Σπύρος Φιλιώτης: Ανάγκη να αδράξει η χώρα την ευκαιρία που παρουσιάζεται από την ραγδαία αύξηση των κλινικών μελετών σε παγκόσμιο επίπεδο και την υλοποίηση των δεσμεύσεων της Πολιτείας στον τομέα αυτό

Την ανάγκη να αδράξει η χώρα την ευκαιρία που παρουσιάζεται από την ραγδαία αύξηση των κλινικών μελετών σε παγκόσμιο επίπεδο και την υλοποίηση των δεσμεύσεων της Πολιτείας στον τομέα αυτό, τόνισε στην ομιλία του από το βήμα του 3oυ Clinical Research Conference: «Ώρα για Δράση», το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΦΕΕ, κ. Σπύρος Φιλιώτης.  Ο τομέας των κλινικών μελετών αποτελεί  μία από τις προτεραιότητες του Συνδέσμου και ενώ η πολιτική ηγεσία εδώ και αρκετό καιρό έχει δεσμευτεί για την απλοποίηση του πλαισίου διεξαγωγής μέσω της ψήφισης σχετικής νομοθετικής ρύθμισης, παρόλα αυτά δεν έχει προχωρήσει σε καμία ενέργεια. 

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, ο κ. Φιλιώτης ανέφερε ότι το ζήτημα των κλινικών μελετών είναι ένα από τα μόνιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος και το οποίο απασχολεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο τη φαρμακοβιομηχανία, αλλά και την
Πολιτεία και φυσικά τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς. «Δυστυχώς» ανέφερε ο κ. Φιλιώτης, «Οι κλινικές μελέτες απασχολούν αρνητικά καθώς συζητιούνται για την αισθητή απουσία τους και όχι, όπως θα έπρεπε, για τη δυναμική παρουσία τους. Αν και έχουν γίνει πολλές εκκλήσεις δυστυχώς, τα αποτελέσματα δεν ήταν σπουδαία. Χάθηκαν πάρα πολλές ευκαιρίες – και τώρα πολλές κλινικές μελέτες που θα μπορούσαν να γίνονται στην Ελλάδα, γίνονται σε άλλες χώρες. Μπορεί στις αρχές του 2013 να  βελτιώθηκε αισθητά το θεσμικό πλαίσιο και να εξαλείφθηκαν οι υπερβολικές καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, ωστόσο, ήδη είχε πληγεί η αξιοπιστία της χώρας. Από το 2009 και μετά, πολλές κλινικές έρευνες, ενώ προγραμματίστηκαν για να γίνουν στην Ελλάδα, δεν προχώρησαν ποτέ και  ματαιώθηκαν. Όπως γνωρίζουμε όλοι, το κυριότερο πρόβλημα ήταν η μεγάλη καθυστέρηση στη διαχείριση των αιτήσεων και στην διευκρίνιση των διαδικασιών για την έναρξη των μελετών» .

Ο κ. Φιλιώτης ανέφερε επίσης ότι σήμερα βλέπουμε στασιμότητα ή και κάμψη στις νέες αιτήσεις σε μια περίοδο που διεθνώς σημειώνεται αλματώδης αύξηση του αριθμού των κλινικών μελετών, ακριβώς γιατί υπάρχει μια έκρηξη των επενδύσεων στο πεδίο της ιατροφαρμακευτικής έρευνας.  Μάλιστα μεταξύ 2008 και 2013 οι αιτήσεις για κλινικές έρευνες υπερδιπλασιάστηκαν διεθνώς – από 66.306 σε 159.223. Όμως η χώρα μας παρέμεινε εκτός αυτής της επενδυτικής φρενίτιδας αφού το διάστημα 2012-2013 κατατέθηκαν στην Ελλάδα μόλις 138 αιτήσεις για κλινικές μελέτες την ίδια ώρα που στο Βέλγιο κατατέθηκαν 1118 και στην Τσεχία 574, σε δύο χώρες με τις οποίες διαθέτουμε συγκρίσιμο μέγεθος και πληθυσμό. 

Με το νέο θεσμικό πλαίσιο του 2013 σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για την ολοκλήρωση της στελέχωσης του ΕΟΦ μπορεί να θεμελιωθεί μια νέα συλλογική προσπάθεια στην οποία θα πρωταγωνιστήσουν και πάλι οι φαρμακευτικές εταιρείες, τα νοσοκομεία και τα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Σύμφωνα με το ΣΦΕΕ οι φαρμακευτικές εταιρείες υπήρξαν ιδιαίτερα δραστήριες και στο πεδίο αυτό, καθώς ήδη με βάση τα στοιχεία του 2012 σχεδόν 1 στις 3 εταιρείες – μέλη του δραστηριοποιήθηκε στο πεδίο των κλινικών δοκιμών. 

Ο κ. Φιλιώτης αναφέρθηκε και στο οικονομικό σκέλος της επένδυσης στην κλινική έρευνα και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «Για πολλούς, οι κλινικές έρευνες σημαίνουν ‘ζεστό’ χρήμα που έρχεται στη χώρα. Όπως είναι γνωστό, με κάθε νέα κλινική έρευνα «εισάγονται» στην Ελλάδα περίπου 250.000 ευρώ. Και αν λάβουμε υπόψη μας τους κατάλληλους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι για κάθε νέα έρευνα προκαλείται αύξηση του ΑΕΠ περίπου κατά 500.000 ευρώ. Κανείς φυσικά δεν λέει «όχι» στο ζεστό χρήμα, το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό και πάρα πολύ χρήσιμο. Ωστόσο, εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια απλή εμπορική συναλλαγή». 

Η Πολιτεία θα πρέπει να κατανοήσει ότι η σημασία της οριστικής απεμπλοκής των κλινικών ερευνών από παρωχημένες προσεγγίσεις και αντιλήψεις και η διαμόρφωση ενός πλαισίου κλινικών μελετών με εντυπωσιακή αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα, υπερβαίνει έναν απλό οικονομικό ή αναπτυξιακό υπολογισμό γιατί είναι μια επιλογή που συμβάλλει στη διαμόρφωση και του κοινωνικού μέλλοντος της χώρας. Η ευμενέστερη φορολογική μεταχείριση είναι ένα από τα σημαντικότερα βήματα υποστήριξης του πεδίου, που ήδη θα έπρεπε να είχε γίνει – και ο ΣΦΕΕ εδώ και χρόνια έχει καταθέσει και καταθέτει συστηματικά συγκεκριμένες και επεξεργασμένες προτάσεις για το ζήτημα αυτό, καθώς και για το θέμα της ενίσχυσης και υποστήριξης των νέων αναπτυξιακών σχεδίων της φαρμακοβιομηχανίας. 

Και είναι προφανή τα ποιοτικά οφέλη καθώς η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στη διεθνή ιατρική και επιστημονική κοινότητα των ερευνητών που αναζητούν τα «επόμενα βήματα» της γνώσης μπορεί:  

• Να συμβάλλει στην εισαγωγή νέας τεχνογνωσίας,
• Να εγκαθιδρύσει διαύλους επικοινωνίας με τα κορυφαία διεθνή ερευνητικά κέντρα 
• Και να προάγει τη διαρκή επιμόρφωση στον τομέα της Ιατρικής. 

Ο κ. Φιλιώτης ολοκλήρωσε την ομιλία του σημειώνοντας πως με το νέο πλαίσιο που διαμορφώθηκε ήδη από το 2013 αλλά και τη στελέχωση του ΕΟΦ, η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει την αναβάθμισή της ως χώρα προσέλκυσης κλινικών μελετών. Ιδού λοιπόν η πραγματική πρόκληση: Η φαρμακευτική έρευνα, που αποτελεί προνομιακό πεδίο στη διαρκή  επανάσταση στο πεδίο της υγείας είναι ένας τομέας που η Ελλάδα μπορεί να σημειώσει εντυπωσιακές επιτυχίες χάρη στην υψηλή ποιότητα του ελληνικού επιστημονικού δυναμικού. Με τις κλινικές έρευνες μπορούμε αφενός να ισχυροποιήσουμε τον ελληνικό ιατροφαρμακευτικό κλάδο και αφετέρου να θέσουμε ένα ισχυρό υπόδειγμα για την υπόλοιπη οικονομία. Και μπορούμε παράλληλα να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την άνθηση της ελληνικής παραγωγής, που σε 10 ή σε 20 χρόνια θα μπορεί να περιλαμβάνει ακόμα και νέα, καινοτόμα, πρωτότυπα φάρμακα μέσα από τολμηρές επενδύσεις και διεθνείς συνεργασίες. 

