Σιδηροπενική αναιμία. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο και βιταμίνη C. Φυτικές πηγές σιδήρου. Aναιμία στα βρέφη

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις και, σε περίπτωση ανεπαρκούς εντοπισμού του αίτιου, συμπληρώνονται από έλεγχο κοπράνων, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η αιτία είναι η εντερική αιμορραγία.

Οι εξετάσεις που πρέπει να κάνετε είναι:

• O σίδηρος ορού, 
• Η φερριτίνη ορού, 
• Γενική αίματος 
• Και η σιδηροδεσμευτική ικανότητα. 

Αυτές οι εξετάσεις αφορούν την διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας και την παρακολούθηση της θεραπείας. Για να κάνετε αυτές τις εξετάσεις πρέπει να τηρήσετε 10-12 ώρες νηστείας, πριν την αιμοληψία.

Τι είναι η φερριτίνη; 

Είναι η αποθήκη του σιδήρου στο μυελό των οστών.
Αν κάποια στιγμή της ζωής μας, ο σίδηρος που παίρνουμε από τις τροφές δεν επαρκεί τότε:
Αρχικά τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης θα είναι κανονικά. Το σώμα μας θα χρησιμοποιήσει μέρος του αποθηκευμένου σιδήρου. Σ' αυτό το στάδιο δεν υπάρχει κανένα προφανές σύμπτωμα.
Κατόπιν η αιμοσφαιρίνη και η φερριτίνη πέφτουν σε χαμηλά επίπεδα. Το ίδιο και ο αιματοκρίτης μας.

Έχω χαμηλό αιματοκρίτη. Οι εξετάσεις μόνο σιδήρου αρκούν; 

Η απάντηση είναι πως όχι. Αιματοκρίτης κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα, δεν σημαίνει απαραίτητα έλλειψη σιδήρου. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις ασθένειες, που έχουν σαν σύμπτωμα την πτώση του αιματοκρίτη. Ο γιατρός μετά από την κλινική εξέταση θα συστήσει τις απαραίτητες για μας εξετάσεις, όπως:

• Έλεγχος θυρεοειδούς (Τ3, Τ4, TSH ) 
• Anti DNA 
• ΔΕΚ 
• Βιταμίνη Β12 
• Φυλλικό οξύ 
• Αιμοσφαιρίνη κοπράνων 
• Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης 
• ΤΚΕ κ.α. 

Τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τη σιδηροπενική αναιμία;

Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η ανακάλυψη του αιτίου που έχει προκαλέσει τη σιδηροπενική αναιμία. Το συνηθέστερο σφάλμα που γίνετε είναι η χορήγηση σιδήρου χωρίς να έχει διερευνηθεί η αιτία της αναιμίας . Ο οικογενειακός σας Ιατρός είναι αυτός που θα σας κατευθύνει ανάλογα με το ιστορικό σας και τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις ( αιματολογικές , γαστροσκόπηση , κολονοσκόπηση κ.α. ) . Ακολούθως και στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι αρκετή η αύξηση του σιδήρου της διατροφής με την κατάλληλη επιλογή των τροφών. Επίσης, κατά την εγκυμοσύνη χορηγούνται πάντα σκευάσματα σιδήρου, εφόσον η διατροφή δεν επαρκεί συνήθως για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών.

Ποιες είναι οι ανάγκες του οργανισμού σε σίδηρο;

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη σιδήρου είναι 10mg ανά ημέρα για τον ενήλικα άνδρα και 15mg ανά ημέρα για τις ενήλικες γυναίκες.
 Το σώμα του ανθρώπου περιέχει περίπου 2-4gr. σιδήρου. Η ποσότητα του σιδήρου που χρειάζεται στον ανθρώπινο οργανισμό σχετίζεται με το βάρος την ηλικία, το φύλο, με την πιθανότητα εγκυμοσύνης και την ανάπτυξη του οργανισμού. Βάση αυτών των παραμέτρων που καθορίζουν τις απαιτήσεις του οργανισμού σε σίδηρο πρέπει να δοθεί και η διαιτητική οδηγία. Αν και ο σίδηρος υπάρχει σε πάρα πολλές τροφές, η περιεκτικότητά του στην διατροφή υπολογίζεται ότι δεν υπερβαίνει τα 5 με 7mg για κάθε 1000 θερμίδες.


• Για νεογέννητα έως 6 μηνών : 10 mg καθημ. 
• Παιδιά από 6 μηνών - 4 χρονών : 15 mg καθημ. 
• Γυναίκες από 11 - 50 χρόνων: 18 mg καθημ. 
• Γυναίκες πάνω από 50 χρόνων: 10 mg καθημ. 
• Έγκυες γυναίκες: 30-60 mg καθημ. 
• Άνδρες από 10 - 18 χρόνων: 18 mg καθημ. 
• Άνδρες πάνω από 19 χρόνων: 10 mg καθημ. 

Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε σίδηρο; 

Μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο έχει το κρέας ειδικά το κόκκινο, τα ψάρια και τα πουλερικά. Σε αυτά τα τρόφιμα το μεγαλύτερο ποσοστό (50-60%) του σιδήρου είναι σχετικά εύκολα απορροφήσιμο. Ο Σίδηρος επίσης υπάρχει και στις φυτικές τροφές όπως σε διάφορα φρούτα, σε λαχανικά και ιδιαίτερα αυτά που είναι πράσινα και φυλλώδη και στα δημητριακά. Στα φυτικά προϊόντα όμως ο σίδηρος είναι σε μορφή μη απορροφήσιμη ή απορροφάται αλλά σε μικρό ποσοστό και η ποιότητα του δεν είναι σχετικά καλή.
 

Διάφοροι παράγοντες παρεμποδίζουν την απορρόφηση του σιδήρου φυτικής προέλευσης όπως για παράδειγμα οι πολυφαινόλες, συμπεριλαμβανομένης και της τανίνης που βρίσκεται στο τσάι, του οξαλικού οξέος που βρίσκεται στο σπανάκι, στην σοκολάτα και στο τσάι, του EDTA το οποίο είναι ένα συντηρητικό τροφίμων κλπ. 

Διατροφικοί παράγοντες που βοηθούν στην απορρόφηση του σιδήρου είναι η Βιταμίνη C και το κιτρικό οξύ αλλά και υδατάνθρακες όπως η φρουκτόζη και η σορβιτόλη. Επίσης το κόκκινο κρέας με τα ψάρια και τα πουλερικά όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα με τις φυτικές τροφές που περιέχουν σίδηρο βοηθούν στην απορρόφηση του. Άλλοι παράγοντες που συντελούν σημαντικά στην απορροφησιμότητα του σιδήρου είναι το Φυλλικό οξύ με κύρια πηγή τα σκούρα και πράσινα λαχανικά και η βιταμίνη Β12 που περιέχεται στο γιαούρτι, στο κρέας κ.λ.π.
Η μερική ανεπάρκεια σε σίδηρο προκαλεί την σιδηροπενική αναιμία και τα συμπτώματα της που είναι κυρίως η εύκολη σωματική και η πνευματική κόπωση, το χλόμιασμα, η ταχυκαρδία, η ανεξήγητη δυσκολία στην αναπνοή όταν καταβάλλεται σωματική προσπάθεια ενώ σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα.

ΚΥΡΙΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΙΔΗΡΟΥ 

• Το συκώτι 
• Το κόκκινο κρέας και κυρίως το μοσχάρι 
• Τα ψάρια 
• Τα πουλερικά 
• Τα Θαλασσινά 
• Οι Ξηροί καρποί 
• Τα Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, βερίκοκα και δαμάσκηνα) 
• Το αυγό 
• Οι φακές 
• Τα φασόλια 
• Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο) 
• Το μαύρο ψωμί 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 

Η βιταμίνη C βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου και από τα διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα (χάπια ή διαλύματα σιδήρου). 

Η βιταμίνη C βρίσκεται επίσης σε:

• Μπρόκολο 
• Γκρέιπ φρουτ 
• Ακτινίδια 
• Φυλλώδη πράσινα 
• Μάνγκο 
• Πεπόνια 
• Πορτοκάλια 
• Πιπεριές 
• Φράουλες 
• Ντομάτες 

Το κόκκινο κρέας (μοσχάρι) είναι η πλουσιότερη πηγή σιδήρου. Ειδικά όταν καταναλώνεται συνδυασμένο με λαχανικά, αυξάνεται η απορρόφηση σιδήρου έως 400%. 
Άλλες τροφές που περιέχουν σίδηρο είναι:

• 1 φέτα λευκού ψωμιού 0,9 mg σιδήρου. 
• 1 κούπα σπαγγέτι 2,0 mg σιδήρου. 
• 1 κούπα δημητριακά 18,0 mg σιδήρου. 
• 1 κούπα βρασμένο μπρόκολο 0,7 mg σιδήρου. 
• Φρέσκες πατάτες μαγειρεμένες την φλούδα τους 
• 1 φέτα πεπόνι 4,0 mg σιδήρου. 
• Συκώτι (μοσχαρίσιο ή από κοτόπουλο) 8-25 mg σιδήρου 
• 1 μερίδα χοιρινό ή αρνί 2-3 mg σιδήρου 

ΦΥΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΙΔΗΡΟΥ.

Αν είστε χορτοφάγος δεν είναι ανάγκη να αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, απλώς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας ώστε να σας δώσει το κατάλληλο συμπλήρωμα σιδήρου. Οι καλύτερες φυτικές πηγές σιδήρου είναι το πικροράδικο, το λυκοτρίβολο, η φυσαλίδα, η στελλάρια και το κόκκινο τριφύλλι. Η τσουκνίδα, τα φυλλώδη λαχανικά, τα φασολάκια, οι πατάτες, τα φρούτα, η κολοκύθα, οι σταφίδες, τα ολικής άλεσης σιτηρά, είναι επίσης αποτελεσματικά για την πρόσληψη σιδήρου 

Συμπληρώματα σιδήρου 


Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει σκευάσματα σιδήρου για την αναπλήρωση των αποθεμάτων σιδήρου στο σώμα σας. Για να βελτιωθεί η απορρόφηση του σιδήρου που υπάρχει στα σκευάσματα, μπορεί να συσταθεί να:

• Πάρτε χάπια σιδήρου με άδειο στομάχι. Εάν είναι δυνατόν, πάρτε τα δισκία σίδερου, όταν το στομάχι σας είναι άδειο. Ωστόσο, επειδή τα χάπια σιδήρου μπορεί να αναστατώσει το στομάχι σας, μπορεί να χρειαστεί να λάβετε τα δισκία σιδήρου με ένα γεύμα. 
• Πάρτε το σίδερο δισκία με βιταμίνη C. Η βιταμίνη C βελτιώνει την απορρόφηση του σιδήρου. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τη λήψη σιδήρου μαζί με ένα ποτήρι χυμό πορτοκαλιού ή με ένα συμπλήρωμα βιταμίνης C. 
• Συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα, έτσι ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει ένα κάποιο μαλακτικό. Μια παρενέργεια από την λήψη του σιδήρου είναι τα μαύρα κόπρανα. 

Η ανεπάρκεια σιδήρου δεν μπορεί να διορθωθεί από την μια μέρα στην άλλη. Μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνετε συμπληρώματα σιδήρου για αρκετούς μήνες ή και περισσότερο για την αναπλήρωση των αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό. Σε γενικές γραμμές, θα αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα μετά από μια εβδομάδα από την έναρξη της θεραπείας.

Αντιμετώπιση των σοβαρότερων αιτών της ανεπάρκειας σιδήρου. 
Αν τα συμπληρώματα σιδήρου δεν αυξάνουν στο αίμα τα επίπεδα σιδήρου σας, είναι πιθανό η αναιμία οφείλεται σε μια πηγή αιμορραγίας ή ένα πρόβλημα απορρόφησης του σιδήρου που ο γιατρός σας θα πρέπει να διερευνήσει και να αντιμετωπίσει. Ανάλογα με την αιτία, η θεραπεία σιδήρου μπορεί να περιλαμβάνει:

• Φάρμακα, όπως τα από του στόματος αντισυλληπτικά για να ελαφρύνει την βαριά έμμηνο ρύση 
• Τα αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα για τη θεραπεία του πεπτικού έλκους 
• Χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση πολύποδα που αιμορραγεί, όγκο ή ένα ινομύωμα 
• Αν η σιδηροπενική αναιμία είναι σοβαρή, οι μεταγγίσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν. 

Πρόληψη της σιδηροπενικής αναιμίας στα βρέφη 


Για να αποτρέψετε την σιδηροπενική αναιμία στα νήπια, θηλάστε το μωρό σας ή ενισχύστε την διατροφή του με ειδικά προϊόντα. Το αγελαδινό γάλα δεν είναι μια καλή πηγή σιδήρου για μωρά και δεν συνιστάται για τα βρέφη κάτω του ενός έτους. Ο σίδηρος από το μητρικό γάλα απορροφάται πιο εύκολα.

Διαβάστε επίσης:

• Σιδηροπενική αναιμία: τι είναι, που οφείλεται, τι προκαλεί, ποιοι κινδυνεύουν, πώς γίνεται η διάγνωση.
• Πόσο απαραίτητη είναι η φερριτίνη στον έλεγχο της σιδηροπενικής αναιμίας;
• Δυναμώνοντας το αίμα σας με σίδηρο. Πότε και πώς πρέπει να παίρνετε χάπια σιδήρου.

Τι είναι η εξέταση ΤΚΕ, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων; Πότε αυξάνει;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η ΤΚΕ σαν εργαστηριακή εξέταση συμπληρώνει 80 χρόνια «ζωής». Όπως λέει και το όνομά της, πρόκειται για την ταχύτητα με την οποία καθιζάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όταν το δείγμα του αίματος τοποθετηθεί σε ειδικό σωλήνα.

Η ΤΚΕ είναι μία απλή, φθηνή, μη ειδική δοκιμασία που εδώ και χρόνια χρησιμοποιείται για την διάγνωση καταστάσεων που σχετίζονται με την οξεία και χρόνια φλεγμονή, τον καρκίνο και τα αυτοάνοσα νοσήματα. Η ΤΚΕ αναφέρεται ως μη ειδική δοκιμασία, διότι όταν τη βρίσκουμε αυξημένη, ο γιατρός δεν μπορεί να καταλάβει σε ποιό σημείο του σώματος υπάρχει φλεγμονή, ποιά είναι η αιτία που την αυξάνει, δεδομένου ότι η ΤΚΕ επηρεάζεται και από άλλες καταστάσεις πέραν της φλεγμονής. Για τον λόγο αυτό η ΤΚΕ πρέπει να αξιολογείται σε συνάρτηση και με άλλες δοκιμασίες.

Η ΤΚΕ σημαίνει μια κατάσταση ενεργοποίησης, κάτι σαν "συναγερμό" για τον οργανισμό που κινητοποιείται για να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα. Μπορεί να είναι μια απλή ουρολοίμωξη για παράδειγμα, όπου η ΤΚΕ θα ανεβεί πολύ, αλλά θα ξαναπέσει όμως σε λίγες μέρες.

Αν και η ΤΚΕ επηρεάζεται από πληθώρα φυσιολογικών (κύηση) και παθολογικών καταστάσεων (πυρετός) εξακολουθεί να αποτελεί εξαιρετικά πολύτιμο «δείκτη» για τον κλινικό γιατρό.
Η ΤΚΕ δεν πρέπει να χρησιμοποιείται, λόγω της χαμηλής ευαισθησίας και ειδικότητας, σαν εξέταση ανίχνευσης νοσημάτων και παθολογικών καταστάσεων ασυμπτωματικών ασθενών. Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών δεν είναι διαγνωστική εξέταση μιας συγκεκριμένης νόσου, αλλά είναι μια ένδειξη ότι μία νόσος βρίσκεται σε εξέλιξη και πρέπει να διερευνηθεί.
Είναι όμως χρήσιμη για την παρακολούθηση της εξέλιξης των φλεγμονωδών νόσων και της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής αγωγής.
Σήμερα η ΤΚΕ σε συνδυασμό με την μέτρηση της C – αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) αποτελεί αξιόπιστη, κλινικά χρήσιμη εξέταση για την διάγνωση, πορεία εξέλιξης, παρακολούθησης πολλών νοσημάτων της εσωτερικής παθολογίας.

Η εξέταση είναι επίσης πολύ χρήσιμη για τη διάγνωση της κροταφικής αρτηρίτιδας, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της ρευματικής πολυμυαλγίας, αλλά και για τον έλεγχο πιθανών υποτροπών σε ασθενείς με νόσο του Hodgkin.

Οι φυσιολογικές τιμές της είναι πρακτικά μέχρι 10. Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις και τα αποτελέσματα της εξέτασης πρέπει να αξιολογούνται με προσοχή. Εκεί που όντως λειτουργεί σαν "καμπανάκι" ότι κάποιο σοβαρό πιθανώς πρόβλημα υπάρχει στον οργανισμό, είναι όταν οι τιμές της είναι τριψήφιες (πάνω από 100).

Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών Αιμοσφαιρίων (ΤΚΕ)

Wintrobe 'Ανδρες: 0-9 mm/1η ώρα
Γυναίκες: 0-20 mm/1η ώρα
Westgrem: 0-15 mm/1η ώρα
-Εγκυμονούσες 1- 20 εβδ: 18 – 48 mm / ώρα
-Εγκυμονούσες 21- 40 εβδ: 30 – 70 mm / ώρα
-Παιδιά: 0 – 10 mm / ώρα

Προσαρµοσµένο µε την ηλικία
•TKE στις γυναίκες = (Ηλικία +10)/2
•ΤΚΕ στους άνδρες= Ηλικία/2

Η μεγάλη αύξηση της ΤΚΕ υποδεικνύει σοβαρή υποκείμενη νόσο, που σχετίζεται με λοιμώξεις, νοσήματα του κολλαγόνου ή μεταστατικές κακοήθειες. Στην περίπτωση ανεύρεσης υψηλής ΤΚΕ χωρίς εμφανή αιτία είναι φρόνιμο πριν τον ενδελεχή έλεγχο να επαναληφθεί η εξέταση μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, αφού οι περισσότερες ανεξήγητες αυξήσεις της ΤΚΕ είναι βραχύβιες και δεν συνδέονται με κάποια συγκεκριμένη υποκείμενη νόσο.

Η ταχύτητα καθίζησης αυξάνει σε:

• Όλα τα νοσήματα του κολλαγόνου, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (SLE).
• Λοιμώξεις, πνευμονία, σύφιλη, φυματίωση.
• Φλεγμονώδεις νόσους (π.χ. οξεία φλεγμονώδης νόσος της πυέλου).
• Καρκινώματα, το λέμφωμα, νεοπλάσματα.
• Οξεία δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα.
• Κυτταρική και ιστική καταστροφή, έμφραγμα του μυοκαρδίου.
• Εγκυμοσύνη (από τον τρίτο μήνα μέχρι και 3 εβδομάδες μετά τον τοκετό).
• Μακροσφαιριναιμία Waldenström, αύξηση σφαιρινών ορού.
• Υπερινωδογοναιμία (από οποιαδήποτε αιτία π.χ. εγκυμοσύνη, σακχαρώδη διαβήτη, τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή νόσο, νοσήματα του κολλαγόνου, κακοήθειες).
• Νεφρίτιδα, νεφρωσικό σύνδρομο.
• Υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα.
• Αναιμία οξείας ή χρόνιας νόσου (η ΤΚΕ είναι αυξημένη στην αναιμία χρόνιας νόσου ακόμα και σε συνδυασμό με αναιμία από ανεπάρκεια σιδήρου όπου η ΤΚΕ είναι φυσιολογική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη διαφοροδιάγνωση των δύο αυτών αναιμιών).
• Ρευματοειδή αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, αρθρίτιδα, ρευματική πολυμυαλγία.
• Υποθυρεοειδισμό και υπερθυρεοειδισμό.

Η αύξηση της ΤΚΕ είναι συνήθως αποτέλεσμα της αύξησης των σφαιρινών ή των ινωδογόνων. Για να διευκρινισθεί τί ακριβώς συμβαίνει είναι απαραίτητη η δοκιμασία μέτρησης του επιπέδου του ινωδογόνου (πρωτείνη πήξεως που επίσης αποτελεί δείκτη φλεγμονής) και η ηλεκτροφόρηση των πρωτεινών του ορού.

Οι γυναίκες παρουσιάζουν συνήθως υψηλότερη ΤΚΕ. Η έμμηνος ρύση και η κύηση μπορούν να προκαλέσουν περιστασιακή αύξηση.
Στην παιδιατρική η δοκιμασία της ΤΚΕ χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και την παρακολούθηση παιδιών με ρευματοειδή αρθρίτιδα ή νόσο Kawasaki.

Σημαντικά αυξημένη ΤΚΕ:

Μια σημαντική αύξηση της ΤΚΕ (που ορίζεται ως μεγαλύτερη από 100 mm ανά ώρα) συνδέεται σχεδόν πάντα με σοβαρή υποκείμενη νόσο, με τις σοβαρές λοιμώξεις, τα νοσήματα του κολλαγόνου, τα μεταστατικά νεοπλάσματα και την νεφρική νόσο να αποτελούν τους σημαντικότερους αιτιολογικούς παράγοντες.

Η χαμηλή ΤΚΕ συνήθως δεν αξιολογείται, εν τούτοις μπορεί να συνδυασθεί με πολυκυθεμία, με ακραίες τιμές λευκοκυττάρωσης καθώς και με κάποιες πρωτεϊνικές ανωμαλίες. Αλλαγές στο σχήμα των ερυθροκυττάρων (όπως στη δρεπανοκυτταρική αναιμία) επίσης ελαττώνουν την ΤΚΕ.

