Ραβέντι, βότανο για την χολή, το συκώτι, το έντερο, τονωτικό, ισχυρό αντικαρκινικό

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής Βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το ραβέντι είναι ένα φαρμακευτικό φυτό, που η επίσημη ονομασία του είναι ρήον. Eπιστημονική Oνομασία: Rheum officinale.
Είναι ποώδες φυτό που μοιάζει με πλατύφυλλο ραδίκι. Τα νεύρα των φύλλων είναι κοκκινωπά και διακλαδώνονται σε όλες τις πλευρές του φύλλου. Το χαρακτηριστικό του φυτού είναι πως όταν πάρει όλη του την ανάπτυξη δεν έχει σχεδόν ρίζες. Αυτές καταστρέφονται και ζει από τα παράριζα που στο μεταξύ έχει αναπτύξει. Οι βλαστοί του και τα κλαδιά του είναι πολύ χοντρά και ο φλοιός του ρουφάει πολύ νερό. Τα άνθη βγαίνουν στην κορυφή του φυτού, πολλά μαζί σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο. Τα ριζώματα του είναι εκείνα που χρησιμοποιούν για φαρμακευτικούς σκοπούς. Είναι ιθαγενές φυτό του Θιβέτ. Εκεί μπορεί να φτάσει σε ύψος τα δύο μέτρα.

Τα φύλλα ραβέντι δεν μπορείτε να τα καταναλώσετε. Και αυτός είναι και o λόγος που πουλούν μόνο το κάτω μέρος του ραβέντι. Τα φύλλα του συγκεκριμένου λαχανικού περιέχουν υψηλά επίπεδα οξαλικού οξέος, το οποίο προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα στο ήπαρ. Σε σημείο μάλιστα που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο. 

Η αγγλική του ονομασία είναι rhubarb, και είναι ελληνικής αρχής. Πράγματι, οι αρχαίοι, το φαρμακευτικό ρήον, προϊόν της Άπω Ανατολής, το έφερναν από τα μέρη του Βόλγα, ο οποίος στα αρχαία ελληνικά ονομαζόταν Ρα, οπότε το ονόμασαν ρα βάρβαρον, δηλαδή «ξένο ρήον». Αυτό το ρα βάρβαρον έγινε στα λατινικά rha barbarum και στη συνέχεια rheubarbarum, απ’ όπου στα γαλλικά reubarbe (σήμερα rhubarbe), στα αγγλικά rhubarb, ενώ στα ιταλικά rabarbaro. 

 

Το ραβέντι είναι ένα λαχανικό της άνοιξης και των αρχών του καλοκαιριού που γενικά αντιμετωπίζεται ως φρούτο. Μοιάζει σαν ποικιλία σέλινου. 
Υπάρχουν δυο είδη ραβεντιού. 
Το πρώτο είναι εκείνο που καλλιεργείται σε σκοτεινά θερμοκήπια και βγαίνει τον χειμώνα, και το δεύτερο είναι αυτό που καλλιεργείται στα χωράφια και εμφανίζεται στις αγορές στις αρχές της άνοιξης. Το ανοιξιάτικο ραβέντι έχει πιο έντονο χρώμα και περισσότερο ξινή γεύση από το χειμωνιάτικο. Έχοντας αυτή την έντονη και όξινη γεύση που το κάνει αδύνατο να φαγωθεί χωρίς την προσθήκη κάποιας γλυκαντικής ουσίας, το ραβέντι έχει επονομαστεί «φυτό για πίτες» επειδή κατά κύριο λόγο χρησιμοποιείται στη γέμιση γλυκών πιτών. 

Ως προς την χρήση του ως βότανο, είναι γνωστό για την ιδιότητά του να ομαλοποιεί τις εντερικές κενώσεις, ενώ ταυτόχρονα καθαρίζει το ήπαρ και αποτοξινώνει τα έντερα. Ασφαλές και αποτελεσματικό καθαρτικό, παρουσιάζει επίσης αντιφλεγμονώδη, αντισηπτική, αντιοξειδωτική, και αντι ιική δράση Μια ακόμα ιδιότητά του είναι ότι βοηθά στην έκκριση σιέλου και γαστρικών υγρών βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την διαδικασία της πέψης. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, οι ρίζες του ραβέντι έχουν χρησιμοποιηθεί ως καθαρτικό. Το ραβέντι εμφανίζεται στις μεσαιωνικές αραβικές και ευρωπαϊκές συνταγογραφήσεις. Ήταν ένα από τα πρώτα κινεζικά φάρμακα που εισήχθη στη Δύση από την Κίνα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες του ραβεντιού

• ήπιο υπακτικό, διεγείρει τους σπασμούς των εντέρων
• διεγείρει την έκκριση βλέννας στο παχύ έντερο
• καθαρίζει το ήπαρ
• διεγείρει την έκκριση χολής (χολαγωγό)
• γενικά ενισχυτικό (τονωτικό)
• ενδυναμώνει το στομάχι
• αυξάνει την όρεξη
• στυπτικό
• αντιβιοτικό
• αντικαρκινικό
• καταπολεμά τα εντερικά παράσιτα (ανθελμινθικό)
• βελτιώνει την πέψη

Ρυθμίζει τις εκκρίσεις της χολής και βοηθάει στην δυσπεψία και την δυσκοιλιότητα, που οφείλεται στην ατονία των εντέρων. Όταν το καβουρδίσουμε χάνει τις καθαρτικές του ιδιότητες και γίνεται απλά τονωτικό. Χρησιμοποιείται σε πάρα πολλά φαρμακευτικά παρασκευάσματα, όπως βάμμα, κρασί, σιρόπια.

Οι ρίζες και οι μίσχοι του είναι πλούσιοι σε ανθρακουινόνες, όπως εμοδίνη και ρεΐνη. Αυτά τα συστατικά είναι καθαρτικά και υπακτικά, κάτι που εξηγεί τη σποραδική χρήση του ραβέντι ως διαιτητικού βοηθήματος. 

Τα συστατικά των ανθρακουινόνων έχουν απομονωθεί από τη σκόνη της ρίζας του ραβέντι για φαρμακευτικούς σκοπούς. Τα ριζώματα περιέχουν στιλβενοειδή συστατικά (συμπεριλαμβανομένης της ραποντικίνης), τα οποία φαίνεται ότι μειώνουν τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος σε διαβητικά ποντίκια.

Σε 100 γραμμάρια ωμού και αμαγείρευτου ραβεντιού θα βρείτε 93,6 γραμμάρια νερό, 21 θερμίδες, 4,5 υδατάνθρακες, σχεδόν 2% φυτικές ίνες και όπως προείπαμε 1,1% γλυκαντικές ύλες.  Θα βρείτε ασβέστιο, κάλιο το οποίο βοηθάει την αποβολή του αλατιού από το σώμα, περιέχει και ελάχιστο σελήνιο λίαν χρήσιμο για τον οργανισμό, βιταμίνη Α, καροτίνη Β, λουτεΐνη και βιταμίνη Κ.  Όπως και με άλλα πράσινα λαχανικά, το ραβέντι περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ. 100 γραμμάρια φρέσκων κοτσανιών παρέχουν 29,3 mg ή το 24% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης αυτής της βιταμίνης. Τα κοτσάνια περιέχουν επίσης καλά επίπεδα μετάλλων, όπως σίδηρο, χαλκό, ασβέστιο, κάλιο και φώσφορο. Περιέχει μερικά πολύτιμα φυτοθρεπτικά συστατικά, όπως φυτικές ίνες, πολυφαινολικά αντιοξειδωτικά, μέταλλα και βιταμίνες. Τα κοτσάνια είναι πλούσια σε διάφορες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως φολικό οξύ, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη), θειαμίνη και παντοθενικό οξύ. Περιέχουν βήτα καροτίνη, ζεαξανθίνη και λουτεΐνη.
Τα περισσότερα όμως από αυτά τα μέταλλα δεν απορροφώνται στο σώμα, διότι μετατρέπονται σε μη διαλυτά συμπλέγματα από το οξαλικό οξύ που περιέχεται στο φυτό, με αποτέλεσμα να εκκρίνονται έξω από το σώμα.

Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κοινό ραβέντι, το αγαπημένο ζαρζαβατικό των Βρετανών, περιέχει συστατικά που καταπολεμούν τα καρκινικά κύτταρα και ότι το ψήσιμό του για 20 λεπτά, π.χ. για να φτιάξουμε κομπόστα ή πίτα με ραβέντι, μπορεί να αυξήσει δραστικά την περιεκτικότητά του σε αυτές τις δραστικές ουσίες. Η έρευνα, που διενεργήθηκε από το Πανεπιστήμιο Sheffild Hallam στο Νότιο Γιορκσάιρ της Μεγάλης Βρετανίας, σε συνεργασία με  το Σκοτσέζικο Ερευνητικό Ινστιτούτο Καλλιέργειας, είναι η πρώτη που διερευνά τις θεραπευτικές ιδιότητες της κοινής ποικιλίας του συγκεκριμένου φυτού και ιδιαίτερα μίας που φύεται στο Νότιο Γιορκσάιρ. 
Παλαιότερες έρευνες είχαν εστιάσει περισσότερο την προσοχή τους στο φαρμακευτικό ραβέντι που φύεται στην Άπω Ανατολή, του οποίου οι θεραπευτικές ιδιότητες ήταν ήδη γνωστές από την παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Τώρα οι ειδικοί ελπίζουν ότι αν καταφέρουν να εξαγάγουν τα πολύτιμα συστατικά από το φυτό, θα μπορέσουν να
παρασκευάσουν καινούργια φάρμακα κατά του καρκίνου, π.χ. κατά της λευχαιμίας. Η έρευνα έδειξε ότι οι πολυφαινόλες που περιέχονται στο συγκεκριμένο φυτό, μπορούν να δράσουν προληπτικά κατά της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων και να συμβάλουν στην παρασκευή νέων, λιγότερο τοξικών αντικαρκινικών φαρμάκων. 

Το ραβέντι μπορείτε να το βρείτε σε σκόνη ή σε βάμμα. Η δοσολογία για το βάμμα είναι 30-40 σταγόνες σε λίγο νερό δύο ή τρεις φορές την ημέρα.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Τα φύλλα περιέχουν υψηλά επίπεδα του οξαλικού οξέος, το οποίο μπορεί επίσης να βρεθεί στα λευκαντικά, τα παρασιτοκτόνα και τα χημικά προϊόντα αφαίρεσης βαφής.  Τα συμπτώματα, μετά από κατανάλωση, από τη δηλητηρίαση είναι τα εξής: δυσκολία στην αναπνοή, κάψιμο στο στόμα, κάψιμο στο λαιμό, κώμα, διάρροια, πόνος στα μάτια, ναυτία, ούρα κόκκινου χρώματος, επιληπτικές κρίσεις, στομαχόπονος, εμετός και αδυναμία.
Είναι εύκολο να πετάξετε τα φύλλα και, συνεπώς, να φάτε το ραβέντι με ασφάλεια. Αλλά αν το ραβέντι σας έχει υποστεί παγετό ή αν το έχετε καταψύξει εσείς, είναι καλύτερο να το πετάξετε ολόκληρο, καθώς το υπερβολικό κρύο προκαλεί χημικές αντιδράσεις μέσα στο ίδιο το φυτό, απελευθερώνοντας τις επικίνδυνες τοξίνες και στον βρώσιμο καρπό.

Διαβάστε επίσης

• Πιπερόριζα (τζίντζερ) βότανο για βαρυστομαχιά, κρυολόγημα, χοληστερίνη, αρθρίτιδα, διαβήτη, δίαιτες
• Κουρκουμάς ή κιτρινόριζα ως αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, για τον διαβήτη, την χοληστερινη, το Αλτσχάιμερ, την ακμή, τις πανάδες
• Βάλσαμο ή βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο για την κατάθλιψη, τα τραύματα, το στομάχι, το άσθμα, τον καρκίνο. 
• Ρόφημα από τζίντζερ (πιπερόριζα) με λεμόνι και κανέλα για το στομάχι, αποτοξίνωση και απώλεια βάρους
• Ρόφημα με κουρκουμά για χαλάρωση και με θεραπευτικές ιδιότητες
• Σταμναγκάθι για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι, το δέρμα