medlabnews.gr iatrikanea
Η κατανόηση της εσωτερικής λειτουργίας ενός πολύπλοκου συστήματος είναι ζωτικής σημασίας για την εύρεση αποτελεσματικών λύσεων, είτε πρόκειται για έναν μηχανικό που επισκευάζει έναν κινητήρα είτε για ερευνητές που αναζητούν θεραπείες για νευρολογικές διαταραχές όπως η νόσος του Πάρκινσον.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Michael Lazarou και η ομάδα του από το Ινστιτούτο Walter and Eliza Hall (WEHI) της Μελβούρνης υιοθέτησαν αυτή την αρχή, μέσω μίας ανακάλυψης η οποία προσφέρει ελπίδα για την ανάπτυξη νέων θεραπειών για τη νόσο του Πάρκινσον.
«Για να έχεις την οποιαδήποτε ιδέα για το πώς να διορθώσεις κάτι, πρέπει πρώτα να γνωρίζεις πώς λειτουργεί. Για παράδειγμα, αν ένας μηχανικός δεν έχει ιδέα πώς λειτουργεί ένας κινητήρας, τότε δεν θα ξέρει πώς να τον επισκευάσει όταν παρουσιάσει βλάβη. Τώρα πλέον έχουμε μια καλή ιδέα για το τι μπορούμε να κάνουμε για να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε το πρόβλημα», δήλωσε ο ομογενής καθηγητής Michael Lazarou στον «Νέο Κόσμο».
Ο 41χρονος Ελληνοκύπριος-Αυστραλός ερευνητής ασχολήθηκε επί οκτώ χρόνια με τη μελέτη ζωτικών κυτταρικών συστατικών, τα οποία είναι γνωστά και ως μιτοχόνδρια.
«Μέσα σε κάθε κύτταρο του σώματός μας, αυτές οι μικροσκοπικές δομές που είναι γνωστές ως μιτοχόνδρια, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή της χημικής ενέργειας που χρειάζονται τα κύτταρα του σώματός μας για να επιβιώσουν, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών κυττάρων μας. Στην νόσο του Πάρκινσον, η λειτουργία των μιτοχονδρίων φθίνει σημαντικά, γεγονός το οποίο μπορεί τελικά να οδηγήσει στον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων», εξηγεί.
Ο Lazarou, επικεφαλής του εργαστηρίου στο WEHI, ο οποίος ο οποίος ανήκει επίσης στην ακαδημαϊκή ομάδα του Monash University, παραδέχεται ότι το ενδιαφέρον του για τη μελέτη και τη «επιδιόρθωση» των μιτοχονδρίων ξεκίνησε «πριν από πολύ καιρό».
Αφού ολοκλήρωσε το διδακτορικό του, το οποίο επικεντρώθηκε στον ρόλο των μιτοχονδρίων στις εκ γενετής ασθένειες που επηρεάζουν κυρίως τα παιδιά, μία πρωτοποριακή ανακάλυψη που έκανε το εργαστήριο του Richard Youle στις Ηνωμένες Πολιτείες, κέντρισε το ενδιαφέρον του.
Η εν λόγω έρευνα αποκάλυψε την εμπλοκή πρωτεϊνών που σχετίζονται με τη νόσο του Πάρκινσον σε μια βιολογική διαδικασία που αναλαμβάνει την απομάκρυνση των κατεστραμμένων μιτοχονδρίων.
Ενθουσιασμένος από αυτή την ανακάλυψη, ο Lazarou εντάχθηκε στην ερευνητική ομάδα του εργαστηρίου από νωρίς.
Η σημασία του συγκεκριμένου ευρήματος αναγνωρίστηκε ευρέως, καθώς προσέφερε στους ερευνητές το 2021 το περίφημο βραβείο Breakthrough Prize αξίας 2 εκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ
Η έρευνα του Lazarou και της επιστημονικής ομάδας του, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Molecular Cell, παρέχει πληροφορίες για το ρόλο της ‘Optineurin’, μιας πρωτεΐνης που είναι υπεύθυνη για την αναγνώριση των δυσλειτουργικών μιτοχονδρίων μέσα στο κύτταρο.
«Δύο πρωτεΐνες που ονομάζονται PINK1 και Parkin, μαζί με την ‘Optineurin’, συνεργάζονται για τον εντοπισμό εκείνων των μιτοχονδρίων που έχουν υποστεί βλάβη ή έχουν καταστεί δυσλειτουργικά και στη συνέχεια τα ‘ξεφορτώνονται’».
