Ένας στους δέκα ανθρώπους μπορεί να πάθει σκολίωση. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Συντάκτης: Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Η σκολίωση είναι μια πάθηση κατά την οποία η σπονδυλική στήλη στην εφηβική ηλικία κάμπτεται και στρέφεται κατά τον άξονα της δηλ. το παιδί εμφανίζει μια πλάτη, η οποία δεν είναι ίσια, πολλές φορές καμπουριάζει και ο ένας ώμος όταν στέκεται σε στάση προσοχής είναι πιο χαμηλά από τον άλλο. Ο όρος Σκολίωση προέρχεται ετυμολογικά από την αρχαία λέξη « σκολιός » που σημαίνει στραβός.

Αντίθετα από ότι πιστεύεται η σκολίωση δεν έχει σχέση με το σχολείο και την θέση της τσάντας που κουβαλάει ένας μαθητής. Είναι αγνώστου αιτιολογίας και κληρονομική.

Μορφές σκολίωσης.

Οι σκολιώσεις, διακρίνονται γενικά σε δύο μεγάλες ομάδες:

Α. Λειτουργικές Β. Οργανικές

Οι Λειτουργικές σκολιώσεις ή μη επιδεινούμενες ή δευτεροπαθείς

Χαρακτηριστικό των σκολιώσεων αυτών είναι η διατήρηση της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής των σπονδύλων και η έλλειψη στροφής. Οι καμπύλες είναι κινητές και προσωρινά διορθώσιμες από τους ίδιους τους αρρώστους ή το γιατρό. Όταν λείψει η αιτία που τις προκαλεί, η σπονδυλική στήλη αποκαθίσταται πλήρως εφόσον δεν έχουν δημιουργηθεί μόνιμες αλλοιώσεις. Οφείλεται στην κακή στάση του σώματος π.χ όταν δεν καθόμαστε σωστά στο κάθισμα για μεγάλο διάστημα και πολλές ώρες την ημέρα (στο σπίτι - στο χώρο εργασίας- στο σχολείο), όταν μεταφέρουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα βαριά αντικείμενα και με λάθος τρόπο. Η μορφή αυτή μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία, (εφόσον δεν έχουν δημιουργηθεί μόνιμες αλλοιώσεις), μέσα από πρόγραμμα ειδικών ασκήσεων και την εκπαίδευση ώστε να διατηρείται η σωστή στάση του σώματος σε κάθε δρα- στηριότητα. Το πρόβλημα αποκαθίσταται σταδιακά όταν διαγνωστεί έγκαιρα και εξαλειφθεί η αιτία που το προκαλεί.

Οργανικές σκολιώσεις ή πρωτοπαθείς ή επιδεινούμενες

Οι σκολιώσεις αυτές είναι «δύσκαμπτες», δεν διορθώνονται από τον ασθενή και συνοδεύονται σχεδόν πάντα από στροφή των σπονδύλων, που γίνεται κλινικά εμφανής με την ασυμμετρία των ημιθωρακίων στη θωρακική μοίρα.

Στις οργανικές σκολιώσεις περιλαμβάνονται:

α) Συγγενής: δημιουργείται κατά τις πρώτες εβδομάδες της εμβρυϊκής ζωής. Η μόνη αποτελεσματική αντιμετώπιση είναι η χειρουργική. β) Νευρομυϊκή: Εμφανίζεται σε ανθρώπους που πάσχουν από μία ασθένεια του νευρομυϊκού συστήματος (εγκεφαλική παράλυση, μυϊκή δυστροφία, πολιομυελίτιδα κ.α.). γ) Ιδιοπαθής: είναι άγνωστης αιτιολογίας, με συχνότητα τριπλάσια στα κορίτσια από τα αγόρια, παρουσιάζεται μετά την ηλικία των οκτώ ετών και ίσως συνδέεται άμεσα με κληρονομικούς, ορμονικούς, μηχανικούς ακόμα και διατροφικούς παράγοντες, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ιδιοπαθής σκολίωση είναι περισσότερο συνηθισμένη σε ψηλά και αδύνατα παιδιά. δ) Σκολιωτικές παραμορφώσεις μετά από κατάγματα, εγκαύματα, νεοπλάσματα, στραβισμό, συγγενή καρδιοπάθεια κ.λπ.

Η σκολίωση μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε. Ένας στους δέκα ανθρώπους μπορεί να πάθει σκολίωση, όμως δύο ή τρεις στους χίλιους θα χρειαστούν θεραπεία. Η σκολίωση, αν δεν πρόκειται για τη Συγγενή, τη Νευρομυϊκή ή την Ιδιοπαθή μορφή, δημιουργείται στα πρώτα χρόνια της εφηβείας, εξαιτίας της απότομης ανάπτυξης του σκελετού την περίοδο εκείνη. Καλό είναι λοιπόν όλα τα παιδιά και ειδικά τα κορίτσια, από την ηλικία των 7- 8 ετών, να ελέγχονται μια φορά το χρόνο. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό, σε παθήσεις της σπονδυλικής, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν σκολίωση. Η έγκαιρη διάγνωση είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την αντιμετώπιση της σκολίωσης, αν και μερικές φορές η ανίχνευσή της είναι αρκετά δύσκολη ακόμη και από το γιατρό.

Σταματάει να χειροτερεύει όταν ωριμάσει ο σκελετός του παιδιού στην ηλικία των 17 ετών. Πολλοί γονείς αντιλαμβάνονται την σκολίωση του παιδιού τους όταν ήδη αυτή έχει εξελιχθεί και έχουν τύψεις ότι αν είχαν πάει στον γιατρό θα είχαν προλάβει την επιδείνωση. Η πάθηση όμως ανεξαρτήτως της έγκαιρης πρόγνωσης ή όχι ακολουθεί την δικιά της εξελικτική πορεία και δεν επηρεάζεται καθόλου από την θέληση του γιατρού να την θεραπεύσει. Παρόλα αυτά ο έλεγχος του παιδιού για σκολίωση είναι μια σημαντική υπόθεση. Ο γιατρός αφού διαγνώσει την σκολίωση, την παρακολουθεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα και μέχρι να ωριμάσει ο σκελετός του παιδιού. Σε μικρές γωνιώσεις σκολιώσης εκτός της γυμναστικής δεν χρειάζεται κάποια άλλη αντιμετώπιση.

Αντιθέτως σε περιπτώσεις ταχείας επιδείνωσης και σε μεγαλύτερες γωνίες η χρήση κηδεμόνος είναι επιβεβλημένη. Ο κηδεμόνας δεν έχει την έννοια της διόρθωσης της σκολίωσης αλλά της διατήρησης της ευκαμψίας της σπονδυλικής στήλης. Ο λόγος είναι ότι ο γιατρός δεν μπορεί να ξέρει εκ των προτέρων σε ποια γωνίωση θα σταθεροποιηθεί η σπονδυλική στήλη και αν χρειαστεί να αντιμετωπίσει χειρουργικά την πάθηση μια σπονδυλική στήλη που έχει χάσει την ευλυγισία της, δεν μπορεί να χειρουργηθεί. 

Οι γονείς των παιδιών μετά την ηλικία των 11 ετών είναι χρήσιμο να παρατηρούν την στάση του σώματος του παιδιού τους από μπροστά και από πίσω όταν το παιδί στέκεται σε στάση προσοχής. Η μέση πρέπει να είναι συμμετρική και από τις δύο πλευρές όπως θα έβλεπε κανείς ένα βιολοντσέλο. Δεν πρέπει το παιδί να καμπουριάζει και οι ώμοι πρέπει να είναι στο ίδιο ύψος και οι δύο. Αν παρατηρήσουμε το οτιδήποτε χρήσιμο είναι να βγουν ακτινογραφίες σπονδυλικής στήλης σε ορθία θέση και εν συνεχεία να επισκεφθούν τον γιατρό.

H δημιουργία της σκολίωσης δεν επηρεάζεται από τις καθημερινές δραστηριότητες του παιδιού. Έτσι, λοιπόν, ο τρόπος που το παιδί κρατάει τη σάκα του ή που κάθεται στο θρανίο δεν είναι αιτίες οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν σκολίωση. Επίσης, σε περίπτωση σκολίωσης, η γυμναστική που συστήνει ο γιατρός δεν αποτελεί τρόπο θεραπείας, αλλά προϋπόθεση για μικρότερη επιδείνωση και καλύτερη απάντηση στη θεραπεία, λόγω της μυϊκής ανάπτυξης και τόνωσης που αυτή δημιουργεί.

Κολύμβηση και σκολίωση

Οι ασκήσεις για τη θεραπεία της σκολίωσης στοχεύουν στην αύξηση της κινητικότητας του σημείου του κυρτώματος, το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκαμπτο καθώς και τη δυνατότερη διόρθωση της παραμόρφωσης. Για αυτό το λόγο πέρα από τις ειδικές ορθοσωματικές ασκήσεις, είναι απαραίτητη, η ενδυνάμωση των αδύναμων μυών με στροφικές και συμμετρικές ασκήσεις, για να επιτευχθεί συμμετρία και ισορροπία στα δύο ημιμόρια. Το ύπτιο και το ελεύθερο αποτελούν την πλέον ενδεδειγμένη άσκηση για μυϊκή ενδυνάμωση με απόλυτη συμμετρία και των δύο ημιμορίων του σώματος. Η συνεχόμενη εναλλασσόμενη συμμετρική κίνηση των άνω άκρων στα δύο αυτά στυλ, με τρόπο ώστε το ένα χέρι έλκει ενώ το άλλο απωθεί το νερό, συμβάλλει στη συμμετρική μυϊκή ενδυνάμωση, γεγονός που βοηθάει στην διόρθωση του σώματος με σκολίωση. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που πολλοί γιατροί συμβουλεύουν πολλά παιδιά με σκολίωση να ασχοληθούν με την κολύμβηση. Μπορούν ακόμη να ασχοληθούν και με την αγωνιστική κολύμβηση αφού το πρόβλημα τους δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την απόδοση, όπως συμβαίνει με άλλα αθλήματα. Πολλοί κολυμβητές με σκολίωση έχουν διακριθεί τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ του ΜΕDLAB IATΡΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ, στις 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Του ΜΕDLAB IATΡΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ

ΓΙΑ ΤΗΝ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ, στις 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης εορτάζεται στις 20 Οκτωβρίου με σκοπό να ευαισθητοποιήσει όλο και πιο πολλούς για την έγκαιρη πρόληψη της νόσου. Φέτος όμως βρίσκει την χώρα μας να βυθίζεται όλο και πιο πολύ στην δίνη της οικονομικής κρίσης, τα ασφαλιστικά ταμεία σε οικονομική κατάρρευση και την κοινωνία σε φοβερή οικονομική δυσπραγία.

Από πρόσφατη μελέτη του MEDLAB IAΤΡΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ διαπιστώθηκε ότι αυξάνεται ανησυχητικά το ποσοστό των παιδιών που έχουν οστεοπενία και θα αποτελέσουν μια γενιά οστεοπορωτικών ασθενών αύριο. Και οι αιτίες είναι δυστυχώς η μείωση της κατανάλωσης γαλακτοκομικών αλλά και η μείωση μέχρι και πλήρης έλλειψη αθλητικών δραστηριοτήτων των παιδιών, λόγω περικοπών ως απόρροια της οικονομικής κρίσης που πλήττει την Ελληνική οικογένεια.

Χρόνια κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, διεθνείς και εγχώριοι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα των μεταβολικών νοσημάτων των οστών και συγκεκριμένα την οστεοπόρωση. Νέα στατιστικά στοιχεία δείχνουν την δραματική αύξηση των κρουσμάτων καταγμάτων που οφείλονται στην οστεοπόρωση σε γυναίκες αλλά και σε άνδρες, και κυρίως καταγμάτων του ισχίου, της σπονδυλικής στήλης, του πήχη και του καρπού.

Σύμφωνα με το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (IOF) μέχρι το 2050 αναμένεται παγκόσμια αύξηση των καταγμάτων ισχίου στους άνδρες κατά 310% και στις γυναίκες κατά 240%.  Η σιωπηλή αυτή επιδημία που σύμφωνα με στοιχεία του IOF εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα και φαίνεται να έχει μεγαλύτερο κοινωνικό-οικονομικό αντίκτυπο από άλλες μάστιγες της εποχής μας (όπως ο καρκίνος του μαστού, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης κ.α.), συνήθως διαγιγνώσκεται πολύ αργά και αφού έχει προκύψει κάποιο κάταγμα.  H ελλιπής ενημέρωση με συνέπεια την καθυστερημένη διάγνωση φαίνεται ότι πυροδοτούν το πρόβλημα σύμφωνα με έρευνα του IOF σε 11 χώρες που έδειξε γενικευμένη άρνηση της επίγνωσης του κινδύνου ανάπτυξης οστεοπόρωσης ακόμα και σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, έλλειψη διαλόγου με τον γιατρό τους και περιορισμένη πρόσβαση σε διάγνωση και θεραπεία πριν την πρόκληση του πρώτου κατάγματος.

