Ο Φιλάνθρωπος γιατρός, καθηγητής χειρουργικής, Θεόδωρος Αρεταίος

 medlabnews.gr iatrikanea

Στις 24 Μαρτίου 1893 έφυγε από τη ζωή ο ευεργέτης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρος Αρεταίος, καθηγητής Ιατρικής και συγγραφέας ιδιαίτερα αξιόλογων επιστημονικών συγγραμμάτων.

Επιφανής έλληνας χειρουργός, καθηγητής της Ιατρικής, συγγραφέας επιστημονικών συγγραμμάτων περί χειρουργικής και ευεργέτης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Θεόδωρος είχε γεννηθεί στο Ναύπλιο στις 2 Αυγούστου 1829 φέροντας το επίθετο Κωνσταντινίδης – ο πατέρας του, αρχιτέκτονας το επάγγελμα, καταγόταν από τη Σμύρνη. Το 1848 ο Κωνσταντινίδης ενεγράφη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σπούδασε με στερήσεις ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ακολούθως, με τη συνδρομή του βασιλιά Όθωνος, μετέβη στο Βερολίνο, προκειμένου να ολοκληρώσει τις ιατρικές σπουδές του, όπερ και εγένετο το 1853, όταν αναγορεύτηκε διδάκτωρ Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Βερολίνου.

Αφού εργάσθηκε επί τριετία σε χειρουργικές κλινικές του Βερολίνου, της Βιέννης και των Παρισίων επανήλθε στην Αθήνα το 1856 και διορίσθηκε γιατρός στη νεοϊδρυθείσα Αστυκλινική. Τότε άλλαξε το επώνυμό του από Κωνσταντινίδης σε Αρεταίος, ως φόρο τιμής στον ονομαστό Καππαδόκη γιατρό του δευτέρου μ.Χ. αιώνα.

Αφού εργάστηκε επί τρία έτη σε νοσοκομεία του Βερολίνου, της Βιέννης και των Παρισίων, με ειδίκευση στη χειρουργική, ο Κωνσταντινίδης επέστρεψε στην Αθήνα, όπου μετέτρεψε κατόπιν βασιλικού διατάγματος το επώνυμό του σε Αρεταίος, προς τιμήν ενός πρωτοπόρου έλληνα ιατρού από την Καππαδοκία, που έζησε τον 1ο/2ο αιώνα μ.Χ.

Το 1857 ο Αρεταίος διορίστηκε προϊστάμενος του χειρουργικού τμήματος στην τότε ιδρυθείσα Αστυκλινική.

Στις μετέπειτα δεκαετίες διετέλεσε υφηγητής της Εγχειρητικής και Επιδεσμολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1863), έκτακτος καθηγητής της Χειρουργικής (1864), τακτικός καθηγητής της Χειρουργικής (1870), κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής (1873-1874) και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών (1879-1880).

Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει τις επιστημονικές πραγματείες «Η χειρουργία παρ’ Έλλησιν», «Ανάλεκτα χειρουργικά», «Περί των προόδων της χειρουργίας», «Η ηλεκτροκαυστική εφηρμοσμένη εις χειρουργικάς εγχειρήσεις», «Περί της ισχαίμου αγωγής» κ.α. Από το 1860 έως το 1861 εξέδιδε την ιατρική εφημερίδα «Ασκληπιός».

Εκτός του σεβασμού και της εκτίμησης, με την οποία τον περιέβαλε ο επιστημονικός κόσμος και το κοινό για για τη χειρουργική του ικανότητα, ο Θεόδωρος Αρεταίος ήταν αγαπητός και λατρευόταν από τους φοιτητές του για τη μειλιχιότητα και το ακριβοδίκαιο του χαρακτήρα του. Πέθανε στην Αθήνα στις 24 Μαρτίου 1893, σε ηλικία 63 ετών.

Ο Θεόδωρος Αρεταίος με τη σύζυγό του Ελένη, κληροδότησαν μεγάλη περιουσία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για να ιδρυθεί χειρουργική και γυναικολογική κλινική. Το 1894 τέθηκαν τα θεμέλια και το 1898 πρωτολειτούργησε το «Αρεταίειο» νοσοκομείο επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας στην Αθήνα, το πρώτο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του ελληνικού κράτους.

Με βάση το γενναίο κληροδότημα του Αρεταίου και της συζύγου του, Ελένης, προς το Πανεπιστήμιο Αθηνών ιδρύθηκε όντως στην πρωτεύουσα, σε οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας και της οδού Παπαδιαμαντοπούλου, χειρουργικό και γυναικολογικό νοσοκομείο.

Το Αρεταίειο Νοσοκομείο, όπως ονομάστηκε προς τιμήν του γεννήτορός του το διώροφο νεοκλασικό, θεμελιώθηκε το 1896 και άνοιξε τις πύλες του το 1898 (τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 16 Αυγούστου), λειτουργώντας αρχικά μόνο ως Χειρουργική Κλινική (πρώτος διευθυντής της διετέλεσε ο καθηγητής Χειρουργικής Σπυρίδων Μαγγίνας, ο οποίος επίσης κατέλιπε την περιουσία του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Στο χώρο του Αρεταίειου Νοσοκομείου λειτουργούν ο ναός του Αγίου Γεωργίου (ανεγέρθηκε με δαπάνες του Γεωργίου Αρεταίου, αδελφού του Θεόδωρου) και το παρεκκλήσι του Αγίου Νεκταρίου.

Στο Αρεταίειο άφησε την τελευταία του πνοή, στις 8 Νοεμβρίου 1920, ο Άγιος Νεκτάριος, το όνομα του οποίου είναι συνυφασμένο με την ιστορία της Αίγινας.

Το δωμάτιο στο οποίο εκοιμήθη ο λαοφιλής ιεράρχης, ποιμενάρχης και παιδαγωγός έχει μετατραπεί σε προσκύνημα (στην πτέρυγα «Τζιβανοπούλειο»).