Χιροσίμα, 75 χρόνια μετά τον πρώτο βομβαρδισμό με ατομικό όπλο

Μια καμπάνα ήχησε σήμερα στη Χιροσίμα, 75 χρόνια μετά τον πρώτο βομβαρδισμό με ατομικό όπλο στην παγκόσμια ιστορία, σε μια τελετή μνήμης που σημαδεύτηκε από την προειδοποίηση του δημάρχου της πόλης για την άνοδο του εθνικισμού σε διεθνές επίπεδο.

Ο ουρανός ήταν καθαρός, όπως ακριβώς και την 6η Αυγούστου 1945, όταν, στις 08:15 τοπική ώρα, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό B-29, το Enola Gay, έριχνε την ατομική βόμβα Little Boy, η οποία την ίδια ημέρα και τις εβδομάδες που ακολούθησαν στοίχισε τη ζωή σε 140.000 ανθρώπους.

«Αν η ανθρωπότητα ξεχάσει την ιστορία ή πάψει να την κοιτάει καταπρόσωπο, μπορεί να διαπράξουμε άλλο ένα φρικιαστικό λάθος. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε για τη Χιροσίμα», υπογράμμισε ο δήμαρχος της πόλης Καζούμι Ματσούι.

«Οι προσπάθειες για την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων πρέπει να συνεχιστούν», συνέχισε.

«Ορισμένες χώρες εμφανίζονται να υιοθετούν ανοικτά εθνικιστικές θέσεις και εκσυγχρονίζουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια, αναζωπυρώνοντας τις εντάσεις που είχαν αμβλυνθεί με το τέλος του ψυχρού πολέμου», συμπλήρωσε ο δήμαρχος.

Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Σίνζο Άμπε, πάντως υιοθέτησε πολύ λιγότερο αιχμηρό τόνο στην ομιλία του, αφήνοντας να διαφανούν οι διαφωνίες στην Ιαπωνία όσον αφορά το ζήτημα των πυρηνικών όπλων.

Πέρυσι, η δεξιά, εθνικιστική κυβέρνηση της Ιαπωνίας επέλεξε να μην υπογράψει μια διεθνή συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, που υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ, ευθυγραμμιζόμενη με τις μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες επικαλούμενες τη βορειοκορεατική απειλή κατήγγειλαν την αφέλεια του κειμένου.

«Τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει προφανές ότι υπάρχουν διχογνωμίες ανάμεσα σε διάφορες χώρες για το πώς πρέπει να προχωρήσουμε στη μείωση των πυρηνικών όπλων», είπε ο Άμπε, χωρίς να αναφερθεί άμεσα στο κείμενο αυτό.

«Η χώρα μας θέλει να εργαστεί υπομονετικά για να αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στις δύο πλευρές και να συμμετάσχει στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας», προς την αποπυρηνικοποίηση, πρόσθεσε.

Τρεις ημέρες μετά την καταστροφή στη Χιροσίμα, μια δεύτερη ατομική βόμβα, η Fat Man, ισοπέδωνε την πόλη Ναγκασάκι. Τη 15η Αυγούστου, η Ιαπωνία ανακοίνωνε τη συνθηκολόγησή της, ανοίγοντας τον δρόμο για να τερματιστεί ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, επισκέφθηκε τη Χιροσίμα τον Μάιο του 2016. Ήταν η πρώτη επίσκεψη Αμερικανού προέδρου εν ενεργεία στην πόλη

Το τελευταίο επεισόδιο στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά ως όπλο την ατομική βόμβα, που πρώτοι αυτοί είχαν κατασκευάσει τον Ιούνιο του 1945, και σκόρπισαν τον όλεθρο σε δύο ιαπωνικές πόλεις, τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (6 και 9 Αυγούστου 1945).

Με την ενέργειά τους αυτή, που βρήκε πολλούς επικριτές, κατόρθωσαν να επισπεύσουν το τέλος του πολέμου στα μέτωπα του Ειρηνικού και να ελαχιστοποιήσουν τις δικές τους απώλειες. Παράλληλα, δήλωσαν με εμφατικό τρόπο ποιος θα είναι το αφεντικό στις παγκόσμιες υποθέσεις μετά τη λήξη του πολέμου.

