Νέα ανακοίνωση της οικογένειας του Μανούσου Μανουσάκη «Η νόσος του ήταν κακής πρόγνωσης και ο οργανισμός του δεν ανταποκρίθηκε στη θεραπεία»

 medlabnews.gr iatrikanea

Ο Μανούσος Μανουσάκης έφυγε από τη ζωή χθες σε ηλικία 74 ετών - Ο ίδιος έδωσε άνιση μάχη με τη λευχαιμία

«Δεν το πίστευε ότι θα έρθει το τέλος, πρόλαβα και τον αποχαιρέτησα», δήλωσε συγκλονισμένη η σύζυγος του Μαρία Μανουσάκη, μιλώντας σήμερα σε τηλεοπτική εκπομπή.

«Ήταν οξεία λευχαιμία, ραγδαία. Αυτό είχε ο Μανούσος. Πρόλαβα να τον χαιρετήσω. Δεν το πίστευε ότι θα έρθει το τέλος», ανέφερε συντετριμμένη, για τον σύζυγο της που κατέληξε το βράδυ της Τετάρτης στη ΜΕΘ.

Η Μαρία Μανουσάκη ήταν δίπλα του μέχρι και την τελευταία στιγμή.

Το ζευγάρι γνωρίστηκε το 1972, οπότε και ξεκίνησε η σχέση τους και παντρεύτηκαν το 1975, αποκτώντας δύο παιδιά, τον Μανώλη και την Κλεώνη - Δέσποινα.

«Με την σύζυγο μου είμαστε μαζί 50 χρόνια, καθημερινά παίρνουμε διαζύγιο και ξαναερωτευόμαστε. Το μυστικό της σχέσης είναι να λες σε όλα "ναι" και να κάνεις αυτό που θες», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ο γνωστός σκηνοθέτης.

Ο σκηνοθέτης των μεγάλων επιτυχιών έφυγε ύστερα από σύντομη μάχη με τη λευχαιμία. Η οικογένεια του εξέδωσε πριν από λίγη ώρα ανακοίνωση, αποκαλύπτοντας τι συνέβη με την υγεία του αγαπημένου τους.

Η νέα ανάρτηση της οικογένειας του Μανούσου Μανουσάκη

«Ο Μανούσος μας έδωσε μια μεγάλη, αλλά άνιση μάχη με την πρόσφατα διαγνωσθείσα οξεία μυελογενή λευχαιμία. Δυστυχώς η νόσος του ήταν κακής πρόγνωσης και ο οργανισμός του δεν ανταποκρίθηκε στη θεραπεία. Θλιβερό αποτέλεσμα να καταλήξει από τις επιπλοκές της νόσου. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους ιατρούς κ. Γωνιωτάκη Ελένη (Ειδική Παθολόγο), κ. Γρεντζελιά Δημήτρη (Αιματολόγο), κ. Πουλόπουλο Κωνσταντίνο (Πνευμονολόγο), κ. Καραΐσκο Ηλία (Λοιμωξιολόγο).

Στη ΜΕΘ τους κ. Πασχάλη Χαράλαμπο, κ. Κατσούδα Εμμανουέλλα, κ. Μαρκεσίνη Δημήτριο. Τις ευχαριστίες της οικογένειας και προς όλους τους εφημερεύοντες ιατρούς αλλά και σε όλο το Νοσηλευτικό προσωπικό του Νοσοκομείου Υγεία. Έκαναν ό,τι ήταν επιστημονικώς και ανθρωπίνως δυνατό. Ιδιαιτέρως ευχαριστούμε τη Διοίκηση του Νοσοκομείου Υγεία και τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ομίλου, κ. Καρταπάνη Ανδρέα».

Διαβάστε επίσης

Τι είναι η λευχαιμία; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία και πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση;

Εφυγε από τη ζωή ο σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης σε ηλικία 74 ετών

medlabnews.gr 

Εφυγε από τη ζωή ο σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης, ένας από τους πιο εμβληματικούς δημιουργούς της ελληνικής τηλεόρασης και κινηματογράφου.

Θλίψη έχει σκορπίσει στον καλλιτεχνικό και όχι μόνο χώρο, η είδηση του θανάτου, του εμβληματικού σκηνοθέτη ελληνικών επιτυχιών στην τηλεόραση, Μανούσου Μανουσάκη. Αυτό που προκαλεί ανατριχίλα, είναι πως σε μία πρόσφατη συνέντευξή του είχε αποκαλύψει με ποιον τρόπο ήθελε να "φύγει" από τη ζωή. Ήθελα να γίνει πάνω στο γύρισμα.

"Να πω "στοπ" ή "πάμε" την ώρα του γυρίσματος και να τελειώσω εκεί, να φύγω έτσι από τη ζωή. Είναι η καλύτερη αναχώρηση" είχε πει με αφορμή την τελευταία του σειρά με τίτλο "Δίχτυ" που προβάλλεται μέσα από τη συχνότητα της ΕΡΤ.

Ο πετυχημένος σκηνοθέτης σπουδαίων σειρών όπως το "Κόκκινο Ποτάμι", το "Τμήμα Ηθών", ο "Ταύρος με Τοξότη", οι "Δρόμοι της Πόλης", οι "Ψίθυροι Καρδιάς" είχε αποκαλύψει μάλιστα και το μοναδικό πράγμα για το οποίο μετάνιωνε...

"Μετανιώνω που δεν είχα πολύ χρόνο να ασχοληθώ με το μεγάλωμα των παιδιών. Τώρα, βέβαια, ο γιος μου είναι 49 και η κόρη μου 45 χρονών και δεν τους έχουν μείνει παιδικά τραύματα εξ αυτού. Με τον γιο μου κιόλας συνεργαζόμαστε, γράφει τη μουσική και κάνει σχεδιασμού ήχου στη νέα μας σειρά. Είμαστε πολλά χρόνια συνεργάτες, έχει γράψει τη μουσική και για τα "Κρυφά μονοπάτια" και για το "Για μια γυναίκα και ένα αυτοκίνητο". Οπότε αναπληρώνουμε ό,τι χάσαμε στα νιάτα μας".

Ο Μανούσος Μανουσάκης νοσηλευόταν το τελευταίο διάστημα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Υγεία με λευχαιμία

Ο Μανούσος Μανουσάκης , ανιψιός της Ειρήνης Παππά, γεννήθηκε το 1950 στην Αθήνα και σπούδασε σκηνοθεσία στη Σχολή Κινηματογράφου του Λονδίνου (London Film School). Με την επιστροφή του στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία στον κινηματογράφο.

Η πρώτη του ταινία, Βαρθολομαίος (1973), τον καθιέρωσε ως έναν τολμηρό δημιουργό. Στην ταινία αυτή, που είχε τριπλό ρόλο ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός, η κριτική αναγνώριση δεν άργησε να έρθει. Απέσπασε ειδική μνεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σαν Ρέμο το 1973, ενώ στην Ελλάδα απαγορεύτηκε από τη χούντα.

Ακολούθησαν ταινίες όπως Άρχοντες (1978) και Η σκιάχτρα (1985), ενώ συμμετείχε ως ηθοποιός σε ταινίες όπως Σουβλίστε τους! Παρότι το όνομά του συνδέθηκε κυρίως με την τηλεόραση, ο Μανουσάκης διατήρησε δυναμική παρουσία στον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας και παραγωγές όπως το Παραλάβατε διορισμόν (1996), τον Κόκκινο δράκο (1998) και το ιστορικό δράμα Ουζερί Τσιτσάνης (2015).

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο Μανούσος Μανουσάκης ξεκίνησε τη δραστηριότητά του στην τηλεόραση. Οι πρώτες του σκηνοθετικές προσπάθειες περιλαμβάνουν τις σειρές Καλλικαντζαροδουλειές (1985-1986), Μικρογραφίες (1986-1987) και Τα καλύτερά τους χρόνια (1989). Ωστόσο, η μεγάλη αναγνώριση ήρθε από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα, όταν ανέλαβε τη σκηνοθεσία και την παραγωγή δραματικών σειρών για την ιδιωτική τηλεόραση.

Οι σειρές που σκηνοθέτησε, όπως οι Ψίθυροι καρδιάς, Άγγιγμα ψυχής, Μη μου λες αντίο και Η αγάπη ήρθε από μακριά, , Τμήμα Ηθών, Κόκκινο Ποτάμι, κ.α. θεωρούνται από τις κορυφαίες στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης.

Με θεματολογία που περιστρεφόταν γύρω από απαγορευμένους έρωτες και κοινωνικά ζητήματα, οι σειρές αυτές κατάφεραν να συγκινήσουν το κοινό και να καταγράψουν υψηλά νούμερα τηλεθέασης. Ο Μανουσάκης κατόρθωσε να παντρέψει την καλλιτεχνική ευαισθησία με την εμπορική επιτυχία, δημιουργώντας παραγωγές που παραμένουν διαχρονικές.

Ο Μανούσος Μανουσάκης αφήνει πίσω του μια πλούσια παρακαταθήκη στον χώρο της τέχνης. Με την κινηματογραφική του δουλειά, έθεσε τα θεμέλια για την ελευθερία της έκφρασης σε δύσκολες εποχές, ενώ με τις τηλεοπτικές του παραγωγές ανέβασε τον πήχη της ελληνικής τηλεόρασης. Η ικανότητά του να αφηγείται ιστορίες που αγγίζουν βαθιά τους ανθρώπους θα τον κατατάσσει ανάμεσα στους κορυφαίους δημιουργούς της χώρας στο είδος τους.

Νέο καινοτόμο φάρμακο της Novartis για την Χρόνια Μυελογενή Λευχαιμία ΧΜΛ

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Η Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία είναι μία αιματολογική κακοήθεια με την οποία εκτιμάται  ότι διαγιγνώσκονται περισσότεροι από 6.300 άνθρωποι κάθε χρόνο στην Ευρώπη. Οι θεραπείες για τη νόσο έχουν εξελιχθεί την τελευταία 20ετία ωστόσο πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν  ανεπιθύμητες ενέργειες και αντίσταση στη θεραπεία, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής τους, με κίνδυνο για εξέλιξη της ασθένειας ή ακόμη και θάνατο. Η έγκριση του νέου φαρμάκου asciminib θα προσφέρει μια νέα πνοή ελπίδας για τη διαχείριση της ΧΜΛ και αναμένεται να βοηθήσει τους ασθενείς που έχουν ανάγκη, ώστε να επιτύχουν καλύτερες εκβάσεις.

Η Επιτροπή Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) εξέδωσε θετική γνωμοδότηση και συνέστησε τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στο asciminib της Novartis, για τη θεραπεία ενηλίκων με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ), οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία με δύο ή περισσότερους αναστολείς τυροσινικής κινάσης (TKI). Εφόσον εγκριθεί, το asciminib θα είναι η πρώτη θεραπεία για την ΧΜΛ στην Ευρώπη που δρα στοχεύοντας ειδικά τον μυριστοϋλικό θύλακα της ABL (στην επιστημονική βιβλιογραφία είναι γνωστό επίσης ως αναστολέας STAMP), μια σημαντική εξέλιξη για τους ασθενείς, οι οποίοι παρουσιάζουν δυσανεξία ή/και αντίσταση στις επί του παρόντος διαθέσιμες θεραπείες με TKI.

Μολονότι πολλοί ασθενείς θα ωφεληθούν από τις διαθέσιμες θεραπείες με TKI, ένα σημαντικό ποσοστό μπορεί να παρουσιάσει δυσανεξία ή αντίσταση σε αυτές τις θεραπείες. Σε μια ανάλυση ασθενών με ΧΜΛ που είχαν λάβει δύο προηγούμενες θεραπείες με TKI, περίπου το 55% ανέφερε δυσανεξία σε προηγούμενη θεραπεία, και μια συγκεντρωτική ανάλυση ασθενών που λάμβαναν θεραπεία δεύτερης γραμμής έδειξε ότι έως 70% των ασθενών δεν καταφέρνει να επιτύχει μείζονα μοριακή ανταπόκριση (MMR) κατά τη διάρκεια διετούς παρακολούθησης.

«Παρόλο που οι θεραπείες για την ΧΜΛ έχουν εξελιχθεί την τελευταία 20ετία, πολλοί ασθενείς εξακολουθούν να εμφανίζουν ανεπιθύμητες ενέργειες και αντίσταση στη θεραπεία που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους και τους βάζουν σε κίνδυνο για εξέλιξη της νόσου ή ακόμη και θάνατο», λέει ο δρ Andreas Hochhaus, επικεφαλής του Τμήματος Αιματολογίας και Ιατρικής Ογκολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ιένας στη Γερμανία. «Εφόσον εγκριθεί, ο νέος μηχανισμός δράσης του asciminib θα μας δώσει άλλη μία επιλογή για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς, προσφέροντας μια νέα πνοή ελπίδας για τη διαχείριση της νόσου».

Η έκδοση θετικής γνωμοδότησης από την CHMP στηρίχθηκε σε αποτελέσματα από τη βασική μελέτη φάσης ΙΙΙ ASCEMBL, σύμφωνα με τα οποία το ποσοστό MMR στους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με asciminib ήταν σχεδόν διπλάσιο σε σύγκριση με το bosutinib (25,5% έναντι 13,2%) στις 24 εβδομάδες, ενώ το ποσοστό διακοπής της θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν περισσότερο από τρεις φορές χαμηλότερο (5,8% έναντι 21,1%). Οι πιο συχνές (συχνότητα ≥ 20%) ανεπιθύμητες ενέργειες οι οποίες αναφέρθηκαν σε αυτήν την ανάλυση ήταν η θρομβοκυτταροπενία (28,8%) και η ουδετεροπενία (21,8%) στο σκέλος του asciminib, και στο σκέλος του bosutinib ήταν η διάρροια (71,1%), η ναυτία (46,1%), τα αυξημένα επίπεδα ALT (27,6%), ο έμετος (26,3%), το εξάνθημα (23,7%), τα αυξημένα επίπεδα AST (21,1%) και η ουδετεροπενία (21,1%).

Αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν με πιο μακροχρόνια παρακολούθηση, κατά την οποία το ποσοστό MMR την εβδομάδα 96 ήταν υπερδιπλάσιο με το asciminib  σε σύγκριση με το bosutinib (37,6% έναντι 15,8%). Τα εν λόγω δεδομένα ανακοινώθηκαν σε προφορικές παρουσιάσεις κατά τη διάρκεια των ετήσιων συνεδρίων της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) και της Ευρωπαϊκής Αιματολογικής Εταιρείας (EHA) τον Ιούνιο του 2022.

«Είμαστε ικανοποιημένοι με τη σύσταση για το asciminib και ελπίζουμε να προσφέρουμε στους ασθενείς στην Ευρώπη που πάσχουν από ΧΜΛ έγκαιρη πρόσβαση σε αυτήν την καινοτόμο θεραπεία, εφόσον εγκριθεί», δήλωσε ο Haseeb Ahmad, Πρόεδρος της Novartis στην Ευρώπη. «Τις δύο τελευταίες δεκαετίες εργαστήκαμε αδιάκοπα για τη βελτίωση της φροντίδας για την ΧΜΛ και πρέπει να αδράξουμε αυτήν την ευκαιρία, για να βοηθήσουμε τους ασθενείς που έχουν ανάγκη, ώστε να επιτύχουν καλύτερες εκβάσεις. Με τα σημαντικά κλινικά αποτελέσματα που έχουμε παρατηρήσει μέχρι στιγμής, πιστεύουμε ότι έχουμε τη δυνατότητα με το asciminib να μεταμορφώσουμε ακόμα μία φορά το πρότυπο φροντίδας στην ΧΜΛ».

Η συνιστώμενη έγκριση του asciminib για την ΧΜΛ από την CHMP θα παραπεμφθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξετάσει τις συστάσεις της CHMP και θα εκδώσει την τελική της απόφαση κατά τους ερχόμενους μήνες.

Σχετικά με το asciminib

Το asciminib είναι η πρώτη θεραπεία για την ΧΜΛ που δρα ως αναστολέας STAMP, καθώς στοχεύει ειδικά τον μυριστοϋλικό θύλακα της ABL. Αυτός ο καινοτόμος μηχανισμός δράσης μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της αντίστασης σε ασθενείς με ΧΜΛ, οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία με δύο ή περισσότερους TKI, και των μεταλλάξεων στο ελαττωματικό γονίδιο BCR::ABL1, το οποίο συνδέεται με την υπερπαραγωγή λευχαιμικών κυττάρων.

Το asciminib αποτελεί σημαντική εξέλιξη για τους ασθενείς, οι οποίοι παρουσιάζουν αντίσταση ή/και δυσανεξία στις επί του παρόντος διαθέσιμες θεραπείες με TKI, ενώ αποτελεί αντικείμενο μελέτης σε πολλές θεραπευτικές γραμμές για τη ΧΜΛ σε χρόνια φάση, τόσο ως μονοθεραπεία όσο και ως θεραπεία συνδυασμού. Συγκεκριμένα, η μελέτη φάσης ΙΙΙ, ASC4FIRST (NCT04971226), αξιολογεί το asciminib σε νεοδιαγνωσθέντες ενήλικες ασθενείς με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ) συγκριτικά με έναν TKI της επιλογής του ερευνητή, με την ένταξη των ασθενών να ξεκινάει νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί.

Η Novartis έχει ξεκινήσει τη διαδικασία υποβολής φακέλων για το asciminib προς τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές σε πολλές χώρες και περιοχές ανά τον κόσμο. Τον Οκτώβριο του 2021, ο FDA χορήγησε ταχεία έγκριση στο asciminib για τους ενήλικες ασθενείς με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ), οι οποίοι προηγουμένως είχαν λάβει δύο ή περισσότερους TKI, βάσει του ποσοστού MMR στις 24 εβδομάδες, και πλήρη έγκριση για τους ενήλικες με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ) με μετάλλαξη T315I. Σύμφωνα με το πρόγραμμα ταχείας έγκρισης, προϋπόθεση για τη συνέχιση της έγκρισης, όσον αφορά την πρώτη ένδειξη, ενδέχεται να αποτελέσει η επαλήθευση και περιγραφή του κλινικού οφέλους από επιβεβαιωτικά στοιχεία. Περισσότερα δεδομένα γνωστοποιήθηκαν στον FDA προς αξιολόγηση. Το asciminib έχει λάβει έγκριση σε πολλές χώρες εκτός ΗΠΑ για τους ενήλικες με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ) που έχουν εμφανίσει αντίσταση ή δυσανεξία σε τουλάχιστον δύο ή περισσότερες προηγούμενες θεραπείες.

Διαβάστε επίσης

• 300 παιδιά κάθε χρόνο προσβάλλονται στην χώρα μας από καρκίνο, κυρίως λευχαιμία. Τι περιλαμβάνουν τα ασυνήθιστα συμπτώματα;
• Η αύξηση του παιδικού καρκίνου οφείλεται στην περιβαλλοντολογική μόλυνση και στις μεταλλάξεις των χρωματοσωμάτων του ανθρώπου.
• Τι είναι η λευχαιμία; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία και πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση;
• Τι είναι το λέμφωμα; Ποια τα συμπτώματα; Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα (video)
• Τι είναι η ασθένεια Hodgkin’s, ποια η διαφορά από την μη Hodgkin’s, πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία;

Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία, Αιματολογική κακοήθεια. Λειτουργική θεραπεία της ΧΜΛ. Έγκριση νέας θεραπείας

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Οι λευχαιμίες αποτελούν την 6η κατά σειρά συχνότητας αιτία θανάτου από καρκίνο στον οικονομικά αναπτυγμένο κόσμο, έχοντας σταθερή επίπτωση κατά τις τελευταίες δυο δεκαετίες (Siegel R et ak., Cancer statistics, 2012. CA Cancer J Clin 62, 2012).

Ο όρος λευχαιμία προέρχεται από τις λέξεις “λευκός” και “αίμα” λόγω της συχνής εμφάνισης υψηλού αριθμού των άωρων λευκών αιμοσφαιρίων στο περιφερικό αίμα και περιλαμβάνει φάσμα νεοπλασιών του αιμοποιητικού ιστού με κοινό κλινικό γνώρισμα την παρεκτόπιση των φυσιολογικών αιμοποιητικών κυττάρων του μυελού από τα λευχαιμικά κύτταρα. Η παρεκτόπιση και παρακώλυση ανάπτυξης των φυσιολογικών κυττάρων του μυελού αποτελεί και την αιτία των κύριων κλινικών παθολογικών εκδηλώσεων των λευχαιμιών που συχνά είναι παρατεταμένες και δύσκολα διαχειρίσιμες, και αφορούν στο βασικό τρίπτυχο: αναιμία (λόγω καταστολής της ερθροκυτταρικής σειράς), λοιμώξεις (λόγω καταστολής της μυελικής και λεμφικής σειράς) και αιμορραγίες (λόγω καταστολής της μεγακαρυοποίησης).

