Αναποτελεσματικό το εμβόλιο της γρίπης. 'Έξαρση και πολλά κρούσματα στα παιδιά

medlabnews.gr iatrikanea 

Παρόλο που η φετινή περίοδος της γρίπης ξεκίνησε νωρίς και αναμένεται να είναι δύσκολη τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στη χώρα μας, χαμηλή παραμένει η απορροφητικότητα των αντιγριπικών εμβολίων, αλλά και η αποτελεσματικότητά τους.

Περιορισμένη η αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου 

Η σκληρή εφαρμογή των μέτρων κατά της Covid-19 τα προηγούμενα χρόνια “εξαφάνισε” όλους τους αναπνευστικούς ιούς και μαζί μ’ αυτούς και τη γρίπη. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η μηδενική ανοσία απέναντι στη γρίπη σε μικρούς και μεγάλους, που φέτος καθιστά τους πολίτες περισσότερο ευάλωτους.

Στην αύξηση των περιστατικών έχει συμβάλει και κάτι ακόμα: η χαμηλή αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ενώ το αντιγριπικό εμβόλιο παρουσιάζει συνήθως ποσοστά αποτελεσματικότητας που αγγίζουν το 60% με 70%, το φετινό εμβόλιο δεν είναι καλά επικαιροποιημένο πάνω στους κυκλοφορούντες ιούς της γρίπης και προσφέρει χαμηλότερη προφύλαξη:

“Το εμβόλιο που κυκλοφορεί, είναι φτιαγμένο για τις ιογενείς λοιμώξεις των προηγούμενων ετών και δεν είναι τόσο επικαιροποιημένο. Οπότε η εικόνα που βλέπουμε αυτή τη στιγμή με τη γρίπη, εξηγείται αφενός από τη χαμηλή ανοσία που έχουμε, αλλά και από το θέμα των εμβολίων”, σημειώνει η επικ. Καθηγήτρια Πνευμονολογίας – Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ, Νικολέττα Ροβίνα.

Και εξηγεί: “Τα εμβόλια παρασκευάζονται με βάση τον φαινότυπο, τους τύπους των ιών δηλαδή που κυκλοφορούν την προηγούμενη χρονιά. Τα προηγούμενα χρόνια δεν είχαμε ιογενείς λοιμώξεις, δεν είχαμε γρίπη κι αυτό κυρίως επειδή παίρναμε μέτρα προφύλαξης έναντι του κορονοϊού. Άρα τα εμβόλια δεν είναι τόσο επικαιροποιημένα όσο άλλες χρονιές. Οπότε η εικόνα που βλέπουμε αυτή τη στιγμή, αποδίδεται και σε αυτό. Αλλά κυρίως επειδή δύο χρόνια ήμασταν “παρθένοι” οργανισμοί, προφυλαγμένοι και τώρα βγήκαμε στην κοινωνία χωρίς προφυλάξεις και είμαστε εκτεθειμένοι”, λέει.

Η μειωμένη αποτελεσματικότητα με στοιχεία

Αξίζει να σημειωθεί, πως η αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου παρουσιάζει πάντα διακυμάνσεις. Παραδείγματος χάρη, μελέτη του 2021 απέδειξε ότι μεταξύ ενηλίκων που νοσηλεύτηκαν με γρίπη, οι εμβολιασμένοι ασθενείς είχαν 26% χαμηλότερο κίνδυνο εισαγωγής σε ΜΕΘ και 31% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από γρίπη, σε σύγκριση με εκείνους που ήταν μη εμβολιασμένοι.

Μελέτη του 2018 , ωστόσο, για την περίοδο 2012–2015, απέδειξε ότι οι εμβολιασμένοι ασθενείς είχαν 59% λιγότερες πιθανότητες να εισαχθούν σε ΜΕΘ από εκείνους που δεν είχαν εμβολιαστεί και κατά τέσσερις λιγότερες μέρες νοσηλείας από εκείνους που δεν είχαν εμβολιαστεί.