Η ΤΚΕ εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες:

1. Από τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων: Αύξηση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων (πολυερυθραιμία) προκαλεί ελάττωση της ΤΚΕ ενώ η ελάττωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία) προκαλεί αύξηση της ΤΚΕ. Εξαίρεση του παραπάνω κανόνα αποτελεί η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η συγγενής σφαιροκυττάρωση που προκαλούν αιμόλυση και αναιμία αλλά το ιδιαίτερο σχήμα των ερυθρών που χαρακτηρίζει τα δύο νοσήματα και ο σχηματισμός στοιβάδων (rouloeaux) επηρεάζει αντίστροφα του αναμενομένου την ΤΚΕ και ελαττώνει την ΤΚΕ.
2. Από το σχήμα των ερυθρών αιμοσφαιρίων: Τα δρεπανοκύτταρα που χαρακτηρίζουν την δρεπανοκυτταρική αναιμία και τα σφαιροκύτταρα που παρατηρούνται στη συγγενή σφαιροκυττάρωση ή συγγενή αιμολυτικό ίκτερο με το ειδικό σχήμα της μεμβράνης που χαρακτηρίζει και συνοδεύει τα νοσήματα αυτά, δεν συσσωρεύονται κατά μάζας (en rouleaux) και γι’ αυτό η ΤΚΕ στα αντίστοιχα νοσήματα που προκαλούν αναιμία, όχι μόνο δεν αυξάνει αλλά ελαττώνει την ΤΚΕ. Γενικώς η μακροκυττάρωση του ερυθρού αιμοσφαιρίου (μεγάλη περιεκτικότητα ερυθρών σε Hb) αυξάνει την ΤΚΕ, ενώ η μικροκυττάρωση (μικρότερη περιεκτικότητα Hb της κανονικής) ελαττώνει την ΤΚΕ.
3. Από τις πρωτεΐνες του πλάσματος: Η ΤΚΕ εξαρτάται από τις πρωτεΐνες του πλάσματος και μάλιστα είναι ευθέως ανάλογη α) του ποσού του ινωδογόνου β) του ποσού των α, β, γ σφαιρινών δηλάδη επί αυξήσεως των παραπάνω λευκωμάτων αυξάνει η ΤΚΕ ενώ είναι αντιστρόφως ανάλογος των λευκωματινών.
4. Από το ποσό χοληστερίνης αίματος: Ελάττωση του ποσού χοληστερίνης προκαλεί αύξηση ΤΚΕ. Σήμερα είναι γνωστό ότι οι πρωτεΐνες που χαρακτηρίζουν την οξεία φάση κάθε φλεγμονής και που περιλαμβάνουν στις τάξεις τους μεγάλα ασύμμετρα μόρια (π.χ. ινωδογόνο) επηρεάζουν ευθέως θετικά την συνάθροιση των ερυθροκυττάρων.
5. Το φύλο και η ηλικία επίσης επηρεάζουν την ΤΚΕ. Έτσι οι γυναίκες και οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας εμφανίζουν αύξηση της ΤΚΕ.
Σαν γενικόλογος κανόνας στις γυναίκες 50 ετών και πάνω εμφανίζεται αύξηση ΤΚΕ περί 30 mm/hr, στους άντρες ίδιας ηλικίας 20 mm/hr.
Στην ηλικία κάτω των 50 ετών οι γυναίκες αυξάνουν 20 mm/hr και οι άντρες 15 mm/hr την ΤΚΕ.
Σε ασθενείς χωρίς συμπτώματα που εμφανίζουν υψηλή ΤΚΕ (πάνω από 100 mm την πρώτη ώρα) πρέπει να εξετάζονται:
Νεφρική λειτουργία: κρεατινίνη, ουρία, ουρικό οξύ, γενική ούρων, ουροκαλλιέργεια.
Πρωτεΐνες ορού: ποσοτικός προσδιορισμός λευκωμάτων, ηλεκτροφόρηση πρωτεΐνών και αν χρειαστεί ανοσοηλεκτροφόρηση.
Λειτουργία ήπατος: τρανσαμινάσες, αλκ. Φωσφατάση, λευκώματα γG

Πηγή
Fischbach - A Manual of Laboratory and Diagnostic Tests 7th edition - Sedimentation Rate (Sed Rate); Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR).

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η φλεγμονή; Ποιες εξετάσεις δείχνουν φλεγμονή; Ποια η κατάλληλη διατροφή;
• Τι είναι η CRP (C αντιδρώσα πρωτεΐνη); Πόσο χρήσιμη είναι στη διάγνωση φλεγμονής αλλά και στην πρόληψη καρδιακής προσβολής; 

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

Τι δείχνει η γενική αίματος; Ερυθρά, λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια. Ποιες οι φυσιολογικές τιμές;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr  iatrikanea

Η γενική αίματος (Full Blood Count) αποτελεί εξέταση ρουτίνας. Είναι ίσως η πιο σημαντική εξέταση αίματος, αφού τα ευρήματα της δίνουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες για την κατάσταση και την εικόνα της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού. 
Είναι μία από τις συχνότερα ζητούμενες και διενεργούμενες εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Η γενική αίματος είναι ίσως η πιο σημαντική εξέταση αίματος, αφού τα ευρήματα της δίνουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες για την κατάσταση και την εικόνα της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού.

Η γενική αίματος αποτελεί μια γενική διαγνωστική εξέταση που χρησιμεύει για τον έλεγχο νοσημάτων όπως, μικροβιακών και ιογενών λοιμώξεων, αιμοσφαιρινοπαθειών και αναιμιών (κληρονομικών, αιμολυτικών, σιδηροπενικών), αιμορραγιών ή θρομβώσεων και λευχαιμιών. Εξίσου σημαντικός και χρήσιμος είναι επίσης ο προσδιορισμός των αιματολογικών παραμέτρων και για την παρακολούθηση της πορείας πολλών παθήσεων και νοσημάτων καθώς και για την αποτελεσματικότητα της ακολουθούμενης θεραπείας. Πρόκειται για ένα σύνολο αιματολογικών παραμέτρων που επιτρέπουν την διερεύνηση εξέταση  διαφορετικών συστατικών του αίματος.  Πολλοί ασθενείς χρησιμοποιούν τις οριακές μετρήσεις της ΓΑ για να εκτιμήσουν τη γενική κατάσταση της υγείας τους. Εάν είναι υγιείς και έχουν μετρήσεις μέσα στα φυσιολογικά όρια, τότε δεν χρειάζεται νέα ΓΑ παρά μόνο εάν κάτι αλλάξει στην υγεία τους ή το ζητήσει ο ιατρός τους.

 

Αν ένας ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα κούρασης, αδυναμίας ή έχει λοίμωξη, φλεγμονή, αιμορραγία, τότε η γενική αίματος μπορεί να βοηθήσει τον Ιατρό του στη διάγνωση. Σημαντικά αυξημένα WBC επιβεβαιώνουν τη παρουσία λοίμωξης και καθοδηγούν την περαιτέρω διερεύνηση για την ταυτοποίηση της υποκείμενης αιτίας. Όταν τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι μειωμένα (αναιμία) απαιτείται και η μελέτη του μεγέθους και του σχήματος τους για να μπορεί κανείς να προσδιορίσει την αιτία: οφείλεται σε μείωση της παραγωγής, σε αύξηση της καταστροφής  ή σε αύξηση της απώλειας των RBC. 

Ο αριθμός των αιμοπεταλίων που είναι χαμηλός ή υπερβολικά μεγάλος πιθανά εξηγεί μια μεγάλη αιμορραγία ή θρόμβωση ή να συνδέεται και με ασθένεια στο μυελό των οστών (λευχαιμία).

Πολλές καταστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση ή την ελάττωση σε κάποιον από τους κυτταρικούς πληθυσμούς του αίματος. Ορισμένες απαιτούν θεραπεία, ενώ άλλες αποκαθίστανται από μόνες τους. Ορισμένες ασθένειες όπως ο καρκίνος (και η αντιμετώπισή του με χημειοθεραπεία), μεταβάλλουν την παραγωγή κυττάρων από το μυελό των οστών και είτε αυξάνουν την παραγωγή της μιας κατηγορίας σε βάρος των υπολοίπων είτε ελαττώνουν τη συνολική παραγωγή. Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα μειώνουν των αριθμό των WBC, ενώ ακόμη και έλλειψη σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία μπορεί να προκαλέσει αναιμία. Η εξέταση της ΓΑ απαιτείται να γίνεται σε τακτική βάση για να παρακολουθούνται αυτές οι καταστάσεις και οι θεραπείες. 

Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά οι επιμέρους εξετάσεις μίας Γενική Εξέταση Αίματος και τι σημαίνουν οι υψηλές ή χαμηλές τιμές;

Εξέταση

Ονομασία

Αυξημένα/ Ελαττωμένα

WBC

Λευκά αιμοσφαίρια  

4.0-10.8

Κύτταρα απαραίτητα για την άμυνα και την επιβίωση του οργανισμού. Καταπολεμούν τις λοιμώξεις και προστατεύουν τον οργανισμό από κάθε βλαβερή ουσία. Σημαντική εξέταση για την ύπαρξη και τη βαρύτητα μιας νοσηρής κατάστασης στον οργανισμό.

Ο αριθμός τους αυξάνεται στις λοιμώξεις, τη φλεγμονή, τον καρκίνο, τη λευχαιμία. Ελαττώνεται με κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα (όπως το methotrexate), σε αυτοάνοσες καταστάσεις, σε κάποιες σοβαρές λοιμώξεις, στην αδρανοποίηση του μυελού των οστών και σε συγγενή δυσπλασία του μυελού (ο μυελός δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά). 

___________

% Neutrophil 

Ουδετερόφιλα (%)

40-75

Παρέχουν προστασία στον οργανισμό έναντι βακτηριακών λοιμώξεων. Μεταναστεύουν στην περιοχή του τραυματισμού ή της μόλυνσης και καταπολεμούν τη μόλυνση με φαγοκυττάρωση. Αύξηση παρατηρείται σε οξείες λοιμώξεις και φλεγμονές. Ελαττώνονται με φαρμακολογική αγωγή και σε αυτοάνοσα νοσήματα.
___________

% Lymphs

Λεμφοκύτταρα (%) 

20-45

Θεωρούνται τα βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κυρίως ενάντια στις ιογενείς λοιμώξεις. Αυξημένα λεμφοκύτταρα (λεμφοκυττάρωση) έχουμε σε οξείες ή χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις (ιογενή νοσήματα, ιλαρά, ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα, βρουκέλλωση, σύφιλη, λοιμώδη μονοπυρήνωση κλπ.) και σε λεμφοκυτταρικές λευχαιμίες και λεμφώματα. Ελαττώνονται (λεμφοπενία) σε κληρονομικές ανοσολογικές διαταραχές, στη φυματίωση, στο AIDS, στη νόσο Hodgkin, απλαστική αναιμία και μετά από χορήγηση κορτιζόνης, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων και χημειοθεραπείας
___________

% Mono

Μονοκύτταρα (%) 

2-10 

Αντιμετωπίζουν βαριές λοιμώξεις με φαγοκυττάρωση. Αυξάνονται κατά τη διάρκεια χρόνιων λοιμώξεων (τύφο, φυματίωση), σε αυτοάνοσα νοσήματα, στη μυελομονοκυτταρική λευχαιμία και σε άλλες κακοήθειες (Hodgkin).
___________

% Eos

Ηωσινόφιλα (%) 

1-6

Αντιμετωπίζουν αλλεργικές καταστάσεις και παρασιτώσεις. Αυξάνονται σε αλλεργίες, παρασιτώσεις, διάφορες δερματοπάθειες και σε ορισμένα κακοήθη νοσήματα.
___________

% Baso

Βασεόφιλα (%) 

0-1

Αντιμετωπίζουν αλλεργικές καταστάσεις και παρασιτώσεις. Αύξηση παρατηρείται στη χρόνια μυελοκυτταρική λευχαιμία.
___________

Neutrophil

Ουδετερόφιλα (απόλυτος αριθμός) 

40-75

Παρέχουν προστασία στον οργανισμό έναντι βακτηριακών λοιμώξεων. Μεταναστεύουν στην περιοχή του τραυματισμού ή της μόλυνσης και καταπολεμούν τη μόλυνση με φαγοκυττάρωση. Αύξηση παρατηρείται σε οξείες λοιμώξεις και φλεγμονές. Ελαττώνονται με φαρμακολογική αγωγή και σε αυτοάνοσα νοσήματα.
___________

Lymphs

Λεμφοκύτταρα (απόλυτος αριθμός) 

20-45

Θεωρούνται τα βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κυρίως ενάντια στις ιογενείς λοιμώξεις. Αυξημένα λεμφοκύτταρα (λεμφοκυττάρωση) έχουμε σε οξείες ή χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις (ιογενή νοσήματα, ιλαρά, ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα, βρουκέλλωση, σύφιλη, λοιμώδη μονοπυρήνωση κλπ.) και σε λεμφοκυτταρικές λευχαιμίες και λεμφώματα. Ελαττώνονται (λεμφοπενία) σε κληρονομικές ανοσολογικές διαταραχές, στη φυματίωση, στο AIDS, στη νόσο Hodgkin, απλαστική αναιμία και μετά από χορήγηση κορτιζόνης, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων και χημειοθεραπείας

____________

Mono

Μονοκύτταρα (απόλυτος αριθμός) 

2-10

Αντιμετωπίζουν βαριές λοιμώξεις με φαγοκυττάρωση. Αυξάνονται κατά τη διάρκεια χρόνιων λοιμώξεων (τύφο, φυματίωση), σε αυτοάνοσα νοσήματα, στη μυελομονοκυτταρική λευχαιμία και σε άλλες κακοήθειες (Hodgkin).

____________

Eos

Ηωσινόφιλα (απόλυτος αριθμός) 

1-6

Αντιμετωπίζουν αλλεργικές καταστάσεις και παρασιτώσεις. Αυξάνονται σε αλλεργίες, παρασιτώσεις, διάφορες δερματοπάθειες και σε ορισμένα κακοήθη νοσήματα.

____________

Baso

Βασεόφιλα (απόλυτος αριθμός) 

0-1

Αποτελούν ένα δυναμικό πληθυσμό που ποικίλλει εν μέρει από μέρα σε μέρα ανάλογα με την κατάσταση που βρίσκεται ο οργανισμός.