«Η ‘Optineurin’, που βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της μελέτης, είναι μια πρωτεΐνη που συμβάλλει στη σύνδεση του σήματος που παράγουν οι PINK1 και Parkin, με τη βοήθεια των οποίων επισημαίνονται στο κύτταρο τα κατεστραμμένα και προς απομάκρυνση μιτοχόνδρια. Στη συνέχεια αφού η ‘Optineurin’ ανιχνεύσει το πρόβλημα, δίνεται εντολή στο σώμα μας να δημιουργήσει κυτταρικές «σακούλες απορριμμάτων» (garbage bags) γύρω από τα κατεστραμμένα μιτοχόνδρια, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρονται σε ένα μέρος του κυττάρου όπου διασπώνται και απομακρύνονται», εξηγεί.
Σύμφωνα με τον ομογενή καθηγητή «σε περιπτώσεις κληρονομικότητας της νόσου του Πάρκινσον μπορεί να έχουμε μεταλλάξεις στην PINK1 ή στην Parkin , γεγονός το οποίο οδηγεί σε συσσώρευση κατεστραμμένων μιτοχονδρίων, με αποτέλεσμα την εκδήλωση της νόσου Πάρκινσον».
Παρά το γεγονός ότι «οι περισσότερες περιπτώσεις της νόσου Πάρκινσον δεν είναι κληρονομικές», υπογραμμίζει τη σημασία της μελέτης των κληρονομικών περιπτώσεων.
«Η μελέτη της κληρονομικής μορφής μας παρέχει μια καλύτερη κατανόηση των πιθανών ανεπιθύμητων επιπτώσεων στη νόσο και των πεδίων που πρέπει να επικεντρωθούμε», σημειώνει ο ερευνητής, προσθέτοντας ότι «μέσω της κατανόησης της λειτουργίας της ‘Optineurin’ αποκτούμε τώρα μια ιδέα για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να στοχεύσουμε τη συγκεκριμένη πρωτεΐνη».
Μετά την ανακάλυψη αυτή, ο Λαζάρου αποκαλύπτει ότι το επόμενο βήμα είναι «να επικυρώσουμε τα ευρήματά μας σε συστήματα νευρωνικών μοντέλων».
Επιπροσθέτως, εξηγεί ότι αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει «την ανάπτυξη νευρώνων χρησιμοποιώντας βλαστικά κύτταρα», προκειμένου να δοκιμαστεί η υπόθεση μέσα σε ένα νευρωνικό περιβάλλον και να εξεταστεί «αν η διαδικασία αυτή είναι αποτελεσματική».
Αυτή η προσέγγιση θα διευκολύνει την ανάπτυξη στρατηγικών, που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την ‘Optineurin’, καθώς και την εξερεύνηση πιθανών εφαρμογών της, στο πλαίσιο ιατρικών θεραπειών.
ΜΙΑ ΕΜΦΥΤΗ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
Το πάθος και το ενδιαφέρον του Lazarou για την επιστήμη άρχισε να αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια των σχολικών του χρόνων στο δημοτικό σχολείο της Μελβούρνης, όταν μια ομάδα ατόμων επισκέφθηκε το σχολείο του για να παρουσιάσει μια σειρά από «συναρπαστικά πειράματα».
Αυτές οι επιστημονικές επιδείξεις, τροφοδότησαν την αποφασιστικότητα και το ενδιαφέρον του να εξερευνήσει ακόμη περισσότερο τα θαύματα της επιστήμης.
«Εκείνη τη στιγμή κατάλαβα ότι ήθελα να γίνω επιστήμονας», μας λέει.
Από παιδί, παραδέχεται ότι πάντα του «άρεσε να επιδιορθώνει πράγματα».
Αυτή η έμφυτη περιέργεια και η τάση του να επιλύνει προβλήματα, μεταφράστηκε σε ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον, το οποίο εστίασε στην αποκωδικοποίηση της πολυπλοκότητας των μιτοχονδρίων.
Το ερώτημα το οποίο τον απασχόλησε αφορούσε τη διερεύνηση τρόπων με τους οποίους είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν και να αποκατασταθούν οι δυσλειτουργίες μέσα σε αυτά τα περίπλοκα κυτταρικά συστατικά.
Ο ΔΕΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Παράλληλα με το ενδιαφέρον του για την επιστήμη ο Lazarou, φρόντισε να διατηρήσει ζωντανούς τους δεσμούς με την ελληνική κοινότητα.
