυβα μέσα από το τουρκικό σπίτι στον Άγιο. Το σώμα του παραδόθηκε από το αφεντικό του στους χριστιανούς του Προκοπίου, ώστε να το θάψουν σύμφωνα με τους κανόνες του Χριστιανισμού. Το σώμα του Αγίου ενταφιάστηκε στο χριστιανικό νεκροταφείο και εκεί παρέμεινε για τρεισήμισι χρόνια. Μετά το πέρας αυτών των ετών ο Άγιος εμφανίστηκε στον ύπνο ενός γέροντα ιερέα ζητώντας του να γίνει ανακομιδή του ιερού λειψάνου του.

Οι Χριστιανοί έκαναν την ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου και το τοποθέτησαν σε μια λάρνακα κάτω από την Αγία Τράπεζα του Ναού του Αγίου Γεωργίου, στον οποίο προσευχόταν ο Άγιος εν όσο ήταν στη ζωή.

Το 1832 οι Τούρκοι προσπάθησαν να αποτεφρώσουν το ιερό λείψανου του Αγίου Ιωάννου, όταν ο αντιβασιλέας της Αιγύπτου Ιμπραήμ Πασάς επαναστάτησε εναντίον του Σουλτάνου Μαχμούτ Β’, ο οποίος έστειλε τον Ογλού Οσμάν να καταπνίξει την επανάσταση. Μετά από άγρια μάχη το χωριό διαλύθηκε και οι εκκλησίες βεβηλώθηκαν. Αν και έβαλαν φωτιά και έριξαν εκεί ακόμη και το σκήνος του Αγίου, εκείνο παρέμεινε αδιαλώβητον και προς μεγάλη έκπληξη των Τούρκων δεν έγινε στάχτη.

Όταν το 1834 ή 1868 κτίστηκε στο Προκόπι ένας μεγάλος Ναός του Μεγάλου Βασιλείου, μεταφέρθηκε εκεί το λείψανό του. Τρεις φορές όμως επέστρεφε το βράδυ το Ιερό Λείψανο του Αγίου στον παλαιό ναό, ενώ οι πιστοί το μετέφεραν την ημέρα στον νέο Ναό. Μετά από πολλές αγρυπνίες μεταφέρθηκε μόνιμα πλέον το λείψανό του στον νέο Ναό.

Σε αυτόν τον ναό έμεινε ο Άγιος μέχρι το 1924. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλάδας και Τουρκίας που έγινε τότε, μεταφέρθηκε και το Ιερό Λείψανο του Αγίου Ιωάννη του Ρώσσου στο Νέο Προκόπι Εύβοιας, όπου εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες που ζούσαν στο Προκόπι της Μικράς Ασίας. Η μεταφορά στο Νέο Προκόπι Ευβοίας έγινε χάρη στις προσπάθειες του Παναγιώτη Παπαδόπουλου.

Ο αείμνηστος Παναγιώτης Παπαδόπουλος ναύλωσε με δική του δαπάνη το πλοίο «Βασίλειος Δεστούνης», με το οποίο εκτός από το σκήνωμα του Αγίου μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και 800 πατριώτες. Το πλοίο μετέβη αρχικά από την Μικρά Ασία στη Ρόδο και στη συνέχεια στην Εύβοια.

Το 1930 άρχισε να χτίζεται ναός προς τιμή του Αγίου, ο οποίος ολοκληρώθηκε μετά από πολλούς κόπους των πιστών το 1951. Τότε μεταφέρθηκε ο Άγιος στο νέο Ναό και εκεί βρίσκεται μέχρι τις μέρες μας. Πιστοί επισκέπτονται τον ναό αυτό και προσκυνούν τον Άγιο από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Αναρίθμητα είναι τα θαύματα του Αγίου, πολλά άγνωστα, αλλά και αρκετά από αυτά γνωστά στο ευρύ κοινό.