Επιδημιολογικοί παράγοντες φταίνε κατά τον Υπουργό Υγείας για τα αυξημένα θύματα από τον ιό του Δυτικού Νείλου

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, medlabnews.gr

Το πολύ σοβαρό θέμα για τον ιό του Δυτικού Νείλου συζητήθηκε στην Βουλή των Ελλήνων μετά από ερώτηση που κατέθεσε ο Ι. Φωτήλας.

Κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, σε ανθρώπους και ζώα είχαν καταγραφεί στην Ελλάδα τα έτη 2010-2014, μια σειρά όμως εντατικών και συστηματικών δράσεων, οδήγησε στην «εκρίζωση» και στην εξάλειψη των κρουσμάτων του ιού.

Ωστόσο ότι επετεύχθη κατά τα προηγούμενα έτη 2010-2014 μηδένισε λόγω της αδράνειας των αρμοδίων αρχών – Υπουργείου Υγείας και Περιφέρειας - κατά τα έτη 2016 -2018. Το αποτέλεσμα είναι ότι το 2017 επανήλθαν τα κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου ενώ το 2018 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο όριο. Το 2018 ο ιός του Δυτικού Νείλου κόστισε την ζωή σε 47 συνανθρώπους μας, ενώ άλλα 316 κρούσματα καταγράφηκαν σε όλη την χώρα.

Στην έλλειψη ετοιμότητας του Υπουργείου Υγείας όσον αφορά στον ιό του Δυτικού Νείλου ώστε να μην αντιμετωπίσουμε το 2019 την τόσο μεγάλη αύξηση κρουσμάτων και θανάτων που υπήρξαν το 2018 αναφέρθηκε με επίκαιρη ερώτησή του προς τον αρμόδιο Υπουργό ο Ιάσονας Φωτήλας, βουλευτής Αχαΐας και Αν. Τομεάρχης Υγείας της Νέας Δημοκρατίας.

Συγκεκριμένα ο κ. Φωτήλας αναφέρει ότι το 2018, λοιπόν, είχαμε στη χώρα μας μια πρωτοφανή απώλεια ζωών συμπολιτών μας. Συγκεκριμένα, είχαμε σαράντα επτά νεκρούς και τριακόσια δέκα έξι κρούσματα από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο οποίος μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων κοινών κουνουπιών.

Αναφέρθηκα στον πρωτοφανή αυτό αριθμό στα μεταπολιτευτικά χρονικά, γιατί αποδεικνύεται ότι τα θύματα σταμάτησαν μόνο και μόνο γιατί σταμάτησαν να υπάρχουν κουνούπια και όχι γιατί υπήρχε κάποιο αποτέλεσμα ή όποια δράση αντιμετώπισης του προβλήματος. Και όπως είπα ξανά, φέρνω προς συζήτηση το θέμα σήμερα, γιατί ανησυχώ για τη στρατηγική που θα ακολουθήσετε -και αν υπάρχει και ποια είναι αυτή- για το 2019.

Στην τραγική δε αδράνεια που επιδείξατε συνέβαλε συνδυαστικά και το πρόβλημα με τις ΜΕΘ, γιατί αφενός υπάρχει ανεπαρκής αριθμό σε διαθεσιμότητα κλινών σε ΜΕΘ, αλλά αφετέρου όταν οι κλίνες εντατικής θεραπείας καταλαμβάνονται από τα περιστατικά του ιού του Δυτικού Νείλου προκαλείται αδυναμία αντιμετώπισης των άλλων περιστατικών. Υπήρξε, λοιπόν, σαφές έλλειμμα και παράλειψη ενεργειών του κράτους και έκθεση του πληθυσμού σε κίνδυνο και απειλή της υγείας, αφού οι αρμόδιες αρχές άφησαν αθωράκιστους τους πολίτες.

Προβήκατε –θα πω - σε δεύτερο χρόνο σε κάποια πρόχειρα και αποσπασματικά μέτρα για να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες, όπως για παράδειγμα το ότι συγκαλέσατε στα τέλη Αυγούστου όλως επικοινωνιακά - θα έλεγα - ευρείες συσκέψεις για τη λήψη μέτρων. Αυτό, όμως, δεν σώζει την κατάσταση.

