Μπαμπινιώτης: «Το Ελληνικό Σχολείο Είναι Άχρηστο. Τα Παιδιά το τελειώνουν και Δεν Θυμούνται Τίποτα»

medlabnews.gr iatrikanea

Γεννήθηκα το 1939 στην πλατεία Κουμουνδούρου, το πιο σκληρό κέντρο της Αθήνας ανάμεσα στο Μεταξουργείο, το Θησείο και του Ψυρρή. Μια αξιοπρεπής και μικροαστική συνοικία στην οποία ζούσαν νοικοκυραίοι και εργαζόμενοι. Μια μετεμφυλιακή κοινωνία όπου όλοι προσπαθούσαμε για το καλύτερο.

Απουσιάζει η ζώνη πολιτισμού από την εκπαίδευση. Οι μαθητές θα έπρεπε να έρχονται σε επαφή από μικρή ηλικία με τον κινηματογράφο, τα εικαστικά, τη λογοτεχνία και τη μουσική.

Ανήκω σε μια γενιά η οποία ωρίμασε γρήγορα. Και μπορεί να έχασε πολλά, αλλά κέρδισε σε αγωνιστικότητα, απέκτησε μια αίσθηση ορίων πολύ σημαντική για τον άνθρωπο και μεγάλωσε μ’ έναν δημιουργικό ρεαλισμό. Είχαμε αίσθηση της πραγματικότητας προκειμένου να επιτύχουμε την υπέρβαση και να αναζητήσουμε το καλύτερο.

• Ο πατέρας μου ήταν οικογενειακός γιατρός και η μητέρα μου μια θαυμάσια οικοδέσποινα. Γυναίκα που είχε την έννοια της φροντίδας του σπιτιού, των παιδιών, της σύσφιξης των σχέσεων, της ομαδικότητας και του κεφιού στο οικογενειακό κυριακάτικο τραπέζι. Από τους γονείς μου πήρα το ήθος, την προσφορά και τη φιλική διάθεση προς τους ανθρώπους. Ο γιατρός της εποχής εκείνης δεν έβγαζε χρήματα, όπως είναι η επικρατούσα αντίληψη στις μέρες μας. Και δεν θυμάμαι ως οικογένεια να είχαμε μια ευμάρεια.

• Ανακαλώ στη μνήμη μου από τα παιδικά χρόνια την έννοια της γειτονιάς, της παρέας, του παιχνιδιού και της εγγύτητας. Ήμουν ζωηρό και δραστήριο παιδί σε μια εποχή σχετικής αγριότητας. Κουβαλώ εικόνες όπως του γυμνασιάρχη Κίτσιου, ο οποίος άνηκε στον χώρο της ακροδεξιάς κι είχε φρουρούς με περίστροφα που τον ακολουθούσαν. Έχω δει ανθρώπους να πεθαίνουν στον δρόμο από την πείνα. Να περπατάς και να περνάς δίπλα από πρησμένα πτώματα. Αξεπέραστα βιώματα. Καταστάσεις που δημιουργούν μια άλλη αίσθηση για τη θέση σου στον κόσμο και σε συμφιλίωναν με την έννοια του θανάτου.

Θυμάμαι πολύ έντονα ένα βράδυ την περίοδο της Κατοχής, κατά τις 2 μετά τα μεσάνυχτα, όταν μας χτύπησαν την πόρτα, όπως συνέβαινε συχνά λόγω του επαγγέλματος του πατέρα μου, και αντ’ αυτού μπούκαραν μέσα ένας Γερμανός κι ένας Έλληνας διερμηνέας, υποτίθεται επειδή το φως δεν ήταν σβησμένο. Αισθάνθηκα έναν φόβο ότι θα σκότωναν τον πατέρα μου. Η μητέρα μου είχε τρομοκρατηθεί. Τελικά, ήταν μια στημένη κατάσταση, ένας εκβιασμός προκειμένου να πάρουν κάποια εναπομείναντα κοσμήματα της μητέρας μου.

Μια άλλη φορά ήταν, όταν, ο πατέρας μου, έχοντας πουλήσει ένα σπίτι που είχαμε στον Βοτανικό, ήρθε στο σπίτι με δύο τενεκέδες λάδι. Τους είχαμε σκεπασμένους, γιατί, αν σε έβλεπαν με λάδι, σε σκότωναν. Άλλες εποχές.

Ευτύχησα να έχω δασκάλους που δεν κοιτούσαν το ρολόι για το πότε θα φύγουν, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά κάθονταν πέραν του ωραρίου τους για να μιλήσουμε για ποίηση ή λογοτεχνία. Ήταν δάσκαλοι και όχι διδάσκοντες. Ανέπτυσσες μια βιωματική σχέση μαθητείας και προσφοράς της γνώσης. Στην εποχή μας έχουμε πολλούς διδάσκοντες κι ελάχιστους δασκάλους. Ζούμε στην περίοδο της ήσσονος προσπάθειας. Τότε διεκδικούσες, δεν τα έβρισκες όλα έτοιμα, όπως σήμερα. Ατσαλωθήκαμε εξαιτίας της ανάγκης.

• Στο Γυμνάσιο εξέδωσα τη μαθητική εφημερίδα με τίτλο «Μαθητικό Σάλπισμα». Δεν ήθελα να γίνω δημοσιογράφος αλλά επιδίωκα να μοιράζω πληροφορίες, γνώμες και ειδήσεις. Σε ηλικία 15 ετών ανακάλυψα την επιθυμία μου για στενή επαφή με τη γλώσσα. Διάβαζα τα πάντα από νεοελληνική λογοτεχνία και ποίηση: Καζαντζάκη, Θεοτοκά, Βενέζη, Ελύτη και Σεφέρη, Παλαμά, Καρυωτάκη, Καβάφη ή Σολωμό. Άκουγα ραδιόφωνο το οποίο ήταν πρότυπο εκφοράς λόγου και πηγή μουσικής ευαισθησίας.

Το Κατηχητικό στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, όσο αδιανόητο και αν ακούγεται σήμερα, σφράγισε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου, με σπουδαίο κατηχητή τον Αναστάσιο Γιαννουλάτο, σημερινό Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας. Εκεί συζητούσαμε όλα τα θέματα. Ναι μεν χριστοκεντρικά, αλλά με βασικό άξονα τον διάλογο. Έφευγες προβληματισμένος και σκεπτόμενος.

• Ένας άνθρωπος βρίσκει τον δρόμο του στη ζωή από τα ερεθίσματα που λαμβάνει από την κοινωνία ή το σχολείο. Κυρίως όμως λόγω της προσωπικής προσπάθειας και της αυτομόρφωσης, της αυτοκαλλιέργειας. Από το ενδιαφέρον που επιδεικνύεις για ανάγνωση εφημερίδων, για να ακούσεις ραδιόφωνο, να διαβάσεις βιβλία ή να πας θέατρο και κινηματογράφο.

Με ενοχλεί αισθητικά η χυδαιότητα και η αδιαφορία. Ίσως έχει έρθει η στιγμή να βρούμε λίγο τον δρόμο μας. Δεν μπορούμε να σερνόμαστε εσαεί. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

• Την περίοδο που ένας Άγγλος αρχιτέκτονας, ο Μάικλ Βέντρις, είχε ανακοινώσει ότι μπόρεσε να αποκρυπτογραφήσει μιαν άγνωστη μέχρι τότε γραφή, την κρητομυκηναϊκή γραμμική γραφή τύπου Β, είχα έναν καθηγητή που ήθελε να ξεκινήσει ένα σεμινάριο για τη Γραμμική Β. Κάπως έτσι συναντήθηκα με τη γλωσσολογία. Αργότερα, συνέχισα τις σπουδές μου σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ σε λιγότερο από δέκα χρόνια είχα γίνει καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αργότερα, πρύτανης, πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων, υπουργός Παιδείας και συγγραφέας εννέα λεξικών, τα οποία έγιναν σημείο αναφοράς.

• Η γλώσσα δεν είναι υπόθεση εργαστηρίου αλλά μας αφορά όλους. «Θάλασσα, πού να τα πω τα ελληνικά της πίκρας. Με δέντρα κεφαλαία πού να τα γράψω. Οι σοφοί να ξέρουν ν’ αποκρυπτογραφήσουν» έχει γράψει ο Ελύτης. Την περίοδο της κρίσης είναι πικρές οι αλήθειες της γλώσσας μας.

Πάσχουμε από κρίση ποιότητας της γλώσσας, ως προς τα ελληνικά που γράφουμε και μιλούμε. Κρίση ποιότητας της εκπαίδευσης. Στα σχολεία μας παρατηρείται μια στασιμότητα, μια δειλία και συχνά οι αποφάσεις λαμβάνονται από απαίδευτους. Και δεν εννοώ ανθρώπους που δεν εκπληρώνουν τα τυπικά προσόντα αλλά ακαλλιέργητους σε σχέση με τον πολιτισμό, τις αξίες και τις αρχές της εκπαίδευσης. Και τέλος, πάσχουμε από κρίση της γενικότερης παιδείας διότι έχουμε γίνει δέσμιοι και εξαρτημένοι από το Διαδίκτυο, την τηλεόραση και το κινητό τηλέφωνο.

• Με τις συντομογραφίες ή τα greeklish έχουμε οδηγηθεί σ’ έναν κατατεμαχισμένο λόγο. Πασχίζουμε για συντομία και βιασύνη λες κι έχουμε εχθρό τον χρόνο, ειδικά σε μια λειτουργία όπως η επικοινωνία που αφορά συνάντηση ανθρώπου με άνθρωπο. Κι εμείς όλο αυτό το ευτελίζουμε σ’ έναν συγκεκομμένο τύπο λόγου που αγγίζει την κατάχρηση της ανθρώπινης επικοινωνίας. Ο βασικός κίνδυνος είναι η αποξένωση από την «εικόνα» της λέξης. Μια έλλειψη πληροφοριών που παρέχει η φωτογραφία της λέξης με τη σημασία και την προέλευσή της, αλλά και την οικογένεια στην οποία ανήκει.

Τρέχουμε συνεχώς και βιαζόμαστε για πράγματα για τα οποία δεν χρειάζεται ταχύτητα αλλά άνεση, περισυλλογή και διάθεση χρόνου. Όταν πρόκειται για πνευματικά θέματα, για επικοινωνία και συγγραφή η βιασύνη γίνεται συνώνυμο της κακής ποιότητας. Το τρέξιμο υπονομεύει την ποιότητα. Άλλο βιάζομαι να πάω στη δουλειά μου κι άλλο βιάζομαι να μιλήσω ή να διαβάσω κάτι γρήγορα. Χάνεις το βάθος και λαμβάνεις απλώς μια χοντρική πληροφορία, πιθανόν εσφαλμένη.

• Έχουμε απομακρυνθεί από το αξιακό μας σύστημα κι έχουν κλονιστεί βασικές σημασίες που θα έπρεπε να περνούν μέσα από την εκπαίδευση. Δεν μορφώνουμε υπεύθυνους, σκεπτόμενους, καλλιεργημένους κι ευαίσθητους πολίτες. Φορτώσαμε το σχολείο με όγκους αμάσητων κι αχώνευτων πληροφοριών, οι οποίοι ποτέ δεν γίνονται χρήσιμοι κι αξιοποιήσιμοι για βαθύτερη γνώση. Υπηρετούν τη στρέβλωση της ελληνικής εκπαίδευσης, η οποία αποτυπώνεται πλήρως με την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

• Η ελληνική οικογένεια έχει την αντίληψη ότι αν το παιδί μπει στο πανεπιστήμιο πετυχαίνει την απόλυτη καταξίωση. Πρόκειται για ένα χονδροειδέστατο λάθος. Μια παρεξηγημένη έννοια της παιδείας και αποπροσανατολισμένης εκπαίδευσης. Η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει ακυρώσει την παιδευτική λειτουργία του λυκείου, το οποίο σου παρέχει τη γενική μόρφωση.

Στην καλύτερη ηλικία των 15 με 18 ετών έχουμε βάλει τα παιδιά στο λούκι της εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση. Μόνο το φροντιστήριο έχει αξία γι’ αυτούς, οδηγώντας στην αχρήστευση του σχολείου και στην υποβάθμιση των δασκάλων. Και τι επιτυγχάνουμε τελικά; Να φεύγουν τα παιδιά από τα σχολεία χωρίς να θυμούνται απολύτως τίποτα.

• Απουσιάζει η ζώνη πολιτισμού από την εκπαίδευση. Οι μαθητές θα έπρεπε να έρχονται σε επαφή από μικρή ηλικία με τον κινηματογράφο, τα εικαστικά, τη λογοτεχνία και τη μουσική. Θα έπρεπε να προετοιμάζουμε από το σχολείο τους αυριανούς θεατές, ακροατές και αναγνώστες. Ακόμη κι ο αθλητισμός πάσχει στα ελληνικά σχολεία.

Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας, ο οποίος είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη σκέψη μας. Αντί να μαθαίνουμε ότι οι λέξεις αποτελούν τρόπο έκφρασης των συλλογισμών μας, έχουμε περάσει σε έναν ξηρό φορμαλισμό και σε μια τυποκρατία. Υπάρχει μια διάχυτη παρεξήγηση ως προς την ουσία των πραγμάτων, της γνώσης, της παιδείας και της εκπαίδευσης που σχετίζεται με την ποιότητα της ύπαρξής μας και της σχέσης μας με τον κόσμο. Η σκέψη μας είναι ο δρόμος προς τον κόσμο. Ο κόσμος μας υπάρχει μέσα από τη νόησή μας και η νόηση εκφράζεται μέσα από τη γλώσσα.

• Απεναντίας, στο πανεπιστήμιο έφταναν κουρασμένα παιδιά που αν δεν τα ενέπνεες με τη διδασκαλία σου, είχαν μια μόνιμη απογοήτευση κι εγκατάλειψη. Γι’ αυτό και δεν ήθελα ποτέ να κάνω ένα ξηρό μάθημα και τα αμφιθέατρα στο μάθημά μου ήταν πάντα γεμάτα από φοιτητές.

Η μεγάλη εμπειρία μου στον χώρο της εκπαίδευσης μου έδειξε ότι βολευτήκαμε στα εύκολα. Δεν έχουμε αφυπνίσει τους ανθρώπους ώστε να τους κατευθύνουμε στον αξιακό κώδικα της παιδείας και της εκπαίδευσης. Δεν είναι εργαλειακή και χρησιμοθηρική η χρήση της γλώσσας. Είναι η ταυτότητά μας κι ο πολιτισμός μας. Τα πάντα μπορούν να αλλάξουν. Το ζήτημα είναι να είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι ώστε να δεχτούμε μια αλλαγή όχι ως πολιτικό σύνθημα αλλά ως ανθρωπιστική επιδίωξη ανόδου του ανθρώπου.

Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί αν έμπαιναν στην πολιτική νέοι άνθρωποι, συνειδητοποιημένοι και εμπνευσμένοι. Είναι λίγοι, αλλά ευτυχώς υπάρχουν. Βέβαια, οι σκεπτόμενοι άνθρωποι κι αυτοί που κάτι έχουν να προτείνουν είναι πολλές φορές ενοχλητικά πρόσωπα. Ή επιλέγουν και οι ίδιοι να μην «καούν».

• Με θλίβει η σημερινή εικόνα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Στη δική μου περίοδο πρυτανείας είχα τη χαρά να αντιμετωπίζονται πολλά θέματα με τον διάλογο ‒όχι με ξύλο‒, με αποτέλεσμα να αποφεύγονται όλα όσα συμβαίνουν σήμερα. Επίσης, λύναμε προβλήματα, όπως, για παράδειγμα, το χτίσιμο της Εστίας στου Ζωγράφου. Αλλά, για να μην κάνουμε τους ήρωες, δεν είχαμε την οικονομική κρίση, η οποία χειροτέρεψε τα πάντα. Έχω συναδέλφους πανεπιστημιακούς που μου λένε ότι κουβαλούν χαρτιά τουαλέτας από το σπίτι τους. Ανήκουστα πράγματα

• Πρέπει να υπάρξει φύλαξη των πανεπιστημίων και να μπαίνεις σε αυτά με τη φοιτητική σου ταυτότητα. Να υπάρχει ένας έλεγχος του ασύλου από τον Πρύτανη. Κάποτε είχε νόημα το άσυλο ως διαφύλαξη της διακίνησης των ιδεών. Τώρα έχουμε ξυλοδαρμούς, ναρκωτικά, εγκληματικότητα και πολλές ομάδες εξωπανεπιστημιακών. Το χειρότερο όμως είναι ότι δεν ανανεώνονται τα πανεπιστήμια επειδή δεν υπάρχουν νέες θέσεις.

Διετέλεσα, για μικρό διάστημα, εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Παιδείας σε μια υπερκομματική κυβέρνηση εθνικής ευθύνης. Πίστευα ότι θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε ορισμένα καίρια θέματα της παιδείας, τα οποία θα μπορούσαν να συνεχιστούν και μετά, με την εκλογή της επόμενης κυβέρνησης, κάτι το οποίο δεν συνέβη, αφού συνάντησα την αναβολή με κυρίαρχη άποψη: «Ας τα κάνει η επόμενη κυβέρνηση».

Συγκρούστηκα πολύ έντονα. Η κ. Διαμαντοπούλου, προκειμένου να εφαρμόσουν τα ανώτατα ιδρύματα τον νόμο, τα τιμωρούσε με το να μην τους δίνει χρήματα. Τότε απείλησα με παραίτηση, σε μια εύθραυστη περίοδο για τη χώρα, που η παραίτηση ήταν αρκετή για να πέσει ακόμα και η κυβέρνηση.

Δέχτηκα επιθέσεις από τα μέσα ενημέρωσης, από γνωστούς και φίλους, ότι υπονόμευσα τον νόμο, αφού η κ. Διαμαντοπούλου ήταν «οργανωμένη», εν αντιθέσει με εμένα, έναν εξωκοινοβουλευτικό υπουργό. Ευτυχώς, κατάλαβαν όλοι ότι είχαν άδικο και επενέβη, βρίσκοντας λύση, ο κ. Παπαδήμος.