Ανάλογα με την κυτταρική τους προέλευση οι λευχαιμίες διακρίνονται σε λεμφογενείς/λεμφοκυτταρικές ή μυελογενείς/ μυελοκυτταρικές, ενώ ανάλογα με την επιθετικότητα των κλινικών εκδηλώσεων και φαινοτυπικών χρακατηριστικών σε οξείες και χρόνιες. Η αντιμετώπιση των λευχαιμιών επίσης ποικίλει: κάποιες έχουν υψηλή πιθανότητα ίασης με την κατάλληλη θεραπεία (π.χ. οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία των παιδιών και οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία), άλλες είναι σε υψηλό βαθμό αντιμετωπίσιμες σε διάρκεια ετών με θεραπεία μοριακής στόχευσης (χρόνια μυελογενής λευχαιμία), άλλες δυσίατες παρά την συνδυασμένη επιθετική χημειοθεραπεία (οξεία μυελογενής λευχαιμία με κυτταρογενετικούς δείκτες πτωχής πρόγνωσης) ενώ τέλος σε κάποιες άλλες (χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία) η μόνη συνιστώμενη αντιμετώπιση μπορεί να είναι η επί σειρά ετών παρακολούθηση χωρίς θεραπεία.

Η Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ) είναι μια αιματολογική κακοήθεια, στην οποία διαταράσσεται η διαφοροποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αυξημένος αριθμός ανώριμων λευκοκυττάρων στο περιφερικό αίμα. 
Η ΧΜΛ δεν συνδέεται με την κληρονομικότητα (είναι επίκτητο νόσημα) και δεν παρουσιάζει αυξημένη επίπτωση στις οικογένειες των πασχόντων.

Αντιπροσωπεύει παγκοσμίως, το 10-15% του συνόλου των περιστατικών λευχαιμίας στους ενήλικες. Κάθε χρόνο, διαγιγνώσκονται ένα με δύο περιστατικά ανά 100.000 άτομα. Η ΧΜΛ συνήθως εμφανίζεται στη μέση ηλικία - στα 45 με 55 έτη κατά μέσο όρο - ενώ περίπου το 2% των περιστατικών είναι παιδιά. Στην Ευρώπη εμφανίζονται 1,2 νέα περιστατικά ΧΜΛ ανά 100.000 κατοίκους και ανά έτος. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1200 ασθενείς με ΧΜΛ.

Οι περισσότεροι ασθενείς με Χρόνια Μυελογενή Λευχαιμία διαγιγνώσκονται στην αρχική, χρόνια φάση και πολλοί παραμένουν στην φάση αυτή για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς η ασθένεια να εξελιχθεί σε πιο προχωρημένο στάδιο. Σ’ αυτό διαφέρει από την οξεία λευχαιμία η οποία παρουσιάζει πολύ μικρότερα ποσοστά επιβίωσης

Συχνότητα εμφάνισης της νόσου: 


-Παγκόσμια, η συχνότητα εμφάνισης της ΧΜΛ ανέρχεται στα ένα έως δύο περιστατικά ανά 100,000 άτομα το χρόνο


-Η ΧΜΛ είναι υπεύθυνη για το 10% έως 15% του συνολικού αριθμού περιστατικών λευχαιμίας στους ενήλικες


-Μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 65 έτ
η

-Η ΧΜΛ είναι ελαφρώς πιο συχνή στους άνδρες; οι λόγοι γι’ αυτό είναι άγνωστοι


-Η ΧΜΛ σπάνια εμφανίζεται στα παιδιά

Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με ΧΜΛ παρουσιάζουν χρωμοσωμική ανωμαλία, γνωστή ως χρωμόσωμα Φιλαδέλφεια και αυτή η γενετική ανωμαλία παρουσιάζεται στο 95% των ασθενών με ΧΜΛ. Ονομάζεται Χρωμόσωμα της Φιλαδέλφειας (Ph), από την ομώνυμη πόλη των ΗΠΑ, στην οποία ανακαλύφθηκε το 1960.  Πιο συγκεκριμένα, ένα αποσπασμένο μέρος του χρωμοσώματος 22 μετατίθεται στο χρωμόσωμα 9 και ένα μέρος του χρωμοσώματος 9 μετατίθεται στο χρωμόσωμα 22, ένα φαινόμενο το οποίο ονομάζεται ‘‘αντιμετάθεση’’. Μέσω αυτού του φαινομένου της αντιμετάθεσης προκύπτει το βραχύ χρωμόσωμα Ph. Το χρωμόσωμα Ph, το οποίο εντοπίζεται σε όλους σχεδόν τους ασθενείς με ΧΜΛ, δίνει την εντολή για τη σύνθεση ενός ελαττωματικού ενζύμου γνωστό ως τυροσινική κινάση Bcr-Abl. Το ένζυμο αυτό διαταράσσει τους μηχανισμούς σηματοδότησης που σχετίζονται με την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων. Με αυτόν τον τρόπο, οδηγούμαστε στην ανεξέλεγκτη παραγωγή των τελευταίων.

Για το νόσημα αυτό έχει συντελεσθεί μία πραγματική θεραπευτική επανάσταση.  Αυτό που έγινε την τελευταία δεκαετία ήταν η προσπάθεια χρησιμοποίησης αναστολέων του ενζύμου. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Ο πρώτος αναστολέας που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Imatinib. Η θεραπεία ήταν πολύ καλά ανεκτή και ο ουσιαστικός έλεγχος του νοσήματος επιτεύχθηκε στην πλειονότητα των ασθενών και κατά κανόνα διαρκούσε για όσο διάστημα λαμβανόταν η θεραπεία. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τότε το νόσημα μπορούσε να αντιμετωπισθεί ουσιαστικά μόνο με αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων, θεραπεία, όμως, που είχε θνητότητα από 10% έως 40%. Πιο πρόσφατα χρησιμοποιούνται οι αναστολείς Dasatinib και Nilotinib. Οι αναστολείς αυτοί είναι δραστικότεροι, το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται ταχύτερα και οι παρενέργειες από τη χρήση τους διαφέρουν από τις παρενέργειες του Imatinib και κατά συνέπεια χρησιμοποιούνται με επιτυχία, όταν η θεραπεία με το Imatinib δεν μπορεί να δοθεί λόγω παρενεργειών. Η θεραπεία με nilotinib εξασφάλισε υψηλότερα ποσοστά πλήρους κυτταρογενετικής ανταπόκρισης. Επιπλέον, το nilotinib εξασφαλίζει σημαντικά υψηλότερα ποσοστά μείζονος μοριακής ανταπόκρισης αλλά και ακόμη βαθύτερης μοριακής ανταπόκρισης, η οποία ορίζεται ως το επίπεδο μεταγράφων bcr-abl (τα μόρια-εκμαγεία που καθοδηγούν τη σύνθεση της τυροσινικής κινάσης Bcr-Abl) σε ποσοστό 0,0032% ή ακόμη λιγότερο, στη διεθνή κλίμακα μέτρησης («πλήρης» μοριακή ανταπόκριση). Σήμερα, η μοριακή παρακολούθηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της τακτικής παρακολούθησης των ασθενών, δεδομένου ότι επιτρέπει τον καλύτερο δυνατό προσδιορισμό των επιπέδων ελάχιστης υπολειμματικής νόσου.

Στο 20 – 40% των περιπτώσεων, η διάγνωση γίνεται επί ασυμπτωματικών ασθενών. Οι υπόλοιποι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν κόπωση, κακουχία, απώλεια βάρους, αναιμία, αυξημένα βασεόφιλα και αυξημένο αριθμό αιμοπεταλίων. Χαρακτηριστική, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι η ελαφριά έως μέτρια σπληνομεγαλία. Η φυσική εξέλιξη της νόσου τυπικά περιλαμβάνει 3 φάσεις: τη χρόνια, την επιταχυνόμενη και τη βλαστική, που χαρακτηρίζονται από αντίστοιχη αύξηση του αριθμού ανώριμων μορφών των ουδετερόφιλων κυττάρων («βλάστες»). Η μετάβαση από τη χρόνια στη βλαστική φάση μπορεί να συμβεί απ’ ευθείας, χωρίς τη μεσολάβηση σημείων που υποδηλώνουν επιτάχυνση της εξέλιξης της νόσου. Σε κάθε περίπτωση όμως, η εκτροπή σε προχωρημένο στάδιο, συνοδεύεται από σημαντική μείωση στη διάμεση επιβίωση. Αν δε χορηγηθεί θεραπεία, η αλληλουχία των γεγονότων που οδηγούν στη βλαστική εκτροπή ολοκληρώνεται σε μέσο χρονικό διάστημα 4 ετών.

Οι θεραπευτικές εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας αφορούσαν την ανάπτυξη σκευασμάτων, τα οποία στοχεύουν εκλεκτικά την Bcr-Abl, αναστέλλοντας με αυτόν τον τρόπο την παραγωγή των καρκινικών κυττάρων. Η εμφάνιση του imantinib (Glivec) το 2001 μείωσε ραγδαία τη θνησιμότητα της θετικής για το χρωμόσωμα Ph ΧΜΛ: η μείωση της θνησιμότητας από το 2001 έως το 2006 ήταν της τάξης του 75%. Την επανάσταση που έφερε το imatinib ακολούθησε η ανάπτυξη του nilotinib (Tasigna). H κλινική μελέτη φάσης ΙΙΙ ENESTnd (Evaluating Nilotinib Efficacy and Safetyin Clinical Trials – Newly Diagnosed Patients)  κατέδειξε τη θεραπευτική ανωτερότητα του nilotinib, στην επίτευξη μοριακής και κυτταρογενετικής ανταπόκρισης, καθώς και στην προστασία των ασθενών από την εκτροπή της νόσου με αποτέλεσμα λιγότερους θανάτους από ΧΜΛ.

Σήμερα, η μοριακή παρακολούθηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της τακτικής παρακολούθησης των ασθενών, δεδομένου ότι επιτρέπει τον καλύτερο δυνατό προσδιορισμό των επιπέδων ελάχιστης υπολειμματικής νόσου .  Οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται στο αρχικό στάδιο της νόσου, δηλαδή στην χρόνια φάση, η οποία συχνά δεν συνοδεύεται από εμφανή συμπτώματα. Οι ασθενείς είναι πιθανό να παραμείνουν για μήνες ή χρόνια σε αυτή την φάση της νόσου. Όμως, εάν δεν λάβουν θεραπεία, παρουσιάζουν εκτροπή της νόσου στην επιταχυνόμενη ή τη βλαστική φάση. Κατά την τελευταία, η οποία ονομάζεται και βλαστική κρίση, είναι δυνατόν να παρουσιαστούν όγκοι εκτός του μυελού των οστών, απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, σοβαρή αναιμία και αιμορραγικές εκδηλώσεις, που εν τέλει οδηγούν στο θάνατο του ασθενούς. Το nilotinib (Tasigna®) είναι εγκεκριμένο σε περισσότερες από 110 χώρες για τη θεραπεία της χρονίας και της επιταχυνόμενης φάσης της χρονίας μυελογενούς λευχαιμίας, θετικής στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας (Ph+ ΧΜΛ), σε ενήλικες ασθενείς με αντοχή ή δυσανεξία σε τουλάχιστον μία προγενέστερη θεραπεία, συμπεριλαμβανομένου του imatinib (Glivec®), καθώς και σε περισσότερες από 85 χώρες για τη θεραπεία των ενηλίκων νεοδιαγνωσθέντων ασθενών με Ph+ ΧΜΛ σε χρονία φάση.