Τελειώνω, κάνοντας τρεις συγκεκριμένες ερωτήσεις:

• Γιατί αργήσατε να προβείτε σε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποτροπή λοίμωξης από τον ιό;
• Ποια είναι η στρατηγική σας για το 2019 και σε τι θα διαφέρει από αυτή του 2018, που δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν επιτυχής;
• Θα αναζητηθούν ευθύνες από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου για την αδράνεια τα κρίσιμα έτη 2016 και 2017, αλλά και το 2018 που οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα;

Ο υπουργός υγείας Ανδρέας Ξανθός απάντησε:

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι υπάρχει σχέση - συσχέτιση με τις κλιματολογικές συνθήκες ειδικά της φετινής χρονιάς, δηλαδή με το γεγονός των πρώιμων βροχοπτώσεων στην αρχή του καλοκαιριού και πολύ θερμής περιόδου την άνοιξη. Υπήρξε, λοιπόν, αυτή η συρροή κρουσμάτων.

Θεωρώ πραγματικά ότι είναι απολύτως αντιεπιστημονικό να γίνεται αυτή η σύγκρουση, διότι, αγαπητέ μου συνάδελφε, δεν οφείλεται σε παρέμβαση της Κυβέρνησης ή του Υπουργού ή των υπηρεσιών δημόσιας υγείας της χώρας, αλλά σε άλλους πολλαπλούς επιδημιολογικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, όπως το 2015 και το 2016 που είχαμε μηδενικά κρούσματα δεν βγήκε τότε η Κυβέρνηση να επαίρεται ότι φέτος έχουμε μηδενικά κρούσματα, έτσι δεν μπορεί να εγκαλείται η Κυβέρνηση που το 2018 είχαμε όντως αυτό τον αυξημένο αριθμό και κρουσμάτων και λοιμώξεων στο κεντρικό αναπνευστικό σύστημα και θανάτων.

Θεωρώ, δηλαδή, ότι χρειάζεται μία μεγαλύτερη σοβαρότητα όταν αντιμετωπίζουμε θέματα δημόσιας υγείας. Έχουμε στη χώρα μας αξιόπιστους και έγκυρους επιστημονικούς οργανισμούς, όπως είναι το ΚΕΕΛΠΝΟ, όπως είναι οι αρμόδιες επιστημονικές επιτροπές που έχουν συγκροτηθεί για να παρακολουθούν τη διακύμανση αυτών των λοιμωδών νοσημάτων που μεταδίδονται με ξενιστές. Είμαστε σε απόλυτη συνεργασία με τα θεσμοθετημένα επιστημονικά όργανα της Ευρώπης. Από πουθενά δεν έχουμε αναφορά και καταγγελία για ανεξήγητη έξαρση κρουσμάτων στη χώρα μας. Η διακύμανση ήταν περίπου αυτή η οποία συνέβαινε σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Και βεβαίως είναι αντικείμενο και ερευνητικών προγραμμάτων, που είναι σε εξέλιξη αυτή την περίοδο από το ECDC, για να προσδιοριστούν οι παράγοντες της ιδιαίτερης επιδημικής έξαρσης και της λοιμογονικότητας του ιού το 2018.

Θεωρώ, λοιπόν, ότι ούτε εγκληματική αδράνεια υπήρξε ούτε πλημμελής αντίδραση, όπως λέτε στην ερώτησή σας, ούτε η χώρα αθωράκιστη είναι. Θυμίζω ότι πολλές φορές υπήρχαν προφητείες σε αυτή τη χώρα για υγειονομικές βόμβες που θα ενεργοποιηθούν, για καταρρεύσεις του συστήματος δημόσιας υγείας, για διάλυση του ΕΣΥ και λοιπά. Αυτά όλα διαψεύσθηκαν παταγωδώς από τη ζωή.

Έχουμε εξαιρετικούς επιστήμονες στη χώρα, ανθρώπους που ασχολούνται με τις λοιμώξεις και με την επιδημιολογία των λοιμώξεων. Παρακολουθούν και υπάρχει σοβαρό σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης και προφανώς αυτοί έχουν και την ευθύνη να εισηγούνται στην πολιτεία τα αρμόδια μέτρα.

Η υπόθεση του Δυτικού Νείλου είναι πολυπαραγοντική. Χρειάζονται και μέτρα συστηματικής καταπολέμησης των κουνουπιών, που αρμοδιότητα εδώ έχουν οι δήμοι και οι περιφέρειες της χώρας και το Υπουργείο δίνει τις κατάλληλες οδηγίες στην αρχή του χρόνου. Υπάρχουν και μέτρα ατομικής προστασίας από τον κάθε πολίτη για τα κοινά κουνούπια τα οποία μεταδίδουν τη νόσο. Υπάρχει, βεβαίως, και ανάγκη να παίρνουμε και μέτρα, ειδικά για το αίμα, σε περιοχές που ενδημεί. Υπάρχουν οι λεγόμενες επηρεαζόμενες περιοχές και εκεί με ευθύνη του ΕΚΕΑ και του Κέντρου Αιμοεπαγρύπνησης γίνονται παρεμβάσεις και αναστέλλεται η αιμοδοσία από πολίτες που ζουν σε αυτές τις περιοχές, έτσι ώστε να μην υπάρχει ο παραμικρός κίνδυνος μετάδοσης.

Υπάρχει, λοιπόν, υγειονομική ασφάλεια στη χώρα. Είμαστε προετοιμασμένοι να διαχειριζόμαστε τα κρούσματα τα οποία συμβαίνουν ούτως ή άλλως. Είναι διασυνοριακή πια αυτή η απειλή. Συμβαίνει σε όλες τις χώρες που βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική ενότητα. Έτσι ακριβώς συμβαίνει και στη χώρα μας.

Στην απάντηση του κ. Ξανθού ότι οι πολλαπλοί επιδημιολογικοί παράγοντες ευθύνονται για τα 316 κρούσματα και 47 θανάτους του 2018, ο κ. Φωτήλας επισήμανε ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η χώρα μας είναι τρίτη σε κρούσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα έτη 2015 και 2016 δεν υπήρξαν κρούσματα λόγω των προγραμμάτων πρόληψης που υπήρχαν τα προηγούμενα έτη και η έλλειψη στρατηγικής από το 2015 μέχρι σήμερα έφερε τα αρνητικά αποτελέσματα του 2018. Για το λόγο αυτό η συνέχιση της αδράνειας από την κυβέρνηση για το 2019 μόνο καθησυχαστική δεν είναι.

Θυμίζουμε ότι στο σοβαρό αυτό θέμα είχε τοποθετηθεί ο Ιατρικός Σύλλογος της Αθήνας προ λίγου καιρού λέγοντας ότι οι ευθύνες των αρμόδιων αρχών, Υπουργείου Υγείας και Περιφέρειας Αττικής, για τη συνεχιζόμενη αύξηση των κρουσμάτων του ιού του Δυτικού Νείλου είναι τεράστιες. Στην απώλεια ανθρωπίνων ζωών πρέπει να συνυπολογισθούν η ανεπαρκής διαθεσιμότητα κλινών σε ΜΕΘ, αφού οι κλίνες εντατικής θεραπείας καταλαμβάνονται από τα περαστικά του ιού του Δυτικού Νείλου και προκαλείται αδυναμία αντιμετώπισης άλλων περιστατικών, καθώς και η απώλεια μονάδων αίματος λόγω αποκλεισμού αιμοδοτών στις πληγείσες περιοχές. Εκτός όμως από την υγεία θα υπάρξουν επιπλέον σοβαρές επιπτώσεις και στην οικονομία της χώρας μας αφού θα δεχτεί πλήγμα και η τουριστική της ανάπτυξη. Πρόκειται για ένα έγκλημα με ονοματεπώνυμο και ζητούμε να αποδοθούν οι ευθύνες.