Χρόνο με τον χρόνο η Ελλάδα πεθαίνει. Πεθαίνουμε πιο γρήγορα απ’ όσο γεννιόμαστε

του Αλέξανδρου Γιατζίδης, Διευθυντή του Ινστιτουτου Ενημέρωσης και Επικοινωνίας της Υγείας - IEKETY, medlabnews.gr iatrikanea 

Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιστορίας της: τη δημογραφική κατάρρευση. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι· οι γεννήσεις μειώνονται δραματικά, οι θάνατοι αυξάνονται, οι τάξεις στα σχολεία αδειάζουν και ο πληθυσμός γηράσκει με ανησυχητικό ρυθμό. Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την οικογένεια, αλλά αγγίζει την οικονομία, το ασφαλιστικό, την εθνική άμυνα, την εκπαίδευση και την ίδια την κοινωνική συνοχή.

Μείωση του μαθητικού πληθυσμού στα σχολεία

• Τα τελευταία νέα αποκαλύπτουν σοβαρές συνέπειες της υπογεννητικότητας στο εκπαιδευτικό σύστημα:
• Οι εγγραφές των μαθητών στην Α’ Δημοτικού έχουν υποχωρήσει από τις 120.000 το 2010 σε κάτω από 75.000 το 2024, δηλαδή πτώση άνω του 37%
• Για το σχολικό έτος 2025–2026, αναμένονται μόλις 60.000 παιδιά ελληνικής ιθαγένειας και 9.000 αλλοδαπά, έναντι 100.000 και 15.000 αντίστοιχα, το 2010 — αυτό αντιστοιχεί σε μείωση περίπου 40%
• Αυτή η πτώση οδηγεί σε σχολεία με μονοψήφιο αριθμό μαθητών σε πολλά χωριά, συγχωνεύσεις τμημάτων, αλλά και οριστικό κλείσιμο σχολικών μονάδων, ειδικά στην περιφέρεια και στα νησιά
• Η έρευνα του ΙΟΒΕ προβλέπει ότι έως το 2035 θα έχουν “εξαφανιστεί” 430.000 μαθητές, περίπου το 1/3 όσων φοιτούν σήμερα

Επιπτώσεις στην τάξη και την κοινωνία

• Άδεια θρανία, άδειες φωνές: Πρώην πολύβουες σχολικές αίθουσες μένουν άδειες, ενώ εξοικονομούνται χώροι αλλά χάνεται η ζωντάνια και η ζωτικότητα της σχολικής κοινότητας.
• Κλείσιμο σχολείων στην ύπαιθρο: Τα σχολεία σε μικρές κοινότητες δεν μπορούν να λειτουργήσουν με ασφάλεια και στατιστική επάρκεια. Ταυτόχρονα, χάνεται ένα σημαντικό κοινωνικό κύτταρο, όπως το σχολείο της γειτονιάς.
• Πίεση στις υποδομές και καθηγητές: Αν και ο αριθμός μαθητών μειώνεται, συχνά δεν μειώνονται αναλογικά ο αριθμός των εκπαιδευτικών ή η χρηματοδότηση, προκαλώντας ανακατανομές και πιέσεις στο σύστημα.
• Κοινωνικές συνέπειες: Το κλείσιμο σχολείων συχνά σημαίνει και ώθηση προς τη μετανάστευση – γονείς και παιδιά μετακινούνται σε αστικά κέντρα — οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση των περιφερειακών περιοχών.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι: τι πρέπει να γίνει για να ανακοπεί αυτή η πορεία;

• Οικονομική στήριξη οικογενειών: ουσιαστικά επιδόματα, φοροελαφρύνσεις και στέγαση για νέους γονείς.
• Εναρμόνιση εργασίας – οικογένειας: ευέλικτα ωράρια, τηλεργασία, γονικές άδειες που στηρίζουν τη μητρότητα και την πατρότητα.
• Επένδυση στην εκπαίδευση και φροντίδα παιδιών: δωρεάν παιδικοί σταθμοί, υποστήριξη μονογονεϊκών οικογενειών.
• Πολιτικές για την περιφέρεια: κίνητρα για εγκατάσταση νέων οικογενειών σε χωριά και μικρές πόλεις, ώστε να μην ερημώσουν.
• Αξιοποίηση τεχνολογίας και μετανάστευσης: ενσωμάτωση νέων πληθυσμών με σεβασμό στην κοινωνική συνοχή.
• Κουλτούρα οικογένειας: καμπάνιες ενημέρωσης, εκπαιδευτικά προγράμματα και κοινωνική στήριξη για την ανάδειξη της αξίας της γονεϊκότητας.

Η δημογραφική κρίση δεν είναι απλώς ένας αριθμητικός δείκτης· είναι το μέλλον μας. Αν δεν ληφθούν άμεσα και ριζικά μέτρα, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει το πιο πολύτιμο κεφάλαιο της: τον ίδιο της τον λαό. Η αντιστροφή της πορείας απαιτεί συλλογική δράση, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και πάνω απ’ όλα πολιτική βούληση. Γιατί χωρίς παιδιά, χωρίς νέες γενιές, καμία κοινωνία δεν μπορεί να επιβιώσει.

Διαβάστε επίσης

Το μεγαλύτερο πρόβλημα το δημογραφικό. Ολόκληρα χωριά δεν έχουν ούτε μια γέννηση για χρόνια

Μαύρα μαντάτα. Η Ελλάδα γερνάει. Υπογονιμότητα, ατεκνία εξαφανίζουν ολόκληρα σχολεία

Μαύρες προβλέψεις. Η Ελλάδα γερνάει, τα σχολεία κλείνουν. Σε 7 χρόνια θα είναι κατά 12% λιγότεροι οι μαθητές