Έλκη κατάκλισης : Η θεραπευτική λύση είναι η Φωτοδυναμική Θεραπεία.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τα έλκη (πληγές) από κατάκλιση δημιουργούνται σε ασθενείς που παραμένουν ακίνητοι καθιστοί ή ξαπλωμένοι σε όχι πολύ μαλακή επιφάνεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εμφανίζονται σε περιοχές του σώματος που φορτίζονται από το βάρος του σώματος και που υπάρχουν οστά κοντά στο δέρμα. Τέτοιες είναι συνήθως, τα έξω πλάγια των μηρών, η “ουρά” (κόκκυγας), οι φτέρνες και τα ισχιακά κυρτώματα (τα οστά της λεκάνης πάνω στα οποία καθόμαστε).

Οι κατακλίσεις διαιρούνται σε  4 κατηγορίες ανάλογα με την σε βάθος καταστροφή των ιστών.

1ο στάδιο: Βλάβη του δέρματος. Κλινικά παρατηρείται ερυθρότητα και σκληρότητα του δέρματος.

2ο στάδιο: Καταστροφή της επιδερμίδας και σημαντικού τμήματος του δέρματος. Κλινικά παρατηρείται ένα επιφανειακό έλκος.

3ο στάδιο: Καταστροφή του δέρματος και του υποδόριου λίπους μέχρι την απονεύρωση των μυών. Κλινικά, παρατηρείται μια νεκρωτική εσχάρα (νεκρωμένοι ιστοί) συνήθως μαύρου η κίτρινου χρώματος.

4ο στάδιο: καταστροφή που επεκτείνεται στους μυς και φθάνει μέχρι και το υποκείμενο οστό, τένοντες, και αρθρώσεις.

Η θεραπεία μιας κατάκλισης συχνά είναι μια επίμονη και μακρά διαδικασία. Για αυτό και η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος βασίζεται κυρίως στην πρόληψη. Η λήψη προληπτικών μέτρων όπως είναι η συχνή αλλαγή των θέσεων και η χρήση κατάλληλων στρωμάτων για την ανακούφιση από την ασκούμενη πίεση, η καλή φροντίδα και περιποίηση του δέρματος και η καλή σίτιση αποτελούν τον καλύτερο τρόπο μείωσης της συχνότητας εμφάνισης των κατακλίσεων.

Στην περίπτωση που παρά τα προληπτικά μέτρα εμφανιστεί κάποιο έλκος κατάκλισης, η αντιμετώπιση των κατακλίσεων διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Η χειρουργική θεραπεία, η αφαίρεση δηλαδή του νεκρωμένου ιστού από εξειδικευμένο χειρουργό, έχει ένδειξη σε κατακλίσεις 3ου και 4ου σταδίου ενώ η συντηρητική αγωγή, η οποία αφορά τον συχνό καθαρισμό του έλκος και τη χρήση ειδικών επιθεμάτων (όπως υδροκολλοειδή και αλγινικά) ή/και χρήση συσκευή συνεχούς αρνητικής πίεσης, αποσκοπεί στην επούλωση της κατάκλισης χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Δυστυχώς όσοι είναι φροντιστές ασθενών έρχονται αντιμέτωποι με έλκη κατάκλισης γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται για καθόλου εύκολη υπόθεση. Σε πολλές περιπτώσεις καμία από τις συμβατικές μεθόδους δεν φαίνεται να έχει αποτέλεσμα, ενώ όσο περισσότερο προχωρά η βλάβη, τόσο δυσκολότερο είναι να επιτευχθεί επούλωση. Ένα ανοιχτό έλκος επιβαρύνει ιδιαίτερα την ποιότητα ζωής τους ασθενούς αλλά και την καθημερινότητα του φροντιστή. Λύση στο πρόβλημα αυτό έρχεται να δώσει η φωτοδυναμική θεραπεία, που είναι η μοναδική μέθοδος που επιτυγχάνει πραγματική επούλωση και θεραπεία του έλκους, ακόμα και σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις.

