Είμαι 23 ετών μου βρήκαν ότι μολύνθηκα από HPV, να κάνω το εμβόλιο;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr

Είμαι 23 ετών και πριν από περίπου έναν χρόνο μολύνθηκα από τον ιό HPV.  
Δεν έχω κάνει το ειδικό εμβόλιο και αναρωτιέμαι αν έχει νόημα να το κάνω...

Μία από τις πολλές απορίες για το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων, που απασχολεί γυναίκες όλων των ηλικιών.


Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων έχει περισσότερα από 200 διαφορετικά στελέχη, τα οποία μπορούν να μεταδοθούν από άνθρωπο σε άνθρωπο. 

Με το υπάρχον τετραδύναμο εμβόλιο καλύπτονται 4 στελέχη τα οποία προκαλούν το 80% των περιπτώσεων καρκίνου του τράχηλου της μήτρας. Πλέον κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα το νέο εννιαδύναμο εμβόλιο, το οποίο καλύπτει το 90%. Σε μια γυναίκα με θετικό τεστ Παπανικολάου ή HPV-DNA τεστ έχει νόημα ο εμβολιασμός ώστε να προφυλαχθεί από τους υπόλοιπους τύπους του ιού. Παρ’όλα αυτά, δυστυχώς, σε γυναίκες άνω των 18 ετών καθώς και σε γυναίκες με θετικό HPV DNAτεστ, το εμβόλιο δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η βασική αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV ιός) και συγκεκριμένα η λοίμωξη από περίπου 15 τύπους του συγκεκριμένου ιού (υπάρχουν πάνω από 120 τύποι συνολικά). Ο ιός μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής αλλά και μέσω δερματικής επαφής με οποιοδήποτε μολυσμένο σημείο του σώματος.

Εκτιμάται ότι το 80% των σεξουαλικά ενεργών γυναικών έρχονται σε επαφή με τον ιό, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Οι περισσότερες γυναίκες αναπτύσσουν αντισώματα εναντίον του ιού, αλλά στο 20-30% αυτών ο ιός μπορεί να παραμείνει και να δημιουργήσει προκαρκινικές βλάβες. Κάποιες από αυτές τις βλάβες είναι δυνατό να μετατραπούν σε καρκίνο αν δε διαγνωστούν έγκαιρα. Τα καλά νέα είναι ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εξελίσσεται αργά, και ως εκ τούτου μπορεί να ανιχνευθεί αρκετά έγκαιρα, όταν η αλλοίωση βρίσκεται ακόμα σε προ-καρκινικό στάδιο.

Τη λοίμωξη από HPV δε μπορεί κανείς να την αντιληφθεί άμεσα και χωρίς εξετάσεις, καθώς προκαλεί «σιωπηλή» λοίμωξη, δεν εμφανίζει δηλαδή συμπτώματα.

Κι όμως, οι γυναίκες στην Ελλάδα, συνεχίζουν να αδιαφορούν, λόγω ελλιπούς ενημέρωσης κι αβεβαιότητας.

Ειδικότερα, στη χώρα μας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 25-30% των Ελληνίδων κάνει τακτικό προληπτικό έλεγχο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, με τεστ Παπανικολάου και HPV DNA test, ενώ το ποσοστό των εμβολιασμένων κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ο οποίος ενοχοποιείται για τη νόσο, είναι μόνο 35% σε όλες τις ηλικίες.

Υπάρχουν όμως και κάποιοι άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Οι παράγοντες αυτοί είναι:


• Η πρώιμη έναρξη σεξουαλικών σχέσεων

• Ο μεγάλος αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων
• 
Η συνύπαρξη άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (π.χ. χλαμύδια)

• Το κάπνισμα

• Η μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικών

• Ο μεγάλος αριθμός κυήσεων και τοκετών
 
• Ανοσοκαταστολή (πτώση της άμυνας του οργανισμού

Γιατί πρέπει να εμβολιαστούν τα κορίτσια με το εμβόλιο έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Το ποσοστό των κοριτσιών που εμβολιάζεται έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αυξάνεται σταθερά, καθώς ολοένα και περισσότεροι γονείς εμφανίζονται εξοικειωμένοι με την ιδέα ότι το μικρό τους κοριτσάκι θα ξεκινήσει μετά από λίγα χρόνια τις σεξουαλικές επαφές και πολύ πιθανόν να μολυνθεί από το βασικό ένοχο για την ανάπτυξη καρκίνου σε ερωτογενείς περιοχές, τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).

Ο αρχικός σκεπτικισμός των γονιών για το αν πρέπει ή όχι να εμβολιάσουν το παιδί τους με το εμβόλιο κατά του HPV φαίνεται να έχει ξεπεραστεί και πλέον στέκονται θετικά στον εμβολιασμό του παιδιού πριν μπει στην εφηβεία, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο  εμφάνισης κακοήθειας στην ενήλικη ζωή.

Παράλληλα και οι μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες, ανεξάρτητα από το αν έχουν ήδη μολυνθεί ή όχι με τον ιό HPV, έχουν αντιληφθεί ότι δεν πρόκειται για ένα εμβόλιο που προστατεύει μόνο τα μικρά κορίτσια, γιατί το εμβόλιο έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι κατάλληλο και αποτελεσματικό για όλες τις γυναίκες μέχρι την ηλικία των 45 ετών, ακόμα και αν κάποια στιγμή είχαν μολυνθεί με τον ιό.

Το συγκεκριμένο εμβόλιο – είναι διαθέσιμο πλέον το εννεαδύναμο εμβόλιο – προς το παρόν δεν συστήνεται στα αγόρια και τους άνδρες, αν και ο διάλογος για το θέμα αυτό δεν έχει ολοκληρωθεί. Ενδείξεις εμβολιασμού για τους άνδρες μέχρι 26 ετών είναι η πρόληψη των οξυτενών κονδυλωμάτων καθώς και των προκαρκινικών και καρκινικών αλλοιώσεων στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.

Το 9δύναμο εμβόλιο HPV έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν σε 2 δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών σε κορίτσια ηλικίας 11 έως 15 ετών. Σε περίπτωση που οι 2 δόσεις γίνουν σε μεσοδιάστημα μικρότερο των 5 μηνών απαιτείται και 3^η δόση 6 μήνες μετά την πρώτη δόση και τουλάχιστον 3 μήνες μετά τη 2^η δόση. Εφόσον η έναρξη του εμβολιασμού γίνει μετά τη συμπλήρωση του 15^ου έτους,  χορηγούνται 3 δόσεις εμβολίου (1, 2, 6 μήνες).

Τι είναι το 9δύναμο εμβόλιο HPV

Το 9δύναμο εμβόλιο για τον HPV προστατεύει από τους 7 πλέον επικίνδυνους για ανάπτυξη καρκίνου τύπους του ιού (τους τύπους 16, 18, 31,33,45,52,58) και τους 2 τύπους (6,11) που προκαλούν τη μεγάλη πλειοψηφία των γεννητικών κονδυλωμάτων.

Το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει αντικαταστήσει το προηγούμενο τετραδύναμο εμβόλιο (HPV4) και παρέχει προστασία σε ποσοστό 90% του καρκίνου τραχήλου μήτρας, 89% των προκαρκινικών HPV σχετιζόμενων αλλοιώσεων της πρωκτογεννητικής περιοχής και 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων.

Πόσο ασφαλές είναι

Το πρώτο εμβόλιο έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κυκλοφόρησε το 2006 με έγκριση όλων των Διεθνών Οργανισμών και από τότε έχουν χορηγηθεί πάνω από 270 εκατομμύρια δόσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην Ελλάδα έχουν χορηγηθεί περισσότερα από 1.500.000 εμβόλια. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι τεκμηριωμένη με πολλές ερευνητικές μελέτες, ενώ οι έλεγχοι είναι διαρκείς.

Οι μοναδικές παρενέργειες που έχουν παρατηρηθεί είναι ήπιες τοπικές αντιδράσεις, όπως κοκκινίλα ή πρήξιμο στο σημείο της ένεσης και πιθανόν ζαλάδα, χαμηλή πυρετική κίνηση ή πονοκέφαλος.

Επένδυση ζωής το εμβόλιο έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, σε ποσοστό που μπορεί να ξεπεράσει το 90%, προσφέρει το 9δύναμο εμβόλιο κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (ΗPV).

Επιπλέον, τo 9δύναμο εμβόλιο δυνητικά παρέχει προστασία σε ποσοστό 89% για τις προκαρκινικές αλλοιώσεις που οφείλονται σε μόλυνση με τον ιό  HPV στην ευρύτερη γεννητική περιοχή και σε ποσοστό 90% για τα γεννητικά κονδυλώματα.

Τα υψηλά ποσοστά προστασίας από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και το υψηλό προφίλ ασφαλείας, καθιστούν το εμβόλιο έναντι του HPV μία «επένδυση ζωής», που δεν αφορά μόνο τα νεαρά κορίτσια ηλικίας 11 έως 15 ετών, για τα οποία προβλέπεται ο δωρεάν εμβολιασμός τους με βάση το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

Αυτή η «επένδυση ζωής» αφορά όλες τις γυναίκες, τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 45 ετών, ανεξάρτητα από το αν έχουν μολυνθεί από τον ιό HPV, αλλά και τα νεαρά αγόρια και τους άνδρες.

Συγκεκριμένα, το εμβόλιο ενδείκνυται για τα αγόρια και τα κορίτσια από την ηλικία των 9 ετών, αλλά δωρεάν χορηγείται σε:

n  Κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών

n  Ειδικές ομάδες ατόμων ηλικίας 18 έως 26 ετών:

- γυναίκες με ανοσοκαταστολή / χρόνια νοσήματα

- ιατρονοσηλευτικό προσωπικό

- άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες.

Το εμβόλιο για τον HPV περιλαμβάνεται στα Εθνικά Προγράμματα Εμβολιασμού σε 71 χώρες και σε 11 από αυτές ο δωρεάν εμβολιασμός περιλαμβάνει και τα αγόρια. Ο διάλογος για το αν πρέπει να χορηγείται  δωρεάν στα αγόρια είναι σε εξέλιξη σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας. Αν και ο ρόλος των ανδρών στη μετάδοση του ιού HPV είναι εξαιρετικά σημαντικός και υπάρχουν άμεσοι κίνδυνοι για την υγεία τους, οι γνώσεις των ανδρών πάνω στον ιό  και τον εμβολιασμό εμφανίζονται πιο περιορισμένες σύμφωνα με σχετικές έρευνες. Επιπλέον, ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχει καθιερωμένη μέθοδος ανίχνευσης της λοίμωξης από HPV στους άνδρες σε εξέταση καθημερινής ιατρικής πρακτικής, όπως είναι το τεστ ΠΑΠ για τις γυναίκες.

Διαβάστε επίσης

Ο Καρκίνος του Τραχήλου της μήτρας, τα συμπτώματα, η πρόληψη και ο εμβολιασμός

Κονδυλώματα, μυρμηγκιές, Human Papillomavirus (HPV). Tρόπος μετάδοσης; Εμβολιασμός και πρόληψη

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc