Πόσο ωφέλιμo είναι το αυγό; Πόσα αυγά κάνει να τρώμε; Αυξάνουν την χοληστερίνη; Βοηθούν στην δίαιτα;

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το αυγό μαζί με το γάλα αποτελούν τις μόνες πλήρεις φυσικές τροφές, δηλαδή περιέχουν όλα τα απαραίτητα συστατικά για μια πλήρη και ισορροπημένη δίαιτα.

Το αυγό είναι το δώρο της φύσης στη ζωή. Η υπερτροφή που μας κάνει καλό από τη βρεφική ηλικία και για όλη τη ζωή μας.  Από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής μας και σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, το αυγό ως διατροφική επιλογή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο: πλούσιο σε υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, βιταμίνες και μέταλλα, συμβάλλει 

 - στη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου, 

 - στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών και 

 - ενισχύει τη συγκέντρωση στο σχολείο, στη δουλειά και στο παιχνίδι! 

Το ασπράδι του αυγού αποτελείται κατά 45% από πρωτεΐνες ανώτερες όλων των άλλων φυσικών τροφών, καθόσον περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για τον οργανισμό μας. Η κατανάλωση ενός αυγού ημερησίως συμβάλλει κατά 11% στην αναγκαία ημερήσια κατανάλωση πρωτεϊνών του ανθρώπου. 

Η Παγκόσμια Ημέρα Αυγού, έχει καθιερωθεί να είναι η δεύτερη Παρασκευή του Οκτωβρίου κάθε χρόνο.

Ένα αυγό μαζί με τον κρόκο του περιέχει 71 θερμίδες, 13 βασικές βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, πρωτεΐνες ιδιαίτερα ψηλής ποιότητας, χοληστερόλη, ακόρεστες λιπαρές ουσίες και αντιοξειδωτικές ενώσεις. Τα αυγά είναι πλούσια σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, νάτριο, κάλιο, βιταμίνη Α, νιασίνη, βιοτίνη, δηλαδή υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα. Επιπλέον έχουν ελάχιστα λιπαρά, άριστη χοληστερόλη και δίνουν δύναμη και ενέργεια δυσανάλογα υψηλή σε σχέση με το μικρό τους όγκο. 

Γνωρίζετε ότι… 

… τα αυγά περιέχουν την υψηλότερης ποιότητας πρωτεΐνη που μπορείτε να αγοράσετε; 

 … ο κρόκος του αυγού είναι μία από τις ελάχιστες φυσικές πηγές βιταμίνης D; 

… ένα μεγάλο αυγό περιέχει μόλις 70 θερμίδες και 5 γραμμάρια λίπους; 

… η πρωτεΐνη του αυγού περιέχει το ιδανικό μείγμα αμινοξέων που χρειάζεται ο οργανισμός μας για να φτιάξει ιστό; 

 … η διατροφική αξία του αυγού μπορεί να συγκριθεί μόνο με αυτή του μητρικού γάλατος; 

 Η αλήθεια για το αυγό και τη χοληστερόλη

Σε τελευταία δημοσίευση του έγκριτου περιοδικού JAMA που δημοσιεύτηκε 15 Μαρτίου 2019, επιστήμονες παρακολούθησαν περίπου 30.000 ασθενείς για 17 χρόνια και βρήκαν ότι η κατανάλωση αυγών συνοδεύτηκε με αύξηση καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας. Όμως πολλές άλλες μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζονται να ανησυχούν για την κατανάλωση περισσότερων αυγών λόγω αύξησης της χοληστερίνης
Η χοληστερίνη είναι ένα απαραίτητο συστατικό της κυτταρικής μεμβράνης και έχει συμμετοχή στην παραγωγή πολλών ορμονών και βιταμίνης D. Από την άλλη πλευρά, χοληστερίνη δεν έχει μόνο το αυγό αλλά το κόκκινο κρέας, τα τυριά και πολλά τυποποιημένα φαγητά που θα μπορούσαμε να τροποποιήσουμε την κατανάλωση. Και φυσικά δεν ισχύει για όλους ο ίδιος κανόνας: ένας μεσήλικας με ιστορικό εμφράγματος, εγκεφαλικού η διαβήτη πρέπει να καταναλώνει πολύ λιγότερα ζωικά λίπη από ένα παιδί που αναπτύσσεται ή κάποιον νεότερο χωρίς προβλήματα υγείας

Ο κρόκος ενός αυγού περιέχει περίπου 180 με 213 mg χοληστερίνης. Αντίθετα, το ασπράδι του αυγού, δεν περιέχει καθόλου λίπος και χοληστερίνη, ενώ αποτελεί πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης. 

Μπορείτε να αντικαταστήσετε τον κρόκο αυγού με δύο ασπράδια αυγού σε πολλές από τις συνταγές που περιέχουν αυγά

Ο περιορισμός της κατανάλωσης αυγών έχει μικρή επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης του οργανισμού. H χοληστερόλη που περιέχουν τα αυγά είναι τόσο λίγη, ώστε είναι απίθανο να επηρεάσει ιδιαίτερα τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα.

Πρόληψη της τύφλωσης λόγω ηλικίας

Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά που ανιχνεύονται στο αυγό είναι δυνατό να δράσουν προληπτικά έναντι της μείωσης της όρασης λόγω γήρατος. Τα ισχυρά καροτενοειδή (λουτεΐνη και ζεαξανθίνη) που βρίσκονται στη λέκιθο του αβγού παρέχουν προστασία στη φωτοευαίσθητη ρητίνη. Έρευνες έδειξαν ότι περιέχοντας αυτά τα καροτενοειδή στη διατροφή μας είναι δυνατόν να αποφευχθεί η μείωση της όρασης λόγω γήρατος.

Η χολίνη βοηθά τη μνήμη

Τα αυγά είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές χολίνης.

Τα αυγά ενισχύσουν τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Πιο πρόσφατες μελέτες σε έγκυες γυναίκες έδειξαν ότι η χολίνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των εγκεφαλικών λειτουργιών και της μνήμης του εμβρύου.

Πρωτεΐνες

Τα αυγά είναι εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών άριστης βιολογικής αξίας. Ένα αυγό μέσου βάρους καλύπτει το 12% των ημερήσιων αναγκών σε πρωτεΐνες ενός άνδρα και το 14% μιας γυναίκας.

Αντιοξειδωτικά

Όπως ακριβώς τα φρούτα και τα λαχανικά, έτσι και τα αυγά περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά, όπως είναι το σελήνιο.
 Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν το σώμα από τις ανεπιθύμητες βλάβες που προκαλούνται κατά τη διαδικασία μεταβολισμού του οξυγόνου. Τα αντιοξειδωτικά είναι σημαντικά στην προστασία έναντι των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου.

Bοηθούν στην απώλεια του βάρους.

Δεν αποτελούν μόνο καλή πηγή θρεπτικών συστατικών αλλά βοηθούν και στην απώλεια του βάρους Περιέχουν λευκίνη, ένα απαραίτητο αμινοξύ που βοηθά στη μείωση του βάρους . Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Illinois, η λευκίνη εκτός από βασικό αμινοξύ που συμμετέχει στην πρωτεϊνοσύνθεση των μυών και βοηθά στη σταθεροποίηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα , παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού. Οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα έχασαν βάρος, σωματικό λίπος και λιγότερο μυϊκό ιστό. Επίσης είχαν περισσότερη ενέργεια και μειωμένη αίσθηση πείνας.

Πόσα αυγά τελικά μπορούμε να τρώμε;

Σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες επιστημονικές ενδείξεις, είναι απόλυτα ασφαλές να καταναλώνει κανείς, που είναι υγιής, έως και 2 αυγά καθημερινά χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. 
Σε έρευνα βρέθηκε ότι η κατανάλωση επί 12 εβδομάδες 2 αυγών ημερησίως σε συνδυασμό με υγιεινή διατροφή όχι μόνο δεν αύξησε αλλά μείωσε την κακή χοληστερίνη και μείωσε και το βάρος των συμμετεχόντων. Σε παρόμοια ομάδα που έκανε την ίδια διατροφή αλλά χωρίς τα αυγά, παρατηρήθηκαν τα ίδια αποτελέσματα. Δηλαδή η μεγάλη κατανάλωση αυγών δεν επηρέασε καθόλου την ωφέλεια της υγιεινής διατροφής, ούτε αύξησε τη χοληστερίνη. Τρώγοντας τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη όπως τα αυγά και περιορίζοντας την κατανάλωση απλών υδατανθράκων, βοηθάτε στην καύση του λίπους , τον έλεγχο της πείνας και των πόθων για άλλες τροφές. Αυτό από μόνο του αρκεί για να βοηθήσει στην απώλεια βάρους.

Αυτό που συστήνεται είναι να προσέχουμε να μην καταναλώνουμε πάρα πολλά τηγανητά αυγά, γιατί αυτό σημαίνει ότι θα καταναλώνουμε επίσης το λίπος από το λάδι με το οποίο έχουν μαγειρευτεί. Το «κλειδί» είναι να μη χρησιμοποιούμε πολύ λάδι ή βούτυρο για το μαγείρεμα τους και να αποφεύγουμε τα τηγανητά αυγά, προτιμώντας τα αυγά ομελέτα.

Καταναλώστε αυγά, κυρίως στο πρωινό σας, βραστά ή ποσέ, συνδυάστε τα με φρυγανιές ολικής άλεσης και ένα ποτήρι φυσικό χυμό πορτοκάλι. Είναι πλούσιος σε βιταμίνη C και θα βοηθήσει τον οργανισμό σας να απορροφήσει περισσότερο από το σίδηρο του αυγού. Προτιμήστε τα βιολογικά αυγά, είναι απαλλαγμένα από ορμόνες και χημικές ουσίες και πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα που έχουν πολυάριθμα οφέλη στην απώλεια βάρους. 

Πόσα αυγά μπορεί να τρώει ένα παιδί; 

Οι συνήθεις συστάσεις των παιδιάτρων είναι 1 αυγό κάθε 2-3 ημέρες (δηλαδή 2-3 την εβδομάδα). Σύμφωνα όμως με πρόσφατες έρευνες, τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν 1 αυγό την ημέρα. 


Προσοχή στην σαλμονέλα

Ένα στα 20.000 αυγά μπορεί να είναι μολυσμένα με σαλμονέλα, ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει ακραία εντερική δυσφορία. Ωστόσο, αυτό μπορεί εύκολα να αποφευχθεί εάν τα αυγά αποθηκεύονται και συντηρούνται σωστά στο ψυγείο, μαγειρεύονται καλά και τρώγονται αμέσως μετά το μαγείρεμα. Τα βακτήρια της σαλμονέλας πολλαπλασιάζονται γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου. Γι’ αυτό, βεβαιωθείτε ότι τα αυγά που αγοράζετε καταψύχονται σωστά στο κατάστημα και βάλτε τα στο ψυγείο σας (στο πιο κρύο μέρος του ψυγείου και όχι στην πόρτα) αμέσως μόλις τα αγοράσετε.

Διαβάστε επίσης

• Τι πρέπει να ξέρουμε για τα αυγά; Πώς ξεχωρίζουμε το φρέσκο αυγό;
• Όλα τα καλά αρχίζουν με ένα αυγό!

• Σαλμονέλωση (σαλμονέλα) με πυρετό, διάρροια, μπορεί να οφείλεται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα
• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορείτε να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε;
• Ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια οφείλονται σε γαστρεντερίτιδα ή τροφική δηλητηρίαση; Ποια τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζονται; 
• Πολύποδας παχέος εντέρου. Τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιοι κινδυνεύουν και ποια η κατάλληλη διατροφή για πρόληψη;
• Γαστρεντερίτιδα. Τι είναι, τι προκαλεί, πώς εξαπλώνεται και πώς μπορεί να προληφθεί η εξάπλωση της.
• Τι πρέπει να κάνετε αν πάθετε τροφική δηλητηρίαση. Ποια τα συμπτώματα που προκαλεί το χαλασμένο φαγητό; 
• Ο δεκάλογος της σωστής πρόληψης της τροφικής δηλητηρίασης
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες

Νίκος Σκαρμέας: Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος που οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου

medlabnews.gr iatrikanea

«Είναι σαν να χάνεις τον άνθρωπο σου. Παραμένει ζωντανός στο σώμα του, αλλά στην ουσία χάνεται, γιατί χάνεται ο χαρακτήρας του, η αίσθηση της ταυτότητάς του, το είναι του, η πνευματικότητά του». Ετσι ξεκίνησε η συνομιλία μας με τον κ. Νίκο Σκαρμέα, Καθηγητή Νευρολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Αναπληρωτή Καθηγητή Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη, θέλοντας να μας περιγράψει πώς αισθάνεται έναν άνθρωπος που έχει Αλτσχάιμερ.

Ο κ. Νίκος Σκαρμέας, ένας από τους καλύτερους νευρολόγους στην Ελλάδα με διεθνή αναγνώριση, πέραν της εκπαίδευσης και της κλινικής άσκησης της Νευρολογίας, έχει κάνει έρευνα στον τομέα των Ανοιών και έχει ασχοληθεί εκτενώς με παράγοντες που επηρεάζουν την πρόληψη και καθυστέρηση της εξέλιξης της Νόσου Αλτσχάιμερ συμπεριλαμβανομένων του τρόπου ζωής – πνευματικών, κοινωνικών δραστηριοτήτων, σωματικής άσκησης, διατροφής κ.λπ. Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει χρηματοδοτηθεί από πολλές πηγές, ανάμεσα στις οποίες η Alzheimer’s Association και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών των ΗΠΑ. Είναι κριτής σε περισσότερα από 130 διεθνή επιστημονικά περιοδικά, καθώς και για πολλές οργανώσεις και ιδρύματα χρηματοδότησης έρευνας σε πολλές χώρες και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 200 πρωτότυπες επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά.

Ο κ. Σκαρμέας έκανε τις πρώτες ιατρικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με διδακτορικό (PhD) από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συνέχισε την επίσημη εξειδίκευσή του στην Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας στους τομείς Συμπεριφορικής Νευρολογίας και Γηριατρικής Νευρολογίας ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές του σπουδές, μάστερ στους τομείς της Βιοστατιστικής, Επιδημιολογίας και Κλινικής Ερευνας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Columbia -Mailman School of Public Health. Τα τελευταία χρόνια, το ερευνητικό του ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο οι διατροφικές επιλογές και συγκεκριμένα η μεσογειακή διατροφή και ο σωστός τρόπος ζωής μπορούν να προστατέψουν τον εγκέφαλο και τη μνήμη των ανθρώπων. Το να μιλήσεις απλά και κατανοητά δεν είναι απλό, όταν ασχολείσαι με το «εκκρεμές του νου που πάλλεται μεταξύ λογικού και παραλόγου». Η συνέντευξη που ακολουθεί, αποκαλύπτει το ταλέντο και τη δημιουργικότητα ενός εξαίρετου νευρολόγου να κάνει το πολύπλοκο… τόσο απλό, τόσο κατανοητό.

Κύριε Σκαρμέα, γιατί έχει δοθεί τόσο μεγάλη έμφαση στη νόσο του Αλτσχάιμερ;

Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή την πάθηση και ο ένας λόγος είναι γιατί δεν είναι αμιγώς ιατρικό βιολογικό πρόβλημα, αλλά είναι πρωτίστως οικονομικό. Στις ΗΠΑ το Αλτσχάιμερ κοστίζει πάνω από 200 δισ. δολάρια το χρόνο. Τόσο κοστίζει κάθε χρόνο ο πόλεμος των ΗΠΑ εναντίον του Ιράκ, αυτής της τάξης μεγέθους είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ελλάδας. Οι προβλέψεις για το 2050 στις ΗΠΑ είναι, ότι το κόστος για το Αλτσχάιμερ θα είναι πάνω από ένα τρις δολάρια το χρόνο! Σαν να χρειάζεται η Αμερική να έχει πέντε στρατούς και να μπορούν να πολεμούν σε πέντε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Φανταστείτε, αν αυτό μπορεί να το αντέξει η οικονομία. Επιπρόσθετα, το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο στις αναπτυσσόμενες χώρες στις οποίες εντείνεται η γήρανση του πληθυσμού, που σημαίνει περισσότερα περιστατικά άνοιας.

Μπορείτε να μας ξεκαθαρίσετε την έννοια της Ανοιας από το Αλτσχάιμερ;

Την Ανοια πολύ συχνά την συγχέουν με τον Αλτσχάιμερ. Η λέξη Ανοια προέρχεται από στερητικό α και την λέξη «νους» (α+νους), σημαίνει χάσιμο του νου, του μυαλού και χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε κλινικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από σημαντική έκπτωση των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών, όπως η μνήμη, η ικανότητα του λόγου, η ικανότητα σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων, η κριτική σκέψη ο προσανατολισμός στο χώρο κ.ά. Από τους 100 ασθενείς που έχουν άνοια, το 80% περίπου έχει πάθει την νόσο λόγω της πάθησης Αλτσχάιμερ και το 20% από άλλες αιτίες. Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος, που ξεκινά συνήθως με διαταραχές της πρόσφατης αυτοβιογραφικής μνήμης και οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου, που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου που πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Αν διαπιστώσουμε επαναλαμβανόμενη απώλεια της πρόσφατης μνήμης, κάποιου γεγονότος, που δεν δικαιολογείται να έχει ξεχαστεί, αυτό είναι σήμα κινδύνου. Δηλαδή, να μην έχουν καταγραφεί στον εγκέφαλο ενός ατόμου σαν γεγονός, π.χ. τα βαφτίσια που πήγε πριν ένα μήνα, η οι διακοπές που έκανε με την οικογένειά του πριν δυο χρόνια, σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Αλλα πράγματα, όπως μία δυσκολία να θυμηθούμε ονόματα η μία λεπτομέρεια σε μια συζήτηση, αυτό δεν είναι δείγμα κινδύνου για Αλτσχάιμερ, αλλά ένα συχνό εύρημα στην πλειοψηφία των ανθρώπων, όταν μεγαλώνουμε. Επίσης, η κατάθλιψη ή η επιθετικότητα, μπορεί να εμφανιστούν σαν πρώτες εκδηλώσεις της νόσου, πριν ακόμα ο ασθενής παρουσιάσει βλάβες στη μνήμη.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για το Αλτσχάιμερ;

Οι παράγοντες κινδύνου για το Αλτσχάιμερ διαπιστωμένα είναι γενετικοί και η ηλικία. Υπάρχει μια πάρα πολύ μεγάλη βιβλιογραφία για μία σειρά και από άλλους παράγοντες , όπως οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, αλλά και η υπέρταση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, οι διαταραχές της χοληστερίνης, παράγοντες δηλαδή που βλάπτουν την καρδιά και τα αγγεία, αλλά φαίνεται να βλάπτουν και τον εγκέφαλό μας. Από κει και πέρα φαίνεται, ότι η υψηλότερη μόρφωση, ο ενεργητικός τρόπος ζωής (κοινωνικά, πνευματικά και σωματικά) και η κατάλληλη διατροφή, ενδεχομένως να προσφέρουν κάποια προστασία.

Πώς ξεχνάει ένας υγιής νους από το γήρας και πώς ένας δυσλειτουργικός από το Αλτσχάιμερ;

Η διαφορά είναι κατ’ αρχήν ποσοτική. Για παράδειγμα όταν μεγαλώνουμε εξασθενούν και οι κινητικές μας ικανότητες. Μεγαλώνοντας π.χ. μπορεί να μην μπορούμε ενδεχομένως να τρέξουμε, όπως όταν είμασταν νεώτεροι, αλλά να μπορούμε μόνο να περπατήσουμε. Αυτό όμως δεν είναι πάθηση, είναι η εξασθένηση της κινητικής ταχύτητας με την πάροδο της ηλικίας. Κατ’ αντιστοιχία, έτσι εξασθενούν και οι νοητικές ικανότητες, που όσο και αν ακούγεται παράδοξο, η πτώση τους ξεκινάει από πολύ νεαρές ηλικίες.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Σαν παράδειγμα η ταχύτητα πνευματικής αντίδρασης εκπίπτει και από την ηλικία των 30-35 ετών. Στα video games έχουμε δει πώς ένας 18χρονος είναι πιο γρήγορος από έναν 28χρονο. Αν πάρουμε λοιπόν έναν άνθρωπο 85 χρονών, η ικανότητά του να θυμάται μία λίστα με λέξεις άσχετες μεταξύ τους, είναι μικρότερη από την ικανότητα ενός 80 ετών. Αλλά η απώλεια αυτής της ικανότητας δεν είναι πάρα πολύ μεγάλη. Μπορεί δηλαδή στα 50 του χρόνια ένας υγιής νους από τις 16 λέξεις να θυμάται τις 12 και στα 80 μόνο τις οκτώ ή τις εννιά. Αν όμως σε κάποιο άτομο έχουν ξεκινήσει οι βλάβες του Αλτσχάιμερ, θα θυμάται μόνο τη μια η τις δυο. Άρα για να συνοψίσουμε, η μία διαφοροποίηση από τη φυσική γήρανση είναι ποσοτική, δηλαδή στη φυσιολογική γήρανση χάνουμε νοητικά, αλλά χάνουμε λίγο, ενώ στο Αλτσχάιμερ χάνουμε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι χάνουμε λόγω της εξέλιξης της ηλικίας. Ολα αυτά τα δεδομένα τα έχουμε καταγράψει σε πίνακες που χρησιμοποιούμε σαν οδηγούς. Λέμε π.χ. ότι για την τάδε ηλικία και με αυτό το μορφωτικό επίπεδο η λειτουργία του ατόμου είναι μέσα στα αποδεκτά όρια, ενώ η επίδοση ενός δεύτερου ατόμου είναι κάτω από τα αποδεκτά όρια.

Τι ρόλο παίζει η μόρφωση στην υγεία του εγκεφάλου;

Όταν κοιτάζουμε τις φυσιολογικές επιδόσεις για κάθε ηλικία κοιτάζουμε διαφορετικά για κάθε μορφωτικό επίπεδο, αλλά και για το αν κάποιος είναι άντρας η γυναίκα. Κατατάσσουμε διαφορετικά αυτούς που δεν έχουνε πάει σχολείο, αυτούς που τελείωσαν μόνο Δημοτικό ή Γυμνάσιο ή Λύκειο, ή σπούδασαν και πόσα χρόνια σπούδασαν. Υπάρχει μία ολόκληρη θεωρία, που λέγεται η θεωρία του «Νοητικού Αποθέματος ή των Νοητικών Εφεδρειών». Αυτοί λοιπόν που έχουν περισσότερη μόρφωση και πιο ενεργό τρόπο ζωής, φαίνεται ότι μπορούν και αντιρροπούν τις βλάβες τύπου Αλτσχάιμερ που ξεκινάνε στον εγκέφαλο και εκδηλώνουν κλινικά την νόσο πιο αργά. Με βάση αυτά που ξέρουμε ως τώρα, φαίνεται να χτίζει περισσότερες εφεδρείες στον εγκέφαλο η υψηλότερη μόρφωση, ώστε να μπορούν να αντιρροπούνται οι βλάβες. Δηλαδή το υγιές κομμάτι του εγκεφάλου, το οποίο δεν έχει προσβληθεί ακόμα π.χ. από το αμυλοειδές (τη βασικότερη ίσως βλάβη του Αλτσχάιμερ), είναι τόσο αποτελεσματικό και λειτουργικό, ώστε μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε πολύ καλύτερα. Θα λέγαμε ότι η υψηλή μόρφωση καθυστερεί την ημερομηνία, στην οποία θα εκδηλωθεί το πρόβλημα, αν πρόκειται να εκδηλωθεί.

Πρέπει ο ασθενής με Αλτσχάιμερ να κάνει κάποια ιδιαίτερη διατροφή;

Η διατροφή που μας προστατεύει από καρδιαγγειακές παθήσεις φαίνεται να μας προστατεύει σε κάποιο βαθμό και από την άνοια. Η ισχυρότερη βιβλιογραφική υποστήριξη υπάρχει για τη Μεσογειακή Διατροφή, που είναι βασισμένη σε φυτικά προϊόντα, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, πολύ λίγο κρέας, λίγο παραπάνω ψάρι, κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο και μικρή ποσότητα κατανάλωσης κρασιού στη διάρκεια των γευμάτων κυρίως με τη μορφή κρασιού. Τώρα έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες για επιμέρους τροφές και πολλές από αυτές είναι αντικρουόμενες, αλλά αυτό που ξέρουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι, ότι καλύτερη διατροφή είναι η Μεσογειακή Διατροφή δηλαδή ο τρόπος διατροφής στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’60.

Σχετικά με την άσκηση πείτε μας ποιοι είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας των ηλικιωμένων ατόμων;

Στο κομμάτι της άνοιας συγκεκριμένα, δεν είναι σαφές το είδος της άσκησης, η ένταση και η ποσότητα που μπορεί να βοηθήσει. Υπάρχουν όμως επίσημες συστάσεις για την άσκηση διεθνώς (ως προς τη γενικότερη υγεία), οι οποίες συνιστούν για τις μεγαλύτερες ηλικίες 4-5 φορές την εβδομάδα αερόβια άσκηση (για παράδειγμα ποδήλατο, ακόμα και στατικό στο σπίτι), κολύμπι, γρήγορο βάδισμα ή τρέξιμο ή περπάτημα και 2-3 φορές την εβδομάδα ασκήσεις αντίστασης και ασκήσεις ισορροπίας. Είναι κάτι το οποίο πρέπει κάπως να μπει στη ζωή μας, ειδικά όταν βγαίνουμε στη σύνταξη, που έχουμε πιο πολύ χρόνο. Πρέπει να υιοθετήσουμε αυτή την συνήθεια, όπως πλένουμε τα δόντια μας κάθε μέρα και όπως συνηθίζαμε να πηγαίνουμε στη δουλειά μας κάθε μέρα. Τώρα πρέπει να ξυπνάμε και να κάνουμε τη γυμναστική μας. Αυτή είναι η νέα δουλειά μας! Σε μεγάλες ηλικίες βέβαια είναι σημαντικό το πού μένεις, το αν έχεις ένα πάρκο κοντά σου, αν σε κινητοποιούν οι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι. Η αλήθεια είναι, ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν και τα καταφέρνουν καλύτερα, και κάποιοι άλλοι όχι, είναι καλό όμως να προσπαθήσει κάποιος να βάλει μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους. Ας κάνει κάτι εύκολο και απλό. όπως το να περπατάει λίγη ώρα κάθε μέρα, να χρησιμοποιεί λιγότερο χρόνο το αυτοκίνητο, να μην παίρνει το ασανσέρ, αλλά να χρησιμοποιεί την σκάλα ει δυνατόν, να μη ζητάει να του φέρουν στο χέρι το τηλεκοντρόλ ή ένα ποτήρι νερό, αλλά να ενεργοποιείται ο ίδιος να τα πάρει, δηλαδή να κάνει μικρά καθημερινά πράγματα, που αθροιζόμενα είναι ένα είδος άσκησης.

Ποιο είναι το συναίσθημα που κυριαρχεί στους φροντιστές και τους θεραπευτές όταν βρίσκονται με ένα ασθενή με άνοια;

Είναι σαν να χάνεις τον άνθρωπό σου. Παραμένει ζωντανός στο σώμα του, αλλά στην ουσία χάνεται, γιατί χάνεται ο χαρακτήρας του, η αίσθηση της ταυτότητάς του, το είναι του, η πνευματικότητά του. Είναι σαν να φεύγει από την ζωή, ενώ παραμένει, αλλά αυτό που μένει εν ζωή δεν είναι το ίδιο με το πρόσωπο το οποίο έχουμε γνωρίσει και έχουμε δεθεί. Είναι πάρα πολύ στενάχωρο. Το βλέπω καθημερινά με τους φροντιστές και τους συγγενείς και καταλαβαίνω, όταν μπαίνω στην θέση τους, πόσο δύσκολο είναι.

Πόσο επαχθής είναι η καθημερινότητά σας με ασθενείς που πάσχουν από άνοια;

Αν το σκεφτείτε, όλη η ιατρική, επειδή έχει να κάνει με την ασθένεια γενικά, είναι από μόνη της μέσα σε ένα διαρκές πρόβλημα. Οι περισσότεροι συνάδελφοι το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, που προσπαθούμε να λύσουμε. Υπάρχουν ασθενείς που πάσχουν και από άλλες νευρολογικές παθήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι θεραπεύσιμες. Στις περιπτώσεις άνοιας δεν αντιμετωπίζουμε πάντα τα προχωρημένα στάδια της άνοιας. Πολλές φορές στα αρχικά της νόσου οι άνθρωποι είναι αρκετά λειτουργικοί και δεν έχουν πολλά συμπεριφορικά προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, όταν υπάρχουν διαταραχές στη συμπεριφορά των ασθενών, όταν δηλαδή έχουμε κατάθλιψη, επιθετικότητα, διέγερση, διαταραχές του ύπνου και πολλές φορές με κατάλληλους χειρισμούς μπορούμε και άρουμε αυτά τα συμπτώματα, αυτό από μόνο του αποτελεί για μας τους γιατρούς μια μεγάλη ικανοποίηση, να μπορούμε δηλαδή να βελτιώνουμε τις συνθήκες ζωής και για τον ασθενή και για τους δικούς του ανθρώπους.

Ποια είναι η αρμόζουσα συμπεριφορά των φροντιστών σε ένα άτομο με Αλτχάιμερ;

Ενα πράγμα το οποίο λέμε συνεχώς είναι, ότι δεν ζητάμε από τους ασθενείς τίποτα παραπάνω από ό,τι μπορούν πνευματικά να δώσουν. Πολλές φορές οι φροντιστές εκνευρίζονται προσπαθώντας να πάρουν τη σωστή απάντηση από τους ασθενείς, αλλά στην ουσία τους ζητάνε να κάνουν κάτι, το οποίο είναι αδύνατον να κάνουν. Τους φωνάζουν εκνευρισμένοι: «Μα δεν το θυμάσαι; Πόσες φορές στο είπα… αφού στο εξήγησα 10 φορές κλπ;» και τους δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση. Εξηγούμε στους φροντιστές, ότι είναι αναγκαίο να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις τους, ανάλογα με τις ικανότητες των ασθενών. Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι, να ικανοποιούν μεν τις ανάγκες τους, αλλά ταυτόχρονα να τις οριοθετούν. Δηλαδή, αν δεν τους αρέσει μία κουρτίνα, ή τους ενοχλεί κάποιος θόρυβος, ή δεν θέλουν κάποιο πρόσωπο να τους επισκεφτεί, οι φροντιστές θα ακολουθήσουν την επιθυμία τους. Θα αλλάξουν την κουρτίνα, θα προσπαθήσουν να μειώσουν τον θόρυβο και δεν θα φέρνουν σπίτι τον ανεπιθύμητο επισκέπτη. Αν όμως οι νοσούντες θέλουν να βγουν βόλτα στις 3 το ξημέρωμα, τότε οι φροντιστές πρέπει να βάλουν όρια με ήρεμο και σταθερό τρόπο. Είναι γενικά επιθυμητό να ικανοποιούν τις περισσότερες επιθυμίες τους, ως προς την καθημερινότητά τους. Είναι και ένας τρόπος να αποφεύγεται η διέγερση και το να καταφύγουν στα ψυχιατρικά φάρμακα, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους, είτε τραβώντας τους την προσοχή σε κάποιο άλλο θέμα, αν κάπου ή κάτι τους εκνευρίζει ή αλλάζοντας θέμα συζήτησης και βάζοντας όρια, μόνο όταν και όπου χρειάζεται.

Τι είναι αυτό που αποκομίσατε κατά τη διάρκεια της εξειδίκευσής σας από την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας στους τομείς Συμπεριφορική και Γηριατρική Νευρολογία και ως Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη;

Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλη έλλειψη στο κομμάτι της συμπεριφοράς προς τον ασθενή. Στην Αμερική ωφελήθηκα πάρα πολύ, γιατί μπήκα σε μία διαφορετική νοοτροπία συμπεριφοράς προς τον ασθενή, γιατί εκπαιδεύτηκα επάνω σ’ αυτό. Από τα πρώτα πράγματα που έμαθα είναι ότι η σχέση του γιατρού με τον ασθενή είναι σχέση ισχύος «ο ασθενής ζητάει, ο γιατρός δίνει, ο ασθενής είναι ξαπλωμένος, ο γιατρός είναι όρθιος, ο ασθενής είναι γυμνός, ο γιατρός να ντυμένος». Όταν οι ασθενείς δεν έχουν καλή συμπεριφορά αυτό οφείλεται συνήθως στο άγχος τους, στο φόβο της ασθένειας, στο φόβο του μέλλοντος, στις εν γένει ανασφάλειές τους, πράγματα που πρέπει να τα έχουμε στο μυαλό μας. Αυτές τις αρχές τις έχω συνέχεια στο μυαλό μου και προσπαθώ να στηρίξω τον ασθενή και όταν ακόμη δεν φέρεται σωστά, αλλά ξέρω πως πρέπει να τον προστατέψω. Αυτή η προσέγγιση επαγγελματικής συμπεριφοράς στην Αμερική (δηλαδή η καρτερία και η αποφυγή συγκρούσεων και άσκησης εξουσίας σε ασθενείς) παρ’ ότι φαίνεται παράδοξο, συνδυάζεται με ένα πλαίσιο πολύ οριοθετημένης συμπεριφοράς και κανόνων, από το οποίο δεν πρέπει να βγαίνουμε, γιατί τότε το όλο οικοδόμημα του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας δυσλειτουργεί και είναι αρνητικός ο αντίκτυπος και στον ασθενή και στον γιατρό.

Πηγή ekirikas.com

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι η νόσος Alzheimer; Τι πρέπει να κάνετε για να αποφύγετε την άνοια;
• 10 μυστικά για την πρόληψη της άνοιας. Τι είναι η άνοια και ποιές οι συνηθέστερες μορφές της.
• Ξεχνάτε, χάνετε τις λέξεις, χάνετε πράγματα; Μήπως πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό για Alzheimer;
• Η νόσος του Πάρκινσον τι είναι; Ποια τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση; Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας και πώς να κινήστε χωρίς να πέφτετε.
• Έχετε τρέμουλο στα χέρια, αργείτε να δέσετε τα κορδόνια σας, προβλήματα στην ισορροπία και την ομιλία; Μπορεί να έχετε νόσο του Πάρκινσον

Η έξυπνη διατροφή του μαθητή. Τι πρέπει να τρώει για πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, βραδινό και για εξετάσεις;

medlabnews.gr iatrikanea

Το διατροφικό μενού διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού και συμβάλλει με θετικό τρόπο στις σχολικές του επιδόσεις!

Γι’ αυτό τα μικρά σας θα χρειαστούν και τη δική σας βοήθεια όχι τόσο στα μαθήματα του σχολείου όσο στο να φροντίζετε να έχουν μία ισορροπημένη καθημερινή διατροφή η οποία να βοηθά στις καλές σχολικές τους επιδόσεις. Επειδή, λοιπόν, το σπορ του… σχολείου έχει πολλές απαιτήσεις, χρειάζεται «αθλητές» με μπόλικη ενέργεια, την οποία και παίρνουν, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, από τη διατροφή τους! Διαβάστε με προσοχή το άρθρο μας και χωρίς δεύτερη σκέψη οργανώσετε το οικογενειακό σας μενού γιατί όπως ήδη έχουμε αναφέρει τόσες φορές οι συνήθειες μιας ολόκληρης οικογένειας επηρεάζουν τις συνήθειες και των παιδιών τους!

Είναι σημαντικό τα παιδιά, να καταναλώνουν τακτικά και μικρά γεύματα για να μην πεινάνε αλλά και για να κάνουν τονωτικές «ενέσεις»… ενέργειας! Για παράδειγμα είναι καλό το μικρό σας να τρώει καθημερινά ένα καλό πρωινό, πλούσιο σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, ένα δεκατιανό, ένα μεσημεριανό, ένα απογευματινό και ένα βραδινό. Φυσικά, δεν χρειάζεται να επισημάνουμε πως η διατροφή του χρειάζεται να καλύπτει όλα τα συστατικά που έχει ανάγκη ο οργανισμός του για να αναπτυχθεί με υγεία. Μην ξεχνάτε εξάλλου ότι οι μικροί μας φίλοι είναι ακόμα στην ανάπτυξη όχι μονάχα όσον αφορά το νου και το πνεύμα τους αλλά και όσον αφορά το σώμα τους και τον οργανισμό τους. Πιο αναλυτικά, διαβάστε παρακάτω μερικές ιδέες για τα καθημερινά του γεύματα και αναλάβετε δράση!

Πρωινό:

Το πρωινό φαγητό είναι απαραίτητο αλλά και πολύ σημαντικό γιατί με αυτό ξεκινάμε τη μέρα μας. Έτσι, είναι σημαντικό τα παιδιά να αρχίσουν τη μέρα τους «πίνοντας» από μια πηγή γεμάτη ενέργεια και θρεπτικά συστατικά: Μα φυσικά το τραπέζι σας! Το πρωινό «τραπέζι» θα πρέπει ενδεικτικά να περιλαμβάνει όλες ή κάποιες από τις παρακάτω επιλογές:

1. 1 φλιτζάνι γάλα 1,5 % για κάθε άτομο, δημητριακά ολικής άλεσης και φρούτο.

2. 1 γιαούρτι 2 %, για κάθε άτομο, φρυγανιές σικάλεως με βούτυρο και μέλι ή μαρμελάδα, και φρούτο.

3. 1 τοστ με άπαχη γαλοπούλα και τυρί με ένα φυσικό χυμό

4. Φρυγανιές σικάλεως με άπαχο τυρί και φυσικό χυμό.

Δεκατιανό:

Φτιάξτε, λοιπόν, στο παιδί σας το καλύτερο κολατσιό. Επιλέξτε κάτι από τα παρακάτω ή μερικά τα οποία θα κάνετε εναλλάξ ώστε να έχει το σχολικό μενού του παιδιού σας ποικιλία:

1. 1 τοστ με γαλοπούλα και τυρί (άπαχα) και ένα φρούτο της αρεσκείας του. Ακόμα μπορείτε να του ετοιμάσετε ένα σάντουιτς με μπακέτα και γαλοπούλα, τυρί, ντομάτα και μαρούλι. Έτσι, θα προσλάβει και τα πολύτιμα συστατικά των λαχανικών.

2. 1 κουλούρι Θεσσαλονίκης με λίγο κίτρινο τυρί και ένα φρούτο.

3. 1 γιαούρτι με φρέσκα φρούτα.

4. Φτιάξτε σπιτική τυρόπιτα ή σπανακόπιτα και δώστε του ένα κομμάτι.

5. Φτιάξτε σπιτικό κέικ σοκολάτας ή πορτοκαλιού ή ανάμικτο και προσφέρετέ του και κολατσιό και… γλύκο!

6. Αραβική πίτα με τυρί και λαχανικά.

7. Φτιάξτε σπιτικό χάμπουργκερ ή πίτσα για να ικανοποιήσετε και τις διατροφικές του επιθυμίες!

8. Ανακατέψτε σε ένα σακουλάκι ανάλατους και άψητους ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια κλπ) και μικρά τεμάχια φρούτων (ρόγες σταφύλι, σταφίδες, φέτες μανταρίνι, ρόγες ροδιού). Το σνακ αυτό αποτελεί ένα εξαιρετικό τονωτικό για το μυαλό και βοηθάει στην μνήμη και την μάθηση.

Μεσημεριανό:

Τα μεσημεριανά γεύματα, χρειάζεται να παρέχουν μια ποικιλία από θρεπτικά συστατικά και φαγητά που καταναλώνετε οικογενειακώς. Για το λόγο αυτό είναι καλό να παρευρίσκεται όλη η οικογένεια καθώς είναι και μια ώρα οικογενειακής ένωσης και χαράς!

1. Ετοιμάστε γεύματα στα οποία να υπάρχουν όλες οι ομάδες τροφίμων (αμυλούχα, πρωτεϊνούχα, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ελαιόλαδο). Η πρόσληψη πρωτεϊνών (κυρίως από το κρέας), βοηθά στην ανάπτυξη του μυϊκού ιστού και πρόσληψη λιπαρών οξέων (κυρίως από τα ψάρια) συμβάλλουν στην καλή πνευματική απόδοση, η οποία χρίζεται απαραίτητη στη σχολική ζωή!

2. Μαγειρέψτε ρύζι, λαδερά, όσπρια, μακαρόνια, κρέας ή κοτόπουλο (2 φορές την εβδομάδα) και ψάρι (2 φορές την εβδομάδα), συνοδευόμενα πάντα από σαλάτα. Εάν το μικρό σας επιθυμεί ψωμί φροντίστε ναείναι πάντα ολικής αλέσεως.

Απογευματινό:

Το απογευματινό χρειάζεται να είναι ένα ελαφρύ γεύμα που αποτελείται είτε από φρούτα, είτε από γιαούρτι με μέλι ή φρούτο, είτε δημητριακά, είτε κάποιο σπιτικό γλυκό κ.λπ.

Βραδινό:

Το βραδινό μπορεί να είναι είτε ελαφρύ, είτε πλήρες γεύμα. Για παράδειγμα μπορείτε να ετοιμάσετε στο παιδί σας να φάει είτε μια πολυσαλάτα με πρωτεΐνη, είτε τοστ με ένα ποτήρι γάλα, είτε κάποιο γεύμα όπως π.χ. καλαμάκια από κρέας ή κοτόπουλο με σαλάτα κ.λπ.

Εξετάσεις στη διατροφή!

Ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές και παρατηρήστε το αστέρι σας να λάμπει από καλή ψυχολογία και ευφυΐα στο σχολείο:

1. Περιορίστε τα ανθυγιεινά σνακ όπως πατατάκια, γαριδάκια ή ακόμα και τα ποτά χωρίς θρεπτική αξία όπως είναι τα αναψυκτικά. Καλό είναι, επίσης, να μην καταφεύγει το μικρό σας στο κυλικείο του σχολείου γιατί δεν ξέρετε τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των τροφίμων αλλά και εάν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής. Επιπλέον, δεν θα ήταν καλή ιδέα να καταφύγουν στη λύση των σνακ όπως δρακουλίνια ή και σε γλυκά, όχι και τόσο θρεπτικά.

2. Η κατανάλωση ψευδάργυρου (οστρακοειδή ψάρια, άπαχο κρέας), ιχθυελαίων (σκουμπρί, τόνος, σολομός, αντσούγιες, ρέγκα, πέστροφα, σαρδέλες), ασβεστίου (γιαούρτι, τυρί, γάλα, tofu, αμύγδαλα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σαρδέλες), αλλά και Β-καροτίνης (καρότο, πατάτα, πορτοκάλι, ντομάτα, πορτοκάλια, κίτρινα φρούτα, λαχανικά και πράσινα φυλλώδες λαχανικά) είναι συνδεδεμένη με την πνευματική ανάπτυξη των παιδιών και συγκεκριμένα με τις ικανότητες της συγκέντρωσης και της μνήμης.

3. Μην διαγράψετε τη μαύρη σοκολάτα από το μενού του. Να ξέρετε πως οι ποσότητες σεληνίου αλλά και μαγνησίου που περιέχει συμβάλλουν στην καλή ψυχολογία των παιδιών αλλά προσφέρουν και έξτρα ενέργεια. Με λίγα λόγια είναι καλό να δίνετε στο μικρό σας σοκολάτα απλά με μέτρο.

4. Τα πουλερικά και ιδιαίτερα η γαλοπούλα είναι πλούσια σε τρυπτοφάνη, που συμβάλλει ανεβάζοντας τη διάθεση αλλά και την ηρεμία στα… ύψη! Έτσι, το μικρό σας θα είναι ήρεμο και με καλή ψυχολογία, γεγονός που θα αυξήσει τις σχολικές του επιδόσεις.

5. Το νερό είναι πηγή ζωής και ευεξίας και άκρως ζωτικό για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Φροντίστε το μικρό σας να πίνει άφθονο νερό. Σε περίπτωση αφυδάτωσης του εγκεφάλου, ένα παιδί παρουσιάζει έλλειψη συγκέντρωσης, λήθαργο αλλά και πονοκεφάλους.

6. Η παρουσία των βιταμινών B (Β1, Β2, Β3, Β5,Β6, Β12) είναι απαραίτητη για τη διατροφή των παιδιών καθώς η έλλειψή της δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται προβλήματα συγκέντρωσης αλλά και χαμηλή ικανότητα εκμάθησης. Αντιθέτως, η επαρκής πρόσληψη των βιταμινών B είναι μια βοηθά τα παιδιά στο να έχουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις και πιο συγκεκριμένα στο να έχουν καλή μνήμη αλλά και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.

Με εκτίμηση,

ΕΥΜΕΝΗΣ Π. ΚΑΡΑΦΥΛΛΙΔΗΣ BSc (Hons), MSc, NYSCDN

Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Πανεπιστημίου Leeds M., Αγγλία

Πανεπιστημίου Columbia, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

Διευθυντής Διαιτολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ General

Μέλος Ογκολογικού Συμβουλίου ΙΑΣΩ General

email: ek2174@columbia.edu

Τηλ:  2107470167 // 6974442646

www.karafillides.gr

Ψείρες, φθείρες, κόνιδες στο κεφάλι. Πώς αντιμετωπίζονται με φυσικά μέσα; Προληπτικά μέτρα για τις ψείρες

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Οι ψείρες είναι συχνό φαινόμενο στις παιδικές ηλικίες και παρατηρείται μεγάλη έξαρση ιδίως στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς.

Οι πιθανότητες να κολλήσει και το δικό σας παιδί ψείρες είναι αρκετά μεγάλες, ειδικά όταν πηγαίνει στο σχολείο, και στην πραγματικότητα δεν μπορείτε να το αποφύγετε ότι και να κάνετε. Άλλωστε η καθαριότητα έπαψε να είναι επιχείρημα ότι κάποιος δεν κολλάει ψείρες. Απλά έχετε το νου σας και αν δείτε το παιδί σας να ξύνει επίμονα το κεφάλι του κάντε έναν έλεγχο, που είναι πολύ απλός.

Η φθειρίαση του τριχωτού της κεφαλής οφείλεται στην παρασιτική λοίμωξη του ανθρώπου από τον pediculus humanus capitis. Οι φθείρες μολύνουν το τριχωτό της κεφαλής και συνήθως προσβάλλουν παιδιά (σχολικής ηλικίας). Είναι ασύνηθες σε μωρά. 

Oι ψείρες του κεφαλιού είναι εντοπισμένες μονάχα στο τριχωτό και όχι σε άλλα σημεία του σώματος, στο υπόλοιπο σώμα διακρίνουμε μια διαφορετική κατηγορία ψειρών, τις φθείρες του σώματος καθώς και αυτές του εφηβαίου. Μεταδίδεται κυρίως με την άμεση επαφή και δεν ενοχοποιούνται για την μετάδοση άλλων ασθενειών από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Συνήθως η ανεύρεση ψειρών στο κεφαλάκι του παιδιού προκαλεί αναστάτωση και ανησυχία. Είναι πολύ σημαντικό όμως από την αρχή να έχουμε κατά νου ότι :

• Οι ψείρες δεν αποτελούν στίγμα έλλειψης καθαριότητας ή ύπαρξης μεταδοτικής αρρώστιας
• Μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτές με την κατάλληλη θεραπεία
• Δεν προκαλεί η φθειρίαση σοβαρά ή μακροχρόνια προβλήματα υγείας

Οι ψείρες του κεφαλιού είναι συνηθέστερες σε παιδιά που πηγαίνουν σχολείο, νηπιαγωγείο ή παιδικό σταθμό. Είναι σπάνιες στα μωρά. Τουλάχιστον 1 στα 5 παιδιά θα έχει ψείρες κάποια στιγμή στη ζωή του. Η διάγνωση γίνεται είτε βρίσκοντας ψείρες ή τα αβγά τους κολλημένα στα μαλλιά κοντά στο δέρμα του κεφαλιού. Αντίθετα από τη πιτυρίδα, δεν μπορείτε να βγάλετε τα αβγά χτενίζοντάς τα με μια κανονική χτένα.

Τι συμπτώματα παρουσιάζει; 

• ερεθισμό και κνησμό 

• εκδορές και επιμολύνσεις του δέρματος

Πώς θα καταλάβεις αν το παιδί σου έχει ψείρες;

Το παιδί που έχει ψείρες παρουσιάζει κνησμό, καθώς οι ψείρες εκκρίνουν τοξίνες που προκαλούν φαγούρα, πιθανόν και εξάνθημα.

Το βασικό πρόβλημα με τις ψείρες δεν είναι να τις σκοτώσεις, αλλά πως να απομακρύνεις τα αυγά (κόνιδα), για να μην εκκολαφθούν και πολλαπλασιαστούν, γι' αυτό το χτένισμα με το ειδικό χτενάκι είναι απαραίτητο ότι προϊόν κι αν χρησιμοποιήσει κανείς. Η βασική ιδέα είναι να απομακρυνθούν τα αυγά, πριν εκκολαφθούν, γιατί οι νεογέννητες ψείρες πολύ γρήγορα ενηλικιώνονται και θα γεννήσουν καινούρια αυγά και ο κύκλος ξαναρχίζει.

Ένα δεύτερο, πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η απολύμανση του ρουχισμού, τα μαξιλάρια, οι πετσέτες κλπ, γιατί ο ψείρες μεταδίδονται πολύ εύκολα, με απ' ευθείας επαφή ή με τα ρούχα και γι' αυτό καλό θα ήταν, αν διαπιστώσετε ψείρες, να ελέγξετε και όλη την οικογένεια. Η ψείρα σκοτώνεται στις υψηλές θερμοκρασίες και στην ξηρασία, συνεπώς πλύσιμο του μολυσμένου ρουχισμού με καυτό νερό, καυτό στεγνωτήριο και σιδέρωμα (καυτό), μπορεί να μην είναι η ευκολότερη λύση, είναι όμως η μόνη, για να μην υπάρξει επαναμόλυνση από τα ρούχα. Απολυμάνετε με καυτό νερό ό,τι έρχεται σε επαφή με τα μαλλιά του παιδιού (σεντόνια, ρούχα, βούρτσες κλπ.). H θερμοκρασία αυτή σκοτώνει τις ψείρες και τα αυγά τους σε 3 έως 5 λεπτά.

Σε ότι αφορά τον καθαρισμό του κεφαλιού, υπάρχουν συνταγές που υπόσχονται αποτελέσματα με τις ψείρες, χωρίς όμως να αναιρούνται όλα τα παραπάνω μέτρα:

Μουσκέψτε καλά τα μαλλιά με ζεστό ξίδι και καλύψτε τα τυλιγμένα με μια νάυλον σακούλα ή ένα σφιχτό σκουφάκι ντους για περίπου μισή ώρα. Αυτό το "μούλιασμα" θα μαλακώσει την κόλλα με την οποία κολλάνε οι ψείρες και τα αυγά στην τρίχα και θα επιτρέψει την ευκολότερη αφαίρεση τους με το ειδικό χτενάκι*. Αφού αφαιρέσετε τις ψείρες και τα αυγά (δώστε έμφαση στα σημεία πίσω από τ' αυτιά και στην ρίζα του λαιμού), λουστείτε κανονικά, όμως καλό θα ήταν να επαναλάβετε την διαδικασία καθημερινά για τουλάχιστον επτά ημέρες (τόσο χρειάζονται τα αυγά για να εκκολαφθούν), μέχρι να σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχουν πλέον αυγά ή ψείρες και το χτενάκι ν' αρχίσει να βγαίνει καθαρό.

Λούστε τα μαλλιά του με λάδι καρύδας ή ελαιόλαδο. Τα έλαια αυτά διαθέτουν λιπαρά οξέα που διαλύουν τα σώματα (εξωσκελετούς) των ψειρών και τις σκοτώνουν.

Στο κανονικό σαμπουάν το παιδιού, προσθέστε 3 κουταλιές ελαιόλαδο, 1 κουταλάκι λάδι τσαγιόδεντρου και 1 κουταλάκι λάδι ευκαλύπτου. Απλώστε το σαμπουάν στο κεφάλι του παιδιού, σκεπάστε τα μαλλιά του με μία πλαστική σακούλα και αφήστε για μισή ώρα. Ξεπλύνετε και χτενίστε πάλι με ψιλή ειδική χτένα για ψείρες.

Προληπτικά μέτρα για τις ψείρες

Ο καλύτερος τρόπος να αποφύγετε τις ψείρες είναι να ακολουθείτε μία ρουτίνα προληπτικά ώστε ακόμη και να έρθουν σε επαφή τα παιδιά σας με άλλα παιδάκια που έχουν ψείρες, να μην κολλήσουν.

• Αν το παιδί σας έχει μακριά μαλλιά, φροντίστε να είναι πάντοτε δεμένα όταν πηγαίνει στο σχολείο. Έτσι δεν θα έρθουν σε επαφή με τα μαλλιά άλλων παιδιών που μπορεί να έχουν πάνω κόνιδες ψείρας.
• Ρίξτε μία σταγόνα αιθέριο έλαιο λεβάντας στη χτένα του παιδιού. Το λαδάκι μένει στα μαλλιά και απωθεί τις ψείρες. (Παρόμοια δράση έχουν τα αιθέρια έλαια ευκαλύπτου, τσαγιόδεντρου, και δεντρολίβανου)
• Συχνό χτένισμα με ψιλή χτένα ώστε αν έχει ήδη το κεφάλι του παιδιού κόνιδες, να απομακρυνθούν. Επιπλέον, μία φορά την εβδομάδα, τσεκάρετε το παιδί σας για κόνιδες στο κεφάλι, στο λαιμό, πίσω από τα αυτιά.
• Μην αφήνετε το παιδί να χρησιμοποιεί βούρτσες, χτένες και καπέλα που ανήκουν σε άλλους.
• Δεν πρέπει τα παιδιά να κρεμάνε τα σακάκια τους σε κοινές κρεμάστρες στο σχολείο, αλλά το καθένα να έχει το σακάκι του στην καρέκλα του. Η κοινή κρεμάστρα αποτελεί σύνηθες μέσο μετάδοσης της ψείρας.
• Όταν χτενίζετε τα μαλλιά με το ειδικό χτενάκι θα πρέπει για κάθε τούφα να φροντίζετε να το ξεπλένετε με καυτό νερό, σκέτο ή με ξίδι. Η σχολαστική απολύμανση του είναι απαραίτητη μετά από κάθε χρήση.

Διαβάστε επίσης

• Ψείρες και κόνιδα. Τι είναι, πώς προλαμβάνονται και πώς αντιμετωπίζονται;
• Ενοχλητικά έντομα - Επώδυνα τσιμπήματα

Μαύρες προβλέψεις. Η Ελλάδα γερνάει, τα σχολεία κλείνουν. Σε 7 χρόνια θα είναι κατά 12% λιγότεροι οι μαθητές

 medlabnews.gr iatrikanea

Μελέτη προβλέπει ότι έως το 2060 στις χώρες του ΟΟΣΑ ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας 20-64 χρόνων, θα παρουσιάσει κατά μέσο όρο μείωση 10%. Στην Ελλάδα η μείωση αυτή θα φτάσει το 35%. 

Μειωμένος κατά 3,5% σε σύγκριση με την απογραφή του 2011 είναι ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας μας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της «Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών 2021», της πρώτης ψηφιακής απογραφής που διενήργησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). 

Δεν είναι δημιούργημα της οδυνηρής δεκαετίας και των αλλεπάλληλων κρίσεων, αλλά επιδεινώθηκε σοβαρά από αυτές. Είναι μία κατάσταση που έχει αρχίσει εδώ και δεκαετίες και για τα αποτελέσματα της οποίας οι επιστήμονες χτυπούσαν το καμπανάκι ήδη από τη δεκαετία του 1980, όταν οι γεννήσεις εμφανίστηκαν μειωμένες κάτω από το επίπεδο αντικατάστασης των γενεών.

Πιο συγκεκριμένα, όπως ανακοινώθηκε, ο πληθυσμός της Ελλάδας υπολογίζεται σε 10.432.481, με τον αριθμό των ανδρών να διαμορφώνεται στα 5,075 εκατομμύρια και των γυναικών στα 5,357 εκατομμύρια. 

Σε 7 χρόνια ο μαθητικός πληθυσμός της Ελλάδας θα συρρικνωθεί κατά 12% και έως το 2040 σχεδόν κατά 20% , είναι η «μαύρη» πρόβλεψη η οποία προέρχεται από σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση στην Ελλάδα. Και βέβαια δεν μιλάμε για ένα μακρινό μέλλον αλλά για την επόμενη εικοσαετία όπου ο αριθμός των μαθητών σχολείου στην Ελλάδα ενδέχεται να μειωθεί σχεδόν κατά το ένα πέμπτο, εικόνα που ήδη έχει αρχίσει να σχηματίζεται. Αρκεί να κάνει κάποιος μια επίσκεψη σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας για να διαπιστώσει ότι υπάρχουν εκατοντάδες κλειστά σχολεία τα οποία έχουν μετατραπεί σε ερείπια. Ποια είναι η αιτία; H μείωση των γεννήσεων, η οικονομική κρίση και τώρα η πανδημία που πλήττουν ανελέητα τη μικρή χώρα μας.

Όπως τονίζει σε σχετική ενημέρωση του ο εκπαιδευτικός και αιρετός του ΚΥΣΔΕ Νεκτάριος Κορδής «αρχικά εξακολουθεί να εμφανίζεται μια σοβαρή μείωση του αριθμού των γεννήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) από 114.766 γεννήσεις το 2010, το 2018 είχαμε μια μείωση κατά 28.326 δηλαδή σε ποσοστό 24,6% φτάνοντας στις 86.440. Το 2018 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 33.857! Η διαφορά γεννήσεων θανάτων μεταξύ 2011 και 2018 έχει επταπλασιαστεί!

Το 2011 η διαφορά γεννήσεων- θανάτων ήταν 4.671 για να φτάσουμε το 2018 στους 33.857 περισσότερους θανάτους! Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 στο ξεκίνημα της κρίσης οι γεννήσεις ήταν 5.682 περισσότερες από τους θανάτους! Μεταξύ 2017 και 2018 είχαμε μια μείωση των γεννήσεων κατά 2,4% και μια μείωση των θανάτων κατά 3,4%. Οι γάμοι το 2018 παρουσίασαν μια μείωση κατά 5,4% σε σχέση με το 2017, ενώ στα σύμφωνα συμβίωσης το αντίστοιχο διάστημα είχαμε μια αύξηση κατά 29,4%!».

Ο πληθυσμός της Ελλάδας την περίοδο 2011-2018 σημείωσε μείωση κατά 401.092 άτομα (ποσοστό 3,6%) , το οποίο φέτος βέβαια αυξήθηκε ακόμη περισσότερο . Την 1-1-2019 ο πληθυσμός της χώρας ήταν 10.722.300 κάτοικοι ενώ την 1-1-2011 ήταν 11.123.392 κάτοικοι. Η μείωση αυτή οφείλεται στη διαφορά θανάτων από γεννήσεις που την περίοδο 2011-2018 ήταν 145.103 και στη μετανάστευση που έφτασε τις 255.989. Είναι χαρακτηριστική η πρόβλεψη της Eurostat ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2080 θα είναι 7,2 εκατομμύρια κάτοικοι.

Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού από 132,9 το 2011 παρουσίασε μια αύξηση 13,9% για να φτάσει το 2018 στο 151,3 Ο δείκτης γήρανσης είναι η αναλογία γεροντικού πληθυσμού (ηλικίας 65 ετών και άνω) προς τον ηλικιακά νεότερο (0-14 ετών). Παράλληλα αυξήθηκε ο δείκτης εξάρτησης από 53,7 το 2013 σε 56,5 το 2017. Δείκτης εξάρτησης είναι η αναλογία του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού (ηλικίας 0 – 14 και 65 ετών και άνω) προς τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό (15 – 64 ετών).

Γερασμένοι είναι και οι εκπαιδευτικοί μας

Σε σχέση με την ηλικιακή επιβάρυνση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα, είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία στοιχεία της EUROSTAT στην Ελλάδα το 47,3% των εκπαιδευτικών είναι άνω των 50 ετών! Εξ αυτών το 59,5% έχει ηλικίες από 50-54 ετών, το 30,5% από 55-59, το 8,5% από 60-64 ετών και το 0,95% πάνω από 65 ετών! Η Τουρκία έχει το χαμηλότερο Μ.Ο ηλικίας αφού μόνο το 11% είναι άνω των 50 ετών και στην πρώτη θέση η Ιταλία με το 53,5% των εκπαιδευτικών της να είναι άνω των 50 ετών! Ο Μ.Ο. για τις χώρες της Ε.Ε είναι στο 36,4% Οι εκπαιδευτικοί στην Ε.Ε. το 2017 ήταν 5,8 εκατομμύρια. Από αυτούς το 72% ήταν γυναίκες και το 28% άνδρες. Εξ αυτών το 9% ήταν κάτω των 30 ετών και το 36% άνω των 50 ετών!

Στην Ελλάδα οι άνδρες εκπαιδευτικοί είναι κάτω από 34%. Το 9% των εκπαιδευτικών στην Ε.Ε. είναι πάνω από 60. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση της σχετικής κατάταξης με τους πιο ηλικιωμένους εκπαιδευτικούς! Ενδιαφέρον, τέλος, παρουσιάζει και η μεταβολή αυτού του ποσοστού από τις προηγούμενες μετρήσεις της Eurostat που χρονολογούνται στο 2014. Εδώ παρατηρούμε πως η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση με διαφορά (16 μονάδες αύξηση σε σχέση με το 2014)! Το 2014 το 31,6% των εκπαιδευτικών ήταν πάνω από 50 ετών και σήμερα το 47,3%! Είναι προφανές ότι η χρόνια αδιοριστία και οι ασφαλιστικές ρυθμίσεις που οδηγούν τους εκπαιδευτικούς να εργάζονται μέχρι και τα 67 έτη, θα επιβαρύνουν συνεχώς τα μεγέθη αυτά.

Πηγή: Ethnos.gr