Βότανα κατάλληλα για παθήσεις του αναπνευστικού, με αποχρεμπτική, αντιβηχική, βλεννολυτική δράση

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με ερεθιστικούς και επιβλαβείς μικροοργανισμούς όπως σκόνη, καυσαέριο, μούχλα, μύκητες και τοξίνες που απειλούν την υγεία των πνευμόνων μας. Οι παθήσεις που παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της ρύπανσης της ατμόσφαιρας είναι η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα, η βρογχίτιδα, το εμφύσημα και η πνευμονία είναι μερικές από αυτές.
Η φύση έχει φροντίσει και για το αναπνευστικό σύστημα. Στο φαρμακείο της μπορεί κανείς να βρει μεγάλη ποικιλία βοτάνων που αναπτύσσουν αποχρεμπτική και αντιβηχική δράση και άλλα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις των πνευμόνων, το άσθμα, τις φλεγμονές και άλλες συναφείς παθήσεις.

H χρήση των βοτάνων δεν υποκαθιστά τυχόν φαρμακευτική αγωγή και η χρήση τους πρέπει να γίνεται με προσοχή, αφού αλόγιστη κατανάλωση μπορεί να επιφέρει αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, ακόμη δε και βλάβη της υγείας μας.


ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ 

Είναι ένα θαυματουργό βότανο, που χρησιμοποιείται ενάντια στις φλεγμονές του αναπνευστικού συστήματος, καταπραΰνει τον βήχα, ρευστοποιεί τα φλέματα και καταπολεμά το άσθμα. Το αιθέριο έλαιο που περιέχεται στα φύλλα του, το ευκαλυπτέλαιο, αναπτύσσει αντιβιοτική δράση κατά των μολύνσεων του αναπνευστικού, ενώ χρησιμοποιείται και κατά της φυματίωσης. Εισπνοές ατμού (5-10 σταγόνες ευκαλυπτέλαιου σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό) βοηθούν στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος και της καταρροής ενώ για την καταπολέμηση του βήχα συστήνονται εντριβές με διάλυμα στο στήθος. Εισπνοές προτείνονται και σε περιπτώσεις βρογχίτιδας και ιγμορίτιδας.

ΘΥΜΑΡΙ

Κατευναστικό στη βρογχίτιδα, τον κοκίτη και γενικά σε περιπτώσεις έντονου βήχα. Το θυμάρι, γνωστό από την αρχαιότητα για τις ιαματικές ιδιότητές του, είναι ένα φυτό με έντονη μυρωδιά, που περιέχει αιθέριο έλαιο (θυμέλαιο), στυπτικές και αντιβιοτικές ουσίες. Η θυμόλη που περιέχεται κατά 40% στο αιθέριο έλαιο του θυμαριού χρησιμοποιείται κατά των παθήσεων του αναπνευστικού συστήματος σε γαργάρες και κατά της χρόνιας βρογχίτιδας, της φυματίωσης και του κοκίτη με μορφή διαλύματος σε κομπρέσες. Το θυμέλαιο χρησιμοποιείται από τον 16ο αιώνα ενώ οι Ρωμαίοι στρατιώτες συνήθιζαν να κάνουν μπάνιο σε νερό με θυμάρι πιστεύοντας ότι έτσι αποκτούν ενεργητικότητα.

ΙΝΟΥΛΑ

Είναι ένα σπάνιο φυτό που μοιάζει με χοντρή μαργαρίτα. Μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και τα 2 μέτρα και συναντάται και στη χώρα μας, σε ορεινούς και σκιερούς τόπους. Η ίνουλα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τα αναπνευστικά προβλήματα. Οι αντιβακτηριδιακές και οι αποχρεμπτικές της ιδιότητες την καθιστούν ιδανική για αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα και τις πνευμονικές λοιμώξεις. Επίσης, από τη ρίζα της κατασκευάζονται φάρμακα ενάντια στη βρογχίτιδα και τη φυματίωση. Για τις ιδιότητές της αυτές χρησιμοποιείτο από τον Χείρωνα, τον Ιπποκράτη και την εποχή του Μεσαίωνα.

ΜΟΛΟΧΑ

Είναι ένα αποτελεσματικό μαλακτικό. Η μολόχα βοηθά στη ρευστοποίηση του φλέματος, ανακουφίζει από τον βήχα και καταπολεμά την καταρροή των βρόγχων. Σύμφωνα με τη βοτανολογία τα φύλλα της, τα οποία περιέχουν, μεταξύ άλλων, ίχνη από βιταμίνες Α, Β1, Β2 και C χορηγούνται σε περιπτώσεις καταρροών και φλεγμονών των αναπνευστικών οδών. Η κατανάλωση αρκετών φλιτζανιών αφεψήματος από τη ρίζα μολόχας ευνοεί τις αποχρέμψεις και καταπραΰνει τις φλογώσεις του αναπνευστικού συστήματος. Τη μολόχα τη χρησιμοποιούσαν πολύ ως τροφή οι αρχαίοι Ελληνες και οι Αιγύπτιοι ενώ οι θεραπευτικές της ιδιότητες είχαν γίνει γνωστές στους Ρωμαίους από το 700 π.Χ.

ΚΡΕΜΜΥΔΙ

Aπαραίτητο συστατικό της ελληνικής κουζίνας, ωμό, ψητό, τηγανητό ή βραστό, το κρεμμύδι εκτός από τη γεύση που χαρίζει στο φαγητό χαρακτηρίζεται από πλούσιες θεραπευτικές ιδιότητες. Μεταξύ άλλων, επιδρά ευνοϊκά στο αναπνευστικό σύστημα και είναι πολύτιμο για το άσθμα, τη βρογχίτιδα και τη λαρυγγίτιδα. Στη λαϊκή ιατρική το κρεμμύδι χρησιμοποιείται κατά της φαρυγγίτιδας ενώ θεωρείται το θρεπτικό φάρμακο για κάθε περίπτωση λόγω της μεγάλης θρεπτικής του αξίας. Το κρεμμύδι περιέχει φθόριο, ιώδιο, βιταμίνες Α, Β και C.

ΠΕΥΚΟ

Αποχρεμπτικές και αντικαταρροϊκές είναι οι ιδιότητες του πεύκου που το καθιστούν ευεργετικό για το αναπνευστικό σύστημα. Τα φρέσκα φύλλα του μαζί με τα αρσενικά άνθη του σε βραστό νερό αποτελούν σημαντικό ίαμα που όταν εισπνέεται ωφελεί σε περιπτώσεις βήχα, ιγμορίτιδας, βρογχίτιδας και κρυολογήματος.

ΠΟΥΛΜΟΝΑΡΙΑ

Επειδή τα παρδαλά φύλλα της έμοιαζαν με πνεύμονες, τον 16ο και 17ο αιώνα η πουλμονάρια θεωρήθηκε ότι είναι βότανο που ενισχύει τους πνεύμονες. Οι εικασίες της εποχής- παρά την παράδοξη προέλευσή τους- τελικά επιβεβαιώθηκαν καθώς πρόκειται για ένα αποχρεμπτικό και αντιβηχικό φυτό. Σύμφωνα με τη βοτανοθεραπευτική, το έγχυμα από τα φύλλα της καταπολεμά τις παθήσεις της αναπνευστικής οδού και των πνευμόνων. Η πουλμονάρια περιέχει σε σημαντικά ποσοστά βλεννώδεις ουσίες, μία σαπωνίνη, πυρίτιο, τανίνη και ανόργανα άλατα. Στη χώρα μας συναντάται κυρίως στις Σέρρες και σε σκιερά μέρη της Βορείου Ελλάδας.

ΓΛΥΚΟΡΙΖΑ

Είναι ένας θάμνος που φτάνει σε ύψος το 1 μέτρο και έχει χοντρές διακλαδισμένες ρίζες. Χάρη σε αυτές κατατάσσεται στα φαρμακευτικά φυτά. Δρα ως μαλακτικό των πνευμόνων, αποχρεμπτικό και αντιφλεγμονώδες. Επίσης ελαττώνει τον βήχα και σύμφωνα με τους βοτανολόγους δρα ευεργετικά στο στήθος σε περιπτώσεις κρυολογήματος και πνευμονίας. Ενδεικτικό των ιδιοτήτων της είναι το γεγονός ότι από τον χυμό της ρίζας του φυτού, ο οποίος ονομάζεται γιάμπολη, παρασκευάζονται οι μαύρες παστίλιες για τον λαιμό και το βήχα. Το γλυκοριζικό οξύ που περιέχεται στη γλυκόριζα είναι αντιφλεγμονώδες.

ΝΕΡΟΚΑΡΔΑΜΟ

Είναι φάρμακο κατά της βρογχίτιδας. Ενα βότανο διεγερτικό και αντιβηχικό που δρα, επίσης, ως αποχρεμπτικό σε περιπτώσεις χρόνιου κατάρρου των πνευμόνων. Το νεροκάρδαμο παλαιότερα αξιοποιείτο από τη φαρμακοβιομηχανία, πλέον, όμως χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη λαϊκή ιατρική. Το βότανο αυτό περιέχει μεταξύ άλλων ιώδιο και σίδηρο, βιταμίνη C και Ε, αιθέριο έλαιο, κάλιο, θείο, φώσφορο, μαγγάνιο και ασκορβικό οξύ.

ΒΕΡΒΕΡΙΔΑ

Η λεμονάδα που φτιάχνεται με τον χυμό των καρπών της συστήνεται από τους βοτανολόγους κατά των αναπνευστικών παθήσεων ενώ το αφέψημα και το σιρόπι τους χρησιμοποιούνται κατά του βήχα. Οσοι καταφύγουν σε αυτό το βότανο για να ανακουφίσουν το αναπνευστικό τους σύστημα, θα το κάνουν με αρκετή ευχαρίστηση, αφού η βερβερίδα έχει μια ευχάριστη ξινή γεύση και ο χυμός από τις ρόγες της διαλυμένος σε κρύο νερό καταναλώνεται και ως καλοκαιρινό ποτό. Στα χωριά από βερβερίδα φτιάχνουν ζελέ και γλυκά. Οι καρποί και οι σπόροι της είναι πλούσιοι σε βιταμίνη C, σάκχαρα, πηκτίνη, κιτρικό και μηλικό οξύ.

ΜΠΟΡΑΝΤΖΑ

Είναι ένα φαρμακευτικό φυτό κατά της πνευμονίας. Η μποράντζα ή βόραγο όπως την ονόμαζαν οι αρχαίοι Ελληνες δρα, επίσης, ως αντιβηχικό και κατά των πνευμονικών κατάρρων. Το έγχυμα των ανθέων της βοηθά στην αντιμετώπιση της βρογχίτιδας ενώ σιρόπι από τον χυμό της καταπολεμά την πνευμονία. Ο Πλίνιος αποκαλούσε το βότανο αυτό «ευφρόσυνο» γιατί πίστευε ότι διώχνει τη μελαγχολία και καθιστά τους ανθρώπους χαρούμενους.

ΦΛΟΜΟΣ

Είναι ένα φυτό που πολλαπλασιάζεται μόνο του στην Ελλάδα και φυτρώνει σε χέρσα εδάφη, αναχώματα, ξερά λιβάδια, στις άκρες αγροτικών δρόμων ή ανάμεσα σε βράχους. Τα φύλλα και τα άνθη του συστήνονται κατά του πνευμονικού κατάρρου, του βήχα και της αιμόπτυσης. Το έγχυμα από τα άνθη του φυτού δρα ως αποχρεμπτικό και αποσυμφορητικό του ρινικού συστήματος. Εγχυμα από τις ρίζες του συστήνεται κατά του βήχα και των φλεγμονών του λάρυγγα. Ο φλόμος περιέχει πολλές βλεννώδεις ουσίες και σαπωνίνες.

ΙΠΕΚΑ 

Αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό στον χρόνιο πνευμονικό κατάρρου, στο ξερό ή υγρό άσθμα, στον κοκίτη και την αιμόπτυση, η ιπέκα κατέχει περίοπτη θέση στο φαρμακείο της φύσης για την ανακούφιση του αναπνευστικού συστήματος. Πολλά φάρμακα κατά της βρογχίτιδας που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχουν ως βάση τους την ιπέκα ενώ το βότανο διατίθεται και σε μορφή παρασκευασμάτων όπως σιροπιού ή βάμματος. Σε μεγάλες δόσεις προκαλεί εμετό. Η χρήση της γενικεύτηκε στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα και είναι ένα από τα παλαιότερα βότανα που χρησιμοποίησαν οι Ινδιάνοι στη Βραζιλία.

Η ΛΕΒΑΝΤΑ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΝΕΙ ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟ

Με την εξαιρετική αντιμικροβιακή δράση της θεωρείται ότι εξουδετερώνει τον πνευμονιόκοκκο, ενώ εισπνοές και εντριβή με το αιθέριο έλαιο που παράγει καταπολεμούν βήχα, άσθμα, βρογχίτιδα και λαρυγγίτιδα. Η λεβάντα πήρε το όνομά της από το λατινικό ρήμα lavare (πλένω) και έχει αναρίθμητες θε­ραπευτικές ιδιότητες λόγω της σύνθετης σύστασης του αιθέριου ελαίου της. Οι ανθισμένες κορυφές της λεβάντας περιέχουν αιθέριο έλαιο, ρητίνη, τανίνη και πικρή ουσία.

Διαβάστε επίσης

• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
• Το οπλοστάσιο της φύσης: Βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες ανά ασθένεια
• Φυσικά εντομοαπωθητικά με βότανα και αιθέρια έλαια για κουνούπια, σκνίπες και άλλα έντομα
  

Βήχας που διαρκεί εβδομάδες, είναι βρογχίτιδα ή κάτι πιο σοβαρό; Μπορεί να είναι καρκίνος του πνεύμονα;.

του Kωνσταντίνου Λούβρου, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

O επίμονος βήχας, που διαρκεί εβδομάδες, δεν οφείλεται σε ίωση ή κρυολόγημα και μπορεί να σημαίνει από μια απλή βρογχίτιδα έως κάτι πολύ πιο σοβαρό, όπως ο καρκίνος.

Ο βήχας συμβάλλει στον καθαρισμό των αναπνευστικών οδών, των βρόγχων και των πνευμόνων, από φλέγματα και ξένα σώματα όπως η σκόνη.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία του βήχα είναι το κοινό κρυολόγημα. Όταν όμως υπάρχει επίμονος ή βίαιος, έντονος βήχας, δεν πρέπει να αγνοείται.

Ο παραγωγικός βήχας είναι αυτός που συνοδεύεται από την παραγωγή φλεγμάτων σε αντίθεση με τον ξηρό βήχα που δεν παράγει φλέγματα.

Η οξεία μορφή βήχα είναι αυτή που εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί λιγότερο από 2 έως 3 εβδομάδες. Αντίθετα ο χρόνιος βήχας διαρκεί για περισσότερο από 3 εβδομάδες. 

Ο βήχας είναι ένα από τα συχνότερα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα. Συνήθως οφείλεται στο γεγονός ότι ένας αναπτυσσόμενος όγκος επηρεάζει και αποφράσσει μια δίοδο του αέρα, όπως ένα βρόγχο. Μπορεί να είναι ξηρός ή να συνοδεύεται από παραγωγή πτυέλων.

Η αιμόπτυση είναι η αποβολή αιματωδών πτυέλων ή καθαρού αίματος και συνήθως εκδηλώνεται με το βήχα. Η αιμόπτυση παρατηρείται στον καρκίνο του πνεύμονα, άλλα και σε άλλες αναπνευστικές παθήσεις.

Ο πόνος στο θώρακα είναι συνεχής πόνος σε ένα σημείο ή μια περιοχή του θώρακα. Ο πόνος επιμένει και μπορεί να έχει ή να μην έχει σχέση με το βήχα που πιθανόν να συνυπάρχει.

Επίσης, είναι πιθανόν να υπάρχουν συμπτώματα λόγω των μεταστάσεων που δημιουργεί ο καρκίνος του πνεύμονα: πονοκέφαλος, αδυναμία, πόνος σε διάφορα μέρη του σώματος, κατάγματα οστών, αιμορραγία.

Σε περιπτώσεις που ο βήχας είναι έντονος και επηρεάζει την καθημερινή δραστηριότητα και τον ύπνο των ασθενών χρησιμοποιούνται ειδικά φάρμακα που τον καταστέλλουν άμεσα χωρίς να έχουν δράση έναντι του καρκίνου. Τα φάρμακα αυτά υπάρχουν με την μορφή σιροπιών, χαπιών ή εισπνεόμενης σκόνης και θα πρέπει πάντα να χρησιμοποιούνται μόνο μετά την οδηγία του θεράποντος ιατρού γιατί οι παρενέργειές κάποιων εξ αυτών επηρεάζουν την αναπνευστική λειτουργία.

Ο καρκίνος του πνεύμονα προσβάλλει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες. Ενώ παλαιότερα ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν ένα θλιβερό προνόμιο των ανδρών, σήμερα λόγω της δραματικής αύξησης της συχνότητας του καπνίσματος που σημειώνεται στις γυναίκες, ο καρκίνος αυτός προσβάλλει ένα μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο αριθμό γυναικών.

Ο πρωτοπαθής καρκίνος του πνεύμονα προκαλείται από κακοήθη βλάβη των πνευμονικών κυττάρων, τα οποία σχηματίζουν κακοήθη όγκο στον ιστό των πνευμόνων. Γενικότερα προσβάλλει άνδρες και γυναίκες, ωστόσο τα τελευταία χρόνια νοσούν όλο και περισσότερες νεαρές γυναίκες. Αποτελεί την πρώτη κατά σειρά συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο.

Τα συχνότερα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα:

Επίμονος βήχας
Αιμόπτυση (αίμα που παράγεται με το βήχα)

Πόνος στο στήθος

Βραχνάδα

αναπνευστικός συριγμός (σφύριγμα από τους πνεύμονες κατά την αναπνοή)

πυρετός

πληκτροδακτυλία (μη φυσιολογική κύρτωση των νυχιών των χεριών)

Ξαφνική εμφάνιση δύσπνοιας

Βραχύπνοια (βραχεία επιπόλαια αναπνοή) ή εύκολη κόπωση

Πρήξιμο προσώπου και λαιμού

Ανορεξία και απώλεια βάρους

Επαναλαμβανόμενες αναπνευστικές μολύνσεις (πνευμονία, βρογχίτιδα)

Κούραση, εξάντληση

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο πνεύμονα;

το κάπνισμα
η παρατεταμένη έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες (π.χ. έκθεση στο εργασιακό περιβάλλον)
το οικογενειακό ιστορικό

Πώς γίνεται η διάγνωση;

- ακτινογραφία θώρακα

- εξέταση πτυέλων

- βρογχοσκόπηση

- βιοψία

- αξονική τομογραφία

Η διάγνωση βασίζεται στο οικογενειακό, ατομικό και επαγγελματικό ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική εξέταση και στις συμπληρωματικές εξετάσεις (π.χ. εξέταση των πτυέλων, ακτινογραφία του θώρακα, αξονική τομογραφία του θώρακα και βιοψία).

Γεγονός είναι ότι κανένα από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν δεν είναι ειδικό για τη νόσο. Κανένα από αυτά από μόνο του δε βάζει τη σφραγίδα της διάγνωσης στον ασθενή, απλά θα έπρεπε να εγείρει υπόνοιες προσβολής της νόσου.

Άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του πνεύμονα, όπως οι καπνιστές, πρέπει να είναι πολύ πιο προσεκτικοί. Είναι βέβαια καλύτερα να σταματήσουν το γρηγορότερο την καταστροφική τους συνήθεια, αλλά παράλληλα να εξετάζονται άμεσα από το γιατρό τους σε περίπτωση που παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα από τα πιο πάνω συμπτώματα.

Περίπου 85% των ασθενών βρίσκονται στο στάδιο 3Β ή 4 της νόσου όταν γίνεται η διάγνωση. Στα στάδια αυτά δεν είναι πλέον δυνατόν να γίνει η πλήρης χειρουργική αφαίρεση του όγκου.

Στο 25 % των ασθενών ο καρκίνος του πνεύμονα δεν έχει προχωρήσει και μπορεί ο χειρούργος να αφαιρέσει πλήρως τον όγκο, οπότε οι πιθανότητες ίασης είναι πολύ ψηλές.

Το ψηλό ποσοστό θανάτων που παρατηρείται στον καρκίνο του πνεύμονα, είναι κατά κύριο λόγο συνέπεια του γεγονότος ότι οι ασθενείς παρουσιάζονται στον χειρουργό με σημαντική καθυστέρηση, όταν ήδη η νόσος έχει ξαπλωθεί τοπικά ή έχει κάνει μεταστάσεις σε άλλα όργανα.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Ο καρκίνος του πνεύμονα, εφόσον έχει εντοπιστεί σε αρχικό στάδιο, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με χειρουργική επέμβαση. Συνήθως όμως η διάγνωση γίνεται όταν ο καρκίνος έχει πλέον εξαπλωθεί και οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται (χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία) απλώς ανακουφίζουν από τα συμπτώματα και επιβραδύνουν τη νόσο. Ο καρκίνος αυτός είναι η πρώτη κατά σειρά αιτία θανάτου από καρκίνο.

Διαβάστε επισης

• • Έχω κορονοϊό τι κάνω; Τι πρέπει να κάνει ο ασθενής COVID-19 στο σπίτι του; Οδηγίες της Πνευμονολογικής Εταιρείας

  • Ο βήχας που έχετε μπορεί να είναι από κοροναϊό;
  • O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
  • Έχω συνάχι και μπουκωμένη μύτη, έχω κοροναϊό, απλό κρυολόγημα ή γρίπη;

• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Καρκίνος του πνεύμονα, αιτίες που τον προκαλούν και ποια μπορεί να είναι τα συμπτώματα;
• Ξυπνάτε από τον βήχα; Ποια είναι η αιτία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε;
• Ψύξη, ρινίτιδα, κατάπτωση, πονοκέφαλο, βήχα μπορεί να προκαλέσει η κακή χρήση των κλιματιστικών
• Κρυολόγημα ή γρίπη; Τι πρέπει να κάνουμε; Γιατί δεν πρέπει να δίνουμε ασπιρίνη στα παιδιά με γρίπη;
• Εποχική γρίπη. Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου, που πρέπει να εμβολιαστούν και ποια είναι η καλύτερη περίοδος εμβολιασμού;
• Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε.
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.

Καρκίνος από κύτταρα του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος. Νευροενδοκρινείς Όγκοι

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Οι Νευροενδοκρινείς Όγκοι (neuroendocrine tumours -NETs) κατατάσσονται στην κατηγορία των σπάνιων ογκολογικών νοσημάτων. Προέρχονται από κύτταρα του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος τα οποία παράγουν και εκκρίνουν διάφορες ορμόνες που ρυθμίζουν τις σωματικές λειτουργίες και τα οποία είναι ευρέως κατανεμημένα στον ανθρώπινο οργανισμό. 

Η 10η Νοεμβρίου έχει ανακηρυχθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για τους Νευροενδοκρινείς Όγκους και είναι αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση για την σπάνια μορφή του καρκίνου γνωστή ως NET (Neuroendocrine cancers). Με αυτόν τον τρόπο, τονίζεται η ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, προσφέροντας ελπίδα στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία σημαντική αύξηση στον αριθμό των περιστατικών ΝΕΤ, πιθανώς λόγω της ανάπτυξης διαγνωστικών τεχνικών και καλύτερης ενημέρωσης, αυξάνεται δε με ταχύτερους ρυθμούς από ότι άλλες κακοήθειες. Οι περιπτώσεις στις οποίες η διάγνωση αφορά νευροενδοκρινείς όγκους είναι περίπου 5/100.000 ετησίως, ωστόσο η συχνότητα έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια.

Δυστυχώς, οι ΝΕΤ συχνά διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Για παράδειγμα, περίπου το 60% των ασθενών με παγκρεατικό ΝΕΤ βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της ασθένειάς τους κατά τη διάρκεια της διάγνωσης.

Η νόσος μπορεί να υποβόσκει, δίνοντας διάφορα συμπτώματα σε πολλά όργανα επί 5 ή ακόμα και 7 χρόνια και στη χώρα μας οι ασθενείς δεν φτάνουν στο σωστό γιατρό παρά όταν έχουν πια αναπτύξει μεταστάσεις.

Ταξινομούνται ως

- συμπτωματικοί (λειτουργικοί) και
- ασυμπτωματικοί (μη-λειτουργικοί),

Οι κυριότεροι νευροενδοκρινικοί όγκοι του παγκρέατος είναι οι κάτωθι:

- ινσουλινώματα

- γαστρινώματα

- VIPώματα

- γλουκαγονώματα

- σωματοστατινώματα

- μη λειτουργικοί νευροενδοκρινείς όγκοι

Τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

- εξάψεις,
- διάρροια,
- διαλείποντα κοιλιακό πόνο,
- συριγμό,
- βήχα,
- αύξηση των καρδιακών παλμών
- δερματικό εξάνθημα
- αιματηρά φλέματα και
- γαστρεντερική αιμορραγία.

Καθώς τα συμπτώματα μπορεί να είναι παρόμοια με αυτά άλλων νόσων και παθήσεων (π.χ. σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κολίτιδα, άσθμα), υπολογίζεται ότι το 60-80% των ασθενών διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο, όπου οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες.

Περισσότερο από το 50% των ασθενών με NET λαμβάνει εσφαλμένη διάγνωση και υποβάλλεται αρχικά σε θεραπεία για διαφορετική νόσο. Συχνά η σωστή διάγνωση γίνεται αφού ο καρκίνος έχει επεκταθεί (μετάσταση), όπου οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες. Ενδεικτικά, για ασθενείς που διαγιγνώσκονται με εντοπισμένη νόσο, ο μέσος χρόνος επιβίωσης υπολογίζεται σε περισσότερο από 10 χρόνια, ωστόσο, εάν ο καρκίνος έχει ήδη επεκταθεί σε άλλα μέρη του σώματος, ο μέσος χρόνος επιβίωσης μειώνεται σημαντικά στους 33 μήνες, ενώ, για τους πιο επιθετικούς όγκους, πέφτει κάτω από τους 9 μήνες. 

Τα πιο συνηθισμένα σημεία πρωτοπαθούς εμφάνισης αυτών των όγκων είναι ο θυρεοειδής, το πάγκρεας, ο γαστρεντερικός σωλήνας και οι πνεύμονες.

Στην ευρύτερη οικογένεια των νευροενδοκρινών όγκων ανήκει και το μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς αδένος, το οποίο προέρχεται από τα C κύτταρα του θυρεοειδούς, που σε φυσιολογικές συνθήκες εκκρίνουν κυρίως την ορμόνη καλσιτονίνη.

Το μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς αποτελεί το 5-8% των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς. 

Η δυσκολία στη διάγνωση προκύπτει από το γεγονός ότι η νόσος χαρακτηρίζεται από μη ειδικά συμπτώματα, όπως κοιλιακό πόνο, εξάψεις, διάρροια, αύξηση των καρδιακών παλμών και δερματικό εξάνθημα, τα οποία μπορεί να παραπέμπουν και σε άλλες πιο συχνές παθήσεις. Για παράδειγμα, πολλοί ασθενείς με NET του γαστρεντερικού διαγιγνώσκονται λανθασμένα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή νόσο του Crohn,

Δεν υπάρχει έλεγχος ρουτίνας για τους NET, ωστόσο κοινά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωσή τους είναι οι σαρώσεις αξονικής τομογραφίας (CT), η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI), το υπερηχογράφημα και το σπινθηρογράφημα υποδοχέων σωματοστατίνης. 

Χρήσιμες επίσης στη διάγνωση των NET είναι οι εξετάσεις αίματος και ούρων που αξιολογούν βιοδείκτες, όπως η χρωμογρανίνη A (CgA) ή το 5-HIAA, ένα παρα-προϊόν της σεροτονίνης.  H Χρωμογρανίνη Α (CgA) είναι ο καρκινικός δείκτης εκλογής για τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ όγκων νευροενδοκρινούς και μη νευροενδοκρινούς προέλευσης.

Ως δείκτης που συμβάλλει στη διάγνωση της δευτεροπαθούς υπέρτασης που συνδέεται με φαιοχρωμοκύτωμα.

Οι χρωμογρανίνες (CgA,B,C) ανιχνεύονται στα νευροενδοκρινικά κύτταρα όλου του νευροενδοκρινικού συστήματος ως επίσης στο κεντρικό και στο περιφερειακό νευρικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η μέτρηση της να βοηθά στην εκτίμηση της πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 1.

Η αξιολόγηση αυτών των νευροενδοκρινικών δεικτών μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για τους γιατρούς ώστε να εντοπίσουν έγκαιρα τις νόσους, να επαληθεύσουν τη διάγνωσή τους και να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Η θεραπεία των όγκων εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του καρκίνου, την εξάπλωση του σε άλλα μέρη του οργανισμού και τη συνολική υγεία του ασθενούς. Οι τρέχουσες επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και φαρμακευτικές θεραπείες.

Σήμερα σύγχρονα φάρμακα, σε συνδυασμό με την βέλτιστη υπάρχουσα υποστηρικτική αγωγή υπερδιπλασιάζουν την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου ή το χρόνο χωρίς πρόοδο του όγκου.

Διαβάστε επίσης

Xρωμογρανίνη μια εξέταση αίματος, ειδική για καρκίνους του ενδοκρινικού και νευρικού συστήματος αλλά και του προστάτη και του πνεύμονος;

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Καρκίνος του πνεύμονα. Συχνά ΔΕΝ παρουσιάζει συμπτώματα. Αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.

του Κωνσταντίνου Λούβρου, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο όρος «καρκίνος του πνεύμονα» (lung cancer) ή «βρογχογενής καρκίνος» αναφέρεται στη νοσηρή διαδικασία ανάπτυξης και σχηματισμού κακοήθους όγκου στην περιοχή των πνευμόνων, και αποτελεί την τρίτη – μετά τον καρκίνο του μαστού και του προστάτη - συχνότερη μορφή καρκίνου σε παγκόσμιο επίπεδο, πρώτη σε αριθμό κρουσμάτων στον ανδρικό πληθυσμό, με ιδιαίτερα αυξητικές τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Παράλληλα, αποτελεί μακράν την πλέον θανατηφόρα μορφή καρκίνου, με ποσοστά θνησιμότητας που αγγίζουν σχεδόν το 30%. 

Ο καρκίνος του πνεύμονα, αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, καθώς το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης των ασθενών με μεταστατικό (Σταδίου IV) καρκίνο του πνεύμονα είναι 4%, με τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα να αποτελεί το 85% των διαγνωσμένων περιστατικών.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο δεύτερος σε συχνότητα εμφάνισης καρκίνος τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Ο μέσος όρος ηλικίας κατά τη διάγνωση είναι περίπου 71.

Στο σύνολο του πληθυσμού, η πιθανότητα ενός ατόμου να αναπτύξει καρκίνο του πνεύμονα στη διάρκεια της ζωής του είναι περίπου 1 στις 15. Ωστόσο, για τους καπνιστές ο κίνδυνος είναι πολύ υψηλότερος, ενώ για τους μη καπνιστές ο κίνδυνος είναι χαμηλότερος.

Τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα ανάμεσα στους άνδρες μειώνονται σταθερά εδώ και πολλά χρόνια, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά στις γυναίκες μόλις πρόσφατα άρχισαν να ελαττώνονται μετά από μια μεγάλη περίοδο συνεχούς αύξησης.

Ο καρκίνος του πνεύμονα, στις διάφορες μορφές της νόσου, προκαλείται από άναρχο και αφύσικο πολλαπλασιασμό παθογόνων κυττάρων στους ιστούς του πνεύμονα που, συνακόλουθα, προκαλούν το σχηματισμό κακοήθους όγκου. Ο καρκίνος του πνεύμονα, όπως και κάθε κακοήθης νεοπλασία, αποτελεί ουσιαστικά κυτταρική νόσο. Τα καρκινικά κύτταρα έχουν τη δυνατότητα διήθησης - δηλαδή διείσδυσης σε γειτονικούς ιστούς - και συνεπώς είναι σε θέση να επεκταθούν και να προκαλέσουν σοβαρές βλαπτικές συνέπειες στη γενικότερη λειτουργία του οργανισμού.

Οι πνεύμονες

Κατά την εισπνοή ο αέρας εισέρχεται από την μύτη ή το στόμα, στην τραχεία η οποία στο κάτω μέρος της διαχωρίζεται σε δύο αεραγωγούς, ένα για κάθε πνεύμονα, τους βρόγχους, που με την σειρά τους διαχωρίζονται σε μικρότερους αγωγούς, τα βρογχιολίδια και μεταφέρουν τον αέρα μέσα στους πνεύμονες. Στο τέλος κάθε βρογχιολιδίου υπάρχουν εκατομμύρια μικροσκοπικές σακουλίτσες που ονομάζονται κυψελίδες. Στις κυψελίδες απορροφάται το οξυγόνο από τον αέρα και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος για να οξυγονωθεί ο οργανισμός. Αντίθετα με την κυκλοφορία του αίματος αποβάλλεται διαμέσου των κυψελίδων το διοξείδιο του άνθρακα που ήταν μέσα στον οργανισμό και εκπνέεται από τους πνεύμονες.

Οι πνεύμονες είναι δύο και βρίσκονται ένας δεξιά και ένας αριστερά στον θώρακα. Ο δεξιός πνεύμονας διαχωρίζεται σε τρεις περιοχές (λοβούς) και ο αριστερός σε δύο λοβούς.

Ποιες αιτίες προκαλούν καρκίνο στον πνεύμονα;

• Όπως γνωρίζετε το κάπνισμα είναι η κυριότερη αιτία του καρκίνου των πνευμόνων. Η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στους πνεύμονες είναι εξαρτώμενη από τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζει κάποιος και από το νεαρό της ηλικίας που άρχισε το κάπνισμα. Τα τσιγάρα με φίλτρο και μικρή ποσότητα πίσσας (ελαφριά τσιγάρα) περιορίζουν τον κίνδυνο, όμως παραμένει να είναι μεγαλύτερη η πιθανότητα για ανάπτυξη καρκίνου από τους μη καπνιστές. Υπολογίζεται πως 9 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το κάπνισμα.

• Αν κάποιος διακόψει το κάπνισμα μειώνει αρκετά γρήγορα τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου στον πνεύμονα και με την πάροδο 15 χρόνων περίπου εντάσσεται στις ίδιες πιθανότητες που έχει ένας μη καπνιστής.

• Είναι φανερό τώρα πως η εισπνοή του καπνού των τσιγάρων από τους μη καπνιστές, γνωστό σαν παθητικό κάπνισμα, αυξάνει λίγο τον κίνδυνο για αναπνευστικά προβλήματα και για καρκίνο. Αυτός ο κίνδυνος όμως είναι πολύ πιο μικρός απ’ ότι αν είστε ο ίδιος καπνιστής.

• Επίσης οι καπνιστές πούρων και πίπας έχουν λιγότερες πιθανότητες για εμφάνιση καρκίνου στους πνεύμονες απ’ ότι οι καπνιστές τσιγάρων. Όμως το ποσοστό κινδύνου είναι πιο ψηλό από τους μη καπνιστές.

• Σε κάποιες οικογένειες οι καπνιστές είναι πιο επιρρεπείς να αναπτύξουν καρκίνο στους πνεύμονες όταν συντρέχει η παρουσία ελαττωματικού γονιδίου (μικρό μέρος/μονάδα του γενετικού υλικού).

• Η συχνή εισπνοή αμιάντου και ιδιαίτερα σε συνδυασμό με το κάπνισμα επαυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στους πνεύμονες. Η εισπνοή αμιάντου μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στις μεμβράνες που καλύπτουν τους πνεύμονες και που ονομάζεται μεσοθηλίωμα. Τέτοιο κίνδυνο διατρέχουν οι εργαζόμενοι σε ορυχεία αμιάντου.

• Η επαφή με διάφορα είδη χημικών ουσιών όπως το ουράνιο, το χρώμιο και το νίκελ μπορεί να προκαλέσουν, πολύ σπάνια όμως, καρκίνο στους πνεύμονες. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας, παρ’ όλο που είναι δύσκολο να αποδειχτεί, μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνο στους πνεύμονες. Ο καρκίνος των πνευμόνων δεν είναι μεταδοτική ασθένεια. Είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες κυρίως άνω των 40 ετών. Σταδιακή αύξηση παρουσιάζεται και στις γυναίκες λόγω της αύξησης του αριθμού των γυναικών που καπνίζουν.

Τα στοιχεία καταδεικνύουν πως μολονότι οι γυναίκες αποδεικνύονται πιο ευπρόσβλητες στις καρκινογόνους ουσίες του τσιγάρου, οι άντρες διατηρούν σαφώς μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας. Έχει, επίσης, διαπιστωθεί πως ο καρκίνος του πνεύμονα σπάνια πλήττει νεαρά άτομα: υπολογίζεται πως το ποσοστό των νοσούντων με ηλικία κάτω των 45 σπάνια ξεπερνά το 3%, ενώ τα ποσοστά νοσούντων άνω των 65 συχνά αγγίζουν την τάξη του 70%. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μείωση των ποσοστών θνησιμότητα στους άντρες, κυρίως λόγω των βελτιωμένων τεχνικών αντιμετώπισης της νόσου – μολονότι στις γυναίκες δεν έχει παρατηρηθεί ανάλογη τάση.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα;

Ο καρκίνος του πνεύμονα συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα παρά μόνο αφού φτάσει σε εκτεταμένο στάδιο ή έχει επεκταθεί και σε άλλα όργανα εκτός της κοιλότητας του θώρακα. Έτσι, λιγότερο από 20% των ασθενών διαγιγνώσκονται έγκαιρα, όταν οι πιθανότητες για πλήρη ίαση είναι μεγαλύτερες.

Ο Καρκίνος ως ομάδα ασθενειών χαρακτηρίζεται από ορισμένα γενικά συμπτώματα, ενώ κάθε διακριτή του μορφή συσχετίζεται με ορισμένα ειδικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα στον καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να είναι έστω και ένα από τα πιο κάτω:

• Συχνός βήχας ή αλλαγή στη χρονική διάρκεια του βήχα.

• Λοίμωξη του πνεύμονα που δεν περνάει ή υποτροπιάζει συχνά.

• Ελαττωμένη αναπνοή.

• Βήχας με αιματηρά φλέγματα (αιμόπτυσης).

• Αμβλύς πόνος σε βαθιά αναπνοή ή σε βήχα.

• Ανορεξία και απώλεια βάρους.

• Παρατεταμένη βραχνάδα.

• Oίδημα της περιοχής του λαιμού ή του τραχήλου

• Πυρετός,

• Δέκατα,

• Δυσχερής κατάποση,

Αν εσείς έχετε οποιοδήποτε από τα πιο πάνω συμπτώματα είναι σημαντικό να επισκεφθείτε τον γιατρό σας. Παρόμοια συμπτώματα όμως μπορεί να οφείλονται σε άλλο είδος ασθένειας.

Μπορούν να εμφανιστούν συμπτώματα από άλλα συστήματα εκτός του αναπνευστικού;

Συχνά τα σημεία και τα συμπτώματα της νόσου δεν φαίνεται να σχετίζονται με τον πνεύμονα και την αναπνοή. Αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις που ο καρκίνος έχει επεκταθεί και σε άλλα όργανα (μεταστάσεις). Τέτοια συμπτώματα που τελικά μπορεί να οδηγήσουν στην διάγνωση καρκίνου είναι:

• Οστικά άλγη

• αδυναμία και μούδιασμα στα χέρια ή στα πόδια, συνήθως ομόπλευρα
(δεξιά ή αριστερά)

• Ζάλη

• Κιτρινο χρώμα του δέρματος και του «λευκού» του ματιού (ίκτερος)
• Σκληρή διόγκωση στο πλάι του αυχένα
• Βράγχος φωνής

Υπάρχει κάποιο σύμπτωμα που να χαρακτηρίζεται ως ειδικό για τον καρκίνο του πνεύμονα;

Κανένα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα δεν εμφανίζεται μόνο στον καρκίνο του πνεύμονα. Τόσο όσα σχετίζονται άμεσα με το αναπνευστικό (βήχας, δύσπνοια, αιμόπτυση) όσο και τα γενικά (πυρετός, ανορεξία, απώλεια βάρους, αδυναμία) εμφανίζονται και σε παθήσεις που δεν χαρακτηρίζονται ως κακοήθεις. Συμπτώματα όμως από το αναπνευστικό σε ενεργό ή πρώην καπνιστή που επιμένουν για περισσότερο από 15 ημέρες, παρά την φαρμακευτική αγωγή, πρέπει να ελέγχονται με μεγαλύτερη προσοχή με ακτινογραφία θώρακα, εξετάσεις αίματος κλπ.

Τι είναι η δύσπνοια;

Δύσπνοια είναι ένας ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το υποκειμενικό αίσθημα δυσκολίας στην αναπνοή που αναφέρει ένας ασθενής. Περιγράφει ότι έχει «κοντή ανάσα» ή «δεν του φτάνει ο αέρας». Φυσιολογικά συμβαίνει στην έντονη άσκηση. Παρουσιάζεται σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα αλλά και σε πολλές άλλες πνευμονικές (όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια των καπνιστών - ΧΑΠ) ή καρδιακές (όπως η καρδιακή ανεπάρκεια) παθήσεις.

Τι είναι η αιμόπτυση;

Η αποβολή αίματος με βήχα λέγεται αιμόπτυση. Μπορεί να αφορά σε αποβολή καθαρού αίματος, ζωηρού κόκκινου χρώματος, ή χρωματισμένων με αίμα φλεγμάτων. Παρουσιάζει διαβαθμίσεις ως προς την ένταση και κατατάσσεται σε μικρή, όταν η ποσότητα αίματος δεν ξεπερνά το ένα κουτάλι σούπας (10 ml) την ημέρα, μέτρια όταν φτάνει τα δύο ποτήρια (500 ml) και μεγάλη όταν ξεπερνά αυτή την ποσότητα. Εκτός από τον καρκίνο του πνεύμονα, αιμόπτυση ή αιμόφυρτα πτύελα εμφανίζουν καπνιστές χωρίς καρκίνο, αλλά και ασθενείς με άλλες πνευμονικές παθήσεις όπως οι βρογχιεκτασίες και η φυματίωση των πνευμόνων.

Τι είναι η πληκτροδακτυλία;

Πρόκειται για παραμόρφωση του σχήματος των νυχιών που γίνονται σαν το εξογκωμένο άκρο μπαγκέτας (πλήκτρου) τυμπάνου. Εμφανίζεται σε καπνιστές, καθώς και σε πολλές πνευμονικές παθήσεις, όπως και στον καρκίνο του πνεύμονα.

Τι είναι τα παρανεοπλασματικά σύνδρομα;

Υπάρχουν φορές που τα καρκινικά κύτταρα μερικών τύπων καρκίνου του πνεύμονα παράγουν ουσίες που μοιάζουν με τις φυσιολογικές ορμόνες του οργανισμού και καθώς αυτές μπαίνουν στην κυκλοφορία του αίματος διαταράσσουν την ισορροπία του. Μερικά παραδείγματα παρανεοπλασματικών συνδρόμων είναι:
- η παραγωγή ουσιών που ευνοούν την πήξη του αίματος και συχνά μπορεί να προκληθεί φράξιμο (θρόμβωση) των φλεβών, συχνότερα στα πόδια,

- η μείωση των επιπέδων αλατιού (νατρίου) στο αίμα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται μυϊκή αδυναμία και ανορεξία,
- η αύξηση των επιπέδων ασβεστίου του αίματος με αποτέλεσμα την ανάγκη για συχνή ούρηση αλλά και η σύγχυση και η αύξηση του μεγέθους των μαστών σε άνδρες (γυναικομαστία).

Τι είναι ο όγκος Pancoast;

Όταν ο καρκίνος εντοπίζεται στο ανώτερο τμήμα του πνεύμονα, μπορεί να προσβάλει (να πιέζει) το νεύρο που περνά από το άνω μέρος του θώρακα στον αυχένα και τότε ονομάζεται όγκος Pancoast. Το συχνότερο σύμπτωμα αυτών των όγκων είναι ο πόνος στον αντίστοιχο ώμο.

Τι είναι το σύνδρομο της άνω κοίλης φλέβας;


Το σύνδρομο της άνω κοίλης φλέβας παρατηρείται όταν η απόφραξη της άνω κοίλης φλέβας διακόπτει τη φλεβική επιστροφή του αίματος από την κεφαλή, τα άνω άκρα και τον θώρακα προς τον δεξιό κόλπο. Κλινικά οι ασθενείς αναφέρουν: προοδευτική εμφάνιση δύσπνοιας, οίδημα προσώπου, βήχα, οίδημα του βραχίονα, στηθάγχη, δυσφαγία, ναυτία και κεφαλαλγία, διαταραχές της όρασης, διάταση των φλεβών του λαιμού και του θώρακα.

Τι είναι το βράγχος της φωνής;

Πρόκειται για βράχνιασμα, παροδικό ή μόνιμο, το οποίο οφείλεται σε πίεση των νεύρων (τα ονομαζόμενα λαρυγγικό και παλίνδρομο λαρυγγικό, νεύρα) που κινούν τις φωνητικές χορδές, Η πίεση μπορεί να προκαλείται από τον ίδιο τον όγκο (συνηθέστερα σε όγκους του αριστερού άνω λοβού), ή από διογκωμένους λεμφαδένες. 'Αλλες φορές η φωνή ελαττώνεται σε ένταση. 

Διάγνωση
Συνήθως η διάγνωση γίνεται στα πλαίσια της διερεύνησης κάποιων από τα παραπάνω συμπτώματα. Η πρώτη εξέταση που γίνεται είναι συνήθως μια ακτινογραφία θώρακος, στην οποία μπορεί να φαίνεται ο καρκίνος του πνεύμονα. Ακολούθως, πραγματοποιείται αξονική τομογραφία θώρακος (CT) για τον ακριβή καθορισμό της θέσης του όγκου και την εκτίμηση των λεμφαδένων του μεσοθωρακίου. Στη συνέχεια, είναι απαραίτητη η λήψη βιοψίας από τον καρκίνο ή και από τυχόν ύποπτους λεμφαδένες, αφού ο ιστολογικός τύπος του όγκου σε συνδυασμό με την έκταση της νόσου θα καθορίσουν το είδος της θεραπείας. Η βιοψία γίνεται συνήθως με βρογχοσκόπηση και ορισμένες φορές, όταν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορεί να γίνει με διαδερμική παρακέντηση της μάζας υπό απεικονιστική καθοδήγηση με CT. Τέλος, σε κάποιες περιπτώσεις η ταυτοποίηση του όγκου μπορεί να γίνει με κυτταρολογική εξέταση των πτυέλων του ασθενούς. Άλλες διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να γίνουν είναι: CT κοιλίας και εγκεφάλου, σπινθηρογράφημα οστών, PET–CT, και ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (EUS).

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα

1) Μη Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα (ΜΜΚΠ): αντιστοιχεί στο 85% έως 90% των περιπτώσεων και χωρίζεται σε 3 υπο-τύπους, οι οποίοι παρουσιάζουν διαφορές στην εμφάνιση των κυττάρων τους στο μικροσκόπιο, αλλά ανήκουν στην ίδια ομάδα γιατί η θεραπεία και η πρόγνωσή τους είναι παρόμοια. Εκτιμάται ότι, κάθε χρόνο παγκοσμίως, μέχρι και 36.000 άνθρωποι, ή περίπου ποσοστό 1-3% των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα, διαγιγνώσκονται με ΜΜΚΠ θετικό στη μετάλλαξη BRAF V600.

Αδενοκαρκίνωμα: αντιστοιχεί στο 40% περίπου των περιπτώσεων και αν και εμφανίζεται κατά κύριο λόγω σε άτομα με ιστορικό καπνίσματος, ωστόσο είναι ο πιο συχνός καρκίνος πνεύμονα σε μη καπνιστές. Αφορά πιο συχνά σε γυναίκες και σε σχετικά νεότερα άτομα.

Πλακώδες καρκίνωμα: αντιστοιχεί στο 30% περίπου των περιπτώσεων και σχετίζεται με ιστορικό καπνίσματος. Συνήθως εντοπίζεται κεντρικά στους πνεύμονες, κοντά στους βρόγχους.

Καρκίνωμα από μεγάλα κύτταρα: αντιστοιχεί στο 15% περίπου των περιπτώσεων. Μία υποομάδα του, που ονομάζεται μεγαλοκυτταρικό νευροενδοκρινικό καρκίνωμα, μοιάζει πολύ με το μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.

2) Μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα (ΜΚΠ): αντιστοιχεί στο 15% περίπου των περιπτώσεων και ονομάζεται έτσι λόγω του μικρού μεγέθους που έχουν τα κύτταρά του στο μικροσκόπιο. Είναι πολύ σπάνιο να εμφανιστεί σε μη καπνιστές. Συνήθως, έχει την τάση για γρήγορη ανάπτυξη και πρώιμη εμφάνιση μεταστάσεων. Παρόλα αυτά, συνήθως παρουσιάζει ταχεία ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία.

Θεραπεία
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες κυριότεροι από τους οποίους είναι οι ακόλουθοι: 
Α. Ο ιστολογικός τύπος του ΚΠ. Η χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιείται κατεξοχήν στην αντιμετώπιση του μη μικροκυτταρικού ΚΠ. Δεν αποτελεί θεραπευτική επιλογή για τον μικροκυτταρικό ΚΠ, εκτός από σπάνιες μεμονωμένες περιπτώσεις όπου ο ογκολόγος ιατρός θα κρίνει ότι υπάρχει ένδειξη.
Β. Το μέγεθος (στάδιο) και η ανατομική θέση του όγκου του ΚΠ. Η χειρουργική αφαίρεση αποτελεί θεραπεία εκλογής των πρώιμων σταδίων (περιορισμένη νόσος) του μη μικροκυτταρικού ΚΠ. Συνήθως, αντιμετωπίζονται οι ασθενείς με στάδιο Ι (πολύ περιορισμένη νόσος) και ΙΙ (περιορισμένη νόσος) και επιλεγμένοι ασθενείς σταδίου ΙΙΙ (τοπικά εκτεταμένη νόσος). Πολύ σπάνια και εξατομικευμένα μπορεί να υποβληθεί σε χειρουργείο ασθενής με μεμονωμένη μετάσταση και χειρουργήσιμη πρωτοπαθή εστία.
Γ. Η γενική κατάσταση της υγείας του ασθενή. Η βιολογική ηλικία του ασθενή, η καλή γενική κατάσταση και η απουσία σοβαρών υποκείμενων νόσων αποτελούν σημαντικά κριτήρια επιτυχημένης έκβασης και καλύτερης πρόγνωσης.

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι επεμβάσεων.

Α. Τμηματεκτομή είναι η αφαίρεση ενός μικρού τμήματος του πνεύμονα μέσα στο οποίο εμπεριέχεται ο όγκος.
Β. Λοβεκτομή είναι η αφαίρεση ενός λοβού του πνεύμονα. Είναι η πιο συχνή επέμβαση για περιορισμένη νόσο.
Γ. Πνευμονεκτομή είναι η αφαίρεση του ενός πνεύμονα.
Η επιλογή κάθε φορά του τύπου της επέμβασης εξαρτάται από παράγοντες που μπορούν να προσδιοριστούν εν μέρει προεγχειρητικά π.χ. οι αναπνευστικές εφεδρείες αλλά και διεγχειρητικά (δηλ. κατά τη διάρκεια του χειρουργείου). Έτσι, είναι δυνατόν ο χειρουργός κατά τη διάρκεια της επέμβασης να τροποποιήσει τον αρχικό σχεδιασμό εάν διαπιστώσει ότι η νόσος είναι περισσότερο εκτεταμένη από ότι είχε προσδιοριστεί με τον προεγχειρητικό απεικονιστικό έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι η πλήρης εξαίρεση του όγκου με την μικρότερη δυνατή απώλεια πνευμονικού παρεγχύματος. 

Νέες φαρμακευτικές θεραπείες αναπτύσσονται ιδιαίτερα για ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), θετικό στην μετάλλαξη BRAF V600.

Διαβάστε επίσης

• Πόνος στο στήθος. Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν θωρακικό πόνο; Πώς θα καταλάβετε αν οφείλεται στην καρδιά;
• O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Τι είναι οι καρκινικοί δείκτες, που χρησιμεύουν και πως μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση και παρακολούθηση;
• Τελικά το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι επικίνδυνο; Τι είναι καλύτερο το τσιγάρο ή το ηλεκτρονικό τσιγάρο;