H Κλιματική αλλαγή φέρνει στη χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είχαμε ξεχάσει

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Κορυφαίοι επιστήμονες διεθνώς είναι κατηγορηματικοί ότι η παγκόσμια θερμοκρασία στη Γη αυξάνεται σταδιακά. Αν δεν ληφθούν μέτρα, οι θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,8 – 4 ̊C ως το 2100.

Ο ΠΟΥ έχει ήδη προσδιορίσει τις επιπτώσεις που θα έχουν στην υγεία οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και το επιπλέον λιώσιμο των πάγων, του χιονιού, και του παγωμένου εδάφους. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα και αναμένεται να επηρεάσουν την παραγωγικότητα των τροφίμων, την ποσότητα και την ποιότητα του νερού, την ποιότητα του αέρα, και την κατανομή φυτών και ζώων.  

O αριθμός των θανάτων στην Ευρώπη από καταστροφές που οφείλονται σε μετεωρολογικά αίτια μπορεί να αυξηθεί κατά 50 φορές έως το τέλος του αιώνα, με τους ακραίους καύσωνες να προκαλούν περισσότερους από 150.000 θανάτους κάθε χρόνο έως το 2100, αν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ανέφεραν επιστήμονες.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Lancet Planetary Health», οι συντάκτες της έρευνας υπογράμμισαν ότι τα ευρήματά τους έδειξαν ότι η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει κατά ραγδαία αυξανόμενο τρόπο την κοινωνία, με τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων πιθανώς να επηρεαστούν, αν δεν ελέγχουν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αυτές οι βλαπτικές επιδράσεις δεν είναι απαραίτητα καινούργιες, ωστόσο η κλιματική αλλαγή αναμένεται να τις κάνει πολύ χειρότερες. Αυτοί που θα υποφέρουν θα είναι τα πιο ευάλωτα άτομα, και συγκεκριμένα τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί και, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, όσοι πάσχουν ήδη από ασθένειες και όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Αγγειοκαρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις επιδεινώνονται με την αύξηση της θερμοκρασίας όπως και άλλες αρρώστιες. Αυξημένοι τραυματισμοί, ψυχολογικές διαταραχές και απ’ ευθείας θάνατοι μπορεί να επέλθουν από τα ισχυρά και εκτεταμένα κύματα καύσωνα αλλά και από πλημμύρες, καταιγίδες, και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αν και ίσως σε πιο ψυχρά κλίματα θάνατοι από κρυοπαγήματα να μειωθούν ή εξαφανιστούν, το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό για να εξισορροπήσει τις αρνητικές επιπτώσεις.

Πιθανή είναι επίσης η αύξηση των επιδημιών. Αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας βοηθούν στην εξάπλωση των λοιμωδών ασθενειών, πολλές από τις οποίες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί μέχρι τώρα όπως η χολέρα, η πανούκλα κτλ. Η πανούκλα είναι ανύπαρκτη στην Ευρώπη και συναντάται σπάνια σε άτομα που ταξιδεύουν στην Ευρώπη από άλλες χώρες. Ενδεχόμενη απειλή μπορούν να αποτελέσουν η νόσος του Lyme και η εγκεφαλίτιδα που μεταφέρεται από τσιμπούρια, ασθένειες οι οποίες θεωρούνται ήδη ενδημικές στην Ευρώπη. Με την κλιματική αλλαγή, είναι πιθανό κρούσματα εγκεφαλίτιδας να αρχίσουν να εμφανίζονται και σε περιοχές που βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα και γεωγραφικά πλάτη. Η μεγαλύτερη συχνότητα των πλημμυρών λόγω της κλιματικής αλλαγής ενδέχεται να αυξήσει και τους κινδύνους από τις ασθένειες αυτές.

Πολλά από τα βακτήρια που προκαλούν τέτοιες ασθένειες βρίσκουν καταφύγιο μέσα στα άλγη και τους ζωοπλαγκτονικούς οργανισμούς. Η αύξηση της θερμοκρασίας ευνοεί την άνθιση των άλγεων και επομένως τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων αυτών ενώ πολλές φορές μεταλλάσσονται γενετικά σε καινούρια και ανθεκτικότερα είδη. Οι λοιμώξεις αυτές μεταδίδονται κυρίως μέσω του νερού. Έτσι όταν το νερό είναι λίγο και κακής ποιότητας, και οι άνθρωποι πολλοί και απροστάτευτοι (χωρίς τροφή, εμβολιασμούς και περίθαλψη), το ξέσπασμα μιας επιδημίας μπορεί να αποβεί μοιραίο για χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως παιδιά.

Οι πλέον ευάλωτες ομάδες λόγω της κλιματικής αλλαγής θα είναι:

• Οι ηλικιωμένοι
• Τα παιδιά
• Τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας που βρίσκονται σε συνεχή ιατρική 
παρακολούθηση
• Οι φτωχοί με προβληματική διατροφή και υποσιτισμό που κατοικούν σε περιοχές 
χαμηλού εισοδήματος με δύσκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
• Οι κάτοικοι νησιώτικων και ορεινών περιοχών που παρατηρείται λειψυδρία και 
εξεύρεσης υγιεινής τροφής.
• Μετανάστες που βρίσκονται σε κοινωνικό αποκλεισμό από την αγορά εργασίας τις 
κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες.

Οι σημαντικότερες επιπτώσεις όμως  είναι, όχι οι άμεσες αλλά, αυτές που θα ακολουθήσουν λόγω της διαταραχής των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων σε συνδυασμό με την κακή ή ελλιπή ιατρική περίθαλψη. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε αρρώστιες από τη μόλυνση και ρύπανση του άμεσου περιβάλλοντος, όπως διάρροιες, υποσιτισμός και πείνα, άσθμα και άλλες αλλεργικές παθήσεις. Αύξηση της θερμοκρασίας  προκαλεί εξάπλωση των ασθενειών που μεταδίδονται από έντομα (π.χ. κουνούπια), δεδομένου ότι τα έντομα αυτά εξαπλώνονται σε μεγαλύτερα πλάτη αλλά και ύψη. Ο βαρύς χειμώνας βοηθά να σκοτωθούν οι προνύμφες των εντόμων. Η άνοδος της θερμοκρασίας σε πολλές περιοχές πέρα από τις τροπικές, έχει οδηγήσει να περνά ο χειμώνας με θερμοκρασίες άνω των 15οC με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται τα έντομα και κυρίως τα κουνούπια με ταχύτατους ρυθμούς. Αυτό συμβαίνει πια και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Έτσι ασθένειες άγνωστες ή που είχαν εκλείψει βρίσκονται σε αύξηση.

Οι δώδεκα θανατηφόρες ασθένειες και επιδημίες που ευνοούνται από την κλιματική αλλαγή είναι: Η Γρίπη των Πτηνών, η ασθένεια Babesiosis, που μεταδίδεται από τα τσιμπούρια, ο ιός Έμπολα, τα εσωτερικά και εξωτερικά παράσιτα, η Μπορρελίωση, η πανούκλα, η φυματίωση, η ασθένεια του ύπνου, που μεταδίδεται από τη μύγα τσε τσε, ο υπερτροφισμός από τα φύκια, ο πυρετός Rift Valley, ο κίτρινος πυρετός και η χολέρα.

Η όλη κατάσταση επιτείνεται με την μετακίνηση πληθυσμών σε ασφαλέστερα μέρη, οπότε υπάρχει και αύξηση νοσημάτων σε μέρη που δεν είχαν προσβληθεί.