Η αύξηση του αριθμού των κυττάρων συγκεκριμένης κατηγορίας λευκών αιμοσφαιρίων συνδέεται με διαφορετικές περιστασιακές/ οξείες και/ ή χρόνιες καταστάσεις. Παράδειγμα αποτελεί ο μεγάλος αριθμός λεμφοκυττάρων που παρουσιάζει η λεμφοκυτταρική λευχαιμία.

____________

RBC

Ερυθρά αιμοσφαίρια

A: 4.50-6.50 

Γ: 3.80-5.80

Ελαττώνονται στην αναιμία. Αυξάνονται όταν συμβαίνει υπερπαραγωγή τους και όταν υπάρχει απώλεια υγρών λόγω διάρροιας, αφυδάτωσης, εγκαυμάτων.

____________

Hgb

Αιμοσφαιρίνη

A: 13.5-17.5 

Γ: 12.0-16.0

Συμβαδίζει με τα αποτελέσματα των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

____________

Hct

Αιματοκρίτης

A: 41-53 

Γ: 36-46

Συμβαδίζει με τα αποτελέσματα των RBC

Hct (Hematocrit)	Αιματοκρίτης
Καθορίζει την εκατοστιαία αναλογία του όγκου των ερυθρών αιμοσφαιρίων στον συνολικό όγκο του αίματος. Χρήσιμος δείκτης για παρουσία αναιμίας, απώλειας αίματος και αφυδάτωσης. ____________ MCV

Μέσος όγκος ερυθρών

78-98

To MCV ανιχνεύει με ακρίβεια κάθε γενική αύξηση ή μείωση του όγκου του ερυθρού αιμοσφαιρίου. Ο γιατρός πρέπει να διαγνώσει εάν η διαταραχή στο MCV, αντανακλά μία παροδική διαταραχή που προκαλείται από απλά παθολογικά προβλήματα(π.χ. κοινή ίωση), εάν πρόκειται για παραμόρφωση ερυθρών από παράγοντες στο αίμα που προκαλούν αλλοιώσεις κατά την εξέταση (π.χ. ωσμωτική διόγκωση λόγω αυξημένου σακχάρου), ή εάν υπάρχει μόνιμη διαταραχή σε κάποιο επίπεδο της φυσιολογικής ερυθροποίησης (π.χ. λόγω κακής απορρόφησης βιταμινών Β).

Αυξάνεται όταν υπάρχει έλλειψη Β₁₂ και φυλικού οξέως. Ελαττώνεται στη σιδηροπενική αναιμία και στη θαλασσαιμία

____________

MCH

Μέση περιεκτικότητα αιμοσφαιρίνης

26-34

Η μέση αιμοσφαιρίνη του ερυθρού, αποτελεί το μέσο όρο της αιμοσφαιρίνης του ερυθρού. Είναι εξαιρετικός δείκτης της ποσότητας της αιμοσφαιρίνης, που περιέχεται στο ερυθρό αιμοσφαίριο. Τα άτομα με έλλειψη σιδήρου και θαλασσαιμία έχουν ελάττωση MCH, λόγω αδυναμίας σύνθεσης φυσιολογικής ποσότητας αιμοσφαιρίνης.

____________

MCHC

Μέση συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης

31.5-37.5

Ο δείκτης αυτός είναι πολύτιμος στην περίπτωση της κληρονομικής σφαιροκυττάρωσης.

Μπορεί να ελαττωθεί, όταν ελαττώνεται το MCV. Αυξάνεται οριακά ανάλογα με τη ποσότητα Hgb που θα γεμίσει ένα RBC

____________

RDW

Κατανομή μεγέθους ερυθρών αιμοσφαιρίων

11-15

Παρουσιάζει την κατανομή των όγκων των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αποτελεί δείκτη της ανισοκυττάρωσης, των διακυμάνσεων δηλαδή του μεγέθους των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η τιμή του RDW, έχει σημαντικό ρόλο στην διαγνωστική προσπέλαση και εκτίμηση της αναιμίας.

Αυξημένο RDW υποδηλώνει ένα μικτό πληθυσμό. Άωρα RBC τείνουν να είναι  μεγαλύτερα.

____________

Platelet

Αιμοπετάλια

150-400

Ο αριθμός τους αυξάνεται ή ελαττώνεται σε καταστάσεις  που επηρεάζουν την παραγωγή αιμοπεταλίων. Ελαττώνεται όταν χρησιμοποιείται μεγάλος αριθμός όπως στην αιμορραγία, σε κληρονομικές διαταραχές (όπως στο Wiskott-Aldrich, Bernard-Soulier), στο συστηματικό ερυθροματώδη λύκο, την κακοήθη αναιμία, τον υπερσπληνισμό (ο σπλήνας αποσύρει από τη κυκλοφορία μεγάλο αριθμό αιμοπεταλίων), τη λευχαιμία και τη χημειοθεραπεία.

____________

MPV

Μέσος όγκος αιμοπεταλίων

8-12

Ποικίλει ανάλογα με την παραγωγή των αιμοπεταλίων. Ο νέος πληθυσμός αιμοπεταλίων έχει μεγαλύτερο μέγεθος από τα γηρασμένα.

____________

ESR 

Τ.Κ.Ε. (Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών αιμοσφαιρίων)
A: < 12 Γ: < 20

Είναι ο ρυθμός καθίζησης των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε 1 ώρα. Αυξημένη καθίζηση αποτελεί ένδειξη μιας συνεχιζόμενης νοσηρής κατάστασης που θα πρέπει να διερευνηθεί. Σε συνδυασμό με την μέτρηση της CRP αποτελεί μία αξιόπιστη και κλινικά χρήσιμη εξέταση για την διάγνωση, την πορεία εξέλιξης και παρακολούθησης της θεραπείας λοιμωδών, φλεγμονωδών και κακοήθων καταστάσεων.

____________

Παρόλο που δεν απαιτείται κάποια ειδική δίαιτα, καλό είναι να αποφύγουμε το λιπαρό γεύμα πριν την εξέταση της ΓΑ.

Στα βρέφη και τα παιδιά οι φυσιολογικές τιμές της ΓΑ μπορεί να διαφέρουν και γι’αυτό χρειάζεται προσοχή στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

Διαβάστε επίσης

• Για να κάνετε γενική αίματος χρειάζεται να είστε νηστικοί; Για ποιες εξετάσεις δεν πρέπει να πιείτε ή να φάτε τίποτα πριν;
• Βασικοί κανόνες, για να είναι αξιόπιστο το check up αίματος και ούρων
• ΠΑΠ ΤΕΣΤ, ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ
• Αιματουρία. Ποιες οι αιτίες που την προκαλούν, πώς γίνεται η διάγνωση και πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το αίμα στα ούρα
• Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου), 
• ο προδιαβήτης και ο διαβήτης.

36ο Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο: Η Αιματολογία στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας

medlabnews.gr iatrikanea

Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία (ΕΑΕ) διοργανώνει το 36ο Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο, στις 6–8 Νοεμβρίου 2025, στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών. Το 36ο ΠΑΣ εστιάζει σε πρακτικά εφαρμόσιμη γνώση: κατευθυντήριες οδηγίες, νέα δεδομένα και διαλόγους που επηρεάζουν άμεσα τις αποφάσεις στην κλινική πράξη.

Το πρόγραμμα του Συνεδρίου περιλαμβάνει δύο πλήρεις επιστημονικές ημέρες και μία επιπλέον ημέρα αφιερωμένη στις επιστημονικές εκδηλώσεις των φαρμακευτικών εταιρειών. Στο σύνολό του απαρτίζεται από εκπαιδευτικά συμπόσια, διαλέξεις σε θέματα αιχμής, επιστημονικές αντιπαραθέσεις για κλινικά διλήμματα, προφορικές και αναρτημένες ανακοινώσεις και συνεδρίες για Φοιτητές Ιατρικής, Νοσηλευτές, Βιολόγους και Τεχνολόγους.

Φέτος, το Συνέδριο – πέραν των επιστημονικών εξελίξεων- αφιερώνει χρόνο και σε θέματα πολιτικής υγείας και πρόσβασης των ασθενών στην καινοτομία καθώς και στον διεπιστημονικό διάλογο και τη συνεργασία. Στο βήμα θα βρίσκονται εκπρόσωποι των θεσμικών φορέων, της πολιτείας και των συλλόγων ασθενών, ανοίγοντας έναν πολυεπίπεδο διάλογο για το παρόν και το μέλλον της Αιματολογίας στην Ελλάδα.

Στο επιστημονικό πρόγραμμα συμμετέχουν διακεκριμένοι Έλληνες και ξένοι ομιλητές που θα παρουσιάσουν τις καθιερωμένες πρακτικές αλλά και τις σύγχρονες εξελίξεις, θα αναπτύξουν θέματα αιχμής και θα ανταλλάξουν απόψεις σε επιστημονικά διλήμματα, καλύπτοντας όλο το φάσμα των νοσημάτων της Αιματολογίας.

Επιστημονικά highlights & θεματικοί άξονες

Η εναρκτήρια τελετή στις 7/11 θα ολοκληρωθεί με τη Διάλεξη του Προσκεκλημένου του Προέδρου, όπου φέτος το Συνέδριο έχει την τιμή να φιλοξενεί τον Στυλιανό Αντωναράκη, ένα γιατρό γενετιστή διεθνούς κύρους και πρωτοπόρο στη χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος. Η ομιλία του με τίτλο “The Human Genome and the Evolution of Modern Medicine” θα φωτίσει τη νέα, πλήρως εξατομικευμένη διάσταση της μοντέρνας ιατρικής.

Η εξατομικευμένη Ιατρική, στηρίζεται σε αναρίθμητα δεδομένα τα οποία απαιτούν μια υπολογιστική και συνδυαστική δύναμη που ξεφεύγει από τις δυνατότητες του ανθρώπινου νου. Για το λόγο αυτό έχει προγραμματιστεί το ειδικό συμπόσιο: «ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2.0 – Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ)», την Παρασκευή 7/11, με εισηγήσεις για τον EU AI Act και για τη διείσδυση της ΤΝ στην αιματολογική έρευνα και στην κλινική πράξη. Τις εισηγήσεις θα δώσουν οι καθηγητές Σ. Χατζηχριστοφής, Χ. Μάρκου, Γ. Ρασιδάκης, E. Χατζημιχαήλ, ενώ ο Prof. F. Lancombe στη διάλεξή του θα ενημερώσει για το πως η ΤΝ συνεισφέρει στην ανάλυση των κυττάρων του αίματος με κυτταρομετρία ροής.

Οι κατευθυντήριες οδηγίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ορθή κλινική πρακτική. Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, θα παρουσιαστούν οι ευρωπαϊκές οδηγίες ΕHΑ/EMN 2025 για το Πολλαπλούν Μυέλωμα & την Πλασματοκυτταρική Λευχαιμία, οι οποίες διαμορφώθηκαν με βαρύνουσα ελληνική παρουσία (την ομάδα του Καθ. ΑΘ. Δημόπουλου).

Γόνιμες αντιπαραθέσεις σε διλήμματα που αλλάζουν την κλινική πρακτική

Η αιματολογία, σαν ειδικότητα με ερευνητική αιχμή, αντιμετωπίζει συχνά θεραπευτικά διλήμματα λόγω της πληθώρας νέων δεδομένων που την κατακλύζουν. Στην προσπάθειά να φωτιστούν κάποιες δύσκολες αποφάσεις και κρίσεις, έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα οι εξής αντιπαραθέσεις:

Στην Χρόνια Λεμφογενή Λευχαιμία, στην εποχή των στοχευμένων θεραπειών, είναι λογικό να περιμένεις την εξέλιξη της νόσου για να θεραπεύσεις;
Στα ανθεκτικά Β-λεμφώματα, τα CAR-T Θα αντικαταστήσουν την αυτόλογη μεταμόσχευση στη 2η γραμμή θεραπείας;
Παραμένει το Πολλαπλό Μυέλωμα ανίατη νόσος στην εποχή των συνδυασμένων με ανοσοθεραπεία θεραπειών;
Στην επιπολής φλεβοθρόμβωση, πότε ανησυχούμε προκειμένου να προχωρήσουμε σε συστηματικό έλεγχο του ασθενή;
Στην οξεία μυελογενή λευχαιμία, πόσο σημαντική είναι η προσθήκη ανοσοθεραπείας;
Στην αντιμετώπιση της πρώτης υποτροπής της Β-Οξείας Λεμφοβλαστικής Λευχαιμίας: αλλογενής μεταμόσχευση ή CAR T cells;
Στην αντιμετώπιση των αιμοσφαιρινοπαθειών: γονιδιακή θεραπεία ή αλλογενής μεταμόσχευση;

Η ενσωμάτωση των νέων διαγνωστικών τεχνολογιών, των νέων φαρμάκων και των συνδυασμών τους στην καθημερινή πρακτική, περνάει από μία φάση εξοικείωσης και προβληματισμών. Στόχος της ΕΑΕ είναι να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία και γι’ αυτό στο πρόγραμμα έχουν ενσωματωθεί σχετικές διαλέξεις με Θέματα Αιχμής, όπως:

§ Οξεία Μυελοβλαστική Λευχαιμία: Αναφορά στους αναστολείς της menin και στους νέους στοχευμένους θεραπευτικούς συνδυασμούς (τριπλέτες).

§ Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα: Διερεύνηση της οικογενούς προδιάθεσης, της παρακολούθησης της υπολειμματικής νόσου, του ρόλου του συμπληρώματος και της κλωνικής αιμοποίησης.

§ Πολλαπλό Μυέλωμα: Διερεύνηση της διαγνωστικής αξίας των κυκλοφορούντων νεοπλασματικών κυττάρων.

§ Κυτταρικές Ανοσοθεραπείες: Αναφορά στα νέα κριτήρια επιλογής δότη στην εποχή της χρήσης κυκλοφωσφαμίδης μετά τη μεταμόσχευση .

§ Αιμόσταση: Αναφορά στη διαγνωστική προσέγγιση της κληρονομικής θρομβοφιλίας και στο θρομβωτικό και μη θρομβωτικό αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο, πέρα από τα κλασσικά κριτήρια.

§ Aμφι-ειδικά αντισώματα: Αναφορά στην τεχνολογία των αμφι-ειδικών αντισωμάτων και συγκεκριμένα, στους μηχανισμούς δράσης και ανάπτυξης αντοχής, στις ανεπιθύμητες ενέργειες και σε όσα νεότερα περιμένουμε πέραν των εγκεκριμένων ενδείξεων

§ Παιδιατρική Αιματολογία: Αναφορά στην κλωνική αιμοποίηση, στις επίκτητες ουδετεροπενίες και στο αιμοφαγοκυτταρικό σύνδρομο.