Προς το παρόν, πάντως, σύμφωνα με την Καθηγήτρια, οι λοιμώξεις και η γρίπη δεν οδηγούν εύκολα τους ενήλικες στα νοσοκομεία.

“Ταλαιπωρούν τον κόσμο με τη γριπώδη συνδρομή, δηλαδή με καταρροή, πυρετό, κακουχία, αλλά δεν φτάνουν τόσο συχνά στα νοσοκομεία”, σημειώνει και προσθέτει:

“Μια κατάσταση με εμέτους και διάρροιες εύκολα οδηγεί παιδάκια σε νοσοκομεία. Στους ενήλικες, όμως, η εικόνα είναι πυρετός, πρόβλημα στο ανώτερο αναπνευστικό και σε κάποιους και στο κατώτερο αναπνευστικό, λίγες ημέρες κακουχία, εξάντληση, λίγες μέρες νοσηλείας και μετά όλα καλά”, τονίζει.

Οι επιστήμονες επιμένουν πως ο εμβολιασμός κατά της γρίπης είναι απαραίτητος, καθώς εξακολουθεί να μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας που σχετίζεται με τη γρίπη.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του iatropedia.gr, έχουν χορηγηθεί συνολικά μέχρι σήμερα 2,5 εκατ. εμβόλια (2.594.431), ενώ από αυτά, έχουν δοθεί 1,5 εκατ. εμβόλια σε πολίτες (1.533.497 άτομα) που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα, 60 ετών και άνω.

Ταυτόχρονα με τη γρίπη, αυξάνεται την τελευταία εβδομάδα και η επίπτωση του κορονοϊού στην Ελλάδα, όπως έχει φανεί από την αυξημένη ζήτηση των αντιιικών θεραπειών, όπως λένε οι πνευμονολόγοι.

Πίεση, υπάρχει όμως και από τους υπόλοιπους αναπνευστικούς ιούς, όπως τον συγκυτιακό ιό RSV, που έχει οδηγήσει εκατοντάδες παιδιά στα νοσοκομεία.

Η γρίπη έχει «γονατίσει» τα νοσοκομεία Παίδων και τις ιδιωτικές παιδιατρικές κλινικές, καθώς εκατοντάδες παιδιά καταλήγουν καθημερινά στις εφημερίες των Νοσοκομείων με συμπτώματα γριπώδους συνδρομής, δηλαδή καταρροή, βήχα, υψηλό πυρετό που κρατά περισσότερο από 3 ημέρες και κόπωση.

Το φαινόμενο των αυξημένων κρουσμάτων γρίπης στα παιδιά, τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να επεκταθεί και στους ενήλικες στη χώρα μας, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει και πίεση στα νοσοκομεία, σύμφωνα με τον Καθηγητή Πνευμονολογίας και πρόεδρο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), Στέλιο Λουκίδη:

“Αρχίζει σιγά – σιγά η αύξηση και στους ενήλικες και το βλέπουμε κι εμείς στις τελευταίες γενικές εφημερίες των νοσοκομείων. Συνήθως η γρίπη ξεκινά 20/12 και τελειώνει τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, αλλά τώρα ήρθε νωρίτερα”, ανέφερε συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής ενημέρωσης ενόψει του 31ου Πανελλήνιου Πνευμονολογικού Συνεδρίου που θα γίνει 8-11 Δεκεμβρίου στην Αθήνα.

Φέτος, όπως πρόσθεσε ο κ. Λουκίδης, θα είναι οι πρώτες γιορτές μετά από δύο χρόνια που θα τις γιορτάσουμε χωρίς τους περιορισμούς και τα μέτρα που ίσχυαν στην πανδημία, κι αυτό σίγουρα θα έχει επιπτώσεις στη διασπορά τόσο της γρίπης, όσο και του κορονοϊού, τονίζει ο γιατρός,

“Οπότε αν είναι ελεύθερες οι γιορτές κι ο κόσμος γιορτάζει και χαίρεται -που πρέπει να χαρεί φυσικά και δεν μπορεί κανείς να το στερήσει αυτό- θα υπάρχει και συγχρωτισμός. Άρα πιθανότητα θα ζήσουμε και στους ενήλικες, παρόμοιες καταστάσεις με αυτές που ζούμε τώρα στα παιδιατρικά νοσοκομεία”, λέει ο ίδιος.

Τα παιδιά ως βασικοί μεταδότες της γρίπης

Το ότι η γρίπη πρώτα «εκκολάπτεται» στους κόλπους των παιδιών και μετά εξαπλώνεται στην υπόλοιπη κοινότητα, είναι κάτι που συμβαίνει παραδοσιακά σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Κώστα Νταλούκα.

Ο ίδιος τονίζει πως ακόμα και αν παιδίατροι και παιδιατρικά νοσοκομεία δέχονται αυτή τη στιγμή πολλά περιστατικά γρίπης, η εικόνα είναι ελεγχόμενη στα παιδιά, μιας και η πλειονότητα των κρουσμάτων φαίνεται να είναι γρίπη Α (H1N1). Σύμφωνα με τον κ. Νταλούκα, η Α προκαλεί πιο ελαφριά νόσηση από τη Β.

Όσο για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, στα παιδιά, αυτή είναι στο 60% με 65% και στους ηλικιωμένους αρκετά χαμηλότερα. «Σε αρκετές χώρες στο εξωτερικό, για αυτή την τελευταία ομάδα, κυκλοφορεί φέτος εμβόλιο γρίπης πιο ενισχυμένο, δηλαδή με περισσότερη ποσότητα αντιγόνων», λέει ο κ. Νταλούκας και προσθέτει: «Οι γιατροί έχουν το βλέμμα στραμμένο στον Ιανουάριο και στους ηλικιωμένους και τους ευπαθείς, ως τις ομάδες που αναμένεται να πάρουν “τη σκυτάλη” της γρίπης από τα παιδιά».

Τα πρώτα κρούσματα στρεπτόκοκκου στην Ελλάδα

Ο παιδίατρος σημειώνει επίσης πως κρούσματα στρεπτόκοκκου υπάρχουν ήδη στην Ελλάδα και αυτό είναι κατά τον ίδιο παράδοξο, μιας και το συγκεκριμένο βακτήριο (που στη Βρετανία ευθύνεται τον φετινό χειμώνα για τον θάνατο 15 παιδιών) εμφανίζεται συνήθως την άνοιξη – σημειώνεται πως το βασικό σύμπτωμα που δίνει είναι η αμυγδαλίτιδα.

Όπως λέει ο κ. Νταλούκας: «Φέτος βλέπουμε αυξημένη συχνότητα στρεπτόκοκκου και στη χώρα μας. Προσωπικά, έχω ήδη δει πέντε παιδάκια με στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα. Δεν φαίνεται όμως ότι στην Ελλάδα η νόσος είναι διεισδυτική, ότι ο στρεπτόκοκκος περνάει δηλαδή στο αίμα και προκαλεί πνευμονία ή μηνιγγίτιδα όπως βλέπουμε να συμβαίνει στην Βρετανία. Άρα, οι γονείς πρέπει δεν πρέπει να ανησυχούν για πολύ σοβαρή νόσηση αλλά από την άλλη πρέπει να είναι σε εγρήγορση και να σπεύδουν στον γιατρό επί συμπτωμάτων χωρίς να αυτοσχεδιάζουν με σιρόπια κ.τ.λ».

Σημειώνεται πως τα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου περιλαμβάνουν κυρίως πονόλαιμο -με δυσκαταποσία- και υψηλό πυρετό, κακουχία, μυαλγίες, πονοκέφαλο και σε κάποιες περιπτώσεις και εξάνθημα.