• Οι νέοι σήμερα διακρίνονται από ένα φάσμα συμπεριφοράς. Σε ένα μέρος των νέων κυριαρχεί η ματαίωση και η παραίτηση, κάτι που τους οδηγεί στη φυγή. Εγκατάλειψη της πατρίδας για μια καλύτερη λύση ζωής. Θεμιτό. Ένα άλλο κομμάτι νέων επιλέγουν να μείνουν εδώ, εξίσου ικανοί με εκείνους που φεύγουν. Αγωνίζονται με αισιοδοξία και ρομαντισμό, αναπτύσσουν μια δραστηριότητα, δένονται με τον χώρο και πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Όμως η οικονομική κρίση έχει αλλάξει τη δομή της κοινωνίας. Νέοι που κάποτε αποκτούσαν μια ανεξαρτησία πλέον έχουν επιστρέψει στην εξάρτηση.

• Ως χώρα έχουμε εξέχουσες ατομικότητες και περιορισμένη ομαδικότητα. Θα έλεγα συλλογικότητα, αλλά είναι μια λέξη που τελευταία υποφέρει πολύ. Το μειονέκτημά μας είναι ότι μας λείπουν η συνύπαρξη και η συνεργασιμότητα. Μας αρέσει να λειτουργούμε περισσότερο ως μονάδες, ως άτομα.

• Αγαπώ την Αθήνα και τις γειτονιές της. Κάποτε μια βόλτα στη Φωκίωνος Νέγρη, στο Θησείο, στο Κουκάκι και στην Πλάκα ήταν ικανή να σου φτιάξει τη μέρα, να σου δώσει ψυχική ανάταση. Αυτές είναι περιοχές που τις έχω ζήσει στις καλύτερες στιγμές τους. Βέβαια, έχω ζήσει και στα Εξάρχεια, όταν ήταν μια αγαπημένη συνοικία, με καλλιτεχνικό προφίλ και νεοκλασικά σπίτια. Σήμερα πολλά έχουν αλλάξει. Φοβάσαι να περπατήσεις ή αναγκάζεσαι να παρκάρεις σε διπλανή περιοχή.

Με εκνευρίζει πάρα πολύ η γραφορύπανση. Δεν είναι δυνατόν να βρίσκεσαι σε οποιονδήποτε δρόμο ή στενό της πόλης, σε οποιοδήποτε μαγαζί ή χώρο και να βλέπεις όλη αυτή την αντιαισθητική γραφή και τη χυδαιολογία. Δεν μιλώ προφανώς για τα γκράφιτι που γίνονται από ανθρώπους οι οποίοι είναι καλλιτέχνες. Με ενοχλεί αισθητικά η χυδαιότητα και η αδιαφορία. Ίσως έχει έρθει η στιγμή να βρούμε λίγο τον δρόμο μας. Δεν μπορούμε να σερνόμαστε εσαεί.

• Ο μεγαλύτερός μου φόβος αφορά τον κορεσμό στη διεκδίκηση της πολιτικής εξουσίας. Βλέπω μια αβεβαιότητα κι αισθάνομαι μια ανασφάλεια γιατί δεν διαβλέπω στον ορίζοντα άμεσες λύσεις. Κυριαρχεί μια μαυρίλα που μου προκαλεί φόβο.

• Η ευτυχία είναι θέμα αυτοπροσδιορισμού. Αν οι προσδοκίες σου από τον εαυτό σου, από τους άλλους ή τη ζωή επαληθεύονται σ’ έναν μεγάλο βαθμό, τότε μπορείς να μιλάς για ευτυχία. Δεν μπορείς να έχεις ευτυχία, εάν περάσεις από τη δίνη του καταναλωτισμού, της αρχομανίας και της άμετρης φιλοδοξίας.

• Ως χριστιανός, πιστεύω στον Θεό και τη μεταθανάτια ζωή. Ο θάνατος δεν με τρομάζει καθόλου κι έχω συμφιλιωθεί από πολύ νωρίς με το περιεχόμενό του. Έχω βιώσει την αγάπη, αυτήν τη διάχυτη αίσθηση με τους ανθρώπους. Αλλά και τον έρωτα. Με τη γυναίκα μου είμαστε πάνω από πενήντα χρόνια παντρεμένοι. Έχουμε μια σχέση συμπληρωματικότητας και αλληλοκατανόησης. Πολλά από όσα πέτυχα οφείλονται στη στήριξη της συζύγου μου. Και μερικές φορές αναρωτιέμαι: σήμερα, πόσο εύκολα διαλύουν οι άνθρωποι τις σχέσεις τους;

Η αγάπη κι ο έρωτας είναι δύο διαστάσεις της ύπαρξης του ανθρώπου που αν δεν τις ζήσεις και τις δύο, θα έχεις χάσει, από τον έρωτα, το πιο δυνατό συναίσθημα της ζωής σου. Κι από την άλλη, αν δεν βιώσεις την ηρεμία και την ευλογία της αγάπης για όλα όσα υπάρχουν γύρω σου, τότε δεν μπορείς να έχεις μια κανονική ύπαρξη. Δεν θα έχεις ζήσει. Η αγάπη είναι προϋπόθεση ζωής.

• Η πιο σημαντική συμβουλή που δίνω σε όλους είναι πως για ό,τι κάνουν πρέπει να διακατέχονται από ένα δημιουργικό πάθος. Τι είναι το πάθος; Η βασιλεία του θετικού συναισθήματος. Όλα όσα σε γεμίζουν ψυχικά και σε κάνουν ευτυχισμένο. Ένα μεγάλο λάθος μου ήταν η κακή εκτίμηση μερικών ανθρώπων, τους οποίους εμπιστεύτηκα και στήριξα και εκ των υστέρων αντιλήφθηκα ότι δεν έπρεπε.

• Η ζωή με έχει διδάξει τα πάντα. Αν ξεχώριζα κάποιο, θα έλεγα πως όσο ωριμάζεις αποκτάς μια ανεκτικότητα απέναντι στους άλλους, μια σχέση κατανόησης κι αγάπης ακόμη και για εκείνους που πράττουν κάτι που σε ενοχλεί. Μην ξεκινάς, λοιπόν, να επιρρίπτεις στον άλλον κακή πρόθεση, διότι θα είσαι δυστυχισμένος με τους πάντες και τα πάντα. Χωρίς θετικές προσδοκίες, δεν μπορείς να δημιουργήσεις.

Συνέντευξη στον Γιάννη Πανταζόπουλο

πηγή : Lifo

Η οργισμένη απάντηση Μπαμπινιώτη για τη χρήση του όρου Turkaegean του Τουρκικού ΕΟΤ

 medlabnews.gr iatrikanea

Την οργή του καθηγητή Γλωσσολογίας, Γιώργου Μπαμπινιώτη, προκάλεσε η νέα προκλητική τουριστική καμπάνια του τουρκικού ΕΟΤ με την ονομασία «Turkaegean» (Τουρκοαιγαίο). 

 Σε ανάρτησή του στο facebook ο καθηγητής χαρακτηρίζει ως «διεθνή ντροπή» το γεγονός ότι η γειτονική χώρα χαρακτηρίζει το Αιγαίο ως «Turkaegean» και τη Μεσόγειο ως «Γαλάζια Θάλασσα», κάνοντας ειδική αναφορά στην ελληνικότητα του όρου Ege, τον οποίον χρησιμοποιούν οι Τούρκοι για το Αιγαίο από τότε που εμφανίστηκαν στην περιοχή. «Σαν τα άλλα φαιδρά και επικίνδυνα του Erdogan: "η θάλασσά μας", ή "γαλάζια πατρίδα" για τη Μεσόγειο Θάλασσα!», έγραψε ο κ. Μπαμπινιώτης, τονίζοντας ότι «τον 16ο και τον 17ο αιώνα οι Τούρκοι την αποκαλούσαν “Θάλασσα των Ελλήνων”». Κάνει δε λόγο για μείγμα παραφροσύνης και επαίσχυντης προπαγάνδας των Τούρκων.  

Δείτε την ανάρτηση του Γιώργου Μπαμπινιώτη: ...

 Οι Τούρκοι (σ.σ. διάβαζε ο τουρκικός οργανισμού τουρισμού) συνεχίζουν, εδώ και δύο καλοκαίρια, την προκλητική καμπάνια τους επιχειρώντας να αλλάξουν το όνομα του Αρχιπελάγους. Προσπαθούν συγκεκριμένα με βιντεάκια στα σόσιαλ μίντια, να καθιερώσουν τον όρο… «τουρκικό Αιγαίο» ώστε να «κτίσουν» την καμπάνια της Τουρκίας, πάνω σε αυτό, για τις μικρασιατικές ακτές. Στόχος τους; Να ξεγελάσουν προφανώς ανυποψίαστους τουρίστες και να τους φέρουν στα παράλια της Μικράς Ασίας. Έως πρότινος στην Τουρκία για το Αιγαίο η επικρατούσα ονομασία ήταν «Περιφέρεια του Αιγαίου». Πλέον όμως χρησιμοποιείται ο όρος «Turkaegean» στα αγγλικά, «Turkiye Egéene» στα γαλλικά, «Türkische Ägäis» στα γερμανικά, δηλαδή «Τουρκοαιγαίο». Η καμπάνια της Τουρκίας περιέχει ελληνικές αρχαιότητες, θαλασσινά και… μπουζούκι με όνομα «Turkaegean: Coast of Happiness» («η ακτή της ευτυχίας»): Και νάταν μονάχα αυτό;

 