Φοίτησε στο ελληνικό σχολείο του Αγίου Νεκταρίου στο Fawkner μέχρι το 12ο έτος, εμπλουτίζοντας τον δεσμό του με την ελληνική γλώσσα και την ιστορία.
Μια από τις αξέχαστες εμπειρίες του ήταν η συμμετοχή του στο Mill Park Soccer Club, έναν κυπριακό σύλλογο στη Μελβούρνη, ο οποίος διοργάνωνε δοκιμαστικά για την ποδοσφαιρική ομάδα των Κυπρίων της Αυστραλίας.
Ως έφηβος, θυμάται τη συμμετοχή του σε αυτά τα δοκιμαστικά, τα οποία τελικά οδήγησαν σε ένα ταξίδι στην Κύπρο, όπου η ομάδα του αγωνίστηκε εναντίον της τοπικής ομάδας.
«Ταξιδέψαμε στην Κύπρο και παίξαμε εναντίον της κυπριακής ομάδας. Ήταν πολύ καλύτεροι από εμάς και ηττηθήκαμε, και μάλιστα με μεγάλη διαφορά στο σκορ. Ωστόσο ήταν μια ιδιαίτερα διασκεδαστική και ευχάριστη εμπειρία, καθώς θυμάμαι επίσης να μας παίρνουν συνέντευξη και από μία κυπριακή ποδοσφαιρική εκπομπή», μας λέει αναπολώντας.
Μιλά με ενθουσιασμό για την Ελλάδα, και εκφράζει μία ιδιαίτερη αδυναμία για το νησί της Κρήτης, περιγράφοντάς την ως ένα «κρυμμένο διαμάντι», και ως έναν από τους αγαπημένους του προορισμούς διακοπών, λόγω των «πανέμορφων παραλιών της».
ΑΝΟΙΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ
Σταθμός αφετηρίας για το επιστημονικό του ταξίδι του Lazarou, ήταν οι προπτυχιακές σπουδές και ένα ερευνητικό πρόγραμμα Honours στην Αυστραλία. Το 2008, η αφοσίωση και η σκληρή δουλειά του απέδωσαν καρπούς, όταν του απονεμήθηκε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο La Trobe.
Στην πορεία της ακαδημαϊκής του αναζήτησης, ο ομογενής επιστήμονας βρέθηκε να καθοδηγείται και να εμπνέεται από έναν καθηγητή που τον μύησε στον κόσμο των μιτοχονδρίων.
Το 2010, συνέχισε την έρευνά του μέσα από μεταδιδακτορικές σπουδές που πραγματοποίησε στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (National Institutes of Health) στις ΗΠΑ, εστιάζοντας στη μιτοχονδριακή δυσλειτουργία που εντοπίζεται στην νόσο του Πάρκινσον, γεγονός που του επέτρεψε να εμβαθύνει στους περίπλοκους μηχανισμούς που διέπουν αυτή τη νευρολογική διαταραχή. Το 2014-2015, επέστρεψε στην Αυστραλία και ίδρυσε το δικό του εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο Monash.
Επί του παρόντος κατέχει θέση στο WEHI (Walter and Eliza Hall Institute), διατηρώντας παράλληλα την ακαδημαϊκή του επαφή με το Πανεπιστήμιο Monash.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια νευροεκφυλιστική διαταραχή, που επηρεάζει περίπου 10 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως.
Παρά την ύπαρξη θεραπειών που αποσκοπούν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με Πάρκινσον, δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί κάποια θεραπεία για την καταπολέμηση της νόσου.
Ωστόσο, ο δρόμος προς την ανάπτυξη και εύρεση αποτελεσματικότερων θεραπειών διευρύνεται όσο οι επιστήμονες και οι επαγγελματίες της ιατρικής, όπως ο Lazarou, συνεχίζουν να αποκτούν πολύτιμες γνώσεις και να εξερευνούν καινοτόμες προσεγγίσεις
Είμαστε Ειδησεογραφικό Μέσο για Ειδήσεις και Ιατρικά Νέα, Διαπιστευμένο στο Υπουργείο Υγείας, ένα από τα μεγαλύτερα portal υγείας της χώρας. Γράφουν και Υπογράφουν Ιατροί, υγειονομικοί, συντάκτες υγείας μέλη σε Ενώσεις Συντακτών. Η εγκυρότητα ελέγχεται από το ΙΕΚΕΤΥ - Ινστιτούτο Ενημέρωσης και Επικοινωνίας της Υγείας
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου