Γρίπη: SOS μυστικά από μία μαμά.

Η μαμά και δημοσιογράφος Αλεξία Σβώλου

Μην υποτιμάτε τη γρίπη. Αντιμετωπίστε, χωρίς πανικό και αποφύγετε τα κλασικά λάθη που κάνουν οι γονείς. Η μαμά, δημοσιογράφος υγείας και βιοχημικός, Αλεξία Σβώλου μας δίνει τις δικές της συμβουλές.

Γρίπη είναι θα περάσει…
Αν το παιδί σας κολλήσει γρίπη –στο σχολείο, σε κάποιο πάρτι ή σε κάποια εξωσχολική δραστηριότητα-και νοσήσει βαριά, μέχρι να περάσει η λοίμωξη, ίσως χρειαστεί νοσηλεία κι εσείς από τον φόβο σας θα έχετε δει τη ζωή σου ως μητέρα να περνάει μπροστά από τα μάτια σας σαν ταινία, αμέτρητες φορές.

Δικαιολογημένος ο φόβος, καθώς για τους γνωρίζοντες η γρίπη είναι ο μεγαλύτερος μαζικός δολοφόνος στις μικρές και τις μεγάλες ηλικίες. Άλλωστε «ο φόβος φυλάει τα έρημα», όπως έλεγε η γιαγιά μου και μας κινητοποιεί. Αρκεί να μην σας θολώσει την κρίση. Επειδή λοιπόν πρόσφατα πέρασα μια εμπειρία βαριάς γρίπης, σκέφτηκα να μοιραστώ τα όσα έζησα μαζί σας, περιλαμβάνοντας στην ιστορία και όλα όσα εμείς-σαν δημοσιογράφοι υγείας-έχουμε μάθει αυτά τα χρόνια. Ίσως η δική μου εμπειρία σας φανεί χρήσιμη.

Πώς ξεκινά η γρίπη;
Απότομα. Τόσο απότομα που τρομάζει. Τη μια στιγμή το παιδί είναι καλά, ίσως λίγο ζεστό με «δέκατα» και μετά από λίγη ώρα, έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Τα μάτια του κόκκινα να γυαλίζουν από τον πυρετό. Το μέτωπό του καίει. Η θερμοκρασία του μπορεί να αγγίξει τους 40ο C. Αν έχει και δύσπνοια, τα πράγματα είναι ακόμα πιο σοβαρά.

Μετά, έρχεται ο βήχας. Έντονος, ασταμάτητος. Βήχει συνέχεια και η φωνή του αλλοιώνεται. Αν η γρίπη προκαλέσει λαρυγγίτιδα-κάτι συχνό-τότε ακούγεται και αυτός ο ξερός βήχας που μοιάζει με εξάτμιση αυτοκινήτου, με κοκοράκι, με πυροβολισμό.

Μην τρομάξετε, είναι επιπλοκή της γρίπης. Ο πυρετός πέφτει με τα αντιπυρετικά σιρόπια (ή χάπια για τα μεγαλύτερα παιδιά), αλλά ξανανεβαίνει. Έχει πείσμα η γρίπη. Κι επιμονή. Και τρελή μεταδοτικότητα. Και αντοχή. Αλλά εσείς δεν πρέπει να λυγίσετε.

Τι πρέπει να κάνετε
Αν γίνεται, αποφύγετε το νοσοκομείο. Αυτή την εποχή που η γρίπη με την κύρια επιπλοκή της, την πνευμονία και οι άλλες εποχικές λοιμώξεις όπως η γαστρεντερίτιδα «θερίζουν» στην κυριολεξία, τα νοσοκομεία είναι γεμάτα με αρρώστους που περιμένουν να εξεταστούν και το μικροβιακό τους φορτίο είναι τεράστιο. Είναι καλύτερο να μην εκθέσετε το παιδί σας σε όλα αυτά τα μικρόβια αναμένοντας ώρες στα εξωτερικά ιατρεία.

Τηλεφωνήστε αμέσως στον παιδίατρο και ακολουθήστε τις συμβουλές του.

Στο μεταξύ, φροντίστε το παιδί να βήχει μέσα στον αγκώνα του, για να μην κολλήσει τους άλλους και προστατέψτε κυρίως τον παππού και την γιαγιά, φορώντας μάσκα και ταχύτατη απομάκρυνση από τον μικρό ασθενή. Να θυμάστε ότι οι ηλικιωμένοι που κολλούν γρίπη από τα μικρά παιδιά ενδέχεται να νοσήσουν βαριά και να χρειαστούν νοσηλεία, ενώ από αυτούς που θα μπουν σε ΜΕΘ, ένα σημαντικό ποσοστό που φτάνει το 40%, θα πεθάνει από πνευμονία.

Προστατέψτε τους ακόμα κι αν έχουν εμβολιαστεί για την γρίπη και τον πνευμονιόκοκκο. Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να γίνεται Οκτώβριο με Νοέμβριο ειδικά στα νήπια και τους ηλικιωμένους αλλά και στους ανθρώπους με υποκείμενα προβλήματα υγείας. Κάντε στα παιδιά σας το αντιγριπικό εμβόλιο, αν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες κι αν περνούν 2-4 βρογχίτιδες τον χρόνο, έχουν δηλαδή ευπάθεια στο αναπνευστικό σύστημα.

Εξετάσεις κι αποφάσεις
Αν το παιδί σας κάνει το γρήγορο τεστ για τη γρίπη με ρινικό επίχρισμα, να θυμάστε ότι το αποτέλεσμα βγαίνει γρήγορα αλλά το τεστ δεν έχει μεγάλη ευαισθησία, άρα δεν είναι απόλυτα ακριβές. Στα 100 περιστατικά πιάνει τα 60. Μη στηρίζεστε σε αυτό. Το ότι θα βγει αρνητικό δεν σημαίνει ότι το παιδί έχει απλό κρυολόγημα. Η εικόνα της γρίπης είναι χαρακτηριστική. Διαλύει τα παιδιά. Μην την υποτιμάτε.

Δώστε αντιπυρετικά για τον πυρετό –αν είναι υψηλός δώστε εναλλάξ παρακεταμόλη με ιβοπρουφαίνη-και χορηγήστε με ευλάβεια ό,τι φάρμακα σας συστήσει ο γιατρός. Η στιγμή δεν είναι κατάλληλη για πειραματισμούς. Η γρίπη θέλει αντιιικό για να περάσει.

Η οσελταμιβίρη βοηθά, αλλά μην περιμένετε θεαματική βελτίωση και προπάντων μη σταματήσετε τη θεραπεία επειδή δεν βλέπετε βελτίωση. Θα χρειαστεί να περάσουν περίπου δύο 24ωρα για να δείτε ανάκαμψη στον μικρό ασθενή.

Τα αντιιικά δεν θεραπεύουν αμέσως, αλλά εμποδίζουν την επιδείνωση της λοίμωξης. Κρατούν μακριά τον κίνδυνο των σοβαρών επιπλοκών, όπως η πνευμονία.

Μην σας προβληματίζει που το παιδί δεν έχει όρεξη να φάει, η όρεξή του θα επανέλθει μόλις νιώσει καλύτερα. Αυτό που προέχει είναι να μην αφυδατωθεί από τον ψηλό πυρετό και από την εφίδρωση όταν πέφτει ο πυρετός. Φροντίστε να πίνει νερό και χλιαρά αφεψήματα, όπως χαμομήλι και τίλιο με μέλι και αποφύγετε χυμούς και γάλα.

Μαζί με την ενυδάτωση, η ξεκούραση είναι το πιο σημαντικό κομμάτι στην ανάρρωση. Ο μικρός ασθενής χρειάζεται ύπνο, ηρεμία και ξεκούραση. Δυστυχώς, αρκετοί γονείς, επειδή δεν έχουν πού να αφήσουν το παιδί τους όταν δουλεύουν, το στέλνουν άρρωστο στο σχολείο κάτι που είναι εγκληματικό. Και για τα άλλα, αλλά πρωτίστως για το ίδιο.

Αν το παιδί αρρωστήσει, πρέπει να μείνει σπίτι. Μέχρι να γίνει καλά. Μπορεί να επιστρέψει στη σχολική ζωή, αν μείνει τουλάχιστον μια-δύο ημέρες εντελώς απύρετο (χωρίς να παίρνει πια αντιπυρετικά) και έχει καλή διάθεση.

Όσο είναι στο σπίτι φροντίστε να καθαρίζει τα χέρια του με αντιμικροβιακά μαντηλάκια (γιατί τα χέρια μεταφέρουν εκατομμύρια μικρόβια) και να έχει κοντά του ένα αποχρεμπτικό σιρόπι και φαρμακευτικές παστίλιες για τον πονόλαιμο, που είναι μεγάλο βάσανο για τα παιδιά.

Τα άρρωστα παιδιά, εκτός από φροντίδα, χρειάζονται extra large δόσεις αγάπης για να νιώσουν ασφάλεια. Κανακέψτε το. Καθίστε μαζί του ώρες ατέλειωτες. Διαβάστε του μια ιστορία. Φτιάξτε του μια σπιτική κοτόσουπα με λεμόνι, ένα χλιαρό πουρέ γλυκοπατάτας ή ό,τι άλλο σας ζητήσει. Δείτε μαζί μια παιδική ταινία. Αφήστε να κοιμηθεί στην αγκαλιά σας και διώξτε μακριά τους φόβους του.

Επειδή τα παιδιά δεν συμπαθούν τα φάρμακα και τις γεύσεις τους, με αυτό να είστε αδιάλλακτοι. Θα πάρει το φάρμακό του ακόμα κι αν έχει άσχημη γεύση. Ακόμα κι αν κλάψει ή παραπονεθεί. Δώστε του μια μεγάλη αγκαλιά για ανταμοιβή και θυμίστε του ότι είναι γενναίος. Ή γενναία. Γίνετε πυξίδα, λιμάνι κι άγκυρά του. Άλλωστε αυτό θα πει να είσαι μαμά.

omorfamystika.gr

Διαβάστε επίσης

• Γρίπη ή κρυολόγημα; Ποιες οι διαφορές τους; Ο εμβολιασμός και τα αντιικά φάρμακα
• Κρυολόγημα, γρίπη, χωρίς αντιβιοτικά
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
• Σαλέπι ή Σερνικοβότανο, εξαιρετικό ρόφημα για το κρυολόγημα, τον βήχα, το στομάχι, το άσθμα, τονωτικό και αφροδισιακό
• Ποια η κατάλληλη διατροφή για το κρυολόγημα, την γρίπη, τον βήχα, το συνάχι;
• Κρυολόγημα ή γρίπη; Τι πρέπει να κάνουμε; Γιατί δεν πρέπει να δίνουμε ασπιρίνη στα παιδιά με γρίπη;
• Εχινάκεια για το κρυολόγημα. Εχει ανοσοδιεγερτική, αντιφλεγμονώδη, αντιβακτηριακή δράση.
• Εποχική γρίπη. Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου, που πρέπει να εμβολιαστούν και ποια είναι η καλύτερη περίοδος εμβολιασμού;
• Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε.

Σύνδρομο Καβασάκι. Νόσος Kawasaki με υψηλό πυρετό, επιπεφυκίτιδα, εξάνθημα, κόκκινα χείλη, πρησμένα χέρια.

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Οι αυτοάνοσες ρευματικές παθήσεις, που λέγονται και νοσήματα του συνδετικού ιστού, είναι όχι μόνο οι σοβαρότερες ρευματικές παθήσεις, αλλά μερικές από αυτές είναι από τις βαρύτερες παθήσεις του ανθρώπου.
Με βάση τα ευρήματα της πρώτης πανελλήνιας επιδημιολογικής έρευνας για τις ρευματικές παθήσεις, που πραγματοποιήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας στο γενικό πληθυσμό της χώρας μας, 11‰ των ενηλίκων πάσχουν από κάποια αυτοάνοση ρευματική πάθηση.

H Νόσος Kawasaki ή βλεννογόνο-δερματικό λεμφαδενικό σύν­δρομο ή σύνδρομο Kawasaki (KD) είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων και σημείων με απαραίτητο σύμπτωμα το υψηλό πυρετό ο οποίος διαρκεί περισσότερο από πέντε μέρες. H Νόσος Kawasaki είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή αυτοάνοση διαταραχή που οδηγεί σε προβλήματα καρδιάς σε παιδιά. Eίναι μια μορφή αγγειίτιδας και οδηγεί σε φλεγμονή των φλεβών, αρτηριών, και τα τριχοειδή αγγεία. Κατά καιρούς, η Kawasaki επηρεάζει στεφανιαίες αρτηρίες που τροφοδοτούν πλούσιο σε οξυγόνο αίμα στην καρδιά του παιδιού. Όταν επηρεάζει στεφανιαίες αρτηρίες, οδηγεί σε φλεγμονή του καρδιακού μυός (μυοκαρδίτιδα), το τοίχωμα της αρτηρίας καθίσταται αδύναμο (ανεύρυσμα)

Tomisaku Kawasaki

Πρώτος περιέγραψε την αρρώστια αυτή το 1967, ο Γιαπωνέζος γιατρός Tomisaku Kawasaki, από τον οποίο πήρε και το όνομα της.

Eμφανίζεται κυρίως σε παιδιά κάτω των 5 ετών, χωρίς να αποκλείονται τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι. Κορίτσια και αγόρια έχουν την ίδια πιθανότητα να προσβληθούν.
Η KD παρατηρείται ολόκληρο τον χρόνο, αν και η συχνότητά της φαίνεται ότι κορυφώνεται ορισμένες εποχές.

Η αιτιολογία της νόσου είναι άγνωστη, πάντως δεν είναι μεταδοτική. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού σε μια τυχαία, ιογενή ή άλλη, λοίμωξη. Υπέρ της λοιμώδους αιτιολογίας της KD συνηγορούν οι κλινικοί και επιδημιολογικοί χαρακτήρες της νόσου, οι οποίοι είναι παρόμοιοι με άλλα νοσήματα της παιδικής ηλικίας, αλλά και η συσχέτισή της με ιούς, βακτηρίδια και άλλους μικρο-οργανισμούς Το χαρακτηριστικό της είναι πως προκαλεί φλεγμονή και εξασθένηση του τοιχώματος των αρτηριών.

Ποια τα συμπτώματα της νόσου Kawasaki

Για να σκεφτεί κανείς την αρρώστια αυτή πρέπει το παιδί να κάνει ψηλό πυρετό για τουλάχιστον πέντε μέρες και να μην δικαιολογείται ο πυρετός του από κάποια άλλη αρρώστια. Τα υπόλοιπα συμπτώματα και σημεία που πιθανό να παρουσιάσει είναι τα ακόλουθα:

• Υψηλός πυρετός για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες
• Τη δεύτερη με τρίτη μέρα του πυρετού παρουσιάζει επιπεφυκίτιδα (κοκκίνισμα των ματιών χωρίς όμως να τρέχει πύο (χωρίς να τσιμπλιάζουν) από τα μάτια).
• Πρησμένα και κόκκινα χέρια (κάτω από τον καρπό) και πόδια (κάτω από τους αστραγάλους) στην αρχή της νόσου, ακολουθούμενα από ξεφλούδισμα του δέρματος των δακτύλων.
• Εξάνθημα εμφανίζεται στο σώμα του παιδιού και στα γεννητικά του όργανα.
• Αλλοιώσεις στο στόμα, όπως ξηρά, κόκκινα, σκασμένα χείλη, ερυθρότητα στο στόμα και/ή στο λάρυγγα, Γλώσσα πρησμένη, κόκκινη που μοιάζει με φράουλα (μοροειδής γλώσσα).
• Λεμφοζίδιο. Διογκωμένος λεμφαδένας στον λαιμό (συνήθως ένας) διαμέτρου τουλάχιστον 1,5 εκατοστού

Επίσης εμφανίζονται στήν φάση αποδρομής της νόσου

• Διάρροια
• Εμετoς

Τα συμπτώματα υποχωρούν σε 2 περίπου εβδομάδες χωρίς θεραπεία, όμως οι επιπλοκές της νόσου επιβάλλουν τη θεραπεία στο νοσοκομείο.

Τα μεγαλύτερα παιδιά με KD μπορεί να έχουν μεγαλύτερη επίπτωση καρδιαγγειακών επιπλοκών λόγω καθυστέρησης στη διάγνωση

Επιπλοκές
Η νόσος Kawasaki μπορεί να παρουσιάσει σημαντικές επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή κι αντιμετώπιση.
Η υπερηχογραφική και ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση είναι απαραίτητες σ’ ολόκληρη τη διάρκεια της νόσου.

• μυοκαρδίτιδα
• περικαρδίτιδα
• αρθρίτιδα
• άσηπτη μηνιγγίτιδα
• ανευρυσματα στεφανιαίων αρτηριών
• έμφρακτα του μυοκαρδίου

Διάγνωση
Εργαστηριακά ευρήματα

• λευκοκυττάρωση
• θρομβοκυττάρωση συνηθως τη 2η εβδομάδα της νόσου
• αύξηση CRP
• αύξηση ΤΚΕ
• αύξηση τρανσαμινασών
• άσηπτη πυουρία

Θεραπεία της νόσου Kawasaki 

Έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία της νόσου Kawasaki στα παιδιά αποτρέπει τον κίνδυνο βλάβης στις αρτηρίες και την καρδιά του πάσχοντος παιδιού.

Η έναρξη θεραπείας με χορήγηση γ-σφαιρίνης (IVIG) ενδοφλέβια σε συνδυασμό με ασπιρίνη για τη μείωση τυχόν υπαρχόντων θρόμβων του αίματος και ενδεχομένως, αντιπηκτικά για την πρόληψη νέων θρόμβων αίματος, μειώνει τη διάρκεια των συμπτωμάτων και τη συχνότητα των βλαβών στα στεφανιαία αγγεία. 
Χορηγείται ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη, που περιέχει ανθρώπινα αντισώματα για να καταπολεμηθεί η φλεγμονή. 
Επίσης χορηγείται ασπιρίνη σε μεγάλες δόσεις μέχρι να υποχωρήσει ο πυρετός και σε μικρότερες δόσεις για μερικές εβδομάδες ακόμα, για να μη σχηματιστούν θρόμβοι μέσα στα αγγεία. Για να ερευνηθούν οι πιθανές βλάβες στα αγγεία της καρδιάς το παιδί υποβάλλεται σε υπερηχογράφημα καρδιάς.

Ποια είναι η πρόγνωση και οι επιπλοκές

Η ανάρρωση είναι συνήθως πλήρης σε παιδιά χωρίς προσβολή των στεφανιαίων αρτηριών. Η ήπια διάταση των στεφανιαίων αγγείων υποχωρεί σε διάστημα μερικών μηνών.
Χωρίς θεραπεία το 20% των παιδιών παρουσιάζουν βλάβες σε μια ή περισσότερες στεφανιαίες αρτηρίες.
Οι βλάβες αυτές είναι ανευρύσματα, διαπλατύνσεις δηλαδή του αγγείου που δημιουργούν συνθήκες ευνοϊκές για το σχηματισμό θρόμβου. Το 10% αυτών των παιδιών θα παρουσιάσει καρδιακή προσβολή. Με τη θεραπεία ο κίνδυνος βλάβης των αγγείων μειώνεται κατά πολύ. Αν έχει παρουσιαστεί μυοκαρδίτιδα, συνήθως υποχωρεί μετά από λίγους μήνες. Επίσης στα παιδιά που νόσησαν υπάρχει μικρός κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου στη μετέπειτα ζωή τους.

Νόσος Καβασάκι και Κοροναϊός 

Προβληματισμένοι εμφανίζονται οι γιατροί της Νέας Υόρκης, καθώς δεκαπέντε παιδιά που έχουν προσβληθεί με τον κοροναϊό πάσχουν από ένα σύνδρομο που μοιάζει αυτό της νόσου Καβασάκι. Οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως την ασθένεια. Σημειώνεται πως παρόμοιες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη.

Τα παιδιά, ηλικίας από 2 ώς 15 ετών, έχουν συμπτώματα τοξικού σοκ ή της νόσου Καβασάκι, που προκαλεί φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων, μεταξύ των οποίων και οι στεφανιαίες αρτηρίες. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των υγειονομικών αρχών της αμερικανικής μητρόπολης, κανένα από τα παιδιά δεν έχει καταλήξει. Τα 15 παιδιά εμφάνισαν υψηλό πυρετό, δερματικό εξάνθημα, εμετούς ή διάρροια.

Κατά τη νοσηλεία τους, πέντε χρειάστηκε να διασωληνωθούν, ενώ όλα χρειάστηκαν υποβοήθηση προκειμένου η αρτηριακή τους πίεση να φτάσει σε φυσιολογικά επίπεδα. Επίσης, τα παιδιά είτε ήταν θετικά στον κοροναϊό είτε, όπως έδειξαν τεστ αντισωμάτων, είχαν προσβληθεί από αυτόν στο παρελθόν.

Την ίδια ώρα, η επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών της πόλης της Νέας Υόρκης, δρ Οξιρις Μπάρμποτμ κάλεσε τους γονείς να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια αν το παιδί τους εμφανίσει πυρετό, δερματικό εξάνθημα, πόνο στην κοιλιά και εμετό. Άλλα συμπτώματα του συνδρόμου Καβασάκι είναι η επιπεφυκίτιδα και οι πρησμένοι λεμφαδένες. Σύμφωνα με τον πολιτειακό επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών, δρ Χάουαρντ Ζάκερ, ο νέος κοροναϊός επιτίθεται σε πολλά όργανα, μεταξύ των οποίων και τα αιμοφόρα αγγεία, γεγονός που πιθανώς να ευθύνεται για την εμφάνιση θρόμβων σε κάποιους αρρώστους.

«Βλέπουμε ότι κάποια παιδιά εμφανίζουν φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων τους και νοσούν από κάποιο σύνδρομο που μοιάζει με το τοξικό σοκ» επισημαίνει ο δρ Ζάκερ, προσθέτοντας ότι οι Αμερικανοί ειδικοί μελετούν και παρόμοιες περιπτώσεις σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Σημείωσε, δε, πως: «Επί του παρόντος πιστεύουμε ότι πρόκειται για μία σπάνια επιπλοκή της μόλυνσης από τον νέο κοροναϊό».

Τονίζεται πως παιδιατρικά νοσοκομεία σε Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο, Ελβετία και Βρετανία καταγράφουν δεκάδες περιπτώσεις παιδιών με τοξικό σοκ. Σε όλα αυτά τα κράτη οι παιδίατροι έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου στους γονείς, συνιστώντας τους να μεταφέρουν στο νοσοκομείο ή στον ιατρό το παιδί εφόσον εμφανίσει υψηλό πυρετό, εξάνθημα και πόνο στην κοιλιακή χώρα, εκφράζοντας τον φόβο ότι οι γονείς διστάζουν να πάνε τα παιδιά τους στα νοσοκομεία εξαιτίας της πανδημίας.

Ωστόσο, παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης και καθώς τα σχολεία ανοίγουν σιγά σιγά, ακόμα και σε κράτη που επλήγησαν σκληρά από Covid-19, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι οι σπάνιες περιπτώσεις εμφάνισης του συνδρόμου σε παιδιά δεν πρέπει να αποτρέψουν το άνοιγμα των σχολείων.

Διαβάστε επίσης
Σύνδρομο RETT. Τι είναι και γιατί επηρεάζει κυρίως τα κορίτσια; Ποια τα συμπτώματα;

Σαλμονέλωση από άπλυτα λαχανικά, κακοσυντηρημένα τρόφιμα. Η σαλμονέλα προκαλεί πυρετό, διάρροια (video)

του  Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η τροφική δηλητηρίαση από σαλμονέλα συνήθως σχετίζεται με χαλασμένο κρέας, καθώς και τα παθογόνα που ζουν στα έντερα των ζώων. Η μόλυνση είναι πιθανότερο να συμβεί κατά τη σφαγή του ζώου. 

Όμως η σαλμονέλα μπορεί επίσης να μολύνει σαλάτες και φρούτα, κάτι που μερικές φορές παραγνωρίζεται.

Καθώς οι άνθρωποι αλλάζουν διατροφικό στιλ για να τρώνε πιο υγιεινά και προτιμούν πιο πολύ τις σαλάτες, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση της αγοράς τροφίμων, θα πρέπει να αναμένονται στο μέλλον περισσότερα περιστατικά μόλυνσης από σαλμονέλα και κωλοβακτηρίδια (E.coli).

Η σαλμονέλα είναι ένα βακτηρίδιο με παγκόσμια εξάπλωση που κατοικεί στο έντερο θερμόαιμων και ψυχρόαιμων ζώων και που έχει αναγνωρισθεί ως ένας σημαντικός ζωονοσογόνος παράγοντας (παράγοντας δηλαδή που προκαλεί νόσο που μεταδίδεται από τα ζώα στον άνθρωπο) με σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στα ζώα και στους ανθρώπους. Απαντάται ιδιαίτερα συχνά στα ζώα, ειδικά στα πουλερικά και τους χοίρους. Οι περιβαλλοντικές πηγές του μικροοργανισμού περιλαμβάνουν το νερό, το χώμα, τα έντομα, τις επιφάνειες εργοστασίων, τις επιφάνειες κουζινών, τα ζωικά περιττώματα, τα ακατέργαστα κρέατα, ακατέργαστα πουλερικά και τα ακατέργαστα θαλασσινά.

Η νόσηση οποία εκδηλώνεται συνήθως με έντονη εντεροκολίτιδα που συνοδεύεται από πονοκέφαλο, κοιλιακό πόνο, διάρροια, ναυτία και μερικές φορές με εμετούς. Η αφυδάτωση, κυρίως στα παιδιά και στους ηλικιωμένους, μπορεί να είναι σοβαρή. Σχεδόν πάντα συνοδεύεται και από πυρετό. Η ανορεξία και η διάρροια συχνά επιμένουν για πολλές μέρες. Η μόλυνση ξεκινάει με οξεία εντεροκολίτιδα και μπορεί να καταλήξει σε σηψαιμία, ή εστιακή λοίμωξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο μολυσματικός παράγοντας μπορεί να εντοπιστεί σε οποιοδήποτε ιστό του σώματος και να προκαλέσει σηπτική αρθρίτιδα, χολοκυστίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, μηνιγγίτιδα, πνευμονία, πυόδερμα ή πυελονεφρίτιδα. Οι θάνατοι είναι σπάνιοι εκτός από τις πολύ μικρές ηλικίες, τους ηλικιωμένους, τους εξασθενημένους οργανισμούς και τους ανασοκατεσταλμένους. Ωστόσο, η νοσηρότητα και τα συνδεόμενα αποτελέσματα από την σαλμονέλωση μπορεί να είναι υψηλή.

Περίοδος επώασης: Η περίοδος επώασης της νόσου κυμαίνεται από 6 έως 72 ώρες, συνήθως όμως μεταξύ 12-36 ωρών.

Οι S . typhi και S . paratyphi A, B, και C προκαλούν τυφοειδή ή τύπου τυφοειδή πυρετό στον άνθρωπο. Διάφορα όργανα μπορούν να μολυνθούν με αποτέλεσμα την αλλοίωσή τους. Το ποσοστό θανατηφόρων περιστατικών τυφοειδούς πυρετού είναι 10% έναντι σε λιγότερο από 1% για τις περισσότερες μορφές σαλμονέλωσης. Η S . dublin έχει ένα ποσοστό θνησιμότητας 15% στους ηλικιωμένους και η S . enteritidis καταδεικνύει ένα περίπου ποσοστό θνησιμότητας 3,6% στα ξεσπάσματα νοσοκομείων/οίκων ευγηρίας, με τους ηλικιωμένους να εμφανίζονται ιδιαίτερα ευπαθείς.

Η σηψαιμία σαλμονέλας έχει συνδεθεί με την μόλυνση στη συνέχεια ουσιαστικά κάθε συστήματος οργάνων.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ KAI ΘΕΡΑΠΕΙΑ της ΣΑΛΜΟΝΕΛΩΣΗΣ

Σε περιστατικά σηψαιμίας η σαλμονέλα μπορεί να απομονωθεί σε κατάλληλα θρεπτικά υλικά από κόπρανα και αίμα ή και υγρά των ιστών κατά την οξεία φάση της νόσησης. Σε περιστατικά εντεροκολίτιδας η αποβολή από τα κόπρανα συνήθως επιμένει για μερικές ημέρες ή εβδομάδες πέραν της οξείας φάσης. Η χορήγηση αντιβιοτικών είναι δυνατόν να μη μειώνει αυτή την διάρκεια. Για την ανίχνευση ασυμπτωματικών λοιμώξεων προτιμάται η καλλιέργεια από 3-10 g υλικού κοπράνων σε σχέση με τη χρήση στυλεών με υλικό από το απευθυσμένο και αυτά θα πρέπει να εμβολιάζονται σε κατάλληλα εμπλουτιστικά υλικά. Τα δείγματα θα πρέπει να συλλέγονται επί μερικές ημέρες καθόσον η αποβολή των μικροοργανισμών είναι δυνατόν να είναι διαλείπουσα. τα εργαστήρια θα πρέπει να είναι σε θέση να κάνουν την απομόνωση και την ταυτοποίηση των πιο συνηθισμένων οροτύπων. Οι σπάνιοι ορότυποι θα πρέπει να αποστέλλονται σε Εργαστήρια Αναφοράς για ταυτοποίηση-τυποποίηση. Οι ορολογικές δοκιμές δεν είναι χρήσιμες στη διάγνωση. Για τον τυφοειδή πυρετό, οι προσφάτως αναπτυχθείσες συγκολλητινοαντιδράσεις για το αντίσωμα του αντιγόνου Vi έχουν ευαισθησία 95%, με πολύ χαμηλά ποσοστά ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων.

Για τις περιπτώσεις που δεν έχουμε επιπλοκές δεν απαιτείται ειδική θεραπεία παρά μόνο αποκατάσταση της αφυδάτωσης με χορήγηση από το στόμα υγρών και υδατικών διαλυμάτων ηλεκτρολυτών. Τα αντιβιοτικά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μειώνουν την φορεία και μπορεί να οδηγήσουν σε δημιουργία ανθεκτικών στελεχών ή πιο σοβαρής λοίμωξης. 

Χορήγηση θεραπείας απαιτείται στα βρέφη έως 2 μηνών, ηλικιωμένους, εξασθενημένους οργανισμούς, σε άτομα που πάσχουν από δρεπανοκυτταρική αναιμία, σε άτομα που έχουν μολυνθεί από το ιό HIV, άτομα με υψηλό και συνεχόμενο πυρετό ή εκδηλώσεις εξωεντερικής λοίμωξης. Η αντοχή στα αντιμικροβιακά των μη τυφοειδών σαλμονελλών ποικίλλει. Στους ενήλικες, η σιπροφλοξασίνη είναι εξαιρετικά αποτελεσματική, όμως δε χορηγείται στα παιδιά. Η κοτριμοξαζόλη και η χλωραμφαινικόλη αποτελούν εναλλακτικές λύσεις όταν εμπλέκονται στελέχη με αντοχή. Για ασθενείς με HIV μπορεί να απαιτηθεί θεραπεία δια βίου για να προληφθεί σηψαιμία με Σαλμονέλλα.

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΣΑΛΜΟΝΕΛΩΣΗΣ

Τα βακτήρια της σαλμονέλας χρησιμοποιούν τις ινώδεις αποφύσεις τους («μαστίγια») για να προσκολλώνται στις σαλάτες και τα άλλα λαχανικά. Τα «μαστίγια» χρησιμοποιούνται από τα βακτήρια κυρίως για να κινούνται, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση της σαλμονέλας λειτουργούν και ως «αρπάγες» για να συγκρατούνται στα λαχανικά.

Η σαλμονέλα είναι ευαίσθητη στη θέρμανση και εξουδετερώνεται με τη θέρμανση (πάνω από 70 °C). Τα ωμά ή όχι πολύ μαγειρεμένα φαγητά και η επαναμόλυνση, όταν έρχεται το μαγειρευμένο υλικό σε επαφή με τα ακατέργαστα προϊόντα ή τα μολυσμένα υλικά (σανίδες τεμαχισμού), είναι οι κύριες αιτίες της μόλυνσης. Το κατάλληλο μαγείρεμα και ο υγιεινός χειρισμός τροφίμων μπορούν να προλάβουν τις μολύνσεις από σαλμονέλα σε μεγάλο βαθμό.

Οι καταναλωτές πρέπει να καθαρίζουν τα χέρια τους με σαπούνι και ζεστό νερό πριν και μετά την προετοιμασία του φαγητού και των σαλατών. Επίσης να καθαρίζουν καλά την επιφάνεια των λαχανικών και των φρούτων. Το όξινο pH του χυμού λεμονιού και του ξυδιού καταστρέφει τους παθογόνους μικροοργανισμούς και για αυτό η χρήση τους κατά το πλύσιμο, κατά τη συντήρηση αλλά και κατά την κατανάλωση της σαλάτας προστατεύει από τις δηλητηριάσεις. Ασφαλέστερες είναι οι σαλάτες που καταναλώνονται χωρίς να τεμαχιστούν. Στην περίπτωση που κάποιος επιθυμεί την σαλάτα κομμένη θα πρέπει να την καταναλώσει αμέσως μετά τον τεμαχισμό ενώ εάν πρόκειται να την καταναλώσει αργότερα θα πρέπει να τη συντηρήσει με χυμό λεμονιού ή ξύδι έστω και σε μικρή ποσότητα.

Το κρέας, το κοτόπουλο και τα θαλασσινά πρέπει να φυλάγονται ξεχωριστά στο ψυγείο και, στην ιδανική περίπτωση, να κόβονται σε διαφορετικές επιφάνειες. Το ψυγείο δεν πρέπει να είναι τελείως γεμάτο, ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα στο εσωτερικό του ο ψυχρός αέρας για να διατηρεί ασφαλή τα τρόφιμα.

Επειδή στην πόρτα του ψυγείου η ψύξη δεν είναι τόσο δυνατή όσο στα υπόλοιπα μέρη του, προτιμάτε να βάζετε εκεί τα προϊόντα μακράς διαρκείας (π.χ. αναψυκτικά, μπίρες, χυμούς κλπ.) και τα πιο ευπαθή (π.χ. γάλα, γιαούρτι κλπ.) στα ράφια.

• Όταν τοποθετείτε στο ψυγείο μεγάλη ποσότητα ζεστού φαγητού, έχετε υπόψη σας ότι αυτό καθυστερεί να κρυώσει στο κέντρο, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται και να πολλαπλασιάζονται τα μικρόβια, γεγονός που μπορεί να καταστήσει το τρόφιμο αυτό επικίνδυνο για τροφική δηλητηρίαση.

• Αποθηκεύετε τα ευπαθή προϊόντα -ή αυτά που θέλετε να διατηρήσετε περισσότερο- στο ψυχρότερο μέρος του ψυγείου (ψυχρότερα ράφια θεωρούνται αυτά που βρίσκονται κοντά στην κατάψυξη).

• Τα μαλακά ή φρέσκα τυριά (κατίκι, γαλοτύρι), αν είναι συσκευασμένα, διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι την ημερομηνία λήξης τους. Αν τα αγοράσετε χύμα, μην τα κρατάτε πάνω από 10 μέρες στο ψυγείο.

• Τα τυριά άλμης (φέτα, τελεμές, δανέζικα) καλό είναι να τα καταναλώνετε εντός μίας εβδομάδας από την αγορά τους. Αν τα διατηρήσετε σε άλμη, θα κρατήσουν περισσότερο, αλλά πρέπει να τα καλύπτει τελείως.

• Τα κρέατα, τα ψάρια και τα θαλασσινά μπορούν να φυλάσσονται στο ψυγείο το πολύ 2 μέρες. Το ιδανικότερο όμως είναι -αν δεν καταναλωθούν άμεσα- να μπαίνουν απευθείας στην κατάψυξη.

• Το βούτυρο, όταν είναι καλά σκεπασμένο, μπορεί να συντηρηθεί στο ψυγείο 1-2 μήνες. Αν αλλάξει χρώμα, αρχίσει να μυρίζει και εμφανίσει μούχλα, είναι ακατάλληλο για κατανάλωση.

• Τα φρούτα πρέπει να φυλάσσονται, όταν είναι ώριμα, στα ράφια που βρίσκονται μακριά από την κατάψυξη.

• Τα λαχανικά διατηρούνται καλύτερα στα ψυχρότερα μέρη του ψυγείου. Τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να μπαίνουν στο ψυγείο χωρίς να έχουν πλυθεί.

• Τα αυγά πρέπει να μπαίνουν (χωρίς ρωγμές και σπασίματα) στα ψυχρότερα μέρη του ψυγείου, χωρίς προηγουμένως να έχουν πλυθεί. Διατηρούνται περίπου 3-4 εβδομάδες στη συντήρηση, ενώ τα βρασμένα 3-4 μέρες.

Για να περιορίσετε την ανάπτυξη βακτηρίων καθαρίζετε το ψυγείο σας τακτικά, περίπου κάθε 1-2 εβδομάδες. Αφαιρέστε όλα τα τρόφιμα από το ψυγείο και καθαρίστε όλα τα σημεία του ψυγείου με ήπιο υγρό πιάτων ή χλιαρό νερό και ξίδι. Καθαρίστε ξεχωριστά και σχολαστικά τα συρτάρια του ψυγείου. Έπειτα, στεγνώστε το ψυγείο χρησιμοποιώντας ένα καθαρό στεγνό πανί ή πετσέτα.

Πηγή

MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

U.S Food and Drug Adminisration, BBB - Salmonella spp., 

Διαβάστε επίσης

• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορείτε να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε;
• Ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια οφείλονται σε γαστρεντερίτιδα ή τροφική δηλητηρίαση; Ποια τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζονται; 
• Πολύποδας παχέος εντέρου. Τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιοι κινδυνεύουν και ποια η κατάλληλη διατροφή για πρόληψη;
• Γαστρεντερίτιδα. Τι είναι, τι προκαλεί, πώς εξαπλώνεται και πώς μπορεί να προληφθεί η εξάπλωση της.Τι πρέπει να κάνετε αν πάθετε τροφική δηλητηρίαση. Ποια τα συμπτώματα που προκαλεί το χαλασμένο φαγητό; 
• Ο δεκάλογος της σωστής πρόληψης της τροφικής δηλητηρίασης
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες

Κωνσταντίνος Λούβρος,Μ.D.,

Θερμοπληξία. Εξαιρετικά επείγουσα ιατρική κατάσταση. Πρώτες Βοήθειες;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να διατηρεί σταθερή την εσωτερική του θερμοκρασία (36,8+/-0,4 0C),  με τη βοήθεια θερμορρυθμιστικών μηχανισμών  που έχει.

Σε υψηλές θερμοκρασίες το σώμα αποβάλλει θερμότητα περιορίζοντας τις καύσεις του, με διεύρυνση των μικρών αγγείων, με αύξηση της εφίδρωσης και με επιτάχυνση της αναπνοής. Η αποβολή θερμότητας γίνεται αναλογικά με αγωγή στο 33% , με ακτινοβολία στο 45% και με εξάτμιση στο 22%.

Η θερμοπληξία είναι μία εξαιρετικά επείγουσα ιατρική κατάσταση, απειλητική για τη ζωή η οποία οφείλεται σε ανεπάρκεια ή σε δυσλειτουργία των θερμορρυθμιστικών μηχανισμών. Εκδηλώνεται με εγκεφαλικές διαταραχές , υψηλότατο πυρετό και απουσία εφίδρωσης.

Για να συμβεί θερμοπληξία σε κάποιον άνθρωπο θα πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα τα εξής: Υψηλή εξωτερική θερμοκρασία με υψηλή υγρασία, (ώστε να εμποδίζεται η απώλεια θερμότητας με εξατμίσεις) και προδιατεθειμένος οργανισμός.

Συμπτώματα θερμοπληξίας:

• Πυρετός, 
• εμετός, 
• διάρροια
• Διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος
• Απουσία εφίδρωσης
• Απώλεια αισθήσεων
• Πιθανότητα πρόκλησης εμφράγματος του μυοκαρδίου
• Σε ακραίες περιπτώσεις, κωματώδης κατάσταση και θάνατος

Μέτρα για την πρόληψη της θερμοπληξίας:

• Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο.
• Προτιμούμε σκιερά και δροσερά μέρη, ντυνόμαστε ελαφρά με άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου.
• Αποφεύγουμε χώρους με συνωστισμό.
• Κάνουμε χλιαρά ντους, πίνουμε πολλά υγρά.
• Καλό θα είναι να έχουμε πάντα μαζί μας ιαματικό νερό σε μορφή σπρέι και να ψεκάζουμε συχνά τα σημεία του σώματος μας που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.
• Σε έντονη εφίδρωση, φροντίζουμε για την λήψη αλατιού για να κρατηθεί το επίπεδο των υγρών στον οργανισμό.
• Αποφεύγουμε τα οινοπνευματώδη ποτά, καταναλώνουμε μικρά, ελαφρά γεύματα, χωρίς λιπαρά, αλλά με πολλά φρούτα και λαχανικά.
• Αποφεύγουμε τη βαριά σωματική εργασία σε ζεστούς χώρους με άπνοια και μεγάλη υγρασία.
• Δεν περνάμε και δεν τρέχουμε πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο, αποφεύγουμε τις μεγάλες διαδρομές με τα μέσα συγκοινωνίας.
• Τέλος, ζητάμε την συμβουλή του γιατρού μας για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας.

Οι πιο ευπαθείς ομάδες σε υψηλές θερμοκρασίες είναι τα νεογνά και τα βρέφη, οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα. Ειδικά όσοι πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά, καρδιαγγειακά κ.λπ. νοσήματα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους αν θα συνεχίσουν την αγωγή και σε ποια δοσολογία, διότι μερικά φάρμακα έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την θερμοκρασία του σώματος.

Προδιαθεσικοί παράγοντες θερμοπληξίας

• Ηλικία άνω των 65 ετών.
• Καρδιακή ανεπάρκεια . χρόνια ασθένεια των νεφρών ή του ήπατος (συκώτι).
• Χρήση αλκοόλ και άλλων κατασταλτικών φαρμάκων.
• Χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, φαινοθειαζινών, αντιπαρκινσονικών. ορισμένων αντιαλλεργικών κλπ
• Ιστορικό παλαιότερης θερμοπληξίας.
• Μοναχικά εξασθενημένα άτομα.
• Υπέρβαρα άτομα.
• Ερασιτέχνες απροπόνητοι αθλητές σε κοπιώδεις αθλητικές δραστηριότητες (π.χ σε μαραθώνιο).
• Εργασία κάτω από πολύ υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων θερμοπληξίας:

• Μεταφέρουμε τον θερμόπληκτο σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό.
• Αφαιρέστε ταχέως τα ρούχα του ασθενούς.
• Του βρέχουμε το πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος με κρύο νερό. Ψεκάστε το σώμα με δροσερό νερό (150C). Η χρήση πάγου είναι καλό να αποφεύγεται αλλά θα πρέπει να επιχειρείται αν η θερμοκρασία δεν πέφτει.
Χρησιμοποιείστε ανεμιστήρες ή οποιοδήποτε μέσο μπορεί να διοχετεύσει αέρα με μεγάλη ταχύτητα. (Προσοχή στο συνδυασμό νερού και ανεμιστήρα! Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας).
• Βάλτε τον ασθενή σε πλάγια θέση ώστε να είναι σε έκθεση μεγάλη επιφάνεια του δέρματος του στη ροή του αέρα.
• Του βρέχουμε το πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος με κρύο νερό.
• Τοποθετούμε ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και στο κεφάλι του.
• Κάνουμε εντριβές στα άκρα του με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω.
• Αν μπορεί να πιει, του δίνουμε πολλά υγρά και μικρές ποσότητες αλατιού
• Εννοείται ότι ειδοποιείτε το 112. Ο θερμόπληκτος πολλές φορές χρειάζεται νοσηλεία σε Εντατική Μονάδα.

Διαβάστε επίσης

•   Τι πρέπει να κάνετε αν πάθετε ηλίαση;

•   Τι είναι το ηλιακό έγκαυμα, ποια τα συμπτώματά του και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε;

•   Αντιμετωπίστε την Ηλίαση και την Θερμοπληξία. Πρώτες βοήθειες

H Κλιματική αλλαγή φέρνει στη χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είχαμε ξεχάσει.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Κορυφαίοι επιστήμονες διεθνώς είναι κατηγορηματικοί ότι η παγκόσμια θερμοκρασία στη Γη αυξάνεται σταδιακά. Αν δεν ληφθούν μέτρα, οι θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,8 – 4 ̊C ως το 2100.

Ο ΠΟΥ έχει ήδη προσδιορίσει τις επιπτώσεις που θα έχουν στην υγεία οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και το επιπλέον λιώσιμο των πάγων, του χιονιού, και του παγωμένου εδάφους. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα και αναμένεται να επηρεάσουν την παραγωγικότητα των τροφίμων, την ποσότητα και την ποιότητα του νερού, την ποιότητα του αέρα, και την κατανομή φυτών και ζώων.  

O αριθμός των θανάτων στην Ευρώπη από καταστροφές που οφείλονται σε μετεωρολογικά αίτια μπορεί να αυξηθεί κατά 50 φορές έως το τέλος του αιώνα, με τους ακραίους καύσωνες να προκαλούν περισσότερους από 150.000 θανάτους κάθε χρόνο έως το 2100, αν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ανέφεραν επιστήμονες.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Lancet Planetary Health», οι συντάκτες της έρευνας υπογράμμισαν ότι τα ευρήματά τους έδειξαν ότι η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει κατά ραγδαία αυξανόμενο τρόπο την κοινωνία, με τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων πιθανώς να επηρεαστούν, αν δεν ελέγχουν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αυτές οι βλαπτικές επιδράσεις δεν είναι απαραίτητα καινούργιες, ωστόσο η κλιματική αλλαγή αναμένεται να τις κάνει πολύ χειρότερες. Αυτοί που θα υποφέρουν θα είναι τα πιο ευάλωτα άτομα, και συγκεκριμένα τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί και, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, όσοι πάσχουν ήδη από ασθένειες και όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Αγγειοκαρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις επιδεινώνονται με την αύξηση της θερμοκρασίας όπως και άλλες αρρώστιες. Αυξημένοι τραυματισμοί, ψυχολογικές διαταραχές και απ’ ευθείας θάνατοι μπορεί να επέλθουν από τα ισχυρά και εκτεταμένα κύματα καύσωνα αλλά και από πλημμύρες, καταιγίδες, και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αν και ίσως σε πιο ψυχρά κλίματα θάνατοι από κρυοπαγήματα να μειωθούν ή εξαφανιστούν, το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό για να εξισορροπήσει τις αρνητικές επιπτώσεις.

Πιθανή είναι επίσης η αύξηση των επιδημιών. Αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας βοηθούν στην εξάπλωση των λοιμωδών ασθενειών, πολλές από τις οποίες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί μέχρι τώρα όπως η χολέρα, η πανούκλα κτλ. Η πανούκλα είναι ανύπαρκτη στην Ευρώπη και συναντάται σπάνια σε άτομα που ταξιδεύουν στην Ευρώπη από άλλες χώρες. Ενδεχόμενη απειλή μπορούν να αποτελέσουν η νόσος του Lyme και η εγκεφαλίτιδα που μεταφέρεται από τσιμπούρια, ασθένειες οι οποίες θεωρούνται ήδη ενδημικές στην Ευρώπη. Με την κλιματική αλλαγή, είναι πιθανό κρούσματα εγκεφαλίτιδας να αρχίσουν να εμφανίζονται και σε περιοχές που βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα και γεωγραφικά πλάτη. Η μεγαλύτερη συχνότητα των πλημμυρών λόγω της κλιματικής αλλαγής ενδέχεται να αυξήσει και τους κινδύνους από τις ασθένειες αυτές.

Πολλά από τα βακτήρια που προκαλούν τέτοιες ασθένειες βρίσκουν καταφύγιο μέσα στα άλγη και τους ζωοπλαγκτονικούς οργανισμούς. Η αύξηση της θερμοκρασίας ευνοεί την άνθιση των άλγεων και επομένως τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων αυτών ενώ πολλές φορές μεταλλάσσονται γενετικά σε καινούρια και ανθεκτικότερα είδη. Οι λοιμώξεις αυτές μεταδίδονται κυρίως μέσω του νερού. Έτσι όταν το νερό είναι λίγο και κακής ποιότητας, και οι άνθρωποι πολλοί και απροστάτευτοι (χωρίς τροφή, εμβολιασμούς και περίθαλψη), το ξέσπασμα μιας επιδημίας μπορεί να αποβεί μοιραίο για χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως παιδιά.

Οι πλέον ευάλωτες ομάδες λόγω της κλιματικής αλλαγής θα είναι:

• Οι ηλικιωμένοι
• Τα παιδιά
• Τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας που βρίσκονται σε συνεχή ιατρική 
παρακολούθηση
• Οι φτωχοί με προβληματική διατροφή και υποσιτισμό που κατοικούν σε περιοχές 
χαμηλού εισοδήματος με δύσκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
• Οι κάτοικοι νησιώτικων και ορεινών περιοχών που παρατηρείται λειψυδρία και 
εξεύρεσης υγιεινής τροφής.
• Μετανάστες που βρίσκονται σε κοινωνικό αποκλεισμό από την αγορά εργασίας τις 
κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες.

Οι σημαντικότερες επιπτώσεις όμως  είναι, όχι οι άμεσες αλλά, αυτές που θα ακολουθήσουν λόγω της διαταραχής των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων σε συνδυασμό με την κακή ή ελλιπή ιατρική περίθαλψη. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε αρρώστιες από τη μόλυνση και ρύπανση του άμεσου περιβάλλοντος, όπως διάρροιες, υποσιτισμός και πείνα, άσθμα και άλλες αλλεργικές παθήσεις. Αύξηση της θερμοκρασίας  προκαλεί εξάπλωση των ασθενειών που μεταδίδονται από έντομα (π.χ. κουνούπια), δεδομένου ότι τα έντομα αυτά εξαπλώνονται σε μεγαλύτερα πλάτη αλλά και ύψη. Ο βαρύς χειμώνας βοηθά να σκοτωθούν οι προνύμφες των εντόμων. Η άνοδος της θερμοκρασίας σε πολλές περιοχές πέρα από τις τροπικές, έχει οδηγήσει να περνά ο χειμώνας με θερμοκρασίες άνω των 15οC με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται τα έντομα και κυρίως τα κουνούπια με ταχύτατους ρυθμούς. Αυτό συμβαίνει πια και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Έτσι ασθένειες άγνωστες ή που είχαν εκλείψει βρίσκονται σε αύξηση.

Οι δώδεκα θανατηφόρες ασθένειες και επιδημίες που ευνοούνται από την κλιματική αλλαγή είναι: Η Γρίπη των Πτηνών, η ασθένεια Babesiosis, που μεταδίδεται από τα τσιμπούρια, ο ιός Έμπολα, τα εσωτερικά και εξωτερικά παράσιτα, η Μπορρελίωση, η πανούκλα, η φυματίωση, η ασθένεια του ύπνου, που μεταδίδεται από τη μύγα τσε τσε, ο υπερτροφισμός από τα φύκια, ο πυρετός Rift Valley, ο κίτρινος πυρετός και η χολέρα.

Η όλη κατάσταση επιτείνεται με την μετακίνηση πληθυσμών σε ασφαλέστερα μέρη, οπότε υπάρχει και αύξηση νοσημάτων σε μέρη που δεν είχαν προσβληθεί.

Κατηγορίες επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία

α) Άσθμα, αναπνευστικές αλλεργίες και ασθένειες από τον ατμοσφαιρικό αέρα


β) Νεοπλάσματα


γ) Καρδιοαναπνευστικά προβλήματα και εμφράγματα


δ) Τροφιμογενείς ασθένειες και λοιμώξεις


ε) Νοσηρότητα και θνησιμότητα από τη ζέστη


στ) Επιπλοκές στην ανθρώπινη ανάπτυξη


ζ) Ψυχική υγεία και διαταραχές άγχους


η) Νευρολογικές διαταραχές


θ) Ασθένειες που προκαλούνται από φορείς


ι) Ασθένειες που προκαλούνται από το νερό


ια) Νοσηρότητα και θνησιμότητα από τον καιρό (ακραία καιρικά φαινόμενα)

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι κίνδυνοι που εγκυμονούν οι κλιματικές αλλαγές για την υγεία, θα είναι σημαντικοί και θα ποικίλλουν ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή. Η υγεία ενδέχεται να επιβαρυνθεί από τον υποσιτισμό, τη διάρροια και την ελονοσία, που αποτελούν αιτία θανάτου 6,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μετανάστευση των πληθυσμών και σύνθετες επιδημιολογικές παράμετροι έχουν τροποποιήσει τη συμπεριφορά των ιών. Νέοι ιοί που μεταδίδονται με κουνούπια ανακαλύπτονται κάθε χρόνο σε παγκόσμια βάση ενώ άλλοι ιοί μεταφέρονται μεταξύ των ηπείρων. Τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι θα προσβληθούν από δάγκειο πυρετό και δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι θα νοσήσουν από ελονοσία, εκτιμά ο Ρομπέρτο Μπερτολίνι, διευθυντής του Κέντρου Υγείας και Περιβάλλοντος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οι κίνδυνοι για την Υγεία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι σημαντικοί και διαφορετικοί από περιοχή σε περιοχή και συχνά θα είναι μη αναστρέψιμοι

Τις επόμενες δεκαετίες οι κλιματικές αλλαγές θα φέρουν νέες ασθένειες, άγνωστες μέχρι τώρα. Τα πρώτα περιστατικά λοίμωξης από τον ιο του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας καταγράφηκαν τον Αύγουστο του 2010. Τότε επικράτησε πανικός και οι ειδικοί εντομολόγοι προειδοποιούσαν ότι «ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι να γίνει απολύμανση σε κάθε περιοχή με στάσιμο νερό ακόμη και μέσα στα αστικά κέντρα». Κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους και ζώα είχαν καταγραφεί τα έτη 2010-2014, κατά τους θερινούς μήνες, σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, ενώ κυκλοφορία του ιού είχε καταγραφεί σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες. Αν και τα έτη 2015-2016 δεν καταγράφηκαν κρούσματα της λοίμωξης σε ανθρώπους στην Ελλάδα, λόγω της σύνθετης επιδημιολογίας και της απρόβλεπτης κυκλοφορίας του ιού, θεωρούνταν πιθανή και αναμενόμενη από τους επιστήμονες, η επανεμφάνιση περιστατικών λοίμωξης από τον ιό στη χώρα μας.

Η σκόνη της Σαχάρας, που συχνά επισκέπτεται τη χώρα μας από την Αφρική, συνδέεται με την εξάπλωση της νόσου του Lyme (λάιμ) στην Ελλάδα και αποτελεί μια χαρακτηριστική περίπτωση των λεγόμενων «εξωτικών» ασθενειών πλήττουν την Ευρώπη εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Ο δάγκειος, που μπορεί να προκαλέσει αιμορραγικό πυρετό και ο ιός Chikungunya, που προκαλεί έντονες αρθραλγίες, θα δημιουργήσουν τα προσεχή χρόνια επιδημίες στις χώρες της Μεσογείου». Ο Ιός Chikungunya μεταφέρεται ταχέως κατά τα τελευταία χρόνια από τον Ινδικό Ωκεανό στην Ευρώπη. Τα πιο σοβαρά συστηματικά νοσήματα που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών στην Ελλάδα είναι η εγκεφαλίτιδα του Νείλου και η ελονοσία. Οι σκνίπες είναι μέσο μετάδοσης κάλα αζάρ που δυστυχώς τσιμπούν και κατά την διάρκεια της ημέρας. 
Σποραδικά κρούσματα δάγκειου πυρετού έχουν αναφερθεί επίσης στην Ελλάδα. Ο δάγκειος πυρετός προκαλούσε πριν το 1990 επιδημίες στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι έχει ελεγχθεί στην Ελλάδα, η εκτεταμένη διασπορά της νόσου στη Μέση Ανατολή, στην Ασία, στην Αφρική σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές και τα υψηλά ποσοστά μεταναστών και προσφύγων από τις χώρες αυτές δημιουργεί φόβους επανεμφάνισης κρουσμάτων στο μέλλον. Το κουνούπι που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό συνήθως αναπαράγεται κοντά σε κατοικίες χρησιμοποιώντας το γλυκό νερό που λιμνάζει. Εισβάλλει με κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος και ισχυρή μυαλγία, οσφυαλγία, δερματική υπερευαισθησία, εξάνθημα, ανορεξία, ναυτία, έμετο. Σε σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζεται αιμορραγικό εξάνθημα και αιμορραγίες σε διάφορες εστίες του σώματος. Μετά το τσίμπημα κουνουπιού συρρέουν τοπικά παράγοντες φλεγμονής, εκλύεται ισταμίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση κνησμού, πρηξίματος, ερυθρότητας. Η τοπική εφαρμογή αντισηπτικού και αντιισταμινικής αλοιφής ανακουφίζει από τα συμπτώματα και παρέχει αντισηψία.

Διαβάστε επίσης

• Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου; Μικρά αλλά χρήσιμα μυστικά για τα κουνούπια
• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video