Ανησυχητικά είναι και τα στοιχεία που προέκυψαν από μελέτες στην χώρα μας και συγκεκριμένα από πρόσφατη έρευνα του Ελληνικού Συλλόγου Στήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση που αξιολόγησε την εμφάνιση της ασθένειας, τη διάγνωσή της, τις κοινωνικές της επιπτώσεις καθώς και τους παράγοντες που την επηρεάζουν όπως η διατροφή και η άσκηση. Μελέτη σε 10.000 γυναίκες σε όλη την Ελλάδα κατέδειξε μεταξύ άλλων ότι:

·    Το 20% των γυναικών μπαίνει στην εμμηνόπαυση με ήδη προϋπάρχουσα οστεοπόρωση ενώ σε ηλικία 70  ετών περισσότερες από τις μισές Ελληνίδες έχουν εγκατεστημένη οστεοπόρωση. Στις γυναίκες κάτω των 50 ετών, δηλαδή γυναίκες πολύ νέες που δεν έχουν μπει στην εμμηνόπαυση, βρέθηκε ότι ένα μεγάλο ποσοστό (35,4%)  έχει ήδη ελαττωμένη οστική μάζα, στοιχείο που δημιουργεί γενικότερη ανησυχία.

·    Στο σύνολο του γυναικείου Ελληνικού πληθυσμού άνω των 50 ετών (2.400.000, απογραφή 2003) οι 855.500 Ελληνίδες έχουν οστεοπόρωση, δηλαδή το 35%.

·    Το 51% των Ελληνίδων άνω των 50 ετών που είχαν ήδη μπει στην εμμηνόπαυση δεν είχε κάνει μέτρηση οστικής πυκνότητας,  ενώ στις περισσότερες αγροτικές και ορεινές περιοχές της πατρίδας μας το 48% αγνοούσε τελείως το γεγονός και συμμετείχε τυχαία στη μελέτη.

·      Όσον αφορά το αντίκτυπο της πάθησης στην κοινωνική συμπεριφορά η μελέτη έδειξε ότι το 50% των Ελληνίδων ενοχλούνται πολύ από τις αλλαγές που έχουν γίνει στο σώμα τους, ενώ το 35% δήλωσε ότι ενοχλείται λίγο. Η οστεοπόρωση και κυρίως τα κατάγματα επηρεάζουν την ποιότητα ζωής ακόμα και μετά την ίασή τους.  Είναι σίγουρο ότι μετά από ένα κάταγμα μειώνεται η κινητικότητα και λειτουργικότητα των ατόμων. Το πρόβλημα οξύνεται στις μεγαλύτερες ηλικίες. Τα σπονδυλικά κατάγματα προκαλούν παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, κύφωση  (καμπούρα)  και πόνο.  Οι συνέπειες αυτές οδηγούν τα άτομα σε κοινωνική απομόνωση.

·    Απογοητευτικά ήταν και τα αποτελέσματα που αφορούν την άσκηση και γενικά την ενασχόληση με φυσικές δραστηριότητες. Το συντριπτικό 82% των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι ασκούνται σπάνια έως ποτέ, το 5,3% 1-2 ώρες την εβδομάδα και μόνο το 5,5% περισσότερο από 2 ώρες την εβδομάδα.

·    Σημαντικό επίσης ήταν το εύρημα της έρευνάς που επιβεβαίωσε το μέγεθος του προβλήματος της κακής διατροφής των νέων Ελληνίδων (γυναίκες μικρότερες των 50 ετών). Μόνο το 32% λαμβάνει καθημερινά τις απαραίτητες ποσότητες ασβεστίου ενώ το 72,6% των γυναικών άνω των 50  ετών λαμβάνει καθημερινά ποσότητες ασβεστίου κατά πολύ μικρότερες των διεθνώς συνιστώμενων δόσεων.

Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην  έγκαιρη πρόληψη της οστεροπόρωσης στην χώρα μας από την παιδική ηλικία όπου μπορεί ουσιαστικά να αντιμετωπιστεί  η οστεοπόρωση στα χρόνια που ο οργανισμός αναπτύσσει τον σκελετό (ηλικίες 10-25 ετών).

Και  βέβαια θα πρέπει, οι γονείς να προσπαθήσουν παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, να προσπαθήσουν, να μην μειώσουν την κατανάλωση των γαλακτοκομικών από τα παιδιά, αλλά και από τους ίδιους. Τέλος την άθληση των ίδιων και των παιδιών τους μπορούν να την αναπληρώσουν με απλές δραστηριότητες, έτσι ώστε να μην ακινητοποιηθούν τα παιδιά, μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και το διαδίκτυο.

ΓΙΑ ΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΙΑΤΖΙΔΗΣ, M.D., Ph.D.

Γενικός Διευθυντής

Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης. Oκτώ στους δέκα ενηλίκους θα πονέσουν κάποια στιγμή της ζωής τους στη μέση. Ποια τα αίτια; Aπλοί τρόποι αντιμετώπισης

Επιμέλεια, Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Η Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης εορτάζεται στο πλαίσιο της «Εβδομάδας Δράσης για τα Οστά και τις Αρθρώσεις».

•   ·      Η αρθρίτιδα και οι μυοσκελετικοί νόσοι είναι από τις βασικές αιτίες για αναπηρίες, απουσίες από την εργασία και νοσοκομειακή περίθαλψη.

·      Oκτώ στους δέκα ενηλίκους θα πονέσουν κάποια στιγμή της ζωής τους στη μέση, θα εκδηλώσουν δηλαδή οσφυαλγία. Πιο ευάλωτοι είναι οι παχύσαρκοι και όσοι κάνουν βαριές εργασίες, αλλά η οσφυαλγία παρουσιάζεται ακόμη και σε λεπτούς ή γυμνασμένους ανθρώπους. Συνήθως ο πόνος στη μέση εμφανίζεται απροειδοποίητα, π.χ. την ώρα που ανοίγετε το παράθυρο, μεταφέρετε τα ψώνια, σηκώνεστε από το κρεβάτι ή δένετε τα κορδόνια σας.

·      Οι πόνοι και τα προβλήματα στην πλάτη είναι ο δεύτερος λόγος απουσίας από την εργασία.

Οι διαταραχές της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνουν ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης, των μεσοσπονδύλιων δίσκων, των νευρικών ριζών, του νωτιαίου μυελού και των παρακείμενων δομών. Αντιπροσωπεύουν τα συνηθέστερα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στη γενική νευροχειρουργική και συχνά σχετίζονται με εκφυλιστική δισκοπάθεια και συμπίεση των νεύρων που απαιτεί ειδική διάγνωση και θεραπεία. Λιγότερο συνήθεις διαταραχές της σπονδυλικής στήλης είναι οι αγγειακές, νεοπλασματικές και συγγενείς ανωμαλίες, και συριγγομυελία, που απαιτούν μια πολύ εξειδικευμένη προσέγγιση, με ακριβή διάγνωση και θεραπεία, για βέλτιστη έκβαση. Οι ταχείες εξελίξεις στην διαγνωστική αξιολόγηση των διαταραχών της σπονδυλικής στήλης και του νωτιαίου μυελού παρέχουν νέα κατανόηση της υποκείμενης παθοφυσιολογίας, που έχει ενισχύσει τη χειρουργική και τη μη χειρουργική θεραπεία των διαταραχών της σπονδυλικής στήλης. Πολλές νέες αναπτύξεις στις χειρουργικές τεχνικές της σπονδυλικής στήλης με μικροχειρουργική, όργανα και ελάχιστα αιματηρές διαδικασίες, έχουν βελτιώσει την έκβαση των σύνθετων διαταραχών της σπονδυλικής στήλης.

 

 

 

 

 

 

ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ



Αίτια – Κλινική εικόνα – Αντιμετώπιση
 

Ο όρος οσφυαλγία σημαίνει άλγος στην οσφύ, πόνος δηλαδή στη μέση, και δεν είναι πάθηση αλλά σύμπτωμα που υποδηλώνει λειτουργικές διαταραχές που οφείλονται σε κάποια αίτια.

 Χαρακτηρίζεται από επώδυνο αίσθημα στην περιοχή της μέσης, που ποικίλλει σε διάρκεια (οξεία ή χρόνια) και σε ένταση (βύθιος έως αφόρητος πόνος). Μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις της σπονδυλικής στήλης και των παρακείμενων μυών (σπονδυλαρθρίτιδα, οστεοπόρωση, κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, διάστρεμμα ή στένωση) ή να αποτελεί εκδήλωση πάθησης κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου (νεφροί, έσω γεννητικά όργανα).

Είναι δυνατό να αποτελεί τη μοναδική εκδήλωση της υποκείμενης διαταραχής ή να συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα (περιορισμός της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης, εκδηλώσεις από την πίεση κάποιας νευρικής ρίζας κ.λ.π) 



Κλινική εικόνα 

Η τυπική εικόνα είναι χαρακτηριστική : Πόνος στη μέση, συνήθως ισχυρός, που αρχίζει συνήθως μετά από μία απότομη κίνηση ή άρση κάποιου βάρους. Ο πόνος μπορεί να είναι τοπικός ή να αντανακλά στα πόδια. Συχνά επίσης ο πόνος ξεκινά «χωρίς αιτία» και χωρίς ιστορικό τραυματισμού. Άλλοτε πάλι ξεκινά από τη γάμπα ή το μηρό ή τους γοφούς κι επεκτείνεται στη μέση. Κατά την ιατρική εξέταση παρατηρείται συνήθως εξάλειψη της φυσιολογικής λόρδωσης της σπονδυλικής στήλης και αντιαλγική σκολίωση (κλίση σώματος προς τη μία πλευρά λόγω του πόνου που νιώθουμε στην άλλη).

 Οι κινήσεις είναι περιορισμένες κι ο πάσχοντας δυσκολεύεται να σκύψει προς τα μπρος και προς τα πλάγια. Οι στροφικές κινήσεις της μέσης δεν προκαλούν, συνήθως, κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα πόνου. Παρατηρείται αυξημένη ευαισθησία στη μέση (προς τους γοφούς), πόνος αν πιεστούν οι γλουτοί και, συνηθέστατα, πόνος κι ευαισθησία στο ένα πόδι. 

Σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει μείωση της δύναμης και αδυναμία πραγματοποίησης συγκεκριμένων κινήσεων χωρίς πόνο. Ο πόνος επιδεινώνεται με τον βήχα ή το φτάρνισμα. 

Θεραπευτικά μέσα – Αντιμετώπιση

: Η θεραπεία οποιουδήποτε προβλήματος στη μέση, προϋποθέτει τον εντοπισμό των αιτιών. Αφού εξακριβωθούν τα αίτια, η θεραπεία πρέπει να είναι απόλυτα εξατομικευμένη, ανάλογα με τα αίτια που προκάλεσαν το πρόβλημα, την ηλικία, την προδιάθεση, τον αριθμό των προηγηθέντων παρόμοιων προβλημάτων, το επάγγελμα και τις καθημερινές δραστηριότητες. Η θεραπεία διακρίνεται σε συντηρητική και σε χειρουργική (στις βαρύτερες περιπτώσεις ή όπου η συντηρητική θεραπεία έχει αποτύχει).
 .

Συντηρητική θεραπεία: 

Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Το βασικότερο πρόβλημά της είναι ότι πολλές φορές η κατάσταση υποτροπιάζει και, ίσως, στο τέλος, χρειαστεί και χειρουργική επέμβαση. Η συντηρητική θεραπεία γίνεται με συνδυαστικό τρόπο και μέσα, παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση μετά από χειρουργική επέμβαση.

 Συνήθως περιλαμβάνει :



Φάρμακα : Για ορισμένες ημέρες ο ασθενής λαμβάνει αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη σε συνδυασμό με τοπικές αλοιφές ή θερμοφόρες που μειώνουν τον τοπικό σπασμό. Τα φάρμακα αυτά (απολύτως αναγκαία στις περισσότερες περιπτώσεις) μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα. Η χρήση τους θα πρέπει να συνδυάζεται με την κατάλληλη διατροφή.

Κατάκλιση : Η ανάπαυση παίζει σημαντικό ρόλο. Η παρατεταμένη όμως ανάπαυση μπορεί να δημιουργήσει μυϊκή ατροφία, φοβίες και ψυχολογικά προβλήματα που, τελικά, δυσκολεύουν τη σωστή αποθεραπεία κι αυξάνουν το χρονικό διάστημα που απαιτείται για ανάρρωση. Η κατάκλιση πρέπει να γίνεται μόνον όταν ο πόνος είναι οξύς και πάλι σε συνδυασμό με μεθόδους ανακούφισης από τον πόνο . Όταν ο πόνος είναι ελαφρύς συνίσταται οι αναπνευστικές ασκήσεις και το ελαφρύ περπάτημα αλλά όχι η ορθοστασία, ή η άσκοπη και υπερβολική κούραση.

 

 

Φυσικοθεραπεία – Κινησιοθεραπεία : Είναι χρήσιμα σε κάθε περίπτωση. Βοηθούν στη μείωση του πόνου, στη βελτίωση της κινητικότητας και της δύναμης και στην σωστή αντίληψη της μηχανικής συμπεριφοράς της σπονδυλικής στήλης στις διάφορες στάσεις και κινήσεις. Περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση φυσικών μέσων (LASER, αναλγητικά ρεύματα, υπερήχους, διαθερμίες, μαλάξεις) καθώς και ένα πρόγραμμα κινησιοθεραπείας με οδηγό σημείο τον πόνο.

Το πρόγραμμα της κινησιοθεραπείας περιλαμβάνει ασκήσεις προοδευτικής δυσκολίας, οι οποίες στοχεύουν στην αύξηση της ελαστικότητας, της δύναμης και της αντοχής των κοιλιακών, των ραχιαίων και των γλουτιαίων μυών γεγονός που οδηγεί στην ανάπτυξη μυϊκής ζώνης στην περιοχή της οσφύος η οποία καλείται ν’ αντεπεξέλθει σε μεγάλα φορτία.

Οι ασθενείς πρέπει ν’ αποφεύγουν να σηκώνουν βαριά αντικείμενα ενώ κρίνεται απαραίτητη η εκπαίδευσή τους στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής.

 

Λειτουργική επανεκπαίδευση : Η ειδική αυτή «εκπαίδευση» περιλαμβάνει την εκμάθηση ασφαλών στάσεων και τεχνικών (σωστού τρόπου στάσης, καθίσματος, κίνησης κι άρσης αντικειμένων στην καθημερινή ζωή) και αποβλέπει στο να συμβάλει στην αυτογνωσία της κατάστασης, να περιορίσει τους πόνους και να μειώσει τις πιθανότητες υποτροπής.
 

Ελάττωση βάρους – Δίαιτα : Στα υπέρβαρα άτομα η μείωση του σωματικού βάρους προκαλεί άμεση ανακούφιση των πόνων. Με τη μείωση του σωματικού βάρους ελαττώνεται η πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους και η παραμόρφωση (λόγω του αυξημένου βάρους) των δομών της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο μηχανικός ερεθισμός των σπονδύλων και ο πάσχοντας να ανακουφίζεται από τους πόνους. Ακόμα και μόνον η ελάττωση του σωματικού βάρους, επιφέρει γρήγορα και θεαματικά αποτελέσματα στο 50% των περιπτώσεων. 

Ελάττωση βάρους – Δίαιτα : Στα υπέρβαρα άτομα η μείωση του σωματικού βάρους προκαλεί άμεση ανακούφιση των πόνων. Με τη μείωση του σωματικού βάρους ελαττώνεται η πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους και η παραμόρφωση (λόγω του αυξημένου βάρους) των δομών της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο μηχανικός ερεθισμός των σπονδύλων και ο πάσχοντας να ανακουφίζεται από τους πόνους. Ακόμα και μόνον η ελάττωση του σωματικού βάρους, επιφέρει γρήγορα και θεαματικά αποτελέσματα στο 50% των περιπτώσεων.

Αποφυγή άρσεως βαρών : Η άρση βαρών (όχι μόνον των γυμναστικών αλλά και των διαφόρων αντικειμένων που «σηκώνουμε» κατά την καθημερινή μας ζωή) απαγορεύεται μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος υποτροπής. Μετά την ενδυνάμωση κοιλιακών και ραχιαίων υπάρχουν ειδικοί τρόποι κι ειδικές ασκήσεις με βάρη που όχι μόνον δεν βλάπτουν, αλλά ισχυροποιούν ακόμα περισσότερο το σώμα κι ειδικά τη μέση. Όταν πρέπει να σηκωθούν αντικείμενα από το έδαφος, καλό είναι να χρησιμοποιηθεί ζώνη για τη μέση, να λυγίζουν τα πόδια, η πλάτη να διατηρείται ευθειασμένη και το βάρος να σηκώνετε κοντά κι όχι μακριά από το σώμα. Το οποιοδήποτε βάρος πρέπει να σηκώνεται με κάμψη των γονάτων κι όχι της μέσης.

Ιαματικά λουτρά - Γυμναστική στην πισίνα : Και τα δύο συστήνονται ανεπιφύλακτα. Ειδικά η γυμναστική στην πισίνα και το κολύμπι είναι πολύ ασφαλή γιατί το σωματικό βάρος στο νερό «μειώνεται» λόγω της άνωσης.

Ειδική γυμναστική : Η ειδική γυμναστική έχει ως στόχο την ισχυροποίηση του μυϊκού συστήματος και τη βελτίωση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης. Απαιτείται τακτική και συστηματική άσκηση αποφεύγοντας τις υπερβολές. Η άσκηση θα πρέπει να είναι ελαφριά, με μέτρο, κάτω από συνθήκες ασφαλείας, και το πρόγραμμά της να εκπονηθεί μετά από συνεργασία του γυμναστή με ιατρό Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης.

 
Αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων κι άσκοπης κούρασης : Να αποφεύγονται τα πολύωρα ταξίδια χωρίς ενδιάμεσες στάσεις, το περπάτημα σε ανώμαλο δρόμο ή ανηφόρα, το τζόκινγκ σε τσιμέντο ή άσφαλτο ή ανώμαλο δρόμο, τα έντονα σπορ, τα σπορ με βίαιες επαφές και το ανεβοκατέβασμα σκάλας. Κατά τη διάρκεια παρατεταμένων σωματικών δραστηριοτήτων, πρέπει να χρησιμοποιούνται ίσια παπούτσια, να αποφύγετε η υγρασία και τα ρεύματα αέρος και τα ρούχα να είναι πάντα στεγνά.
  

Χειρουργική θεραπεία

 Η χειρουργική επέμβαση είναι αναπόφευκτη σε ορισμένες βαριές περιπτώσεις. Χειρουργική θεραπεία χρειάζονται όσοι:

•   Ακολούθησαν συντηρητική θεραπεία για δύο μήνες που δεν απέδωσε.

•   Οι ασθενείς που έχουν επανειλημμένες υποτροπές.

•   Σε κεντρική μαζική πρόπτωση που συνοδεύεται από ορθοκυστικές διαταραχές (σύνδρομο ιππούριδας).

•   Όταν η οξεία φάση του προβλήματος συνοδεύεται από σοβαρά νευρολογικά φαινόμενα (π.χ. αδυναμία άσκησης ελέγχου στα πόδια και κυρίως στα πέλματα).

Συνήθως με την εγχείρηση αφαιρείται ο πηκτοειδής πυρήνας που προβάλλει κι έτσι αποσυμπιέζεται η αντίστοιχη ρίζα. Η εγχείρηση έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα εφόσον γίνει σωστά και με την προϋπόθεση ότι ο ασθενής θα ακολουθήσει «ευλαβικά» το ειδικό πρόγραμμα μετεγχειρητικής αποκατάστασης (φυσιοθεραπεία, κινησιοθεραπεία, ειδική γυμναστική, αποφυγή βλαπτικών στάσεων και συνηθειών).

ΠΗΓΗ:

Πόνος στην μέση. Χρήσιμες συμβουλές.

Πόνος στην μέση. Χρήσιμες συμβουλές.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D, medlabnews.gr


Oκτώ στους δέκα ενηλίκους θα πονέσουν κάποια στιγμή της ζωής τους στη μέση, θα εκδηλώσουν δηλαδή οσφυαλγία. Πιο ευάλωτοι είναι οι παχύσαρκοι και όσοι κάνουν βαριές εργασίες, αλλά η οσφυαλγία παρουσιάζεται ακόμη και σε λεπτούς ή γυμνασμένους ανθρώπους. Συνήθως ο πόνος στη μέση εμφανίζεται απροειδοποίητα, π.χ. την ώρα που ανοίγετε το παράθυρο, μεταφέρετε τα ψώνια, σηκώνεστε από το κρεβάτι ή δένετε τα κορδόνια σας.

O πόνος στη μέση συνήθως οφείλεται σε μυϊκό πιάσιμο (μυϊκό σπασμό) εξαιτίας της κακής στάσης του σώματος ή μιας απότομης κίνησης. Ωστόσο, η οσφυαλγία μπορεί να οφείλεται και σε σοβαρότερα αίτια, όπως είναι 

• η καταπόνηση των σπονδυλικών αρθρώσεων και 
• η εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων (δισκοκήλη), 
• καθώς και σε πολλούς άλλους λόγους (σπονδυλοαρθρίτιδα, μεταβολικά νοσήματα κλπ.),
• Οστεοπόρωση, 
• κατάγματα, 
• μυϊκή θλάση, 
• οστεόφυτα, 
• ρευματικές παθήσεις, 
• όγκοι, πολλαπλό μυέλωμα, 
• μεταστάσεις και άλλες κακοήθεις νόσοι του μυελού των οστών.