ΚΕΕΛΠΝΟ: Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών, Δύο χρόνια μετά

Η βελτίωση της καταγραφής των δεδομένων που αφορούν στον καρκίνο και 

η ορθή λειτουργία του ΕΑΝ αποτελούν προτεραιότητα

Μεγάλη συμμετοχή είχε η ημερίδα που διοργάνωσε το ΚΕΕΛΠΝΟ την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου με τίτλο «Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών: Δύο χρόνια μετά». Με την παρουσία του τίμησε την ημερίδα ο Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας, κύριος Λεωνίδας Γρηγοράκος, ο οποίος τόνισε πως η κυβέρνηση στηρίζει την προσπάθεια του ΚΕΕΛΠΝΟ για τη σωστή λειτουργία του ΕΑΝ και την ενημέρωση του κοινού και της επιστημονικής κοινότητας για τους στόχους του. 

Την έναρξη της ημερίδας έκανε η κυρία Τζένη Κουρέα-Κρεμαστινού, Πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ. Η στήριξη των φορέων και της επιστημονικής κοινότητας που σχετίζονται με τη μελέτη, την πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου προς το Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών καταγράφηκε από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα της ημερίδας και στη συζήτηση των εκπροσώπων τους, όπως της Ελληνικής Εταιρείας Παθολογικής Ανατομικής με τη συμμετοχή του κυρίου Ευστάθιου Σταθόπουλου, Ομότιμου Καθηγητή Παθολογικής Ανατομικής, και της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας (Ε.Ε.Π.Α.Ο.) με τη συμμετοχή της κυρίας Μαργαρίτας Μπάκα. Με την ομιλία της, η κυρία Eυαγγελία Τζάλα, Υπεύθυνη του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών, υπογράμμισε τη σημασία του ΕΑΝ που καλύπτει μια μακροχρόνια ανάγκη για τη χώρα παρουσιάζοντας σημαντικά στοιχεία. Σημαντικές ήταν επίσης οι ομιλίες του κυρίου Πάρι Κοσμίδη, Διευθυντή 2ης Ογκολογικής Κλινικής, Διαγνωστικού & Θεραπευτικού Κέντρου «Υγεία» που μίλησε για την αναγκαιότητα των εθνικών αρχείων νεοπλασιών για την προαγωγή της έρευνας των αιτιών καρκινογένεσης και την καταπολέμηση του καρκίνου, καθώς και του κυρίου Πέτρου Καρακίτσου, Καθηγητή Κυτταρολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών & Διευθυντή του Εργαστηρίου Διαγνωστικής Κυτταρολογίας, Π.Γ.Ν.Α. «Αττικόν», ο οποίος τόνισε ότι τα δεδομένα που αφορούν στον καρκίνο είναι το πρώτο ουσιαστικό βήμα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό του ελέγχου του καρκίνου. 

Μεγάλο ενδιαφέρον είχαν οι παρουσιάσεις περιφερειακών κέντρων, όπως της Κρήτης, και άλλων αρχείων καταγραφής του καρκίνου μέσω επαγγελματιών της υγείας διαφορετικών ειδικοτήτων, οι οποίες ανέδειξαν οργανωτικές δυσκολίες που συναντά το ΕΑΝ, καθώς και τρόπους για την εξεύρεση λύσεων. 

Το Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών (EAN) είναι ο επίσημος μηχανισμός για τη συστηματική συλλογή και την επεξεργασία πληροφοριών που σχετίζονται με τον καρκίνο και προέρχονται από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα υγείας. Το ΕΑΝ αποτελεί αρμοδιότητα του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).

Στόχος της Ημερίδας, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα εκπαίδευσης των καταγραφέων, ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων των συντελεστών καταγραφής περιστατικών καρκίνου, αλλά και των επαγγελματιών υγείας γενικότερα, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης του έργου του ΕΑΝ.

Περισσότερα από 7000 κουτιά γάλα συγκεντρώθηκαν, στην εκδήλωση των Γιατρών του Κόσμου με τις Συγκοινωνίες Αθηνών, για τα παιδιά

«Λίγο Γάλα για Πολλά Παιδιά»

Περισσότερα από 7000 κουτιά γάλα

συγκεντρώθηκαν

στην πολύ σημαντική εκδήλωση των ΓτΚ

σε συνδιοργάνωση με τις Συγκοινωνίες Αθηνών

την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου στους Σταθμούς των Μέσων Σταθερής Τροχιάς Σύνταγμα/Ελληνικό/Πειραιάς

Η ανταπόκριση  του κόσμου ήταν όπως πάντα συγκινητική αλλά και ουσιαστική . Η συμμετοχή των μικρών παιδιών με τις ζωγραφιές τους στα μεγάλα πανό, η συμμετοχή χορωδίας θεατρικής σχολής και αγαπητών σε όλους ηθοποιών ερμήνευσε με έναν άλλο τρόπο τη φετινή προσπάθεια των ΓτΚ.

Τα είδη που συγκεντρώθηκαν έχουν αρχίσει ήδη να μοιράζονται στα Παιδιατρικά Τμήματα των Ανοιχτών Πολυιατρείων των Γιατρών του Κόσμου.

Η προσπάθεια συνεχίζεται  και δεχόμαστε γάλα από σχολεία, ιδρύματα, εταιρείες και τον κόσμο στα γραφεία μας στην οδό Σαπφούς 12 στην Αθήνα

όλες τις ημέρες και ώρες, ώστε να στηρίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες οι οποίες ζουν σε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες.

Χιλιάδες παιδιά ελπίζουμε να πάρουν αυτά τα Χριστούγεννα το δώρο που επιθυμούν…

το σίγουρο είναι ότι θα πιούν ένα ζεστό ποτήρι γάλα

Από όλους εσάς

Σας ευχαριστούμε

Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας

Συγκοινωνίες Αθηνών

Χαιρόμαστε και εμείς, 

του medlabnews.gr και iatrikanea.gr, 

γιατί  συμβάλουμε στην επικοινωνία των σημαντικών εκδηλώσεων που κάνουν οι Γιατροί του Κόσμου

Ξεχνάτε πράγματα, φοβάστε την άνοια, το Αλτσχάιμερ; Μετρήστε την ομοκυστεΐνη (Homocysteine)

από την Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr

Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ του οποίου η αυξημένη συγκέντρωση στο αίμα έχει σχετιστεί στο παρελθόν με βλάβη στα αγγεία και στα νευρικά κύτταρα. 

Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως υπερομοκυστεϊναιμία.

Η Ελλάδα 2η το 1990... 13η το 2014 στο προσδόκιμο ζωής των πολιτών της στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ «Η Υγεία με μια ματιά» (Health at a glance: Europe 2014), η Ελλάδα κατατάσσεται πλέον 13η ανάμεσα στις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) όσον αφορά το προσδόκιμο ζωής των πολιτών της.

Συγκεκριμένα, οι Έλληνες ζουν κατά μέσο όρο 80,7 χρόνια τη στιγμή που οι Ισπανοί ζουν 82,5 χρόνια και κατέχουν πλέον την 1η θέση στη σχετική λίστα. Στη 2η και 3η θέση είναι οι Γάλλοι (82,4 χρόνια) και οι Ιταλοί (82,1 χρόνια).

Να σημειωθεί ότι το 1990 η Ελλάδα ήταν στη 2η θέση...

Τουλάχιστον, η Ελλάδα παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε αυτόν τον τομέα, αφού αυτός είναι 79,2 έτη.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα επιμέρους στοιχεία για την κατανάλωση αλκοόλ, την παχυσαρκία και το κάπνισμα.