Η 22η Σεπτεμβρίου (22/9) έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Χρόνια Μυελογενή Λευχαιμία. Η ημερομηνία αυτή, 22/9, έχει ιδιαίτερο συμβολισμό μιας και αντιπροσωπεύει την ανταλλαγή γενετικού υλικού μεταξύ των χρωμοσωμάτων 9 και 22 που σχετίζεται με τη ΧΜΛ. Μόλις πριν από μερικά χρόνια, οι ασθενείς με ΧΜΛ είχαν μέση επιβίωση πέντε έως επτά χρόνια, αλλά σήμερα, οι περισσότεροι ασθενείς με ΧΜΛ ζουν μια φυσιολογική ζωή χάριν στην σημαντική πρόοδο που έχει γίνει στον τομέα της θεραπείας

Δυνατότητα διακοπής της θεραπείας

Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία (ΕΑΕ) ανακοίνωσε, την πρωτοβουλία που αναλαμβάνει από τον Οκτώβριο του 2017 για την πραγματοποίηση ειδικού προγράμματος ενημέρωσης και παρακολούθησης ασθενών με ΧΜΛ που πληρούν τα κριτήρια διακοπής της αγωγής και επιθυμούν οι ίδιοι να την διακόψουν.

Η δυνατότητα αυτή αποτελεί μια νίκη της ιατρικής επιστήμης, αφού διαπιστώθηκε ότι σε μια κατηγορία ασθενών υπό θεραπεία με συγκεκριμέναφάρμακα (imatinib και nilotinib), τα επίπεδα της παθολογικής πρωτεΐνης που χαρακτηρίζει τη νόσο, μειώνονται σε πολύ χαμηλά όρια ή και δεν ανιχνεύονται καθόλου, επιτυγχάνοντας τη μακροχρόνια ύφεση της νόσου, απαλλάσσοντας τους ασθενείς από την ανάγκη καθημερινής αγωγής.

Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία η οποία όχι μόνο παρακολουθεί συνεχώς τις επιστημονικές εξελίξεις, αλλά μετέχει στη διαμόρφωσή τους, συμμετείχε στην ανεξάρτητη Ευρωπαϊκή μελέτη EURO- SKI (EURO - Stop Kinase Inhibitors) με 42 Έλληνες ασθενείς με ΧΜΛ από τους συνολικά 840 ασθενείς. Η μελέτη έδειξε ότι τέσσερα χρόνια μετά τη διακοπή του imatinib, 25 από τους 42 Έλληνες ασθενείς δεν λαμβάνουν πλέον καμία αγωγή. 

Λειτουργική ίαση της νόσου

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «λειτουργική ίαση της νόσου», (“functional cure”).
Στους υπόλοιπους 17 ασθενείς που επανεμφανίσθηκε μοριακά η ΧΜΛ, δόθηκε εκ νέου η αγωγή τους και είναι σε άριστη κατάσταση κλινικά και μοριακά. Παράλληλα η φαρμακευτική εταιρεία που παράγει το nilotinib διεξήγαγε κλινικές μελέτες διακοπής του φαρμάκου, οι οποίες έδειξαν ότι το 50% των ασθενών υπό nilotinib, μπόρεσαν να διακόψουν την καθημερινή τους αγωγή, χωρίς να επανεμφανισθεί μοριακά η ΧΜΛ.

Με βάση τα πολύ καλά δεδομένα των μελετών αυτών, οι Αμερικανικές και Ευρωπαϊκές αρχές επέτρεψαν πρόσφατα να αναγράφεται στο έντυπο ενημέρωσης του σκευάσματος για τους ασθενείς που λαμβάνουν nilotinib: «Ασθενείς με ΧΜΛ που έχουν αρχίσει θεραπεία με nilotinib και:
• έχουν διάρκεια θεραπείας τουλάχιστον 3 χρόνια
• έχουν επιτύχει επίπεδα BCR-ABL (της πρωτεΐνης της νόσου) ΜR 4.5 IS (International Scale EUTOS) για τουλάχιστον 1 χρόνο
μπορούν να διακόψουν την καθημερινή λήψη nilotinib με τις εξής προϋποθέσεις:
1. μηνιαίος έλεγχος επιπέδων BCR-ABL το πρώτο έτος,
2. έλεγχος επιπέδων BCR-ABL ανά 1 ½ μήνα το δεύτερο έτος»

Η Novartis ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε έγκριση στο asciminib για τη θεραπεία ενηλίκων με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ), οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία με δύο ή περισσότερους αναστολείς τυροσινικής κινάσης (TKI). Το asciminib είναι η πρώτη θεραπεία για την ΧΜΛ στην Ευρώπη που δρα στοχεύοντας ειδικά τον μυριστοϋλικό θύλακα  της ABL (στην επιστημονική βιβλιογραφία είναι γνωστό επίσης ως αναστολέας STAMP), προσφέροντας μια καινοτόμο θεραπευτική προσέγγιση για τους ασθενείς, οι οποίοι παρουσιάζουν δυσανεξία ή/και αντίσταση στις επί του παρόντος διαθέσιμες θεραπείες με TKI.

Όπως δήλωσε ο Δρ. Andreas Hochhaus, Επικεφαλής του Τμήματος Αιματολογίας και Ιατρικής Ογκολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ιένας στη Γερμανία:

«Μέχρι σήμερα, οι ασθενείς με ΧΜΛ στην Ευρώπη είχαν την εναλλακτική των από του στόματος θεραπειών με TKI, με τον ίδιο μηχανισμό δράσης, ενώ όσοι αντιμετώπιζαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες ή αντίσταση σε αυτές τις θεραπευτικές επιλογές, συχνά αναγκάζονταν να εναλλάσσουν αυτές τις  παρόμοιες θεραπείες, χωρίς να επιτυγχάνουν τον έλεγχο της ασθένειάς τους ή τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Η έγκριση του asciminib στην Ευρώπη, δεν θα μπορούσε να συμβεί σε καλύτερη συγκυρία και αποτελεί ορόσημο που θα προσφέρει σε πολλούς ασθενείς την ελπίδα διαχείρισης της ΧΜΛ».

Έγκριση νέας θεραπείας για τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία

Η έγκριση του asciminib από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται σε συνέχεια της θετικής γνωμοδότησης της Επιτροπής Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) τον Ιούνιο και του προηγούμενου χαρακτηρισμού του asciminib ως ορφανού φαρμάκου. Η έγκριση αυτή ισχύει και για τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν. Η έγκριση στηρίχθηκε σε αποτελέσματα από τη βασική μελέτη φάσης ΙΙΙ ASCEMBL, σύμφωνα με τα οποία το ποσοστό MMR στους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με asciminib ήταν σχεδόν διπλάσιο σε σύγκριση με το bosutinib [25,5% έναντι 13,2% (P=.029)], ενώ το ποσοστό διακοπής της θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν πάνω από τρεις φορές χαμηλότερο (5,8% έναντι 21,1%) στις 24 εβδομάδες, που αποτελούσε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο.1,2. Αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν κατά την μεγαλύτερη περίοδο παρακολούθησης, διάρκειας 96 εβδομάδων, όπου το ποσοστό MMR ήταν υπερδιπλάσιο με το asciminib  σε σύγκριση με το bosutinib (37,6% έναντι 15,8%), ενώ το ποσοστό διακοπής λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν 7,7% για το asciminib και 26,3% για το bosutinib. Τα εν λόγω δεδομένα παρουσιάστηκαν σε προφορικές ανακοινώσεις κατά τη διάρκεια των ετήσιων συνεδρίων της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) και της Ευρωπαϊκής Αιματολογικής Εταιρείας (EHA) τον Ιούνιο του 20223,4. Με βάση το σύνολο των ασθενών που εκτέθηκαν στο asciminib στη μελέτη ASCEMBL και στη μελέτη φάσης Ι, οι συχνότερες (επίπτωση > 20%) ανεπιθύμητες ενέργειες σε ασθενείς που έλαβαν asciminib ήταν μυοσκελετικός πόνος (37,1%), λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού (28,1%), θρομβοπενία (27,5%), κόπωση (27,2%), κεφαλαλγία (24,2%), αρθραλγία (21,6%), αυξημένα παγκρεατικά ένζυμα (21,3%), κοιλιακό άλγος (21,3%), διάρροια (20,5%) και ναυτία (20,2%).

«Η έγκριση του asciminib από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί καθοριστικό ορόσημο που θα συμβάλλει ώστε οι ασθενείς με ΧΜΛ στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε αυτήν την καινοτόμο θεραπεία», είπε ο Haseeb Ahmad, Πρόεδρος, Europe Innovative Medicines, Novartis. «Συνεχίζοντας την εικοσαετή και πλέον πορεία καινοτομίας στη ΧΜΛ, είμαστε ενθουσιασμένοι με τη δυνατότητα να μετασχηματίσουμε και πάλι το πρότυπο φροντίδας για περισσότερους ασθενείς σε όλον τον κόσμο».

Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από 6.300 άνθρωποι θα διαγνωσθούν με ΧΜΛ στην Ευρώπη. Μολονότι πολλοί ασθενείς θα ωφεληθούν από τις διαθέσιμες θεραπείες με TKI, ένα σημαντικό ποσοστό μπορεί να παρουσιάσει δυσανεξία ή αντίσταση σε αυτές τις θεραπείες.

Βιβλιογραφία:


1. National Cancer Institute. General Information About Chronic Myelogenous Leukemia (PDQ). https://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/treatment/CML/patient/. Accessed August 2012.
2. National Comprehensive Cancer Network (NCCN): Clinical Practice Guide-lines in Oncology: chronic myeloid leukemia, V.1.2013. Available at:http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/cml.pdf. Accessed August 2012.
3. Central European Leukemia Study Group. About CML. Available at: http://www.cml-info.com/de/healthcare-professionals/about-cml.html. Accessed August 2012.
4. American Cancer Society. Detailed Guide: CML. What are the key statistics about CML? (Jun 2012 revision) Available at: http://www.cancer.org/Cancer/Leukemia-ChronicMyeloidCML/DetailedGuide/leukemia-chronic-myeloid-myelogenous-key-statistics. Accessed August 2012.
5. O’Brien S, et al. International Randomized Study of Interferon versus STI571 (IRIS) 7-year follow-up Sustained survival, low rate of transformation and increased rate of major molecular response in patients with newly diagnosed chronic myeloid leukemia in chronic phase treated with imatinib. Abstract # 186. American Society of Hematology 2008 Annual Meeting, San Francisco, CA.

6.  http://newsok.com/six-year-pivotal-study-data-reinforce-the-superiority-of-tasigna-over-gleevec-in-newly-diagnosed-patients-with-ph-cml/article/feed/769670

Διαβάστε επίσης

Τι είναι η λευχαιμία; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία και πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση;

Καινοτόμος θεραπεία για τη Χρόνια Μυελογενή Λευχαιμία (ΧΜΛ) της Novartis πήρε έγκριση

medlabnews.gr iatrikanea

Η Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ) είναι μια αιματολογική κακοήθεια, στην οποία διαταράσσεται η διαφοροποίηση των λευκών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αυξημένος αριθμός ανώριμων λευκοκυττάρων στο περιφερικό αίμα.

Η Novartis ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε έγκριση στο asciminib για τη θεραπεία ενηλίκων με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ), οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία με δύο ή περισσότερους αναστολείς τυροσινικής κινάσης (TKI). Το asciminib είναι η πρώτη θεραπεία για την ΧΜΛ στην Ευρώπη που δρα στοχεύοντας ειδικά τον μυριστοϋλικό θύλακα  της ABL (στην επιστημονική βιβλιογραφία είναι γνωστό επίσης ως αναστολέας STAMP), προσφέροντας μια καινοτόμο θεραπευτική προσέγγιση για τους ασθενείς, οι οποίοι παρουσιάζουν δυσανεξία ή/και αντίσταση στις επί του παρόντος διαθέσιμες θεραπείες με TKI.

Όπως δήλωσε ο Δρ. Andreas Hochhaus, Επικεφαλής του Τμήματος Αιματολογίας και Ιατρικής Ογκολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ιένας στη Γερμανία:

«Μέχρι σήμερα, οι ασθενείς με ΧΜΛ στην Ευρώπη είχαν την εναλλακτική των από του στόματος θεραπειών με TKI, με τον ίδιο μηχανισμό δράσης, ενώ όσοι αντιμετώπιζαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες ή αντίσταση σε αυτές τις θεραπευτικές επιλογές, συχνά αναγκάζονταν να εναλλάσσουν αυτές τις  παρόμοιες θεραπείες, χωρίς να επιτυγχάνουν τον έλεγχο της ασθένειάς τους ή τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Η έγκριση του asciminib στην Ευρώπη, δεν θα μπορούσε να συμβεί σε καλύτερη συγκυρία και αποτελεί ορόσημο που θα προσφέρει σε πολλούς ασθενείς την ελπίδα διαχείρισης της ΧΜΛ».

Η έγκριση του asciminib από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται σε συνέχεια της θετικής γνωμοδότησης της Επιτροπής Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) τον Ιούνιο και του προηγούμενου χαρακτηρισμού του asciminib ως ορφανού φαρμάκου. Η έγκριση αυτή ισχύει και για τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν. Η έγκριση στηρίχθηκε σε αποτελέσματα από τη βασική μελέτη φάσης ΙΙΙ ASCEMBL, σύμφωνα με τα οποία το ποσοστό MMR στους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με asciminib ήταν σχεδόν διπλάσιο σε σύγκριση με το bosutinib [25,5% έναντι 13,2% (P=.029)], ενώ το ποσοστό διακοπής της θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν πάνω από τρεις φορές χαμηλότερο (5,8% έναντι 21,1%) στις 24 εβδομάδες, που αποτελούσε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο.1,2. Αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν κατά την μεγαλύτερη περίοδο παρακολούθησης, διάρκειας 96 εβδομάδων, όπου το ποσοστό MMR ήταν υπερδιπλάσιο με το asciminib  σε σύγκριση με το bosutinib (37,6% έναντι 15,8%), ενώ το ποσοστό διακοπής λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν 7,7% για το asciminib και 26,3% για το bosutinib. Τα εν λόγω δεδομένα παρουσιάστηκαν σε προφορικές ανακοινώσεις κατά τη διάρκεια των ετήσιων συνεδρίων της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) και της Ευρωπαϊκής Αιματολογικής Εταιρείας (EHA) τον Ιούνιο του 20223,4. Με βάση το σύνολο των ασθενών που εκτέθηκαν στο asciminib στη μελέτη ASCEMBL και στη μελέτη φάσης Ι, οι συχνότερες (επίπτωση > 20%) ανεπιθύμητες ενέργειες σε ασθενείς που έλαβαν asciminib ήταν μυοσκελετικός πόνος (37,1%), λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού (28,1%), θρομβοπενία (27,5%), κόπωση (27,2%), κεφαλαλγία (24,2%), αρθραλγία (21,6%), αυξημένα παγκρεατικά ένζυμα (21,3%), κοιλιακό άλγος (21,3%), διάρροια (20,5%) και ναυτία (20,2%).

«Η έγκριση του asciminib από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί καθοριστικό ορόσημο που θα συμβάλλει ώστε οι ασθενείς με ΧΜΛ στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε αυτήν την καινοτόμο θεραπεία», είπε ο Haseeb Ahmad, Πρόεδρος, Europe Innovative Medicines, Novartis. «Συνεχίζοντας την εικοσαετή και πλέον πορεία καινοτομίας στη ΧΜΛ, είμαστε ενθουσιασμένοι με τη δυνατότητα να μετασχηματίσουμε και πάλι το πρότυπο φροντίδας για περισσότερους ασθενείς σε όλον τον κόσμο».

Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από 6.300 άνθρωποι θα διαγνωσθούν με ΧΜΛ στην Ευρώπη. Μολονότι πολλοί ασθενείς θα ωφεληθούν από τις διαθέσιμες θεραπείες με TKI, ένα σημαντικό ποσοστό μπορεί να παρουσιάσει δυσανεξία ή αντίσταση σε αυτές τις θεραπείες.

Σχετικά με το asciminib

Το asciminib είναι η πρώτη θεραπεία για την ΧΜΛ που δρα ως αναστολέας STAMP, καθώς στοχεύει ειδικά τον μυριστοϋλικό θύλακα  της ABL1,2. Αυτός ο καινοτόμος μηχανισμός δράσης μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της αντίστασης σε ασθενείς με ΧΜΛ, οι οποίοι έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία με δύο ή περισσότερους TKI, και των μεταλλάξεων στο ελαττωματικό γονίδιο BCR::ABL1, το οποίο συνδέεται με την υπερπαραγωγή λευχαιμικών κυττάρων.

Το asciminib αποτελεί σημαντική εξέλιξη για τους ασθενείς, οι οποίοι παρουσιάζουν αντίσταση ή/και δυσανεξία στις επί του παρόντος διαθέσιμες θεραπείες με TKI, ενώ αποτελεί αντικείμενο μελέτης σε πολλές θεραπευτικές γραμμές για τη ΧΜΛ σε χρόνια φάση, τόσο ως μονοθεραπεία όσο και ως θεραπεία συνδυασμού.1,14-28 Συγκεκριμένα, η μελέτη φάσης ΙΙΙ, ASC4FIRST (NCT04971226) αξιολογεί το asciminib σε νεοδιαγνωσθέντες ενήλικες ασθενείς με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ) συγκριτικά με έναν TKI της επιλογής του ερευνητή.

Η Novartis έχει ξεκινήσει τη διαδικασία υποβολής φακέλων για το asciminib προς τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές σε πολλές χώρες και περιοχές ανά τον κόσμο. Τον Οκτώβριο του 2021, ο FDA χορήγησε ταχεία έγκριση στο asciminib για τους ενήλικες ασθενείς με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ), οι οποίοι προηγουμένως είχαν λάβει δύο ή περισσότερους TKI, βάσει του ποσοστού MMR στις 24 εβδομάδες, και πλήρη έγκριση για τους ενήλικες με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ) με μετάλλαξη T315I. Σύμφωνα με το πρόγραμμα ταχείας έγκρισης, προϋπόθεση για τη συνέχιση της έγκρισης, όσον αφορά την πρώτη ένδειξη, ενδέχεται να αποτελέσει η επαλήθευση και περιγραφή του κλινικού οφέλους από επιβεβαιωτικά στοιχεία. Τα  μακροπρόθεσμα δεδομένα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας στις 96 εβδομάδες κοινοποιήθηκαν στον FDA και βρίσκονται επί του παρόντος σε διαδικασία αξιολόγησης μέσω εξέτασης κατά προτεραιότητα.

Το asciminib έχει λάβει έγκριση σε πολλές χώρες εκτός ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας, της Ελβετίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, για τους ενήλικες με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας ΧΜΛ (Ph+ ΧΜΛ) σε χρόνια φάση (ΧΦ) που έχουν εμφανίσει αντίσταση ή δυσανεξία σε τουλάχιστον δύο ή περισσότερες προηγούμενες θεραπείες.

Διαβάστε επίσης

• 300 παιδιά κάθε χρόνο προσβάλλονται στην χώρα μας από καρκίνο, κυρίως λευχαιμία. Τι περιλαμβάνουν τα ασυνήθιστα συμπτώματα;
• Η αύξηση του παιδικού καρκίνου οφείλεται στην περιβαλλοντολογική μόλυνση και στις μεταλλάξεις των χρωματοσωμάτων του ανθρώπου.
• Τι είναι η λευχαιμία; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία και πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση;
• Τι είναι το λέμφωμα; Ποια τα συμπτώματα; Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα (video)
• Τι είναι η ασθένεια Hodgkin’s, ποια η διαφορά από την μη Hodgkin’s, πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία;

Πρωτοποριακή αντικαρκινική θεραπεία νικά το λέμφωμα

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Πρωτοποριακή αντικαρκινική θεραπεία κατά του λεμφώματος έλαβαν για πρώτη φορά ασθενείς του βρετανικού κρατικού συστήματος υγείας. Η θεραπεία έχει την ικανότητα να «προγραμματίσει» εκ νέου το ανοσοποιητικό τους σύστημα, έτσι ώστε αυτό να καταπολεμά τον καρκίνο.

Η μέθοδος CAR-T χαρακτηρίζεται «ζωντανό φάρμακο», ειδικά διαμορφωμένο για κάθε ασθενή, με την αξιοποίηση των κυττάρων του σώματός του. Οι ιατροί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο King’s College του Λονδίνου ανέφεραν ότι ορισμένοι ασθενείς πέτυχαν πλήρη ίαση. Η ιατρική ομάδα αφαιρεί τα λευκά αιμοσφαίρια από το αίμα των ασθενών, τα οποία ψύχει σε υγρό υδρογόνο. Εργαστήριο στις ΗΠΑ τροποποιεί γενετικώς τα λευκά αιμοσφαίρια, έτσι ώστε, αντί να σκοτώνουν βακτήρια και ιούς, να αναζητούν και να εξοντώνουν καρκινικά κύτταρα. Τα τροποποιημένα λευκά αιμοσφαίρια παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο σώμα και συνεχίζουν να επιτελούν την αντικαρκινική λειτουργία τους.

Οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι 40% των πασχόντων από θανατηφόρο λέμφωμα απαλλάχθηκαν από κάθε ίχνος καρκίνου σε διάστημα 15 μηνών. Ασθενείς ανέφεραν όμως ότι οι παρενέργειες της μεθόδου είναι χειρότερες από εκείνες της συμβατικής χημειοθεραπείας. Η βραχυπρόθεσμη νευροτοξικότητα, που επηρεάζει τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση, δυσκολίες στην ομιλία και λιποθυμία.

Το κόστος της θεραπείας, που καλύπτεται από το βρετανικό ΕΣΥ, ανέρχεται σε 313.125 ευρώ. Το CAR-T έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση του λεμφώματος, αλλά και ορισμένων μορφών λευχαιμίας. Οι «συμπαγείς καρκίνοι», όμως, που δημιουργούν όγκους όπως το μελάνωμα και ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι πιο επίμονοι και δεν γίνεται να αντιμετωπισθούν από το CAR-T.

Ένας λόγος της επιτυχίας του νέου φαρμάκου είναι το ότι η καταστροφή μέρους του ανοσοποιητικού συστήματος θεωρείται αποδεκτή παράπλευρη απώλεια για τη σωτηρία του ασθενούς. Δεν ισχύει, ωστόσο, το ίδιο για καρκίνους όπως αυτός του πνεύμονα, όπου η καταστροφή των πληγέντων οργάνων θα σημάνει τον θάνατο του ασθενούς.

Πηγή REUTERS

Διαβάστε επίσης

• Πότε διογκώνονται (πρήζονται) οι λεμφαδένες; Πόσο επικίνδυνο είναι; Ποιες εξετάσεις βοηθούν στην διάγνωση;
• Τι είναι η χημειοθεραπεία; Τι κάνει στα καρκινικά κύτταρα και πόσο απαραίτητη είναι στην θεραπεία; (chemotherapy)
• Τι είναι το Λεμφοίδημα και σε ποιές παθήσεις παρουσιάζεται; Ποιά τα συμπτώματα εκτός από το έντονο πρήξιμο; Τι μπορείτε να κάνετε για την αντιμετώπιση του;
• Τι είναι η λευχαιμία; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία και πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση;
• Πόσοι και που είναι οι λεμφαδένες της μασχάλης και πώς μπορεί να επηρεάζονται στον καρκίνο του μαστού;
• Σε ποιες παθήσεις διογκώνονται οι λεμφαδένες; Πότε και γιατί θα πρέπει να αφαιρούνται;

Λευχαιμία τι είναι; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία; Πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr  iatrikanea

Οι λευχαιμίες είναι νεοπλασματικές διαταραχές του αιμοποιητικού ιστού.

Χαρακτηρίζονται από υπερβολική ανάπτυξη του λευκοκυτταρικού ιστού, ο οποίος κατά κανόνα εκτός του μυελού διηθεί διάφορα όργανα όπως το ήπαρ, το σπλήνα, τους λεμφαδένες και άλλα. Συνυπάρχουν συνήθως στο περιφερικό αίμα ποιοτικές και ποσοτικές μεταβολές των λευκοκυττάρων.

Όπως δηλώνει και η ίδια η λέξη μπορούμε να πούμε πως αποτελεί την αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων πάνω από κάποιο όριο, με την προϋπόθεση ότι η αύξηση αυτή του αριθμού οφείλεται σε κλωνική αύξηση ενός είδους κυττάρου.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν τη λευχαιμία ως καρκίνο του αίματος. Είναι, στην πραγματικότητα, καρκίνος του μυελού των οστών - του "εργοστασίου" στα κόκκαλα όπου παράγονται τα αιμοσφαίρια.

Είναι νοσήματα του αίματος, άγνωστης αιτιολογίας, που χαρακτηρίζονται από νεοπλασματική εξαλλαγή, υπερπλασία των κυττάρων της λευκής σειράς του αίματος και από ανώμαλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων των λευκοποιητικών ιστών δηλαδή αυτών που παράγουν τα λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα και από την είσοδο των κυττάρων αυτών στην κυκλοφορία του αίματος πριν από την ωρίμανσή τους.

Είναι η συχνότερη κακοήθης νεοπλασματική νόσος της παιδικής ηλικίας και χαρακτηρίζεται από τη συνεχή άθροιση νεοπλασματικών αιμοποιητικών κυττάρων στο μυελό των οστών. Είναι νόσημα με ευρύ και ετερογενές φάσμα τόσο ως προς τον αιματολογικό και κλινικό φαινότυπο, όσο και ως προς τους υποκείμενους βιολογικούς μηχανισμούς της παθογένειας της. Ο ακριβής παθογενετικός μηχανισμός της δεν έχει πλήρως διευκρινισθεί, αλλά είναι πολύ πιθανό να οφείλεται σε γενετική βλάβη του πολυδύναμου αιμοποιητικού προγονικού κυττάρου, που οδηγεί σε κλωνική εξάπλωση και αναστολή της διαφοροποίησής του σε κάποιο στάδιο της ωρίμανσής του.

Η λευχαιμία εμφανίζεται όταν αρχίζει το σώμα να συσσωρεύει εμφανώς μη φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια. Στη διαδικασία αυτή, τα ώριμα αιμοσφαίρια μειώνονται σε αριθμό και ικανότητα.

Κατά τη λευχαιμία, η κανονική αναλογία των λευκών προς τα ερυθρά (1:500) αλλάζει, έτσι ώστε να κατεβαίνει μέχρι 1:20 ή και λιγότερο ακόμη. Η λευχαιμία προσβάλλει το αιμοποιητικό σύστημα που αποτελείται από διάφορα κύτταρα με διαφορετική μορφή και λειτουργία. Παράγονται στο μυελό των οστών, ο οποίος βρίσκεται σε όλα τα οστά ιδιαίτερα όμως στα μεγάλα (μηριαίο, κνήμη, λεκάνη, στέρνο κλπ).

Αυτά τα διαφορετικά κύτταρα στις διάφορες μορφές εξέλιξης τους ομαδοποιούνται σε 3 κυρίως κατηγορίες (σειρές):

α. ερυθρά σειρά που περιλαμβάνει κύτταρα που εξελίσσονται στα ώριμα ερυθρά αιμοσφαίρια που είναι απαραίτητα για τη μεταφορά το οξυγόνο και θρεπτικών ουσιών σε όλους τους ιστούς του σώματος και την αποβολή αχρήστων προϊόντων, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, διά μέσου των πνευμόνων.

β. κοκκιώδης σειρά που περιλαμβάνει τα λευκά αιμοσφαίρια που είναι απαραίτητα για την άμυνα του οργανισμού και την αποτελεσματική καταπολέμηση των λοιμώξεων

γ. μεγακαρυοκυτταρική σειρά που περιλαμβάνει κύτταρα που εξελίσσονται στα αιμοπετάλια που είναι κύτταρα που συμβάλλουν στην αποφυγή αιμορραγιών.

Όταν το άτομο νοσήσει από λευχαιμία, στο μυελό των οστών παρατηρείται μία υπερπαραγωγή παθολογικών (στη μορφή και στη λειτουργία) λευκών αιμοσφαιρίων που δεν επιτελούν την φυσιολογική τους λειτουργία που είναι η αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Για αυτό και η λευχαιμία ονομάζεται και καρκίνος του αίματος

Όταν τα λευχαιμικά αυτά κύτταρα «γεμίσουν» τον μυελό των οστών μειώνεται σημαντικά η παραγωγή των φυσιολογικών του κυττάρων δηλαδή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, των λευκών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων. Όσο ο αριθμός των φυσιολογικών κυττάρων μειώνεται αρχίζουν τα συμπτώματα που είναι μεταξύ των άλλων εύκολη κόπωση και ωχρότητα (ελάττωση ερυθρών αιμοσφαιρίων δηλαδή αναιμία), πυρετός και λοιμώξεις (ελάττωση των λευκών αιμοσφαιρίων) και αιμορραγικές εκδηλώσεις στο δέρμα ή στους βλεννογόνους (ελάττωση αιμοπεταλίων).

Μορφές λευχαιμίας

Η λευχαιμία χωρίζεται σε 2 κατηγορίες: στις οξείες και στις χρόνιες λευχαμίες. Οι οξείες λευχαιμίες παρουσιάζονται κυρίως στα παιδιά, που συνήθως ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία μέχρι τα 20 τους χρόνια, οι χρόνιες συνήθως προσβάλουν άτομα από τα 50 τους χρόνια και πάνω. Τα πιο συνηθισμένα είδη λευχαιμίας είναι η Μυελογενής και η Λεμφοβλαστική που μπορούν να είναι οξείες ή χρόνιες λευχαμίες. Ο όρος μυελογενής ή λεμφοβλαστική καθορίζει τον τύπο των κυττάρων που περιπλέκονται στην κάθε περίπτωση.

Έτσι έχουμε τα 4 κύρια είδη λευχαιμίας:

* Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία-Acute Lyphoblastic Leukemia (ALL)

* Χρόνια Λεμφοβλαστική Λευχαιμία- Chronic Lymphocytic Leukemia (CLL)

* Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία- Acute Myelogenous Leukemia (AML)

* Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία- Chronic Myelogenous Leukemia (CML)

Στη περίπτωση της οξείας μορφής λευχαιμίας τα λευχαιμικά κύτταρα, που είναι ανώριμα και μη λειτουργήσιμα, αναπτύσσονται πολύ γρήγορα. Ό μυελός συχνά δεν μπορεί να παράγει αρκετά φυσιολογικά ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια.

Στη χρόνια μορφή λευχαιμίας, στα πρώτα στάδια, ο μυελός λειτουργεί κανονικά, τα λευχαιμικά κύτταρα αναπτύσσονται πιο αργά, επιτρέποντας έτσι και τη δημιουργία περισσότερων φυσιολογικών κυττάρων. Αυτός είναι και ο λόγος που τα συμπτώματα αργούν να εμφανιστούν, έτσι μπορεί να περάσουν μήνες ή ακόμα και χρόνια μέχρι να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της.

Άλλες μορφές λευχαιμίας και αιματολογικές ασθένειες

* Οξεία Προμυελοκυτταρική Λευχαιμία- Acute Promyelocytic Leukemia

* Τριχωτή Κυτταρική Λευχαιμία-Hairy cell leukemia (HCL)

* Ataxia Telangiectasia (AT)

* Ασθένεια Χότσκιν-Hodgkin Disease(HD)

* Ασθένεια Non-Hodgkin Λέμφωμα-Non-Hodgkin Lymphoma (NHL)

* Μυέλωμα-Myeloma (MS)

* Μυελοδυσπλασία-Myelodysplasia(MDS)

Τι προκαλεί αυτές τις ασθένειες;

Οι αιτίες της λευχαιμίας, λεμφώματος, μυελώματος και των σχετικών αιματολογικών διαταραχών δεν είναι ακριβώς γνωστές.

Τα μόνα αίτια που είναι απeδειγμένα ότι προκαλούν λευχαιμία είναι η ιονίζουσα ακτινοβολία. Όπως το ατύχημα στο Τσέρνοπηλ, όπου είχε καταστραφεί ο Πυρηνικός σταθμός και πολλά παιδιά που είχαν εκτεθεί στη ακτινοβολία είχαν αρρωστήσει με λευχαιμία.

Άλλη αιτία που προκαλεί λευχαιμία είναι χημικές ουσίες όπως το βενζένιο, μία χημική ουσία που χρησιμοποιείται σαν διαλύτης για μπογιές.

Ωστόσο, λίγοι παράγοντες όπως φαίνεται επηρεάζουν την ανάπτυξή τους.

Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου αποτελούν μέρος μόνο της αιτίας σε ένα συγκεκριμένο ασθενή και εξηγούν έναν πολύ μικρό αριθμό του συνόλου των κρουσμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία παραμένει άγνωστη. Αν έχετε έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξετε σίγουρα μια απ' αυτές τις ασθένειες.

• Γενετικοί παράγοντες

• Ακτινοβολία


• Χημικές ουσίες


• Ιός

Ποια είναι τα συμπτώματα της λευχαιμίας;

Τα συμπτώματα της λευχαιμίας σχετίζονται με την ελάττωση των φυσιολογικών αιμοποιητικών κυττάρων στο μυελό των οστών που αυτό έχει σαν συνέπεια την αδυναμία του οργανισμού, αιμοραγίες από τη μύτη, τα ούλα και πυρετός με ή χωρίς διαπιστωμένη λοίμωξη.

Άλλα συμπτώματα είναι πόνος στα οστά και η παρουσία λεμφαδένων κυρίως στον τράχηλο, διόγκωση ήπατος και σπλήνας.

Τα κύρια συμπτώματα είναι:

• Αδυναμία και κόπωση.
• Συχνές λοιμώξεις.
• Πυρετοί πολλές φορές χωρίς λόγο.
• Μώλωπες που εμφανίζονται με απλά κτυπήματα ή ακόμα και με μικρή πίεση του δέρματος. Οι μώλωπες αυτοί μεγαλώνουν και αργούν να υποχωρήσουν.
• Αιμορραγίες από τους βλεννογόνους αδένες, από τα έντερα ή και από το δέρμα.
• Πόνος στα οστά.
• Παρουσία και πρήξιμο λεμφαδένων κυρίως στις μασχάλες, στο τράχηλο και στο λαιμό.
• Επίσης πρήξιμο παρουσιάζεται και στους όρχεις.

Πώς γίνεται η διάγνωση της λευχαιμίας;

Τα συμπτώματα της λευχαιμίας και των σχετικών διαταραχών του μυελού των οστών είναι χαρακτηριστικά πολλών άλλων ασθενειών. Ορισμένοι τύποι λευχαιμίας δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα μέχρι να φτάσει η ασθένεια σε προχωρημένο στάδιο και μερικές φορές ούτε και τότε. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ακόμη και η πολύ έγκαιρη διάγνωση θα απέτρεπε την επέκταση της ασθένειας, επειδή η λευχαιμία επεκτείνεται στο μυελό των οστών από τότε που αρχίζει.

Η λευχαιμία εντοπίζεται με δύο εξετάσεις - εξέταση αίματος και βιοψία μυελού των οστών.

Όταν λαμβάνεται δείγμα αίματος και αναλύεται με το μικροσκόπιο, μετριούνται οι αριθμοί λευκών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων στο δείγμα.

Αν ο αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων είναι μη φυσιολογικός μπορεί να υπάρχει: χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων· χαμηλοί αριθμοί ερυθρών αιμοσφαιρίων· χαμηλός αριθμός ώριμων λευκών αιμοσφαιρίων· ή υψηλοί αριθμοί ανώριμων ή πρόωρα αποδεσμευμένων λευκών αιμοσφαιρίων (που αποκαλούνται βλαστικά [blasts]).

Θα εκτελείται τότε βιοψία μυελού των οστών. Σ' αυτή την εξέταση, ο γιατρός χρησιμοποιεί βελόνα και σύριγγα για να αφαιρέσει ένα τμήμα μυελού των οστών. Χρησιμοποιούνται παυσίπονα, τοπικά ή με ένεση, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Αυτά τα νέα φάρμακα μειώνουν τον πόνο της διαδικασίας.

Το δείγμα μυελού των οστών αναλύεται χρησιμοποιώντας μια ευρεία ποικιλία εξετάσεων, από μικροσκοπική ανάλυση μέχρι ειδικές μελέτες καλλιέργειας μυελού των οστών. Γίνεται έπειτα η διάγνωση.

Αντίθετα από την κοινή αντίληψη, τα λευχαιμικά κύτταρα δεν αναπτύσσονται πάντα γρηγορότερα από τα φυσιολογικά κύτταρα. Πράγματι, πειράματα σε ερευνητικά εργαστήρια υποδεικνύουν ότι μερικά λευχαιμικά κύτταρα μπορεί μάλιστα να αναπτύσσονται πιο αργά από τα φυσιολογικά κύτταρα.

Οι υψηλοί αριθμοί στο αίμα προκαλούνται από τη συσσώρευση λευχαιμικών κυττάρων σε αιμοφόρα αγγεία. Τα ανώριμα λευχαιμικά κύτταρα συσσωρεύονται στα αιμοφόρα αγγεία επειδή δεν χρησιμοποιούνται από το σώμα.

Επομένως, οι αριθμοί τους όλο και αυξάνονται. Πολύ υψηλοί αριθμοί κυττάρων στο αίμα μπορούν να οδηγήσουν στην απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων και σε φθορά των ιστών του σώματος. Το αίμα γίνεται πολύ πυκνό και κολλώδες, καθιστώντας δύσκολη τη φυσιολογική κυκλοφορία. Αυτό το πρόβλημα είναι ένα από τα αποτελέσματα της λευχαιμίας που επιδιώκει να υπερνικήσει η θεραπεία.

Υπάρχει θεραπεία για τη λευχαιμία;

Ναι υπάρχει θεραπεία για τη λευχαιμία με ποσοστά επιτυχίας 80-90%. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε εκρηκτική πρόοδος στη θεραπευτική αντιμετώπιση των λευχαιμιών και νέα καινοτόμα φάρμακα έλαβαν ένδειξη για την αντιμετώπιση της χρόνιας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας, της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας, της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας από Β-λεμφοκύτταρα και της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας  Επιπλέον, σε εξέλιξη βρίσκονται πάρα πολλές διεθνείς κλινικές μελέτες που ερευνούν την πιθανή κλινική χρησιμότητα και άλλων φαρμάκων
Στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία (ΧΛΛ). Εγκρίθηκαν τρία νέα σκευάσματα τα οποία αναστέλλουν κυτταρικούς μηχανισμούς που έχουν ζωτική σημασία για την επιβίωση των νεοπλασματικών κυττάρων.

Τα δύο από αυτά (ibrutinib και idelalisib) δεσμεύουν μία πρωτεΐνη (υποδοχέα) που λέγεταιBcr. Είναι κατάλληλα για ασθενείς με διαταραχές ενός γονιδίου που λέγεται p53, καθώς και για ασθενείς οι οποίοι υποτροπίασαν έπειτα από την 1η χημειοθεραπεία που έλαβαν και χρειάζονται ξανά θεραπεία.

Το τρίτο σκεύασμα λέγεται ABT-199 (venetoclax) και ενδείκνυται για ασθενείς με κακούς προγνωστικούς παράγοντες. Το venetoclax δρα αναστέλλοντας τη λειτουργία μίας πρωτεΐνης που λέγεται BCL2.

Και τα τρία αυτά φάρμακα είναι χάπια και έχουν γρήγορα κλινικά αποτελέσματα, αλλά πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά δια βίου.

Στην οξεία μυελογενή λευχαιμία (ΟΜΛ). Έπειτα από δεκαετίες δίχως κάποια νέα θεραπευτική παρέμβαση, υπάρχει ένα νέο σκεύασμα που λέγεται midοstaurin και προορίζεται για ασθενείς με ΟΜΛ οι οποίοι φέρουν λευχαιμικά κύτταρα με μεταλλάξεις στο γονίδιο FLT3.

Μελέτες έδειξαν ότι η προσθήκη του midostaurin στην ήδη καθορισμένη αγωγή των ασθενών (χημειοθεραπεία, αλλογενή μεταμόσχευση μυελού οστών) οδηγεί σε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Το midostaurin αναμένεται να λάβει επισήμως έγκριση από τις ρυθμιστικές Αρχές των ΗΠΑ (το FDA) το προσεχές χρονικό διάστημα.

Στην οξεία μυελογενή λευχαιμία (ΟΜΛ). Έπειτα από δεκαετίες δίχως κάποια νέα θεραπευτική παρέμβαση, υπάρχει ένα νέο σκεύασμα που λέγεται midοstaurin και προορίζεται για ασθενείς με ΟΜΛ οι οποίοι φέρουν λευχαιμικά κύτταρα με μεταλλάξεις στο γονίδιο FLT3.

Μελέτες έδειξαν ότι η προσθήκη του midostaurin στην ήδη καθορισμένη αγωγή των ασθενών (χημειοθεραπεία, αλλογενή μεταμόσχευση μυελού οστών) οδηγεί σε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Το midostaurin αναμένεται να λάβει επισήμως έγκριση από τις ρυθμιστικές Αρχές των ΗΠΑ (το FDA) το προσεχές χρονικό διάστημα.
Η Θεραπεία γίνεται σε εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα ή σε εξειδικευμένες ιατρικές μονάδες του νοσοκομείου, με εκπαιδευμένους ιατρούς και νοσοκόμες, με έμπειρο ψυχολόγο και κοινωνική λειτουργό. Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και με το πόσο προχωρημένη είναι η ασθένεια, για αυτό υπάρχουν διάφορά είδη θεραπείας όπως:

1. Χημειοθεραπείες, που είναι συνδυασμός φαρμάκων. Ο συνδυασμός των φαρμάκων, οι δόσεις, ο τρόπος χορήγησης και ο χρόνος χορήγησης, αναφέρονται ως πρωτόκολλα θεραπείας. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται κυρίως ενδοφλέβια δια μέσου ειδικών κεντρικών φλεβικών καθετήρων (καθετήρες Hickman), ή σπανιότερα από το στόμα. Η χημειοθεραπεία καταστρέφει τα αιμοποιητικά κύτταρα, υγιή και καρκινικά. Σημαντικό μέρος της θεραπείας της λευχαιμίας αποτελεί η προφύλαξη του Κεντρικού Νευρικού συστήματος η οποία περιλαμβάνει την χορήγηση ειδικών φαρμάκων (ενδοραχιαία έγχυση) . Οι χημειοθεραπείες γίνονται εντός νοσοκομείου ή στο σπίτι ανάλογα με τη χημειοθεραπεία.

2. Ραδιοθεραπεία, που συνήθως είναι ολική, αλλά όχι πάντα, γίνεται πριν τη μεταμόσχευση με σκοπό να καταστρέψει όλα τα κύτταρα, φυσιολογικά και καρκινικά για να προετοιμάσει τον οργανισμό να δεχθεί το μυελό.

3. Μεταμόσχευση μυελού των οστών. Υπάρχουν 2 είδη μεταμόσχευσης, η αλλογενής και η αυτόλογη. Η αλλογενής μεταμόσχευσή γίνεται με το μυελό κάποιου συμβατού δότη, που συνήθως είναι από τα μέλη της οικογένειας (αδέλφια), εφόσον υπάρχει συμβατότητα. Σε περιπτώσεις που πρέπει να γίνει αλλογενής μεταμόσχευση και δεν υπάρχει συμβατότητα με τα μέλη της οικογένειας, τότε αναζητείται συμβατός δότης μέσω διεθνούς τράπεζας δοτών μυελού. Το άλλο είδος μεταμόσχευσης είναι η αυτόλογη μεταμόσχευση, η οποία γίνεται με τον μυελό του ίδιου του ασθενή αφού πρώτα καθαρίσει από τους βλάστες μετά από δυνατές χημειοθεραπείες .Και στις δύο περιπτώσεις η μεταμόσχευση γίνεται ενδοφλέβιος, όπως γίνεται και η μετάγγιση αίματος. Η μεταμόσχευση μυελού των οστών γίνεται σε περιπτώσεις όπου η ασθένεια δείχνει ότι θα ξαναεμφανιστεί και γίνονται σε ιατρικά κέντρα ή νοσοκομεία.

4. Μεταμόσχευση περιφερικών αρχέγονων κυττάρων, μία μέθοδος, που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια με μεγάλη επιτυχία. Τα αρχέγονα κύτταρα που βρίσκονται στο μυελό, με τη χορήγηση ενός φαρμάκου βγαίνουν από το μυελό και πηγαίνουν στο περιφερικό αίμα, μέσα στο κυκλοφοριακό σύστημα. Μαζεύονται με ειδικό μηχάνημα και μεταμοσχεύονται στον ασθενή, μετά από ειδική θεραπεία. Το πλεονέκτημα που έχει η μεταμόσχευση των περιφερικών αρχέγονων κυττάρων σε σύγκριση με τη μεταμόσχευση του μυελού των οστών είναι ότι στη πρώτη ο νέος μυελός, λειτουργεί πιο γρήγορα έτσι ο ασθενής αναρρώνει πιο γρήγορα.

Η θεραπεία διαρκεί από 1-3 χρόνια. Σε αρκετές περιπτώσεις ο ασθενής ξεκινά τη θεραπεία στο νοσοκομείο και τη τελειώνει στο σπίτι ή σε εξωτερικό ιατρείο. Όταν περάσουν 5 χρόνια μετά το τέλος της τελευταίας θεραπείας και δεν εμφανιστεί ξανά η ασθένεια, τότε θεωρείται ότι ο ασθενής έχει θεραπευτεί τελείως και έχει τις ίδιες πιθανότητες να ασθενήσει ξανά, όπως ένας υγιής άνθρωπος που δεν είχε ασθενήσει ποτέ του με λευχαιμία.

Πηγές αρχέγονων κυττάρων

Μυελός των οστών: αρχέγονα κύτταρα μπορούν να συλλέγονται από το μυελό των οστών ενός δότη. Αυτό απαιτεί τη χορήγηση στο δότη γενικού αναισθητικού έτσι ώστε να μπορούν τα κύτταρα να συλλέγονται με πολλαπλές παρακεντήσεις βελόνας από τον πυελικό μυελό των οστών.

Περιφερικό αίμα: αρχέγονα κύτταρα μπορούν να εντοπιστούν σε φυσιολογικό αίμα σε πολύ μικρούς αριθμούς. Μετά τη χημειοθεραπεία ή θεραπευτική αγωγή με διεγερτικό μυελού των οστών, που συχνά αποκαλείται G-CSF, τα αρχέγονα κύτταρα αποχωρούν από το μυελό των οστών σε αυξανόμενους αριθμούς και εισέρχονται στο περιφερικό αίμα. Μπορούν τότε να συλλέγονται με ειδική τεχνική αποκομιδής χρησιμοποιώντας μηχανή διαχωρισμού κυττάρων.

Αίμα ομφάλιου λώρου: το αίμα του ομφάλιου λώρου απορρίπτεται συνήθως όταν γεννιέται ένα βρέφος. Αποτελεί μια πλούσια πηγή αρχέγονων κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να εξάγονται από το λώρο που απορρίπτεται μετά τη γέννηση βρέφους, να αποθηκεύονται μόνιμα και μπορούν να αποτελούν μια πηγή μυελού των οστών. Αυτή η διαδικασία δεν είναι επικίνδυνη για το μωρό ή τη μητέρα.

Άλλες θεραπείες είναι η μεταμόσχευση κυττάρων του ομφάλιου λώρου από νεογνά και με διάφορα φάρμακα για ορισμένα είδη λευχαιμίας.

Τι σημαίνει υποτροπή λευχαιμίας;

Υποτροπή λευχαιμίας είναι η επανεμφάνιση της λευχαιμίας μετά τη θεραπεία. Η νόσος μπορεί να επανεμφανιστεί στο μυελό των οστών, στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή στους όρχεις αν πρόκειται για αγόρι ή και συνδυασμό των πιο πάνω.

Η υποτροπή μπορεί να εμφανιστεί μετά τη θεραπεία μέσα σε διάστημα 5 χρόνων. Συνήθως όμως αν εμφανιστεί, εμφανίζεται τα 2 πρώτα χρόνια.

Η αντιμετώπιση της απαιτεί ισχυρότερη θεραπεία ή ακόμα και αλλογενή μεταμόσχευση.

Η υποτροπή συμβαίνει μόνο σε μερικές περιπτώσεις.

Πως είναι η ζωή του ασθενή μετά την ίαση;

Μετά την ίαση ο ασθενής θα πρέπει να προσέχει για μια περίοδο 1-2 χρόνια, από ιώσεις, μολύνσεις και κρυολογήματα. Επειδή οι θεραπείες είναι αρκετά δυνατές, ο οργανισμός εξασθενεί και χρειάζεται χρόνο για να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα λειτουργίας του και να μπορέσει να προστατεύει τον οργανισμό, όπως οι υγιείς άνθρωποι. Να αποφεύγονται οι κλειστοί χώροι με πολύ κόσμο, γιατί είναι πιο εύκολο να μεταφερθούν τα μικρόβια. Όταν ο ασθενής ασθενήσει θέλει πιο πολύ χρόνο να θεραπευτεί από ένα υγιή άνθρωπο, γιατί ο οργανισμός του ακόμα είναι εξασθενημένος, ακόμα και για ένα απλό κρυολόγημα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει άλλες επιπλοκές στον οργανισμό, όπως πνευμονία. Για αυτό το λόγο ο ασθενής είναι σημαντικό να σκέφτεται πρώτα τη δική του υγεία και μετά όλα τα άλλα. Πρέπει να  έχει ένα πλούσιο διαιτολόγιο με βιταμίνες και πρωτεΐνες. Να ξεκουράζεται και να μην ταλαιπωρείται. Να ασχολείται με δραστηριότητες που τον ευχαριστούν και τον κάνουν να νιώθει ωραία.

Αφού περάσει αυτή η περίοδος, τότε ο ασθενής δεν είναι πλέον ασθενής, αλλά ένας υγιής άνθρωπος, που μπορεί να ασχοληθεί με όποια δραστηριότητα θέλει. Μπορεί να φοιτήσει να εργαστεί, να ασκηθεί και να φτιάξει οικογένεια.

Δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με προκατάληψη ή φόβο για την υγεία του, αλλά σαν ένας άνθρωπος όπως όλοι μας. Αντιθέτως μάλιστα οι άνθρωποι που ξεπέρασαν τέτοιου είδους ασθένειες έχουν γίνει πολύ δυνατοί και μπορούν και ξεπερνούν τα προβλήματα της ζωής πιο εύκολα, γιατί ξέρουν ότι δεν υπάρχει πιο μεγάλο δώρο στη ζωή από την υγεία.

Διαβάστε επίσης

• 300 παιδιά κάθε χρόνο προσβάλλονται στην χώρα μας από καρκίνο, κυρίως λευχαιμία. Τι περιλαμβάνουν τα ασυνήθιστα συμπτώματα;
• Η αύξηση του παιδικού καρκίνου οφείλεται στην περιβαλλοντολογική μόλυνση και στις μεταλλάξεις των χρωματοσωμάτων του ανθρώπου.
• Τι είναι η λευχαιμία; Ποιοι κινδυνεύουν; Υπάρχει θεραπεία και πώς είναι η ζωή του αρρώστου μετά την ίαση;
• Τι είναι το λέμφωμα; Ποια τα συμπτώματα; Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα (video)
• Τι είναι η ασθένεια Hodgkin’s, ποια η διαφορά από την μη Hodgkin’s, πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία;