Απολίθωμα αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι μετανάστευσαν από την Αφρική πολύ παλαιότερα απ' όσο πίστευαν οι επιστήμονες

Μια γνάθος που φέρει επτά δόντια και βρέθηκε σε ένα σπήλαιο στο Ισραήλ είναι το παλαιότερο γνωστό λείψανο του Homo Sapiens πέρα από την Αφρική, γεγονός που αποδεικνύει ότι το ανθρώπινο είδος μετανάστευσε από την Αφρική σε πολύ παλαιότερο χρόνο απ' όσο πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες.

Το οστό εκτιμάται ότι είναι ηλικίας 177.000-194.000 ετών, σύμφωνα με τους ερευνητές που ανακοίνωσαν σήμερα την ανακάλυψή τους. Τα δόντια φέρουν χαρακτηριστικά του είδους Homo Sapiens που δεν υπήρχαν σε άλλους ανθρωπίδες της εποχής, όπως στους Νεάντερταλ.

Το απολιθωμένο οστό του αριστερού τμήματος της επάνω σιαγόνας ανήκει σε ένα νεαρό ενήλικο άτομο ?το φύλο του όμως παραμένει αδιευκρίνιστο. Βρέθηκε στο σπήλαιο Μισλίγια, στη δυτική πλαγιά του όρους Καρμέλ, σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων νότια της Χάιφας. Μέσα στη μεγάλη σπηλιά, όπου κάποτε κατοικούσαν άνθρωποι, ανακαλύφθηκαν επίσης αιχμές και πέτρινα εργαλεία, πολλές εστίες και καμμένα οστά ζώων.

Ο Homo Sapiens πρωτοεμφανίστηκε στην Αφρική. Τα παλαιότερα απολιθώματα που έχουν βρεθεί είναι ηλικίας 300.000 ετών. Ένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα για τους επιστήμονες είναι το πότε μετανάστευσε το ανθρώπινο είδος για να κατοικήσει σε άλλες ηπείρους. Μέχρι σήμερα, τα παλαιότερα απολιθώματα ?εκτός από αυτά της Αφρικής? προέρχονταν από δύο άλλα σπήλαια στο Ισραήλ και ήταν ηλικίας 90.000-120.000 ετών.

Η νέα ανακάλυψη στηρίζει τη θεωρία ότι οι άνθρωποι έφυγαν από την Αφρική ακολουθώντας μια βόρεια διαδρομή, ακολουθώντας την κοιλάδα του Νείλου και τα παράλια της ανατολικής Μεσογείου και όχι τον "νότιο διάδρομο" που οδηγεί, μέσω της νότιας Σαουδικής Αραβίας, στην ινδική υποήπειρο και την Ανατολική Ασία, όπως είπε ο παλαιοανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ Ισραέλ Χέρσκοβιτς, ο επικεφαλής της έρευνας.

"Πρόκειται για μια συναρπαστική ανακάλυψη που επιβεβαιώνει άλλες θεωρίες για την παλαιότερη μετανάστευση πέρα από την Αφρική", πρόσθεσε ο παλαιοανθρωπολόγος Ρολφ Κουάμ του Πανεπιστημίου Μπίνγκχαμπτον της Νέας Υόρκης, εκ των συγγραφέων της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Science.

Οι άνθρωποι της Μισλίγια ήταν πιθανότατα νομάδες και ακολουθούσαν τις μετακινήσεις των θηραμάτων που κυνηγούσαν, ανάλογα με την εποχή, είπε επίσης ο Κουάμ. "Ήταν ικανοί κυνηγοί μεγάλων θηραμάτων, όπως άγριων βοοειδών και ελαφιών", πρόσθεσε.

ΑΠΕ

Μίκης Θεοδωράκης: Η αλήθεια για το Συμβούλιο Αρχηγών το 1992

Ο Μίκης Θεοδωράκης με άρθρο του στα ΝΕΑ, αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της συζήτησης που έγινε την εποχή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη για το Σκοπιανό, απαντώντας σε άρθρο του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλου στην ίδια εφημερίδα.

«Ο κ. Κατρούγκαλος στο άρθρο του («Λύτρωση από τον Αλυτρωτισμό», «ΤΑ ΝΕΑ» 19.1.2018) αναφέρεται σε έναν «έντιμο» συμβιβασμό σχετικά με το όνομα «Μακεδονία». Θα αποδείξω ότι υπάρχουν περιπτώσεις που δεν επιδέχονται συμβιβασμούς, όπως είναι η παραχάραξη της Ιστορίαςπου θίγει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δηλαδή θέματα Αρχών και Εθνικού συμφέροντος. Ιδιαίτερα όταν μπορούν να οδηγήσουν στηναπώλεια μέρους της εθνικής μας ακεραιότητας.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να απαντήσω στο επιχείρημα ότι τα Σκόπιαείναι μια μικρή χώρα και επομένως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.Πράγματι, είναι μικρή χώρα. Όταν όμως πίσω από τα Σκόπια κρύβεται κάποια μεγάλη διεθνής δύναμη, τότε οι ισορροπίες ανατρέπονται. Και ο νοών νοείτω…

Άλλωστε και μόνο το γεγονός ότι οι Σκοπιανοί συμπεριφέρονται απέναντί μας με έναν τόσο θρασύ και εχθρικό τρόπο, αποδεικνύει ότι γνωρίζουν ότι υποστηρίζονται από διεθνείς δυνάμεις φιλικές λόγω της γενικότερης πολιτικής τους στον χώρο των Βαλκανίων. Εξάλλου οι αναμνήσεις από την εποχή της διάλυσης της Γιουγκοσλαυίας είναι νωπές.

Το γεγονός ότι πολλές χώρες έχουν δεχθεί την ονομασία «Μακεδονία» για τα Σκόπια – Βαρδάρη, όπως είναι το πραγματικό τους όνομα, αποδεικνύει ότι γι’ αυτές τις χώρες δεν έχει σημασία η αλήθεια αλλά οι διάφορες σκοπιμότητες. Όπως λ.χ. η Ρωσία και όσοι την ακολουθούν, γιατί οι Σκοπιανοί είναι Σλαύοι. Οι Τούρκοι και οι Άραβες, γιατί είναι μουσουλμάνοι. Και οι ΗΠΑ και τα κράτη του ΝΑΤΟ, γιατί έτσι εξυπηρετούνται τα σχέδιά τους στα Βαλκάνια. Στο βάθος δεν μπορεί να μη γνωρίζουν ότι γελοιοποιούνται συνυπογράφοντας την κωμικοτραγική πρωτοβουλία του Τίτο και των Σκοπιανών να βαπτισθούν από Σλαύοι Μακεδόνες – απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου παραβλέποντας το χάσμα των χιλίων ετών που χωρίζει την κάθοδό τους στα Βαλκάνια το 700 μ.Χ. από τους Ελληνες Μακεδόνες των 300 και πλέον ετών προ Χριστού.Κωμικό, γιατί κανείς δεν μπορεί να αλλάξει την Ιστορία και τραγικό για την τραυματισμένη Ελλάδα λόγω των θυσιών της στην πάλη κατά του χιτλερισμού και του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε και που μας οδήγησε στα όρια μιας εθνικής καταστροφής.

Για τους λόγους αυτούς η Ελλάδα δεν αντέδρασε εγκαίρως όταν ο Τίτο αποφάσισε να δώσει το όνομα «Μακεδονία» σε μια επαρχία της Γιουγκοσλαυίας εντελώς αυθαίρετα, εκμεταλλευόμενος την τραγική μας θέση.

Ελληνίδα ερευνήτρια αποκάλυψε το «οικογενειακό μυστικό» από δύο αιγυπτιακές μούμιες

Δύο διάσημες αιγυπτιακές μούμιες που βρίσκονται στο Μουσείο του Μάντσεστερ, έχουν βαφτισθεί «Οι δύο Αδελφοί», επειδή έως τώρα πιστευόταν ότι ήσαν κανονικά αδέλφια. Όμως μια νέα αρχαιογενετική έρευνα, με επικεφαλής μία Ελληνίδα επιστήμονα, η οποία μελέτησε δείγματα DNA από τις δύο μούμιες, αποκάλυψε ότι στην πραγματικότητα αυτές είχαν διαφορετικό πατέρα, άρα ήσαν ετεροθαλή αδέλφια.

Οι δύο μούμιες, που είναι οι παλαιότερες του εν λόγω βρετανικού μουσείου και από τις πιο γνωστές μεταξύ των Αιγυπτιολόγων, προέρχονται από δύο άνδρες της αρχαίας αιγυπτιακής ελίτ που έζησαν περίπου το 1800 π.Χ.

Ο κοινός τάφος τους, γνωστός ως «Ο Τάφος των δύο Αδελφών», είχε ανακαλυφθεί το 1907 σε ένα χωριό περίπου 400 χιλιόμετρα νότια του Καΐρου. Οι ιερογλυφικές επιγραφές στα φέρετρά τους έδειχναν ότι ήσαν οι γιοί ενός ανώνυμου τοπικού κυβερνήτη, οπότε φυσιολογικά ονομάσθηκαν «τα δύο αδέλφια».

Όμως στην πορεία δημιουργήθηκαν υποψίες για το πόσο συγγενείς ήσαν, καθώς η βρετανίδα αιγυπτιολόγος Μάργκαρετ Μάρεϊ που πρώτη είχε μελετήσει τις μούμιες, είχε βρει σημαντικές σκελετικές διαφορές μεταξύ τους και είχε έτσι υποθέσει ότι ο ένας αδελφός ήταν υιοθετημένος. Η αλήθεια είναι τελικά πως η μαμά των δύο τούς έκανε από διαφορετικούς άνδρες!

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Κωνσταντίνα Δρόσου της Σχολής Γεωλογικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αρχαιολογικό περιοδικό "Journal of Archaeological Science: Reports", μελέτησαν δείγματα μιτοχονδριακού DNA και DNA του χρωμοσώματος Υ.

Είναι η πρώτη φορά που γίνεται σε μούμια τέτοια συνδυαστική γενετική ανάλυση. Η μελέτη επιβεβαίωσε ότι τα δύο αδέλφια είχαν την ίδια μητέρα, αλλά αποκάλυψε ότι είχαν διαφορετικό πατέρα.

Όπως δήλωσε η Δρόσου, «ήταν ένα μακρύ και εξαντλητικό ταξίδι μέχρι τα ευρήματά μας, αλλά τελικά φθάσαμε σε αυτά. Είμαι ευγνώμων που καταφέραμε να προσθέσουμε ένα μικρό αλλά πολύ σημαντικό κομμάτι στο μεγάλο παζλ της ιστορίας και είμαι βέβαιη ότι τα αδέλφια θα ήσαν πολύ περήφανα για μας. Αυτές ακριβώς οι στιγμές είναι που μας κάνουν να πιστεύουμε στο αρχαίο DNA".

Η Κ.Δρόσου αποφοίτησε το 2008 από το Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, πήρε το διδακτορικό της στη Βιομοριακή Αρχαιολογία από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ το 2016 και έκτοτε είναι ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας του ίδιου πανεπιστημίου.

ΑΠΕ

To DNA μεσαιωνικής μούμιας παιδιού αποκάλυψε ότι είχε ηπατίτιδα Β

Ένα αρχαίο στέλεχος του ιού της ηπατίτιδας Β ανακάλυψαν Καναδοί και Ιταλοί επιστήμονες στη μούμια ενός παιδιού από τον 16ο αιώνα, που είχε βρεθεί θαμμένη στη Βασιλική του Σεντ Ντομένικο Ματζόρε στη Νάπολη της Ιταλίας.

      Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι ο ιός της ηπατίτιδας Β υπάρχει στους ανθρώπους εδώ και πολλούς αιώνες, μολονότι σκοτάδι καλύπτει ακόμη την προέλευση και την εξελικτική ιστορία τού εν λόγω παθογόνου μικροοργανισμού, ο οποίος στην εποχή μας σκοτώνει σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο.

      Μια παλαιότερη μελέτη -αλλά όχι ανάλυση DNA- είχε καταλήξει στην εσφαλμένη εκτίμηση ότι το άτυχο παιδί είχε μολυνθεί και πεθάνει από ευλογιά. Όμως η νεότερη έρευνα, που έκανε γενετική ανάλυση σε δείγματα από ιστούς δέρματος και οστών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το παιδί έπασχε από ηπατίτιδα Β.

«Ρουγκατσάρια»... Ένα έθιμο που έρχεται από πολύ παλιά

Τα Ρουγκατσάρια είναι ένα παμπάλαιο έθιμο. Δεν γνωρίζουμε πότε ξεκίνησε. Ίσως είναι συνέχεια και κατάλοιπο των εκδηλώσεων της αρχαιότητας. Επικρατούσε στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία και στη Θράκη. Ανάλογα έθιμα άλλωστε βρίσκουμε σε πολλά μέρη των Βαλκανίων. Πάντως τα Ρουγκατσάρια ως κατάλοιπο της αρχαιότητας συνδέθηκαν με τον Παγανισμό, δηλαδή την ειδωλολατρία και τον πολυθεϊσμό, όπως συνήθιζαν να αποκαλούν την αρχαιότητα τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες". Αυτά τονίζει μεταξύ άλλων στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Αθανασία Τσιοτινού, Φιλόλογος, Θεατρολόγος, Μed, Διευθύντρια του 4ου Γυμνασίου Τρικάλων "Γιώργος Σεφέρης".

Η ίδια μιλάει για τα ήθη και τα έθιμα του Ζάρκου του δήμου Φαρκαδόνας, που αποτελεί τόπο καταγωγής της. Στο Ζάρκο, σημειώνει, το έθιμο «Ραγκουτσάρια» το ονόμαζαν Καβούκι και γιορταζόταν παλιά, όπως και σήμερα, με επίκεντρο τη γιορτή των Θεοφανείων. Το έθιμο γινόταν στις 5, 6 και 7 του Γενάρη και συμμετείχαν αυτοί που εκείνη τη χρονιά θα πήγαιναν φαντάροι. Τα παλιότερα χρόνια έπαιζαν και αυτοί που θα παντρεύονταν αυτή τη χρονιά. Την παρέα ή το μπουλούκι αποτελούσαν 6 ζευγάρια, δηλαδή 12 νέοι από τους οποίους οι 6 ντύνονταν με γυναικεία ρούχα και οι άλλοι 6 με φουστανέλα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κ. Τσιοτινού, ένας νέος ντυνόταν Διάβολος με κέρατα στο κεφάλι. Το ένα πόδι το έβαφαν άσπρο και το άλλο μαύρο, ενώ στο πίσω μέρος του σώματος κρεμούσαν για ουρά μια αρμαθιά από σκόρδα. Στη μέση του έβαζε μια ζώνη μαύρη και στο λαιμό του φορούσε ένα γιορντάνι που αποτελείτο από μικρά κουδουνάκια. Το πρόσωπο το έβαφε με μαύρη ή κιτρινοκόκκινη μπογιά. Στα χέρια του κρατούσε μια σκούπα που συμβόλιζε το καθάρισμα των πάντων κατά το πέρασμά του.

Τρεις άντρες αποτελούσαν τους «Αράπηδες». Ήταν κι αυτοί μεταμορφωμένοι και προκαλούσαν το φόβο με τις άναρθρες κραυγές και τις απειλές τους. Ήταν ντυμένοι με μαύρα ρούχα, το πρόσωπο ήταν βαμμένο μαύρο, στο κεφάλι φορούσαν σκούφο με κουδουνάκια και στις πλάτες «τσιρέπια», δηλαδή κάλτσες, που τις στόλιζαν με φτερά από κότες. Οι «Αράπηδες» συμβόλιζαν τους άγριους επιδρομείς και κυρίως τους αστυνομικούς, δηλαδή κάποια μορφή εξουσίας της εποχής. Επικεφαλής των τριών αράπηδων-αστυνομικών ήταν ο αξιωματούχος Γκέκας.

Ο Γκέκας ή Καβουκάς διακρινόταν από την πανύψηλη σκούφια που φορούσε στο κεφάλι του ή όπως την αποκαλούσαν στο Ζάρκο, Καβούκι, το οποίο έδωσε την ονομασία του και στο έθιμο. Φορούσε την κάπα του μόνο στο ένα μανίκι και στο χέρι του βάσταγε μια γκλίτσα για να συγκρατεί το καβούκι που έφτανε γύρω στα 3 μέτρα! Τα παιδιά έφτιαχναν το καβούκι την παραμονή των Θεοφανείων. Ήταν φτιαγμένο με χαρτιά σε άσπρο, ροζ και κόκκινο χρώμα τα οποία στηρίζονταν σε καλάμια μήκους 2,5 μέτρων. Στην κορυφή του καβουκιού τοποθετούσαν κέρατα και στα μεταγενέστερα χρόνια έβαζαν και μπαλόνια. Επίσης, ένας νέος παρίστανε τον γιατρό, ο οποίος κρατούσε στα χέρια του μια τσάντα με διάφορα γιατροσόφια και διάφορα χαρτιά. Συμβόλιζε και τον εισπράκτορα των φόρων.

Την παραμονή των Θεοφανείων όσοι έπαιζαν, μαζεύονταν σε ένα μαγαζί, έτρωγαν, έπιναν και χόρευαν με τα όργανα, τα λεγόμενα και κλαρίνα. Εκτός από τους συμμετέχοντες στο καβούκι, γλένταγαν και όσοι κάτοικοι του χωριού επιθυμούσαν να διασκεδάσουν. Την άλλη μέρα το πρωί, τα παιδιά που ήταν ντυμένα νύφες και τσολιάδες πήγαιναν στην εκκλησία. Όταν τελείωνε η λειτουργία χόρευε όλο το μπουλούκι στην πλατεία του χωριού και στο τέλος έβγαζαν και το καβούκι. Μετά το χορό έπαιρναν τα όργανα και γυρνούσαν πρώτα στα καφενεία και μετά στα σπίτια του χωριού για να πούνε τα «χρόνια πολλά» και για να συγκεντρώσουν χρήματα για τα έξοδά τους. Μετά το μεσημέρι γυρνούσαν με τα όργανα σε κάθε γειτονιά του χωριού και χόρευαν τα κορίτσια. Το απόγευμα μαζεύονταν όλοι οι κάτοικοι στην πλατεία του χωριού και γινόταν ξανά χορός. Πρώτα χόρευαν οι μητέρες των παιδιών, μετά οι υπόλοιποι συγγενείς, οι φίλοι και οι γνωστοί. Στο τέλος χόρευε το μπουλούκι, δηλαδή οι νύφες, οι τσολιάδες, οι αράπηδες και ο Καβουκάς με το καβούκι. Καθώς τέλειωνε ο χορός, άρχιζε και το κάψιμο του καβουκιού. Ο Διάβολος έβαζε φωτιά στη φουκαλιά, δηλαδή τη σκούπα, και χορεύοντας έκαιγε το καβούκι.

Το κάψιμο συμβόλιζε την απελευθέρωση του Ελληνικού λαού από τον τούρκικο ζυγό. Τα παλιά χρόνια έκαιγαν το καβούκι έξω από το χωριό, στα Αλωνάκια. Επίσης, έφτιαχναν και δύο καμήλες, τις οποίες τις έκαναν κάπως έτσι: έπαιρναν μια σκάλα την οποία την τύλιγαν γύρω-γύρω με λινάτσα, για κεφάλι έβαζαν το κεφάλι από ένα ψόφιο άλογο και για ουρά μια αρμαθιά από σκόρδα. Από κάτω την καμήλα την κρατούσαν δύο με τρία παιδιά.

Την άλλη μέρα το πρωί, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, μετά την εκκλησία, χόρευαν ξανά στην πλατεία. Μετά πήγαιναν στο σπίτι όποιου παιδιού το έλεγαν Γιάννη και συμμετείχε στο μπουλούκι, για να του πουν τα «χρόνια πολλά» και να συνεχίσουν το γλέντι. Το έθιμο του Καβουκιού, με μικροαλλαγές, συνεχίζει ακόμη και σήμερα να γίνεται τα Θεοφάνεια στο Ζάρκο. Ίσως είναι το μοναδικό έθιμο που διατηρείται, σχεδόν αναλλοίωτο, ακόμη και στις μέρες μας. Το Ζάρκο, την ημέρα των Φώτων αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών, οι οποίοι έρχονται να διασκεδάσουν και να έρθουν σε επαφή με ένα κομμάτι της παράδοσης.

Το Ζάρκο

Το Ζάρκο, όπως προκύπτει από στοιχεία της καθηγήτριας,  είναι ένα πεδινό χωριό (υψόμ. 120 μ.) του νομού Τρικάλων, υπαγόμενο στο δήμο της Φαρκαδόνας. Βρίσκεται σε απόσταση 34 χλμ από τα Τρίκαλα και 30 από τη Λάρισα. Τον οικισμό περιβάλλουν τα όρη του Ζάρκου ή Ζαρκινά όρη, μία χαμηλή οροσειρά, με υψηλότερη την κορυφή Κούτρα στο βόρειο τμήμα της, ενώ προς τη Φαρκαδόνα είναι το βουνό Ακαμάτης. Τα άλλα δύο βουνά που περιβάλλουν το Ζάρκο είναι το Κοκκιναδάκι και το Δοβρούσι (Ντουμπρούσι).

Κοντά στον σημερινό οικισμό βρισκόταν η αρχαία πόλη Φαϋττός. Το Ζάρκο αναφέρεται στην πρώτη σωζόμενη απογραφή των Οθωμανών, το 1454/1455, με 55 οικογένειες. Στην απογραφή του 1485 αναφέρεται με 121 οικογένειες, από τις οποίες οι 41 ήταν οικογένειες χηρών γυναικών. Στο Ζάρκο έχουν επίσης ανακαλυφθεί πολλά αρχαιολογικά ευρήματα διάφορων περιόδων.

ΑΠΕ

Τα έθιμα και οι εκδηλώσεις στην Ελλάδα, για την εορτή των Φώτων

medlabnews.gr

Η Ελλάδα είναι πλούσια σε έθιμα και εκδηλώσεις για την εορτή των Φώτων: αρχής γενομένης από την παραμονή της, τα κάλαντα των Φώτων ψάλλονται από τα παιδιά σε πολλές παραλλαγές. Οι περισσότερες αρχίζουν με τους στίχους «Σήμερα είν’ τα Φώτα και ο φωτισμός / και χαρά μεγάλη και αγιασμός…». Επιπλέον, ο Αγιασμός των οικιών από τους ιερείς, ο οποίος στην Ελλάδα γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανείων και λέγεται «Μικρός Αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλονί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό. Επιπρόσθετα, έθιμο αποτελεί και το «πιάσιμο του Σταυρού» από  κολυμβητές, τους λεγόμενους Βουτηχτάδες, κατά την τελετή της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού. Γίνεται από νεαρά, κυρίως, άτομα που βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν πρώτα τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, αλλά και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους.

Αλλά και τα ρουγκατσάρια, οι αράπηδες, οι καμήλες, οι μπαμπόγεροι, οι μωμόγεροι, οι φωταράδες είναι κάποια από τα έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα και τις διονυσιακές γιορτές αλλά και στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και αναβιώνουν κάθε χρόνο τις ημέρες των Θεοφανείων:

– Στη Θεσσαλία, ανήμερα της εορτής αναβιώνουν τα ρουγκάτσια (ρουγκατσάρια). Αποτελούνταν από ομάδες (10-15 μεταμφιεσμένων ατόμων) οι οποίες περιφέρονταν από σπίτι σε σπίτι παίρνοντας την ανάλογη αμοιβή. Μερικά από τα απαραίτητα μέλη του κάθε ομίλου ήταν ο γαμπρός, η νύφη (νέος μεταμφιεσμένος), ο παπάς, ο παππούς, ο γιατρός και οι «αρκουδιάρηδες», ενώ εντυπωσιάζει ο αριθμός των τραγουδιών με τα οποία οι ρουγκατσάρηδες συνόδευαν το πέρασμά τους.

– Στην Καστοριά, αναβιώνουν τα «ραγκουτσάρια». Οι κάτοικοι μεταμφιέζονται και με μάσκες που έχουν συμβολικό χαρακτήρα, αφού η όψη τους είναι τρομακτική, αποσκοπούν στο να ξορκίσουν το κακό από την πόλη. Μάλιστα, ζητιανεύουν από τον κόσμο την ανταμοιβή τους, επειδή διώχνουν τα κακά πνεύματα.

– Το ίδιο έθιμο ζει και σε χωριά της Δράμας με την ονομασία ροκατζάρια. Οι κάτοικοι με τρομακτικές μάσκες και εκκωφαντικούς θορύβους από τα  κουδούνια που φέρουν περιφέρονται στους δρόμους.

– Τα μπαμπούγερα, πάλι, είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εθιμικές παραδόσεις στην Καλή Βρύση της Δράμας. Από το πρωί της παραμονής, οι γυναίκες σκορπίζουν με το δεξί χέρι στάχτη γύρω από το σπίτι προφέροντας ξορκιστικές λέξεις για να φύγουν τα καλακάντζουρα και να μην έχει φίδια το καλοκαίρι. Μετά το τέλος της τελετής του αγιασμού των υδάτων τα μπαμπούγερα συγκεντρώνονται έξω από την εκκλησία. Η αμφίεσή τους είναι ζωόμορφη και ομάδες – ομάδες ή χωριστά γυρίζουν τους δρόμους του χωριού κυνηγώντας όσους συναντούν και ζητώντας συμβολικά κάποιο φιλοδώρημα.

– Οι μωμόγεροι είναι ποντιακό έθιμο από τα αρχαία χρόνια μέχρι και τις ημέρες μας. Είναι σατιρικό και αναβιώνεται κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, αλλά μερικές φορές και έως τα μέσα του Φεβρουαρίου. Λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης των Ποντίων, το έθιμο ήταν μια μορφή αναγνώρισης της ελληνικής προέλευσής τους και ένας τρόπος να ξεχαστούν από την τουρκική δουλεία και τις βίαιες εξισλαμίσεις.

Το έθιμο είναι ζωντανό ακόμα και σήμερα, ιδιαίτερα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπου κατοικούν Πόντιοι. Στην εβδομάδα πριν από το νέο έτος, τα άτομα θα ντυθούν με διάφορα κοστούμια-σύμβολα του πολιτισμού και της λαογραφίας των Ποντίων. Η αρκούδα συμβολίζει τη δύναμη, η ηλικιωμένη γυναίκα το  παρελθόν, η νύφη το μέλλον, το άλογο την ανάπτυξη, ο γιατρός την υγεία, ο στρατιώτης την υπεράσπιση, η αίγα (κατσίκα) τα τρόφιμα και ο Άγιος Βασίλης το νέο έτος που θα φτάσει σε μερικές μέρες.

– Στο Παλαιόκαστρο της Χαλκιδικής, τηρείται το έθιμο των φωταράδων. Ο «βασιλιάς» φορώντας το ταλαγάνι και φορτωμένος με κουδούνια ανοίγει το χορό, ενώ ακολουθούν οι φωταράδες κρατώντας ξύλινα σπαθιά για να ξυλοφορτώσουν εκείνους που θα επιδιώξουν να πάρουν το λουκάνικο που στήνεται στη μέση του χωριού.

– Στον Άγιο Πρόδρομο της Χαλκιδικής, πρωταγωνιστούν οι φούταροι. Την παραμονή των Θεοφανείων, νεαροί άντρες λένε τα κάλαντα μαζεύοντας κρέας, λουκάνικα και χρήματα και την ημέρα του Άη Γιαννιού χορεύουν στην πλατεία του χωριού. Όταν κάνουν διάλειμμα, τρέχουν να πάρουν από ένα ρόπαλο και όταν ξαναμπαίνουν στο χορό πετούν τα ρόπαλα ψηλά σφυρίζοντας με όλη τους τη δύναμη για να σηματοδοτήσουν το τέλος του Δωδεκαημέρου.

– Αλλά και στη Γαλάτιστα Χαλκιδικής, στολίζεται η καμήλα μετά τον αγιασμό των υδάτων. Συνήθως έξι άντρες μπαίνουν κάτω από το ομοίωμα μιας καμήλας βαδίζοντας ρυθμικά ή χορεύοντας, κουνώντας κουδούνια και τραγουδώντας. Πρόκειται για την αναπαράσταση ενός πραγματικού γεγονότος, την απαγωγής μιας όμορφης κοπέλας από το γιο του Τούρκου επιτρόπου στα τέλη του 19ου αι. Ο αγαπημένος της για να την ξαναπάρει πίσω έστησε γλέντι και για να μπει στο τουρκικό σπίτι έφτιαξε ομοίωμα καμήλας κάτω από το οποίο κρύφτηκαν οι φίλοι του. Αφού έκρυψαν την κοπέλα κάτω από την καμήλα, την έβγαλαν έξω και την επομένη τη στεφάνωσαν με τον αγαπημένο της πριν προλάβουν να την ξαναπάρουν οι Τούρκοι.

– Σε χωριά της Καβάλας και της Δράμας, αναβιώνει το έθιμο των αράπηδων. Άντρες ντύνονται με προβιές και ζώνονται κουδούνια. Λέγεται ότι οι αράπηδες ήταν πολεμιστές που μετείχαν στην εκστρατεία του Μεγαλέξανδρου και έδιωξαν με τους αλαλαγμούς τους ελέφαντες των Ινδών.

Θεοφάνεια, Επιφάνεια ή Φώτα, μία μεγάλη εορτή του Χριστιανισμού

medlabnews.gr

Θεοφάνεια, Επιφάνεια ή Φώτα, τρεις διαφορετικές ονομασίες για μία μεγάλη εορτή του Χριστιανισμού, σε ανάμνηση της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Η ονομασία της προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας, που σύμφωνα με τις Γραφές συνέβη κατά τη Βάπτιση του Ιησού. Από τότε και το Βάπτισμα των χριστιανών, δεν είναι «εν ύδατι», όπως το βάπτισμα «μετανοίας» του Ιωάννη, αλλά «εν Πνεύματι Αγίω».

Στις Δυτικές Εκκλησίες, τα Θεοφάνεια είναι περισσότερο συνδεδεμένα με την προσέλευση και την προσκύνηση των Τριών Μάγων στη Φάτνη της Γέννησης του Ιησού.

Τα Επιφάνεια δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα πότε καθιερώθηκε να εορτάζονται. Ωστόσο, σίγουρα αποτελούν μία από τις αρχαιότερες εορτές της Εκκλησίας μας. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς κάνει λόγο για κάποιους αιρετικούς Γνωστικούς που από τις αρχές του 2ου αι. γιόρταζαν τη Βάπτιση του Ιησού. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παραδέχεται και περιγράφει την εορτή ως αρχαία πανήγυρη στην Αντιόχεια τη Μεγάλη και ότι από εκεί την παρέλαβαν οι Γνωστικοί. Κατά τον 4ο αι. τα Θεοφάνεια γιορτάζονται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας διά του Αγίου Βαπτίσματος, εξ ου και η ονομασία «Τα Φώτα», εορτή «των Φώτων». Είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου που ξεκινά με τα Χριστούγεννα και εορτάζονται κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου.

Ο Μέγας Αγιασμός που λαμβάνει χώρα εντός των Εκκλησιών και η Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού που ακολουθεί τον Μεγάλο Αγιασμό είναι οι δύο  κυριότερες τελετές των Θεοφανείων: ο Σταυρός καταδύεται σε θαλάσσιο χώρο λιμανιών, σε όχθες ποταμών ή λιμνών και στην ανάγκη σε δεξαμενές νερού, κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου. Στην πρωτεύουσα, η επίσημη κατάδυση ορίστηκε να γίνεται από το 1900 στον Πειραιά, ενώ παρόμοιες τελετές γίνονται σε όλους τους νομούς της χώρας.

«Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις· του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει σοι, αγαπητόν σε Υιόν ονομάζουσα· και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εβεβαίου του λόγου το ασφαλές. Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός, και τον κόσμον φωτίσας δόξα σοι».

ΘΕΜΑ Το παιχνίδι των Χριστουγέννων...

Οι Βρετανοί, όπως δεν αλλάζουν ποτέ την ώρα που πίνουν το τσάι τους, έτσι δεν ξεχνούν ποτέ τις παραδόσεις τους. Παντού. Και φαίνεται πως δεν υπάρχει καμία ευχαρίστηση τόσο παράξενη για τον βρετανικό αθλητισμό, όπως το παιχνίδι της Boxing Day. Μια παλιά απόλαυση της περιόδου των Χριστουγέννων, που τους φέρνει με διαφορετικό τρόπο και αίσθηση στα γήπεδα. Για να γιορτάσουν. Όχι στις 25 Δεκεμβρίου, όπως έκαναν μέχρι σχεδόν 50 χρόνια πριν, αλλά την επομένη. Μέχρι και την πρώτη ημέρα του χρόνου. Συνεχώς.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Boxing day βρίσκεται πίσω στην βικτωριανή εποχή, όταν στις εκκλησίες υπήρχε ένα κουτί, στο οποίο οι ενορίτες τους έθεταν τις δωρεές τους. Ή ακόμα, επίσης στη Βρετανία, την επομένη των Χριστουγέννων, όταν οι υπάλληλοι των πλουσίων έμεναν ελεύθεροι να επισκεφθούν τις οικογένειές τους, επειδή ήταν απαραίτητοι στους εργοδοτών τους στη γιορτή των Χριστουγέννων, παίρνοντας μαζί τους ένα κουτί για το σπίτι, που θα περιείχε δώρα και άλλοτε τρόφιμα που απόμειναν. 

Η παράδοση, με όποιο τρόπο κι αν μεταφέρεται αυτή, συνεχίζεται. Τις γιορτές, ημέρες και ώρες που στα περισσότερα γήπεδα της Ευρώπης, οι προβολείς είναι σβηστοί, οι πόρτες κλειδωμένες με λουκέτα και τα πρωταθλήματα κάνουν? διακοπές, στο Νησί η ατμόσφαιρα στους χώρους λατρείας της μπάλας, είναι εορταστική. Οικογένειες, φίλαθλοι ντυμένοι Αη Βασίληδες, μπάντες που παίζουν τα κάλαντα των Χριστουγέννων, αρώματα από τον καπνό του πούρου αλλά και των γλυκών, κασκόλ και γάντια, δώρα από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, συνθέτουν το σκηνικό της ποδοσφαιρικής Boxing Day. 

Ο πρώτος και ο τελευταίος αγώνας Χριστούγεννα

Όταν κρίνεται αναγκαίο, όταν το επιβάλουν οι συνθήκες, η εξέλιξη στο πέρασμα του χρόνου, που διαμορφώνει νέες ανάγκες, η παράδοση συνεχίζεται με αλλαγές. Ετσι κι έγινε, μεταφέροντας το παιχνίδι μία ημέρα. Ο πρώτος αγώνας ανήμερα Χριστουγέννων πραγματοποιήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 1889, τη δεύτερη σεζόν της Football League, όταν η Πρέστον νίκησε 3-2 την Αστον Βίλα στο δρόμο για να διατηρήσει τον τίτλο του πρωταθλήματος.

Η τελευταία φορά που η πλειοψηφία των συλλόγων έπαιξαν σε αγώνες την ημέρα των Χριστουγέννων ήταν το 1957, όταν συνολικά έγιναν 38  παιχνίδια. Μετά από τότε όμως, ο αριθμός των αγώνων μειώθηκε δραματικά, εξαιτίας της έλλειψης δημόσιων συγκοινωνιών και της επιθυμίας των φιλάθλων να παραμείνουν στο σπίτι την ημέρα των Χριστουγέννων. Μέχρι το 1959 γίνονταν μόνο δύο αγώνες του πρωταθλήματος στις 25 Δεκεμβρίου, ενώ ο επόμενος και τελευταίος αγώνας που έγινε Χριστούγεννα, ήταν  στο Μπλάκπουλ το 1965, όταν η τοπική ομάδα νίκησε 4-2 την Μπλάκμπερν μπροστά από 20.851 θεατές.

Μόνο μια φορά από τότε έχει γίνει μια προσπάθεια να διεξαχθεί αγώνας στις 25 Δεκεμβρίου. Ηταν το 1983, όταν η  Μπρέντφορντ είχε προγραμματίσει τα το ματς με τη  Γουίμπλεντον, στις 13:00 (ώρα Ελλάδας), ελπίζοντας, όπως είπε ο εκπρόσωπος της Μπρέντφορντ, «να αναβιώσει την παλιά παράδοση των συζύγων που πηγαίνουν στο ποδόσφαιρο την Ημέρα των Χριστουγέννων ενώ οι  γυναίκες  μαγειρεύουν τη γαλοπούλα». Αλλά οι γυναίκες σκέφτονταν διαφορετικά, οι διαμαρτυρίες ήταν μεγάλες, με συνέπεια ο αγώνας να γίνει τελικά την παραμονή. 

Τα πολλά γκολ, η ιστορία της Αρσεναλ, η ομίχλη και το Κύπελλο

Έχουν σημειωθεί πολλά γκολ στους αγώνες των Χριστουγέννων. Για παράδειγμα ο Τζίμι Γκριβς σημείωσε το πρώτο του χατ-τρικ (συνολικά πέτυχε τέσσερα) σε πρωτάθλημα στην νίκη της Τσέλσι με 7-4 επί ης Πόρτσμουθ στο Stamford Bridge την ημέρα των Χριστουγέννων 1957, ενώ ο Τζων Ντάνκαν της Λέστερ σημείωσε ρεκόρ με έξι γκολ στο 7-0 επί της Βέιλ στις 25 Δεκεμβρίου 1924.

ΑΡΣΕΝΑΛ: Ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Αρσεναλ  συνέβη την ημέρα των Χριστουγέννων σε συνεδρίαση των παικτών της Ντάιαλ Σκουέαρ στην παμπ , Ρόαγιαλ Όουκ, η οποία βρισκόταν δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό Γούλγουιτς.  Αποφάσισαν το όνομα Ρόαγιαλ Άρσεναλ , λίγες μόλις εβδομάδες μετά τον πρώτο τους αγώνα

ΟΜΙΧΛΗ: Στην Ιστορία έχει περάσει ο αγώνας της πρώτης κατηγορίας στην Αγγλία,  μεταξύ Τσέλσι και Τσάρλτον την ημέρα των Χριστουγέννων το 1937, που διεκόπη, εξαιτίας της ομίχλης που σκέπασε το Stamford Bridge. Η ομίχλη ήταν τόσο έντονη ώστε ο τερματοφύλακας της Τσάρλτον, Σαμ Μπάρτραμ, αγνοούσε ότι ο αγώνας είχε τελειώσει, υποθέτοντας ότι η αδράνεια του οφειλόταν στο γεγονός ότι το παιχνίδι γινόταν μπροστά στην εστία της Τσέλσι. Χρειάστηκε να περάσουν περίπου 15 λεπτά, πριν ένας αστυνομικός τον πληροφορήσει ότι το παιχνίδι είχε διακοπεί.

FA CUP:Ο μόνος αγώνας του FA Cup που έγινε την Ημέρα των Χριστουγέννων, διεξήχθη στη Βόρεια Ιρλανδία όταν  η Λίνφιλντ νίκησε με 7-0 την Κλίφτονβιλ, την ημέρα των Χριστουγέννων το 1888.

Χριστούγεννα  ξεκίνησε η πορεία του γυναικείου ποδοσφαίρου 

Η ημέρα των Χριστουγέννων το 1917, θεωρείται η ημερομηνία που ξεκίνησε η ποδοσφαιρική πορεία των γυναικών στην Αγγλία.  Με τους αγώνες πρωταθλήματος να έχουν ανασταλεί λόγω του Μεγάλου Πολέμου και τους  περισσότερους  άνδρες ντυμένους με στρατιωτική στολή,  οι γυναίκες ενός εργοστασίου πυρομαχικών στο Πρέστον, Dick Kerr & Co Ltd, αποφάσισαν να παράσχουν κάποια ψυχαγωγία και να συγκεντρώσουν χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς με τη διοργάνωση ποδοσφαιρικού αγώνα. Έτσι την Ημέρα των Χριστουγέννων το 1917 οι «Munitionettes»  παρουσιάστηκαν ως  Dick, Kerr's Ladies FC και νίκησαν με 4-0 το εργοστάσιο Arundel Coulthard , μπροστά σε περίπου 10.000 θεατές  στο Deepdale του Πρέστον. 

Το πιο διάσημο παιχνίδι ποδοσφαίρου τα Χριστούγεννα

Πάντως όπως φαίνεται το «πνεύμα των Χριστουγέννων» και το ποδόσφαιρο μπορούν να γράψουν ιστορία. Όπως εκείνη, 103 χρόνια πριν, στο Βέλγιο στην πόλη Πλόεσκτρερτ, όταν Αγγλοι και Γερμανοί στρατιώτες, έκαναν ανακωχή, βγήκαν από τα χαρακώματα και ανήμερα των Χριστουγέννων, έπαιξαν μπάλα. Ανάμεσά του, αντί για τουφέκια και χειροβομβίδες, το μόνο όπλο ήταν η δερμάτινη μπάλα.  Ενας αγώνας που διήρκεσε ώρες και ώρες, με σκορ που δεν προσδιορίζεται ακριβώς. Για κάποιους μία αληθινή ιστορία, που  φρόντισε να διηγηθεί ο Οσβάλντο Σοριάνο, για άλλους μία ιστορία που δεν συνέβη ποτέ έτσι. 

Ευρωπαϊκοί αγώνες και  ΝΒΑ: Κι όμως έχει γίνει αγώνας για τα Κύπελλα Ευρώπης ανήμερα τα Χριστούγεννα.  Ηταν το 1955, όταν ξεκίνησε η διοργάνωση του Κυπέλλου Διεθνών Εκθέσεων (μετέπειτα  Κύπελλο UEFA και Europa League) και την ημέρα των Χριστουγέννων το 1955 η Μπαρτσελόνα  φιλοξένησε και νίκησε με 6-2, την  Στέβνετ Κοπεγχάγης. 

SERIE A ΜΕ ΑΓΓΛΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ: Ενώ το Brexit απομακρύνει την Βρετανία από την Ευρώπη, η Ιταλία φαίνεται ότι πλησιάζει περισσότερο τις αγγλικές συνήθειες. Τουλάχιστον στο  ποδόσφαιρο. Ετσι μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς (29 και 30.12), για πρώτη φορά μετά το 1988, θα γίνουν αγώνες πρωταθλήματος. 

ΝΒΑ: Στην Αμερική, το NBA έχει προγραμματίσει αγώνες για κάθε ημέρα των Χριστουγέννων από την ίδρυση του πρωταθλήματος το 1946, εκτός από το 1998, όταν πραγματοποιήθηκε απεργία για τους μισθούς.

Τα... εκατομμύρια των Χριστουγέννων 

Πάντως οι γίγαντες της Premier League, αναμένεται και εφέτος, όπως κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες, τα τελευταία κυρίως χρόνια, να γεμίσουν με εκατομμύρια τα ταμεία τους, από τις online πωλήσεις εμπορευμάτων, χρεώνοντας αυξημένα έξοδα μεταφοράς. Κάτι που μόνο Τσέλσι και  Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν κάνουν, κερδίζοντας  επαίνους από τους φιλάθλους.

ΑΠΕ

Ιστορικά αρχεία του Πανεπιστημίου Αθηνών προσβάσιμα για πρώτη φορά από το ευρύ κοινό

Περισσότερες από 300.000 σελίδες από το πολύτιμο υλικό του Ιστορικού Αρχείου του ΕΚΠΑ είναι πλέον ελεύθερα και άμεσα προσβάσιμες από το ευρύ κοινό αλλά και την ελληνική και διεθνή ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, χάρη στην ολοκλήρωση της διαδικασίας ψηφιοποίησής τους, με την υποστήριξη της JTI Hellas.

Τα αποτελέσματα του έργου "Ψηφιοποίηση και λημματογράφηση του Αρχείου Πρωτοκόλλου του ΕΚΠΑ, 1837-1950", παρουσιάστηκαν στο κατάμεστο αμφιθέατρο "Άλκης Αργυριάδης" του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στις 23 Οκτωβρίου 2017. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, στα ψηφιοποιημένα αρχεία συμπεριλαμβάνονται μοναδικά τεκμήρια, όπως η αλληλογραφία του Όθωνα για την ίδρυση του Πανεπιστήμιου, λίστες λόχων της Πανεπιστημιακής Φάλαγγας, το εισιτήριο εγγραφής του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Νομική Σχολή το 1880 και του Ίωνα Δραγούμη το 1894, ο φοιτητικός φάκελος του Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης, οι εγγραφές των πρώτων φοιτητριών  στο ΕΚΠΑ, ο διορισμός του Κωστή Παλαμά ως Γενικού Γραμματέα στο ΕΚΠΑ το 1897, χειρόγραφα του Εμμανουήλ Ροΐδη, κ.ά.

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ κ. Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, εκ μέρους του Υπουργού Παιδείας κ. Κώστας Γαβρόγλου, ο κ. Νικόλας Τσαφταρίδης, ο Πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου κ Βαγγέλης Καραμανωλάκης και ο Διευθύνων Σύμβουλος της JT International Hellas, κ. Εdoardo Volleti. Κατόπιν, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του προγράμματος από τον υπεύθυνο του Ψηφιακού Αποθετηρίου του ΕΚΠΑ κ. Κώστα Βίγλα και την κα Χάιδω Μπάρκουλα υπεύθυνη των Αρχειακών Συλλογών του ΙΑ.ΕΚΠΑ.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση μικρών ιστοριών από τους συνεργάτες του προγράμματος, μέσα από ιστορικά ντοκουμέντα από το Αρχείο Πρωτοκόλλου. Οι Χριστίνα Μπάκουλα, Μαρία Αρβανίτη, Αντώνης Σαραντίδης, Αποστόλης Τσάνο, Μάνος Αυγερίδης ανέδειξαν ένα πλούτο θεματικών: η Πανεπιστημιακή Φάλαγγα, προσωπικές ιστορίες φοιτητών και φοιτητριών, η Εθνική Βιβλιοθήκη, η Αριστερά στο μεσοπολεμικό Πανεπιστήμιο, ο πόλεμος και η κατοχή.

Για το έργο δήλωσε ο Πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου κ Βαγγέλης Καραμανωλάκης: "Οι σελίδες που ψηφιοποιήθηκαν και τεκμηριώθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, συγκροτούν διακριτές σειρές που μπορούν να φωτίσουν πλευρές της πνευματικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας μας.  Οι διαδρομές της ελληνικής κοινωνίας διασταυρώθηκαν με εκείνες του Πανεπιστημίου, όπως και το αντίθετο. Εάν μια κοινωνία έχει ανάγκη να γνωρίζει το παρελθόν της ως στοιχείο της ταυτότητας της, ως στοιχείο μιας διαδρομής που εκτυλίχθηκε μέσα στο χρόνο και συνεχίζεται, τότε το αρχείο που προσφέρουμε σήμερα προσθέτει μοναδικές ψηφίδες στην συγκρότηση αυτής της γνώσης".

Εκ μέρους της JTI o Διευθύνων Σύμβουλός της, κ. Εdoardo Volleti δήλωσε: "Η σπουδαιότητα αυτής της προσπάθειας ξεπερνά τα όρια του ίδιου του έργου: Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, που προσφέρει προστιθέμενη αξία στη χώρα. Η JTI έχει, και φιλοδοξεί να συνεχίσει να έχει, μια δυναμική και συνεπή συνεισφορά στην Ελλάδα, με έναν ολιστικό τρόπο: όχι μόνο μέσω της επιχειρηματικής της δραστηριότητας στη χώρα, αλλά και μέσω της συνεχούς και αδιάκοπης υποστήριξης πρωτοβουλιών που στοχεύουν στη διατήρηση και την ανάδειξη του πολιτισμού και της ιστορίας της. Ελπίζω πως αυτή η προσπάθεια που βλέπουμε να ευοδώνεται σήμερα μπροστά μας θα αποτελέσει έμπνευση και για ακόμη περισσότερους στο μέλλον".

Το υλικό είναι διαθέσιμο στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη "ΠΕΡΓΑΜΟΣ" (https://pergamos.lib.uoa.gr).

Σαν σήμερα έφυγε ο Steve Jobs σε ηλικία 56 χρόνων, μετά από πολυετή πάλη με τον καρκίνο

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr

Στις 6 Οκτωβρίου 2011, ο συνιδρυτής της Apple Steve Jobs πεθαίνει σε ηλικία 56 χρονών στο σπίτι του στο Palo Alto της Καλιφόρνια. Η επίσημη αιτία θανάτου του ήταν η ανακοπή αναπνοής που προήλθε από το σπάνιο είδος καρκίνου που είχε στο πάγκρεας. Ο Jobs είχε διαγνωστεί με καρκίνο 8 χρόνια νωρίτερα ενώ επίσημα αποχώρησε από την θέση του CEO της εταιρείας τον Αύγουστο του 2011.

Με όλα αυτά που έχουν γραφτεί για τον μεγάλο άντρα της Apple από την στιγμή του θανάτου του και έπειτα ειλικρινά είναι αδύνατο να κάνουμε μια περίληψη σε ένα μόνο μικρό άρθρο. Για εμάς ένα από τα πιο αξιοσημείωτα στοιχεία σχετικά με το θάνατο του ήταν το πόσο πολλά σήμαινε αυτός ο άνθρωπος για πάρα πολλούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο.
Αν η ενασχόληση με την τεχνολογία ήταν ένα ειδικό χόμπι για πολλούς σίγουρα αυτό άλλαξε μετά την είδηση του θανάτου του Jobs και την απήχηση που είχε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο ίδιος ο Jobs δεν χανόταν στο συναίσθημα. Όταν έφυγε από την Apple στα μέσα του 1980 δεν καθάρισε και μάζεψε πράγματα από το γραφείο του σε σημείο που προσωπικά αντικείμενα μεγάλης συναισθηματικής αξίας – όπως το πρώτο δίπλωμα της έναρξης της Apple στο Χρηματιστήριο που βρισκόταν κρεμασμένο στο γραφείο του – να βρεθούν στον κάδο των απορριμμάτων.
Λίγο μετά την επιστροφή στην Apple στο τέλος του 1990 έδωσε το ιστορικά έγγραφα της εταιρείας στην βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Stanford. Τα έγγραφα αυτά περιλάμβαναν αρχεία που το διαχειριστικό κομμάτι της Apple τα φυλούσε σαν κόρη οφθαλμού από το 1980. Ο λόγος που ο Jobs παρέδωσε αυτόν τον ιστορικό θησαυρό ήταν γιατί δεν ήθελε η εταιρεία του να επαναπαυτεί στις δάφνες του παρελθόντος και να μείνει κολλημένη στο παρελθόν.

Η αντίδραση του κόσμου στην είδηση του θανάτου του και μετά ήταν συγκλονιστική. Δεν ήταν ο ποιο πλούσιος CEO στον χώρο της τεχνολογίας όταν πέθανε. Οι αντιδράσεις όμως των απλών καταναλωτών έδειξαν πως η ζωή του αλλά ακόμη και τα λάθη του σήμαιναν πολλά για πάρα πολλούς ανθρώπους. Ο Jobs βοήθησε ώστε να δημιουργηθούν προϊόντα με στόχο τις ανάγκες του καταναλωτή που οι άνθρωποι αγάπησαν και έτσι αγάπησαν άμεσα και τον δημιουργό τους.
Πολλά έχουν πλέον αλλάξει από τον θάνατο του και έπειτα και αυτό ήταν κάτι που ο ίδιος είχε ξεκαθαρίσει πως ήθελε να γίνει. Ας μην ξεχνάμε πως ο Jobs πάντα πίεζε του ανθρώπους γύρω του να αποδείξουν πως κάνει λάθος και πάντα όταν το κατάφερναν αυτό ο ίδιος ήταν απίστευτα ικανοποιημένος και χαρούμενος.

Δείτε ενα βίντεο του 1983

Και λίγα λόγια για τον καρκίνο του παγκρέατος, που νίκησε τον Steve Jobs

Το πάγκρεας είναι  ένα όργανο που βρίσκεται πίσω από το στομάχι και μπροστά από τη σπονδυλική στήλη. Παράγει ένζυμα που είναι απαραίτητα στην πέψη και ορμόνες που ρυθμίζουν τη γλυκόζη αίματος.

Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι από τις σοβαρότερες μορφές καρκίνου. Είναι η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου παρά το γεγονός ότι αποτελεί μόνο 2% του συνόλου των καρκίνων που εκδηλώνονται κάθε χρόνο.

Η ανίχνευση και διάγνωση της νόσου παρουσιάζουν δυσκολίες διότι:

1.            Στα αρχικά στάδια δεν υπάρχουν αξιοσημείωτα σημεία ή συμπτώματα
 

2.            Τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος όταν υπάρχουν, είναι παρόμοια με αυτά πολλών άλλων ασθενειών
 

3.            Η ανατομική θέση του παγκρέατος, βαθιά στην κοιλιά, πίσω από το στομάχι, το λεπτό έντερο, το συκώτι, τη σπλήνα, τη χοληδόχο κύστη, δεν ευκολύνει τη διάγνωση
 

4.            Οι εξετάσεις που χρειάζονται για τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος δεν είναι εύκολες

Για τους λόγους αυτούς, η διάγνωση καρκίνου του παγκρέατος σπάνια γίνεται στα αρχικά στάδια. Επίσης η νόσος έχει την τάση να κάνει μεταστάσεις νωρίς στην εξέλιξη της.

Δυστυχώς πολλές φορές όταν γίνει η διάγνωση, ανακαλύπτεται ότι η νόσος έχει διηθήσει λεμφαδένες, αιμοφόρα αγγεία και άλλους ιστούς ή όργανα. Οι όγκοι αυτοί, συχνά δεν μπορούν να αφαιρεθούν. Όμως η ολική χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου παγκρέατος, είναι η μόνη ελπίδα ίασης.

·      Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ο έκτος σε συχνότητα εμφάνισης καρκίνος στην Ευρώπη.

·      Το 2002, στην Ευρώπη διαγνώστηκαν περισσότεροι από 78.000 νέοι ασθενείς με καρκίνο παγκρέατος και οι θάνατοι από τη νόσο ήταν περίπου 82.000.

·      Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι σημαντικά πιο συνήθης σε άνδρες νεαρής ηλικίας παρά σε νεαρές γυναίκες. Εν τούτοις, η διαφορά αυτή μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας.

·      Περίπου το 75% του συνόλου των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος παρουσιάζουν μεταστατική νόσο κατά την αρχική διάγνωσή τους.

Read more: http://medlabgr.blogspot.com/2011/10/o-steve-jobs.html#ixzz4uiS3PNaM

Εκδήλωση Μνήμης για την καταστροφή της Σμύρνης στη Ν.Κρήνη

Εκδήλωση Μνήμης για την καταστροφή της Σμύρνης διοργανώνει σήμερα το βράδυ ο Πολιτιστικός Σύλλογος Προσφύγων Μικρασιατών Ν. Κρήνης "Η Αγία Παρασκευή" στην παραλία της Ν.Κρήνης.

Μέσα από τον ξεριζωμό μιας οικογένειας, που τελικά έβγαλε νέες ρίζες, μετά την καταστροφή, στη Ν. Κρήνη, που πρόκοψε και τρανώθηκε ξανά θα σας διηγηθούν οι διοργανωτές ιστορίες από εκείνα τα μέρη, « τα αγαπημένα, τα χιλιοφίλητα» όπως αναφέρει το κάλεσμα, τις ιστορίες του διωγμού αλλά και της εγκατάστασης στο ακρογιάλι της Καλαμαριάς.

Στην παραλία της Ν.Κρήνης, όπως κάθε χρόνο, σήμερα Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2017 στις 8.30 το βράδυ, κάποιοι θα θυμηθούν, θα συγκινηθούν μαζί και να τιμήσουμε μαζί τα αγαπημένα χώματα, όσα έμειναν πίσω αλλά και όσα έφεραν οι πρόσφυγες εδώ στην εκδήλωση μνήμης για τη Σμύρνη.

ΑΠΕ

Λευκάδα: Η πανούκλα του 1743 που αφάνισε το 1/3 των κατοίκων του νησιού

επιμέλεια Κασσιανή Τσώνη, medlabnews.gr

Στις αρχές του 1740, επιδημία πανώλης μάστιζε τη δυτική ηπειρωτική Ελλάδα. Την άνοιξη του 1743 ένα πλοίο από το Μεσολόγγι μετέφερε στα αμπάρια του μαζί με τα εμπορεύματα και τον θανατηφόρο βάκιλο της νόσου στο λιμάνι της Μεσσήνης (Μεσίνα) στη Σικελία.

Αν και η Ιταλική χερσόνησος είχε δοκιμασθεί από επιδημία πανώλης το 1720 και οι μνήμες ήταν ακόμη νωπές, τα μέτρα ασφαλείας στο ιταλικό λιμάνι φαίνεται πως δεν ήταν επαρκή, με αποτέλεσμα να μολυνθεί, πολύ γρήγορα, ένα μεγάλο μέρος της πόλης και να βρει το θάνατο ένα εξίσου μεγάλο μέρος του πληθυσμού της.

Αμέσως μετά την εκδήλωση του λοιμού, τα πλοία που ήταν αγκυροβολημένα στη Μεσσήνη αναχώρησαν προς διάφορες κατευθύνσεις. 

Ένα από αυτά έφθασε στη Λευκάδα (Σάντα Μάουρα εκείνα τα χρόνια), που βρισκόταν υπό ενετική κατοχή.
H πανώλη ενέσκηψε στη Λευκάδα τον Μάιο (21 ή 27) του 1743 και διαγνώστηκε, τον Ιούνιο.

Αμέσως μετά την προσόρμισή του εκδηλώθηκαν και τα πρώτα θανατηφόρα κρούσματα στο νησί. Τον επόμενο μήνα οι νεκροί είχαν φθάσει τους 780. Οι αρχές του νησιού αιφνιδιάστηκαν και άργησαν να αντιδράσουν.

Ο ιστορικός Σπυρ. Βλαντής γράφει:
«Τά συμπτώματα ήσαν φοβερά. Τό πρόσωπον, άποβάλλον τήν φυσικήν αυτού χροιάν, άπεκτα έντός όλίγου τήν τού πτωματος. Η ϊρις τών όφθαλμών διεστέλλετο, τα χείλη συνενοϋντο, ή γλώσα έξηραίνετο. Ταύτα συνωδεύοντο υπό δίψης, ρίγους, παραληρήματος καί μανίας, παρά τά τοσαύτα δέ δεινά τό σώμα, έκλειπούσης πάσης τού όργανισμού άντιδράσεως. κατέκειτο ώς πτώμα. Οιδήματα είς τούς βουβώνας, ή υπό τάς μασχάλας. Τήν κοιλίαν καί τό στήθος έκάλυπτον άνθρακες, σημείον άλάνθαστον σωτηρίας, άν ζωηροί καί όδυνηροί, θανάτου δέ, άν ώχροί καί άνώδυνοι. Ούδεμία διάκρισις ήλικίας, φύλου, κοινωνικής τάξεως. Γενικός ό κίνδυνος καί ό τρόμος. ‘Εν τρισίν, ή πέντε ήμέραις οί προσβαλλόμενοι άπέθνησκον, εύτυχεϊς δέ όσοι έν όλίγαις ώραις άπηλλάσσοντο τών δεινών των».*

Υγειονομείο Λευκάδας (Λιθογραφία) – Λαογραφικό Μουσείο Ορφέα

Η πανώλη εισβάλλοντας στην Αμαξική βρήκε τις Αρχές όχι μόνο απροετοίμαστες αλλά δίχως καμιά ενημέρωση και ανυποψίαστες για το επικείμενο κακό έτσι, δεν υπήρξε ο χρόνος για τη λήψη προληπτικών μέτρων και η μόνη δυνατότητα που απέμενε ήταν η προσπάθεια με κάθε τρόπο περιορισμού και καταστολής του μιάσματος.
Οι βενετικές Αρχές ως πρώτο διοικητικό μέτρο που έλαβαν για την αντιμετώπιση της επιδημίας ήταν η σύσταση ειδικής Υγειονομικής Επιτροπής (Collegetto) επιφορτισμένης με την εφαρμογή των μέτρων για την αναχαίτιση της νόσου.

Σε επιστολή του προς τον Δόγη της Βενετίας, ο ενετός αξιωματούχος στο νησί Αντόνιο Μόρο υπογράμμιζε, μεταξύ των άλλων, πως ο καθαρός αέρας της περιοχής, που είχε επιλεγεί για τη μεταφορά των ασθενών, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, συνέβαλαν καθοριστικά στη σύντομη ανάρρωση των πανωλόβλητων.

Όταν άρχισαν να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα (λοιμοκαθαρτήριο, υγειονομική ταφή νεκρών κ.ά.), το κακό άρχισε σταδιακά να υποχωρεί από το φθινόπωρο του 1743.

Τελικά, όλα εξελίχθηκαν σχετικά ομαλά και το νησί κηρύχθηκε ελεύθερο από κάθε υποψία πανώλης στις 10 Ιουνίου του 1744. Στο πέρασμά της από το νησί και μέσα σε μισό περίπου χρόνο η πανώλη άφησε πίσω της 1.028 θύματα, δηλαδή το 1/3 περίπου του αστικού πληθυσμού (3.457 κάτοικοι), σύμφωνα με τον απολογισμό που συνέταξε ο Προβλεπτής της Λευκάδας τον Μάρτιο του 1744.

Κατά τη διάρκεια του λοιμού, η τοπική εκκλησία δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Τον Αύγουστο του 1743, ο ιερομόναχος Ματθαίος μετέφερε στη Λευκάδα την κάρα του Αγίου Βησσαρίωνος, Αρχιεπισκόπου Λαρίσης, που βρισκόταν στη μονή Δουσίκου, κοντά στα Τρίκαλα.

Οι επιζήσαντες Λευκαδίτες αναγνώρισαν ότι σώθηκαν από τη φοβερή ασθένεια χάρη στη βοήθεια του Αγίου και προς τιμήν του ανήγειραν ναό στο χώρο, όπου είχε στηθεί προηγουμένως το λοιμοκαθαρτήριο. Η περιοχή εκείνη μέχρι σήμερα ονομάζεται Αγία Κάρα.

Η «ανάμνησις του θαύματος απαλλαγής της νήσου Λευκάδος εκ της πανώλου νόσου κατά το έτος 1743″, τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία κάθε χρόνο την 1η Ιουνίου.

Πηγές
* «Η Λευκάς επί Ενετοκρατίας» Κωνστ. Γ. Μαχαιρά
Στοιχεία αντλήθηκαν :1) Εργασία της Ευτυχίας Δ. Λιάτσα: «Μέρες του 1743 όταν το θανατικό άραξε στη Λευκάδα». Επετηρίς τόμος ΙΒ’ (2009-2011) Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθηνα 2013.
2) www.sansimera.gr