Ξεχνάτε πράγματα, φοβάστε την άνοια, το Αλτσχάιμερ; Μετρήστε την ομοκυστεΐνη (Homocysteine)

από την Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr

Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ του οποίου η αυξημένη συγκέντρωση στο αίμα έχει σχετιστεί στο παρελθόν με βλάβη στα αγγεία και στα νευρικά κύτταρα. 

Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως υπερομοκυστεϊναιμία.

12000 άτομα χάνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα από το σύνολο των 35.000 νεων εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τεράστια αιμορραγούσα πληγή, σε ανθρώπινο δυναμικό και χρήμα, είναι  για την σύγχρονη κοινωνία  οι θάνατοι και οι αναπηρίες που προκαλούνται από τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια!

Κι αυτό γιατί περισσότεροι από 450.000 άνθρωποι πεθαίνουν, ενώ δεκάδες χιλιάδες μένουν ανάπηροι κάθε χρόνο στην Ευρώπη από Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια, κυρίως λόγω έλλειψης Πρότυπων Μονάδων Αντιμετώπισης στα νοσοκομεία!

Στην Ελλάδα από τα περίπου 35.000 νεα εγκεφαλικά χάνονται κάθε χρόνο πάνω από 12.000 άτομα, ενώ το μέσο ετήσιο κόστος  νοσηλείας για κάθε ασθενή  κυμαίνεται από 13.650 μέχρι 34.000€ ανάλογα με την βαρύτητα, καθώς το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) αποτελεί σήμερα την 2η αιτία θανάτου και την  1^η αιτία αναπηρίας στους ενήλικες.

 Σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές και πολυκεντρικές  μελέτες από διαφορετικές χώρες, το 30% απ αυτούς θα είχαν σωθεί και το 25% θα είχαν αποφύγει την αναπηρία, αν  είχαν νοσηλευτεί άμεσα  σε Πρότυπη Μονάδα Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων.

Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν σε Επιστημονική Ημερίδα με θέμα «Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια: Το παρόν και το μέλλον» , την οποία διοργάνωσε  το Mediterraneo Hospital  ( Ηλείας 8 -12 Γλυφάδα).

Η Επιστημονική Ημερίδα διοργανώθηκε με αφορμή την λειτουργία στο Mediterraneo Hospital  της πρώτης στην Ελλάδα (σε δημόσιο και ιδιωτικό νοσοκομείο) Πρότυπης Μονάδας Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων.

«Τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Ημερίδα και απεικονίζουν τον ακήρυκτο πόλεμο με τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και αναπήρους, επιβεβαιώνουν την αναγκαιότητα δημιουργίας και λειτουργίας στο νοσοκομείο μας της Πρότυπης Μονάδας Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων» δήλωσε  η κ Γεωργία Ε Δραγίνη αναισθησιολόγος, Γενική Διευθύντρια και αντιπρόεδρος του Δ.Σ Mediterraneo Hospital . και συμπλήρωσε:

«Δεν είναι δυνατόν τη στιγμή που σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες αναπτύσσονται ραγδαία Μονάδες ΑΕΕ (stroke units), στην Ελλάδα  να μην υπάρχει ούτε μία, ενώ απαιτούνται  για τις ανάγκες μας τουλάχιστον 50!

 Πιστεύουμε ότι με την λειτουργία της 1^ης  Πρότυπης Μονάδας Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων ,η αντιμετώπιση του οξέος εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα, έρχεται να συμπληρώσει την ήδη από χρόνια λειτουργούσα στο νοσοκομείο μας Επεμβατική Μοναδα αντιμετώπιση του οξέος καρδιαγγειακού επεισοδίου.

Μ ’αυτόν τον τρόπο  συμβάλλουμε  από την πλευρά μας στην σωτηρία   συνανθρώπων μας, αλλά αποδεικνύουμε ταυτόχρονα ότι και στην  Ελλάδα της κρίσης νοσοκομειακές δομές είναι εφάμιλλες  με  αντίστοιχα διεθνή κέντρα».

Σύμφωνα με όσα ανέφερε στην ομιλία του ο εξειδικευμένος στην αντιμετώπιση των εγκεφαλικών παθολόγος  κ. Κωνσταντίνος  Βέμμος, Επιστημονικός  Συντονιστής  της Μονάδας Εγκεφαλικών του Μediterraneo, «την επόμενη δεκαετία θα έχουμε αύξηση των νεκρών και των αναπήρων , αν δεν δημιουργηθούν Πρότυπες Μονάδες Αντιμετώπισης κι αυτό γιατί μελέτες  έχουν δείξει ότι οι μονάδες εγκεφαλικών μειώνουν μέχρι και 30% την θνησιμότητα των ασθενών,  25% την αναπηρία αλλά και σημαντικά την ανάγκη για ιδρυματισμό των ασθενών».

Είναι αποδεδειγμένο ότι η νοσηλεία σε Πρότυπη Μονάδα μειώνει σε σημαντικό βαθμό τις κύριες αιτίες θανάτου των ασθενών με ΑΕΕ που είναι:

 η πνευμονία,

οι ουρολοιμώξεις,

 η πνευμονική εμβολή

οι υποτροπές των εγκεφαλικών.

              Η   ΠΡΟΤΥΠΗ ΜΟΝΑΔΑ ΤΟΥ MEDITERRANEO

Σύμφωνα με τον Επιμελητή του Νευρολογικού Τμήματος  κ  Αλκη Ψυχογιό,  «Η Πρότυπη Μονάδα Αντιμετώπισης Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων  του Mediterraneo Hospital είναι ένα διακριτό τμήμα του νοσοκομείου  με εξειδίκευση στην αντιμετώπιση ασθενών με Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο. Στελεχώνεται από πολυδύναμη ομάδα. Παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα που ξεκινά από την επείγουσα αντιμετώπιση  και διαρκεί καθ όλη την διάρκεια της νοσηλείας του ασθενή».

Στην μονάδα ΑΕΕ του Mediterraneo Hospital νοσηλεύονται όλοι οι ασθενείς με ΑΕΕ ανεξαρτήτως τύπου (ισχαιμικό ή αιμορραγικό), φύλου, ηλικίας ή βαρύτητας (συμπεριλαμβανομένων και αυτών που χρειάζονται αναπνευστική υποστήριξη-Μονάδα Εντατικής Θεραπείας).

 Στο επίπεδο της στελέχωσης αποτελείται από Νευρολόγο με εξειδίκευση στο ΑΕΕ (stroke specialist) όλο το 24ωρο,  ο οποίος βρίσκεται σε στενή συνεργασία με μια σειρά άλλων ειδικοτήτων (νευροχειρουργούς, νευροεπεμβατικούς, αγγειοχειρουργούς, καρδιολόγους, αιματολόγους ειδικούς στην πήξη-θρόμβωση).

Σε ό, τι αφορά το νοσηλευτικό προσωπικό στελεχώνεται από νοσηλευτές με ειδίκευση στην φροντίδα και την παρακολούθηση ασθενών με ΑΕΕ. Ταυτόχρονα γίνεται πρώιμη έναρξη φυσιοθεραπείας (από το πρώτο 24ωρο αν η κατάσταση του ασθενούς επιτρέπει) και λογοθεραπείας σε συνεργασία με το τμήμα αποκατάστασης του νοσοκομείου. Με την ομάδα συνεργάζεται ο νευροψυχολόγος και ο κλινικός διαιτολόγος του νοσοκομείου.