Σε αυτές τις κατηγορίες η Ελλάδα είναι λίγο πάνω από τον μέσο όρο στην Ε.Ε στην παχυσαρκία (19,6% έναντι 16,7%), αλλά πολύ πιο πάνω όσον αφορά το κάπνισμα. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ το 38,9% των Ελλήνων είναι καπνιστές τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 22,8%. Τέλος, στην κατανάλωση αλκοόλ η Ελλάδα είναι κάτω από τον μέσο όρο, αφού ο Έλληνας καταναλώνει 7,9 λίτρα αλκοόλ τον χρόνο, τη στιγμή που ο μέσος Ευρωπαίος καταναλώνει 10,1 λίτρα/χρόνο.

http://ec.europa.eu/health/reports/european/health_glance_2014_en.htm

http://ec.europa.eu/health/reports/docs/health_glance_2014_en.pdf

http://stats.oecd.org/viewhtml.aspx?datasetcode=HEALTH_STAT&lang=en#

Athanasis Boukalis  

Πηγή

medispin

Ακτινική Κεράτωση: μια νόσος του ηλίου

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΡΟΝΙΕΣ ΗΛΙΑΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ

Ακτινική Κεράτωση: μια νόσος του ηλίου

Τόσο οι ακτίνες UVB, όσο και οι UVA μπορούν να επάγουν βλάβες στο DNA των κυττάρων και να οδηγήσουν μακροπρόθεσμα σε καρκίνο του δέρματος.

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, 8 Δεκεμβρίου στο Δήμο Αμαρουσίου, η ενημερωτική εκδήλωση με θέμα «Χρόνιες ηλιακές βλάβες στο δέρμα  με τη συνδιοργάνωση του Εθνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων – Προαγωγής Υγείας (ΕΔΔΥΠΠΥ) με την ευγενική χορηγία της εταιρείας LEO Pharma Ελλάς. 

Συντονιστής της ημερίδας ήταν ο κος Στέφανος Τσιπουράκης, Γαστρεντερολόγος, Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αμαρουσίου, ο οποίος μετέφερε τους χαιρετισμούς του Δημάρχου και Προέδρου του ΕΔΔΥΠΠΥ κου Γιώργου Πατούλη. Κατά την εισαγωγική ομιλία του, ο κος Τσιπουράκης τόνισε τη σημασία της σωστής ενημέρωσης του κοινού για την πρόληψη σημαντικών παθήσεων και την προστασία του γενικού πληθυσμού.

Την ενημέρωση πραγματοποίησε η κα Μαρίτα Κοσμαδάκη, MD, PhD, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Νοσοκομείου «ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ». Η κα Κοσμαδάκη, παρουσίασε την επίδραση που έχουν στο δέρμα μας οι υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου και η μακρόχρονη έκθεσή μας σε αυτές, επισημαίνοντας ότι μπορούν να επιφέρουν σημαντικές βλάβες στα κύτταρα και να οδηγήσουν σε καρκίνο του δέρματος. Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες παθολογίες του δέρματος που σχετίζονται με τον ήλιο, όπως η φωτογήρανση και άλλες προκαρκινικές ή/και καρκινικές βλάβες, εστιάζοντας στην ακτινική υπερκεράτωση, η οποία είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη προ-καρκινική δερματική νόσος. Η ομιλήτρια παρουσίασε αναλυτικά τα συμπτώματα, τους παράγοντες κινδύνου και όλα τα νεότερα δεδομένα στην αντιμετώπιση και τις διαθέσιμες θεραπείες της νόσου. 

Η ακτινική κεράτωση είναι μια νόσος του ηλίου, πρόδρομος του καρκίνου του δέρματος και απαιτεί θεραπεία. Ωστόσο, συχνά οι ασθενείς δεν την αντιλαμβάνονται ή την αγνοούν και δε συμβουλεύονται το δερματολόγο τους. Καθώς δεν υπάρχει αρκετό αίσθημα εγρήγορσης στο ευρύ κοινό, αλλά ούτε και η απαραίτητη ενημέρωση για την ακτινική κεράτωση και τα συμπτώματά της, υπάρχει καθυστέρηση στη διάγνωση, άρα και στην έναρξη της θεραπείας, λόγω μη έγκαιρης προσέλευσης στο δερματολόγο. 

Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με συζήτηση και ερωτήσεις από το κοινό, όπου συνοψίζοντας, η ομιλήτρια τόνισε τη σημασία της πρόληψης, με αποφυγή κυρίως της ηλιακής έκθεσης και ηλιοπροστασία με ρούχα και χρήση αντιηλιακού, όταν δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον ήλιο.

Νεότερα στη φαρμακευτική αντιμετώπιση των ανοιών

Γράφει: Μάγδα Τσολάκη ΜD, ΡhD., Νευρολόγος-Ψυχίατρος, Θεολόγος, Καθηγήτρια στο ΑΠΘ και Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer

Όταν σκεφτόμαστε οι ιατροί, νευρολόγοι, ψυχίατροι ή εκπαιδευμένοι στην άνοια παθολόγοι και γενικοί γιατροί, ποιο είναι το καλύτερο που μπορούμε να προσφέρουμε στους ασθενείς μας με άνοια ή ήπια νοητική διαταραχή, θα πρέπει να έχουμε στο νου μας τα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών, που μας δίνουν πληροφορίες για το πώς θα εξελιχθεί ο κάθε ασθενής. Η γνώση αυτή είναι απαραίτητο να την έχει κάθε γιατρός για να μπορεί να μιλάει στους περιθάλποντες, αλλά και στις οικογένειες των ασθενών για το τι περιμένουμε από τη θεραπεία.

Ερωτήματα:

1 Ο ασθενής μας έχει το αλληλόμορφο γονίδιο ΑΡΟΕ ε4; Εάν το έχει, τότε η εξέλιξη του είναι ταχύτερη από τους ασθενείς που δεν το έχουν.

2 Ο ασθενής μας είναι ιδιαίτερα μορφωμένος; Υπάρχει περίπτωση να εμφανιστεί η άνοια πολύ αργότερα.

3 Έχει ο ασθενής αγγειακούς παράγοντες κινδύνου, υπέρταση, σάκχαρο, χοληστερίνη, μεταβολικό σύνδρομο, καπνίζει, είναι παχύσαρκος; Τότε έχει μεγαλύτερη πιθανότητα κατά 50-70% να πάθει άνοια.

4 Έχει αυξημένη ομοκυστεΐνη ή χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12; Η εξέλιξη της άνοιας θα είναι ταχύτερη με ταχύτερη συρρίκνωση του εγκεφάλου.

Η εξέταση του ασθενούς με νευροψυχολογικό έλεγχο -ερωτηματολόγια- είναι προς το παρόν η καλύτερη μέθοδος και για τη διάγνωση, αλλά και για την αξιόπιστη παρακολούθηση τους. Τα εργαστηριακά ευρήματα, η μαγνητική τομογραφία, η οσφυονωτιαία παρακέντηση, η λειτουργική απεικόνιση με ΡΕΤ ή SPECT μπορούν να συμβάλουν στη διάγνωση της νόσου πολύ νωρίς, όταν ακόμη τα συμπτώματα μόλις αναγνωρίζονται από τον ίδιο τον ασθενή. Το «Third Canadian Conference on the Diagnosis and Treatment of Dementia» (2006) κατέληξε στο ότι η οσφυονωτιαία παρακέντηση δεν θα πρέπει να γίνεται σε κάθε ασθενή ως εξέταση ρουτίνας, αλλά μόνο όταν υπάρχει διαγνωστικό πρόβλημα. Τα πρόσφατα όμως κριτήρια διάγνωσης υποστηρίζουν την άποψη ότι η ανίχνευση συγκεκριμένων πρωτεϊνών στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό συμβάλλει στην πολύ πρώιμη διάγνωση της άνοιας.

Σήμερα η φαρμακευτική θεραπεία που χρησιμοποιούμε είναι κατεξοχήν σύμπτωματική. Οι αναστολείς που χρησιμοποιούμε (δονεπεζίλη, ριβαστιγμίνη και γκαλανταμίνη), καθώς και η μεμαντίνη είναι τα φάρμακα που καθυστερούν την εξέλιξη και βοηθούν τους ασθενείς με άνοια στα πρώτα και μεσαία στάδια της νόσου χωρίς να αυξάνουν την επιβίωση των ασθενών. Κυκλοφορούν δύο νέες μορφές αυτών των φαρμάκων, το διασπειρόμενο δισκίο δονεπεζίλης και το αυτοκόλλητο της ριβαστιγμίνης.

Οι μη φαρμακευτικές θεραπείες κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην αντιμετώπιση της άνοιας σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατη μελέτη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer έδειξε ότι ασθενείς με ήπια νοητική διαταραχή γίνονται φυσιολογικοί και ασθενείς με ήπια αποτελέσματα αλλάζουν στάδιο. Μένει να αποδείξουμε ότι αυτές οι αλλαγές παραμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Η πλέον πρόσφατη βιβλιογραφία όσον αφορά στη φαρμακευτική θεραπευτική των ανοιών αναφέρεται σε μεγάλο εύρος παρεμβάσεων, οι οποίες θα αναφερθούν στη συνέχεια επιγραμματικά.

1. Βιταμίνες Β6, Β12 και φολικό

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η ομοκυστιναιμία μπορεί να είναι παράγων κινδύνου για αγγειακές νόσους, ατροφία του εγκεφάλου, νοητική έκπτωση, νόσο Αλτσχάιμερ, κατάθλιψη και άλλα νοσήματα του εγκεφάλου.

Σε πρόσφατο άρθρο οι Tu και συνεργάτες εκτίμησαν 92 ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ, ερευνώντας τη σχέση μεταξύ των αλλαγών στη νόηση, των επιπέδων της ομοκυστεΐνης και τις βλάβες στη λευκή ουσία του εγκεφάλου. Βρήκαν ότι τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης των ασθενών με Αλτσχάιμερ δεν διέφεραν από αυτά των φυσιολογικών και τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης δεν συσχετίζονταν με τα νοητικά αποτελέσματα στις ανάλογες κλίμακες.

Όμως τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης στο πλάσμα σχετίζονταν με ταχεία έκπτωση στις νοητικές λειτουργίες και περισσότερες βλάβες στη λευκή ουσία που φαίνονται στη μαγνητική τομογραφία.

2. Συνδυασμοί φυτών

Θεραπείες με εκχυλίσματα φυτών έδειξαν ότι μπορεί να βοηθήσουν στην αϋπνία, στη διέγερση, στην επιθετικότητα, στον τρόμο-τρέμουλο κατά τη διάρκεια του ύπνου και τις μυοκλονίες του ύπνου.

3. Στρατηγικές κατά της φωσφορυλιώσεως της τ-πρωτεΐνης

Κύριο παθογνωμονικό χαρακτηριστικό της εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ είναι η υπερβολική φωσφορυλίωση της τ-πρωτεΐνης που σταθεροποιεί τα μικροσωληνάρια μέσα στο κύτταρο. Έχει γίνει σημαντική έρευνα να βρεθούν οι κινάσες που εμπλέκονται σ' αυτή τη διαδικασία, καθώς επίσης έχουν δοκιμασθεί φάρμακα που εμποδίζουν τη λειτουργία αυτών των κινασών. Αυτές οι δοκιμές αλλάζουν το πλαίσιο της ανάπτυξης νέων φαρμάκων για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

4. Στατίνες

Αν και στα πειραματόζωα φαίνεται ότι π ατορβαστατίνη εμποδίζει την ανάπτυξη των νευροπαθολογικών βλαβών που έχουν σχέση με τη νόσο Αλτσχάιμερ, μελέτη ανασκόπησης της Cochraine Library για την αποτελεσματικότητα των στατινών στους ασθενείς με άνοια καταλήγει στο ότι δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ακόμη για την αποτελεσματικότητα των στατινών στη νόσο Αλτσχάιμερ.

Τέλος, ενώ θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλές υποσχόμενες φαρμακευτικές θεραπείες, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι περιμένουμε σύντομα τα αποτελέσματα μελετών που έχουν στόχο το β-αμυλοειδές, τα αποτελέσματα του δεύτερου εμβολίου, καθώς το πρώτο είχε ανεπιθύμητες ενέργειες.

Παρ' όλη την πρόοδο σήμερα σε όλα τα επιστημονικά πεδία, χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια στη βασική έρευνα και στην ανακάλυψη φαρμάκων τόσο για την προφύλαξη όσο και για την αντιμετώπιση της άνοιας.

Τέτοιου είδους αποτελέσματα μπορούν να προσφέρουν κατευθύνσεις στην κυβέρνηση για αποτελεσματικότερες αποφάσεις, έτσι ώστε να ελαττωθεί η επίπτωση της άνοιας στην Ελλάδα.

Νεότερα στη φαρμακευτική αντιμετώπιση των ανοιών

Τα σύγχρονα φάρμακα για τη νόσο Alzheimer δεν μπορούν να σταματήσουν ή να αναστείλουν την υποκείμενη διαδικασία, αλλά μπορεί να ελαττώσουν τα συμπτώματα.

Όλα τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων για τη θεραπεία της γνωσιακής βλάβης της ήπιας έως μέτριας Aλτσχάιμερ ανήκουν σε μία κατηγορία φαρμάκων που καλούνται αναστολείς χολινεστεράσης. Τα φάρμακα αυτά δουλεύουν βελτιώνοντας τα επίπεδα της ακετυλοχολίνης στον εγκέφαλο, ενός νευροδιαβιβαστή που παίζει σημαντικό ρόλο στις δεξιότητες της μνήμης. Αυτά είναι:

▪ Donepezil (Aricept). To Donezepil είναι το πιο συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο για την Alzheimer. Οι παρενέργειες του, οι οποίες είναι ναυτία, διάρροια και κούραση, είναι συνήθως ήπιες και μικρής διάρκειας.

▪ Rivastigamine (Exelon). To Rivastigamine μειώνει επίσης τα συμπτώματα της ήπιας έως μέτριας Aλτσχαιμερ.  Η φαρμακοκινητική του διαδερμικού αυτοκόλλητου ριβαστιγμίνης επιτρέπει την επίτευξη υψηλότερων δόσεων γρηγορότερα και με πολύ καλύτερη ανοχή. Ως εκ τούτου η μοναδική φαρμακοκινητική του, επιτρέπει την προοπτική ενός επιπρόσθετου βήματος, την πρόσβαση σε δόσεις που δεν διατίθενται στις από του στόματος χορηγούμενες μορφές, όπως είναι το διαδερμικό αυτοκόλλητο των 13,3mg. Το διαδερμικό αυτοκόλλητο ριβαστιγμίνης των 13,3mg είναι ένα νέο θεραπευτικό βήμα που σε ασθενείς ήπιας και μέσης βαρύτητας άνοια προσφέρει 55% μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με το διαδερμικό αυτοκόλλητο των 9,5mg στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και 46% μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στις καθημερινές δραστηριότητες των ασθενών για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών μετά από την έναρξη χορήγησής του.Οι παρενέργειες είναι ναυτία και έμετος.

▪ Galanatamine (Reminyl). To Galantamine είναι το νεότερο φάρμακο στην αγορά για την ήπια έως μέτρια Aλτσχάιμερ. Βελτιώνει τη γνωσιακή λειτουργία και τη συμπεριφορά. Οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις του δεν έχουν ακόμα μελετηθεί, αλλά ήταν καλά ανεκτό κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμασιών.

▪  Tacrine (Cognex). To Tacrine είναι το πρώτο φάρμακο που εγκρίθηκε για τη νόσο Aλτσχαιμερ, αλλά τώρα χρησιμοποιείται σπανίως. Απαιτεί παρακολούθηση της ηπατικής λειτουργίας και πρέπει να δίνεται τέσσερις φορές την ημέρα.