Το καλοκαίρι του 1945, τα τύμπανα του πολέμου είχαν σιγήσει στην Ευρώπη, ενώ παρά τη συνεχιζόμενη προέλαση των Συμμάχων στον Ειρηνικό, η μιλιταριστική Ιαπωνία αρνείτο να παραδοθεί. Ο Aμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν ήταν ανήσυχος για τις μεγάλες αμερικανικές απώλειες κατά την κατάληψη της Οκινάβας στις 22 Ιουνίου 1945 (12.000 νεκροί και 38.000 τραυματίες), που δημιουργούσαν το φόβο για μακροχρόνιο πόλεμο και τεράστιο αριθμό θυμάτων, σε περίπτωση που τα συμμαχικά στρατεύματα θα αποβιβάζονταν στα κύρια νησιά της Ιαπωνίας, όπου στάθμευαν 2 εκατομμύρια στρατιώτες. Ο στρατηγός Καρλ Σποτς, αρχηγός της αεροπορίας του Ειρηνικού, πρότεινε στον Τρούμαν τη ρίψη ατομικής βόμβας πάνω από μία πυκνοκατοικημένη ιαπωνική πόλη. Με την πρόταση Σποτς συμφώνησε και ο στρατηγός Ντάγκλας ΜακΆρθουρ, που έχει το γενικό πρόσταγμα στις επιχειρήσεις του Ειρηνικού.

Αφού πήραν το «πράσινο φως» από την πολιτική ηγεσία, οι στρατιωτικοί επέλεξαν την πόλη της Χιροσίμα (στο νότιο άκρο του Χόνσου, του μεγαλύτερου νησιού της μητροπολιτικής Ιαπωνίας), για τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Την επιχείρηση ανέλαβε ο σμήναρχος Πολ Τίμπετς, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί ειδικά γι' αυτό το σκοπό. Οδήγησε ένα στρατηγικό βομβαρδιστικό τύπου B29, το οποίο έφερε την ονομασία Enola Gay (το όνομα της μητέρας του) και ακριβώς στις 8:15 το πρωί απελευθέρωσε πάνω από την πόλη τη βόμβα ουρανίου, που είχε την κωδική ονομασία Little Boy. Περίπου 45 δευτερόλεπτα αργότερα, η βόμβα εξερράγη 600 μέτρα πάνω από τη Χιροσίμα. Μία φωτεινή λάμψη τύφλωσε το πλήρωμα του βομβαρδιστικού και κατόπιν σχηματίστηκε πάνω από το σημείο της έκρηξης ένα κόκκινο νεφέλωμα σε σχήμα μανιταριού.

Το ωστικό κύμα της έκρηξης, σε συνδυασμό με τη θερμότητα που εκλύθηκε, κονιορτοποίησε τα πάντα σε μία περιοχή 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ποτέ άλλοτε στην παγκόσμια ιστορία μία και μόνη βόμβα δεν προκάλεσε τόσους πολλούς θανάτους. Επί τόπου σκοτώθηκαν πάνω από 20.000 στρατιώτες και 78.000 άμαχοι. Οι αγνοούμενοι ξεπέρασαν τις 13.000 και οι βαριά τραυματίες τις 10.000. Για πολλούς από τους επιζήσαντες η ζωή θα είναι μαρτυρική τα επόμενα χρόνια και αρκετές χιλιάδες θα πεθάνουν από καρκίνους.

Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Ιαπωνίας δεν συνειδητοποίησε πλήρως τη σημασία του γεγονότος και συνέχισε τις πολεμικές επιχειρήσεις. Στο διπλωματικό πεδίο, το Τόκιο ζήτησε τη μεσολάβηση της Μόσχας, αλλά στις 8 Αυγούστου, ο Στάλιν, ενήμερος για τις κινήσεις των Αμερικανών, της κήρυξε τον πόλεμο και ο «Κόκκινος Στρατός» προέλασε στη Μαντζουρία.

Οι Αμερικανοί ανυπομονούσαν να τελειώσουν τον πόλεμο και στις 12 το μεσημέρι της 9ης Αυγούστου έριξαν και δεύτερη ατομική βόμβα, αυτή τη φορά στην πόλη Ναγκασάκι. Οι νεκροί έφθασαν τις 36.000 και οι τραυματίες τις 40.000. Το ωστικό κύμα κατέστρεψε εντελώς τα κτήρια της πόλης σε μία ζώνη 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Μόνο μετά και την καταστροφή του Ναγκασάκι οι Ιάπωνες κατανόησαν την ισχύ του νέου όπλου και τη δική τους αδυναμία να συνεχίσουν τον πόλεμο. Στις 10 Αυγούστου ξεκίνησε η διαδικασία παράδοσης της Ιαπωνίας, η οποία ολοκληρώθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, με την επίσημη τελετή επί του αμερικανικού πολεμικού «Μιζούρι», που ναυλοχούσε στον κόλπο του Τόκιο.

Χιροσίμα σήμερα