Η Mονάδα ΑΕΕ του, Mediterraneo Hospital όπως ανέφερε ο διευθυντής του Νευροχειρουργικού τμήματος κ Γιώργος Αθανασίου παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα η οποία ξεκινά από το πρωτόκολλο συναγερμού θρομβόλυσης, σύμφωνα με το οποίο γίνονται οι υπεροξείες παρεμβάσεις (θρομβόλυση, θρομβεκτομή) για την ταχεία αποκατάσταση της φυσιολογικής ροής αίματος στα αποφραγμένα αγγεία.

« Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να γίνει σε αυστηρά χρονικά πλαίσια. Όπως είναι γνωστό «ο χρόνος είναι εγκέφαλος», καθώς κάθε λεπτό που καθυστερεί μια τέτοια παρέμβαση χάνονται περίπου δυο εκατομμύρια νευρικά κύτταρα» τόνισε ο κ Αθανασίου.

Σημαντικό σημείο που πρέπει να τονιστεί, όπως ανέφεραν σχεδόν όλοι οι ομιλητές, είναι η γρήγορη αναγνώριση των σημείων του ΑΕΕ:

αδυναμία στο χέρι ή στο πόδι,

 πτώση της γωνίας του στόματος,

αλλαγή της ομιλίας

Αφού το συγγενικό περιβάλλον αναγνωρίσει τα σημάδια του εγκεφαλικού θα πρέπει άμεσα να καλέσει ασθενοφόρο ώστε να κερδηθεί η μάχη με τον χρόνο (όπως ακριβώς στο έμφραγμα και στο τροχαίο ατύχημα).

Στη συνέχεια ο ασθενής, σύμφωνα με το  Διευθυντή του Νευρολογικού Τμήματος κ Κωνσταντίνο Τάκη, παρακολουθείται εντατικά (monitoring νευρολογικής κατάστασης, αρτηριακής πίεσης, ηλεκτροκαρδιογραφήματος, οξυγόνου-αναπνοής, θερμοκρασίας) για τουλάχιστον 48-72 ώρες.

 Ταυτόχρονα προχωρά το διαγνωστικό work up (έλεγχος εξωκράνιων και ενδοκράνιων αγγείων, καρδιάς κλπ.) και οι  αντίστοιχες θεραπευτικές παρεμβάσεις (π.χ. προσαρμογή αντιθρομβωτικής αγωγής, καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή κλπ.), ενώ υπάρχει έγκαιρη και ταχεία αντιμετώπιση των πιθανών επιπλοκών.

  ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Η οικονομική επιβάρυνση των συστημάτων υγείας, των ασφαλιστικών συστημάτων και  των οικογενειών των ασθενών είναι τεράστιες, καθώς  το μέσο ετήσιο κόστος για κάθε ασθενή με εγκεφαλικό κυμαίνεται στην Ευρώπη από 13.650 μέχρι 34.000 € ανάλογα με την βαρύτητα!

Στην Ελλάδα την τριετία 2006-2009 στο κόστος νοσηλείας των ασθενών με εγκεφαλικό είχαμε αύξηση κατά 17,3% και από 831.265.000 έφτασε το 1.004.180.000 ευρώ !

 Είναι εντυπωσιακό ότι πάνω από 1 δις € στοιχίζει ετησίως στη μαστιζόμενη από την κρίση χώρα μας  η αντιμετώπιση των ασθενών που προσβλήθηκαν από εγκεφαλικό επεισόδιο, δηλαδή το 10% περίπου του προϋπολογισμού για την Υγεία!

Αν προστεθεί σε αυτό το τεράστιο και μη υπολογισμένο κόστος, ψυχικό και οικονομικό, της κάθε οικογένειας που καλείται να αντιμετωπίσει μέσα στους κόλπους της τον χρόνια πάσχοντα ασθενή με αναπηρίες από το ΑΕΕ, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο σημαντικό είναι να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που πεθαίνουν ή μένουν ανάπηροι.

Στην Ημερίδα μίλησαν επίσης ο  διευθυντής τμήματος Επεμβατικής Νευροακτινολογίας κ Νίκος Τσαμόπουλος με θέμα «Η ενδοαυλική αντιμετώπιση του ΑΕΕ», ο διευθυντής Επεμβατικής καρδιολογίας κ Αθανάσιος Μαγγίνας  με θέμα «Εγκέφαλος- Καρδιά. Συσχέτιση-παραλληλισμοί», ο αιματολόγος κ Γρηγόρης Γεροτζιάφας με θέμα « ο ρόλος του αιματολογικού ελέγχου στο ΑΕΕ» και ο επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Αποκατάστασης «Ιατρική Άσκηση» φυσίατρος κ Ζήκος Κέντρος.

Εγκεφαλική αιμορραγία από Ανεύρυσμα– «Κεραυνός εν αιθρία»

Η υπαραχνοειδής αιμορραγία εγκεφάλου από ρήξη (σπάσιμο) αρτηριακού ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΟΣ, αποτελεί συνήθως ένα σοβαρό και τελείως αιφνίδιο συμβάν, που αφορά ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ.

Το ανεύρυσμα είναι ένα παθολογικό «φούσκωμα» σε μία από τις μεγάλες αρτηρίες του εγκεφάλου. Το «φούσκωμα» αυτό έχει σαθρά τοιχώματα, και κάποια στιγμή μπορεί να σπάσει. Λίγες φορές τα ανευρύσματα του εγκεφάλου οφείλονται σε λοιμώξεις, σύνδρομα ή άλλα αίτια. Στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων («σακκοειδή» ανευρύσματα) δεν υπάρχει εμφανής προηγούμενη νόσος υπεύθυνη για την δημιουργία του ανευρύσματος. Πιθανολογείται πως σε κάποιους ανθρώπους υπάρχουν μικροανωμαλίες εκ γενετής στο τοίχωμα αρτηριών του εγκεφάλου, που με τα χρόνια οδηγούν στην δημιουργία ανευρύσματος. Παράγοντες που μπορεί να έχουν συμβολή στη δημιουργία αυτή είναι οι γνωστοί αγγειολογικοί παράγοντες κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία, κάπνισμα κλπ). Από την στιγμή που ένα ανεύρυσμα δημιουργείται, συνήθως μεγαλώνει σταδιακά σε μέγεθος και επίσης μεγαλώνει (αθροιστικά) ο κίνδυνος να σπάσει : π.χ. αν ο κίνδυνος αιμορραγίας είναι 1% ανά έτος, τότε αθροιστικά είναι 10% στην δεκαετία κλπ.

Συνηθέστατα το ανεύρυσμα ΔΕΝ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ πριν σπάσει. Σπανιότερα, μπορεί να υπάρχουν πρόδρομα συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε «προειδοποιητικές» μικροαιμορραγίες (ασυνήθιστοι πονοκέφαλοι μαζί με εμετό) ή σε πίεση νευρικού ιστού από το ανεύρυσμα (π.χ. διπλωπία ή άλλα ασυνήθιστα νευρολογικά συμπτώματα).

Η κλινική εικόνα της ρήξης του ανευρύσματος συνήθως είναι ΑΙΦΝΙΔΙΑ και ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ, γι’ αυτό έχει χαρακτηριστεί «κεραυνός εν αιθρία». Ο ασθενής απροειδοποίητα «κεραυνοβολείται» από μια πολύ ισχυρή κεφαλαλγία (πονοκέφαλο) που συνήθως εντοπίζεται στο πίσω μέρος του κεφαλιού και στον αυχένα. Πολλές φορές ο πονοκέφαλος αυτός είναι τόσο ισχυρός και απότομος που αναγκάζει τον πάσχοντα να πέσει κάτω ή να γονατίσει. Ο ασθενής αισθάνεται σαν «κάποιος να ήρθε από πίσω και να κτύπησε το κεφάλι με σφυρί». Σχεδόν πάντα ο ασθενής κάνει και εμετό.