Περιστασιακά τα ήπια κατασταλτικά φάρμακα, τα αντικαταθλιπτικά ή τα αντιψυχωσικά φάρμακα μπορεί να είναι απαραίτητα για τη βελτίωση των προβλημάτων της συμπεριφοράς που συνήθως συνοδεύουν τη νόσο Alzheimer, συμπεριλαμβανομένων της αϋπνίας, της αλόγιστης περιφοράς, της ανησυχίας, της ευερεθιστότητας και της κατάθλιψης. Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούμενα συνήθως σε μικρές δόσεις, μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής ενός ατόμου και να βοηθήσουν τις οικογένειες να φροντίσουν τους αγαπημένους τους.

Σε μείζον ιατροκοινωνικό ζήτημα αναδεικνύεται στις μέρες μας η υπογονιμότητα

Σε μείζον ιατροκοινωνικό ζήτημα αναδεικνύεται στις μέρες μας η υπογονιμότητα, διαδραματίζοντας έναν από τους «πρωταγωνιστικούς» ρόλους στο διεθνές επιστημονικό και ερευνητικό προσκήνιο, μαζί με τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που εφαρμόζονται πλέον από τη σύγχρονη βιοϊατρική τεχνολογία.

Η αλματώδης πρόοδος των βιολογικών επιστημών, που σήμερα επιδεικνύει επιτεύγματα όπως η θεραπευτική κλωνοποίηση και η χρήση γονιμοποιημένων ωαρίων για την έρευνα και τη βελτίωση του ανθρώπινου οργανισμού, έχει, αναπόφευκτα, δημιουργήσει πολύπλοκα ερωτήματα και πολλαπλά διλήμματα, τόσο στη θεραπευτική προσέγγιση διαφόρων σοβαρών παθήσεων, όσο και στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής. Τα ιατρο-νομικά αυτά θέματα καλούνται να ρυθμίσουν οι κανόνες ενός νέου δικαίου, του βιοδικαίου, το οποίο πρέπει να αναπτυχθεί ανάλογα με την εξέλιξη των καινούριων επιστημών, αλλά και με βάση τον πλήρη σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση.      

Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην ανθρώπινη αναπαραγωγή, είναι γεγονός ότι η υπογονιμότητα εξακολουθεί να παραμένει σημαντικό πρόβλημα των σύγχρονων κοινωνιών, καθώς, όπως προκύπτει από τον σχετικό Παγκόσμιο Χάρτη, πάνω από 80 εκατομμύρια ζευγαριών σε διεθνές επίπεδο αντιμετωπίζουν πρόβλημα σύλληψης ή δεν έχουν αποκτήσει ακόμα τουλάχιστον ένα παιδί.   

Στον ευρύτερο δυτικό κόσμο, ποσοστό 15% των υπογόνιμων ζευγαριών δεν έχουν καμία παθολογία του γεννητικού συστήματος, στο 85% δεν εμφανίζεται αποδεδειγμένη αιτία υπογονιμότητας (39%). Ωστόσο, μεταξύ τους παρατηρούνται διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος (35%), επίκτητοι σαλπιγγικοί (27%) και μη-σαλπιγγικοί παράγοντες (10%), σεξουαλική δυσλειτουργία (1%) και συγγενείς ανωμαλίες (1%). Η υπογονιμότητα του ζεύγους οφείλεται στον άνδρα σε ποσοστό 20%, στο 40% έως 50% οφείλεται στη γυναίκα, ενώ στο 30% έως 40% συνυπάρχει και στους δύο. 

Στη χώρα μας ισχύουν, γενικά, τα ίδια δεδομένα, αναλογικά και με τον πληθυσμό, αλλά ενθαρρυντικό νέο είναι ότι τα υπογόνιμα ζευγάρια δεν καταφεύγουν πλέον στο εξωτερικό για να αποκτήσουν παιδί, καθώς η σχετική εξειδίκευση του Ελληνικού ιατρικού δυναμικού είναι, σήμερα, άριστη. Αντιθέτως, καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες μιας μαζικής εισροής υπογόνιμων ζευγαριών από το εξωτερικό προς την Ελλάδα, όπου πραγματοποιούνται περίπου 14.000 κύκλοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ετησίως. Παράλληλα, στην εισροή αυτή συμβάλλουν και οι διάφοροι νομοθετικοί περιορισμοί που ισχύουν σε πολλές χώρες του κόσμου σχετικά με τις διάφορες αναπαραγωγικές εναλλακτικές, όπως π.χ. για την κατάψυξη ωαρίων και ωοθηκικού ιστού, την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, την παρένθετη μητρότητα κτλ. 

Επιπλέον, πέραν των σύγχρονων επιστημονικών στοιχείων, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αναδρομή στο παρελθόν για την παρατήρηση του προβλήματος της υπογονιμότητας από την αρχαιότητα έως σήμερα, καθώς και η ανάδειξη της σημασίας που έδινε ο άνθρωπος των πρωτόγονων κοινωνιών στη διατήρηση του είδους και στην αναπαραγωγή.  

Με αυτά τα δεδομένα, και με στόχο την ανταλλαγή γνώσεων και την επιμόρφωση γύρω από τα νεότερα δεδομένα της έρευνας και της κλινικής πράξης, η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (Ε.Ε.Α.Ι.) διοργανώνει την 3^η Επιστημονική της Εκδήλωση με τίτλο «Ιπποκράτειο Πνεύμα – Βιοηθικές Προσεγγίσεις στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή», το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2014 στην Αθήνα (Συνεδριακό και Εκπαιδευτικό Κέντρο Ε.Ε.Α.Ι., Παπανικολή 10, Χαλάνδρι). 

Πρόκειται για ένα σημαντικό γεγονός, στο οποίο θα συμμετάσχουν έγκριτοι ειδικοί και διακεκριμένοι επιστήμονες, πρωτοπόροι σε θέματα αναπαραγωγής, νομικής και βιοηθικής, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, οι οποίοι έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στο συστηματικό σχεδιασμό αποτελεσματικών στρατηγικών για την έγκυρη σχετική ενημέρωση φορέων και πολιτών. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης έχουν προγραμματιστεί διαλέξεις και συνεδρίες στοχευμένες σε πεδία που αφορούν πολλές ειδικότητες, όπως Γυναικολόγους, Παιδιάτρους, Βιολόγους, Γενετιστές κ.α.

Συγκεκριμένα, την Εναρκτήρια Διάλεξη με θέμα Διαχρονική εξέλιξη της Ιατρικής Ηθικής θα δώσει ο Καθηγητής Θεολογίας ΕΚΠΑ, Ψυχίατρος Πατέρας Αδαμάντιος Αυγουστίδης και εν συνεχεία ο Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός κ. Χαράλαμπος Ρούσσος θα παρουσιάσει το θέμα Δ. Τριχόπουλος και Ιπποκράτειο Πνεύμα, εις μνήμην Δημητρίου Τριχόπουλου.

Τη Διάλεξη με θέμα Ιατρική Ηθική και Δικαιοσύνη θα δώσει ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χαράλαμπος Αθανασίου, ενώ κατά την Α’ Συνεδρία θα παρουσιάσει το θέμα Βασικές Αρχές Χριστιανικής Ηθικής και οι Αρχές του Ιπποκράτη ο Καθηγητής Θεολογίας ΕΚΠΑ κ. Απόστολος Νικολαΐδης. Το θέμα Η θεραπευτική και αναπαραγωγική κλωνοποίηση στην ιατρική πράξη θα παρουσιάσει η Καθηγήτρια Γενετικής ΕΚΠΑ κ. Αριάδνη Μαύρου-Καλπίνη, το θέμα Σχέση δικαίου και ηθικής στο πεδίο των βιοϊατρικών εξελίξεων ο Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ κ. Ευάγγελος Πρωτοπαπαδάκης, και το θέμα Η χρήση των πλεοναζόντων γονιμοποιημένων ωαρίων για ερευνητικούς σκοπούς και η ανθρώπινη αξία ο Βουλευτής, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Αθηνών, LLM Πανεπιστημίου Χαϊδελβέργης κ. Αθανάσιος Πλεύρης.