Τι είναι η Φωτοδυναμική Θεραπεία και πως βοηθά στην αντιμετώπιση των ελκών

Η φωτοδυναμική θεραπεία δεν είναι κάτι καινούριο, χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1980 για την αντιμετώπιση δερματικών καρκινικών βλαβών με μία μόνο συνεδρία, χωρίς χειρουργείο και με εξαιρετικά αποτελέσματα. Βασίζεται στη χρήση μίας πηγής φωτός σε συγκεκριμένο μήκος κύματος, το οποίο διεγείρει τα κύτταρα του δέρματος στο να παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη, ενώ παράλληλα αυξάνει σημαντικά την οξυγόνωση του ιστού. Με αυτό τον τρόπο είναι η πλέον αποτελεσματική μέθοδος για να πετύχουμε επούλωση και ανάπλαση στον ιστό και στο δέρμα και αυτός είναι και ο λόγος που χρησιμοποιείται ευρέως πλέον στη θεραπεία εγκαυμάτων, πληγών, ελκών κατάκλισης και ελκών σε διαβητικό πόδι.

Δεν θα πρέπει να συγχέουμε τη φωτοδυναμική θεραπεία με άλλες μεθόδους που χρησιμοποιούν το φως. Για παράδειγμα, σίγουρα έχετε ακούσει τον όρο φωτοανάπλαση ή ακόμα και την παραποιημένη  (τώρα τελευταία) διατύπωση  του όρου της φωτοδυναμικής ανάπλασης του δέρματος. Εννοούν μεθόδους με laser ή IPL που πρώτα καίνε ιστό (δέρμα) και στην συνέχεια ο οργανισμός αποκαθιστώντας το έγκαυμα που έχει δημιουργηθεί κάνει ανάπλαση (του καμένου ιστού). Αντίθετα, η φωτοδυναμική θεραπεία δεν καίει, δεν προκαλεί ζημιά στο δερματικό ιστό αλλά προσφέρει αποκλειστικά ανάπλαση.

Η φωτοδυναμική θεραπεία Q.Light υποστηρίζει τη μικροκυκλοφορία στις διάφορες φάσεις της επούλωσης των τραυμάτων, επιβραδύνοντας την φλεγμονή, καταπραΰνοντας τον πόνο, ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνοντας την αιμάτωση με την ανάπτυξη νέων τριχοειδών αγγείων

Η θεραπεία είναι ανώδυνη και απόλυτα ασφαλής, πραγματοποιείται μέρα παρά μέρα και ακολουθούνται τα εξής βήματα:

-               Προσεκτικός καθαρισμός του έλκους με φυσιολογικό ορό, για απομάκρυνση τυχόν υπολειμμάτων από αλοιφές και κρέμες

-               Τοποθέτηση της συσκευής σε απόσταση 10-20 εκατοστών από το έλκος

-               Ενεργοποίηση της συσκευής

-               Φωτοβόληση του έλκους για 20-30 λεπτά (το φως δεν καίει, είναι απόλυτα ανώδυνο για τον ασθενή)

-               Τέλος της θεραπείας

Για την αντιμετώπιση των ελκών κατάκλισης και γενικά των τραυμάτων (Q.Light Wound Care), χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικά φίλτρα που μας δίνουν το επιθυμητό μήκος κύματος του φωτός. Το ένα φίλτρο αφορά αποκλειστικά την ανάπλαση του ιστού (385 - 1.700 nm), ενώ το δεύτερο φίλτρο παρέχει και αντιφλεγμονώδη δράση (385 – 780 nm) και συστήνεται στη θεραπεία φλεγμαινουσών πληγών.

Η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πολύ καλά αποτελέσματα σε όλα τα στάδια της κατάκλισης, από το 1^ο στάδιο ως πρόληψη και αποφυγή εξέλιξης της βλάβης, μέχρι και στην επούλωση πολύ προχωρημένων καταστάσεων 4^ο βαθμού.

Αποτελέσματα παρατηρούνται από τις πρώτες κιόλας ημέρες της θεραπείας, ενώ ο συνολικός χρόνος επούλωσης εξαρτάται από τη φύση του έλκους, την κατάσταση του οργανισμού του ασθενούς, την ηλικία του κλπ.

Οι συσκευές Q.Light Wound Care κατασκευάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους, χωρίς να απαιτούνται ειδικές τεχνικές και ιατρικές γνώσεις. Απευθύνονται σε επαγγελματίες υγείας, ιατρούς, νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές κλπ, ενώ επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν απευθείας από τον ασθενή ή τους φροντιστές του.

Ειδικά όταν πρόκειται για μόνιμα κλινήρεις, όπως για παράδειγμα παραπληγικούς, ασθενείς, όπου τα έλκη κατάκλισης είναι πολύ συχνό φαινόμενο, η συσκευή φωτοδυναμικής θεραπείας Q.Light θεωρείται απαραίτητο εργαλείο για το σπίτι ώστε να θεραπεύονται οι βλάβες από την αρχή, πριν προλάβουν να εξελιχθούν, κάτι που βελτιώνει αισθητά την ποιότητα ζωής του ασθενούς αλλά και την καθημερινότητα των φροντιστών του. 

Παραδείγματα αντιμετώπισης τραυμάτων, εγκαυμάτων και ελκών, με φωτοδυναμική θεραπεία

Ένα έλκος πιέσεως από κατάκλιση σε παραπληγικό ασθενή, το οποίο παραμένει ανοιχτό για 2 μήνες και δεν ανταποκρίνεται σε συμβατικές θεραπείες. Μέσα σε λιγότερο από 1 εβδομάδα από την έναρξη της φωτοθεραπείας παρατηρείται επούλωση.

Αντιμετώπιση ενός μετεγχειρητικού έλκους με φωτοδυναμική θεραπεία. Πρόκειται για τραύμα που απέμεινε μετά τη χειρουργική αφαίρεση μελανώματος, και παρέμενε ανοιχτό για 3 μήνες. Με την εφαρμογή φωτοδυναμικής θεραπείας ξεκίνησε η επούλωση από τις πρώτες κιόλας μέρες ενώ σε σύντομο χρονικό διάστημα επήλθε ολοκληρωτική ανάπλαση της περιοχής.

Βλέπουμε τα αποτελέσματα της φωτοθεραπείας σε έλκη ποδιού σε διαβητικό ασθενή. Πέντε εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας έχει επέλθει πλήρης επούλωση. Η εξαιρετική δράση της φωτοθεραπείας ακόμα και σε αυτή τη πολύ δύσκολη περίπτωση, παρέχει βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς αλλά και αποφυγή επιπλοκών όπως είναι η διαβητική γάγγραινα και ο ακρωτηριασμός.

Πολύ καλά αποτελέσματα έχει η μέθοδος και στα εγκαύματα, όπως είναι τα εγκαύματα από φλόγα. Για παράδειγμα βλέπουμε πόσο γρήγορα επουλώνεται ένα εκτεταμένο έγκαυμα δευτέρου βαθμού με εξαιρετική αποκατάσταση του δέρματος στην περιοχή μετά το τέλος της θεραπείας.

Και σε χημικά εγκαύματα η μέθοδος δρα εξίσου αποτελεσματικά. Σε λιγότερο από ένα μήνα έχει επέλθει πλήρης επούλωση της βλάβης και στον επανέλεγχο πέντε μήνες μετά η περιοχή έχει αποκατασταθεί πλήρως.

Διαβάστε επίσης

• Επούλωση κατακλίσεων, εγκαυμάτων, ψωριασικών βλαβών με την πρωτοποριακή μέθοδο της φωτοδυναμικής θεραπείας
• Τι είναι η κατάκλιση, γιατί συμβαίνει, πώς μπορεί να προληφθεί και πώς αντιμετωπίζεται. Η μέθοδος της φωτοδυναμικής θεραπείας.
• Η καλύτερη αντιμετώπιση των πληγών από τις κατακλίσεις είναι η πρόληψη και η νέα μέθοδος της φωτοδυναμικής θεραπείας.