Από κει και πέρα : στις βαρύτερες περιπτώσεις, ποσοστό περίπου 50%, ο ασθενής πεθαίνει επί τόπου πριν προλάβει να φτάσει στο νοσοκομείο. Η εγκεφαλική αιμορραγία είναι μια από τις συχνότερες αιτίες αιφνίδιου θανάτου, δεύτερη μετά τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Η αντιμετώπιση του υπόλοιπου 50% των ασθενών, αυτών δηλαδή που φτάνουν ζωντανοί στο νοσοκομείο, πρέπει να είναι γρήγορη και εξειδικευμένη. Προέχει η θεραπεία του ανευρύσματος ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΑΝΑΣΠΑΣΕΙ, αφού σε ασθενείς που έχουν ήδη αιμορραγήσει ο κίνδυνος δεύτερης αιμορραγίας είναι σοβαρότατος.

- Η διάγνωση της κατάστασης μπορεί να γίνει άμεσα με επείγουσα αξονική τομογραφία (CT) εγκεφάλου που δείχνει την αιμορραγία, και μπορεί επί τόπου να συμπληρώνεται με αξονική αγγειογραφία που θα δείξει και το ανεύρυσμα. Συνήθως ακολουθεί και ψηφιακή αγγειογραφία εγκεφάλου (DSA).

- Η θεραπεία του ανευρύσματος για να μην ξανααιμορραγήσει σήμερα συνήθως γίνεται με ειδική ενδαγγειακή τεχνική (μέσα από τα αγγεία με «εμβολισμό», χωρίς ανοικτή επέμβαση). Σε περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό τεχνικά, η θεραπεία γίνεται με κρανιοτομία και μικροχειρουργική επέμβαση.

- Η εντατική θεραπεία σε ειδική μονάδα είναι πολύ σημαντική αφού υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές όπως ο «αγγειόσπασμος» (μεθαιμορραγική ισχαιμία) που οφείλονται στην αρχική αιμορραγία και μπορεί να επισυμβούν ακόμα και αν έχει θεραπευτεί το ανεύρυσμα επιτυχώς και έγκαιρα.

Όπως είναι προφανές από τα παραπάνω, το εγκεφαλικό ανεύρυσμα θυμίζει «ρώσικη ρουλέτα», γι’ αυτό φυσικά το ιδανικό είναι να γίνει η διάγνωση ΠΡΙΝ το ανεύρυσμα αιμορραγήσει τότε που συνήθως δεν έχει δώσει συμπτώματα. Έτσι μπορεί να θεραπευτεί πριν σπάσει. Γι’ αυτό οι νευροχειρουργοί εδώ και χρόνια προτείνουν να γίνεται προληπτικός έλεγχος με μαγνητική αγγειογραφία (ΜRA) εγκεφάλου σε όλον τον πληθυσμό. 

Πάνος Παπανικολάου, Νευροχειρουργός, Επιμελητής Α΄ , Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας – Πειραιά

www.isarkadias.gr

Ακράτεια και Σύνδρομο Υπερλειτουργικής Κύστης

Η ακράτεια χαρακτηρίζεται από απώλεια ούρων χωρίς τη θέληση του ασθενούς. Οι συχνότερες μορφές είναι η ακράτεια προσπαθείας που εμφανίζεται όταν ο ασθενής βήχει, φτερνίζεται, γελά ή σηκώνει βάρος και η επιτακτική ακράτεια που συνοδεύεται από ξαφνική και έντονη επιθυμία για ούρηση και χαρακτηρίζει το Σύνδρομο της Υπερλειτουργικής Κύστης. Η ακράτεια προσπαθείας είναι η συχνότερη μορφή και αφορά το 20% των γυναικών, ηλικίας από 20 έως 65 ετών, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση, ή γυναίκες πολύτοκες και υπέρβαρες. 

Η Υπερλειτουργική Κύστη είναι επίσης πολύ συχνή, καθώς αφορά περίπου το 12% των ανδρών και γυναικών, άνω των 40 ετών. Υπολογίζεται πως στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερους από 650.000 πάσχοντες. 

Τα συμπτώματα της είναι η επιτακτικότητα (αιφνίδιο, ισχυρό αίσθημα επιθυμίας για ούρηση), η συχνουρία (ούρηση 8 ή περισσότερες φορές το 24ωρο), η νυκτουρία (ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας) και η επιτακτική Ακράτεια Ούρων (ακούσια διαφυγή ποσότητας ούρων μετά από απότομο και συνεχές αίσθημα επιτακτικής ούρησης, που δεν μπορεί να ανασταλεί).

Η ακράτεια ούρων είναι μια ιατρική κατάσταση που επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του ασθενή. Για παράδειγμα:

Περιορίζει την κοινωνική του ζωή, καθώς δε μπορεί για παράδειγμα να ταξιδέψει, να πάει στον κινηματογράφο, σε αθλητικές ή άλλες εκδηλώσεις. Αντίθετα, επιλέγει να μείνει σπίτι, ώστε να έχει εύκολη πρόσβαση στην τουαλέτα.

Δεν απολαμβάνει τον νυκτερινό ύπνο, γιατί σηκώνεται 2 ή περισσότερες φορές να ουρήσει.

Αποφεύγει τις σεξουαλικές σχέσεις φοβούμενος τη διαφυγή ούρων.

Πρόβλημα επίσης αντιμετωπίζει και στον εργασιακό του χώρο.

Παρουσιάζει σημαντικά αρνητικές επιδράσεις στη φυσική, συναισθηματική και ψυχική τους κατάσταση και πολύ συχνά συνδυάζεται με αίσθημα ντροπής, απομόνωσης και κατάθλιψης. 

Η διάγνωση της νόσου γίνεται εύκολα από τον ειδικό Ουρολόγο, βάση κυρίως των συμπτωμάτων, αλλά και με τη βοήθεια απλών ερωτηματολογίων. Παράλληλα, με την καθοδήγηση του ειδικού, γίνεται η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας και η αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου.   

Η αντιμετώπιση της νόσου βοηθάει τους πάσχοντες να απαλλαγούν από τα ενοχλητικά συμπτώματα, που τους φέρνουν συχνά σε δύσκολη θέση, ενώ παράλληλα τους δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουν ξανά στις αγαπημένες τους κοινωνικές δραστηριότητες, να ασκήσουν χωρίς προβλήματα τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, αλλά και τη συνολική ποιότητα ζωής τους.

ΠΗΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Επιμέλεια Κική Τσεκούρα, medlabnews.gr

Η κρίση και η κακή διάθεση απαιτούν σοκολάτα. Όλα σχετικά με την σοκολάτα και πώς μπορεί να ωφελήσει την υγεία σας.

των Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D, Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μορ. Βιολόγος, medlabnews.gr

Η σοκολάτα θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά φυσικά προϊόντα. Δίνει ενέργεια, είναι τονωτική και αποτελεί πλούσια πηγή ζωτικότητας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Περιέχει όλα τα μακροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, σίδηρο αλλά και ένα πλήθος από βιταμίνες όλων των κατηγοριών.

Νιώθεις κατάθλιψη φάε μια σοκολάτα

Πολλοί θεωρούν ότι η σοκολάτα βελτιώνει τη διάθεση, αλλά λίγες μελέτες έχουν ουσιαστικά επιβεβαιώσει τη σχέση ανάμεσα στο γλύκισμα και τη διάθεση.

Μπορεί όσοι νιώθουν άσχημα, απλώς να θέλουν τη σοκολάτα για να "γλυκαθούν" και να νιώσουν καλύτερα ή μπορεί η κατάθλιψη που αισθάνονται, να τους οδηγεί να φάνε σοκολάτα και αυτή να μην έχει καμία ευεργετική επίδραση πάνω τους. Μπορεί όπως και με το αλκοόλ, η σοκολάτα να έχει πρόσκαιρα βραχυπρόθεσμα οφέλη, αλλά μακροπρόθεσμα να μην ωφελεί στον ψυχισμό.

Δεν αποκλείεται, τέλος, η ίδια η σοκολάτα να αποτελεί άμεση αιτία για την αύξηση της κατάθλιψης, σύμφωνα με τους ερευνητές. Για να ξεκαθαριστεί τι από όλα αυτά συμβαίνει, θα χρειαστούν και άλλες έρευνες, κυρίως για να διευκρινιστεί αν η σοκολάτα αποτελεί αιτία κατάθλιψης ή προσωρινή "θεραπεία".

Όμως  έχει διαπιστωθεί ότι οι πάσχοντες από κατάθλιψη καταναλώνουν περισσότερη σοκολάτα. Για την ακρίβεια, τα καταθλιπτικά άτομα κατανάλωναν κατά μέσο όρο 8,4 μερίδες σοκολάτας το μήνα, τα άτομα με βαριάς μορφής κατάθλιψη 11,8 μερίδες τον μήνα, ενώ τα άτομα χωρίς συμπτώματα κατάθλιψης μόλις 5,4 μερίδες. Μερίδα σοκολάτας θεωρείται μια μικρή μπάρα ή 28 γραμμάρια.

Η κακή διάθεση σχετιζόταν σημαντικά με τη μεγαλύτερη κατανάλωση σοκολάτας.

Θα μπορούσε να είναι επειδή η κατάθλιψη προκαλεί μεγάλη επιθυμία για σοκολάτα, κάτι που θα επιβεβαίωνε άλλες μελέτες σε ποντίκια που έχουν αποδείξει ότι η σοκολάτα μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση, ανέφεραν οι συντάκτες της μελέτης ή θα μπορούσε να είναι ότι η κατάθλιψη προκαλεί μεγάλη επιθυμία για σοκολάτα για κάποιον άλλο λόγο χωρίς δηλαδή να έχει κάποια ευεργετική επίδραση στη διάθεση.

Πάντως η σοκολάτα περιέχει συστατικά που έχουν να κάνουν με την διάθεση και προκαλούν αίσθημα ευεξίας. Συγκεκριμένα περιέχει ουσίες με ψυχοδιεγερτικές ικανότητες (φαινυλαιθυλαμίνη), ενώ κατά την κατανάλωσή της εκκρίνονται στον εγκέφαλο ενδορφίνες, ουσίες με αναλγητικές ιδιότητες, που βελτιώνουν τη διάθεση και την ψυχολογία. Επί πλέον, εκκρίνεται σερετονίνη, ουσία με αντικαταθλιπτική δράση!

Συστατικά της σοκολάτας

Η σοκολάτα περιέχει περισσότερες από 300 χημικές ουσίες

* Cacao, η πηγή της σοκολάτας, περιέχει αντιμικροβιακούς παράγοντες που καταπολεμούν τη φθορά των δοντιών. Φυσικά, αυτό αντισταθμίζεται από την υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη σοκολάτα γάλακτος. 


* Η μυρωδιά της σοκολάτας μπορεί να αυξήσει τα κύματα θήτα του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα την χαλάρωση. 


* Η σοκολάτα περιέχει φαινυλαιθυλαμίνη, που έχει ρόλο στην διάθεση


* Το βούτυρο κακάο στη σοκολάτα περιέχει ελαϊκό οξύ, ένα μονο-ακόρεστο λίπος που μπορεί να αυξήσει την καλή χοληστερόλη. 


* Πίνοντας ένα φλιτζάνι ζεστή σοκολάτα πριν από τα γεύματα μπορεί να μειώσει πραγματικά την όρεξη.


* Οι άνδρες που τρώνε σοκολάτα ζουν ένα χρόνο περισσότερο από εκείνους που δεν το κάνουν. 


* Τα φλαβονοειδή στη σοκολάτα μπορεί να βοηθήσει να κρατήσει τα αιμοφόρα αγγεία ελαστικά. 


* Η Σοκολάτα αυξάνει τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στο αίμα. 


* Στο Μεξικό θεραπευτές χρησιμοποιούν τη σοκολάτα για τη θεραπεία της βρογχίτιδας και τσιμπήματα εντόμων. 


* Οι υδατάνθρακες στη σοκολάτα αυξάνουν τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα το αίσθημα ευεξίας.

Η σεροτονίνη είναι μια ορμόνη-νευροδιαβιβαστής. Όταν υπάρχει αναφορά στην σεροτονίνη υπάρχει μια κοινή αίσθηση όλων ότι μιλάμε για την «ορμόνη της ευτυχίας». Βοηθάει στην ρύθμιση της διάθεσης, την άμβλυνση του άγχους και την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Βοηθά επίσης τον ύπνο, την σεξουαλική διάθεση, την επιθετικότητα και την όρεξη. Στην πραγματικότητα πολλά αντικαταθλιπτικά φάρμακα στοχεύουν στο να αυξήσουν τα επίπεδα της σεροτονίνης. Η μαύρη σοκολάτα είναι από τα λίγα τρόφιμα με πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε σεροτονίνη. Άλλο τρόφιμο με υψηλή περιεκτικότητα σε σεροτονίνη είναι η μπανάνα.

Περιέχει σε αφθονία το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτοφάνη (περιεκτικότητα 300mgr σε 100γρ κακάο), η οποία μεταβολίζεται στη βιταμίνη Β3 (νιασίνη) και στην σεροτονίνη. Οταν τρώμε σοκολάτα επηρεάζεται το δίκτυο των νευροδιαβιβαστών, δηλαδή των χημικών αγγελιοδόρων του εγκεφάλου, που λειτουργούν μεταφέροντας ηλεκτρικά μηνύματα ανάμεσα στους νευρώνες του. Αυτά τα μηνύματα προκαλούν τις αλλαγές στις αισθήσεις και στα αισθήματα που νιώθουμε.

Η σοκολάτα, εξαιτίας όλων των θρεπτικών συστατικών που περιέχει, ασκεί προληπτική δράση ενάντια στον καρκίνο, στα καρδιαγγειακά νοσήματα και σε εκφυλιστικές παθήσεις. Τα κυριότερα λιπαρά οξέα της σοκολάτας είναι το ελαϊκό οξύ (35%- μονοακόρεστο), το λινελαϊκό (5%- πολυακόρεστο), το στεατικό (35%- κορεσμένο) και το παλμιτικό (25%- κορεσμένο). Η αναλογία αυτή των λιπαρών οξέων της σοκολάτας δεν επηρεάζει αρνητικά τα λιπίδια του αίματος, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι η σοκολάτα υγείας δεν περιέχει χοληστερόλη. Το ασβέστιο, ο φώσφορος και το μαγνήσιο που περιέχονται στη σοκολάτα έχουν βρεθεί ότι προλαμβάνουν την υπέρταση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ συμμετέχουν στον μεταβολισμό των οστών και δοντιών (πρόληψη οστεοπόρωσης).

Ακόμα ο χαλκός και ο σίδηρος αποτελούν δύο πολύ σημαντικά συστατικά στη σύνθεση της σοκολάτας προσφέροντας τις ευεργετικές τους ιδιότητες στον οργανισμό μας. Συγκεκριμένα ο χαλκός βοηθά στη σύνθεση μελανίνης στο δέρμα και τα μαλλιά και διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα, ενώ ο σίδηρος είναι απαραίτητος για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο στα ερυθρά κύτταρα του αίματος. Η σοκολάτα περιέχει, επίσης, και αντιοξειδωτικές ουσίες, οι κυριότερες των οποίων είναι οι πολυφαινόλες, τις οποίες ο Αμερικάνικος Σύλλογος Διαιτολόγων τις ονομάζει θρεπτοφαρμακευτικές λόγω της συμβολής τους στη διατήρηση της καλής υγείας.

Οι πολυφαινόλες, στις οποίες ανήκουν τα φλαβονοειδή, εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου που δημιουργούνται από τον φυσιολογικό μεταβολισμό και δημιουργούν βλάβες στην επιφάνεια των κυττάρων. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο πλούσια σε πολυφαινόλες είναι η σοκολάτα υγείας (τα 100γρ. περιέχουν 600mgr πολυφαινολών) και ακολουθούν το πράσινο τσάι (τα 240ml -ένα ποτήρι- περιέχει 400mgr πολυφαινολών) και το κρασί (τα 140ml -ένα ποτηράκι κρασιού- περιέχει 170mgr πολυφαινολών).

Οι ψυχοδιεγερτικές ιδιότητες που αποδίδονται στη σοκολάτα οφείλονται στην περιεκτικότητά της σε φαινυλαιθυλαμίνη. Η ουσία αυτή σε υψηλά επίπεδα προκαλεί αισθήματα έλξης, ενθουσιασμού, επιπολαιότητας αλλά και φόβου. Λειτουργεί διεγείροντας τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου και φθάνει σε πολύ υψηλές τιμές κατά τον οργασμό.

Επίσης, μετά την κατανάλωση της σοκολάτας απελευθερώνονται ενδορφίνες, φυσικά οπιοειδή, που έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση.

Κατάλληλο σνακ για αθλητές αλλά και μαθητές.

Η σοκολάτα, εξαιτίας όλων των θρεπτικών συστατικών που περιέχει, λειτουργεί ως τονωτική και αγχολυτική και αποτελεί μια καλή επιλογή σνακ για τους περισσότερους ασκούμενους και αθλητές, αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο, ακόμα και για καθημερινή χρήση. Ιδανικά θα μπορούσε να καταναλωθεί μετά από την προπόνηση ή τον αγώνα για τη γρήγορη αποκατάσταση του γλυκογόνου των μυών, σε σύντομο χρονικό διάστημα από το τέλος της προσπάθειας, όπου είναι αυξημένη και η αντίστοιχη ενζυμική δραστηριότητα στον μυϊκό ιστό.

Μύθοι και αλήθειες

Υπάρχουν πολλοί μύθοι και μισές αλήθειες σχετικά με τις επιδράσεις της σοκολάτας στο ανθρώπινο σώμα.

Εδώ είναι τα τελευταία ευρήματα σε αρκετές από αυτές. 


* Οι μελέτες δείχνουν ότι η σοκολάτα δεν είναι ένας αιτιολογικός παράγοντας στην ακμή. 


* Το Cacao περιέχει τα διεγερτικά καφεΐνη και βρώμιο, αλλά σε τέτοιες μικρές ποσότητες ώστε να μην προκαλούν νευρικό διεγερσιμότητας. 


* Η σοκολάτα δεν είναι εθιστική. 


* Η σοκολάτα περιέχει στεατικό οξύ, ένα ουδέτερο λίπος που δεν εγείρει την κακή χοληστερόλη.

Από την αρνητική πλευρά ... 


1. Σοκολάτα μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους σε πάσχοντες από ημικρανία.
2.  Η σοκολάτα γάλακτος είναι πλούσια σε θερμίδες, κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη.

Συστατικά

Ανά 100 g Σοκολάτα υγείας Σοκολάτα γάλακτος

Θερμίδες (kcal) 479,00 513,00

Πρωτεΐνη (γρ.) 4,20 6,90

Λιπαρά (γρ.) 30,00 30,70

Υδατάνθρακες (γρ.) 63,10 59,20

Διαιτητικές ίνες (γρ.) 5,90 3,40

Ασβέστιο (mg) 32,00 191,00

Σίδηρος (mg) 3,13 1,39

Μαγνήσιο (mg) 115,00 60,00

Φώσφορος (mg) 132,00 216,00

Κάλιο (mg) 365,00 385,00

Νάτριο (mg) 11,00 82,00

Ψευδάργυρος (mg) 1,62 1,38

Χαλκός (mg) 0,70 0,39

Καροτίνη (Βιταμίνη Α) mg_RE 2,00 55,00

Βιταμίνη Ε (mg) mg_ATE 1,19 1,24

Χοληστερίνη (mg) 0,00 22,00

Καφεΐνη (mg) 62,00 26,00

Θεοβρωμίνη (mg) 486,00 189,00

Σε μια ισορροπημένη διατροφή, η σοκολάτα έχει τη δική της θέση. Απολαύστε τη σοκολάτα με μέτρο και να θυμάστε πως η υπερβολή οδηγεί στο να γευόμαστε την... πικρή πλευρά του χαρακτήρα της.

Διαβάστε επίσης

H σοκολάτα εναντίον του καρκίνου.... της πίεσης, του εγκεφαλικού

Στην Ελλάδα, του σήμερα, να μην τολμήσει κανείς, να πάθει εγκεφαλικό!.

Συντάκτης: Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Η 29η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό κατά των Εγκεφαλικών Επεισοδίων ως Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφαλικών Επεισοδίων για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη «σύγχρονη αυτή πανδημία», η οποία απειλεί, όχι μόνο την επιβίωση, αλλά και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ) αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο. Τα τελευταία 30 χρόνια, πάντως, έχει παρατηρηθεί μια μείωση κατά 45% στους θανάτους που οφείλονται σε ΑΕΕ. Σήμερα, το 70% των ανθρώπων που παθαίνουν εγκεφαλικό συνεχίζουν να έχουν την αυτονομία τους, ενώ το 10% αναρρώνουν πλήρως.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο μέσα από τις αρτηρίες διαταράσσεται ή διακόπτεται αιφνίδια. Το αίμα μπορεί να σταματήσει να ρέει σε μια αρτηρία επειδή εμποδίζεται από κάποιο θρόμβο αίματος ή πλάκα (αυτό ονομάζεται ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο) ή επειδή η αρτηρία έχει σπάσει ή υποστεί ρήξη (αυτό ονομάζεται αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο).

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση για τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (World Stroke Organization) :

• Ένας στους έξι άνθρωποι στον κόσμο θα υποστούν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής τους
• Κάθε 6 δευτερόλεπτα συμβαίνει ένας θάνατος από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Κάθε 2 δευτερόλεπτα συμβαίνει ένα νέο εγκεφαλικό επεισόδιο.
• 15 εκατομμύρια άτομα το χρόνο παθαίνουν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

         Πίσω από αυτά τα νούμερα, υπάρχουν αληθινές ζωές.
Και όμως :
* Το εγκεφαλικό μπορεί να προληφθεί,
* Αλλά εάν συμβεί, είναι σημαντικό να αναγνωρισθεί έγκαιρα και να μεταφερθεί ο ασθενής το συντομότερο δυνατό σε νοσοκομείο.

Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα;

Δυστυχώς, στην σημερινή Ελλάδα, από το νοσοκομείο, θα αρχίσει ο Γολγοθάς του ασθενούς αλλά και των συγγενών του. 

Με ένα σύστημα υγείας που καταρρέει, με έναν ΕΟΠΥΥ που έχει βουλιάξει στα χρέη, με ενοποιήσεις ταμείων και την αναταραχή, που δημιουργεί κάτι τέτοιο, με νοσοκομεία να κλείνουν και με βασικές ελλείψεις σε φάρμακα, δυστυχώς δεν δίνονται καλές συνθήκες να αντεπεξέλθει κανείς ενός τόσο σοβαρού προβλήματος, που είναι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Όσο και να προσπαθούν οι γιατροί, κάνοντας τα αδύνατα δυνατά μαζί με το υπόλοιπο νοσηλευτικό προσωπικό, έχουν να παλέψουν με πολλές αντιξοότητες. 

Και βέβαια, σε τέτοιες συνθήκες είναι περίεργο να δημοσιεύονται αποτελέσματα από μελέτες που παρουσιάζουν ότι στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια οι θάνατοι από εμφράγματα και εγκεφαλικά μειώθηκαν!. Η Ευρώπη για άλλη μια φορά αιθεροβατεί ή παραπλανά τους πολίτες της, παρουσιάζοντας μελέτες της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιολογίας, σήμερα, που όμως διεξήχθησαν το 2008. Από το 2008, όμως μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, λόγω της οικονομικής κρίσης, τα πράγματα έχουν επιδεινωθεί δραματικά. Και βέβαια όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Ακόμα και στην κραταιά Γερμανία. 

Στην Ελλάδα που αυξάνουν οι αυτοκτονίες, η κατάθλιψη βρίσκεται στο κόκκινο, η ανεργία αυξάνεται συνεχώς, είναι απόλυτα λογικό να αυξάνονται τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Το να κρύβουμε ή να αποσιωπούμε τα στοιχεία είναι στρουθοκαμηλισμός.

Σύμφωνα με μελέτες, η κατάθλιψη, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου και θνησιμότητας από αυτό. Την ακριβή αιτία σύνδεσης, της κατάθλιψης, με το εγκεφαλικό επεισόδιο δεν την γνωρίζουν οι ερευνητές. Η κατάθλιψη επηρεάζει το νευρικό και ανοσοποιητικό σύστημα, που μπορεί ενδεχομένως με κάποιον τρόπο να αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Επίσης, η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη και υπέρτασης, που με τη σειρά τους ενισχύουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Και πρέπει να σκεφτούμε ότι η επιστροφή έπειτα από εγκεφαλική βλάβη είναι δύσκολη, επώδυνη, δαπανηρή, και χρειάζεται χρόνο και υπομονή. H επιστροφή στην καθημερινότητα μετά το «πλήγμα» που επιφέρει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ήταν δύσκολη, στην χώρα μας, πριν ξεσπάσει η κρίση. Φανταστείτε λοιπόν τι γίνεται τώρα.

Πριν ένα χρόνο αναδεικνύαμε το θέμα με την πείνα στα σχολεία. Σήμερα αναδεικνύουμε, ένα θέμα, που θα το βλέπουμε μπροστά μας, δυστυχώς, όλο και πιο συχνά.
Πολλοί ασθενείς με χρόνιες παθήσεις που είναι αναγκασμένοι να λαμβάνουν καθημερινά φάρμακα για να αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα, αναγκάζονται από τις συνθήκες, να τα περικόπτουν ή να αραιώνουν τις δόσεις.  Διαβητικοί, λόγω ανέχειας, παίρνουν το φάρμακο τους αντί για κάθε μέρα, τρεις φορές την εβδομάδα. Φάρμακα που έχουν να κάνουν με την πήξη του αίματος και είναι απαραίτητα στους ασθενείς μετά από εγκεφαλικό, το τελευταίο διάστημα δεν βρίσκονται στα ράφια των φαρμακείων.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Και επειδή δεν πρέπει να περιμένουμε από την ανήμπορη πολιτεία αλλά και από το διαλυμένο σύστημα, η λύση είναι η πρόληψη.

Μέλημα για τον πολίτη της χώρας μας είναι πάση θυσία να μην νοσήσει και φυσικά να προλάβει το εγκεφαλικό επεισόδιο. 

To κοινωνικό έργο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), της Αρχιεπισκοπής και άλλων φορέων είναι μεγάλο, αλλά το πρόβλημα γίνεται κάθε μέρα και μεγαλύτερο οπότε η προσφορά δεν επαρκεί.

Ελπίζουμε ότι αυτή η κατάσταση θα σταματήσει το συντομότερο, γιατί ετών δουλειά και κατακτήσεις στον χώρο της υγείας εκπληκτικές, που πετύχαμε μέχρι προ κρίσης, αποδομούνται πολύ σύντομα, σήμερα. Για να περάσει η κρίση, απαιτείται να έχουμε την υγειά μας, να μπορούμε να παλέψουμε, να παράγουμε και να περάσουμε στην ανάπτυξη. Πρέπει η πολιτεία να σταματήσει να τρώει τους πολίτες της, γιατί η επιδείνωση της υγείας, θα χρειαστεί πολλά περισσότερα χρόνια για να επιστρέψουμε στα καλά επίπεδα που είχαμε πετύχει και το κυριότερο η νέα γενιά, τα παιδιά, το μέλλον αυτού του τόπου, θα έχουν αρκετά επιβαρυμένη υγεία.

Διαβάστε επίσης:
Ισχαιμικά και Αιμορραγικά Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Πώς θα αναγνωρίσετε τα σημάδια;

Πώς θα προλάβουμε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένα νέο εγκεφαλικό

ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ και ΟΞΕΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Εγκεφαλικό, ημικρανία, οστεοπόρωση, κράμπες, stress έχουν ανάγκη από μαγνήσιο.

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Το μαγνήσιο είναι ένα ιχνοστοιχείο το οποίο υπάρχει στα οστά, στους ιστούς και τα όργανα του σώματος.

Είναι ένα ενδοκυττάριο μεταλλικό στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνουμε σε συγκεκριμένες ποσότητες. To μαγνήσιο εμπλέκεται στενά μαζί με το ασβέστιο στο μεταβολισμό. Διανέμεται ευρέως στα μαλακά μόρια και το σκελετό, ο οποίος περιέχει περισσότερο από το 70% της συνολικής του ποσότητας στο σώμα. Εάν η λήψη του μέσω της διατροφής μειωθεί, το σώμα προστατεύεται από την απώλεια μαγνησίου μειώνοντας την ποσότητα αυτού στα ούρα, γεγονός που επιτρέπει τη διατήρηση του εν λόγω μετάλλου για μελλοντική χρήση. Το μαγνήσιο πρέπει να είναι παρόν σε κατάλληλες ποσότητες διότι βοηθά στην αφομοίωση του ασβεστίου. Καθώς το μαγνήσιο τείνει να απορροφάται σε χαμηλά επίπεδα από τη διατροφή, η έλλειψη αυτού είναι ευρέως διαδεδομένη.

Το μαγνήσιο ενεργοποιεί περισσότερα από 300 ένζυμα στο σώμα. Το μαγνήσιο επηρεάζει τα χαρακτηριστικά διαβατότητας και τις ηλεκτρικές ιδιότητες της μεμβράνης. Ελαττωμένα επίπεδα μαγνησίου αυξάνουν τη μεμβρανική αγωγιμότητα ιστών, όπως η καρδιά. Το μαγνήσιο ανταγωνίζεται το ασβέστιο για δεσμευτικές θέσεις σε μεμβράνες και διεγείρει τη συγκέντρωση ασβεστίου από το σαρκοπλασματικό δίκτυο. Υπομαγνησιαιμία μπορεί να επηρεάσει η έκκριση και η δράση της PYN και να οδηγήσει σε υπασβεστιαιμία.