 Στο υπουργείο Τουρισμού διαθέτουν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία οι Τούρκοι στις τουριστικές τους καμπάνιες προσπαθούν να προσελκύσουν τουρίστες «ντύνοντας» ελληνικές αρχαιότητες με μουσική από μπουζούκι. Δηλαδή δείχνουν σε βίντεο τουρκικά παράλια και τουριστικά θέρετρα με μουσική υπόκρουση από μπουζούκι. Για να φαίνονται όλα ελληνικά!!! Το υπουργείο Τουρισμού είναι ενήμερο της οικειοποίησης της ονομασίας του Αιγαίου και της προκλητικότατης τουριστικής καμπάνιας των Τούρκων, παρακολουθεί το όλο θέμα και μαθαίνω πως βρίσκεται σε συνεννόηση με τον υπουργείο Εξωτερικών για τα περαιτέρω, ως πρώτη ενέργεια…

Η Λένα και η Αναστασία, δύο 24χρονες ασθενείς με Κυστική Ίνωση. Περιγράφουν με χιούμορ το πώς είναι να ζεις με τη νόσο

medlabnews.gr iatrikanea

Δύο νέες ασθενείς με Κυστική Ίνωση, η Λένα και η Αναστασία μοιράζονται με τον κόσμο την εμπειρία τους με την ασθένεια και το πως άλλαξε η ζωή τους μετά τη μεταμόσχευση πνευμόνων. Η 24χρονη Αναστασία Τασούλα απασχόλησε πρόσφατα την επικαιρότητα, καθώς έγινε η πρώτη ασθενής με Κυστική Ίνωση που υποβλήθηκε σε επιτυχημένη μεταμόσχευση πνευμόνων στη χώρα μας, στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Η επίσης 24χρονη Λένα Πολυχρόνη υποβλήθηκε στην πολυπόθητη μεταμόσχευση πνευμόνων 6 χρόνια πριν στο εξωτερικό.

Με χιούμορ, αισιοδοξία και περίσσευμα ψυχικής δύναμης, τα δύο κορίτσια μοιράζονται στιγμές από την ζωή τους με τη νόσο, με τους αναγνώστες του Medlabnews.gr – Iatrikanea.

Αναλυτικά η επιστολή τους:

«Η τρίτη εβδομάδα του Νοέμβρη στην Ευρώπη είναι αφιερωμένη στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για την Κυστική Ίνωση. Αν αναρωτιέστε τι είναι αυτό - όχι δεν τρώγεται, δυστυχώς -  θα σας τα πούμε όλα.

Η Κυστική Ίνωση είναι μια ασθένεια κι άλλα πολλά πράγματα - γιατί ως γνωστόν ένα ίσον κανένα - που θα τα αναλύσουμε λιγάκι, επειδή αν δεν πέσουν επεξηγηματικοί υπότιτλοι δε θα καταλάβετε γρι κι εμείς δε το θέλουμε αυτό καθόλου. Είμαστε εδώ για να λύσουμε τις απορίες σας και μη ξεχνάτε να ρωτάτε πριν να κρίνεται κάτι “άγνωστο σε εσάς”.

Οπότε ας δούμε τι είναι η Κυστική Ίνωση:

- Αόρατη.

Σπάνια, με τη πρώτη ματιά δεν καταλαβαίνει κανείς ότι κάτι πάει λάθος με εμάς! Τα συμπτώματα που έχουμε μας καταστρέφουν κυρίως εσωτερικά.

- Κληρονομική.

Όχι από γενιά σε γενιά και τέτοιες ευκολούρες. Δώστε προσοχή ποια είναι η φάση: κάποια γονίδια διαφέρουν από τα υπόλοιπα κουβαλώντας και άρα διαιωνίζοντας τη νόσο. Οι φορείς - εκείνοι που έχουν αυτά τα γονίδια - είναι υγιέστατοι. Όταν όμως δύο φορείς αποκτήσουν παιδί μαζί τότε κατά 25% το παιδί θα είναι ασθενής Κυστικής Ίνωσης. Για να αποφευχθεί αυτό, υπάρχει η δυνατότητα προγεννητικού ελέγχου προκειμένου να ανιχνευθεί αν οι γονείς είναι φορείς - στη χώρα μας ανέρχονται περίπου στους 500.000. Και σας παρακαλούμε, να τον κάνετε αυτόν τον έλεγχο, γιατί πραγματικά δεν είναι εύκολο να μεγαλώνεις ένα παιδί με κυστική ίνωση. Είναι full time-job και για τους δύο γονείς και ε, ολίγον επίπονο να βλέπεις το παιδί σου να πεθαίνει.

- Πολυσυστηματική.

Ο οργανισμός επιτίθεται σε όλα μας τα όργανα σχεδόν. Μεγάλος εχθρός οι πνεύμονες, οπότε οι περισσότεροι καταλήγουμε από αναπνευστική ανεπάρκεια. Πηχτή βλέννα φράζει τους αεραγωγούς και αχρηστεύει σταδιακά τους πνεύμονές μας. Για να διατηρήσουμε την ανάσα μας όσο περισσότερο μπορούμε ξοδεύουμε πολλές ώρες από την ημέρα μας κάνοντας φυσιοθεραπεία (φτύνουμε τη βλέννα δηλαδή), εισπνεόμενα φάρμακα κι άλλες πατέντες ιατρικές ή μη. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα νοσηλευόμαστε στο νοσοκομείο για θεραπείες με ενδοφλέβια φάρμακα. Περνάμε το ¼ της ζωής μας στο νοσοκομείο, όχι και τόσο κουλ, ε;

Τα εξτραδάκια φυσικά, δε λείπουν! Ιγμορίτιδες, πολύποδες στη μύτη, οστεοπόρωση, διαβήτης, πεπτικό με κρίση ταυτότητας, προβλήματα ανάπτυξης, ψυχολογικά και η λίστα είναι σαν βαρέλι δίχως πάτο. Για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά καταναλώνουμε χάπια, κάνουμε ενέσεις και πάσης φύσεως φάρμακα σαν τις αγορές που κάνουμε όταν βλέπουμε -80%.

- Θανατηφόρα.

Εντάξει, δε μπορεί να μη το είδατε να έρχεται! Αριθμούς δε λέμε, φοβίες δε θίγουμε αλλά το προσδόκιμο ζωής μας είναι χαμηλό. Δύο δεκαετίες πριν θεωρούνταν παιδική ασθένεια, γιατί οι ασθενείς δεν έφταναν στην ενηλικίωση.

Όταν οι πνεύμονες μας δεν αντέχουν άλλο, ως έσχατη λύση προτείνεται η μεταμόσχευση πνευμόνων. Μια παράταση ζωής ή μια δεύτερη ευκαιρία σε αυτή, you choose.

Και τώρα που ο πάγος έσπασε ήρθε η στιγμή να συστηθούμε, να μας γνωρίσετε λίγο καλύτερα.

Είμαι η Λένα Πολυχρόνη και είμαι καλά!

Πέρα απ' αυτό, είμαι 24 χρονών, εκπαιδευτικός, προσπαθώ να τελειώσω ένα έρμο μεταπτυχιακό, έχω καταπληκτικό χιούμορ - not και Κυστική Ίνωση. Α, έχω κάνει και μεταμόσχευση πνευμόνων πριν 6 χρόνια! Διαγνώστηκα μωρό κι ήμουν από τότε αρκετά δύσκολο περιστατικό, οπότε οι συχνές πολυήμερες νοσηλείες ήταν ρουτίνα. Κάποια στιγμή στην εφηβεία χειροτέρεψα αισθητά, με αποτέλεσμα όντας μόλις 15 ετών να νοσηλεύομαι σε κλινική ενηλίκων, να χρειάζομαι μόνιμη υποστήριξη οξυγόνου και να ξεκινάμε τα διαδικαστικά για μεταμόσχευση. Η ζωή με τη πλαστική θηλιά γύρω απ' το λαιμό δεν είναι εύκολη γιατί υπάρχουν πολλές μέρες που η ανάσα δεν αρκεί ούτε για τα βασικά. Να αλλάξεις μια μπλούζα, να ανέβεις πέντε σκαλιά, να πας από το ένα δωμάτιο στο άλλο, να επιβιώσεις. Τουλάχιστον όχι χωρίς να γίνεις μπλε από την έλλειψη οξυγόνου. Κάποια στιγμή, λίγο μετά την πολυπόθητη ενηλικίωση, βρέθηκαν οι πνεύμονες! Φυσικά, είχαμε κι εκεί απρόοπτα, όπως κάποιους λάθος συναγερμούς ότι έχουμε μόσχευμα και μπαινοβγαίναμε στα χειρουργεία σαν βόλτα σε λαϊκή. Πήγαν όλα φανταστικά και σας τα λέω τώρα γελώντας, αλλά είναι πολύ δύσκολο να μη ξέρεις αν η επόμενη ημέρα θα σε βρει ζωνταν@. Και να γελάς παρόλα αυτά!

Εγώ είμαι η Αναστασία Τασούλα λοιπόν!

Είμαι 24, μάλλον, κάνω δημιουργική διαχείριση στην AMKE Be Visible Be YOU, τελειώνω - κάποτε - την ψυχολογία, λατρεύω τα εξτρίμ σπορ, τα ταξίδια, το γέλιο, την ζωή γενικότερα. Και, αντιγράφοντας την Λένα, έχω και εγώ κυστική ίνωση. Στην δική μου ιστορία, οι πνεύμονες μου δεν ενδιαφερόντουσαν ποτέ να δουλέψουν, με αποτέλεσμα να αναπνέω από μικρή με το 30-40% (στην καλύτερη) των πνευμόνων μου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμουν από πάντα μεταμόσχευση. Αλλά δεν με έψηνε, δεν ήθελα να αποδεχτώ ότι είμαι τόσο χάλια. Οπότε, ταξίδευα παντού και full time - έφτιαξα την ΑΜΚΕ μου, δούλευα με πολλούς ανθρώπους στο κομμάτι της ψυχικής ενδυνάμωσης και της καταπολέμησης περιοριστικών πεποιθήσεων και στερεοτύπων, χόρεψα σε αγώνες, και γενικά, έζησα πολύ μέχρι τώρα. Και εννοείται παράλληλα νοσηλευόμουν, έφτυνα αίματα, πνιγόμουν και αργοπέθαινα. Ως που σε κάποια φάση, 9 μήνες πριν, οι πνεύμονες μου με εγκατέλειψαν τελείως και με έβαλαν σε κώμα. Ξύπνησα έναν μήνα μετά, συνδεδεμένη με άπειρα καλώδια και σωλήνες για να παραμείνω ζωντανή, παράλυτη, χωρίς φωνή και χωρίς να μπορώ να κάνω τίποτα στην ουσία - και η μόνη λύση ήταν η μεταμόσχευση. Έτσι, με -5% πιθανότητες να τα καταφέρω, με πολύ προσπάθεια από εμένα, την οικογένεια μου, τους φίλους μου και τους γιατρούς μου, στις 24/07/2022 βρέθηκε το μόσχευμα πνευμόνων που τόσο περίμενα και έκανα μια υπερ-πετυχημένη μεταμόσχευση - η πρώτη μεταμόσχευση σε άτομο με κυστική ίνωση στην Ελλάδα. Δεν θα πω ότι όλα πήγαν ρόδινα και χαλαρά από εκεί και πέρα, μιας και όπως έχω ξαναπεί νωρίτερα αν το ζήσω φυσιολογικά θα βαρεθώ - οπότε σήμερα - μετά από τροφικές δηλητηριάσεις, ένα ραγισμένο πόδι και ένα χειρουργείο στα πόδια που μένει - είμαι ζωντανή, ευγνώμων και ευτυχισμένη.

Συνοπτικά, βήχουμε, φτύνουμε, τρυπιόμαστε, κουραζόμαστε, νοσηλευόμαστε. Όλα πολύ! Παράλληλα γελάμε, διασκεδάζουμε, διακωμωδούμε τη κατάσταση (μας), ερωτευόμαστε, χορεύουμε, ταξιδεύουμε. Όλα αυτά, επίσης, πολύ!

Η Κυστική Ίνωση είναι ένα πολύπλοκο δώρο, αρκεί να μπορέσεις να το ανοίξεις. Κι είναι δύσκολα τα unboxing αυτά παιδιά!

Α, και κάτι τελευταίο! Χάρη στην εξέλιξη της επιστήμης που κάνει εφικτή τη δημιουργία της ζωής μέσα από το θάνατο μας, κάποια κομμάτια μας συνεχίζουν να υπάρχουν - να λειτουργούν και να μπορούν να σώσουν άλλους. Κάποιες φορές το τέλος μας δεν μπορεί να αποφευχθεί, απλά συμβαίνει. Οπότε δεν είναι τέλειο που από ένα δυσάρεστο μη αναστρέψιμο γεγονός μπορούν να σωθούν ως και 8 ζωές; Οι πνεύμονες ενός άλλου ανθρώπου μας δίνουν την ανάσα και τη ζωή που στερηθήκαμε σχεδόν από τη μέρα που ήρθαμε στη γη. Και σε αυτόν τον άγνωστο, δεν θα μπορούσαμε να είμαστε περισσότερο ευγνώμων.

Σας προ(σ)καλούμε να γίνετε μέρος του θαύματος! Πρώτο βήμα η ενημέρωση από έγκυρες πηγές και έπειτα be a life donor με το να εγγραφείς στο εθνικό μητρώο δωρεάς οργάνων και ιστών εδώ.

Και αν σου μένουν απορίες, don’t hesitate to contact us as well @anastasia__tasoula  @lena_polyxroni & να ακολουθήσεις την πολύ κουλ καμπάνια που τρέχουμε αυτήν την εβδομάδα.»

Διαβάστε επίσης:

Κυστική ίνωση. Τι είναι; Πώς γίνεται η διάγνωση; Νέες θεραπευτικές εξελίξεις (video)

 

Τρομερό. Πάνω από 500 θάνατοι κάθε χρόνο. Στοιχεία για τις αυτοκτονίες

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

«Αντρική» υπόθεση η αυτοκτονία στη χώρα μας - Ποιες κοινωνικές ομάδες είναι περισσότερο ευάλωτες, που εντοπίζονται τα περισσότερα κρούσματα, ποιος είναι ο συχνότερος τρόπος αυτοκτονίας και τι γίνεται για την πρόληψη αυτού του ολέθριου φαινομένου

Με αφορμή την 10η Σεπτεμβρίου, που έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, έρχονται στο φως ορισμένα πολύ ανησυχητικά στοιχεία για τους αυτόχειρες στη χώρα μας.

Πάνω από από 600 συνάνθρωποί μας αυτοκτονούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 3000 πενθούντες ετησίως. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες και μελέτες, για κάθε μία αυτοκτονία μένουν πίσω τουλάχιστον 5-10 άτομα που πενθούν, βιώνοντας όχι μόνο το συναισθηματικό φορτίο του πένθους αλλά και τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας. Ακόμη, στην Ελλάδα δεν υπάρχει καταγραφή των μη θανατηφόρων αποπειρών αυτοκτονίας, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι σχεδόν 25 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών!

Τα στοιχεία δίνει το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών και το ερευνητικό δίκτυο καταγραφής του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της «ΚΛΙΜΑΚΑ», μέλος της Διεθνούς Ένωσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, με αφορμή τη 10η Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας.

Στοιχεία για τις αυτοκτονίες

Η 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία 1018 δέχθηκε 20.857 κλήσεις το 2022

Το 2020 αυτοκτόνησαν 464 άνθρωποι

Σε κάθε αυτοκτονία αντιστοιχούν τουλάχιστον 22 εισαγωγές σε τμήματα επειγόντων και 5 νοσηλείες σε νοσοκομεία

Τουλάχιστον 25% των αυτοκτονιών δεν καταγράφονται

Οι μη θανατηφόρες απόπειρες είναι 15-20 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών

Ο αριθμός των αυτοκτονιών τα έτη 2021-2022 και 2023 παρουσιάζει μια στεθερή αυξητική τάση σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονίων-περισσότερα από 1500 άτομα έχουν αυτοκτονήσει αυτό το χρονικό διάστημα.

91 άτομα έχουν αυτοκτονήσει την τελευταία δεκαετίας μέσα σε νοσοκομεία και μονάδες υγείας

67 αυτοκτονίες έχουν γίνει μέσα σε φυλακές και κρατητήρια από το 2015

Από το 2015 έχουν αυτοκτονήσει 76 στελέχη των σωμάτων ασφαλείας και 49 των ενόπλων δυνάμεων ή στρατεύσιμοι

Την ίδια περίοδο 52 αυτοκτονίες έχουν γίνει σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς

Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός

Το βασικό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας είναι ότι η αυτοκτονία μπορεί να προληφθεί. Η αυτοκτονία δεν είναι ένα μοιραίο γεγονός. Το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να έχει προληφθεί, αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες από την «ΚΛΙΜΑΚΑ». Υπογραμμίζουν επίσης την ευθύνη όλων μας να βοηθήσουμε να σωθούν οι ζωές που είναι σε κίνδυνο.

«Ήρθε η ώρα να ανοίξουμε τα μάτια μας για ένα θέμα που δεν μπορούμε άλλο να αγνοούμε», λένε πέντε γνωστοί ηθοποιοί (Ντόρα Μακρυγιάννη, Σοφία Μανωλάκου, Νίκος Ορφανός, Σπύρος Πούλης και Θανάσης Τσαλταμπάσης), που συμμετέχουν στην εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την πρόληψη της αυτοκτονίας.

Δυο αυτοκτονίες κάθε μέρα στην Ελλάδα: Οι περισσότεροι αυτοκτονούν σπίτι τους, ξημερώματα

Με φράσεις όπως, «το σκοτάδι με κυνηγούσε, δεν ήξερα πως να ξεφύγω, ο πόνος ήταν ασφυκτικός, αγγίζεις τον πάτο και σκέφτεσαι πως θα ξεφύγεις, νόμιζα ότι δεν είχα άλλη επιλογή, η απώλεια της ελπίδας ήταν χειρότερη από τον πόνο που ένιωθα», δίνουν το στίγμα της απελπισίας και του αδιεξόδου που αισθάνονται οι άνθρωποι που έχουν χάσει την ελπίδα τους και σκέφτονται να βάλουν τέλος στη ζωή τους.

Καταλήγουν όμως με το αισιόδοξο μήνυμα ότι «το σκοτάδι δεν θα νικήσει. Υπάρχει ελπίδα. Μιλώντας ανοιχτά μπορούμε να σώσουμε ζωές. Η πρόληψη της αυτοκτονίας μας αφορά όλους».

Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας για την πρόληψή της Αυτοκτονίας, η «ΚΛΙΜΑΚΑ» θα πραγματοποιήσει σε Αττική, Πάτρα, Κέρκυρα , Νάξο, Αμοργό, Σαντορίνη, Καστελόριζο και Σύμη, δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.

Στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί ημερίδα την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου και ώρα 19:00-21:00, στην πλατεία Κοτζιά, ανοιχτή εκδήλωση ενημέρωσης, με τη συμμετοχή του κουαρτέτου εγχόρδων L’ Anima.

Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, στο πλαίσιο του οποίου λειτουργούν η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018 καθώς και το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, αποτελεί τη μοναδική Μονάδα Ψυχική Υγείας στη χώρα η οποία, εδώ και περισσότερα από 16 χρόνια αναπτύσσει εξειδικευμένες υπηρεσίες, ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο στα πεδία της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.

Η Μονάδα λειτουργεί με την εποπτεία και χρηματοδότηση του Υπουργείου Υγείας και αποτελεί τον εθνικό εκπρόσωπο φορέα στη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP).

Προσοχή. Τοξικές ουσίες στα χάρτινα καλαμάκια και το χάρτινο κυπελάκι του καφέ

 επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς, όπως λένε αυτή η εναλλακτική που προσφέρουν τα χάρτινα καλαμάκια, αλλά και αυτά από μπαμπού, ίσως να μην είναι η καλύτερη εναλλακτική, καθώς εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία όσων των χρησιμοποιούν αλλά και το περιβάλλον.

«Παντοτινά χημικά». Έτσι αποκαλούνται τα PFAS, ή πολυ - και υπερφθοροαλκυλικές ουσίες που βρέθηκαν να περιέχονται στα χάρτινα καλαμάκια. Και ονομάζονται «παντοτινά», καθώς δεν διασπώνται, αλλά αντίθετα συχνά μεγενθύνονται όταν εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα ή στο περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια οι επιστημονικοί οργανισμοί για την ασφάλεια των τροφίμων διεξάγουν έρευνες για αυτά, καθώς τα έχουν συνδέσει με δεκάδες σοβαρά προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων τον καρκίνο. Σε ό,τι αφορά τα χάρτινα καλαμάκια, την αποκάλυψη για την παρουσία PFAS έκανε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Food Additives and Contaminants journal. Οι ερευνητές εξέτασαν 39 μάρκες από καλαμάκια που προμηθεύτηκαν από σούπερ μάρκετ, αλυσίδες παιχνιδιών, ταχυφαγεία κ.α. στο Βέλγιο. Τα καλαμάκια που εξέτασαν ήταν κατασκευασμένα από χαρτί, μπαμπού, τζάμι, ανοξείδωτο ατσάλι ή πλαστικό και η μελέτη βρήκε ότι το 69% περιείχε PFAS. Τα PFAS εισήχθησαν για πρώτη φορά στη ζωή μας τη δεκαετία του 1940 για να βοηθήσουν κάποια ευαίσθητα (όπως το χαρτί και όχι μόνο) προϊόντα να αντιστέκονται στα έλαια, το νερό και το λίπος. Οι «παντοτινές» χημικές ουσίες βρίσκονται σε αμέτρητα προϊόντα, από μαγειρικά σκεύη μέχρι χαλιά και υφάσματα, ως και το νερό. Και μπορούν να εισέλθουν στα τρόφιμα μέσω των φυτών, των ζώων και των μολυσμένων κέντρων επεξεργασίας, ενώ η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων FDA σημειώνει πως «είναι επίσης δυνατόν πολύ μικρές ποσότητες PFAS να εισέλθουν στα τρόφιμα μέσω της συσκευασίας, της επεξεργασίας και των μαγειρικών σκευών».

Η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων τέτοιων χημικών δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία μας. Ωστόσο, όταν μεγαλώνει η ποσότητα μεγαλώνει και η έκθεση. Ή, καλύτερα, γίνεται εφιαλτική, καθώς όπως φαίνεται, η συσσώρευση των χημικών ουσιών αυτών στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσει από αλλαγές στα ηπατικά ένζυμα, αυξημένη αρτηριακή πίεση και ορισμένους καρκίνους, σύμφωνα με το CDC (αν και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στον άνθρωπο δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές, επειδή έχουν διεξαχθεί μόνο μελέτες σε ζώα με μεγαλύτερες συγκεντρώσεις PFAS).

«Ζούμε πρακτικά σε ένα χημικό κόσμο επομένως η έκθεση σε χημικά είναι μια πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια. Δεν είναι τόσο επικίνδυνη η χρήση τους για 10 λεπτά ή 20 λεπτά», λέει ο καθηγητής αναλυτικής Χημείας στο ΕΚΠΑ, κ. Νίκος Θωμαΐδης.

Ο ίδιος μιλώντας στην ΕΡΤ, εξήγησε ότι οι υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) που περιέχονται στα καλαμάκια έχουν αναδειχθεί σε ένα μεγάλο παγκόσμιο πρόβλημα, διότι χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες.

«Έχει αποδειχθεί ότι βιομεγεθύνονται και καταλήγουν στο πιάτο μας. Έχουν αρνητικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία αλλά και στο οικοσύστημα, αλλά είναι πολύ δύσκολο να τις αντικαταστήσουμε γιατί έχουν ιδιαίτερες ιδιότητες» ανέφερε ο κ. Θωμαΐδης, σημειώνοντας ότι η χρήση τους είναι ασφαλή για 10 έως 20 λεπτά.

«Συσκευασίες τροφίμων στο στόχαστρο για τη δημόσια υγεία» Σχολιάζοντας τη χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού στις συσκευασίες τροφίμων αποκάλυψε ότι «έχει μπει στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων εδώ και καιρό» προσθέτοντας ότι «δεν είναι μόνο αυτές οι ουσίες που υπάρχουν στο ανακυκλωμένο χαρτί».

Και όπως είπε χαρακτηριστικά «πάμε να λύσουμε ένα πρόβλημα με την αντικατάσταση του πλαστικού, με ανακυκλωμένο χαρτί», και δημιουργούνται εύλογες ανησυχίες. «Πρέπει να μελετηθεί επαρκώς», πρόσθεσε ο καθηγητής αναλυτικής Χημείας.

«Κάθε συσκευασία που έρχεται σε επαφή με τρόφιμο μπορεί να δώσει κάποιες χημικές ουσίες μέσω “μετανάστευσης”, από το υλικό στο τρόφιμο» είπε επισημαίνοντας ωστόσο ότι οι ποσότητες αυτές είναι απειροελάχιστες στα καλαμάκια.

«Θα πρέπει να έχουμε στο νου μας εμείς καθημερινά ότι χρησιμοποιούμε πάρα πολλά χημικά προϊόντα καθημερινής χρήσης» διευκρίνισε υπενθυμίζοντας ότι οτιδήποτε και να χρησιμοποιήσουμε έχει χημικά.

Το χάρτινο κυπελλάκι του καφέ είναι ένας τοξικός εφιάλτης

Μετά τα χάρτινα καλαμάκια, και τα υποτιθέμενα φιλικά προς το περιβάλλον κύπελλα δείχνουν ότι είναι επικαλυμμένα με ένα λεπτό στρώμα πλαστικού, το οποίο οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μπορεί να απελευθερώνει χημικές ουσίες που βλάπτουν τους ανθρώπους και όχι μόνο

Ο κόσμος χρησιμοποιεί εκατοντάδες δισεκατομμύρια φλιτζάνια καφέ μίας χρήσης κάθε χρόνο—και τα περισσότερα δεν ανακυκλώνονται. Επομένως, η μετάβαση των μεγάλων αλυσίδων καφέ στα χάρτινα ποτήρια είναι ένα καλό βήμα, σωστά; ΟΧΙ ακριβώς.

Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη δείχνει ότι τα χάρτινα ποτήρια μπορεί να είναι εξίσου τοξικά με τα συμβατικά πλαστικά, εάν καταλήξουν ως σκουπίδια στο φυσικό μας περιβάλλον.

Τα φαινομενικά φιλικά προς το περιβάλλον χάρτινα ποτήρια είναι επικαλυμμένα με ένα λεπτό στρώμα πλαστικού για να μην εισχωρήσει το περιεχόμενό τους στο χαρτί και αυτή η επένδυση μπορεί να εκπέμπει τοξικές ουσίες.

«Υπάρχουν χημικές ουσίες που ξεπλένονται από αυτά τα υλικά», λέει η επικεφαλής συγγραφέας Bethanie Carney Almroth, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία.

Όταν προσπαθούμε να αξιολογήσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των κυπέλλων καφέ, τα περισσότερα πειράματα έχουν επικεντρωθεί σε πλαστικά καπάκια και φλιτζάνια από πολυστυρένιο. Τα χάρτινα ποτήρια έχουν από καιρό γλιτώσει από τον έλεγχο. Για την αντιμετώπιση αυτής της παράβλεψης, η Carney Almroth και οι συνάδελφοί της δοκίμασαν τις επιδράσεις των χάρτινων και πλαστικών κυπέλλων σε προνύμφες σκνιπών, οι οποίες χρησιμοποιούνται συνήθως σε δοκιμές τοξικότητας. Τα κύπελλα τοποθετήθηκαν σε εύκρατο νερό ή ίζημα και αφέθηκαν να ξεπλυθούν για έως και τέσσερις εβδομάδες. Στη συνέχεια, οι προνύμφες διατηρήθηκαν σε ενυδρεία που περιείχαν το νερό ή το ίζημα που είχε μολυνθεί από τα χάρτινα και πλαστικά κύπελλα.

Ανεξάρτητα από την πηγή της μόλυνσης, οι προνύμφες μεγάλωσαν λιγότερο στο ίζημα και η έκθεση στο μολυσμένο νερό εμπόδισε επίσης την ανάπτυξή τους.

Οι οικοτοξικολόγοι δεν έκαναν χημικές αναλύσεις για να δουν ποιες ουσίες είχαν ξεπλυθεί από τα χάρτινα κύπελλα στο νερό και τα ιζήματα, αν και η Carney Almroth υποψιάζεται ότι ένας συνδυασμός χημικών προκάλεσε τη ζημιά. Αλλά είναι δύσκολο να πούμε περισσότερα, δεδομένου ότι δεν είναι γνωστό ποια υλικά υπάρχουν. «Όλα αυτά θα ήταν πολύ πιο εύκολα αν ζητούνταν από τις εταιρείες να μας πουν τι χρησιμοποιούν στα προϊόντα τους», λέει.

Τα κυπελλάκια του καφέ είναι κατασκευασμένα από ένα πολύπλοκο μείγμα συνθετικών υλικών και χημικών ουσιών.

Οι κατασκευαστές προσθέτουν βοηθήματα επεξεργασίας, σταθεροποιητές θερμότητας και άλλες ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι γνωστό ότι είναι τοξικές.

Ακόμα κι αν χρησιμοποιούνται υλικά φυτικής προέλευσης – όπως πολυγαλακτικό οξύ, ένα υλικό που προέρχεται από καλαμπόκι, μανιόκα ή ζαχαροκάλαμο που χρησιμοποιείται για την επικάλυψη χάρτινων ποτηριών – οι κατασκευαστές ποτηριών συχνά προσθέτουν μια σειρά από άλλες χημικές ουσίες κατά την επεξεργασία.

Οι χημικές αναλύσεις μπορούν μερικές φορές να ρίξουν φως στη σύνθεση των ουσιών που υπάρχουν σε ένα πλαστικό ή χάρτινο ποτήρι, αλλά ακόμη και αυτές οι δοκιμές δεν μπορούν πάντα να προσδιορίσουν τι υπάρχει εκεί, λέει η Jane Muncke, η οποία είναι περιβαλλοντική τοξικολόγος και διευθύνων σύμβουλος του Food Packaging Forum, ένας οργανισμός επιστημονικής επικοινωνίας με έδρα την Ελβετία.

Οι ακριβείς ουσίες είναι «άγνωστες όχι μόνο στους επιστήμονες που πραγματοποιούν αυτές τις αναλύσεις, αλλά και στους ανθρώπους που παράγουν και πωλούν τις συσκευασίες». Κατά την κατασκευή προϊόντων που περιέχουν πλαστικό, μπορεί να πραγματοποιηθούν ακούσιες χημικές αντιδράσεις μεταξύ των υλικών που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία νέων ουσιών.

Οι χημικές ουσίες μπορεί επίσης να είναι επιβλαβείς λόγω των συγκεκριμένων συνδυασμών στους οποίους χρησιμοποιούνται, προσθέτει η Muncke – κάτι που είναι γνωστό ως «τοξικότητα μείγματος». Επομένως, δεν έχει νόημα να ρυθμίζονται οι ποσότητες των μεμονωμένων ουσιών στα κύπελλα, λέει, γιατί ακόμα δεν μπορείτε να είστε σίγουροι για τον αντίκτυπο που θα έχουν.

Η βελτίωση των πρακτικών ανακύκλωσης θα ήταν ένα λογικό βήμα στην προσπάθεια να αποτραπούν οι επιβλαβείς χημικές ουσίες από το να καταλήξουν στη φύση, αλλά οι ερευνητές λένε ότι είναι καλύτερο να αποσυρθούν εντελώς τα χάρτινα ποτήρια μιας χρήσης. Είναι δύσκολο για τα περισσότερα κέντρα ανακύκλωσης να διαχωρίσουν την πλαστική επίστρωση από το χαρτί του κυπέλλου.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, κάποια λίγα κέντρα ανακύκλωσης παίρνουν χάρτινα ποτήρια. Πολλά καφενεία τα συλλέγουν για ανακύκλωση—αλλά το να ανακυκλώνονται τα χάρτινα ποτήρια αφαιρεί την ευκολία ενός προϊόντος μίας χρήσης.

Σήμερα, μόνο τέσσερα στα 100 χάρτινα ποτήρια ανακυκλώνονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η εκχύλιση χημικών ουσιών δεν είναι μόνο πρόβλημα όταν τα χάρτινα κύπελλα είναι γεμάτα – μπορεί να ξεκινήσει καθώς χρησιμοποιείται ένα κύπελλο. Το 2019, μια ερευνητική ομάδα από την Ινδία γέμισε χάρτινα ποτήρια με ζεστό νερό για να δει αν απελευθερώθηκαν πλαστικά σωματίδια ή χημικές ουσίες. «Αυτό που μας προκάλεσε έκπληξη ήταν ο αριθμός των μικροπλαστικών σωματιδίων που ξεπλύθηκαν στο ζεστό νερό μέσα σε 15 λεπτά», έγραψε σε ένα email η Anuja Joseph, ερευνήτρια στο Ινδικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στο Kharagpur. Κατά μέσο όρο, υπήρχαν 25.000 σωματίδια ανά φλιτζάνι των 100 ml. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ίχνη επιβλαβών χημικών ουσιών και βαρέων μετάλλων στο νερό και στην πλαστική επένδυση, αντίστοιχα.

Τα “επαναχρησιμοποιήσιμα” κύπελλα δεν είναι απαραίτητα πολύ καλύτερα όσον αφορά την εκχύλιση, καθώς είναι συχνά κατασκευασμένα από πλαστικό. Η ζέστη και η φθορά την επιταχύνουν, και τα όξινα ποτά, όπως ο καφές, απορροφούν τις χημικές ουσίες πιο εύκολα.

Για την Carney Almroth, τα επαναχρησιμοποιούμενα πλαστικά κύπελλα δεν είναι η απάντηση. «Πρέπει να εξετάσουμε τις εναλλακτικές που παρουσιάζονται καθώς κάνουμε μια στροφή σε κάτι πιο βιώσιμο για να βεβαιωθούμε ότι δεν αντικαθιστούμε απλώς ένα προϊόν με ένα άλλο», λέει.

Στο μεταξύ, η αναζήτηση για ασφαλέστερες και πιο βιώσιμες λύσεις βρίσκεται σε εξέλιξη. Ορισμένες εταιρείες έχουν ψήσει βρώσιμα κύπελλα από βάφλες ή μπισκότα ή έχουν χρησιμοποιήσει μια τεχνική που μοιάζει με origami για να διπλώσει το χαρτί σε φλιτζάνια.

Τόσο η Carney Almroth όσο και η Muncke βλέπουν τη δυνατότητα για τις εταιρείες να χρησιμοποιούν καθιερωμένα υλικά για να διαμορφώσουν μια κυκλική οικονομία.

Ανεξάρτητα από το ποιο υλικό αποδεικνύεται επιτυχημένο, η απομάκρυνση από τα ποτήρια μιας χρήσης θα απαιτήσει καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα και προσεγγίσεις, λέει η Muncke. Με αυτό, εννοεί τις εταιρείες που βρίσκουν έναν βιώσιμο τρόπο να συλλέγουν τα επαναχρησιμοποιούμενα κύπελλα -πιθανώς από γυαλί ή ατσάλι- να τα πλένουν κατάλληλα, να βεβαιώνονται ότι δεν είναι μολυσμένα και στη συνέχεια να τα επαναφέρουν στην κυκλοφορία.

«Το δύσκολο είναι να αλλάξουμε τη συμπεριφορά των ανθρώπων και να φτιάξουμε όλη την υποδομή. Και αυτό κοστίζει πολλά χρήματα». Η ευκολία και η φθήνια θα κάνουν τα φλιτζάνια μιας χρήσης δύσκολο να καταργηθούν.

Με πληροφορίες από WIRED

Αποκάλυψη. Ο Αντώνης είχε επιβιβαστεί κανονικά στο Blue Horizon. Τι συνέβη τα μοιραία 5 λεπτά;

 medlabnews.gr

Σοκαριστικές είναι οι αποκαλύψεις για τον θάνατο του 36χρονου Αντώνη, ακόμη και μετά την κηδεία του - τα αδέρφια του βρίσκονται σε άθλια ψυχολογική κατάσταση - , καθώς οι Αρχές αναζητούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία που είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν ώστε να αποδοθεί και η κατάλληλη τιμωρία στους ανθρώπους που τον οδήγησαν εκεί.

Στην εκπομπή του MEGA, Live News, μίλησε την Παρασκευή 8/9 ένας από τους φίλους του άτυχου άνδρα, Βασίλης, ο οποίος εξήγησε κάτι που ακούστηκε για πρώτη φορά. Το θύμα είχε επιβιβαστεί στο καράβι νωρίτερα, κανονικά, χωρίς να έχει δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα, κατέβηκε για λίγα λεπτά και τότε είναι που συνέβη το μοιραίο (δείτε εδώ πόσα λεπτά έμεινε μέσα στο νερό αβοήθητος).

Αποκάλυψη "σοκ" για τη δολοφονία του 36χρονου Αντώνη στο Blue Horizon «Είχε κανονικά το εισιτήριο του, κατέβηκε για 5 λεπτά να δει έναν φίλο του. Από εκεί και πέρα δεν ξέρω καν τι έγινε, έχω χάσει τα λόγια μου. Αλήθεια σας λέω. Εμείς το μόνο που ζητάμε είναι δικαιοσύνη, να δικαστούν αυτοί οι άνθρωποι. Συνέχεια ανέβαινε κατέβαινε στην Αθήνα. Ήταν ένα πάρα πολύ καλό παιδί. Πάντα με το χαμόγελό του ήταν αυτό το παιδί. Ποτέ δεν είχε δημιουργήσει πρόβλημα», είπε χαρακτηριστικά.

Τι του φώναζαν οι άντρες του πληρώματος όταν τον έσπρωχναν Επιβάτης διπλανού πλοίου, η οποία τα είδε όλα από πολύ κοντά επειδή εκείνη την ώρα βρισκόταν στο κατάστρωμα, αποκάλυψε πως η βία που δέχτηκε ο άτυχος Αντώνης ήταν πρωτοφανής.

«Τα είδα όλα από πάρα πολύ κοντά, είχα βγει έξω στο κατάστρωμα για να καπνίσω. Είδα τρία άτομα να σπρώχνουν αυτό τον δυστυχισμένο άνθρωπο 3-4 φορές για να βγει από το πλοίο. Προς στιγμήν νόμισα πως πρόκειται για κάποιον μετανάστη τον οποίο δεν αφήνουν να ανέβει στο πλοίο. Στη συνέχεια είδα την μπουκαπόρτα να ανεβαίνει και τον άνθρωπο να πέφτει στη θάλασσα.

Κατόπιν τον έχασα από το οπτικό μου πεδίο και έψαχνα με τα μάτια μου στα απόνερα που κάνει το πλοίο για να τον βρω αλλά δεν τον έβλεπα. Ξαφνικά όταν άρχισαν τα απόνερα ηρέμησαν, τον εντόπισα αλλά δεν ήξερα εάν ήταν ζωντανός. Μόλις γαλήνεψε και η θάλασσα κατάλαβα. Δεν άκουσα τι ειπώθηκε στον καταπέλτη γιατί δεν ήμουν κοντά αλλά ένας κύριος που ήταν δίπλα μου, μας είπε ότι άκουσε τους αξιωματικούς να του φωνάζουν “όξω ρε”», είπε χαρακτηριστικά στην εκπομπή του ΣΚΑΙ, Αταίριαστοι.

Το «Αντωνιώ» με το «ανεξήγητο γλυκό χαμόγελο»

Mε ένα ποδήλατο προσπαθούσε να αναλάβει όποια μικροδουλειά – ελλείψει σταθερής εργασίας – προέκυπτε. Ενας νέος του μεροκάματου, χωρίς ασφάλιση, έκανε μικροθελήματα για χαρτζιλίκι: αυτός ήταν ο 36χρονος Αντώνης Κ., το «Αντωνιώ», όπως τον αποκαλούσαν συγγενείς και φίλοι, ο οποίος το βράδυ της Τρίτης δολοφονήθηκε στο λιμάνι του Πειραιά, όταν δύο ναυτικοί τον πέταξαν στη θάλασσα.

Με το εισιτήριο στο χέρι, ο Αντώνης ανέβηκε στον καταπέλτη του πλοίου για να επιστρέψει στο νησί του. Οι αρχικές πληροφορίες που ήθελαν τον άτυχο άνδρα να μην έχει «κόψει» εισιτήριο διαψεύστηκαν αμέσως. Αλλωστε, και ο ίδιος ο αδελφός του, επιβεβαίωσε πως ο 36χρονος, που έκανε συχνά το ταξίδι Κρήτη - Πειραιά, παρά την οικονομική στενότητα, φρόντιζε πάντα για το εισιτήριό του. «Αποκλείεται να μην είχε εισιτήριο. Πάντα πριν ξεκινήσει από την Κρήτη, είχε κόψει και το εισιτήριο της επιστροφής». Οπως δήλωσε, έχει δει πολλές φορές το βίντεο με τον αδελφό του «και πραγματικά πρόκειται για δολοφονία. Τον σκότωσαν, είναι αδιανόητο...». Μέλος 10μελούς οικογένειας από τον Αγιο Νικόλαο, ο Αντώνης ζούσε στις εργατικές κατοικίες μαζί με δύο από τις αδελφές του. Ο πατέρας του είχε πεθάνει πριν από χρόνια, ενώ η μητέρα του έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, γεγονός που, σύμφωνα με μαρτυρίες συγχωριανών του, είχε επηρεάσει πολύ την ψυχολογία του πάντα χαμογελαστού Κρητικού. Οπως λένε, ο πάντα πρόθυμος και χωρίς κακία νέος προσπαθούσε μαζί με τα αδέλφια του να τα βγάλει πέρα αξιοπρεπώς.

Ανατροπή. Ποιες δραστηριότητες μειώνουν περισσότερο τον κίνδυνο άνοιας;

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ο υγιεινός τρόπος ζωής μειώνει τον κίνδυνο άνοιας, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), που εκτιμά ότι ο αριθμός των ανθρώπων που θα πάσχουν από αυτό το σύνδρομο, το οποίο προκαλείται κυρίως από τη νόσο Αλτσχάιμερ αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2050.

Η ανάγνωση ενός βιβλίου, η αφιέρωση χρόνου στην οικογένεια και στους φίλους, οι χειροτεχνικές δημιουργίες, η γιόγκα, τα σπορ και ο εθελοντισμός είναι ανάμεσα σε εκείνες τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος συχνότερα, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ και γενικότερα άνοιας, δείχνει μια νέα μελέτη Κινέζων επιστημόνων. Το μεγαλύτερο όφελος έχουν οι νοητικές-γνωστικές δραστηριότητες και έπονται οι σωματικές και οι κοινωνικές.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Λιν Λου του Έκτου Νοσοκομείου και του Ινστιτούτου Εγκεφάλου IDG/McGovern Institute του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, πραγματοποίησαν μια ευρεία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των διαθέσιμων ερευνών διεθνώς σχετικά με τις επιπτώσεις διαφόρων δραστηριοτήτων(νοητικών, σωματικών, κοινωνικών) πάνω στον κίνδυνο άνοιας.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο σχετίζονται με ποικίλα οφέλη για την υγεία, όπως μικρότερο κίνδυνο καρκίνου ή καρδιακής αρρυθμίας, αλλά έως τώρα ήταν ασαφές κατά πόσο αυτό ισχύει και για την άνοια. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο μειώνουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό την πιθανότητα άνοιας.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν 38 έρευνες από όλο τον κόσμο, οι οποίες αφορούσαν συνολικά περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους που δεν είχαν άνοια στην αρχή των μελετών και οι οποίοι παρακολουθήθηκαν στη συνέχεια για τουλάχιστον τρία χρόνια. Οι συμμετέχοντες έδωσαν πληροφορίες για τις δραστηριότητές τους είτε μέσω συνέντευξης είτε ερωτηματολογίων. Στη διάρκεια των μελετών 74.700 άνθρωποι διαγνώστηκαν με άνοια (μεταξύ των οποίων 2.848 με νόσο Αλτσχάιμερ).

Το συμπέρασμα της νέας μελέτης είναι ότι όσοι άνθρωποι είχαν διάφορες δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο τους, κάνοντας πράγματα που τους ευχαριστούσαν σε νοητικό-γνωστικό, σωματικό ή κοινωνικό επίπεδο, είχαν κατά μέσο όρο 17% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή τους, σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν τέτοιες δραστηριότητες.

Ποιοι έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας

Η μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου άνοιας (23%) αφορά όσους ασχολούνται κυρίως με διανοητικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα και το γράψιμο για λόγους ευχαρίστησης, η παρακολούθηση εκπομπών στην τηλεόραση, η ακρόαση ραδιοφώνου, το παίξιμο επιτραπέζιων παιγνιδιών ή μουσικών οργάνων, η χρήση υπολογιστή, οι χειροτεχνίες κ.α.

Μείωση 17% του κινδύνου άνοιας επιφέρουν οι σωματικές δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι, το ποδήλατο, η γυμναστική, τα σπορ, η γιόγκα και ο χορός. Μείωση 7% του κινδύνου άνοιας φέρνουν οι κοινωνικές δραστηριότητες όπως η συχνότερη επικοινωνία με συγγενείς και φίλους, η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, η συμμετοχή σε κοινωνικές λέσχες και ομίλους, ο εθελοντισμός, η παρακολούθηση θρησκευτικών-εκκλησιαστικών δραστηριοτήτων κ.α.

«Αυτή η μετα-ανάλυση δείχνει ότι το να είναι κανείς δραστήριος, έχει οφέλη και υπάρχουν πολλές δραστηριότητες που είναι εύκολο να ενσωματωθούν στην καθημερινή ζωή και οι οποίες μπορεί να αποβούν ευεργετικές για τον εγκέφαλο», δήλωσε ο δρ Λου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με άνοια παγκοσμίως και ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον