Βρούβες, βρούβα, σινάπι χόρτα χωνευτικά και άλλα οφέλη. Πώς βγήκε η φράση 'τον στείλαμε για βρούβες΄;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Με το όνομα βρούβα υπάρχουν αρκετά άγρια χόρτα. Τα συναντάμε με διάφορα ονόματα όπως αγριόβρουβα, ραπανόβρουβα, λαψανόβρουβα, σκυλόβρουβα, γλυκόβρουβα, μαυρόβρουβα.

Η βρούβα ανήκει στην οικογένεια των Σταυρανθών ή Κραμβοειδών. Οι βρούβες είναι από τα πιο κοινά και δημοφιλή άγρια χόρτα στην Ελλάδα. Φυτρώνουν παντού και επειδή δεν έχει νόημα να καλλιεργηθούν όπως οι ζοχοί, συλλέγονται και πουλιούνται στις λαϊκές αγορές σαν άγρια χόρτα.

Οι βρούβες έχουν ζωηρά κίτρινα άνθη, που σχηματίζουν ταξιανθίες και τα φύλλα είναι μετρίου μεγέθους που εναλλάσσονται.  Τα άνθη σχηματίζουν βότρυ και αποτελούνται από τέσσερα πέταλα σε σχήμα σταυρού. 

Οι βρούβες είναι αυτοφυείς στην Ελλάδα και επιστημονικά ονομάζονται Sinapis.  Υπάρχουν τρία υποείδη, η Sinapis Alba (άσπρη), η Sinapis Nigra (μαύρη) και Sinapis Arvensis (άγρια). Η διαφορά τους βρίσκεται στο χρώμα των νευρώσεων που έχουν τα φύλλα τους, στο αρχικό στάδιο βλάστησης όταν σχηματίζουν ροζέτα.

Συγγενές και πολύ όμοιο με το Sinapis είναι και το είδος Brassica. Στην οικογένεια των φυτών αυτών (Cruciferae - Σταυρανθή) ανήκει και η βιολέτα.

Οι βρούβες βγαίνουν σε ηλιόλουστα και ασβεστώδη εδάφη. Δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε νερό και τα βρίσκουμε, ιδιαίτερα το μαύρο, σε χωράφια, ερειπωμένους τοίχους, υποβαθμισμένα και μπαζωμένα εδάφη, σκουπιδότοπους και σαν ζιζάνιο στους σπαρμένους με στάρι αγρούς. Και φυσικά βλασταίνει μέσα στην Αθήνα, αρκεί να βρει ελεύθερο έδαφος. Ανθίζει από τον Μάϊο έως τον Οκτώβριο.

Από την αρχαιότητα οι σπόροι του σιναπιού πιστεύεται ότι έχουν διεγερτικές ικανότητες. Από τους σπόρους του παράγεται η μουστάρδα. Τα είδη S. alba, S. nigra και S. juncea καλλιεργούνται στην Ουγγαρία, Γαλλία, Βρετανία, Καναδά και Η.Π.Α για τα καυτερά τους σπόρια από τα οποία παρασκευάζεται το γνωστό καρύκευμα μουστάρδα. Οι σπόροι αυτοί περιέχουν φυτικά έλαια και ένα ισχυρό υδρολυτικό ένζυμο που ονομάζεται μυροσίνη. Από τη λευκή βρούβα παρασκευάζεται η λευκή μουστάρδα, από τη μαύρη βρούβα η μαύρη μουστάρδα, ενώ η καφετιά παρασκευάζεται από το είδος Brasica juinca.

Στην αρχαιότητα τις χρησιμοποιούσαν για στομαχικές διαταραχές. Αποτελούν καλή πηγή αντιοξειδωτικών (βιταμίνης C, β-καροτενίου, λουτεΐνης, ζεαξανθίνης), ενώ είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, φυλλικό οξύ και βιταμίνη Κ. 

Η βρώση τους θεωρείται χωνευτική, διουρητική, καθαρτική, αποτοξινωτική, τονωτική με ευεργετικά αποτελέσματα στο κυκλοφορικό και τη καρδιά.

Αν ανακατέψουμε το ζουμί τους με μέλι, γίνεται περίφημο σιρόπι και περνάει αμέσως η βραχνάδα και καθαρίζει η φωνή. Οι σπόροι της μαύρης βρούβας χρησιμοποιούνται για παραγωγή φαρμάκων.

Από την αρχαιότητα οι σπόροι του σιναπιού πιστεύεται ότι έχουν διεγερτικές ικανότητες.

Το άσπρο σινάπι έχει διεγερτική επίδραση σε όλες τις λειτουργίες του οργανισμού και δίνει μια αίσθηση ευεξίας ενώ με το μαύρο χτυπώντας σπόρους και τοποθετώντας τον πολτό εξωτερικά προκαλούν τοπική υπεραιμία.

Πώς μαγειρεύονται οι βρούβες

Στην μαγειρική γίνεται χρήση της άσπρης και της άγριας ποικιλίας. Βράζονται τα φύλλα και κυρίως τα βλαστάρια.

Γίνονται βραστά, όπως και τα φύλλα, αλλά σε πολλά χωριά συνηθίζουν να τα βάζουν σε λαδερά φαγητά με κουκιά ή αρακά. Γενικά, οι βρούβες δίνουν μια κάπως βαριά μυρωδιά, παρόμοια με του μπρόκολου. Αποδίδουν μία ελαφρώς καυστική γεύση, πικρή, που παντρεύεται με την γεύση του λαδιού και πηγαίνει άριστα με τα ψάρια. Η γεύση τους είναι γλυκιά και τα τρυφερά φρέσκα φύλλα τους τρώγονται σαλάτα (σαν μαρούλι) μαζί με κρεμμυδάκι ή πράσο, λάδι και ξίδι Μαγειρεύονται κοκκινιστά μαζί με μυρωδικά και λαχανικά, μαζί με ρύζι (γίνονται σαν το σπανακόρυζο), και ντολμαδάκια.
 Φυσικά χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά

Και με τη φράση «τον στείλαμε για βρούβες» και «πήγε για βρούβες» τι εννοεί ο λαός;

Αν και οι βρούβες είναι πολύ κοινά βότανα της Ελλάδας, η φράση «πήγε για βρούβες» σημαίνει ότι κάποιος πήγε κάπου άσκοπα, διότι οι βρούβες είναι τόσο κοινές και φυτρώνουν παντού, ώστε πραγματικά είναι άσκοπο να βάλει κάποιος στόχο να βρει και να τις μαζέψει. Δηλαδή χρησιμοποιείται σαν φράση, όταν κάποιος κάνει πράξεις που δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα.

Διαβάστε επίσης

• Βλήτα ή βλίτα, χόρτα με μεγάλη διατροφική αξία. Τι πρέπει να προσέχουμε στην κατανάλωσή τους. Από που προέρχεται η γνωστή φράση;
• Κουρκουμάς ή κιτρινόριζα ως αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, για τον διαβήτη, την χοληστερινη, το Αλτσχάιμερ, την ακμή, τις πανάδες
• Βάλσαμο ή βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο για την κατάθλιψη, τα τραύματα, το στομάχι, το άσθμα, τον καρκίνο. 
• Ρόφημα με κουρκουμά για χαλάρωση και με θεραπευτικές ιδιότητες
• Σταμναγκάθι για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι, το δέρμα
• Ρίγανη και ριγανέλαιο, με ισχυρές αντιβακτηριακές, αντιοξιδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες (Origanum vulgare)

Γκίνγκο, Τζίνγκο μπιλόμπα για μνήμη, άνοια, συγκέντρωση, εμβοές, εκφύλιση ωχράς κηλίδας

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το Γκίνγκο Μπιλόμπα είναι το αρχαιότερο είδος δέντρου στον πλανήτη. Καλλωπιστικό φυλλοβόλο δέντρο. Ιδιαίτερα κατάλληλο για αστικές περιοχές. Φτάνει και στα 50μ. ύψος. Ευδοκιμεί σε  όξινα και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη.

Η χρήση των φύλλων του ginkgo biloba στην ιατρική πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα το 2800 π.Χ. 

Στις ΗΠΑ κυκλοφορεί ως συμπλήρωμα διατροφής, στην Ευρώπη όμως διατίθεται και ως επίσημο φαρμακευτικό σκεύασμα. Το τζίνγκο μπιλόμπα ήταν μια από τις πρώτες ουσίες που χρησιμοποιούνται σε παραδοσιακές ιατρικές και διερευνήθηκαν διεξοδικά σε επιστημονικά εργαστήρια της Δύσης. 

Μελέτες έδειξαν ότι το βότανο είναι αποτελεσματικό στην αύξηση της ροής του αίματος στα άκρα και τον εγκέφαλο. Καλύτερη ροή αίματος σημαίνει καλύτερη μνήμη και μεγαλύτερη γενική εγρήγορση. Πολυά­ριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι, σε περιπτώσεις εγκεφαλικής ανεπάρ­κειας (ανεπαρκούς ροής αίματος στον εγκέφαλο), το ginkgo biloba αποτελεί μια πολύτιμη και εξαιρετικά ασφαλή θεραπεία.  Αποκαθιστώντας μια ομαλότερη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο, το τζίνγκο μπιλόμπα μειώνει την απώλεια μνήμης, τη σύγχυση, τον αποπροσανατολισμό και την ψυχοκινητική διέγερση. Φυσικά, καλύτερη ροή αίματος σημαί­νει επίσης μικρότερη πιθανότητα για ισχαιμικό εγκεφαλικό. To ginkgo biloba μειώνει τις πιθανότητες εγκεφαλικού και με άλλον ένα τρόπο, κάνοντας τα αιμο­πετάλια λιγότερο κολλώδη, και συνεπώς μειώνοντας τις πιθανότητες να σχηματίσουν θρόμβο και να αποκλείσουν τη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.

Το εκχύλισμα Ginkgo Biloba έχει αποδειχθεί ότι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και προστατεύει αποτελεσματικά τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα των μεμβρανών. Έχει δράση στον εγκέφαλο, τον αμφιβληστροειδή του οφθαλμού και το καρδιαγγειακό σύστημα.

Το Ginkgo Biloba έχει αποδειχθεί ότι δρα θεραπευτικά στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας του αμφιβληστροειδούς, η οποία προκαλεί μείωση ή ακόμα και απώλεια της όρασης. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθά στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Στον εγκέφαλο, το Ginkgo Biloba μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των διαταραχών που οφείλονται στην ηλικία και επηρεάζουν τη νοητική λειτουργία.

Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι τα φύλλα του φυτού μετριάζουν τις δυσμενείς επιδράσεις του παράγοντα ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων, συμπεριλαμβανομένων των φλεγμονωδών αντιδράσεων που σχετίζονται με τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. Το Ginkgo Biloba χρησιμοποιείται για περιπτώσεις κυκλοφορικών προβλημάτων και άλλων σχετιζόμενων διαταραχών όπως είναι οι εμβοές βόμβος (κουδούνισμα των αυτιών), το Αλτσχάιμερ, η ζαλάδα, το σύνδρομο Raynauds, το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα, η ημικρανία, οι δυσλειτουργίες στύσης, η φλεγμονή και διαταραχές στην πνευματική και εγκεφαλική λειτουργία.

Για να απαντηθεί αν κάνει για την άνοια, οργανώθηκαν αρκετές μελέτες σε ανθρώπους που έπασχαν από άνοια διαφορετικής βαρύτητας. Οι μελέτες αυτές έδειξαν ότι σε δοσολογία από 120 έως 240 mg, έδειξαν ότι βελτιώνει την άνοια όταν κάποιος πάσχει ήδη από άνοια, δεν προστατεύει όμως από την εμφάνιση άνοιας αν κάποιος το πάρει προληπτικά. Επίσης, έχει αποδειχθεί χρήσιμο σε ασθενείς με προχωρημένη άνοια, άνοια δηλαδή που συνοδεύεται πια από ψυχιατρικού τύπου διαταραχές στη συμπεριφορά όπως ανησυχία, παραλήρημα, φυγές κ.ο.κ. 

Το ginkgo biloba περιέχει δύο ομάδες δραστικών ουσιών:

– τα φλαβονοειδή και

– τις λακτόνες τερπενίων συμπεριλαμβανομένων των γκιγκολιδίων Α, Β και  Γ, τα διλοβολίδια, το quercetin (κερσετίνη), και τα καεμφερόλη.

Τα γκιγκολίδια ελέγχουν την αλλεργική φλεγμονή, το αναφυλακτικό σοκ και το άσθμα. Μελέτες αποκαλύπτουν επίσης ότι το biloba έχει ισχυρά αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν τις επιδράσεις των ελεύθερων ριζών, που πιστεύεται ότι είναι η αιτία της πρόωρης γήρανσης και της άνοιας και αποκαλύπτουν ότι τα αντιοξειδωτικά μπορούν να προστατεύουν τα μάτια για καθαρότερη όραση, το καρδιαγγειακό σύστημα και το κεντρικό νευρικό σύστημα. Το συμπλήρωμα ginkgo biloba πρέπει να περιέχει 24% φλαβονοειδή και 6% τερπενοειδή. Αυτά τα απαιτούμενα επίπεδα είναι γνωστό ότι δίνουν το μέγιστο δυνατό όφελος για το άτομο που τα λαμβάνει.

Τέλος, τα συ­μπληρώματα ginkgo βοηθούν επίσης στη βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας των ανδρών, σταθεροποιούν τους ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς και ανακουφίζουν από τη δυσφορία της διαλείπουσας χωλότητας, μιας κυκλοφορικής διαταραχής των ποδιών. Βελτιώνοντας την κυκλοφορία μέσω των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων των ματιών, το ginkgo biloba βοηθά επίσης παρέχοντας προστασία από προβλήματα όπως ηεκφύ­λιση της ωχράς κηλίδας και τον καταρράκτη.

Εφαρμογή: 

Καταναλώστε ημερησίως περίπου 150-200 mg τυποποιημένου αποστάγματος ή βάλτε σε χυμούς φρούτων 2-3 φύλλα από το βότανο. Μην υπερβάλλετε στις παραπάνω δόσεις γιατί θα σας προκαλέσει διάρροια και νευρικότητα.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Όταν παίρνετε ginkgo biloba για να βελτιώσετε τη γενική σας ικα­νότητα εγρήγορσης και την οξύνοιά σας, το αποτέλεσμα είναι αισθη­τό σχεδόν αμέσως. To ginkgo δεν είναι διεγερτικό, ωστόσο, και δεν πρόκειται να σας κρατήσει ξάγρυπνους τη νύχτα ή να σας φέρει νευρικότητα. 

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέχει κανείς είναι να λαμβάνει σκευάσματα που φέρουν σαφώς την ένδειξη ότι περιέχουν εκχύλισμα φύλων κι αυτό γιατί οι σπόροι του τζίνγκο μπιλόμπα δεν πρέπει να καταναλώνονται καθώς ενέχουν τον κίνδυνο πρόκλησης επιληψίας. 

Δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές παρενέργειες κατά τη χρήση του τζίνγκο μπιλόμπα. Επίσης, δεν έχουν καταγραφεί σε κλινικές δοκιμές σημαντικές παρενέργειες σε άτομα που λάμβαναν 600 mg εκχυλίσματος φύλλου σε μία δόση. Ελαφρές παρενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικές διαταραχές και κεφαλαλγίες. Προσοχή όμως στις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Τo βότανο δεν θα πρέπει να χορηγείται σε άτομα που ακολουθούν θεραπεία με αντιπηκτικά, όπως η ηπαρίνη και η βαρφαρίνη. Πάντως ακόμα και σε ασθενείς που λαμβάνουν ψηλή δόση τζίνγκο μπιλόμπα (δηλαδή 240 mg), δοσολογίες όπου καταγράφεται παράταση του δείκτη πηκτικότητας του αίματος aPTT, οι αλλαγές που παρατηρούνται δεν είναι τέτοιες που να έχουν κλινικές επιπτώσεις. 

Διαβάστε επίσης

• Κουρκουμάς ή κιτρινόριζα ως αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, για τον διαβήτη, την χοληστερινη, το Αλτσχάιμερ, την ακμή, τις πανάδες
• Βάλσαμο ή βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο για την κατάθλιψη, τα τραύματα, το στομάχι, το άσθμα, τον καρκίνο. 
• Σταμναγκάθι για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι, το δέρμα
• Το οπλοστάσιο της φύσης: Βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες ανά ασθένεια
• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες

Νόστιμα χόρτα της Άνοιξης με πλούσια διατροφική αξία. Ας τα γνωρίσουμε.

 

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr iatrikanea

Η Άνοιξη γεμίζει τους αγρούς με νόστιμα άγρια χόρτα με σημαντική διατροφική αξία. Ας τα γνωρίσουμε…

Σέσκουλα: Από τα πιο δημοφιλή και θρεπτικά λαχανικά της Μεσογείου, μαγειρεύονται με όσπρια στον φούρνο ή στην κατσαρόλα, μπαίνουν σε πίτες, γίνονται σαλάτα και προσθέτουν γεύση στα φρικασέ.

Ραδίκια: Έχουν είτε πικρή είτε γλυκιά γεύση και γίνονται εξαιρετική σαλάτα, ωμή ή βραστή.

Ζοχοί: Μικρό χόρτo, με οδοντωτά φύλλα που γίνεται ιδιαίτερα γλυκό όταν βράσει. Ταιριάζει πολύ σε βραστές σαλάτες αλλά και σε ένα πιάτο με τσιγαριστά χόρτα.

Καυκαλήθρες: Τα παχιά, βελούδινα φύλλα και το χαρακτηριστικό τους άρωμα τις κάνουν ιδιαίτερα αγαπητές για πίτες, βραστές σαλάτες, μαγειρευτά με κρέας, ακόμη και ωμές, πράσινες σαλάτες.

Βρούβες: Η βρούβα ή σινάπι είναι γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη. Στο μεσαίωνα το χρησιμοποιούσαν ως συντηρητικό των τροφών, γιατί σταματά τη δράση των μικροοργανισμών. Δίνει εξαιρετικές βραστές σαλάτες, ενώ μπαίνει και σε πίτες αλλά και ομελέτες.

Άγρια ρόκα: Ελαφρά πικρή, με τραγανά φύλλα, θέλει μόνο λίγο λεμόνι και ανθό αλατιού για να δώσει το μέγιστο της γεύσης της. Ταιριάζει σε όλες τις πράσινες σαλάτες, αλλά δοκιμάστε τη και σε μια ομελέτα.

Βολβοί: Ασκορδουλάκους στην Κρήτη, βορβιά στην Πελοπόννησο, αυτοί οι μικροί ανοιξιάτικοι βολβοί είναι πικροί αλλά απίστευτα νόστιμοι. Έχουν μια ταλαιπωρία στο καθάρισμα, αλλά είναι ονειρεμένοι ως τουρσί και ταιριάζουν πολύ σε μαγειρέματα με χοιρινό, κουνέλι ή χταπόδι.

Σταμναγκάθι: Το άγριο χόρτο της Κρήτης είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και ω-3 λιπαρά οξέα, γνωστά για τις αντιφλεγμονώδεις δράσεις τους. Ταιριάζει σε ωμές ή βραστές σαλάτες, φρικασέ και πιάτα με θαλασσινά.

Διαβάστε
Σέσκουλα ή λαχανίδες με αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ουσίες, κατάλληλα για μάτια, σάκχαρο, έντερο

Σταμναγκάθι, αγριόχορτο που κάνει καλό στο συκώτι, καρδιά, στομάχι, δέρμα

Σησαμέλαιο για πίεση, καρδιά, μνήμη, δέρμα, μαλλιά, δόντια, μαγειρική

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το έλαιο σησαμιού εξάγεται από τους σπόρους του φυτού (Sesamum indicum). Ανήκει στην κατηγορία των πρώτων φυτών που καλλιεργήθηκαν και συνοδεύουν τον άνθρωπο από την αρχή της ιστορίας του. Καλλιέργειες σησαμιού αναφέρονται τόσο στους Ασσυρίους και στους Σουμερίους στην Μεσοποταμία όσο και στην Ινδία και την Ασία όπου όλοι οι λαοί το χρησιμοποιούσαν καθημερινά στην μαγειρική, για θεραπείες αλλά και για καλλυντική χρήση. 

Μπανάνα για αναιμία, κράμπες, έντερο, καούρες, άγχος, διάθεση, σωματική και πνευματική κόπωση

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

της Κλεοπάτρας Ζουμποuρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η μπανάνα είναι ένα από τα πιο ενοχοποιημένα φρούτα, παρεξηγημένα και παραμελημένα από τα άτομα που βρίσκονται σε δίαιτα ή που προσέχουν το βάρος τους.

Ο λόγος είναι η λανθασμένη εντύπωση πως η μπανάνα παχαίνει λόγω των υποτιθέμενων πολλών της θερμίδων. Είναι το πιο αγαπημένο φρούτο των παιδιών. Η γλυκιά της γεύση και η μαλακή υφή σε συνδυασμό με το διασκεδαστικό άνοιγμά της το καθιστούν ως του φρούτο που επιλέγουν πάντα τα παιδιά ως σνακ. 

Το όνομα μπανάνα προέρχεται από το αραβικό banan που σημαίνει δάχτυλο. Η μπανάνα παράγεται σε τροπικό κλίμα και συνεχίζει να ωριμάζει και να παίρνει το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα, ακόμη και αφού έχει περισυλλεχτεί.

Η μπανάνα είναι από τα πιο ωφέλημα φρούτα γιατί παρέχει στον οργανισμό την απαραίτητη ενέργεια και είναι πλούσια σε πολλά θρεπτικά συστατικά. Έχει πολλές φυτικές ίνες και προμηθεύει τον οργανισμό με τις βιταμίνες Α, Β, C, Ε καθώς και με εξίσου απαραίτητα ιχνοστοιχεία  όπως το κάλιο (καλύπτει το 25% των ημερησίων αναγκών του σώματος μας σε κάλιο), τον σίδηρο , το ασβέστιο, το σελήνιο, τον ψευδάργυρο, το μαγνήσιο.

Η περιεκτικότητα της μπανάνας σε θερμίδες είναι μικρή (88 θερμίδες σε μία μπανάνα μεσαίου μεγέθους). Ωστόσο, περισσότερη σημασία έχει η θρεπτική αξία της μπανάνας από τις θερμίδες. Οι θερμίδες αυτές δεν είναι άδειες από θρεπτικές ικανότητες, όπως η ζάχαρη και τα αναψυκτικά. Αντίθετα, είναι γεμάτες θρεπτικά συστατικά και ενώ ικανοποιούν την όρεξη, παράλληλα οικοδομούν και την υγεία.

    Είναι πλούσια σε κάλιο το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στη πρωτεϊνοσύνθεση, στη διατήρηση και στην ανάπτυξη της μυϊκής μάζας. Επίσης συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και βοηθά στην απομάκρυνση της περίσσειας νατρίου με αποτέλεσμα να μειώνει τις κατακρατήσεις υγρών. Έρευνες απέδειξαν ότι το κάλιο που περιέχει η μπανάνα μπορεί να βοηθήσει στη μάθηση , καθιστώντας τους μαθητές πιο προσεκτικούς.

    Αποτελεί σημαντική πηγή μαγνησίου με αποτέλεσμα η κατανάλωση της να ελαττώνει τη σωματική και πνευματική κόπωση και βοηθά στην αντιμετώπιση των κραμπών. Εξαιτίας του γεγονότος ότι είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, δίνει άμεση ενέργεια στον οργανισμό και για το λόγο αυτό αποτελεί το αγαπημένο φρούτο των αθλητών.

    Η βιταμίνη C που περιέχεται στη μπανάνα ενισχύει την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού προστατεύοντας τα κύτταρα από την καταστροφική επίδραση των ελεύθερων ριζών, ενισχύει την απορρόφηση του σιδήρου και είναι απαραίτητη για την σύνθεση του συνδετικού ιστού.

    Η μπανάνα μπορεί μεταξύ άλλων να βοηθήσει στην αποκατάσταση της εντερικής λειτουργίας , ξεπερνώντας το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας, αφού είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.

    Συμβάλλει στην βελτίωση της διάθεσης και αυτό γιατί περιέχει τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ που μετατρέπεται στον οργανισμό σε σεροτονίνη, έναν από τους σημαντικότερους ρυθμιστές της διάθεσης στον εγκέφαλο. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της σεροτονίνης, τόσο καλύτερη είναι η διάθεση μας. 

Οι βιταμίνες B, που τόσο λείπουν από τις σημερινές επεξεργασμένες τροφές μας, υπάρχουν στις μπανάνες. Αυτές είναι οι βιταμίνες που χρειάζονται για την υγεία του πεπτικού συστήματος και των νεύρων. Η πυριδοξίνη, η B6, βρίσκεται σε ποσότητα ίση με εκείνη που περιέχεται στο συκώτι του μοσχαριού. Επίσης το παντοθενικό οξύ περιέχεται σε ποσότητα ίση με εκείνη των λαχανικών και φρούτων. Άλλες βιταμίνες της οικογένειας B που βρίσκονται στη μπανάνα, είναι η Θειαμίνη, η Νιασίνη και το Φολικό Οξύ.    

Τέλος , θα πρέπει να προσθέσουμε ότι οι μπανάνες δεν περιέχουν νάτριο, λίπος και χοληστερόλη.

 Οι μπανάνες και τα οφέλη τους

    Άγχος: Όταν αγχωνόμαστε μειώνονται τα επίπεδα του Καλλίου μας και έτσι τρώγοντας μια μπανάνα λαμβάνουμε το κάλλιο το οποίο μας παρέχει η μπανάνα βοηθώντας την ομαλοποίηση του καρδιακού παλμού μας και στέλνοντας οξυγόνο στον εγκέφαλο.

    Αναιμία:  Η μπανάνα περιέχει πολύ σίδηρο και αυξάνει την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης στο αίμα και έτσι βοηθά σε περιπτώσεις αναιμίας. 

    Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο: Η βιταμίνη B6 που περιέχει επηρεάζει θετικά τη διάθεση.

    Καρκίνος του νεφρού: Τρώγοντας μπανάνες βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου των νεφρών.

    Μυϊκή μάζα: Η μπανάνα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και ιχνοστοιχεία. Αυτό την καθιστά σημαντική για την ομαλή ανάπτυξη του μυϊκού συστήματος. 

    Μυϊκή ανάπτυξη: Η μπανάνα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και ιχνοστοιχεία. Αυτό την καθιστά σημαντική για την ομαλή ανάπτυξη του μυϊκού συστήματος. 

    Προστασία από μυϊκές κράμπες. Οι μπανάνες περιέχουν μαγνήσιο. 

    Γερά οστά: Αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου δίνοντας μας δυνατότερα οστά.

    Ενέργεια: Οι μπανάνες περιέχουν τρία φυσικά σάκχαρα  την σακχαρόζη, τη φρουκτόζη και την γλυκόζη σε συνδυασμό με ίνες. Μια μπανάνα δίνει μια άμεση, διαρκή και ουσιαστική ώθηση ενέργειας.  Δύο μπανάνες παρέχουν αρκετή ενέργεια για μια επίπονη 90λεπτη προπόνηση γι’ αυτό και οι κορυφαίοι αθλητές καταναλώνουν πολλές μπανάνες.            

    Δυσκοιλιότητα: Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες η μπανάνα βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου και το γαστρεντερικό σύστημα.

    Ελάττωση αρτηριακή πίεσης, Η περιεκτικότητά της σε κάλιο και αντιοξειδωτικά μειώνει αισθητά τα υψηλά επίπεδα αρτηριακής πίεσης.

    Βοηθά στην συγκέντρωση και στην μνήμη:  Έρευνα έδειξε ότι οι μαθητές που καταναλώνουν μπανάνες ήταν πιο προσεκτικοί στην τάξη και μαθαίνουν περισσότερα.

    Βοηθούν στις καούρες στο στομάχι. Οι μπανάνες δρουν ως αντιόξινα για το στομάχι και προσφέρουν άμεση ανακούφιση. Εξουδετερώνουν, επίσης, την υπερβολική οξύτητα και μειώνουν τον ερεθισμό με την επικάλυψη των βλεννογόνου του στομαχιού.

    Κατάθλιψη: Οι μπανάνες βοηθούν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης λόγο των υψηλών επιπέδων τρυπτοφάνης που μετατρέπεται σε σεροτονίνη. Οι ουσίες αυτές βοηθούν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και των συμπτωμάτων κρίσεων πανικού, καθώς βελτιώνουν τη διάθεση.

    Πανικός: Για την αποφυγή του πανικού που προκαλεί έντονη επιθυμία για τροφές, πρέπει να ελέγχουμε τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μας, απολαμβάνοντας πλούσια σε υδατάνθρακες τρόφιμα, όπως, οι μπανάνες κάθε δύο ώρες για να κρατηθούν τα επίπεδα σταθερά αποφεύγοντας έτσι τις σοκολάτες. 

    Πλούσιες σε αντιοξειδωτικά

    Τσιμπήματα και δαγκώματα από έντομα: Δρα ως αντιισταμινικό σε τσιμπήματα εντόμων όταν τρίβεται η προσβεβλημένη περιοχή με το εσωτερικό της φλούδας της μπανάνας. Έτσι μειώνεται το πρήξιμο και ο ερεθισμός.  

    Κάπνισμα: Οι μπανάνες μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν τους ανθρώπους που προσπαθούν να σταματήσουν το κάπνισμα. Οι B6 και B12, το κάλιο και το μαγνήσιο που περιέχουν, βοηθούν τον οργανισμό να ανακάμψει από τις επιπτώσεις της στέρησης της νικοτίνης.

    Κονδυλώματα: Οι εναλλακτικοί ορκίζονται ότι όταν τοποθετηθεί η μπανάνα από την εξωτερική πλευρά στο σημείο των κονδυλωμάτων ως επίθεμα για πολλές ώρες θα εξαφανίσει τα κονδυλώματα.

Μια μπανάνα 100 γραμμαρίων περιέχει: 

Θερμίδες 85, 
Πρωτεΐνες 1,1γρ., 
Υδατάνθρακες 22,2 γρ., 
Χοληστερίνη 0, 
Λιπαρά 0,2 γρ.

Βιταμίνες: 
A 190 Δ.Μ., 
β1 0,05mg, 
Β2 0,06mg, 
Β3 0,7mg, 
Β6 0,5mg, 
Φολικό οξύ 10,9μικρομίλ, 
C 10mg, 
D 0,
E 0,4Δ.Μ.

Βασικά μέταλλα: 

Ασβέστιο 8 mg, 
Φώσφορος 26 mg, 
Σίδηρος 0,7 mg, 
Νάτριο 1 mg, 
Μαγνήσιο 33 mg, 
Κάλιο 370 mg.

Μπανάνα ή μήλο; 

Η μπανάνα είναι προτιμότερη έπειτα από σωματική δραστηριότητα, ή όταν επιθυμούμε κάτι γλυκό. Ενδείκνυται σε αθλητές, σκληρά εργαζόμενους, υπερτασικούς με αυξημένες ανάγκες σε κάλιο. Το μήλο βοηθά σε δίαιτα αδυνατίσματος και είναι καλή επιλογή για διαβητικά, καρδιοπαθή ή αλλεργικά άτομα. Η καθημερινή κατανάλωση 1-2 μήλων με τη φλούδα μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Δυστυχώς, εξαιτίας της χρήσης φυτοφαρμάκων πρέπει να τα ξεφλουδίζουμε ή να επιλέγουμε βιολογικά μικρού μεγέθους και να τα πλένουμε καλά.

Τι προσφέρει μια μπανάνα πριν τον ύπνο;

Οι μπανάνες είναι πηγή πολλών βιταμινών, μετάλλων και ινών. Μπορεί να είναι ένα υγιεινό σνακ για το βράδυ που συγκρατεί την λαχτάρα σας για γλυκό, και μπορεί να ενισχύσει τους μύες σας με ηλεκτρολύτες που μειώνουν την εμφάνιση μυϊκών κραμπών τη νύχτα.

Οι μπανάνες ακόμα να σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε καλύτερα, αφού είναι πηγή τρυπτοφάνης, τον πρόδρομο της μελατονίνης. Οι περισσότεροι που υποφέρουν από καούρες και στομαχικό έλκος μπορούν να φάνε μπανάνες χωρίς να αυξήσουν την ενόχληση που προκαλούν τα οξέα στο στομάχι, παρ’ όλο που ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων βιώνει τα αντίθετα αποτελέσματα

Αν είστε επιρρεπής σε μυϊκές κράμπες την νύχτα, η κατανάλωση μπανάνας μειώνει τις πιθανότητες να έχετε κάποιο επεισόδιο κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Οι μυϊκές κράμπες μπορεί να προέρχονται από διάφορες αιτίες, και μία από αυτές είναι η διαταραχή ηλεκτρολυτών. Οι μπανάνες περιέχουν δύο ηλεκτρολύτες, το κάλιο και το μαγνήσιο. Η κατανάλωση τους το βράδυ, μπορεί να προμηθεύσει τον οργανισμό σας με τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες και να μειώσει τον κίνδυνο να πάθετε κάποια κράμπα.

Kαι κάτι χρηστικό εκτός διατροφής.

   Γρήγορο γυάλισμα παπουτσιών: Τρίβοντας με την από μέσα μεριά της φλούδας της μπανάνας τα δερμάτινα μας παπούτσια η κάτι άλλο δερμάτινο, και ακολούθως το σκουπίζουμε με ένα στεγνό πανί. 

Διαβάστε επίσης

• Αβοκάντο, για την χοληστερίνη, την πίεση, την καρδιά, τα μάτια, την γήρανση, κατά του καρκίνου και δεν παχαίνει.
• Πορτοκάλια για τις ιώσεις, αλλά και για τον καρκίνο, την καρδιά, τις πέτρες, την αντιγήρανση.
• Εγκεφαλικό, ημικρανία, οστεοπόρωση, κράμπες, stress έχουν ανάγκη από μαγνήσιο.

Ανακαλούνται πατατάκια Lay’s . Περιέχουν μεγάλες ποσότητες καρκινογόνου ουσίας

medlabnews.gr iatrikanea

To όριο που έχει θέσει η ΕΕ για την παρουσία ακρυλαμιδίου σε πατατάκια με τον κανονισμό 2017/2158 είναι 750 μg/Kg και υποχρεώνει τους υπεύθυνους παραγωγής τροφίμων να εφαρμόζουν μέτρα μείωσης της παρουσίας ακρυλαμιδίου με δειγματοληψία και ανάλυση της παραγωγής τους, αποδεικνύοντας ότι τα επίπεδα ακρυλαμιδίου είναι κάτω από τα καθορισμένα επίπεδα αναφοράς

Πρόκειται για το προϊόν Lay’s Hot Pepper Chips 200 γρ. με ημερομηνία λήξης: 28/04/2024, EAN 8606017377535 προέλευσης Σερβίας.

Το 2015, η EFSA εξέδωσε επιστημονική γνώμη σχετικά με την παρουσία ακρυλαμιδίου (ΑΑ) στα τρόφιμα, εκφράζοντας ανησυχία για τις καρκινογόνες επιδράσεις του και συνιστούσε περαιτέρω μελέτες για τους κινδύνους που συνδέονται με τη διατροφική πρόσληψη. Σύμφωνα με τη γνώμη, τα προϊόντα με βάση την πατάτα, τα προϊόντα με βάση τα δημητριακά και ο καφές είναι οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην έκθεση σε ΑΑ.

  

Το ακρυλαμίδιο που έχει ταξινομηθεί ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» από τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο είναι χημική ουσία που σχηματίζεται σε αμυλούχα προϊόντα διατροφής, όπως οι πατάτες, κατά την έκθεσή τους σε υψηλή θερμοκρασία (πάνω από 120οC), όπως συμβαίνει κατά το τηγάνισμα ή το ψήσιμο στο φούρνο. Αν και ο σχηματισμός ακρυλαμιδίου μπορεί να συμβεί σε όλα τα αμυλούχα τρόφιμα έρευνες έχουν δείξει πως η κύρια πηγή έκθεσης των καταναλωτών σε αυτή την επικίνδυνη χημική ουσία είναι οι πατάτες και τα πατατάκια.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό ΕΟΚ 315/93 ( Κανονισμός του Συμβουλίου, 1993 ), το ΑΑ θεωρείται ρύπος διεργασίας, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ακούσια στα τρόφιμα ως υπόλειμμα από την επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών πρακτικών μαγειρέματος και της βιομηχανικής παραγωγής τροφίμων.

Διαβάστε επίσης

Προσέχουμε το καρκινογόνο Ακρυλαμίδιο στις τηγανητές πατάτες, πατατάκια, τοστ

Είναι υγιεινό το μαγείρεμα με φριτέζα αέρος; Βοηθά η φριτέζα αέρος στο αδυνάτισμα;

Θα φάτε μπακαλιάρο σκορδαλιά; Το σκόρδο είναι φάρμακο για καρδιά, πίεση και ο μπακαλιάρος μεγάλης διατροφικής αξίας.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Παρόλο που η περίοδος της Σαρακοστής αποτελεί παράλληλα και περίοδο νηστείας, η εκκλησία, επέτρεψε να υπάρχουν δυο ημέρες όπου θα επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού. Μία από αυτές τις γιορτές είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου 25 Μαρτίου, όπου παραδοσιακά συνηθίζεται εκείνη την ημέρα να τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά. Η δεύτερη ημέρα εξαίρεσης της νηστείας είναι η Κυριακή των Βαΐων.

Γιατί καθιερώθηκε ο μπακαλιάρος και όχι κάποιο άλλο ψάρι;

Παλιά, όσοι ζούσαν σε παραθαλάσσιες περιοχές, δεν είχαν πρόβλημα να τρώνε φρέσκα ψάρια σε καθημερινή βάση. Για τον ορεινό πληθυσμό όμως, η μεταφορά του ψαριού αντιμετώπιζε προβλήματα, μιας και δεν υπήρχαν τα μέσα μεταφοράς του φρέσκου ψαριού πριν αυτό αλλοιωθεί. Όταν λοιπόν εισήχθηκε ο μπακαλιάρος τον 15ο αιώνα, ήταν ιδανικός, γιατί ήταν ένα φτηνό ψάρι το οποίο μπορεί να διατηρηθεί και εκτός ψυγείου με τη χρήση αλατιού. Με εξαίρεση τα νησιά, όπου το φρέσκο ψάρι δεν ήταν ποτέ πολυτέλεια, οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος εκείνες τις εποχές αποτέλεσε την εύκολη λύση, καθώς ήταν πιο εύκολο να τον προμηθευτεί κανείς και επιπλέον, μπορούσε να διατηρηθεί εκτός ψυγείου, οπότε πέρασε στην παράδοση και κατά συνέπεια έγινε το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου. Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών και όπως όλα τα ψάρια, αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και αμινοξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους.
Η περιεκτικότητά του σε λίπος διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με τα υπόλοιπα ψάρια. Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών με χαμηλά λιπαρά, το λίπος του κυμαίνεται από 0.5-2%. Σε σύγκριση όμως με το κρέας, το λίπος των ψαριών είναι διαφορετικό, καθώς ακόμη και τα πιο λιπαρά ψάρια δίνουν χαμηλότερες θερμίδες σε σχέση με το κρέας γιατί δεν είναι κορεσμένο λίπος. Τα λιπαρά του είναι τα γνωστά σε όλους μας «καλά» λιπαρά, δηλαδή, τα ω-3. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων και προστατεύουν τις αρτηρίες μειώνοντας την πίεση.

Διαβάστε τη συνέχεια....

Βακαλάος (μπακαλιάρος) πλούσιος σε ασβέστιο, μαγνήσιο, φωσφόρο, σίδηρο, κάλιο, Β12 και Ω3 λιπαρά.

και το σκόρδο

Η φύση έχει εφοδιάσει τα προϊόντα της με πολύτιμες φυτοδραστικές ουσίες που προστατεύουν τον οργανισμό από την φθορά. Το πιο αποτελεσματικό από όλα όπως δείχνουν επιστημονικές μελέτες των τελευταίων 50 ετών είναι το σκόρδο. Τροφή και φάρμακο που οι γιατροί της αρχαιότητας συνιστούσαν για τη θεραπεία 61 παθήσεων.

Το σκόρδο ήταν δημοφιλές από την εποχή του Ομήρου. Οι αφροδισιακές και θεραπευτικές του ιδιότητες είχαν γίνει αντιληπτές στον άνθρωπο από τότε. Έτρωγαν σκόρδο κάθε μέρα με ψωμί και επίσης το πρόσθεταν σε σαλάτες.

Με βάση το σκόρδο κατασκεύαζαν μια πάστα που περιείχε επιπρόσθετα από το σκόρδο, τυρί, αυγά, μέλι και λάδι. Πιθανόν η γνωστή μας σκορδαλιά να προέρχεται από εκεί.

Όπως το σκόρδο έτσι και το κρεμμύδι, ήταν μέρος της καθημερινής διατροφής των αρχαίων Ελλήνων και θεωρείτο ιδιαίτερα ισχυρό αφροδισιακό. Οι αρχαίοι Έλληνες το παρείχαν στους αθλητές τους για να τους κάνουν ταχύτερους. Όσο για τους Κινέζους, αυτοί το θεωρούσαν γιατρικό για όλες σχεδόν τις παθολογικές καταστάσεις συμπεριλαμβανομένων της παχυσαρκίας και της ανικανότητας. 
Οι αντιμικροβιακές, αντιθρομβωτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του σκόρδου, καθώς και η ιδιότητά του να μειώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, έχουν αποδοθεί στην ουσία αλλισίνη. Οι αντινεοπλασματικές ιδιότητες είναι πιθανόν να οφείλονται στις ενώσεις θείου ή σε άλλα συστατικά αγνώστου χημικής σύστασης και δομής.

Διαβάστε τη συνέχεια....

Σκόρδο, ένα φάρμακο της φύσης για την καρδιά, την υπέρταση, κατά των λοιμώξεων και του καρκίνου του παχέως εντέρου 

Διαβάστε επίσης

• Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στην διάρκεια του αγώνα του 1821
• Τα πρώτα βήματα για την δημόσια υγεία κατά την διάρκεια την Επανάστασης του 1821. Τα νοσοκομεία του Ναυπλίου και ο ρόλος του Ιωάννη Καποδίστρια

Μπακαλιάρος, βακαλάος, ψάρι πλούσιο σε ασβέστιο, μαγνήσιο, φωσφόρο, σίδηρο, κάλιο, Β12, Ω3 λιπαρά

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Τρώγεται όλη την διάρκεια του έτους και έχει την τιμητική του στις 25 Μαρτίου. Παρόλο που η περίοδος της Σαρακοστής αποτελεί παράλληλα και περίοδο νηστείας, η εκκλησία, επέτρεψε να υπάρχουν δυο ημέρες όπου θα επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού. Μία από αυτές τις γιορτές είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου 25 Μαρτίου, όπου παραδοσιακά συνηθίζεται εκείνη την ημέρα να τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά. Η δεύτερη ημέρα εξαίρεσης της νηστείας είναι η Κυριακή των Βαΐων.

Γιατί καθιερώθηκε ο μπακαλιάρος και όχι κάποιο άλλο ψάρι;

Παλιά, όσοι ζούσαν σε παραθαλάσσιες περιοχές, δεν είχαν πρόβλημα να τρώνε φρέσκα ψάρια σε καθημερινή βάση. Για τον ορεινό πληθυσμό όμως, η μεταφορά του ψαριού αντιμετώπιζε προβλήματα, μιας και δεν υπήρχαν τα μέσα μεταφοράς του φρέσκου ψαριού πριν αυτό αλλοιωθεί. Όταν λοιπόν εισήχθηκε ο μπακαλιάρος τον 15ο αιώνα, ήταν ιδανικός, γιατί ήταν ένα φτηνό ψάρι το οποίο μπορεί να διατηρηθεί και εκτός ψυγείου με τη χρήση αλατιού. Με εξαίρεση τα νησιά, όπου το φρέσκο ψάρι δεν ήταν ποτέ πολυτέλεια, οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος εκείνες τις εποχές αποτέλεσε την εύκολη λύση, καθώς ήταν πιο εύκολο να τον προμηθευτεί κανείς και επιπλέον, μπορούσε να διατηρηθεί εκτός ψυγείου, οπότε πέρασε στην παράδοση και κατά συνέπεια έγινε το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου.

Η ιστορία του «ταπεινού» μπακαλιάρου όμως είναι πραγματικά πολυτάραχη. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Giovanni de Biasio στο βιβλίο του «Μπακαλιάρος - 100 γευστικοί συνδυασμοί για να μαγειρέψετε και να εντυπωσιάσετε» (μετάφραση Βιολέττα Ζεύκη-Βοργιά, εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί), οι πρώτοι που τον ψάρεψαν ήταν οι Βίκινγκς! Ταξιδεύοντας αλίευαν τις μουρούνες στα γεμάτα ψάρια νερά της νησιωτικής συστάδας Λόφοτεν και για να τις διατηρήσουν τις αποξήραιναν στον παγωμένο αέρα του βορρά.

Ένας Βενετσιάνος έμπορος, ονόματι Πιέρο Κουερίνι, ήταν ο πρώτος που αφηγήθηκε τη μέθοδο αλιείας και συντήρησης που εφάρμοζαν οι ψαράδες του Λόφοτεν, οι οποίοι τον είχαν φιλοξενήσει μετά το ναυάγιο του πλοίου του, το 1431.

Η μέθοδος του παστού βακαλάου όμως οφείλεται στους Βάσκους, οι οποίοι, αφού έφτασαν ως τους πλούσιους ψαρότοπους της θάλασσας του Λαμπραντόρ, απέσπασαν το μονοπώλιο της αλιείας του συγκεκριμένου ψαριού από τους βόρειους λαούς και το έφεραν στη λεκάνη της Μεσογείου. Υπάρχει μάλιστα και ο μύθος που λέει ότι οι Βάσκοι, ψάχνοντας για μεγάλους ψαρότοπους μπακαλιάρου, ανακάλυψαν τυχαία τις ακτές του Καναδά πριν ανακαλύψει ο Κολόμβος την Αμερική.

Κατόπιν, το εμπόριο του μπακαλιάρου πήρε παγκόσμιες διαστάσεις. Τον 16ο αιώνα στόλοι ολόκληροι αρμένιζαν φορτωμένοι. Σε μια εποχή που η συντήρηση των τροφίμων ήταν συχνά δύσκολη, ο βακαλάος μετατράπηκε σε τόσο σημαντική πηγή εσόδων ώστε όλες οι χώρες που διέθεταν στόλο εκδήλωσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αλιεία του. Μάλιστα ξέσπασαν και συγκρούσεις, με πιο πρόσφατη αυτήν του 1973, για μια αντιδικία μεταξύ Αγγλίας και Ισλανδίας όπου απαιτήθηκε η επέμβαση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.!

Παρ' όλ' αυτά παραμένει άγνωστο πώς ο μπακαλιάρος, ή βακαλάος, έφτασε στην Ελλάδα. Στοιχεία για τη μεταφορά του στη χώρα μας βρίσκει κάποιος αν ανατρέξει στην ιστορία του εμπορίου μεταξύ Ελλάδας και Αγγλίας, όπου αναφέρεται ότι οι Άγγλοι έστελναν μεγάλες ποσότητες μπακαλιάρου, τις οποίες αντάλλαζαν με φορτία σταφίδας. Φαίνεται ότι γι' αυτό στην Κορινθία και την Αχαΐα, και γενικότερα στην Πελοπόννησο, συναντάμε μεγάλο πλούτο συνταγών με μπακαλιάρο. Πολλές από αυτές δε περιέχουν και σταφίδες, όπως ο ...διάσημος μπακαλιάρος πλακί με σταφίδες.

Ο βακαλάος, αυτό το τόσο νόστιμο και θρεπτικό ψάρι μπήκε στο τραπέζι μας τον 15ο αιώνα και κατάφερε να διεκδικήσει επιτυχώς τη δική του θέση στο εθνικό μας εδεσματολόγιο. Πρόκειται για ψάρι αγαπητό σε όλη την Ελλάδα και μαγειρεύεται με δεκάδες τρόπους, από σφακιανό στιφάδο μέχρι σούπα επτανησιακή (κοφίσι μπιάνκο).

Σήμερα, το εξαιρετικά θρεπτικό αυτό ψάρι (πλούσιο σε μέταλλα, φώσφορο, μαγνήσιο και βιταμίνες Α, Ε και D και φτωχό σε λιπαρά) βρίσκεται στην «κόκκινη» λίστα της Greenpeace, λόγω υπεραλίευσης. Παρ' όλ' αυτά, στο εμπόριο υπάρχει σε αφθονία σε όλες του τις μορφές.

Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών και όπως όλα τα ψάρια, αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και αμινοξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους.

Η περιεκτικότητά του σε λίπος διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με τα υπόλοιπα ψάρια. Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών με χαμηλά λιπαρά, το λίπος του κυμαίνεται από 0.5-2%. Σε σύγκριση όμως με το κρέας, το λίπος των ψαριών είναι διαφορετικό, καθώς ακόμη και τα πιο λιπαρά ψάρια δίνουν χαμηλότερες θερμίδες σε σχέση με το κρέας γιατί δεν είναι κορεσμένο λίπος. Τα λιπαρά του είναι τα γνωστά σε όλους μας «καλά» λιπαρά, δηλαδή, τα ω-3. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων και προστατεύουν τις αρτηρίες μειώνοντας την πίεση.

Επίσης, είναι πηγή πολλών βιταμινών και ιχνοστοιχείων.  Είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α, η οποία έχει άμεση σχέση με την όραση. Άλλη μια σημαντική βιταμίνη είναι η βιταμίνη D, η οποία είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών αλλά και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Ακόμη, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι σημαντικές για την υγεία των νευρικών ιστών.

Η διατροφική αξία του μπακαλιάρου είναι σημαντική καθώς περιέχει:

* Πρωτεΐνη


* Ασβέστιο


* Σίδηρο


* Φώσφορο


* Μαγνήσιο


* Βιταμίνη Β12


* Κάλιο Καλά λιπαρά


*Κορεσμένα, Μονοακόρεστα και Πολυακόρεστα λίπη.

Η συχνή κατανάλωση μπακαλιάρου θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι σε καρδιαγγειακά νοσήματα, περιορίζει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, ενδυναμώνει την νοητική δραστηριότητα του εγκεφάλου και τη μνήμη και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Συμβάλλει επίσης στην εξασφάλιση μιας σωστής και υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς

Στην Ελλάδα, ο βακαλάος εισάγεται από τις βόρειες χώρες και διατίθεται ως κατεψυγμένο προϊόν ή σε μορφή καθαρισμένου φιλέτου χωρίς κόκκαλο, έτοιμου για μαγείρεμα.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 100γρ. ξαρμυρισμένου μπακαλιάρου

Πρωτεΐνη	16,7 g
Ολικό Λίπος	0,9 g
Κορεσμένα Λίπη	0,2 g
Μονοακόρεστα Λίπη	0,1 g
Πολυακόρεστα Λίπη	0.4 g
ω-6	0,05 g
ω-3 μακράς αλυσού	0,32 g
Βιταμίνη Β12	0,5 μg
Ασβέστιο	33 mg
Σίδηρο	0,33 mg
Φώσφορο	33 mg
Μαγνήσιο	11 mg
Κάλιο	28 mg
Νιασίνη	1mg
Αλάτι	580 mg
Νερό	81,5 g
Ενέργεια	76 Kcal

Διαδικασία του ξαρμυρίσματος του μπακαλιάρου

Σύμφωνα με τον G. de Biasio υπάρχουν και κάποια ιδιαίτερα χρήσιμα μυστικά για το μαγείρεμά του. Ο ίδιος σε όλες τις συνταγές χρησιμοποιεί παστό μπακαλιάρο ήδη ξαρμυρισμένο, τονίζοντας ότι η διαδικασία του ξαρμυρίσματος αν και μπορεί να γίνει στο σπίτι είναι αρκετά περίπλοκη.

Πρέπει να βάλουμε τον μπακαλιάρο τουλάχιστον δύο μέρες σε κρύο νερό, το οποίο θα αλλάζουμε 3-4 φορές την ημέρα. Για να συντομεύσουμε τη διαδικασία και να αμβλύνουμε την έντονη γεύση του, ο συγγραφέας μας προτείνει να τον αφήσουμε 12 ώρες στο νερό και μετά 2-3 ώρες σε καυτό γάλα.

Διαβάστε επίσης

Σκόρδο, ένα φάρμακο της φύσης για την καρδιά, την υπέρταση, κατά των λοιμώξεων και του καρκίνου του παχέως εντέρου