Ο οργανισμός ενός ενήλικα περιέχει γύρω στα 24 γραμμάρια μαγνησίου, εκ των οποίων το 65% βρίσκεται στα οστά. Περισσότερο από το 65% της ποσότητας του μαγνησίου στο σώμα βρίσκεται στα οστά, όπου μαζί με το ασβέστιο και το φώσφορο βοηθά στο σχηματισμό τους και τους παρέχει ανθεκτικότητα. Το 39% στον ιστό και τα όργανα και μόλις 1% στο πλάσμα του αίματος. Το μαγνήσιο παίζει καίριο ρόλο στην απελευθέρωση ενέργειας, καθώς είναι συμπαράγοντας στις αντιδράσεις απελευθέρωσης ενέργειας. Είναι επίσης απαραίτητο για τη σύνθεση του RNA και την αντιγραφή του DNA, π.χ. κατά την παραγωγή κυττάρων. Επιπλέον, το μαγνήσιο είναι σημαντικό για τη λειτουργία των νεύρων και των μυών, συμπεριλαμβανομένου και του καρδιακού μυ. Κάποιες φορές αναφέρεται ως το μέταλλο «κατά του στρες», λόγω του ρόλου του στη μυϊκή χαλάρωση. Επίσης, είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση και διατήρηση των σωματικών κυττάρων και ιστών, καθώς αποτελεί συμπαράγοντα στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών.

Σε τι χρησιμεύει το μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι:

·      Αγχολυτικό,

·      Αντιφλεγμονώδες,

·      Αντιαλλεργικό,

·      Ρυθμιστής της θερμοκρασίας του σώματος,

·      Απαραίτητο για την οστεοποίηση (βοηθάει το ασβέστιο να εισχωρήσει στα οστά),

·      Ρυθμιστής του γλυκιδικού και λιπιδικού μεταβολισμού των μυϊκών, καρδιακών και νευρικών ιστών.

Πλην όμως των παραπάνω καταστάσεων το Μαγνήσιο έχει συνδυασθεί και με άλλες παθήσεις:

Mαγνήσιο  Μνήμη και Eγκεφαλικό

Η έλλειψη μαγνησίου στον οργανισμό μας, μπορεί να μειώνει τη μνήμη και τις δυνατότητες μάθησης. Αντίθετα η αφθονία μαγνησίου μπορεί να βελτιώνει τις γνωστικές μας λειτουργίες.

Το μαγνήσιο ρυθμίζει στον εγκέφαλο υποδοχείς που έχουν

καθοριστικό ρόλο στη μνήμη και στη μάθηση. Η διατήρηση κανονικής συγκέντρωσης μαγνησίου στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία των συνάψεων του κεντρικού νευρικού συστήματος στις οποίες βασίζεται η μνήμη μας

Σε περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων παρατηρείται μείωση του μαγνησίου στον ορό του αίματος. Η αυξημένη πρόσληψη του μαγνησίου επιταχύνει την αποκατάσταση.

Μαγνήσιο και Οστεοπόρωση.

Το Μαγνήσιο σε ηλικιωμένους, άνδρες και γυναίκες, βοηθά στην αύξηση της οστικής μάζας και σε βελτίωση της αντοχής των οστών. Το Μαγνήσιο βοηθά τα οστά όσο και το Ασβέστιο.

Μαγνήσιο και Ημικρανίες

Μελέτες που έγιναν σε ασθενείς με ημικρανίες απέδειξαν ότι το επίπεδο του Μαγνησίου στο αίμα τους και στα ερυθρά τους αιμοσφαίρια ήταν χαμηλότερο από το φυσιολογικό. Στηριζόμενοι σε αυτά τα ευρήματα πολλοί άλλοι ερευνητές χορήγησαν συστηματικά Μαγνήσιο και κατόρθωσαν να μειώσουν την ένταση και τη διάρκεια των κρίσεων ημικρανίας.

Μαγνήσιο και Stress

Ήταν γνωστό από παλαιότερα πειράματα ότι το Μαγνήσιο συμμετέχει στη δόμηση περισσοτέρων από 300 βασικών ενζύμων για τον οργανισμό μας. Σχετικά πρόσφατα αποδείχθηκε ότι σε άτομα που εργάζονται κάτω από δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες (έντονος θόρυβος) ή μετά από έντονη πνευματική κόπωση το Μαγνήσιο του οργανισμού τους μειώνεται επειδή αυξάνεται η αποβολή του από τα νεφρά στα ούρα. Πράγματι σε αυτά τα άτομα, μελέτες έδειξαν ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής που περιείχαν Μαγνήσιο βοήθησε σημαντικά την επαναφορά των επιπέδων του στο φυσιολογικό και την θεραπεία των όποιων συμπτωμάτων.

Μαγνήσιο και καρδιακές ταχυαρρυθμίες

Το πρόβλημα των ταχυαρρυθμιών είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο. Στις ΗΠΑ πιστεύεται ότι πάσχουν περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα ιδιαίτερα άνδρες. Συνήθως οι ταχυαρρυθμίες συνδυάζονται με Υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια αλλά είναι και ιδιαίτερα συνηθισμένες και μετά καρδιακό bypass.

Μαγνήσιο και Άσθμα

Το Μαγνήσιο έχει βρεθεί ότι αναστέλλει την σύσπαση των λείων μυικών ινών, μειώνει έκκριση Ισταμίνης από τα Μαστοκύτταρα και αναστέλλει την έκκριση Ακετυλχολίνης, επομένως αποτελεί χρήσιμο φάρμακο σε ασθενείς με βρογχική σύσπαση από Ασθμα. Πράγματι μελέτες που έγιναν έδειξαν ότι μπορεί να βοηθήσει σε άτομα ανθεκτικά στην κλασική θεραπεία με β-αγωνιστές, αντιχολινεργικά και κορτικοστεροειδή.

Μαγνήσιο και Καρδιακό Bypass

Παρά την εντυπωσιακή βελτίωση των χειρουργικών μεθόδων για το καρδιακό bypass η θνησιμότητα 1 χρόνο μετά την επέμβαση κυμαίνεται από 3-20 % και εξαρτάται από την προεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς και την ηλικία. Από την άλλη πλευρά, η θετική επίδραση του Μαγνησίου στον τόνο των αγγείων, οι αντιαρρυθμικές δυνατότητές του και θετική δράση του σε περιπτώσεις εμφραγμάτων έχουν ήδη περιγραφεί.

Μαγνήσιο και κράμπες των κάτω άκρων

Η κράμπα είναι μια παρατεταμένη και επώδυνη σύσπαση του μυός, που συμβαίνει ως απάντηση σε ελάχιστο νευρικό ερέθισμα. Εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο. Η έλλειψη ενέργειας στο μυ θα έπρεπε κανονικά να οδηγεί σε αδυναμία σύσπασης και όχι σε αδυναμία χαλάρωσης του μυός. Αυτό όμως που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι, ότι στη διαδικασία σύσπασης-χαλάρωσης του μυός η
ενέργεια «προπληρώνεται» για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, μετά τη σύσπαση απαιτείται ενέργεια για τη χαλάρωση του μυός και αυτή η ενέργεια είναι που θα χρησιμοποιηθεί για την επόμενη σύσπαση. 
Η επάρκεια μαγνησίου σε αυτή τη διαδικασία μεριμνά για την ύπαρξη ενέργειας για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, όσο συχνά συμβαίνει να πάσχουν από κράμπες, ιδιαίτερα μετά από προπόνηση, αγώνες ή γενικά κούραση και απώλεια υγρών και αλάτων, πρέπει να 
σκεφτούν ότι πιθανόν πάσχουν από έλλειψη μαγνησίου. Αυτό αφορά κυρίως αθλητές και γενικότερα νέους και υγιείς οργανισμούς. Στους πρεσβύτερους οι κράμπες μπορεί να προέρχονται από σημαντικά προβλήματα υγείας.

