Μήπως ο διαβήτης έχει βλάψει τα μάτια σας; Διαβητική οφθαλμοπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια (video)

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο διαβήτης είναι μια πολύπλοκη, σοβαρή, χρόνια (μακράς διάρκειας) πάθηση η οποία μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες σε πολλά μέρη του σώματος που περιλαμβάνουν τα μάτια, τα νεύρα, τον εγκέφαλο, τα νεφρά, την καρδιά και τα άκρα.
Μέχρι τώρα αποδίδονταν σε βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται μέσα και γύρω από τον αμφιβληστροειδή (διαβητική μικροαγγειοπάθεια). Όμως νέα ευρήματα δείχνουν ότι σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη βλάβη των νευρικών κυττάρων που συμβαίνει πολύ πριν από τις αγγειακές.

Μια κρίσιμη πτυχή του διαβήτη είναι ότι, αν και δεν μπορεί να θεραπευτεί οριστικά, οι επιπλοκές του και άλλα συναφή προβλήματα υγείας μπορεί να μειωθούν σημαντικά ή και να προληφθούν στη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων με την καλύτερη δυνατή διαχείριση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή, έλεγχο του βάρους και τακτική σωματική δραστηριότητα. 

Ο διαβήτης είναι μια σοβαρή πάθηση. Απαιτεί σε καθημερινό επίπεδο αυτοδιαχείριση και προσωπική ευθύνη, που περιλαμβάνουν ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης αίματος, της αρτηριακής πίεσης και των λιπιδίων του αίματος μέσα από την διατήρηση υγιούς βάρους, υγιεινής διατροφής και υγιούς δραστηριότητας. 

Ο κάθε άνθρωπος που έχει διαβήτη διατρέχει τον κίνδυνο να εμφανίσει διαβητική οφθαλμοπάθεια. Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την όραση ως την πιο πολύτιμή τους αίσθηση. Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζουν τον κίνδυνο της διαβητικής πάθησης των ματιών και να καταλαβαίνουν πώς θα μπορούσαν να προλάβουν την εμφάνισή της. Για όσους έχουν ήδη διαβητική πάθηση των ματιών, υπάρχουν μέτρα που μπορούν να λάβουν για να μειώσουν τον κίνδυνο περαιτέρω απώλειας της όρασης. 

Πώς επηρεάζει ο διαβήτης το μάτι; 

Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει το μάτι με διάφορους τρόπους: 

■ Παροδική θόλωση της όρασης: Οι ασυνήθιστες αλλαγές στα επίπεδα της γλυκόζης αίματος, που προκύπτουν από διαβήτη, μπορεί να επηρεάσουν το σχήμα του φακού στο εσωτερικό του ματιού, αλλάζοντας έτσι την εστίαση, ειδικά όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θόλωση της όρασης, η οποία έρχεται και φεύγει κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανάλογα με τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτή είναι γενικά μια βραχυπρόθεσμη επενέργεια, που όμως μπορεί να επηρεάσει κάποιους ανθρώπους για αρκετούς μήνες. 

■ Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: Αυτή είναι η πιο κοινή και πιο σοβαρή διαβητική πάθηση του οφθαλμού. Είναι η κύρια αιτία τύφλωσης σε άτομα εργάσιμης ηλικίας. Είναι μια σοβαρή επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη, που προσβάλλει το εσωτερικό των ματιών. 

■ Καταρράκτης: Μια πιο μακροπρόθεσμη επίδραση του διαβήτη είναι ότι ο φακός του ματιού μπορεί να θολώσει. Αυτό ονομάζεται καταρράκτης. Ο καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, αλλά συμβαίνει πιο συχνά και νωρίτερα στην ζωή των ατόμων με διαβήτη. 

■ Γλαύκωμα: Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο του γλαυκώματος που οδηγεί σε προοδευτική βλάβη του οπτικού νεύρου στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Ενώ αυτό αναπτύσσεται συνήθως αργά, χωρίς συμπτώματα στα αρχικά στάδια, μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση αν δεν ανιχνευτεί νωρίς και αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η κύρια αιτία τύφλωσης, που μπορεί να προληφθεί, σε άτομα εργάσιμης ηλικίας και θεωρείται ότι είναι μια σημαντική απειλή για την υγεία παγκοσμίως αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. 

Στα πρώτα στάδια που δεν εξαπλώνεται γρήγορα η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα. Ωστόσο, όταν η ασθένεια φτάσει στo παραγωγικό στάδιο, η απώλεια της όρασης μπορεί να συμβεί γρήγορα και μπορεί να είναι μόνιμη. Αυτό καθιστά απαραίτητο για όλους εκείνους που ζουν με διαβήτη να κάνουν μια λεπτομερή εξέταση διαστολής του ματιού τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια, ή πιο συχνά εάν συνιστάται, και να ακολουθούν τις συμβουλές των ειδικών για να μειώνονται οι κίνδυνοι της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Αφότου γίνει διάγνωση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, είναι ανάγκη να ελέγχεται τουλάχιστον κάθε 12 μήνες, ακόμα και κάθε τρίμηνο, ανάλογα με το βαθμό εξέλιξης της νόσου. 

Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να μην είναι απαραίτητα σημάδια διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, αλλά θα πρέπει πάντα να ελέγχονται: 

■ σκούρες κηλίδες ή τρύπες στο οπτικό πεδίο 

■ θολή, στρεβλή, αμυδρή ή διπλή όραση 

■ δυσκολία όρασης τη νύχτα, ή αυξημένη ευαισθησία στα φώτα και στο ενοχλητικά έντονο φως 

■ συχνές αλλαγές στη συνταγή γυαλιών 

■ φωτεινά φωτοστέφανα γύρω από τα φώτα 

■ φωτεινές αναλαμπές και μεγάλα ‘ιπτάμενα στίγματα ή μυγάκια’ (τα μυγάκια είναι στίγματα με τη μορφή κουκίδων, κύκλων, γραμμών ή ιστών αράχνης που κινούνται διαμέσου του οπτικού πεδίου. Αυτά γίνονται πιο εμφανή όταν κοιτάζουμε προς ένα λευκό τοίχο ή καθαρό ουρανό).

Αν λοιπόν έχετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα καλό είναι να επισκεφτείτε οφθαλμίατρο, για να ελέγξει τα μάτια σας. Ανεξάρτητα από το αν έχει γίνει ή όχι διάγνωση διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, είναι σημαντικό να επισκέπτεστε οφθαλμίατρο το συντομότερο δυνατόν αν υπάρχουν ξαφνικές αλλαγές στην όραση. 

Διαβάστε επίσης

• Περιφερική νευροπάθεια - Διαβητική νευροπάθεια
• Τι συμβαίνει και βλέπουμε μυγάκια, κηλίδες ή τριχίτσες στα μάτια μας; Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι; (floaters)
• Γιατί ο διαβήτης είναι επικίνδυνος; Αναγνωρίστε τα συμπτώματα, μειώστε τον κίνδυνο.
• Που οφείλεται ο πόνος στα πέλματα; Απλές συμβουλές για να τα προστατεύσεις
• Ποιοί κινδυνεύουν από διαβήτη; Τι συμπτώματα μπορεί να έχει και τι εξετάσεις πρέπει να κάνει ο διαβητικός;
• H καλή διατροφή του διαβητικού. Οδηγίες διατροφής για διαβητικούς.
• O διαβήτης σε αριθμούς. Διαστάσεις επιδημίας λαμβάνει ο σακχαρώδης διαβήτης στην Ελλάδα
• Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου), ο προδιαβήτης και ο διαβήτης

https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Αιτίες απώλειας όρασης και τρόποι αντιμετώπισης; Παγκόσμια Ημέρα Όρασης. Κατά της Τύφλωσης.

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης (Κατά της Τύφλωσης) είναι μια ετήσια ημέρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πάνω σε θέματα για την καλύτερη υγεία των ματιών και την προστασία της όρασης. 

285 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο έχουν σοβαρά προβλήματα όρασης εκ των οποίων 39 εκατομμύρια άτομα έχουν χάσει τελείως την όρασή τους. Στο 80% των περιπτώσεων αυτών η απώλεια της όρασης θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί

Η ημέρα αυτή πραγματοποιείται κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Οκτωβρίου και αποτελεί πρωτοβουλία της Διεθνούς Επιτροπής για την Πρόληψη της Τύφλωσης (IAPB). Φέτος η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης (Κατά της Τύφλωσης) πραγματοποιείται στις 12 Οκτωβρίου.

To θέμα της φετινής ημέρας όρασης έχει να κάνει  με τα θέματα φροντίδας των ματιών έτσι ώστε όλοι, να έχουν πρόσβαση με την καλή υγεία των ματιών. 

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που μπορείτε να κάνετε; 
Να εξετάσετε τα μάτια σας. Κοιτάξτε γύρω στην οικογένειά σας, ειδικά για όσους είναι ευάλωτοι: νέοι, παιδιά που πάνε σχολείο, ηλικιωμένοι, διαβητικοί.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να εμποδίσει την απώλεια όρασης ή και να επαναφέρει μέρος της όρασης που έχει χαθεί

Στις χώρες του δυτικού κόσμου οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας είναι το συχνότερο αίτιο τύφλωσης

Οφθαλμολογικές παθήσεις και αιτίες απώλειας όρασης.

Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας εκτιμάται ότι επηρεάζουν περισσότερους από 50 χιλιάδες ασθενείς στη χώρα μας, επιφέροντας βαρύτατη απώλεια όρασης, που σε αρκετές περιπτώσεις φτάνει τα επίπεδα νομικής τύφλωσης. 
Οι κυριότερες από αυτές τις παθήσεις είναι η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) και το Διαβητικό Οίδημα της Ωχράς Κηλίδας (ΔΟΩ). Κοινός τόπος στην επιτυχημένη αντιμετώπιση τους είναι η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση. Πρόκειται για Οφθαλμολογικές παθήσεις, οι οποίες αν μείνουν αδιάγνωστες και χωρίς θεραπεία οδηγούν σε τύφλωση, ενώ η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία αυτών προστατεύουν την όραση των ασθενών μας. Για τον λόγο αυτό η Ελληνική Εταιρεία Υαλοειδούς Αμφιβληστροειδούς συστήνει, ειδικά στους ηλικιωμένους αλλά και σε όσους πάσχουν από διαβήτη, να επισκέπτονται τον Οφθαλμίατρό τους οπωσδήποτε μία φορά κάθε χρόνο.

Τι όμως ακριβώς είναι αυτές οι δύο παθήσεις, από ποια προκαλούνται και τι μπορεί να κάνει ο γενικός πληθυσμός για να τις αντιμετωπίσει;  

Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας

Η Ηλικιακή Εκφύλιση ωχράς κηλίδας, αποτελεί μια χρόνια, εκφυλιστική νόσος του αμφιβληστροειδή, η οποία προκαλεί απώλεια της κεντρικής όρασης, αφήνοντας ανέπαφη την περιφερειακή ή πλευρική όραση. Προσβάλλει 20-25 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, με το 2,3% των ατόμων αυτών ηλικίας >65 ετών στην Ευρώπη. Γενικά υπάρχει μια σαφής σχέση μεταξύ  ηλικίας και εμφάνισης ΗΕΩ, με αυτήν να αναπτύσσεται πολύ περισσότερο σε μεγαλύτερες ηλικίες, γι’ αυτό και ονομάζεται ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Ωστόσο, δεν αποτελεί μια φυσιολογική ή αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης.

Παράγοντες κινδύνου Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας:

• Ηλικία: ο κίνδυνος αυξάνεται με την πάροδο των ετών: το ποσοστό εμφάνισης της νόσου αυξάνεται από λιγότερο από 10% για τα άτομα ηλικίας 43-45 ετών σε σχεδόν 40% για τα άτομα ηλικίας άνω των 75 ετών

• Οικογενειακό ιστορικό: έως τριπλάσιος κίνδυνος στα μέλη της οικογένειας (γονείς και αδέλφια)

• Φύλο: οι γυναίκες είναι περισσότερο ευπαθείς

• Φυλή: τα άτομα καυκάσιας καταγωγής διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι καπνιστές μπορεί να εμφανίσουν τη νόσο πέντε έως δέκα χρόνια νωρίτερα σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Όσοι έχουν γενετική προδιάθεση και καπνίζουν διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν υγρή εκφύλιση ωχράς κηλίδας.

Συμπτώματα Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας:

Στα πρώιμα στάδια, τα συμπτώματα συνήθως δεν γίνονται αντιληπτά.

Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Δυσκολία στην ανάγνωση ή σε άλλη δραστηριότητα που απαιτεί οξεία όραση

• Μεταμορφοψία, παραμόρφωση όπου οι ευθείες γραμμές μπορεί να μοιάζουν κυματιστές ή καμπύλες

• Η αναγνώριση προσώπων γίνεται δυσχερής

• Σκοτεινά ή κενά σημεία στο κέντρο της όρασης

• Η ανάγκη για περισσότερο φωτισμό, η ευαισθησία στην αντηλιά, η μειωμένη νυχτερινή όραση και η περιορισμένη χρωματική ευαισθησία μπορεί επίσης να είναι ενδείξεις ότι κάτι δεν πάει καλά.

Σημείο κλειδί στην αντιμετώπιση της νόσου είναι η άμεση έναρξή της θεραπευτικής αγωγής, που αν εφαρμοστεί έγκαιρα όχι μόνο εμποδίζει την περεταίρω απώλεια όρασης, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αποκαθιστά μέρος της όρασης που έχει χαθεί. Οι σύγχρονες θεραπείες διασφαλίζουν καλή τελική όραση. Η έγκαιρη έναρξη της αγωγής επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα.

Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας

O σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μια πολύ διαδεδομένη νόσος, οι συχνότερες επιπλοκές της οποίας είναι οι μικροαγγειακές επιπλοκές. Μια από τις μικροαγγειακές επιπλοκές αποτελεί και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (ΔΑ). Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας (ΔΟΩ) είναι απόρροια της ΔΑ και συχνότατη αιτία τύφλωσης ατόμων παραγωγικής ηλικίας^,

Παράγοντες κινδύνου για Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια και Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας:

• Διάρκεια διαβήτη

• Κακός γλυκαιμικός έλεγχος

• Υπέρταση

• Υψηλή χοληστερόλη

Συμπτώματα Διαβητικού Οιδήματος Ωχράς Κηλίδας:

Στα πρώιμα στάδια, τα συμπτώματα συνήθως δεν γίνονται αντιληπτά.

Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Θολή όραση

• Κηλίδες στο οπτικό  πεδίο

• Μεταμορφοψία, παραμόρφωση εικόνας, όπου οι ευθείες γραμμές μπορεί να μοιάζουν κυματιστές ή καμπύλες

• Σκοτεινά ή κενά σημεία στο κέντρο της όρασης

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί το πρωταρχικό αίτιο πρωτοπαθούς τύφλωσης σε άτομα παραγωγικής ηλικίας στο δυτικό κόσμο και στην Ελλάδα. Η σύγχρονη αντιμετώπιση περιλαμβάνει ειδικούς αντιαγγειογενετικούς παράγοντες, εμφυτεύματα κορτικοειδών, φωτοπηξία με laser και χειρουργική αντιμετώπιση με υαλοειδεκτομή. 

Με τις εξελιγμένες μεθόδους εξέτασης και με έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία η απώλεια της όρασης σήμερα μπορεί να αποτραπεί.

Dr.

Διαβάστε επίσης

• Δεν βλέπετε καλά κοντά, έχετε πονοκεφάλους, ζάλη τότε μπορεί να έχετε πρεσβυωπία. Σε τι οφείλεται και πως αντιμετωπίζεται;
• Τι ανάγκες από βιταμίνες έχουν τα μάτια μας; Κατάλληλες τροφές για τα μάτια
• Πονοκέφαλος, ξηροφθαλμία, θολή όραση, κουρασμένα μάτια, πόνος στον αυχένα οφείλονται στο Computer Vision Syndrome. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;
• 
  
• Τι συμβαίνει και βλέπουμε μυγάκια, κηλίδες ή τριχίτσες στα μάτια μας; Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι; (floaters)
• Τι είναι το χαλάζιο στο μάτι; Σε τι διαφέρει από το κριθαράκι; Από τι προκαλείται και πώς αντιμετωπίζεται; Πώς προλαμβάνεται η υποτροπή;
• Τσίμπλα, δάκρυα, κόκκινα ερεθισμένα μάτια οφείλονται σε επιπεφυκίτιδα

• Καταρράκτης η συχνότερη αιτία μείωσης της όρασης, σε όλο τον κόσμο

PhD

Πόσο ωφέλιμo είναι το αυγό; Πόσα αυγά κάνει να τρώμε; Αυξάνουν την χοληστερίνη; Βοηθούν στην δίαιτα; Προσοχή στην σαλμονέλα

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το αυγό μαζί με το γάλα αποτελούν τις μόνες πλήρεις φυσικές τροφές, δηλαδή περιέχουν όλα τα απαραίτητα συστατικά για μια πλήρη και ισορροπημένη δίαιτα.

Το αυγό είναι το δώρο της φύσης στη ζωή. Η υπερτροφή που μας κάνει καλό από τη βρεφική ηλικία και για όλη τη ζωή μας.  Από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής μας και σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, το αυγό ως διατροφική επιλογή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο: πλούσιο σε υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, βιταμίνες και μέταλλα, συμβάλλει 

 - στη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου, 

 - στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών και 

 - ενισχύει τη συγκέντρωση στο σχολείο, στη δουλειά και στο παιχνίδι! 

Το ασπράδι του αυγού αποτελείται κατά 45% από πρωτεΐνες ανώτερες όλων των άλλων φυσικών τροφών, καθόσον περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για τον οργανισμό μας. Η κατανάλωση ενός αυγού ημερησίως συμβάλλει κατά 11% στην αναγκαία ημερήσια κατανάλωση πρωτεϊνών του ανθρώπου. 

Η Παγκόσμια Ημέρα Αυγού, έχει καθιερωθεί να είναι η δεύτερη Παρασκευή του Οκτωβρίου κάθε χρόνο.

Ένα αυγό μαζί με τον κρόκο του περιέχει 71 θερμίδες, 13 βασικές βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, πρωτεΐνες ιδιαίτερα ψηλής ποιότητας, χοληστερόλη, ακόρεστες λιπαρές ουσίες και αντιοξειδωτικές ενώσεις. Τα αυγά είναι πλούσια σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, νάτριο, κάλιο, βιταμίνη Α, νιασίνη, βιοτίνη, δηλαδή υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα. Επιπλέον έχουν ελάχιστα λιπαρά, άριστη χοληστερόλη και δίνουν δύναμη και ενέργεια δυσανάλογα υψηλή σε σχέση με το μικρό τους όγκο. 

Γνωρίζετε ότι… 

… τα αυγά περιέχουν την υψηλότερης ποιότητας πρωτεΐνη που μπορείτε να αγοράσετε; 

 … ο κρόκος του αυγού είναι μία από τις ελάχιστες φυσικές πηγές βιταμίνης D; 

… ένα μεγάλο αυγό περιέχει μόλις 70 θερμίδες και 5 γραμμάρια λίπους; 

… η πρωτεΐνη του αυγού περιέχει το ιδανικό μείγμα αμινοξέων που χρειάζεται ο οργανισμός μας για να φτιάξει ιστό; 

 … η διατροφική αξία του αυγού μπορεί να συγκριθεί μόνο με αυτή του μητρικού γάλατος; 

 Η αλήθεια για το αυγό και τη χοληστερόλη

Σε τελευταία δημοσίευση του έγκριτου περιοδικού JAMA που δημοσιεύτηκε 15 Μαρτίου 2019, επιστήμονες παρακολούθησαν περίπου 30.000 ασθενείς για 17 χρόνια και βρήκαν ότι η κατανάλωση αυγών συνοδεύτηκε με αύξηση καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας. Όμως πολλές άλλες μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζονται να ανησυχούν για την κατανάλωση περισσότερων αυγών λόγω αύξησης της χοληστερίνης
Η χοληστερίνη είναι ένα απαραίτητο συστατικό της κυτταρικής μεμβράνης και έχει συμμετοχή στην παραγωγή πολλών ορμονών και βιταμίνης D. Από την άλλη πλευρά, χοληστερίνη δεν έχει μόνο το αυγό αλλά το κόκκινο κρέας, τα τυριά και πολλά τυποποιημένα φαγητά που θα μπορούσαμε να τροποποιήσουμε την κατανάλωση. Και φυσικά δεν ισχύει για όλους ο ίδιος κανόνας: ένας μεσήλικας με ιστορικό εμφράγματος, εγκεφαλικού η διαβήτη πρέπει να καταναλώνει πολύ λιγότερα ζωικά λίπη από ένα παιδί που αναπτύσσεται ή κάποιον νεότερο χωρίς προβλήματα υγείας

Ο κρόκος ενός αυγού περιέχει περίπου 180 με 213 mg χοληστερίνης. Αντίθετα, το ασπράδι του αυγού, δεν περιέχει καθόλου λίπος και χοληστερίνη, ενώ αποτελεί πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης. 

Μπορείτε να αντικαταστήσετε τον κρόκο αυγού με δύο ασπράδια αυγού σε πολλές από τις συνταγές που περιέχουν αυγά

Ο περιορισμός της κατανάλωσης αυγών έχει μικρή επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης του οργανισμού. H χοληστερόλη που περιέχουν τα αυγά είναι τόσο λίγη, ώστε είναι απίθανο να επηρεάσει ιδιαίτερα τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα.

Πρόληψη της τύφλωσης λόγω ηλικίας

Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά που ανιχνεύονται στο αυγό είναι δυνατό να δράσουν προληπτικά έναντι της μείωσης της όρασης λόγω γήρατος. Τα ισχυρά καροτενοειδή (λουτεΐνη και ζεαξανθίνη) που βρίσκονται στη λέκιθο του αβγού παρέχουν προστασία στη φωτοευαίσθητη ρητίνη. Έρευνες έδειξαν ότι περιέχοντας αυτά τα καροτενοειδή στη διατροφή μας είναι δυνατόν να αποφευχθεί η μείωση της όρασης λόγω γήρατος.

Η χολίνη βοηθά τη μνήμη

Τα αυγά είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές χολίνης.

Τα αυγά ενισχύσουν τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Πιο πρόσφατες μελέτες σε έγκυες γυναίκες έδειξαν ότι η χολίνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των εγκεφαλικών λειτουργιών και της μνήμης του εμβρύου.

Πρωτεΐνες

Τα αυγά είναι εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών άριστης βιολογικής αξίας. Ένα αυγό μέσου βάρους καλύπτει το 12% των ημερήσιων αναγκών σε πρωτεΐνες ενός άνδρα και το 14% μιας γυναίκας.

Αντιοξειδωτικά

Όπως ακριβώς τα φρούτα και τα λαχανικά, έτσι και τα αυγά περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά, όπως είναι το σελήνιο.
 Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν το σώμα από τις ανεπιθύμητες βλάβες που προκαλούνται κατά τη διαδικασία μεταβολισμού του οξυγόνου. Τα αντιοξειδωτικά είναι σημαντικά στην προστασία έναντι των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου.

Bοηθούν στην απώλεια του βάρους.

Δεν αποτελούν μόνο καλή πηγή θρεπτικών συστατικών αλλά βοηθούν και στην απώλεια του βάρους Περιέχουν λευκίνη, ένα απαραίτητο αμινοξύ που βοηθά στη μείωση του βάρους . Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Illinois, η λευκίνη εκτός από βασικό αμινοξύ που συμμετέχει στην πρωτεϊνοσύνθεση των μυών και βοηθά στη σταθεροποίηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα , παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού. Οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα έχασαν βάρος, σωματικό λίπος και λιγότερο μυϊκό ιστό. Επίσης είχαν περισσότερη ενέργεια και μειωμένη αίσθηση πείνας.

Πόσα αυγά τελικά μπορούμε να τρώμε;

Σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες επιστημονικές ενδείξεις, είναι απόλυτα ασφαλές να καταναλώνει κανείς, που είναι υγιής, έως και 2 αυγά καθημερινά χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. 
Σε έρευνα βρέθηκε ότι η κατανάλωση επί 12 εβδομάδες 2 αυγών ημερησίως σε συνδυασμό με υγιεινή διατροφή όχι μόνο δεν αύξησε αλλά μείωσε την κακή χοληστερίνη και μείωσε και το βάρος των συμμετεχόντων. Σε παρόμοια ομάδα που έκανε την ίδια διατροφή αλλά χωρίς τα αυγά, παρατηρήθηκαν τα ίδια αποτελέσματα. Δηλαδή η μεγάλη κατανάλωση αυγών δεν επηρέασε καθόλου την ωφέλεια της υγιεινής διατροφής, ούτε αύξησε τη χοληστερίνη. Τρώγοντας τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη όπως τα αυγά και περιορίζοντας την κατανάλωση απλών υδατανθράκων, βοηθάτε στην καύση του λίπους , τον έλεγχο της πείνας και των πόθων για άλλες τροφές. Αυτό από μόνο του αρκεί για να βοηθήσει στην απώλεια βάρους.

Αυτό που συστήνεται είναι να προσέχουμε να μην καταναλώνουμε πάρα πολλά τηγανητά αυγά, γιατί αυτό σημαίνει ότι θα καταναλώνουμε επίσης το λίπος από το λάδι με το οποίο έχουν μαγειρευτεί. Το «κλειδί» είναι να μη χρησιμοποιούμε πολύ λάδι ή βούτυρο για το μαγείρεμα τους και να αποφεύγουμε τα τηγανητά αυγά, προτιμώντας τα αυγά ομελέτα.

Καταναλώστε αυγά, κυρίως στο πρωινό σας, βραστά ή ποσέ, συνδυάστε τα με φρυγανιές ολικής άλεσης και ένα ποτήρι φυσικό χυμό πορτοκάλι. Είναι πλούσιος σε βιταμίνη C και θα βοηθήσει τον οργανισμό σας να απορροφήσει περισσότερο από το σίδηρο του αυγού. Προτιμήστε τα βιολογικά αυγά, είναι απαλλαγμένα από ορμόνες και χημικές ουσίες και πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα που έχουν πολυάριθμα οφέλη στην απώλεια βάρους. 

Πόσα αυγά μπορεί να τρώει ένα παιδί; 

Οι συνήθεις συστάσεις των παιδιάτρων είναι 1 αυγό κάθε 2-3 ημέρες (δηλαδή 2-3 την εβδομάδα). Σύμφωνα όμως με πρόσφατες έρευνες, τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν 1 αυγό την ημέρα. 


Προσοχή στην σαλμονέλα

Ένα στα 20.000 αυγά μπορεί να είναι μολυσμένα με σαλμονέλα, ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει ακραία εντερική δυσφορία. Ωστόσο, αυτό μπορεί εύκολα να αποφευχθεί εάν τα αυγά αποθηκεύονται και συντηρούνται σωστά στο ψυγείο, μαγειρεύονται καλά και τρώγονται αμέσως μετά το μαγείρεμα. Τα βακτήρια της σαλμονέλας πολλαπλασιάζονται γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου. Γι’ αυτό, βεβαιωθείτε ότι τα αυγά που αγοράζετε καταψύχονται σωστά στο κατάστημα και βάλτε τα στο ψυγείο σας (στο πιο κρύο μέρος του ψυγείου και όχι στην πόρτα) αμέσως μόλις τα αγοράσετε.

Διαβάστε επίσης

• Τι πρέπει να ξέρουμε για τα αυγά; Πώς ξεχωρίζουμε το φρέσκο αυγό;
• Όλα τα καλά αρχίζουν με ένα αυγό!

• Σαλμονέλωση (σαλμονέλα) με πυρετό, διάρροια, μπορεί να οφείλεται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα
• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορείτε να κάνετε για να τον αντιμετωπίσετε;
• Ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια οφείλονται σε γαστρεντερίτιδα ή τροφική δηλητηρίαση; Ποια τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζονται; 
• Πολύποδας παχέος εντέρου. Τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιοι κινδυνεύουν και ποια η κατάλληλη διατροφή για πρόληψη;
• Γαστρεντερίτιδα. Τι είναι, τι προκαλεί, πώς εξαπλώνεται και πώς μπορεί να προληφθεί η εξάπλωση της.
• Τι πρέπει να κάνετε αν πάθετε τροφική δηλητηρίαση. Ποια τα συμπτώματα που προκαλεί το χαλασμένο φαγητό; 
• Ο δεκάλογος της σωστής πρόληψης της τροφικής δηλητηρίασης
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες

Πρεσβυωπία ΔΕΝ βλέπετε καλά κοντά; Φέρνει πονοκεφάλους, ζάλη. Που οφείλεται;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Πρεσβυωπία ονομάζεται η δυσκολία ευκρινούς εστίασης σε κοντινά αντικείμενα, πχ διαβάσματος εφημερίδας, αναγνώριση αριθμών κλήσης τηλεφώνου κτλ. 

Η πρεσβυωπία είναι μια απόλυτα φυσιολογική εξέλιξη του οπτικού συστήματος. Όλοι οι άνθρωποι μετά τα 40 τους χρόνια παρουσιάζουν αυτήν την εκφύλιση.

Στην πρεσβυωπία έχουμε απώλεια της ελαστικότητας του κρυσταλλοειδούς φακού και αύξηση του μεγέθους του. Αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση της λειτουργικότητας του ακτινωτού μυ (που ελέγχει τη σφαιρικότητα του φακού-επίπεδος όταν εστιάζουμε μακριά, κυρτός όταν βλέπουμε ενδιάμεσα και κοντά), μας καθιστά ανίκανους να εστιάζουμε καταρχήν σε κοντινή απόσταση και αργότερα –σε μικρότερο βαθμό- και σε μακρινή. Χάνουμε κοινώς την πολυεστιακότητα που έχουμε μέχρι την ηλικία των 40 ετών. Η πρεσβυωπία εμφανίζεται μετά την ηλικία των 40 ετών και ολοκληρώνεται περίπου στα 57-58 έτη της ηλικίας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πρεσβυωπίας;

Τα κυριότερα συμπτώματα της πρεσβυωπίας είναι:

•   Αδυναμία ανάγνωσης σε μια κανονική απόσταση ανάγνωσης

•   Οπτική κόπωση

•   Πονοκέφαλοι από παρατεταμένη ανάγνωση ή εργασία σε κοντινή απόσταση

Πού οφείλεται η πρεσβυωπία;

Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η πρεσβυωπία προκαλείται από τη σκλήρυνση του φακού του ματιού που αναπτύσσεται με τη γήρανση. Ο φακός γίνεται λιγότερο ευέλικτος και δεν μπορεί πλέον να αλλάξει σχήμα, με αποτέλεσμα οι κοντινές εικόνες να φαίνονται χωρίς εστίαση(θολές).

Παρά το ότι πρεσβυωπία εμφανίζεται πάντα, δεν επηρεάζονται όλοι στον ίδιο βαθμό για τους παρακάτω λογούς:

• Αν ένας ασθενής είχε μυωπία από νεαρή ηλικία, τότε εξακολουθεί να βλέπει καλά κοντά βγάζοντας τα μυωπικά του γυαλιά (αν έχει μικρού βαθμού μυωπία), αλλά ακόμα και μέσα από τα γυαλιά της μακρινής του όρασης για οπτικούς λογούς, μπορεί να εστιάζει κοντά ευκολότερα από ότι ένας πρεσβύωπας που δεν είχε μυωπία, και πολύ ευκολότερα από αυτόν που ενδεχομένως έπασχε από υπερμετρωπία. Πάντως το οπτικό αυτό πλεονέκτημα χάνεται όταν ένας μύωπας χρησιμοποιεί φακούς επαφής αντί γυαλιών για την μακρινή του διόρθωση.
Ένας ασθενής που δεν είχε σημαντικού βαθμού διαθλαστική ανωμαλία (μυωπία, υπερμετρωπία η αστιγματισμό) σε νεαρή ηλικία, διατηρεί την φυσιολογική του μακρινή όραση μετά τα 40, και εξ αιτίας της μειωμένης αλλά υπαρκτής προσαρμοστικής ικανότητας που απομένει σε ένα πρεσβυωπικό μάτι, μπορεί να εξακολουθεί να έχει ικανοποιητική κοντινή όραση για εργασίες που δεν απαιτούν πολύ μικρή λεπτομέρεια η παρατεταμένη παρατήρηση. Πχ ανάγνωση καταλόγου εστιατόριου, τιμών στο super market κτλ. Φυσικά όταν πρόκειται για παρατεταμένη κοντινή εργασία, και ο εμμέτρωπας χρειάζεται να χρησιμοποιεί βοηθητικά γυαλιά πρεσβυωπίας.

• Στην περίπτωση προϋπάρχουσας υπερμετρωπίας, ένας πρεσβύωπας αντιμετωπίζει πολύ εντονότερο πρόβλημα στην κοντινή του εστίαση. Αν είχε μικρού βαθμού υπερμετρωπία (λιγότερο από 2 βαθμούς), πιθανότατα δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιεί καθόλου γυαλιά μέχρι την ηλικία των 30 – 35 λόγο της εύκολης αντιρρόπησης του διαθλαστικού του σφάλματος από τον φυσικό φακό των ματιών του. Ο ασθενής αυτός μετά τα 30 του σταδιακά θα εμφανίσει πρώιμα πρεσβυωπικά συμπτώματα τα όποια σταδιακά θα επεκταθούν και στην μακρινή του όραση μετά τα 40, οπότε ο ανελαστικός πλέον φακός του ματιού δεν θα μπορεί να προσαρμόσει ούτε για μακριά. 

• Τέλος, ένας ασθενής με προϋπάρχουσα μεγάλη η μετρίου βαθμού υπερμετρωπία που φορούσε γυαλιά από νεαρά ηλικία, θα χρειαστεί πρεσβυωπική διόρθωση ενωρίτερα από έναν μύωπα η έναν έμμετρωπα, καθώς τα γυαλιά υπερμετρωπίας επιβαρύνουν την προσπάθεια κοντινής προσαρμογής. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να αποφευχθεί (θεωρητικά τουλάχιστον) με χρήση φακών επαφής.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της πρεσβυωπίας γίνεται με την οφθαλμολογική εξέταση.

Αντιμετώπιση πρεσβυωπίας

Για έναν ασθενή που δεν έχει σημαντική διαθλαστική ανωμαλία, και συνεπώς καλή μακρινή όραση χωρίς γυαλιά, η περιστασιακή χρήση κοντινής μόνο συνταγής γυαλιών μπορεί να δώσει λύση. Σε άτομα που ήδη χρησιμοποιούν γυαλιά για μακρινή όραση, ενσωματώνεται ένας επιπλέον φακός για κοντινή εστίαση στην υπάρχουσα συνταγή τους. Εναλλακτικά, αν χρησιμοποιούνται φακοί επαφής, ο φακός του ενός ματιού μπορεί να συνταγογραφηθεί για κοντινή όραση, διατηρώντας τον άλλο για καλή μακρινή όραση.

Παρά το ότι έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι στον τομέα θεραπείας του φαινομένου της πρεσβυωπίας, δεν υπάρχει ακόμα μακροπρόθεσμα αποτελεσματικός τρόπος αποκατάστασης φυσιολογικής κοντινής και μακρινής όρασης με τον ίδιο αποτελεσματικό τρόπο όπως σε ένα νεαρό άτομο.

Είχαν γίνει πολλές προσπάθειες για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας χειρουργικά ή με λέιζερ, χωρίς όμως ικανοποιητικά αποτελέσματα. Οι πιο γνωστές, ήσαν η χειρουργική μέθοδος του Αμερικανού SCHACHAR, όπου εμφυτεύονταν μικροί πλαστικοί κύλινδροι (inplants) στο σκληρό χιτώνα (το άσπρο του ματιού), οι τομές με λέιζερ ή νυστέρι επίσης στο σκληρό χιτώνα και οι θερμοκαυτηριάσεις στη περιφέρεια του κερατοειδή χιτώνα του οφθαλμού.

Σήμερα υπάρχουν καινούριες μέθοδοι με λέιζερ (presby-lasik), με ραδιοσυχνότητες (θερμοκερατοπλαστική) και χειρουργικές, όπως η ένθεση πολυεστιακών ή προσαρμοστικών ενδοφακών εντός του οφθαλμού στη θέση του φυσικού φακού ο οποίος αφαιρείται ή η ένθεση φακού εντός του κερατοειδή (ενδοκερατικοί φακοί). Είναι πολλά υποσχόμενες μέθοδοι, οι οποίες ήδη εφαρμόζονται και συνεχώς εξελίσσονται.

Η τέλεια όμως λύση στο πρόβλημα της πρεσβυωπίας δεν έχει ακόμα βρεθεί.

Ένας έμμεσος, απλός και παλιός τρόπος για την “λύση” του προβλήματος, είναι το σύστημα MONOVISION. Με τη μέθοδο αυτή, χειρουργικά ή με λέιζερ ή ακόμα και με φακό επαφής, o ένας οφθαλμός γίνεται ελαφρά μυωπικός, ενώ ο άλλος γίνεται εμμετρωπικός. Με αυτόν τον τρόπο, με το ένα μάτι (το μυωπικό) βλέπουμε κοντά, ενώ με το άλλο (το εμμετρωπικό) βλέπουμε μακριά.

Η μέθοδος MONOVISION είναι ιδανική για ανθρώπους διατεθειμένους να δεχθούν ένα συμβιβασμό στη διόφθαλμη όραση τους, προκειμένου να είναι όσο γίνεται πιο ανεξάρτητοι από κάθε είδους διορθωτικά γυαλιά.

Μετά από αφαίρεση του φυσικού φακού σε μια επέμβαση καταρράκτη υπάρχει η δυνατότητα χρήσης ενδοφακών που εστιάζουν ταυτόχρονα κοντινά και μακρυνα αντικείμενα. Έχοντας όμως δυο σημεία εστίασης, οι φακοί αυτοί πρέπει να μοιράσουν την εισερχόμενη στο μάτι φωτεινή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να θυσιάζουν μέρος της ευκρίνειας της εικόνας σε σχέση με την εικόνα που θα παράγονταν από έναν φακό με μια και μονή εστιακή απόσταση όπως ο φυσικός φακός του ματιού η ένας μονοεστιακός τεχνητός ενδοφακός. Εκτός από την μείωση της ευκρίνειας οι πολυεστιακοί ενδοφακοί ενδέχεται να δημιουργούν συμπτώματα κατά την νυκτερινή οδήγηση (φωτοστέφανο γύρω από φωτεινές πηγές, μείωση διακριτικής ικανότητας σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού). Πολλοί ασθενείς προσαρμόζονται σταδιακά σε αυτά τα φαινόμενα μέσα στους πρώτους μήνες μετά την επέμβαση, αλλά σε μερικές περιπτώσεις τα συμπτώματα αυτά μπορεί να ενοχλούν μακροπρόθεσμα και ενδέχεται να αποτελέσουν αίτια αλλαγής του πολυεστιακού με μονοεστιακό ενδοφακό. Προκειμένου να αποφευχθούν τα παραπάνω προβλήματα, έχουν γίνει προσπάθειες σχεδίασης προσαρμοστικών ενδοφακών που έχουν ένα εστιακό σημείο του οποίου η θέση μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με την δράση του ακτινωτού μυ με αποτέλεσμα την εστίαση κοντινών αντικειμένων. Μέχρι σήμερα παρά τα ενθαρρυντικά σε μερικές περιπτώσεις αποτελέσματα οι φακοί αυτοί δεν έχουν καταφέρει να υποκαταστήσουν την φυσιολογική προσαρμογή και δεν έχουν τύχει ευρείας αποδοχής από την Οφθαλμολογική κοινότητα.

Μια άλλη τεχνική που μπορεί να παρακάμψει το πρόβλημα της μετεγχειρητικής πρεσβυωπίας μετά από επέμβαση καταρράκτη είναι ο υπολογισμός του ενός από τους δυο ενδοφακούς (συνήθως αυτός που προορίζεται για τον μη επικρατή οφθαλμό) ώστε να αφήσει το ένα μάτι ελαφρώς μυωπικό. Το μάτι αυτό δίνει πολύ καλή κοντινή όραση. Το άλλο μάτι διορθώνεται για μακριά, και έτσι ο ασθενής μπορεί να έχει ταυτόχρονα πολύ καλή κοντινή και μακρινή εστίαση χωρίς να χρειάζεται να καταβάλλει προσπάθεια και χωρίς ενοχλήσεις από πολυεστιακούς φακούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με οποιονδήποτε τρόπο και αν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της πρεσβυωπίας, η χρήση ΚΑΛΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ κατά την κοντινή εργασία, είναι απαραίτητη προκειμένου να επιτευχτεί βέλτιστη κοντινή όραση.

Παρά το ότι έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι στον τομέα μετεγχειρητικής εξάλειψης του φαινόμενου της πρεσβυωπίας, δεν υπάρχει ακόμα μακροπρόθεσμα αποτελεσματικός τρόπος αποκατάστασης φυσιολογικής κοντινής και μακρινής όρασης.

Πόσο συχνά πρέπει να εξετάζετε τα μάτια σας

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας, εάν δεν φοράτε γυαλιά ή φακούς επαφής, δεν έχετε συμπτώματα από τα μάτια και διατρέχετε χαμηλό κίνδυνο για ανάπτυξη μιας οφθαλμικής πάθησης, θα πρέπει να εξετάζεστε ως εξής:

• Κάθε πέντε έως δέκα χρόνια αν είστε κάτω από 40 χρονών.

• Κάθε δύο έως τέσσερα χρόνια εάν είστε 40-64 χρονών.

• Κάθε ένα έως δύο χρόνια εάν είστε 65 χρονών και άνω.

• Εάν φοράτε γυαλιά ή φακούς επαφής θα πρέπει να εξετάζεστε πιο συχνά.

Εάν παρατηρήσετε οτιδήποτε στην όρασή σας, κλείστε ραντεβού με τον οφθαλμίατρό σας όσο πιο σύντομα μπορείτε.

Διαβάστε επίσης

• Θολή όραση. Ποιες οι αιτίες που μπορεί να βλέπει θολά το ένα μάτι; Διατροφή για πρόληψη
• Κινδυνεύουν τα μάτια μας από την πολύωρη καθημερινή χρήση του υπολογιστή; Το Computer Vision Syndrome τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;
• Τροφές που κάνουν καλό στα μάτια. Τι είναι η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη;
• Τι ανάγκες από βιταμίνες έχουν τα μάτια μας; Κατάλληλες τροφές για τα μάτια
• Τι είναι το χαλάζιο στο μάτι; Σε τι διαφέρει από το κριθαράκι; Από τι προκαλείται και πώς αντιμετωπίζεται; Πώς προλαμβάνεται η υποτροπή; 
• Τι συμβαίνει και βλέπουμε μυγάκια, κηλίδες ή τριχίτσες στα μάτια μας; Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι; (floaters)
• Βιταμίνη Α για τα μάτια, την ανάπτυξη, το δέρμα, την ακμή. Σε ποιες τροφές βρίσκεται;

Επιπεφυκίτιδα. Φλεγμονή με συμπτώματα τα κόκκινα ερεθισμένα μάτια, τσίμπλα, δάκρυα, πρήξιμο

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το μάτι και το βλέφαρο καλύπτεται από μια μεμβράνη που το προστατεύει και λέγεται επιπεφυκότας (ο άσπρος χιτώνας του ματιού).

Τα ερεθισμένα μάτια φαίνονται να «κοκκινίζουν», διότι τον ερεθισμό τους συνοδεύει ερυθρότητα, που οφείλεται σε διαστολή των αγγείων, που βρίσκονται στη μεμβράνη. Αν αυτή η μεμβράνη, που καλύπτει το μπροστά μέρος του ματιού εκτός από τον κερατοειδή, φλεγμαίνει, τότε η κατάσταση καλείται επιπεφυκίτιδα.

Η επιπεφυκίτιδα είναι η φλεγμονή του επιπεφυκότα η οποία χαρακτηρίζεται από αγγειοδιαστολή (κοκκίνισμα του ματιού) και οίδημα.

Η επιπεφυκίτιδα είναι μία πολύ συχνή πάθηση. Το μάτι φαίνεται «κόκκινο» λόγω της υπεραιμίας (διαστολής αγγείων) που είπαμε και συνήθως υπάρχουν εκκρίσεις («τσίμπλα» ή δάκρυα). Οι εκκρίσεις, που είναι πιο πολλές το πρωί όταν ξυπνάμε, συνήθως «κολλάνε» και τα βλέφαρα. Έτσι, το πρωί έχουμε εκκρίσεις, κολλημένα βλέφαρα, κόκκινο μάτι και ένα αίσθημα ότι έχουμε ένα «ξένο σώμα» μέσα στο μάτι. Βέβαια, δεν αποκλείεται να έχουμε κάποιο ξένο σώμα, αλλά συνήθως το αντιλαμβανόμαστε αν κάτι «μπήκε» ή «κτύπησε» το μάτι μας.

Ανάλογα με το πόσο διαρκεί η φλεγμονή την διακρίνουμε σε χρόνια και οξεία επιπεφυκίτιδα. Έτσι μια χρόνια επιπεφυκίτιδα διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες. Τα συμπτώματα της οξείας επιπεφυκίτιδας είναι συνήθως πιο βαριά από την χρόνια.

Τις χωρίζουμε σε λοιμώδεις και μη λοιμώδεις ανάλογα με το αν ευθύνεται ή όχι κάποιος μικροοργανισμός (βακτήριο, ιός, μύκητας, παράσιτο) για την εμφάνισή της. Οι λοιμώδεις επιπεφυκίτιδες χαρακτηρίζονται κυρίως από την πυώδη έκκριση των ματιών δηλ. το τσίμπλιασμα το οποίο είναι συνεχές και άφθονο συνήθως, ειδικά στις βακτηριακές επιπεφυκίτιδες. Αντίθετα, όταν η έκκριση είναι λίγη και διαφανής τότε το πιθανότερο βρισκόμαστε μπροστά σε μια μη λοιμώδη επιπεφυκίτιδα. Οι μη λοιμώδεις επιπεφυκίτιδες διακρίνονται σε αλλεργικές, και σε ξηρές (λόγω έλλειψης δακρύων). Οι αλλεργικές οφείλονται στην αντίδραση των ματιών σε κάποιο παράγοντα που ερεθίζει τον ανοσοποιητικό μας σύστημα. Συνήθως υποφέρουμε από έντονη φαγούρα και τα βλέφαρα συχνά πρήζονται (οίδημα). Μπορεί να οφείλονται στο περιβάλλον και συνήθως προσβάλλονται και τα δύο μας μάτια ή μπορεί να οφείλονται και σε τοπικά αίτια (κολλύρια, αλοιφές, μακιγιάζ, φακοί επαφής κ.α.)

Το «κόκκινο» μάτι από επιπεφυκίτιδα μπορεί να εμφανίσει διάφορη βαρύτητα, εάν π.χ. είναι από βακτήριο (μικρόβιο), συνήθως έχουμε μεγάλη αντίδραση φλεγμονής (πολύ «κόκκινα» μάτια σαν να «στάζουν αίμα», πολλές εκκρίσεις. Η προσβολή του βλεννογόνου, που είπαμε καλείται επιπεφυκότας, από ιούς (αδενοϊούς), μπορεί να προκαλέσει έντονη σε συμπτώματα επιπεφυκίτιδα με οίδημα των βλεφάρων, μεγάλη δακρύρροια και συμμετοχή του κερατοειδούς, σε μια πάθηση πολύ μεταδοτική, που μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες και που είναι πιθανό να επηρεάσει μόνιμα την όραση. Όταν μαζί με τον επιπεφυκότα, προσβάλλεται και ο κερατοειδής (ο διαφανής χιτώνας του ματιού) έχουμε την λεγόμενη κερατοεπιπεφυκίτιδα. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά στις ιογενείς λοιμώξεις, τα συμπτώματα είναι πιο βαριά και μπορεί να προκληθεί και πτώση της όρασης αν προσβληθεί το κέντρο του κερατοειδούς. Οι πιο βαριές μορφές του είδους είναι η επιδημική κερατοεπιπεφυκίτιδα (οφείλεται σε αδενοϊούς) και η ερπητική κερατοεπιπεφυκίτιδα (οφείλεται στον ιό του έρπη).

Αν υπάρχει αλλεργία (σε παιδιά κυρίως την άνοιξη) τότε είναι λιγότερο κόκκινος ο επιπεφυκότας και υπάρχει έντονος κνησμός (φαγούρα). Η οξεία αλλεργική επιπεφυκίτιδα χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη, με κνησμό, οίδημα των βλεφάρων και χύμωση (οίδημα) του επιπεφυκότα. Για να προκληθεί η αλλεργική αντίδραση, πρέπει να προηγηθεί επαφή με το αντίστοιχο αλλεργιογόνο. Έτσι, ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει τις ουσίες που τον επηρεάζουν, ώστε να τις αποφεύγει, ενώ συνιστάται και η χρήση κολλύριων τεχνητών δακρύων ή πλύσεις με νερό, ώστε να απομακρυνθεί το αλλεργιογόνο, αν έχει ήδη εκτεθεί σε αυτό.

Μπορεί ένα κόκκινο μάτι, όπου η ερυθρότητα εντοπίζεται σε κάποιο σημείο, να οφείλεται σε κάποια μικρή αιμορραγία (δηλ. να έσπασε κάποιο «αγγειάκι» από βήχα, έντονη προσπάθεια, δυνατό «σκούπισμα» του προσώπου, κάποια παθολογική αιμορραγική διάθεση ή και χωρίς κανένα προφανή λόγο). Ονομάζεται υπόσφαγμα και περνάει χωρίς θεραπεία σε μια εβδομάδα περίπου.

Μπορεί τα μάτια μας να μας ενοχλούν και να μας κόβουν, να είναι απλώς ερεθισμένα από χίλια, μύρια αίτια (από τον καπνό σε αίθουσα που καπνίζουν, από τον αέρα, από τη σκόνη κ.ά.). Φυσικά αυτό είναι αθώο και αφού δεν συνοδεύεται από εκκρίσεις, πόνο ή μείωση της όρασης, συνήθως δεν χρειάζεται θεραπεία.

Συμπτώματα
Αυτό που αισθανόμαστε, όταν έχουμε επιπεφυκίτιδα ποικίλει ανάλογα με την μορφή της. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι το τσούξιμο, η αίσθηση ξένου σώματος, παροδική θολότητα της όρασης που καθαρίζει με το ανοιγοκλείσιμο του ματιού, φαγούρα και σε ορισμένες περιπτώσεις πόνος.

Έτσι εκτός από το κόκκινο χρώμα, που δηλώνει επιπεφυκίτιδα, άλλα συμπτώματα είναι:

Αίσθηση ξένου σώματος σε ένα ή και στα δύο μάτια
Κνησμό (φαγούρα) και κάψιμο σε ένα ή και στα δύο μάτια
Κιτρινωπή έκκριση από ένα ή και από τα δύο μάτια
Υπερβολική δακρύρροια από ένα ή και από τα δύο μάτια
Δημιουργία τσίμπλας ή κρούστας κατά τη νύχτα, που δυσχεραίνει το άνοιγμα των ματιών
Εξοίδηση (πρήξιμο) στα βλέφαρα

Θεραπεία
Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε κολλύρια, χωρίς την συμβουλή του οφθαλμιάτρου και ειδικά όταν δεν ξέρετε για τι προορίζεται το κάθε κολλύριο.

Στα φαρμακεία, πωλούνται βέβαια κάποια αντισηπτικά και αγγειοσυσταλτικά σκευάσματα για ήπιες περιπτώσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με προσοχή ως πρώτη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Το κρύο νερό της βρύσης μπορείτε να το χρησιμοποιείτε άφθονα και ανακουφίζει αποτελεσματικά. Αν τα συμπτώματα επιμείνουν η καλύτερη συμβουλή είναι να επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας.

Οι βακτηριακές επιπεφυκίτιδες θεραπεύονται με αντιβιοτικά κολλύρια και η διάρκεια θεραπείας είναι από μια έως δύο εβδομάδες και συνεχίζεται εφόσον υπάρχει ένδειξη και το αποφασίσει ο γιατρός.

Οι ιογενείς επιπεφυκίτιδες, όπως όλες οι ιώσεις, δεν έχουν μια συγκεκριμένη θεραπεία που καταπολεμά το αίτιο. Εξαίρεση αποτελεί ο ιός του έρπη για τον οποίο έχουμε συγκεκριμένο φάρμακο για την θεραπεία του αλλά δίνεται εφόσον διαγνωσθεί ο συγκεκριμένος ιός. Για τις υπόλοιπες μη ερπητικές επιπεφυκίτιδες και κερατοεπιπεφυκίτιδες, θα χρειασθεί να κάνουν τον κύκλο τους και η θεραπεία βοηθά στο να μειωθούν τα συμπτώματα. Συνήθως δίνεται ένα μικτό κολλύριο που περιέχει αντιβιοτικό και κορτιζόνη, αλλά δίνεται μόνο από το γιατρό και εφόσον αποκλεισθεί η ερπητική κερατίτιδα διότι η κορτιζόνη προκαλεί επιδείνωση της νόσου

Οι ξηρές κερατοεπιπεφυκίτιδες θεραπεύονται κυρίως με τεχνητά δάκρυα ενώ οι αλλεργικές υποχωρούν με αντιισταμινικά και κορτιζόνη πάντα βέβαια κάτω από ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση. Τόσο για την πρόληψη όσο και για την ανακούφιση της οξείας αλλεργικής επιπεφυκίτιδας υπάρχουν αρκετά κολλύρια (αγγειοσυσπαστικά, αντιισταμινικά κλπ.)

Κόκκινα και ερεθισμένα μάτια προκαλεί και η ελαττωμένη παραγωγή δακρύων, ιδιαίτερα συχνή σε γυναίκες της κλιμακτηριακής ή εμμηνοπαυσιακής ηλικίας ή στα πλαίσια ορισμένων συστηματικών παθήσεων. Η θεραπεία συνήθως περιορίζεται στη χορήγηση των κατάλληλων ανάλογα με το αίτιο τεχνητών δακρύων.

Ένα κόκκινο μάτι που πονά, (και ενίοτε δυνατά) μπορεί να κρύβει κάποια πιο σοβαρή πάθηση (όπως οξύ γλαύκωμα, όταν το μάτι είναι σκληρό και η κόρη μεγάλη και βλέπει θολά, καθώς και οξεία ιριδοκυκλίτιδα με πιο έντονη υπεραιμία γύρω από τον κερατοειδή, μικρή κόρη, αντίδραση μέσα στο μάτι και θολή όραση). Μπορεί να έχει τραυματιστεί το «τζάμι του ματιού», ο κερατοειδής, οπότε ο γιατρός με μία χρωστική θα βρει εάν υπάρχει πληγή (έλκος κ.ά.).

ΠΡΟΛΗΨΗ
Περιλαμβάνει:
- το συχνό πλύσιμο των χεριών,
- την χρήση καθαρής γάζας κάθε φορά που σκουπίζετε τα μάτια σας, την οποία θα πρέπει να πετάτε αμέσως, καθώς και την αποφυγή από κοινού χρησιμοποίησης με άλλους οποιουδήποτε πράγματος είναι πιθανόν να έλθει σε επαφή με το μάτια σας, όπως μαντιλάκια, πετσέτες, γυαλιά ηλίου, μεϊκάπ, οφθαλμικές σταγόνες ή μαξιλάρια.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι το χαλάζιο στο μάτι; Σε τι διαφέρει από το κριθαράκι; Από τι προκαλείται και πώς αντιμετωπίζεται; Πώς προλαμβάνεται η υποτροπή; 
• Πονοκέφαλος, ξηροφθαλμία, θολή όραση, κουρασμένα μάτια, πόνος στον αυχένα οφείλονται στο Computer Vision Syndrome. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;
• Τι συμβαίνει και βλέπουμε μυγάκια, κηλίδες ή τριχίτσες στα μάτια μας; Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι; (floaters)