Κατηγορίες επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία

α) Άσθμα, αναπνευστικές αλλεργίες και ασθένειες από τον ατμοσφαιρικό αέρα


β) Νεοπλάσματα


γ) Καρδιοαναπνευστικά προβλήματα και εμφράγματα


δ) Τροφιμογενείς ασθένειες και λοιμώξεις


ε) Νοσηρότητα και θνησιμότητα από τη ζέστη


στ) Επιπλοκές στην ανθρώπινη ανάπτυξη


ζ) Ψυχική υγεία και διαταραχές άγχους


η) Νευρολογικές διαταραχές


θ) Ασθένειες που προκαλούνται από φορείς


ι) Ασθένειες που προκαλούνται από το νερό


ια) Νοσηρότητα και θνησιμότητα από τον καιρό (ακραία καιρικά φαινόμενα)

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι κίνδυνοι που εγκυμονούν οι κλιματικές αλλαγές για την υγεία, θα είναι σημαντικοί και θα ποικίλλουν ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή. Η υγεία ενδέχεται να επιβαρυνθεί από τον υποσιτισμό, τη διάρροια και την ελονοσία, που αποτελούν αιτία θανάτου 6,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μετανάστευση των πληθυσμών και σύνθετες επιδημιολογικές παράμετροι έχουν τροποποιήσει τη συμπεριφορά των ιών. Νέοι ιοί που μεταδίδονται με κουνούπια ανακαλύπτονται κάθε χρόνο σε παγκόσμια βάση ενώ άλλοι ιοί μεταφέρονται μεταξύ των ηπείρων. Τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι θα προσβληθούν από δάγκειο πυρετό και δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι θα νοσήσουν από ελονοσία, εκτιμά ο Ρομπέρτο Μπερτολίνι, διευθυντής του Κέντρου Υγείας και Περιβάλλοντος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οι κίνδυνοι για την Υγεία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι σημαντικοί και διαφορετικοί από περιοχή σε περιοχή και συχνά θα είναι μη αναστρέψιμοι

Τις επόμενες δεκαετίες οι κλιματικές αλλαγές θα φέρουν νέες ασθένειες, άγνωστες μέχρι τώρα. Τα πρώτα περιστατικά λοίμωξης από τον ιο του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας καταγράφηκαν τον Αύγουστο του 2010. Τότε επικράτησε πανικός και οι ειδικοί εντομολόγοι προειδοποιούσαν ότι «ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι να γίνει απολύμανση σε κάθε περιοχή με στάσιμο νερό ακόμη και μέσα στα αστικά κέντρα». Κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους και ζώα είχαν καταγραφεί τα έτη 2010-2014, κατά τους θερινούς μήνες, σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, ενώ κυκλοφορία του ιού είχε καταγραφεί σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες. Αν και τα έτη 2015-2016 δεν καταγράφηκαν κρούσματα της λοίμωξης σε ανθρώπους στην Ελλάδα, λόγω της σύνθετης επιδημιολογίας και της απρόβλεπτης κυκλοφορίας του ιού, θεωρούνταν πιθανή και αναμενόμενη από τους επιστήμονες, η επανεμφάνιση περιστατικών λοίμωξης από τον ιό στη χώρα μας.

Η σκόνη της Σαχάρας, που συχνά επισκέπτεται τη χώρα μας από την Αφρική, συνδέεται με την εξάπλωση της νόσου του Lyme (λάιμ) στην Ελλάδα και αποτελεί μια χαρακτηριστική περίπτωση των λεγόμενων «εξωτικών» ασθενειών πλήττουν την Ευρώπη εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Ο δάγκειος, που μπορεί να προκαλέσει αιμορραγικό πυρετό και ο ιός Chikungunya, που προκαλεί έντονες αρθραλγίες, θα δημιουργήσουν τα προσεχή χρόνια επιδημίες στις χώρες της Μεσογείου». Ο Ιός Chikungunya μεταφέρεται ταχέως κατά τα τελευταία χρόνια από τον Ινδικό Ωκεανό στην Ευρώπη. Τα πιο σοβαρά συστηματικά νοσήματα που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών στην Ελλάδα είναι η εγκεφαλίτιδα του Νείλου και η ελονοσία. Οι σκνίπες είναι μέσο μετάδοσης κάλα αζάρ που δυστυχώς τσιμπούν και κατά την διάρκεια της ημέρας. 
Σποραδικά κρούσματα δάγκειου πυρετού έχουν αναφερθεί επίσης στην Ελλάδα. Ο δάγκειος πυρετός προκαλούσε πριν το 1990 επιδημίες στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι έχει ελεγχθεί στην Ελλάδα, η εκτεταμένη διασπορά της νόσου στη Μέση Ανατολή, στην Ασία, στην Αφρική σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές και τα υψηλά ποσοστά μεταναστών και προσφύγων από τις χώρες αυτές δημιουργεί φόβους επανεμφάνισης κρουσμάτων στο μέλλον. Το κουνούπι που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό συνήθως αναπαράγεται κοντά σε κατοικίες χρησιμοποιώντας το γλυκό νερό που λιμνάζει. Εισβάλλει με κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος και ισχυρή μυαλγία, οσφυαλγία, δερματική υπερευαισθησία, εξάνθημα, ανορεξία, ναυτία, έμετο. Σε σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζεται αιμορραγικό εξάνθημα και αιμορραγίες σε διάφορες εστίες του σώματος. Μετά το τσίμπημα κουνουπιού συρρέουν τοπικά παράγοντες φλεγμονής, εκλύεται ισταμίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση κνησμού, πρηξίματος, ερυθρότητας. Η τοπική εφαρμογή αντισηπτικού και αντιισταμινικής αλοιφής ανακουφίζει από τα συμπτώματα και παρέχει αντισηψία.

Διαβάστε επίσης

• Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου; Μικρά αλλά χρήσιμα μυστικά για τα κουνούπια
• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video

Κρανιά, μαυροβεργιά, κράνα η Ελληνική υπερτροφή για καρδιά, διαβήτη, έντερο, διάρροια, πυρετό.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Τα κράνα είναι καρποί φυλλοβόλων δέντρων (κρανιά) που ευδοκιμούν κυρίως στις ορεινές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Η περίοδος ανθοφορίας του φυτού ξεκινά αρχές της άνοιξης και καρποφορεί το φθινόπωρο. 

Η κρανία φέρει όμορφους κίτρινους ανθούς και κόκκινα μούρα. 

Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διαπιστώθηκε πως τα κράνα είναι σημαντικής διατροφικής αξίας, καθώς είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά ενώ η συνολική αντιοξειδωτική τους ικανότητα είναι υψηλότερη από κάθε άλλο φρούτο με το οποίο συγκρίθηκαν.

Έρευνες απέδειξαν ότι τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ανθοκυάνες και φαινολικά παράγωγα. Σε άλλες εργαστηριακές έρευνες βρέθηκε μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe) αλλά και βιταμίνη C (103 mg/100 g), καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε ασκορβικό οξύ (4873 mg/100 g, περισσότερο από φράουλες, πορτοκάλια και ακτινίδια), καροτίνη και τανίνες. Οι ουσίες αυτές έχουν αντιοξειδωτικές και στυπτικές ιδιότητες. Αποτελούν τονωτικό του ανθρώπινου οργανισμού και ρυθμίζουν το πεπτικό σύστημα. Τα κράνα περιέχουν την υψηλότερη ποσότητα σε ανθοκυάνες σε σύγκριση με τα σμέουρα, τα βατόμουρα και τα φραγκοστάφυλα.

Oι Αρχαίοι Έλληνες τη χρησιμοποιούσαν για παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, της δυσπεψίας, και της καρδιάς διότι μπορούσε πολλές φορές να θεραπεύει αυτές τις παθήσεις. Ακόμη δίνει ενέργεια στον οργανισμό μετά από σκληρές εργασίες που τον καταπονούν. Τα κράνα επίσης περιέχουν βιταμίνες Α και C και πολλά αντιοξειδωτικά και μεταλλικά στοιχεία όπως ο σίδηρος. Επομένως δε φαίνεται περίεργο που η Κινεζική ιατρική χρησιμοποιούσε τα κράνα για αιώνες.

Τα κράνα βελτιώνουν την όραση και τη μνήμη. Τα αντιοξειδωτικά θωρακίζουν τον οργανισμό και επιβραδύνουν τη γήρανση γιατί απομακρύνουν από τα κύτταρα, τις ελεύθερες ρίζες. Τα φλαβονοειδή έχουν αντιθρομβωτική δράση και μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου πολλών χρόνιων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, το εγκεφαλικό και η στεφανιαία νόσος.

Τα Κράνα:

• αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης C, πηγή βιταμίνης E
• περιέχουν ισχυρά φυσικά αντιοξειδωτικά
• περιέχουν μηδενικά λιπαρά και χοληστερόλη

Τα κράνα είχαν την υψηλότερη τιμή αντιοξειδωτικής δραστηριότητας. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος αυτών των τιμών παρατίθενται αντίστοιχες τιμές και από άλλα είδη και ποικιλίες νωπών καρπών:

Κράνα Ντούλια1 (μεγαλόκαρπα) 54,8

Κράνα Ντούλια2 (μικρόκαρπα) 100,8

Κράνα Ηλέκτρα 99,6

Κράνα από περιοχή Νάουσας 76,1

Βερίκοκα 3,5

Φράουλες 48,0

Ροδάκινα 7,00 – 17,02

Αχλάδια 20,0 – 29,60

Κεράσια 15,5 – 41,04

Μήλα 7,0 – 32,0

Μούρα μαύρα Κ. Στυλιανίδης 61,6

Βύσσινα 32,5 – 35,3

Η Κρανιά ή κρανειά ή μαυροβεργιά είναι φυλλοβόλο δέντρο (και θάμνος). Ανήκει στα αγγειόσπερμα, στην οικογένειας των Κρανειοειδών. Χαρακτηρίζεται από πυκνό φύλλωμα. Τα άνθη της είναι κίτρινα με τέσσερα πέταλα και οι καρποί της σφαιρικοί με έντονο κόκκινο χρώμα και ξινή γεύση - ονομάζονται κράνα. Η περίοδος ανθοφορίας της είναι νωρίς την άνοιξη ενώ η περίοδος καρποφορίας της είναι τους φθινοπωρινούς μήνες, Οκτώβριο και Νοέμβριο. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή με μικρή διαφορά στο χρώμα της εσωτερικής από την εξωτερική όψη. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο φυτό στην Ευρώπη.

Η κρανιά είναι πασίγνωστη από την αρχαιότητα, από την εποχή του Ομήρου με το όνομα “Κράνεια”. Στα πολύ παλιότερα χρόνια τα κράνα πρέπει να είχαν κα μαγικές ιδιότητες, αν πιστέψουμε τον Όμηρο που βεβαιώνει ότι η φοβερή Κίρκη παρέθεσε στον Οδυσσέα και την παρέα του, για τροφή, «καρπόν κρανείας και άκυλον βάλανον», κράνα και πουρναρίσια βαλανίδια. Μάλιστα, σύμφωνα με το Θεόφραστο, το ξύλο της κρανιάς ήταν σκληρό και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν μπαστούνια, κυνηγητικές λόγχες, πολεμικά ακόντια, και τόξα. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαξαν τον Δούρειο Ίππο με ξυλεία κρανιάς από το ιερό δάσος του Απόλλωνα. H κρανιά αποτελεί ένα πολύτιμο και ενδιαφέρον είδος, καθώς από την αρχαιότητα ήταν γνωστές οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού, ενώ επειδή δεν έχει πολλούς εχθρούς και ασθένειες, μπορεί να καλλιεργηθεί ως βιολογική καλλιέργεια.

Η κρανιά ανθίζει νωρίς τον χειμώνα (Ιανουάριο-Φεβρουάριο) και η άνθηση διαρκεί περίπου 45-50 ημέρες, ενώ το ξύλο της είναι πολύ σκληρό και έχει μεγάλη αντοχή στη θραύση. Από τα αρχαία χρόνια, λόγω αυτών των ιδιοτήτων του, χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία βελών και δοράτων. Οι καρποί της είναι στυφοί στην αρχή και με την πλήρη ωρίμανση γίνονται εδώδιμοι. Έχουν πολλά αντιοξειδωτικά (φλαβονοειδή και ανθοκυάνες) με αποτέλεσμα να αποτελούν ένα πολύ σημαντικό φαρμακευτικό φυτό. Επίσης, η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C και βιταμίνη Α είναι υψηλή. Περιέχουν ακόμη τανίνες, πηκτίνες και πολλά μεταλλικά στοιχεία όπως είναι ο σίδηρος.

Τα κύρια χημικά συστατικά των κράνων είναι οι ανθοκυάνες που αποτελούν φυτικές υδατοδιαλυτές χρωστικές που ανήκουν στα φλαβονοειδή. Δίνουν στους καρπούς και στα άνθη έντονα χρώματα (πορτοκαλί, κόκκινο, μοβ, μπλε, κ.λπ.). 

Οι καρποί που περιέχουν ανθοκυάνες θεωρούνται προστατευτικοί τόσο για την καρδιά όσο και ενάντια στον διαβήτη. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις ημέρες μας τα κράνα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της διάρροιας και των εντερικών παθήσεων λόγω των τανινών που περιέχουν. Επίσης, ο φλοιός, οι βλαστοί και οι ρίζες χρησιμοποιούνται ως αντιπυρετικά. Σε χώρες της Ασίας, τα κράνα χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του διαβήτη.

Στο μεταξύ, πολύτιμο είναι και το ξύλο της κρανιάς, το οποίο και χρησιμοποιείται στην κατασκευή διαφόρων μικροκατασκευών και εργαλείων (μπαστούνια, γκλίτσες, βέργες, πίπες κ.λπ.). Από τον φλοιό προέρχεται κόκκινη βαφή, με την οποία παλαιότερα βάφονταν δέρματα, ενώ με τους καρπούς έβαφαν αβγά. Επίσης παράγεται ένα παραδοσιακό λικέρ.

Τα κράνα στην κουζίνα

Εκτός από τις θεραπευτικές ιδιότητες, οι καρποί της κρανίας χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μαρμελάδας και σάλτσας. Οι κάτοικοι της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιούν τους καρπούς του φυτού για την απόσταξη της βότκας. Στην Ελλάδα τα χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε λικέρ, ενώ στο Ιράν και στην Τουρκία, τα τρώνε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σαν σνακ. Επίσης, αποτελεί βασικό συστατικό για την παρασκευή του παραδοσιακού τούρκικου κρύου ποτού, που λέγεται kizilcik serbeti.

Tο κράνο (Cornus) και το κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon)

Tο κράνο (Cornus) συγχέεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων με τα ξενόφερτα κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon), το οποίο συγγενεύει με το μύρτιλλο. Άλλωστε οι καρποί του κράνμπερι έχουν σκούρο βυσσινί χρώμα ενώ αντίθετα το κράνο έχει κόκκινους γυαλιστερούς καρπούς και είναι πολύ πιο πλούσιο σε διατροφικά στοιχεία.

Η σύγχυση αυτή δυστυχώς έχει φέρει σε δυσμενή θέση τους παραγωγούς κράνου και προϊόντων αυτού καθώς πολλές φορές κυρίως σε καταστήματα delicatessen, κάβες και σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ πωλούνται κράνμπερι ως κράνα, τα οποία εισάγονται κυρίως από χώρες του εξωτερικού με ότι αυτό συνεπάγεται για τους ίδιους τους καλλιεργητές.

Το θέμα όπως είναι φυσικό αδυνατίζει τη θέση των καλλιεργητών οι οποίοι παλεύουν για να δώσουν στο κράνο την υπεραξία ενός σούπερ τροφίμου (ενός τροφίμου που συγκεντρώνει δηλαδή πολλά θρεπτικά, όπως η σπιρουλίνα, το ιπποφαές κλπ.).  

Η σύγχυση ωστόσο υπάρχει, όχι μόνο μεταξύ των καταναλωτών, αφού με μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο, ειδικά σε ιστοτόπους με θέματα διατροφής, μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι κράνα και κράνμπερις συγχέονται σε τέτοιο βαθμό σαν να πρόκειται για το ίδιο φρούτο!

Διαβάστε επίσης

• Μύρτιλα (blueberries) και άγρια μύρτιλα (bilberries) για το μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία, τον διαβήτη, την καρδιά, τον καρκίνο, τα μάτια, την αντιγήρανση.
• Βερίκοκο για την υγεία, την αναιμία, την δυσκοιλιότητα, την όραση, την ομορφιά και τα κουκούτσια τους για τον καρκίνο.
• ΚΕΡΑΣΙ. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ. ΧΥΜΟΣ ΑΠΟ ΚΕΡΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΠΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΥΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΣΚΗΣΗ.
• Διάβασμα, εξετάσεις και διατροφή. Τα κεράσια απαραίτητα στους μαθητές για τις εξετάσεις.

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

Έχετε πυρετό; Ποιες οι αιτίες που τον προκαλούν; Aντιπυρετικά βότανα. Τι ΔΕΝ πρέπει να φάτε;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο πυρετός είναι όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι μεγαλύτερη από το κανονικό. Τα όρια φυσιολογικής θερμοκρασίας, έχουν θεσπισθεί με βάση το σημείο του σώματος στο οποίο μετράται η θερμοκρασία του.

Έτσι για μέτρηση της θερμοκρασίας στην κοιλότητα της μασχάλης, η φυσιολογική θερμοκρασία ορίζεται στο εύρος μεταξύ των 36,2 C – 36,9 C.  Γιά μέτρηση στο ορθό, η  θερμοκρασία κυμαίνεται από 36,1 C  το πρωί έως 37,4 C αργά το απόγευμα. Στη στοματική κοιλότητα κυμαίνεται από 35,9 C – 37,2 C. Στα παιδιά, η θερμοκρασία πάνω από 38.C υποδηλώνει πυρετό. Η θερμοκρασία μπορεί να κυμαίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν αποτελεί πάντοτε ένδειξη σοβαρής ασθένειας. Ο πυρετός πρέπει να φθάσει τους 42.C για να προκαλέσει βλάβη. Αυτό είναι πολύ σπάνιο. 

Η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, γίνεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Για την ακρίβεια στον υποθάλαμο (τμήμα του εγκεφάλου), ευρίσκεται το αντίστοιχο κέντρο.

Κατά την εμφάνιση πυρετού, το θερμορρυθμιστικό κέντρο διεγείρεται μεταφέροντας προς τα άνω τα επίπεδα θερμοκρασίας του σώματος. Η διέγερση του κέντρου σχετίζεται με την κυκλοφορία στο αίμα, ειδικών ουσιών, γνωστών ως πυρετογόνα. Αυτά απελευθερώνονται πρωτίστως από μικρόβια, ιούς και προϊόντα καταστροφής ιστών.

Τι προκαλεί πυρετό;

Ο πυρετός δεν είναι αρρώστια, είναι σύμπτωμα (όπως, για παράδειγμα, ο βήχας) που οφείλεται σε πολλά αίτια.

Ποιες είναι οι αιτίες του πυρετού;

• Λοιμώδεις νόσοι (ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις όπως κοροναϊός, γρίπη, πνευμονία, γαστρεντερίτιδα, λοιμώδης μονοπυρήνωση κ.α.) Ορισμένοι τύποι λοιμώξεων που οδηγούν σε πυρετό περιλαμβάνουν:

- ιογενή (που προκαλείται από έναν ιό) - περίπου εννέα στα δέκα παιδιά με πυρετό θα έχουν μια ιογενή ασθένεια, όπως το κρύωμα, τη γρίπη ή τη γαστρεντερίτιδα

- βακτηριακή (προκαλείται από βακτήρια) - όπως ορισμένες λοιμώξεις του αυτιού, η πνευμονία ή λοιμώξεις των ούρων.

• Ασθένειες του ανοσοποιητικού συστήματος (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγγειΐτιδες, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, νόσος του Still κ.α. )

• Κακοήθεια (κυρίως λέμφωμα, λευχαιμίες)

Φάρμακα και χρήση ουσιών (παραισθησιογόνα, δηλητηρίαση με κοκαϊνη, οπιούχα)

• Θρομβοεμβολικές νόσοι (πνευμονική εμβολή, εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, έμφραγμα)

• Καταστροφή ιστών (εγχειρήσεις, ραβδομυόλυση)

• Ηλιακό έγκαυμα

Ορισμένα άτομα δεν αντιλαμβάνονται την ύπαρξη πυρετού ή καταβάλλονται λίγο από την παρουσία του. Όμως σε άλλους, ο πυρετός γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτός και μάλιστα μπορεί ενδεχομένως να συνοδεύεται και από κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κακουχία

• Καταβολή των δυνάμεων

• Λάμποντες οφθαλμοί («γυαλιστερά μάτια»)

• Ταχυκαρδία

• Ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή)

• Ζεστή επιδερμίδα

• Κρύα άκρα

• Στεγνή γλώσσα και καλυμένη με λευκωπό επίχρισμα

• Ξηρά χείλη

• Δίψα

• Κεφαλαλγία

• Ναυτία

• Μυαλγίες

• Ρίγος

• Φρίκια (ρίγη μαζί με δριμύ αίσθημα ψύχους)

• Ελάττωση της ποσότητας των αποβαλλομένων ούρων

• Σκούρα ούρα (αύξηση της πυκνότητάς τους)

Η εκτίμηση του πυρετού πρέπει να γίνεται πάντα με τη χρήση θερμομέτρου και όχι με την αίσθηση της αφής.

Πρέπει να γνωρίζετε για τον πυρετό

Η θερμοκρασία του παιδιού σας θα ανεβοκατεβαίνει περίπου κάθε τέσσερις ώρες. Αυτό αποτελεί τη φυσική μέθοδο του σώματος για την καταπολέμηση μιας μόλυνσης. Αντιπυρετικά φάρμακα μπορεί να μην έχουν καμία συνέπεια στη θερμοκρασία του παιδιού σας ή μειώνουν τη θερμοκρασία μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό είναι φυσιολογικό και δεν πρέπει να προκαλέσει ανησυχία.

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο πυρετός ακόμα και όταν φτάσει τους 41οC προκαλεί εγκεφαλικές βλάβες. Κάποιες περιπτώσεις εγκεφαλοπάθειας οφείλονται στις συγκεκριμένες λοιμώξεις, των οποίων ένα από τα συμπτώματα είναι και ο πυρετός. Δεν είναι όμως ο πυρετός αυτός που προκαλεί την εγκεφαλοπάθεια.

Τα μέτρα ανακούφισης σε περίπτωση πυρετού, περιλαμβάνουν:

–   Χορήγηση αντιπυρετικών. Ενδείκνυται σε πυρετό άνω των 38.5 C.

–   Αποφεύγεται ο βαρύς ρουχισμός.

–  Η θερμοκρασία του χώρου πρέπει να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα.

–   Συστήνεται η λήψη υγρών, κυρίως νερού και τσαγιού, προς αποφυγή της αφυδάτωσης.

–  Δροσερά επιθέματα (κομπρέσες) πάνω στο μέτωπο και στους βουβώνες, είναι υποβοηθητικά

– Το χλιαρό λουτρό (θερμοκρασία του ύδατος είναι μόλις ανεκτή από τον ασθενή) είναι αποτελεσματικό. Η διάρκειά του οφείλει να είναι τουλάχιστον 15 – 20 λεπτά.

– Σε εμφάνιση ρίγους (τρέμουλο) το λουτρό αναβάλλεται. Στην περίπτωση αυτή συστήνεται  η παραμονή του ασθενούς στο κρεββάτι και το σκέπασμα του με κουβέρτα.

–  Αν  παρατηρείται εξάνθημα οπουδήποτε στο σώμα, ή έμετοι, ή το παιδί εμφανίζει κακοδιαθεσία, θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα από παιδίατρο.

–  Ομοίως στους ενήλικες, πυρετός που μετά την αρχική αντιμετώπιση σε επίπεδο πρώτων βοηθειών εξακολουθεί να επιμένει, οφείλει ο πάσχων να καταφεύγει σε ιατρική εξέταση.

–  Πυρετός που έχει μετρηθεί στην μασχαλιαία κοιλότητα και έχει ευρεθεί άνω των 41,5 C, είναι δυνητικά επικίνδυνος και απαιτεί την άμεση εξέταση του πάσχοντα από ιατρό και την ενδεχόμενη μεταφορά του σε νοσοκομείο.

Αν ο πυρετός δεν υποχωρεί μετά από 1-2 εικοσιτετράωρα, τότε ο ασθενής πρέπει να απευθυνθεί στον οικογενειακό του ιατρό ή σε τμήμα επειγόντων περιστατικών. 

Ανάλογα με την αιτία του πυρετού θα ζητηθούν διαγνωστικές εξετάσεις και θα ξεκινήσει κατάλληλη αγωγή (αντιβιοτικά, στοχευμένη θεραπεία κ.α).

Τι δεν πρέπει να φάτε αν έχετε πυρετό;

. Ανθυγιεινά φαγητά: Τα φαγητά που δεν έχουν βιταμίνες θα καταπονήσουν τον οργανισμό σας ακόμα περισσότερο και θα καταρρακώσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Έτσι δεν πρέπει να σας περνά ούτε σαν ιδέα από το μυαλό το έτοιμο- γρήγορο φαγητό.

. Σοκολάτα και γενικότερα γλυκά: Έρευνες που έχουν επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι η σοκολάτα και γενικότερα οι τροφές που περιέχουν ζάχαρη μπορούν να αυξήσουν τον πυρετό αλλά και την διάρκεια του.

. Αλκοόλ: Το αλκοόλ σε αυτή την περίπτωση είναι απαγορευτικό! Ειδικά αν πίνετε αντιπυρετικά μπορεί να δημιουργήσει αλλεργική αντίδραση στον οργανισμό σας ή απλά να μείωση την δράση τους.

. Κόκκινο κρέας: Για τις δύσκολες μέρες του πυρετού καλό θα ήταν να προτιμήσετε πιο ελαφριές τροφές και όχι τροφές, όπως, το κόκκινο κρέας που είναι δύσκολες στην πέψη.

Τα αντιπυρετικά βότανα

Ορισμένα ροφήματα βοτάνων βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Για την προετοιμασία των ροφημάτων, βράζετε το νερό και, στη συνέχεια, ρίχνετε μέσα για 3-4 λεπτά ένα κουταλάκι από το βότανο. Σουρώνετε και πίνετε. Φροντίστε να μην υπερβείτε τα τρία ροφήματα την ημέρα.

Αποτελεσματικά αντιπυρετικά βότανα είναι τα εξής:

το φασκόμηλο, το καγιέν, η ασκληπιάδα, τα άνθη σαμπούκου, η φλούδα και τα φύλλα της ιτιάς, η λομπέλια, η σμεουριά, η αχίλλεια, το τήλιο, το θυμάρι, η αγγελική, η καλέντουλα, το φλισκούνι και η κιγχόνη.


- Για βήχα και καταρροή προτιμήστε τα άνθη σαμπούκου


- Για πονοκέφαλο και λαιμό προτιμήστε θυμάρι


- Για μειωμένη όρεξη και φλεγμονές επιλέξτε αχίλλεια


- Αν τέλος ο πυρετός προέρχεται από ένα κοινό κρυολόγημα επιλέξτε καγιέν ή αγγελική

Θυμάρι: Το θυμάρι έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιπυρετικές ιδιότητες. Επίσης, διευκολύνει την αναπνευστική λειτουργία. Βοηθά να πέσει ο πυρετός, κυρίως όταν αυτός παρουσιάζεται σε συνδυασμό με πονοκέφαλο, βήχα και πονόλαιμο.

Σαμπούκος: Τα άνθη του σαμπούκου είναι ευεργετικά για τον πυρετό που εκδηλώνεται μετά από ένα κρυολόγημα με βήχα και καταρροή. Ο σαμπούκος έχει την ιδιότητα να προκαλεί εφίδρωση, γεγονός που βοηθά στη μείωση της υψηλής θερμοκρασίας του σώματος. Επίσης, τονώνει την άμυνα του οργανισμού και βοηθά στην απόχρεμψη.

Ιτέα (ιτιά): Η φλούδα και τα φύλλα της ιτιάς χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές τους δράσεις. Περιέχουν σαλικυλικό οξύ, δηλαδή είναι σαν την ασπιρίνη σε μικρές δόσεις. Θεωρούνται αποτελεσματικά αντιπυρετικά, κυρίως όταν ο πυρετός συνοδεύεται από πόνους σε όλο το σώμα (στα κόκαλα και τους μυς).

Μέντα: Βοηθά ως αντιπυρετικό, κυρίως όταν ο πυρετός εκδηλώνεται σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως η ναυτία, οι δερματικοί ερεθισμοί και ο πονοκέφαλος. Έχει την ιδιότητα να «δροσίζει» τον οργανισμό, γεγονός που βοηθά στην πτώση του πυρετού. Πρέπει, όμως, να ξέρετε ότι η μέντα απαγορεύεται εάν κάνετε ομοιοπαθητική, επειδή παρεμποδίζει τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Aχίλλεια (ή αχίλλειος): Τα φύλλα αυτού του βοτάνου ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, καταπολεμούν τις φλεγμονές και εξισορροπούν το μεταβολισμό. Η αχίλλεια συστήνεται όταν ο πυρετός συνοδεύεται από γενικότερη κακοδιαθεσία, μειωμένη όρεξη, δυσπεψία και καούρες.

ΠΡΟΣΟΧΗ

- Ο πυρετός θέλει ανάπαυση, κατανάλωση πολλών υγρών, καλό αερισμό των χώρων που κινούνται οι ασθενείς, καθώς και παραμονή στο σπίτι για τουλάχιστον ένα με δύο εικοσιτετράωρα μετά την υποχώρηση του πυρετού.

- Ένα άτομο με πυρετό, πρέπει να έχει περιορισμένη επαφή με το περιβάλλον του, και κυρίως ηλικιωμένους, εγκύους και μικρά παιδιά. Όποιος φροντίζει για τον ασθενή με πυρετό, πρέπει να πλένει συχνά τα χέρια του με ζεστό νερό και σαπούνι ή με τα ειδικά αντισηπτικά σκευάσματα.

Διαβάστε επίσης

Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε.

Μπορεί να έχετε κοροναϊό χωρίς να έχετε πυρετό;

Έχετε πυρετό; Ποιες οι αιτίες που τον προκαλούν; Aντιπυρετικά βότανα. Τι ΔΕΝ πρέπει να φάτε;

Το ιατρικό ανακοινωθέν από το Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» για τον θάνατο του 8χρονου

 medlabnews.gr iatrikanea 

 Ιατρικό ανακοινωθέν για τον θάνατο του 8χρονου που βρέθηκε θετικός σε στρεπτόκοκκο εξέδωσε το νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού.

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν «Αγόρι, 8 ετών, ελληνικής καταγωγής, προσήλθε στην εφημερία στις 18.12.2023, ξημερώματα 19.12.2023, 04:00, στα ΤΕΠ του Νοσοκομείου, με ΙΧ, συνοδευόμενο από τους γονείς του, από την περιοχή των Δυτικών Προαστίων. Παρουσίαζε αναπνευστική ανεπάρκεια και κυκλοφορική καταπληξία, σε έδαφος σηπτικού shock με αναφερόμενη εμπύρετη λοίμωξη ανώτερου αναπνευστικού από τετραημέρου. Έγινε ανάνηψη με υγρά και χορήγηση τριπλού αντιβιοτικού σχήματος στα Εξωτερικά Ιατρεία και εισήχθη άμεσα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας» αναφέρει για τον 8χρονο που βρέθηκε θετικός στον στρεπτόκοκκο.

Το ανακοινωθέν συνεχίζει δε, αναφέροντας πως «Διασωληνώθηκε και υποστηρίχθηκε το κυκλοφορικό σύστημα με 3 ινότροπα. Χορηγήθηκε γ-σφαιρίνη. Λίγες ώρες μετά την εισαγωγή στη ΜΕΘ και παρά την εντατική υποστήριξη όλων των συστημάτων, εμφάνισε καρδιακή ανακοπή και κατέληξε στις 09:44. Αναμένονται οι καλλιέργειες βιολογικών υγρών για ανάδειξη πιθανού μικροβιακού παράγοντα. Θα διενεργηθεί νεκροψία, νεκροτομή».

Την είδη για τον θάνατο του 8χρονου αγοριού αποκάλυψε ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος.

Ο κ. Γιαννάκος μιλώντας στο Mega για τις πληροφορίες σχετικά με τον θάνατο ενός 8χρονου παιδιού από στρεπτόκοκκο, εξήγησε ότι «χθες τα ξημερώματα προσήλθε ένα παιδάκι με τους γονείς του, 8 ετών αγόρι, στο ‘Αγλαΐα Κυριακού’ που εφημέρευε. Αμέσως οι γιατροί έκαναν πολύ μεγάλη προσπάθεια, του έκαναν στρεπ τεστ, ήταν θετικό, με πονόλαιμο και υψηλό πυρετό» μεταξύ άλλων.

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος;

Τι είναι ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γιατί ακούγεται τόσο συχνά το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά από τα περιστατικά θανάτων σε παιδιά, και τι προκαλεί στον άνθρωπο; 

 Τα βακτήρια, όπως ο στρεπτόκοκκος, είναι ανάμεσα στις πρώτες μορφές ζωής στη γη, υπάρχουν παντού και αποτελούν μέρος του μικροβιώματος του ανθρώπινου σώματος. Κατά την πανδημία COVID-19, οι σοβαρές λοιμώξεις από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS) μειώθηκαν, ιδίως στα παιδιά, λόγω των επιβληθέντων μέτρων.

Ωστόσο, τα πιο πρόσφατα δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) δείχνουν αύξηση των λοιμώξεων από iGAS σε παιδιά κάτω των δέκα ετών και ενήλικες άνω των 65 ετών, συνδεόμενη με την ευρεία επιδημιολογική εμφάνιση του βακτηρίου στην κοινότητα και των αναπνευστικών λοιμώξεων. 

Επίσης, έχουν καταγραφεί θάνατοι από iGAS σε παιδιά σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Ωστόσο, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση των κρουσμάτων δεν σχετίζεται με νέο στέλεχος, ούτε με αύξηση της αντοχής του βακτηρίου στα αντιβιοτικά. 

 Γενικά, κατά την επικράτηση μίας ιογενούς λοίμωξης, το ανοσοποιητικό σύστημα επικεντρώνεται στην καταπολέμηση του ιού, καθιστώντας «προσωρινά αποδυναμωμένη» την άμυνα κατά των βακτηριακών λοιμώξεων. 

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α είναι υψηλά μεταδοτικός, αλλά κατά κανόνα δεν απειλεί τη ζωή. Περίπου το 5% των ανθρώπων φέρουν αυτό το βακτήριο στο φάρυγγα χωρίς να παρουσιάζουν συμπτώματα (υγιείς φορείς). Συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα, όπως πυρετό, πονόλαιμο, διόγκωση των αμυγδαλών και των τραχηλικών λεμφαδένων, πονοκέφαλο και εξάνθημα, και οι περισσότεροι αναρρώνουν χωρίς επιπλοκές. Ωστόσο, όταν το βακτήριο προσβάλλει μέρη του σώματος που δεν «φιλοξενείται» φυσιολογικά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο που, χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. 

 Πώς μεταδίδεται και πώς τίθεται η διάγνωση μίας στρεπτοκοκκικής λοίμωξης στο λαιμό; 

 Η μετάδοση γίνεται μέσω σταγονιδίων, με τα περισσότερα κρούσματα να εντοπίζονται σε δομές μαζικής διαβίωσης ή χώρους συνάθροισης ατόμων, καθώς και σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα ή ανοσοκατεσταλμένους. Μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπτωματικά και νοσούν, παρά από τους υγιείς φορείς του βακτηρίου. Επειδή τα συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης μοιάζουν με άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις, η οριστική διάγνωση γίνεται από τον παιδίατρο ή τον ωτορινολαρυγγολόγο με βάση την κλινική εξέταση και τα εργαστηριακά ευρήματα. 

Για τη γρήγορη ανίχνευση του στρεπτόκοκκου χρησιμοποιείται το Strep test, το οποίο όταν είναι θετικό, καθορίζει τη διάγνωση και επιτρέπει την άμεση έναρξη της θεραπείας. Ωστόσο, ένα αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει την παρουσία του βακτηρίου. Επί ισχυρής υποψίας, απαιτείται επιβεβαίωση με καλλιέργεια. Η πιο αξιόπιστη μέθοδος είναι η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος, αλλά απαιτεί 2-3 ημέρες για το αποτέλεσμα. 

 Πώς αντιμετωπίζεται και πώς μπορούμε να περιορίσουμε τη μετάδοση του βακτηρίου ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών; 

 Για την αντιμετώπιση της λοίμωξης απαιτείται έγκαιρη έναρξη θεραπείας με το κατάλληλο αντιβιοτικό. Επίσης, είναι εξίσου σημαντικό να τηρούνται τα μέτρα ατομικής προστασίας, όπως η σωστή υγιεινή των χεριών. Ο αερισμός των κλειστών χώρων και ο επιμελής καθαρισμός των επιφανειών και των παιχνιδιών βοηθούν, καθώς το βακτήριο μπορεί να επιβιώσει σε διάφορα αντικείμενα. Επιπλέον, είναι σημαίνον να επικαιροποιούμε τα εμβόλια των παιδιών. Μέσω παιχνιδιού, μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά τη σωστή τεχνική πλύσης των χεριών με σαπούνι και νερό, τη χρήση χαρτομάντηλου ή του αγκώνα για το βήχα και το φτέρνισμα, καθώς και την αποφυγή στενών επαφών όταν αισθάνονται άρρωστα. Τα παιδιά, όπως φάνηκε από την πανδημία, ήταν πιο υπάκουα από πολλούς ενήλικες! 

 Τελικά, πρέπει οι γονείς να ανησυχούν τόσο πολύ; Τι συμβουλές πρέπει να ακολουθήσουν σε περίπτωση νόσησης του παιδιού; 

 Η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο συνήθως προκαλεί ενοχλητικό πονόλαιμο και οδηγεί σε ολιγοήμερη αποχή από το σχολείο. Μάλιστα, 24 ώρες μετά την έναρξη της αντιβιοτικής αγωγής, παρατηρείται σταδιακή ύφεση των συμπτωμάτων, ενώ η κλινική κατάσταση του παιδιού βελτιώνεται και μειώνεται ο κίνδυνος μετάδοσης της λοίμωξης. Είναι ζωτικής σημασίας να απευθυνθείτε έγκαιρα σε γιατρό και να ακολουθήσετε πιστά τις οδηγίες του ως προς την ολοκλήρωση της θεραπείας, καθώς η πρόωρη διακοπή του αντιβιοτικού μπορεί να προκαλέσει υποτροπή της λοίμωξης και ανάπτυξη αντοχής στα αντιβιοτικά μελλοντικά. Με ψυχραιμία, επαγρύπνηση, συνέπεια στη θεραπεία και εμπιστοσύνη στο γιατρό, μπορούμε να ξεπεράσουμε με επιτυχία και αυτήν την πρόκληση!

Διαβάστε επίσης

Ένας πονόλαιμος μπορεί να οφείλεται σε αμυγδαλίτιδα. Πώς θα το καταλάβουμε και πώς αντιμετωπίζεται;

Σύνδρομο Καβασάκι. Η νόσος Kawasaki κάνει υψηλό πυρετό, επιπεφυκίτιδα, εξάνθημα, κόκκινα χείλη, πρησμένα χέρια

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Οι αυτοάνοσες ρευματικές παθήσεις, που λέγονται και νοσήματα του συνδετικού ιστού, είναι όχι μόνο οι σοβαρότερες ρευματικές παθήσεις, αλλά μερικές από αυτές είναι από τις βαρύτερες παθήσεις του ανθρώπου.
Με βάση τα ευρήματα της πρώτης πανελλήνιας επιδημιολογικής έρευνας για τις ρευματικές παθήσεις, που πραγματοποιήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας στο γενικό πληθυσμό της χώρας μας, 11‰ των ενηλίκων πάσχουν από κάποια αυτοάνοση ρευματική πάθηση.

H Νόσος Kawasaki ή βλεννογόνο-δερματικό λεμφαδενικό σύν­δρομο ή σύνδρομο Kawasaki (KD) είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων και σημείων με απαραίτητο σύμπτωμα το υψηλό πυρετό ο οποίος διαρκεί περισσότερο από πέντε μέρες. H Νόσος Kawasaki είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή αυτοάνοση διαταραχή που οδηγεί σε προβλήματα καρδιάς σε παιδιά. Eίναι μια μορφή αγγειίτιδας και οδηγεί σε φλεγμονή των φλεβών, αρτηριών, και τα τριχοειδή αγγεία. Κατά καιρούς, η Kawasaki επηρεάζει στεφανιαίες αρτηρίες που τροφοδοτούν πλούσιο σε οξυγόνο αίμα στην καρδιά του παιδιού. Όταν επηρεάζει στεφανιαίες αρτηρίες, οδηγεί σε φλεγμονή του καρδιακού μυός (μυοκαρδίτιδα), το τοίχωμα της αρτηρίας καθίσταται αδύναμο (ανεύρυσμα)

Tomisaku Kawasaki

Πρώτος περιέγραψε την αρρώστια αυτή το 1967, ο Γιαπωνέζος γιατρός Tomisaku Kawasaki, από τον οποίο πήρε και το όνομα της.

Eμφανίζεται κυρίως σε παιδιά κάτω των 5 ετών, χωρίς να αποκλείονται τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι. Κορίτσια και αγόρια έχουν την ίδια πιθανότητα να προσβληθούν.
Η KD παρατηρείται ολόκληρο τον χρόνο, αν και η συχνότητά της φαίνεται ότι κορυφώνεται ορισμένες εποχές.


Η αιτιολογία της νόσου είναι άγνωστη, πάντως δεν είναι μεταδοτική. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού σε μια τυχαία, ιογενή ή άλλη, λοίμωξη. Υπέρ της λοιμώδους αιτιολογίας της KD συνηγορούν οι κλινικοί και επιδημιολογικοί χαρακτήρες της νόσου, οι οποίοι είναι παρόμοιοι με άλλα νοσήματα της παιδικής ηλικίας, αλλά και η συσχέτισή της με ιούς, βακτηρίδια και άλλους μικρο-οργανισμούς Το χαρακτηριστικό της είναι πως προκαλεί φλεγμονή και εξασθένηση του τοιχώματος των αρτηριών.

Ποια τα συμπτώματα της νόσου Kawasaki

Για να σκεφτεί κανείς την αρρώστια αυτή πρέπει το παιδί να κάνει ψηλό πυρετό για τουλάχιστον πέντε μέρες και να μην δικαιολογείται ο πυρετός του από κάποια άλλη αρρώστια. Τα υπόλοιπα συμπτώματα και σημεία που πιθανό να παρουσιάσει είναι τα ακόλουθα:

• Υψηλός πυρετός για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες
• Τη δεύτερη με τρίτη μέρα του πυρετού παρουσιάζει επιπεφυκίτιδα (κοκκίνισμα των ματιών χωρίς όμως να τρέχει πύο (χωρίς να τσιμπλιάζουν) από τα μάτια).
• Πρησμένα και κόκκινα χέρια (κάτω από τον καρπό) και πόδια (κάτω από τους αστραγάλους) στην αρχή της νόσου, ακολουθούμενα από ξεφλούδισμα του δέρματος των δακτύλων.
• Εξάνθημα εμφανίζεται στο σώμα του παιδιού και στα γεννητικά του όργανα.
• Αλλοιώσεις στο στόμα, όπως ξηρά, κόκκινα, σκασμένα χείλη, ερυθρότητα στο στόμα και/ή στο λάρυγγα, Γλώσσα πρησμένη, κόκκινη που μοιάζει με φράουλα (μοροειδής γλώσσα).
• Λεμφοζίδιο. Διογκωμένος λεμφαδένας στον λαιμό (συνήθως ένας) διαμέτρου τουλάχιστον 1,5 εκατοστού

Επίσης εμφανίζονται στήν φάση αποδρομής της νόσου

• Διάρροια
• Εμετoς

Τα συμπτώματα υποχωρούν σε 2 περίπου εβδομάδες χωρίς θεραπεία, όμως οι επιπλοκές της νόσου επιβάλλουν τη θεραπεία στο νοσοκομείο.

Τα μεγαλύτερα παιδιά με KD μπορεί να έχουν μεγαλύτερη επίπτωση καρδιαγγειακών επιπλοκών λόγω καθυστέρησης στη διάγνωση

Επιπλοκές
Η νόσος Kawasaki μπορεί να παρουσιάσει σημαντικές επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή κι αντιμετώπιση.
Η υπερηχογραφική και ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση είναι απαραίτητες σ’ ολόκληρη τη διάρκεια της νόσου.

• μυοκαρδίτιδα
• περικαρδίτιδα
• αρθρίτιδα
• άσηπτη μηνιγγίτιδα
• ανευρυσματα στεφανιαίων αρτηριών
• έμφρακτα του μυοκαρδίου

Διάγνωση
Εργαστηριακά ευρήματα

• λευκοκυττάρωση
• θρομβοκυττάρωση συνηθως τη 2η εβδομάδα της νόσου
• αύξηση CRP
• αύξηση ΤΚΕ
• αύξηση τρανσαμινασών
• άσηπτη πυουρία

Θεραπεία της νόσου Kawasaki 

Έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία της νόσου Kawasaki στα παιδιά αποτρέπει τον κίνδυνο βλάβης στις αρτηρίες και την καρδιά του πάσχοντος παιδιού.

Η έναρξη θεραπείας με χορήγηση γ-σφαιρίνης (IVIG) ενδοφλέβια σε συνδυασμό με ασπιρίνη για τη μείωση τυχόν υπαρχόντων θρόμβων του αίματος και ενδεχομένως, αντιπηκτικά για την πρόληψη νέων θρόμβων αίματος, μειώνει τη διάρκεια των συμπτωμάτων και τη συχνότητα των βλαβών στα στεφανιαία αγγεία. 
Χορηγείται ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη, που περιέχει ανθρώπινα αντισώματα για να καταπολεμηθεί η φλεγμονή. 
Επίσης χορηγείται ασπιρίνη σε μεγάλες δόσεις μέχρι να υποχωρήσει ο πυρετός και σε μικρότερες δόσεις για μερικές εβδομάδες ακόμα, για να μη σχηματιστούν θρόμβοι μέσα στα αγγεία. Για να ερευνηθούν οι πιθανές βλάβες στα αγγεία της καρδιάς το παιδί υποβάλλεται σε υπερηχογράφημα καρδιάς.

Ποια είναι η πρόγνωση και οι επιπλοκές

Η ανάρρωση είναι συνήθως πλήρης σε παιδιά χωρίς προσβολή των στεφανιαίων αρτηριών. Η ήπια διάταση των στεφανιαίων αγγείων υποχωρεί σε διάστημα μερικών μηνών.
Χωρίς θεραπεία το 20% των παιδιών παρουσιάζουν βλάβες σε μια ή περισσότερες στεφανιαίες αρτηρίες.
Οι βλάβες αυτές είναι ανευρύσματα, διαπλατύνσεις δηλαδή του αγγείου που δημιουργούν συνθήκες ευνοϊκές για το σχηματισμό θρόμβου. Το 10% αυτών των παιδιών θα παρουσιάσει καρδιακή προσβολή. Με τη θεραπεία ο κίνδυνος βλάβης των αγγείων μειώνεται κατά πολύ. Αν έχει παρουσιαστεί μυοκαρδίτιδα, συνήθως υποχωρεί μετά από λίγους μήνες. Επίσης στα παιδιά που νόσησαν υπάρχει μικρός κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου στη μετέπειτα ζωή τους.

Νόσος Καβασάκι και Κοροναϊός 

Προβληματισμένοι εμφανίζονται οι γιατροί της Νέας Υόρκης, καθώς δεκαπέντε παιδιά που έχουν προσβληθεί με τον κοροναϊό πάσχουν από ένα σύνδρομο που μοιάζει αυτό της νόσου Καβασάκι. Οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως την ασθένεια. Σημειώνεται πως παρόμοιες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη.

Τα παιδιά, ηλικίας από 2 ώς 15 ετών, έχουν συμπτώματα τοξικού σοκ ή της νόσου Καβασάκι, που προκαλεί φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων, μεταξύ των οποίων και οι στεφανιαίες αρτηρίες. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των υγειονομικών αρχών της αμερικανικής μητρόπολης, κανένα από τα παιδιά δεν έχει καταλήξει. Τα 15 παιδιά εμφάνισαν υψηλό πυρετό, δερματικό εξάνθημα, εμετούς ή διάρροια.

Κατά τη νοσηλεία τους, πέντε χρειάστηκε να διασωληνωθούν, ενώ όλα χρειάστηκαν υποβοήθηση προκειμένου η αρτηριακή τους πίεση να φτάσει σε φυσιολογικά επίπεδα. Επίσης, τα παιδιά είτε ήταν θετικά στον κοροναϊό είτε, όπως έδειξαν τεστ αντισωμάτων, είχαν προσβληθεί από αυτόν στο παρελθόν.

Την ίδια ώρα, η επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών της πόλης της Νέας Υόρκης, δρ Οξιρις Μπάρμποτμ κάλεσε τους γονείς να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια αν το παιδί τους εμφανίσει πυρετό, δερματικό εξάνθημα, πόνο στην κοιλιά και εμετό. Άλλα συμπτώματα του συνδρόμου Καβασάκι είναι η επιπεφυκίτιδα και οι πρησμένοι λεμφαδένες. Σύμφωνα με τον πολιτειακό επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών, δρ Χάουαρντ Ζάκερ, ο νέος κοροναϊός επιτίθεται σε πολλά όργανα, μεταξύ των οποίων και τα αιμοφόρα αγγεία, γεγονός που πιθανώς να ευθύνεται για την εμφάνιση θρόμβων σε κάποιους αρρώστους.

«Βλέπουμε ότι κάποια παιδιά εμφανίζουν φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων τους και νοσούν από κάποιο σύνδρομο που μοιάζει με το τοξικό σοκ» επισημαίνει ο δρ Ζάκερ, προσθέτοντας ότι οι Αμερικανοί ειδικοί μελετούν και παρόμοιες περιπτώσεις σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Σημείωσε, δε, πως: «Επί του παρόντος πιστεύουμε ότι πρόκειται για μία σπάνια επιπλοκή της μόλυνσης από τον νέο κοροναϊό».

Τονίζεται πως παιδιατρικά νοσοκομεία σε Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο, Ελβετία και Βρετανία καταγράφουν δεκάδες περιπτώσεις παιδιών με τοξικό σοκ. Σε όλα αυτά τα κράτη οι παιδίατροι έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου στους γονείς, συνιστώντας τους να μεταφέρουν στο νοσοκομείο ή στον ιατρό το παιδί εφόσον εμφανίσει υψηλό πυρετό, εξάνθημα και πόνο στην κοιλιακή χώρα, εκφράζοντας τον φόβο ότι οι γονείς διστάζουν να πάνε τα παιδιά τους στα νοσοκομεία εξαιτίας της πανδημίας.

Ωστόσο, παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης και καθώς τα σχολεία ανοίγουν σιγά σιγά, ακόμα και σε κράτη που επλήγησαν σκληρά από Covid-19, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι οι σπάνιες περιπτώσεις εμφάνισης του συνδρόμου σε παιδιά δεν πρέπει να αποτρέψουν το άνοιγμα των σχολείων.

Διαβάστε επίσης
Σύνδρομο RETT. Τι είναι και γιατί επηρεάζει κυρίως τα κορίτσια; Ποια τα συμπτώματα;