Τη Διάλεξη Ιπποκρατικός κώδικας ιατρικής δεοντολογίας στην εποχή της ηλεκτρονικής υγείας θα δώσει ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Αρεοπαγίτης επί τιμή κ. Λέανδρος Ρακιντζής. Κατά τη Β’ Συνεδρία η Επιστημονική Σύμβουλος Ανεξάρτητης Αρχής Προσωπικών Δεδομένων κ. Φερενίκη Παναγοπούλου-Κουτνατζή θα αναπτύξει το θέμα Η ακούσια πατρότητα νομικά - ηθικά - βιοιατρικά διλήμματα, η Καθηγήτρια Αστικού Δικαίου ΕΚΠΑ κ. Μιράντα Παπαδοπούλου-Κλαμαρή θα αναπτύξει το θέμα Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, νομικά - ιατρικά διλήμματα, ο Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, με εξειδίκευση στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση κ. Κωνσταντίνος Σφακιανούδης το θέμα Η αναπαραγωγική αυτονομία και η ιατρική ευθύνη (Τεχνικές της ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής) και το θέμα Το έμβρυο και τα δικαιώματά του θα αναπτύξει ο Καθηγητής ΕΚΠΑ, Πρόεδρος της Αρχής ΕΑΙΥΑ κ. Αριστείδης Αντσακλής.

Η Γ’ Συνεδρία περιλαμβάνει τα θέματα Οδεύοντας προς την άρια φυλή: βιοηθικοί προβληματισμοί της προεμφυτευτικής γενετικής διάγνωσης της Καθηγήτριας Βιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Ειρήνης Αθανασάκη, Δεοντολογικά θέματα στο πλαίσιο των νέων γενωμικών εξετάσεων του Καθηγητή Ιατρικής Γενετικής κ. Κωνσταντίνου Πάγκαλου, Η Επιτροπή βιοηθικής Συμβουλίου της Ευρώπης του Καθηγητή Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, Προέδρου Βιοηθικής κ. Ευάγγελου Πολυχρονόπουλου, και Το δικαίωμα γνώσεως της καταγωγής στην νομολογία του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης της Καθηγήτριας Παντείου Πανεπιστημίου, Αντιπρυτάνεως κ. Ισμήνης Κριάρη.

Η Ημερίδα ολοκληρώνεται με τις Διαλέξεις Αναπαραγωγικός Τουρισμός από τον Μαιευτήρα – Γυναικολόγο με εξειδίκευση στην αναπαραγωγή, Γενικό Γραμματέα της Ε.Ε.Α.Ι. κ. Κωνσταντίνο Πάντο, Η εκπαίδευση στην ιατρική από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι σήμερα από τον Νεφρολόγο, Πρόεδρο της Εταιρείας Διάδοσης Ιπποκρατείου Πνεύματος (Ε.Δ.Ι.Π.) κ. Πάνο Ζηρογιάννη και, τέλος, Ιατρική ηθική και Πολιτική από τον Πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Γεώργιο Πατούλη.

Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα των Υπουργείου Υγείας, Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. 

Αυτά τόνισαν σήμερα σε συνέντευξη τύπου, με την ευκαιρία διοργάνωσης της εκδήλωσης, ο Πρόεδρος της Ε.Ε.Α.Ι. Καθηγητής κ. Ευγένιος Κουμαντάκης, ο Νεφρολόγος, Πρόεδρος της Εταιρείας Διάδοσης Ιπποκρατείου Πνεύματος (Ε.Δ.Ι.Π.) κ. Πάνος Ζηρογιάννης, ο Μαιευτήρας – Γυναικολόγος με εξειδίκευση στην αναπαραγωγή, Γενικός Γραμματέας της Ε.Ε.Α.Ι. κ. Κωνσταντίνος Πάντος και η Αντιπρύτανης, Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Ισμήνη Κριάρη.

Όπως υπογράμμισε ο Καθηγητής κ. Κουμαντάκης, η Ε.Ε.Α.Ι, η οποία ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 2013, (A.M.E.: 29763, αρ.διατ. Ειρ/κείου Χαλανδρίου: 31/23-09-2013), αποτελεί επιστημονικό Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Στους κύριους στόχους της περιλαμβάνονται η προώθηση και η ανταλλαγή επιστημονικής σκέψης, κλινικής εμπειρίας και έρευνας μεταξύ ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, ως και βιολόγων, γενετιστών, ερευνητών που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με την αντιμετώπιση της ανθρώπινης αναπαραγωγής, καθώς και η μετάδοση γνώσεων για την πρόληψη νοσημάτων και τη διατήρηση της καλής υγείας των πολιτών.

Η βιομηχανία των τεστ δυσανεξίας και οι ψεύτικες υποσχέσεις

από την Κωνσταντίνα Μπακλώρη Kλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος ΜSc, RD

 

"Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι για τα επίμονα κιλά σας μπορεί να φταίει το κοτόπουλο, το αυγό ή το μαρούλι και...η ρίγανη ; Μονο με ...€ κάντε το πιο αξιόπιστο ιατρικό τεστ δυσανεξίας και μάθετε ποιες τροφες μπλοκάρουν ή ευνοούν τον μεταβολισμο σας και δρουν ενάντια στην κυτταριτιδα, το πάχος και την γήρανση του δέρματος. Προφυλαχθείτε απο τις τροφικές δυσανεξίες σας και ελαττώστε τη συσσώρευση λίπους όσο με καμία άλλη δίαιτα!"

Σας θυμίζει κάτι; Εκτιμώ πως ναι, ειδικά αν ενδιαφερθήκατε μέσα στην τελευταία δεκαετία να χάσετε απο 1 έως και 101 κιλά. Ανάλογες διαφημίσεις σαν την παραπάνω άλλωστε κυκλοφορούν ευρέως στο διαδύκτιο, περιοδικά και διαφημιστικά φυλλάδια. Η προώθησή τους βέβαια δεν σταματά εκεί. Ίσως έχετε παρακολουθήσει διαφόρων ειδών "ειδικούς" να τα εγκομιάζουν σε ενημερωτικές εκπομπές μεγάλης και μικρής τηλεθέασης.

Λαμβάνοντας τόσο μεγάλη προβολή απο τους marketers της υγείας έλαβαν τη σκυτάλη απο την προηγούμενη "μόδα" στο αδυνάτισμα, την διατροφή σύμφωνα με την ομάδα αίματος και κατάφεραν να αποφέρουν μεγάλα κέρδη σε όσους "εξειδικεύτηκαν" στην τροφική δυσανεξία.

Ιατροί όλων των ειδικοτήτων, μικροβιολόγοι, μοριακοί βιολόγοι, "ολιστικοί διατροφολόγοι", βιοχημικοί, φυσιοθεραπευτές, γυμναστές, αισθητικοί, βελονιστές, "σύμβουλοι διατροφής/ευεξίας", "ιριδολόγοι" εκμεταλεύτηκαν αυτό το νέο "μαγικό εργαλείο".

Όπως το έκαναν ακόμη και άτομα που το γραφείο τους κοσμείται όντως απο ένα πτυχίο διαιτολογίας αλλά δεν έχουν πραγματικά τις απαραίτητες γνώσεις για να κρίνουν την επιστημονική βιβλιογραφία που είναι διαθέσιμη πάνω στο θέμα ή προφανώς απλά εν γνώση τους κερδοσκοπούν σε βάρος των ανενημέρωτων και εύκολα πειθόμενων πελατών-ασθενών τους.

Έξυπνη παραπλάνηση

Ίσως αναρωτιέστε "μα δεν μπορεί να μην έχουν καμία αξία, τόσος κόσμος έχει πειστεί". Κι όμως! Οι θελκτικές υποσχέσεις των τεστ δυσανεξίας τροφίμων υποστηρίζονται συνήθως απο καλά σχεδιασμένες "επιστημονικές" εξηγήσεις που μπορούν να μπερδέψουν ακόμη και άτομα με κάποιες γνώσεις σε θέματα υγείας.

Οι δημιουργοί και οι προωθητές τους χρησιμοποιούν κάποιες επιστημονικές αλήθειες που τους βολεύουν και μετά με ανακολουθίες βγάζουν ανυποστήριχτα συμπεράσματα για να καταλήξουν στο ότι τα τεστ δυσανεξίας τροφίμων είναι όντως αποδεκτά εργαλεία στη διάγνωση και τη θεραπεία πληθώρας συμπτωμάτων και παθήσεων.

Η περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθείται είναι συνήθως σκόπιμα ασαφής για να μπερδέψουν με "επιστημονικότητα" τον αδαή αλλά και τον πιο υποψιασμένο που έχει τάση προς την αυθυποβολή και θέλει πολύ να πιστέψει ότι βρήκε επιτέλους την μαγική λύση-απάντηση στο χρόνιο πρόβλημά του.

Η λέξη "μεταβολισμός" χρησιμοποιείται συχνά στις εξηγήσεις των τεστ διότι καλύπτει ένα ευρύ φάσμα εννοιών. Εύκολα όμως προδιαθέτει και κατευθύνει τον ενδιαφερόμενο να πιστέψει ότι πρόκειται για τον βασικό μεταβολικό ρυθμό του σώματος και την ανάλογη ικανότητα του να χρησιμοποιεί μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας (θερμίδες) που καταναλώνει απο τις τροφές.

Τα πιο γνωστά τεστ δυσανεξίας τροφίμων

Πριν ρίξουμε μια ματιά στα πιο διαδεδομένα τεστ δυσανεξίας που κυκλοφορούν στη χώρα μας θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε ένα πράγμα. Οι πολυδιαφημιζόμενες δυσανεξίες τροφίμων ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΓΧΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΑΡΚΤΕΣ ΔΥΣΑΝΕΞΙΕΣ ΣΤΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΚΤΟΖΗ. Οι δυσανεξίες αυτές αποτελούν όντως παθολογικές καταστάσεις και ανιχνεύονται με ειδικές εξετάσεις.

Τεστ κβαντικής βιοανάδρασης-βιοσυντονισμού ή δυσανεξία με τηλεμετρική μέθοδο (bioresonance)

Πρόκειται για τεστ που υποστηρίζουν ότι μπορούν να προσδιορίσουν επιβλαβείς τροφές για κάθε οργανισμό, μετρώντας τη σχέση και τη συμβατότητά τους με τα μαγνητικά πεδία των ιστών, βοηθώντας έτσι τον ενεργειακό έλεγχο του σώματος!! Αυτή η «ηλεκτρομανητική αντίδραση» στη τροφή μετριέται με κάποιο "υπέρ-εξελιγμένο" μηχάνημα βίο-ανίχνευσης/βιοσυντονισμού που με τα αποτελέσματά του βοηθά τον οργανισμό να "εξισορροπηθεί" και να "θεραπευθεί σε κυτταρικό και οργανικό επίπεδο".

Στη ουσία πρόκειται για ένα γαλβανόμετρο με ηλεκτρόδια, τα οποία τοποθετούνται σε ορισμένα μέρη του σώματος (συνήθως χέρι). Υποτίθεται ότι έτσι μετρά τη διαφορά της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του σώματος σε σύκριση με αυτή των ερευνούμενων τροφών. Ως βάση δεδομένων, εκχυλίσματα των τροφών αυτών είναι τοποθετημένα σε μια μεταλλική θέση, μέρος του μηχανήματος, απο όπου περνά ρεύμα.

Ακόμη και ως θεωρία είναι παρατραβηγμένη αφού η ηλεκτρική αγωγιμότητα του κάθε τροφίμου δεν είναι ποτέ η ίδια και εξαρτάται απο πληθώρα παραγώντων (πχ μέγεθος, υγρασία κ.α.)

Το σημαντικότερο είναι βέβαια ότι κλινικές έρευνες απο ανεξάρητες ερευνητικές ομάδες (1, 2) που ασχολήθηκαν με τα ανάλογα τεστ βρήκαν ότι δεν έχουν καμία επαναληψιμότητα αποτελεσμάτων και καμία διαγνωστική αξία (3).

Μάλιστα το 1999 το Βρετανικό συμβούλιο προτύπων διαφήμισης έκρινε και προειδοποίησε ότι οι υποσχέσεις που έδινε μηχάνημα βιοσυντονισμού ήταν ανυπόστατες και αναληθείς (4)

Τεστ "κλινικής μικρoσκοπίας" ή "μεταβολικής οδού" (live blood analysis)

Με τη βοήθεια ενός απλού μικροσκοπίου, αρκετοί "ειδικοί" υπόσχονται ότι σε μικρό χρονικό διάστημα μπορούν να διαγνώσουν προδιάθεση χρόνιων παθήσεων που ευθύνονται για τα συμπτώματα απο τα οποία υποφέρει ο ενδιαφερόμενος και ποικίλουν απο πονοκέφαλο, νευρικότητα μέχρι και, μα τι άλλο;...παχυσαρκία βέβαια!

Τρυπώντας το δάκτυλο με μια καρφίτσα, μια σταγόνα αίματος εξετάζεται κάτω απο το φώς του "υπερμικροσκοπίου" για να προσδιοριστεί η «φθορά» των αιματικών κυττάρων, (ανωμαλίες στην πήξη του αίματος, την οξεοβασική ισορροπία των κυττάρων, σπάνια παράσιτα, οξειδωτικό στρές, ορμονολογικά προβλήματα, δυσανεξίες σε τρόφιμα κλπ). Φυσικά με την κατάλληλη εναλλακτική "θεραπεία" και δίαιτα που χορηγείται απο τον ειδικό όλα τα παραπάνω διορθώνονται μαζί και τα συμπτώματά τους.

Αν και ίσως είναι εμφανές πρέπει να τονίσουμε ότι είναι αδύνατον να διαγνωστούν παράσιτα, προβλήματα πήξης αίματος, ορμονολογικά προβλήματα και διαταραχές του μεταβολισμού) απο μια σταγόνα αίμα.

Λευκοκυτταροτοξικό τεστ (Alcat ή Νutron test)

Το κυτταροτοξικό ή λευκο-κυτταροτοξικό τεστ αρχικά δημιουργήθηκε την δεκαετία του 50. Αυτό το τεστ γίνεται με λήψη αίματος και χρησιμοποιούνται τα λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία αναμειγνύονται με εκχυλίσματα τροφών που έχουν έρθει σε επαφή με ένζυμα του γαστρεντερολογικού σωλήνα. Ύστερα τα λευκά αιμοσφαίρια παρατηρούνται στο μικροσκόπιο και ανάλογα με τις αλλαγές που θα υποστούν μετά την επαφή με τα εκχυλίσματα βγαίνουν και τα ανάλογα συμπεράσματα για τις "δυσανεκτικές" τροφές.

Άλλη μια θεωρία που όπως μαντέψατε ήδη, δεν ευσταθεί και δεν έχει αποδειχθεί ποτέ. Δεν υπάρχει συσχετισμός των αποτελεσμάτων του τεστ όταν συγκρίνονται με επιβεβαιωμένες κλινικές αλλεργίες και καθορισμένες δυσανεξίες απο δίαιτες αποκλεισμού. Η αξιοπιστία του τεστ άρχισε κιόλας να κλωνίζεται πολύ απο την δεκαετία του 70 (5). Δηλαδή πολύ πριν πλασαριστεί στην Ελλάδα ως 'πρωτοποριακό'.

Έννοείται βέβαια πώς ακόμη και αν αυτό το τεστ μπορούσε να αναδείξει τροφικές αλλεργίες, πάλι δεν θα μπρούσε να ωφελήσει στην απώλεια βάρους αφού η παχυσαρκία ουδεμία σχέση έχει με την αλλεργία και την ανοσολογική αντίδραση.

