Pίξτε την χοληστερίνη σας με τροφές, που περιέχουν, τα καλά, ακόρεστα λιπαρά.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Μία χρήσιμη συμβουλή, που έχει μόνιμη βάση σε ένα υγιεινό διαιτολόγιο είναι η αντικατάσταση των κορεσμένων (κακών) λιπαρών οξέων με ακόρεστα (καλά). Δεν είναι όλα τα λιπαρά κακά, και δεν είναι σωστό να απορρίψουμε τελείως την κατανάλωση λιπών από τη διατροφή μας, φοβούμενοι είτε την αύξηση βάρους, είτε την εμφάνιση κάποιας ασθένειας (π.χ., καρδιαγγειακής πάθησης). Το μυστικό είναι να γνωρίζουμε το είδος των λιπαρών που πρέπει να καταναλώνουμε και ποια να αποφεύγουμε, καθώς και την ποσότητα των λιπαρών που πρέπει να περιλαμβάνεται στο καθημερινό μας διατροφικό πρόγραμμα.

Η χοληστερόλη ή κοινώς χοληστερίνη είναι μια λιπαρή ουσία απαραίτητη στον οργανισμό, που συμμετέχει στη λειτουργία των κυττάρων και των ορμονών. Όμως η υπερβολική αύξηση της στο αίμα και η εναπόθεσή της στα τοιχώματα των αρτηριών είναι επικίνδυνη, γιατί δημιουργεί αθηρωματοσκλήρυνση. Ένα μεγάλο μέρος της χοληστερόλης παράγεται από τον ίδιο τον οργανισμό, στο συκώτι. Επιπλέον, προσλαμβάνουμε χοληστερόλη και από ορισμένα τρόφιμα, όπως τα αυγά, το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία της στεφανιαίας νόσου, δηλαδή της στηθάγχης και του εμφράγματος.

Τα λιπαρά αποτελούν βασικό στοιχείο της διατροφής (30-35% του συνόλου των θερμίδων στη μεσογειακή διατροφή), παρέχουν ενέργεια (9 θερμίδες ανά γραμμάριο), γεύση και περιέχουν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες Α, D και Ε. Επίσης, βοηθούν στην απορρόφηση μετάλλων, όπως το ασβέστιο και ο φωσφόρος. Ανάλογα με τη χημική τους δομή, τα λιπαρά διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: στα κορεσμένα, στα μονοακόρεστα και στα πολυακόρεστα.

Ανθυγιεινά λίπη και έλαια
 

Προσπαθήστε να τα μειώσετε γιατί μπορεί να ανεβάσουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.

 H αυξημένη πρόσληψή τους σχετίζεται με τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας και με την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και άλλων καρδιαγγειακών νοσημάτων, με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, του προστάτη, του ενδομητρίου και του παχέος εντέρου, και με την ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, υπέρτασης και άλλων εκφυλιστικών ασθενειών.

Κορεσμένα λιπαρά οξέα περιέχονται:

• στο βούτυρο, 
• στα λιπαρά μέρη των κρεάτων, 
• στα λιπαρά παράγωγα του κρέατος, 
• στα γλυκά, 
• στα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα και 
• στα έτοιμα γεύματα.

Από τα κορεσμένα λίπη δεν πρέπει να προέρχεται ποσότητα μεγαλύτερη του 1/3 του συνολικού λίπους της διατροφής.


Transfats Λιπαρά οξέα (Υδρογονωμένα φυτικά έλαια): φυτικά έλαια που έχουν υποστεί κάποια επεξεργασία για να είναι σκληρά (στερεά σε θερμοκρασία δωματίου), με αποτέλεσμα να γίνονται ανθυγιεινά, όπως τα κορεσμένα λιπαρά οξέα.
 Τα τρανς λιπαρά (trans fatty acids) αυξάνουν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης και μειώνουν τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης.

Βρίσκονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως γλυκά, κέικ και μπισκότα. Θα πρέπει να μειώσετε την κατανάλωσή τους.
 Ενώ μέχρι πριν μια δεκαετία τα τρανς λιπαρά οξέα περιέχονταν και στις μαργαρίνες του εμπορίου, πλέον η διαδικασία παραγωγής τους έχει αλλάξει και δεν χρησιμοποιείται πια η υδρογόνωση των φυτικών ελαίων που περιέχουν προκειμένου να μην εμπεριέχουν πια τρανς λιπαρά οξέα.


Τα καλά λίπη και έλαια είναι αυτά που πρέπει να προτιμάτε, γιατί μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης και την τάση του αίματος να πήζει. Η πρόσληψη υψηλών ποσοτήτων μονοακόρεστων λιπαρών (κυρίως από το ελαιόλαδο) έχει συσχετιστεί με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, διότι το ελαιόλαδο περιέχει υψηλά ποσά αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως φαινόλες και βιταμίνη Ε, οι οποίες προστατεύουν την οξείδωση της LDL χοληστερόλης (η οξειδωμένη μορφή είναι αθηρογόνος). Μάλιστα, η κατανάλωση 25 ml ελαιόλαδου την ημέρα αυξάνει την αντίσταση της LDL στην οξείδωση. Επιπρόσθετα, τα λιπαρά αυτής της κατηγορίας, εκτός από την αντιθρομβωτική και αντιαθηρογόνο δράση τους, δρουν προστατευτικά και απέναντι στον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών. Το ελαιόλαδο έχει και αντιυπερτασικές ιδιότητες, ενώ δρα κατά των μικροβίων στο πεπτικό σύστημα.


Ακόρεστα Λίπη /Έλαια: είναι πιο υγιεινά λίπη και βρίσκονται γενικά στις φυτικές τροφές, δηλαδή 

•   σε φρούτα, 

•   σπόρους, 

•   καρύδια και 

•   λαχανικά. 

Μπορούν να διαιρεθούν σε πολυακόρεστα (PUFA) και μονοακόρεστα (MUFA) λιπαρά οξέα και καθένα από αυτά πρέπει να συνιστά περίπου το 1/3 της συνολικής μας πρόσληψης σε λιπαρά οξέα. 


- Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα: περιλαμβάνονται 

•   στο ηλιέλαιο, 

•   τη σόγια, 

•   το σησαμέλαιο και 

•   το καλαμποκέλαιο.

- Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα: περιλαμβάνονται 

•   στο ελαιόλαδο και 

•   τα κραμβέλαιο.

Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα διακρίνονται σε Ωμέγα 3 και Ωμέγα 6 λιπαρά οξέα. Ο συνιστώμενος στόχος για την κατανάλωση πολυακόρεστων λιπαρών είναι έως 10% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας

Τα Ωμέγα 6 λιπαρά οξέα απαντώνται στο αραβοσιτέλαιο, το σογιέλαιο, το ηλιέλαιο, το καρδαμέλαιο και σε μαργαρίνες πλούσιες σε πολυακόρεστα. Όλα αυτά τα έλαια δεν έχουν τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιολάδου, και γι’ αυτό δεν θα πρέπει να θεωρούνται απαραίτητο στοιχείο της διατροφής μας όσο το αγνό παρθένο ελαιόλαδο.

Τα Ωμέγα 3 λιπαρά Οξέα είναι μια κατηγορία ακόρεστων λιπαρών οξέων που αποκαλούνται απαραίτητα λιπαρά οξέα, αφού δεν μπορούν να παραχθούν στο σώμα σε επαρκείς ποσότητες.

Τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί είναι πολύ καλές πηγές ωμέγα 3 λιπαρών. Σε μικρότερες ποσότητες βρίσκονται σε φυτά, όπως καρυδιά, σόγια, λιναρόσπορο και λινέλαιο. Οι γιατροί και οι διαιτολόγοι συνιστούν την πρόσληψη αυτών των υγιεινών λιπαρών οξέων, τα οποία διατηρούν την καρδιά σε καλή κατάσταση, ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι γενικά έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία.

Διαβάστε επίσης

• Τα τριγλυκερίδια και οι νέες αναθεωρημένες φυσιολογικές τιμές τους. Ποιος ο ρόλος της ζάχαρης και ποια η κατάλληλη διατροφή για την μείωσή τους.
• Η ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΕΙΝΑΙ AΝΕΒΑΣΜΕΝΗ; EINAI ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ;
• Εχετε κίτρινες πλάκες στα βλέφαρα; Λέγονται ξανθελάσματα και συνήθως οφείλονται στην χοληστερίνη.
• Ποιά είναι η κατάλληλη άσκηση για να χαθεί το “σωσίβιο” στην κοιλιά;
• Πόσο ωφέλιμα είναι τα αυγά; Πόσα αυγά επιτρέπεται να τρώμε καθημερινά;
• Ποια είναι η κατάλληλη δίαιτα για την μείωση της χοληστερίνης;

Επηρεάζεται η αντιπηκτική αγωγή από το αλκοόλ και τον καπνό; Τι πρέπει να προσέχουν όσοι παίρνουν αντιπηκτικά;.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τι είναι αντιπηκτική αγωγή;

Η χορήγηση φαρμάκων με τα οποία μειώνουμε την πηκτική ικανότητα του αίματος με σκοπό την ελάττωση της πιθανότητας δημιουργίας θρόμβου. Αυτό επιτυγχάνεται με την χορήγηση αντιαιμοπεταλιακών, κουμαρινικών ή τύπου ηπαρίνης αντιπηκτικά.

Γιατί και ποιοι πρέπει να λάβουν αντιπηκτική αγωγή.

Ο πιο συχνός τρόπος αντιμετώπισης των θρομβωτικών επεισοδίων είναι η χορήγηση αντιθρομβωτικών ουσιών, με σκοπό την πρόληψη της επέκτασης του ήδη σχηματισμένου θρόμβου ή του σχηματισμού νέου θρόμβου ή εμβολής. Οι σπουδαιότερες φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται γι αυτό το σκοπό, είναι αντιπηκτικές ουσίες όπως η ηπαρίνη και τα παράγωγά της και τα κουμαρινικά αντιπηκτικά (Βαρφαρίνη και Sintrom).

Αντιπηκτική αγωγή λαμβάνουν:

• •                ασθενείς με φλεβοθρόμβωση.
• •                ασθενείς με πνευμονική εμβολή.
• •                ασθενείς με αρτηριακή εμβολή.
• •                ασθενείς με αρτηριακή νόσο, έμφραγμα του μυοκαρδίου.
• •                ασθενείς με προσθετικές καρδιακές βαλβίδες.

για πρόληψη ασθενείς:

• •                με κολπική μαρμαρυγή
• •                με βαλβιδοπάθεια
• •                με κληρονομική θρομβοφιλία και θρομβωτικό επεισόδιο

Αντιαιμοπεταλιακά

Ο κυριότερος εκπρόσωπος είναι το ακετυλοσαλικυλικό οξύ ή ασπιρίνη
Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ σε μικρές δόσεις αναστέλλει το σχηματισμό λευκού θρόμβου, αλλά σε μεγάλες μπορεί να τον ευοδώνει.
Η κύρια ανεπιθύμητη ενέργειά του είναι η γαστρορραγία, γι' αυτό αντενδείκνυται σε ασθενείς με ιστορικό γαστρορραγίας ή έλκους στο ανώτερο πεπτικό σύστημα.
Χορηγείται σε δόση 75-300 mg ημερησίως σε στεφανιαία νόσο αλλά και όπου υπάρχει ανάγκη κλασικής αντιπηκτικής αγωγής και δεν μπορεί να εφαρμοσθεί (π.χ. κολπική μαρμαρυγή, θρομβοφλεβίτιδα, τεχνητές βαλβίδες, σε ασθενείς πολύ μεγάλης ηλικίας ή με αιμορραγική διάθεση ή με περικαρδίτιδα, κ.λ.π

Ηπαρίνη

Χορηγείται συνήθως ενδονοσοκομειακά για οξείες καταστάσεις και μικρό χρονικό διάστημα.

Κουμαρινικά αντιπηκτικά

Τα κουμαρινικά είναι ποικιλία αντιπηκτικών που χορηγούνται από το στόμα για καταστάσεις που χρήζουν μακροχρόνια αγωγή .

Ο χρόνος προθρομβίνης μετριέται καθημερινά αρχικά, σε αραιότερα διαστήματα κατόπιν και όταν έχει επιτευχθεί ο επιθυμητός χρόνος προθρομβίνης σε αλλεπάλληλες εξετάσεις, κάθε μήνα.
Τα πιο κοινά κουμαρινικά είναι η ασενοκουμαρόλη (Sintrom) (συνήθως 1-8 mg/ημ.) και σπάνια η ουαρφαρίνη (Parwarfarin) (συνήθως 1-10 mg/ημ.).

Η πιο σοβαρή επιπλοκή τους είναι η αιμορραγία. Αν εμφανισθεί αιμορραγία, συνήθως αρκεί η διακοπή του φαρμάκου. Αν χρειασθεί, σαν αντίδοτο, μπορεί να δοθεί παρεντερικά βιταμίνη Κ (5-20 mg) σαν αντίδοτο.

Τα νεότερης γενιάς αντιπηκτικά φάρμακα

Πρόσφατα, η σύγχρονη φαρμακολογία κατασκεύασε αντιπηκτικά φάρμακα που δρουν στο μηχανισμό της πήξης του αίματος, αλλά ανεξάρτητα από τη βιταμίνη Κ. Τα φάρμακα αυτά έχουν το πλεονέκτημα να επιτυγχάνουν σταθερό αντιπηκτικό αποτέλεσμα, που δεν επηρεάζεται από άλλα φάρμακα ή τροφές και κυρίως χωρίς την ανάγκη εργαστηριακής παρακολούθησης.

Υπάρχουν τρία τέτοια φάρμακα σε στάδιο κλινικής χρήσης: το dabigatran (Pradaxa) της Boheringer Ingellheim, το rivaroxaban (Xarelto) της Bayer, και το apixaban (Eliquis) της Pfizer και της Bristol Myers Squibb. Ήδη, το πρώτο έχει λάβει ένδειξη για χορήγηση στην κολπική μαρμαρυγή, ενώ σύντομα θα ακολουθήσουν και τα άλλα δύο. Και τα τρία έχουν συγκριθεί με την κλασική αντιπηκτική θεραπεία σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.

Φαίνεται πως τα νέα φάρμακα είναι εξίσου αποτελεσματικά ή και περισσότερο αποτελεσματικά από την κλασική αντιπηκτική αγωγή όσον αφορά στην πρόληψη των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Επιπλέον, τα νέα φάρμακα έχουν μικρότερο αιμορραγικό κίνδυνο από την κλασική θεραπεία. Αυτά τα ευρήματα σε συνδυασμό με την ευκολία χορήγησης χωρίς ανάγκη εργαστηριακού ελέγχου τα κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλή σε ιατρούς και ασθενείς.

Τι πρέπει να προσέχουν όσοι λαμβάνουν αντιπηκτικά.

Όσοι κάνουν ένεση ηπαρίνης συνήθως την κάνουν ενδονοσοκομειακά οπότε οι γιατροί έχουν τον πλήρη έλεγχο.

Όσοι παίρνουν αντιαιμοπεταλιακά της νέας γεννιάς (Plavix, Ticlid κλπ) πρέπει σε τακτά χρονικά διαστήματα (ανά δύο με τρείς μήνες) να κάνουν έλεγχο ηπατικό μια και έχει βρεθεί ότι σε μεγάλο αριθμό ασθενών επηρεάζονται οι τρανσαμινάσες.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για αυτούς που λαμβάνουν μόνοι τους στο σπίτι κουμαρινικά αντιπηκτικά. 

Θα πρέπει στην αρχή τουλάχιστον ανά εβδομάδα και αργότερα ανά 15-30 ημέρες να κάνουν έλεγχο  του χρόνου προθρομβίνης η καλλίτερα του INR. Η τιμή του πρέπει να βρίσκεται μέσα σε κάποια πλαίσια που εξαρτώνται από την πάθηση, για την οποία δίδεται η αντιπηκτική αγωγή (ίδε πίνακα πιο κάτω).

Όσο πιο μεγάλη η τιμή του INR τόσο πιο μεγαλύτερο είναι το αντιπηκτικό αποτέλεσμα αλλά παράλληλα και μεγαλύτερος ο κίνδυνος αιμορραγίας. Γι΄ αυτό πρέπει να ακολουθούνται αυστηρά οι οδηγίες του γιατρού.

Πώς λαμβάνονται

Το αντιπηκτικό λαμβάνεται ΜΙΑ φορά την ημέρα, καλύτερα μακριά από τα γεύματα, το απόγευμα ή το βράδυ.Συμβουλεύομε να λαμβάνεται πάντα την ίδια ώρα με ιδιαίτερη προσοχή να μην γίνει λάθος.

Δίαιτα

Aν κάνετε αντιπηκτική αγωγή μπορείτε να τρώτε απ’όλα αποφεύγοντας όμως τις υπερβολές. Tα από του στόματος αντιπηκτικά φάρμακα είναι αντιβιταμίνες K, επομένως κάθε αύξηση ή μείωση της καθημερινής πρόσληψης της βιταμίνης K  από τον οργανισμό θα επηρεάσει το χρόνο προθρομβίνης. Έτσι το διαιτολόγιο σας θα πρέπει να είναι ισορροπημένο ως προς την περιεκτικότητα της βιταμίνης K

Διατροφή και αντιπηκτική αγωγή με Sintrom 

    Όπως προαναφέραμε, το Sintrom είναι ένα φάρμακο το οποίο αναστέλλει την παραγωγή της προθρομβίνης και δρα ως ανταγωνιστής της βιταμίνης Κ. Η βιταμίνη Κ μπορεί να παρέμβει στην δράση της αντιπηκτικής αγωγής, αυξάνοντας τις πιθανότητες να θρομβωθεί το αίμα. Αν λαμβάνετε Sintrom θα πρέπει να έχετε μια ισορροπημένη διατροφή. Μην αλλάξετε ξαφνικά την πρόσληψη της βιταμίνης Κ. Είναι σημαντικό να διατηρήσετε ένα σταθερό επίπεδο της συγκεκριμένης βιταμίνης στο μενού σας. 

Τα τρόφιμα που πρέπει να προσέχετε είναι:

Θα πρέπει να αποφεύγετε τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ. Μερικά από αυτά είναι : 


• Συκώτι βοδινού και χοιρινού 


• Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (αντίδια, βλίτα, σπανάκι, μαρούλι) 


• Τριφύλλι


• Σπαράγγια 


• Μπρόκολο


• Κουνουπίδι 


• Λαχανάκια Βρυξελλών 


• Παντζάρια


• Γογγύλια 


• Λάχανο 


• Κρόκος αυγών


• Γάλα και γιαούρτι 


• Μέλι 


• Φασολάκια 


• Μπάμιες


• Κολοκυθάκια 


• Ντομάτες 


• Μαϊντανός


• Κάρδαμο


• Σόγια και παράγωγα αυτής (π.χ, σογιέλαιο) 


• Χυμοί των προαναφερθέντων λαχανικών


• Αλκοόλ 


• Αναψυκτικά τύπου cola 


• Καφές 


• Πράσινο τσάι

Σαλάτες και φαγητά με λαχανικά που μπορείτε να καταναλώνετε:
 
     Επειδή η βιταμίνη Κ βρίσκεται κυρίως σε φυτικά προϊόντα, προκειμένου να εμπλουτίσετε το διαιτολόγιό σας με λαχανικά, μπορείτε να επιλέξετε από τα παρακάτω τρόφιμα για να δημιουργήσετε τις σαλάτες σας και άλλα πιάτα : 


• Αγγούρι 


• Καρότα (βραστά ή ωμά)


• Ψητές πιπεριές (πράσινες και Φλωρίνης) 


• Ψητές μελιτζάνες
• Ψητά μανιτάρια
• Καλαμπόκι

Tο αλκοόλ μεταβολίζεται στο συκώτι όπως τα αντιπηκτικά φάρμακα γι’ αυτό επιτρέπεται η μέτρια μόνο χρήση αυτού και κατά τη διάρκεια των γευμάτων. O καπνός είναι πλούσιος σε βιταμίνη K, ανταγωνίζεται τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων και συνεπώς δεν επιτρέπεται το κάπνισμα που ούτως ή άλλως προκαλεί σοβαρές βλάβες στην υγεία.

Αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα

Μερικά φάρμακα επηρεάζουν αυξάνοντας ή μειώνοντας την δράση των αντιπηκτικών.Γι αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται ΜΟΝΟ αν είναι απολύτως απαραίτητα και ελέγχοντας συχνά το ΙΝR μήπως χρειαστεί να τροποποιηθεί η δοσολογία.

Μπορείτε να πάρετε:

• • σαν αντιπυρετικό = παρακεταμόλη.
• • σαν παυσίπονο = ιβοπρουφένη.
• • σαν αντιβιοτικό = αμοξυκιλλίνη.

Πρέπει να αποφεύγετε τις ενδομυϊκές ενέσεις για να μην δημιουργηθούν αιματώματα που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά.Αν όμως πρέπει να γίνουν, τότε θα πιέσετε καλά και σταθερά, αρκετή ώρα στο σημείο της ένεσης.

Τα υποδόρια εμβόλια μπορούν να γίνονται άφοβα.

Στην πραγματικότητα διαταραχή προκύπτει όταν αλληλεπιδρούν περισσότεροι του ενός παράγοντες όπως ΕΜΕΤΟΙ, ΔΙΑΡΡΟΙΕΣ, ΠΥΡΕΤΟΣ κ.λ.π. 

Σε άλλες ασθένειες

Σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα υγείας όπως πυρετός,διάρροιες κ.λ.π. μπορεί να επηρεαστεί και τo INR και να χρειαστεί περιστασιακά τροποποίηση της δοσολογίας.

Τι πρέπει να κάνετε αν παραλείψετε την θεραπεία μιας ημέρας.

Αν για κάποιο λόγο ξεχάσετε να πάρετε μια μέρα την αντιπηκτική αγωγή σας, δεν πρέπει να σας πανικοβάλει, αλλά ούτε και πρέπει να πάρετε διπλή αγωγή την επόμενη μέρα. Συνεχίζετε την επόμενη μέρα, παίρνοντας την ίδια ώρα την αντιπηκτική σας θεραπεία.

Πηγή:

ΠΑΙΡΝΕΤΕ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ; XΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ. ΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ.

Αλκοόλ, χόρτα, λαχανικά, επηρεάζουν την αντιπηκτική αγωγή.

Μedlab Iατρικό Ινστιτούτο

Bloomfield HE, Krause A, Greer N, Taylor BC, Macdonald R, Rutks I, Reddy P, Wilt TJ.Meta-analysis: Effect of Patient Self-testing and Self-management of Long-Term Anticoagulation on Major Clinical Outcomes. Ann Intern Med. 2011;154(7):472-482.

Προλάβετε το Εγκεφαλικό Επεισόδιο αν έχετε κολπική μαρμαρυγή. Ένας ασθενής εξομολογείται. Κολπική μαρμαρυγή και ανάπτυξη θρόμβων

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός κατά των Εγκεφαλικών Επεισοδίων (World Stroke Organization) έχει καθιερώσει την 29η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφαλικών Επεισοδίων για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη «σύγχρονη αυτή πανδημία», η οποία απειλεί, όχι μόνο την επιβίωση, αλλά και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου για τα άτομα που υποφέρουν από κολπική μαρμαρυγή είναι πενταπλάσιος από τον κίνδυνο για άτομα που δεν πάσχουν από τη νόσο. Περίπου ένα στα πέντε εγκεφαλικά επεισόδια αποδίδεται στην κολπική μαρμαρυγή. Aπό το σύνολο των 35.000 εγκεφαλικών επεισοδίων που συμβαίνουν κάθε χρόνο στην χώρα μας τα 7000 οφείλονται στην κολπική μαρμαρυγή.

Η κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ) είναι μια ιατρική κατάσταση στην οποία διαταράσσεται ο φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός αυξάνοντας την πιθανότητα ανάπτυξης θρόμβων άρα και τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Κολπική μαρμαρυγή και ανάπτυξη θρόμβων

Στην κολπική μαρμαρυγή οι άνω κόλποι της καρδιάς δεν συσπώνται κανονικά, αλλά παρατηρείται ένα τρέμουλο. Η γρήγορη και ακανόνιστη κολπική δραστηριότητα μειώνει την αποδοτικότητα της άντλησης του αίματος από τους κόλπους προς τις κοιλότητες της καρδιάς (ή κοιλίες). Το αίμα που λιμνάζει μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη θρόμβων στην καρδιά. Ένας τέτοιος θρόμβος μπορεί να αποκολληθεί και, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, να φτάσει σε μικρότερα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο ή σε άλλα μέρη του σώματος και να τα αποφράξει. Γι’ αυτό, η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να έχει αρκετές σοβαρές επιπλοκές. Όταν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου υποστούν απόφραξη, μπορεί να προκληθεί εγκεφαλικό επεισόδιο.

Κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικά επεισόδια

Τα εγκεφαλικά επεισόδια που οφείλονται στην κολπική μαρμαρυγή είναι συνήθως σοβαρά και οδηγούν σε υψηλότερο κίνδυνο παράλυσης και θανάτου. Γι' αυτόν τον λόγο, τα αντιπηκτικά χρησιμοποιούνται συχνά σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου μέσω της μείωσης του σχηματισμού θρόμβων. Τα φάρμακα αυτά είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά, ωστόσο μπορούν να περιπλέξουν τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης σε οξείες καταστάσεις όπως τα ατυχήματα, η μείζων αιμορραγία ή οι χειρουργικές επεμβάσεις.

Κολπική μαρμαρυγή και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης

Κάθε χρόνο, ένας στους πενήντα ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή αντιμετωπίζει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, π.χ. μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση, ένα ατύχημα ή μια ανεξέλεγκτη αιμορραγία. Για έναν ασθενή που παίρνει αντιπηκτικά, μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση έχει πενταπλάσια πιθανότητα να οδηγήσει σε μείζονα αιμορραγία από ό,τι μια προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση. Σε αυτές τις καταστάσεις, η ταχεία αναστροφή της αντιπηκτικής δράσης μπορεί να βοηθήσει πολύ.

Ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει

Ο ουσιαστικός διάλογος ασθενών-ιατρών είναι άκρως σημαντικός, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση χρόνιων καταστάσεων όπως η κολπική μαρμαρυγή. Μέσω του διαλόγου ο ασθενής μπορεί να καταλάβει τις διαθέσιμες επιλογές του, είναι σε θέση να συμμετέχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία του και επίσης γνωρίζει ποιες πληροφορίες είναι σημαντικό να κοινοποιεί αν προκύψει μια έκτακτη ανάγκη. Αυτή η γνώση τον καθησυχάζει και του επιτρέπει να ελέγχει την κατάστασή του κι έτσι μπορεί να ζει τη ζωή του στο έπακρο.

Σημαντικό παράδειγμα η ιστορία του Έντουαρντ, ενός ακμαίου εβδομηντάχρονου που διαγνώστηκε πριν από πέντε χρόνια με κολπική μαρμαρυγή και από τότε παίρνει αντιπηκτικά.

Ο Έντουαρντ είχε τεράστιο όφελος από το γεγονός ότι συμβουλεύτηκε τη γιατρό του για τη θεραπεία που παίρνει για την κολπική μαρμαρυγή και διατήρησε ανοιχτό έναν καλό δίαυλο επικοινωνίας και διαλόγου.

Η ιστορία ενός ασθενούς

«…μας δόθηκε η ευκαιρία να ακολουθήσουμε το όνειρό μας και να πάρουμε ξανά τους δρόμους»

Ο Έντουαρντ εξηγεί: «Ήμουν πάντα πολύ δραστήριος. Στα νιάτα μου ήμουν μαραθωνοδρόμος και τώρα παίζω τένις δύο φορές την εβδομάδα στο γήπεδο της γειτονιάς μας. Εκτός από τον αθλητισμό και την οικογένειά μου, το τρίτο πάθος που έχω στη ζωή είναι τα ταξίδια. Με τη σύζυγό μου, την Άννα, ταξιδεύαμε σε ολόκληρο τον κόσμο – μέχρι που γεννήθηκαν τα δύο παιδιά μας. Μετά, αφεθήκαμε στους γρήγορους ρυθμούς της οικογενειακής και της επαγγελματικής μας ζωής. Όταν η σύζυγός μου βγήκε πια στη σύνταξη, πριν από έξι μήνες, μας δόθηκε η ευκαιρία να ακολουθήσουμε το όνειρό μας και να πάρουμε ξανά τους δρόμους. Κάναμε σχέδια να ταξιδέψουμε στη Γαλλία και να κάνουμε ποδηλασία στις Άλπεις, κάτι που ήταν για μας όνειρο ζωής.

«…είναι ασφαλές να κάνω τόσο μακρινό ταξίδι με μια τέτοια ιατρική κατάσταση;»

O μεγάλος μου γιος με ρώτησε πάνω στην κουβέντα αν είναι ασφαλές να κάνω τόσο μακρινό ταξίδι με μια τέτοια ιατρική κατάσταση και τότε συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσαν ενδεχομένως να υπάρχουν κίνδυνοι. Αποφάσισα να συμβουλευτώ τη γιατρό μου και να ζητήσω τη συμβουλή της σχετικά με τα μακρινά ταξίδια με μια τέτοια ιατρική κατάσταση.

Η γιατρός, μου είπε ότι, για τους ανθρώπους που παίρνουν αντιπηκτικά, ο κίνδυνος είναι πάντα αυξημένος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως μια χειρουργική επέμβαση, ιδιαίτερα όταν κάνουν ένα περιπετειώδες ταξίδι σαν αυτό που σχεδιάζαμε με τη σύζυγό μου.

«…υπάρχουν λύσεις για τη διακοπή της αντιπηκτικής δράσης… Η θεραπεία που παίρνω για την κολπική μαρμαρυγή δεν είναι ανάγκη να σταθεί εμπόδιο»

Μετά το αρχικό μου σοκ, η γιατρός με καθησύχασε και μου εξήγησε ότι, για το συγκεκριμένο αντιπηκτικό που παίρνω, υπάρχουν λύσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί των επειγόντων μπορούν να διακόψουν αμέσως την αντιπηκτική δράση του φαρμάκου που παίρνω για την κολπική μαρμαρυγή.

Μια άλλη χρήσιμη συμβουλή που μου έδωσε είναι ότι πρέπει πάντα να ενημερώνω τους άλλους γιατρούς, ιδιαίτερα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ότι παίρνω αντιπηκτική αγωγή και να διευκρινίζω ποιο είναι το αντιπηκτικό που παίρνω. Μου έδωσε μια Κάρτα Προειδοποίησης Ασθενούς, που τώρα την παίρνω πάντα μαζί μου, όπου κι αν πηγαίνω. Ακόμα κι έτσι, ο γιος μας δεν ήταν καθόλου ενθουσιασμένος με την ιδέα ότι θα ανεβαίναμε με το ποδήλατο στο Alpe d'Huez της Γαλλίας. Πάντως, εμείς πήγαμε και περάσαμε καταπληκτικά μαζί, χωρίς να μας τύχει κανένα απρόβλεπτο. Ήδη καταστρώνουμε το επόμενο εγχείρημά μας και ξέρουμε ότι η θεραπεία που παίρνω για την κολπική μαρμαρυγή δεν είναι ανάγκη να σταθεί εμπόδιο.»

«Η προσωπική ιστορία του Έντουαρντ δείχνει ότι τα αντιπηκτικά που συνταγογραφούνται για την ΚΜ δεν είναι υποχρεωτικό να εμποδίζουν την εκπλήρωση των ονείρων ενός ασθενούς, όποια κι αν είναι η ηλικία του.

Έτσι κάθε ασθενής με κολπική μαρμαρυγή που θέλει να κυνηγήσει τα όνειρά του να συμβουλεύεται πρώτα τον γιατρό του ώστε να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι.


Διαβάστε επίσης

• Κολπική μαρμαρυγή. Ποια τα συμπτώματά της, πως σχετίζεται με την άνοια, το εγκεφαλικό επεισόδιο και το αλκοόλ; Διατροφή και Πρόληψη
• Κολπική μαρμαρυγή: Σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν όσοι άνθρωποι υποφέρουν από κατάθλιψη
• Καρδιακή αρρυθμία. Τι είναι; Πόσο επικίνδυνη είναι; Πώς αντιμετωπίζεται; Πώς προλαμβάνεται;
• ΠΑΙΡΝΕΤΕ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ; XΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ. ΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ.
• Οι νεότερες εξελίξεις στη καδιαγγειακή ιατρική στο Διεθνές Συνέδριο Heart Vessels & Stroke
• Ποιοι πρέπει να παίρνουν αντιπηκτική αγωγή; Ποια είναι τα αντιπηκτικά φάρμακα και τι πρέπει να προσέχουμε;

Πώς προλαμβάνεται η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση; Πώς εκδηλώνεται; Που οφείλεται;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Αν δημιουργηθεί θρόμβος στο πόδι σας, ενδέχεται να επηρεάσει την κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει έντονο πόνο και πρήξιμο. Ενδέχεται να προκαλέσει μόνιμη ζημία στο πόδι σας.

Αν δημιουργηθεί θρόμβος, μέρος αυτού ενδέχεται να μετακινηθεί εντός των φλεβών προς τους πνεύμονές σας και να φράξει την παροχή αίματος. Χωρίς αίμα, οι πνεύμονές σας δεν μπορούν να τροφοδοτήσουν με οξυγόνο το υπόλοιπο σώμα σας. Μπορεί να σας προκαλέσει δύσπνοια, ή σε σπάνιες περιπτώσεις, θάνατο.

Η θρόμβωση αφορά κυρίως το εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο, και είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οιανδήποτε ασθενή που παραμένει στο κρεβάτι για μέρες, ή ακόμα και σε ασθενή που υπέστη ένα απλό κάταγμα, ή υπεβλήθη σε μικρής ή μεγάλης βαρύτητας χειρουργική επέμβαση. Σε παραμελημένες μορφές είναι δυνατόν να εξελιχτεί σε θρόμβωση και του επιπολής φλεβικού δικτύου, να επηρεάσει ακόμη και το αρτηριακό δίκτυο, και να οδηγήσει σε γάγγραινα του ποδιού και νέκρωση.

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να μην προκαλέσει καθόλου συμπτώματα και να μην γίνει αντιληπτή από τον ασθενή, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη στο πόδι, γνωστή και ως μεταθρομβωτικό σύνδρομο, σε χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ή σε δυνητικά θανατηφόρο πνευμονική εμβολή.

Το κύριο σύμπτωμα είναι το οίδημα του μέλους που μπορεί να συνδυάζεται και με άλγος. Άλλες εκδηλώσεις είναι η ερυθρότητα, η γενικότερη αίσθηση δυσφορίας του μέλους, και σπανιότερα ο πυρετός. Τα συμπτώματα αυτά λαμβάνονται σοβαρά υπ΄ όψιν, στους ασθενείς με αυξημένους προδιαθεσικούς παράγοντες. Στις παραμελημένες περιπτώσεις παρατηρείται μεγάλο οίδημα του σκέλους, κυάνωση, φυσαλίδες και εκτεταμένες νεκρώσεις του δέρματος.

Η πνευμονική εμβολή εμφανίζεται κυρίως με δύσπνοια και πλευριτικό άλγος. Σπανιότερα εμφανίζεται βήχας, αιμόπτυση και εφίδρωση. Η απώλεια αισθήσεων, αποτελεί βαριά εκδήλωση της νόσου. Θα πρέπει να σημειωθεί και η πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, χωρίς κλινική σημειολογία, που είναι σαφώς καλύτερης πρόγνωσης, αλλά και ταυτόχρονα είναι και ύπουλη, καθώς μπορεί να εξελιχθεί, αθόρυβα, σε βαριά μορφή.

Οι θεραπείες θα μειώσουν κατά τα δύο τρίτα τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβων.
Ο ακόλουθος κατάλογος παρουσιάζει τους κύριους παράγοντες που σας θέτουν σε κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο:
Ø   σοβαρή κάκωση (φυσικός τραυματισμός)
Ø   εντατική φροντίδα

Ø   μετατόπιση γονάτου ή ισχίου
Ø   παρατεταμένη εγχείρηση
Ø   εμβολή

Ø  καρδιακή ανεπάρκεια

Ø   καρκίνος

Ø   οξεία πνευμονοπάθεια

Ø   οξεία λοίμωξη ή φλεγμονή

Ø   αντιμετώπιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης στο παρελθόν

Τι πρέπει να κάνετε

Πρέπει να βοηθήσετε την ομάδα νοσηλείας σας να μειώσει τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβου.

Ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο θα πρέπει:
1. να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε οποιαδήποτε χάπια ή ενέσεις, σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας για τη μείωση του κινδύνου

2. να φοράτε τις αντιθρομβωτικές σας κάλτσες

3. να αποφεύγετε να κάθεστε ή να ξαπλώνετε στο κρεβάτι για πολύ ώρα

4. να περπατάτε όσο συχνά σας συνέστησε ο γιατρός σας.

Προτού εξέλθετε από το νοσοκομείο, ρωτήστε το γιατρό σας τι πρέπει να κάνετε όταν βρίσκεστε πλέον στο σπίτι.

Ενημερωθείτε:

• για πόσο διάστημα θα πρέπει να φοράτε τις αντιθρομβωτικές κάλτσες
• εάν θα πρέπει να λάβετε φαρμακευτική αγωγή
• για τη φυσική άσκηση που θα πρέπει να ακολουθήσετε
• εάν θα πρέπει να αποφεύγετε το αλκοόλ
• για ό,τι άλλο θα πρέπει να κάνετε εσείς και η οικογένειά σας ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβου

Τι να προσέξετε κατά την νοσηλείας σας

Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο, καλέστε αμέσως για βοήθεια. Μετά την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο, θα αξιολογηθεί ο κίνδυνος δημιουργίας θρόμβων στα πόδια ή τους πνεύμονές σας. Το επίπεδο επικινδυνότητάς σας εξαρτάται από:

Ø  πόνο ή πρήξιμο στα πόδια

Ø  πόνο στους πνεύμονες ή το στήθος
Ø  δύσπνοια.

Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά
 τα συμπτώματα μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο, τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό σας ή μεταβείτε απευθείας στο τμήμα Επειγόντων Περιστατικών οποιουδήποτε νοσοκομείου.

Πώς μπορεί να προληφθεί;

• Γενικά, συνιστάται η κατά το δυνατόν αποφυγή παρατεταμένων χρονικών διαστημάτων ακινησίας.
• Κατά τη διάρκεια ενός πολύωρου αεροπορικού ταξιδιού, συνιστάται καλή ενυδάτωση, αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και άσκηση των ποδιών, είτε με μυϊκή σύσπαση των μυών της γάμπας είτε με περπάτημα στο διάδρομο του αεροπλάνου, κάθε 30 λεπτά.
• Στους υπέρβαρους ασθενείς, συνίσταται η απώλεια βάρους, καθώς η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης.
• Το σημαντικότερο είναι να ελέγχονται οι παράγοντες κινδύνου έτσι ώστε να αξιολογείται σωστά ο ασθενής και να χορηγείται η κατάλληλη αγωγή προφύλαξης.

Διαβάστε επίσης 

• Τι να προσέξετε στην φλεβική θρόμβωση. Πώς σχηματίζεται ο θρόμβος;
• 18 προβλήματα των ποδιών μας, που μας προειδοποιούν για τη συνολική μας υγεία;
• Πως προλαμβάνεται η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση; Που οφείλεται και ποια τα συμπτώματά της;
• Τι είναι το Λεμφοίδημα και σε ποιές παθήσεις παρουσιάζεται; Ποιά τα συμπτώματα εκτός από το έντονο πρήξιμο; Τι μπορείτε να κάνετε για την αντιμετώπιση του;
• Ποιοι πρέπει να παίρνουν αντιπηκτική αγωγή; Ποια είναι τα αντιπηκτικά φάρμακα και τι πρέπει να προσέχουμε;
• Διατροφή και ασκήσεις για πρησμένα και κουρασμένα πόδια