Φυσιολογικές τιμές = 1,5 – 2,5 mEq/L

Η απορρόφηση του Μαγνησίου επηρεάζεται:

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι μειώνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

• ·      Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
• ·      Παθολογική απώλεια  γαστρεντερικών υγρών
• ·      Νεφρικές παθήσεις  - Χρόνια πυελονεφρίτιδα - Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα - Νεφρική σωληναριακή  οξέωση
• ·      Ασιτία με μεταβολική οξέωση
• ·      Αλκοολισμός
• ·      Υπερπαραθυρεοειδισμός  - υπερασβεστιαιμία
• ·      Υπερανδυστερονισμός
• ·      Οξεία πακγρεατίτιδα
• ·      Χρόνια παγκρεατίτιδα
• ·      Τοξαιμία ή εκλαμψία κύησης

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

• ·      Νεφρική ανεπάρκεια
• ·      Διαβητικό κώμα
• ·      Υποθυρεοειδισμός
• ·      Νόσος του Addison
• ·      Πολλαπλούν μυέλωμα
• ·      Συστηματικός ερυθηματώδης 
λύκος
• ·      Αφυδάτωση
• ·      Θεραπεία με μαγνήσιο

Διατροφή και μαγνήσιο

Το μαγνήσιο λαμβάνεται μέσω της τροφής. Η απορροφητικότητα του μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας και τη λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου. Το πλεόνασμα μαγνησίου αποβάλλεται μέσω των νεφρών.

Ποσότητα μαγνησίου περιέχεται σχεδόν σε όλες τις τροφές. Βασικές πηγές μαγνησίου είναι το κακάο, τα λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί, καθώς και ορισμένα μεταλλικά νερά.

Παρακάτω, ακολουθούν ανά διατροφική ομάδα, οι πλουσιότερες σε μαγνήσιο τροφές:

•   Κρεατικά ή συναφή: χοιρινό λουκάνικο, συκώτι, καρδιά, αρνίσια νεφρά, κόκκινο κρέας, πιτσούνι, αυγά.

•   Θαλασσινά: σαλιγκάρι της θάλασσας, βούκινο, μύδια, γαρίδες, καλαμάρια, αχιβάδες.

•   Αμυλώδη: καστανό ρύζι, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια).

•   Λαχανικά: σπανάκι, μπρόκολο, σέσκουλο.

•   Φρούτα: μπανάνα, φρέσκο σύκο, αποξηραμένα φρούτα και ξηροί καρποί.

Δημητριακά: δημητριακά ολικής αλέσεως, ψωμί και μπισκότα ολικής αλέσεως, νιφάδες βρώμης, μούσλι.

Περιεκτικότητα σε μαγνήσιο στα 100γρ. καταναλώσιμης τροφής.

Είδος τροφής (100γρ.)	Μαγνήσιο (mg)
Γάλα (αγελάδας)	12
Τυρί (κασέρι)	25
Αυγά	12
Κρέας (βοδινό)	151
Κοτόπουλο	20
Πατάτες	24
Λάχανο	17
Πορτοκάλια	13
Φιστίκια (αράπικα)	26
Ψωμί (άσπρο)          (πιτυρούχο)	97 230

Αλληλεπιδράσεις

Η λήψη ψευδαργύρου σε μεγάλες ποσότητες από συμπληρώματα και όχι από φυσικές πηγές μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση του μαγνησίου σημαντικά. Επίσης, αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών στη διατροφή συνδέεται με καλύτερη πρόσληψη μαγνησίου.

Η πρόσληψη φαρμάκων που περιέχουν Σίδηρο, για αναιμία, μαζί με φάρμακα που περιέχουν Μαγνήσιο εμποδίζει την απορρόφηση από το έντερο και του Σιδήρου και του Μαγνησίου, γι αυτό και πρέπει τα δύο αυτά στοιχεία να λαμβάνονται με διαφορά 3 με 4 ωρών το ένα από το άλλο. Το ίδιο συμβαίνει και όταν λαμβάνονται αντιβιοτικά όπως οι τετρακυκλίνες. Μειώνει την απορρόφηση άρα και τη δράση του digoxin (φάρμακο για την καρδιά), του nitrofurantoin (αντιβιοτικό) και μερικών ανθελονοσιακών φαρμάκων. Επίσης, αν κάποιος λαμβάνει διφοσφωνικά για την οστεοπόρωση, πρέπει να τα λαμβάνει δύο ώρες πριν ή μετά από λήψη σκευασμάτων πλούσιων σε μαγνήσιο. Τα περισσότερα διουρητικά εξαντλούν τα αποθέματα μαγνησίου στον οργανισμό. Αν κάποιος λαμβάνει κάποιο από αυτά τα φάρμακα ή λαμβάνει συμπληρώματα πλούσια σε μαγνήσιο, πρέπει πάντα να ενημερώνει τους ιατρούς που τον παρακολουθούν.

Το Μαγνήσιο αυξάνεται με

• ·      Ασπιρίνη
• ·      Βιταμίνη D

• ·      Παράγωγα μαγνησίου
• ·      Προγεστερόνη

• ·      Τριαμτερένη

• ·      Λίθιο

Το Μαγνήσιο ελαττώνεται με

• ·      Αλδοστερόνη

• ·      Άλατα ασβεστίου
• ·      Κιτρικά

• ·      Διουρητικά

• ·      Αντισυλληπτικά
• ·      Φουρεσιμίδη.

• ·      Αιθανόλη

• ·      Αμινογλυκοζίδες
• ·      Κυκλοσπυρίνη

• ·      Φαινοτοίνη

Συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις μαγνησίου

Σύμφωνα με το RDA χρειάζονται 6mg μαγνησίου για κάθε κιλό βάρους ανά ημέρα. Έτσι, ένα άτομο 70 κιλών χρειάζεται 420mg μαγνησίου την ημέρα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Επισημαίνουμε, ότι τα άτομα που γυμνάζονται συστηματικά χρειάζονται περισσότερο μαγνήσιο, γιατί η παραγωγή ενέργειας στο σώμα τους είναι μεγαλύτερη και οι απώλειες περισσότερες. 


·      Σε mg/ημέρα

• ·      Βρέφη 0-6 μηνών : 30
• ·      Βρέφη 7-12 μηνών : 75
• ·      Παιδιά 1-3 ετών : 80
• ·      Παιδιά 4-8 ετών : 130
• ·      Παιδιά 9-12 ετών : 240
• ·      Άντρες 14-18 ετών : 410
• ·      Άντρες 19-30 ετών : 400
• ·      Άντρες 31+ ετών: 420
• ·      Γυναίκες 14-18 ετών : 360
• ·      Γυναίκες 19-30 ετών : 310
• ·      Γυναίκες 31+ ετών : 320
• ·      Εγκυμοσύνη 14-18 ετών : 400
• ·      Εγκυμοσύνη 19-30 ετών : 350
• ·      Εγκυμοσύνη 31+ ετών : 360
• ·      Θηλάζουσες 14-18 ετών : 360
• ·      Θηλάζουσες 19-30 ετών : 310
• ·      Θηλάζουσες 31+ ετών : 320

Βιβλιογραφία: 

Itoh K et al. The effects of high oral magnesium supplementation on blood pressure serum lipids and related variables in apparently healthy Japanese subjects. The British J of Nutrition, 78;5:737-750, 1997.

Britton J et al. Dietary magnesium, lung function, wheezing, and airway hyperreactivity in a random adult population sample. The Lancet, 344:357-362, 1994.

MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