Τεστ δυσανεξίας με αντίδραση αντισωμάτων IgG

Σε αντίθεση με όσα διαφημίζονται για πιο "έγκυρα" τεστ δυσανεξίας με λήψη αίματος, η μέτρηση ανοσοφαιρινών ΙgG (συνήθως ΙgG4) ως αντίδραση σε τροφικά ερεθίσματα είναι μια ανώφελη εξέταση. Η πολυδιαφημισμένη "καθυστερημένη αντίδραση" στις τροφές είναι ουσιαστικά μια φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού που συνδέεται με την δραστηριότητα των Τ ρυθμιστικών κυττάρων και την ανοσοανοχή. Οι περισσότεροι άνθρωποι που εκτίθονται επανηλημένα σε κοινά «τροφικά αντιγόνα» θα παράγουν αυξημένες ποσότητες ΙgG σε σχέση με αυτές των τροφίμων που δεν καταναλώνουν τόσο συχνά. Η αντίδραση ανοσοφαιρινών ΙgG στην τροφή δεν αποτελεί ένδειξη "καθυστερημένης υπερευαισθησίας" ή δυσανεξίας αλλά ένδειξη έκθεσης και ανοσοανοχης στην τροφή.

Η αντίδραση των ανοσοφαιρινών ΙgG στην τροφή δεν συνδέεται με τα συμπτώματα που της καταλογούν διάφοροι "ειδικοί" όπως πονοκέφαλος, ατονία, κούραση, μυικοί πόνοι, φουσκώματα, δυσκοιλιότητα, μειωμένος μεταβολικός ρυθμός κ α. Επίσης, το τεστ δυσανεξίας με χρήση ΙgG έχει αποτύχει στο να προσδιορίσει με επιτυχία υπάρχουσες δυσανεξίες τροφίμων που προκαλούν προβλήματα στο πεπτικό και έχουν ήδη διαγνωστεί με τη βοήθεια δίαιτας αποκελισμού (6,7).

Το πιο ενδιαφέρον σημείο βέβαια είναι ότι νέα δεδομένα αναδεικνύουν ότι η παραγωγή ανοσοσφαιρινών ΙgG είναι δείγμα προστασίας του οργανισμού απο την ανάπτυξη πραγματικής τροφικής (και μη) αλλεργίας στην οποία εμπλέκονται οι ανοσοσφαιρίνες ΙgΕ (8,9,10). Όχι μόνο δηλαδή δεν αποδεικνύουν τροφική δυσανεξία αλλά και η παραγωγή τους (μέσω της έκθεσης στο τρόφιμο/α που την προκαλεί) είναι χρήσιμη για να προστατευθεί ένα άτομο στο μέλλον απο την τροφική αλλεργία!

Όπως αναφέρει και η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αλλεργίας και Κλινικής Ανοσολογίας, τα τεστ "δυσανεξίας" με μέτρηση ΙgG4 δεν έχουν καμία διαγνωστική αξία και γι αυτό το λόγο δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για τη διαχείρηση προβλημάτων με την τροφή (11).

"Ναι αλλά εγώ έκανα το τεστ δυσανεξίας και έχασα βάρος"

Αν ακόμη αναρωτιέστε πώς κάποια άτομα που έχουν κάνει τα εν λόγω τεστ αδυνάτισαν, η απάντηση είναι απλή. Τα περισσότερα απ΄ αυτά τα τεστ συνοδεύονται πάντα απο κάποια δίαιτα ή έστω οδηγίες υγιεινής διατροφής που σας συμβουλεύουν να ακολουθήσετε «για να έχετε καλύτερα αποτελέσματα».

Στην περίπτωση που δεν συνοδεύονται απο δίαιτα, συνήθως οι «δυσανεκτικές» τροφές που θα πρέπει να βγάλετε απο το διαιτολόγιό σας είναι τυριά, παχιά κρέατα, τρόφιμα με επεξεργασμένους και απλούς υδατάνθρακες (μακαρόνια, γλυκά) και άλλα υψηλά θερμιδογόνα τρόφιμα. Με την αφαίρεση των τροφίμων αυτών ή και ολόκληρων ομάδων τροφίμων (ομάδα δημητριακών, ομάδα γαλακτοκομικών κλπ) η ημερίσια κατανάλωση θερμίδων μειώνεται σημαντικά και έτσι χάνεται βάρος. Παράλληλα, ο ενδιαφερόμενος έχοντας μπεί σε μια διαδικασία που σκέπτεται τι θα φάει, προσέχει περισσότερο τη διατροφή του γενικά και συνήθως αυξάνει και τη σωματική του δραστηριότητα.

Όμως, χωρίς σωστό διαιτολογικό προγραμματισμό, η αυθαίρετη και συστηματική αποφυγή κάποιων τροφίμων ή χειρότερα ολόκληρων ομάδων τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών και προβλήματα υγείας.

Τα τεστ δυσανεξίας τροφίμων συγκεντρώνουν όλα τα χαρακτηριστικά της ψευδοεπιστήμης με κατασκευασμένες θεωρίες βασισμένες σε ελλιπείς γνώσεις που όμως διαδίδονται με μεγάλη αυτοπεποίθηση και ύφος εκγυρότητας.

Είναι πολύ εύκολο να παρασυρθεί κάποιος απο τις «λύσεις» που υπόσχονται ειδικά όταν αυτές διατυπώνονται με δόλιο τρόπο απο άτομα που κρύβονται πίσω απο το κύρος της ιατρικής ποδιάς και έχουν την δύναμη να πείσουν αλλά και να απειλήσουν σωστούς επιστήμονες με λιγότερες δημόσιες σχέσεις απο τους ίδιους.

ΜΗΝ ΑΦΗΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΨΕΥΔΟ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΝΑ ΣΑΣ ΜΠΕΡΔΕΨΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΘΕΣΟΥΝ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΑΣ!

ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ:

1. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΠΟΥ ΝΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΕΙ ΑΜΕΣΗ Ή ΕΜΜΕΣΗ ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΚΩΝ «ΥΠΕΡΕΥΣΘΗΣΙΩΝ»/ «ΔΥΣΑΝΕΞΙΩΝ» ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΡΥΘΜΟ
2. ΤΑ ΤΕΣΤ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΔΥΣΑΝΕΞΙΑΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΜΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ
3. ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΕΣΤ ΔΥΣΑΝΕΞΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Βιβλιογραφία

1. Katelaris CH, Weiner J et al.Vega testing in the diagnosis of allergic conditions. Med J Australia 1991; 155:113-114

2. Lewith GS, Kenyon JN et al. Is electro dermal testing as effective as Skin Prick Testing for diagnosing allergies? A double blind randomised block design study. BMJ 2001; 322:131-134

3. Allergy: Conventional and alternative concepts. The Royal College of Physicians, London, in Clin Exp Allergy: 22 :suppl 3 ;Oct. 1992

4. British Advertising Standards Organization. Adjudication: Allergy Testing Service, May 1999.

5. Lieberman P, Crawford L et al. Controlled study of cytotoxic food test. JAMA 1975; 231:728-30

6. Lay Advisory Committee. Allergy and allergy tests: A guide for patients and relatives. The Royal College of Pathologists (London) June 2002:1-10

7. Atkinson W, Sheldon TA et al. Food elimination based on IgG antibodies in Irritable Bowel Syndrome: a randomised controlled trial. GUT 2004;53:1459-1464

8. Kihlstrom A, Hedlin G et al. Immunoglobulin G4-antibodies to rBet v 1 and risk of sensitisation and atopic disease in the child. Clin Exp Allergy 2005; 35: 1542-49

9. Enrique E, Pineda F et al. Sublingual immunotherapy for hazelnut food allergy: a randomized, double-blind, placebo-controlled study with a standardized hazelnut extract. J Allergy Clin Immunol 2005; 116(5) 1073-9

10. Skripak JM, Nash SD et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled study of milk oral immunotherapy for cow's milk allergy. J Allergy Clin Immunol 2008; 122 (6) 1154-60

11. Stapel SO, Asero R al. Testing for IgG4 against foods is not recommended as a diagnostic tool: EAACI Task Force Report. Allergy 2008; 63 (7) 793-796 

Πηγή www.diatrofi.gr