§ Λεμφώματα: Αναφορά στη σύγχρονη ταξινόμηση των λεμφωμάτων με θεραπευτικές προεκτάσεις και στη σημασία και το χειρισμό του νεοπλασματικού μικροπεριβάλλοντος στα λεμφώματα.

Προτεραιότητα η πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες, με συνεργασία πολιτείας, γιατρών και συλλόγων ασθενών

Ένα διαχρονικό πρόβλημα στην άσκηση της Αιματολογίας είναι ο προβληματισμός της κοινότητας για τα υπέρογκα κόστη των καινοτόμων θεραπειών που δοκιμάζουν την αντοχή και βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας και εμποδίζουν την πρόσβαση των ασθενών σε αυτές. Στην προσπάθεια ενημέρωσης των συναδέλφων και διαλόγου με τους φορείς, έχει προγραμματιστεί στις 7/11 ένα συμπόσιο με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων: ΕΟΦ (Σ. Σαπουνάς), Υπουργείο Υγείας (Α. Αγγελής), Pharma Innovation Forum (Ι. Κωτσιόπουλος), ΣΦΕΕ (Ο. Παπαδημητρίου), ΕΣΔΥ (Κ. Αθανασάκης) και ΕΛΛΟΚ (Γ. Καπετανάκης).

Επιπλέον προβληματισμό στην άσκηση της ειδικότητας αποτελεί και το φορτίο των γραφειοκρατικών πράξεων. Με αφορμή και τη νέα υποχρέωση του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών, θα πραγματοποιηθεί διεπιστημονικό συμπόσιο (8/11, 16:45), με την παρουσίαση του μητρώου, την αναγκαιότητά του και τους προβληματισμούς των Αιματολόγων-Ογκολόγων. Στη συζήτηση θα συμμετάσχουν ιατροί-ογκολόγοι, εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας, της ΗΔΙΚΑ και του οργανισμού που διαχειρίζεται την ανάπτυξη της πλατφόρμας.

Τέλος, σε μια Ειδική Τελετή Μνήμης, η αιματολογική κοινότητα θα τιμήσει τη μνήμη του Δρ. Αθ. Φάσσα, ενός πρωτοπόρου στη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων διεθνώς. Η αναφορά στην σημαντική προσφορά του στην Αιματολογία και στην αντιμετώπιση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης με μεταμόσχευση αυτόλογων αιμοποιητικών κυττάρων, θα γίνει από τους συνεργάτες του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κ.κ. Ε. Γιαννάκη και P. Muraro.

Μπορείτε να δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του 36ου ΠΑΣ εδώ

Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης: Κάθε 6 δευτερόλεπτα χάνεται μία ζωή από επιπλοκές θρόμβων

medlabnews.gr iatrikanea

Η θρόμβωση παραμένει μία από τις πιο σιωπηλές αλλά και πιο θανατηφόρες απειλές για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με τα διεθνή στοιχεία, κάθε 6 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος πεθαίνει από θρόμβο του αίματος, ενώ η πάθηση ευθύνεται για 1 στους 4 θανάτους παγκοσμίως – ποσοστό που ξεπερνά σε απώλειες τον ιό HIV/AIDS, τον καρκίνο του μαστού και τα τροχαία δυστυχήματα μαζί, γεγονός που καθιστά την ενημέρωση και την πρόληψη πιο αναγκαίες από ποτέ.

Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 10 εκατομμύρια νέα περιστατικά φλεβικής θρομβοεμβολής, που περιλαμβάνει την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και την πνευμονική εμβολή. Το ανησυχητικό είναι ότι το 70% των θρόμβων που οδηγούν σε νοσηλεία θα μπορούσε να έχει προληφθεί με απλά μέτρα και σωστή αγωγή, καθιστώντας τη θρόμβωση την πρώτη αιτία θανάτου που μπορεί να προληφθεί εντός νοσοκομείων. Στην Ελλάδα, η επίπτωση της πνευμονικής εμβολής φτάνει τα 18,5 περιστατικά ανά 100.000 άτομα ετησίως και παρουσιάζει σταθερή αύξηση, με τα καταγεγραμμένα περιστατικά να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία.

Σχεδόν το 60% των επεισοδίων φλεβικής θρομβοεμβολής σχετίζεται με νοσηλεία ή χειρουργείο, ενώ η θρόμβωση είναι η αιτία των πιο συχνών καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο .Παράλληλα, η κολπική μαρμαρυγή, η συχνότερη καρδιακή αρρυθμία, αυξάνει έως και πέντε φορές τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου λόγω σχηματισμού θρόμβων στην καρδιά.

«Η θρόμβωση μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά και ύπουλα, αλλά δεν είναι αναπόφευκτη. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση σώζουν ζωές», υπογραμμίζει ο κος Δημήτρης Ρίχτερ, Καρδιολόγος, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και στην Αντιθρομβωτική Αγωγή (ΙΜΕΘΑ). «Η ενημέρωση, η αξιολόγηση κινδύνου και η έγκαιρη αναγνώριση συμπτωμάτων – όπως πρήξιμο και πόνος στα κάτω άκρα ή ξαφνική δύσπνοια – αποτελούν κρίσιμα βήματα για την προστασία της υγείας μας».

Η κα Καλαντζή Καλλιρρόη, Καρδιολόγος, Αντιπρόεδρος του ΙΜΕΘΑ, επισημαίνει ότι « ο κόσμος δεν έχει την πολυτέλεια να μένει πλέον σιωπηλός για τη θρόμβωση. Εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν και δεν το γνωρίζουν καν. Ενημερωθείτε για τη θρόμβωση, γιατί κάθε συζήτηση που κάνετε, κάθε γεγονός που μοιράζεστε θα μπορούσε να αποτρέψει έναν θρόμβο αίματος ή να ενθαρρύνει κάποιον να ζητήσει εκτίμηση του θρομβωτικού του κινδύνου. Πρέπει όλοι να γνωρίζουμε τα προειδοποιητικά σημάδια της θρόμβωσης, τους κινδύνους και τα απλά βήματα πρόληψης που σώζουν ζωές».

Το φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας «Από το κεφάλι μέχρι τα πόδια – Πάρε τον έλεγχο, προστατέψου από τη θρόμβωση, προστάτεψε την υγεία σου» υπενθυμίζει ότι η θρόμβωση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. H πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία είναι τα ισχυρότερα «όπλα» απέναντι σ’ αυτήν τη σιωπηλή απειλή.

Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης καθιερώθηκε από τη Διεθνή Εταιρεία Θρόμβωσης και Αιμόστασης και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 13 Οκτωβρίου, ημερομηνία γέννησης του Γερμανού ιατρού Rudolf Virchow, που πρώτος ανέδειξε τη σημασία της θρόμβωσης. Το ΙΜΕΘΑ συμμετέχει ενεργά στην παγκόσμια εκστρατεία κατά της θρόμβωσης από τον πρώτο χρόνο δημιουργίας της και απευθύνει κάλεσμα σε όλους:

Η θρόμβωση μπορεί να προληφθεί – η ενημέρωση σώζει ζωές.