MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA: Ημικρανία

Responsive Ad Slot

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ημικρανία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ημικρανία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Υπέφερε για μήνες με ημικρανίες. Ξαφνικά πέθανε στα 30 της

 medlabnews.gr iatrikanea

«Παρά το γεγονός ότι υπέφερε από ημικρανίες για αρκετούς μήνες, ο θάνατός της ήταν εντελώς απροσδόκητος και είμαστε όλοι απολύτως συντετριμμένοι».

Σταρ του TikTok, Jehane Thomas, πέθανε ξαφνικά σε ηλικία 30 ετών την Παρασκευή, αφού υπέφερε από ημικρανίες για αρκετούς μήνες. Η ίδια έγραψε στο Instagram ότι διαγνώστηκε με οπτική νευρίτιδα, μια κατάσταση που προκαλεί διόγκωση του οπτικού νεύρου, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας.

«Διαγνώστηκα με οπτική νευρίτιδα πριν από λίγους μήνες μετά από σχεδόν 2 χρόνια που μου έλεγαν ότι οι ημικρανίες μου σχετίζονται με το άγχος», αποκάλυψε η 30χρονη στις 5 Μαρτίου. «Στη συνέχεια νόμιζαν ότι είχα σκλήρυνση κατά πλάκας, η οποία αποκλείστηκε (προς το παρόν), αλλά τώρα η πίεση στο κεφάλι μου είναι απίστευτη».

«Θέλω να ξεκινήσω τα ευχαριστώ μου λέγοντας ένα τεράστιο στη μαμά και τον μπαμπά μου που είναι πάντα εκεί για να με βοηθήσουν με τα αγόρια», έγραψε τότε η σταρ των social media. «Δεν μου αρέσει να με ρίχνει κάτω μια ημικρανία ή μια αρρώστια, αλλά θα είναι πάντα οι πρώτοι που θα πάρουν τα αγόρια για λίγες ώρες και είμαι τόσο ευγνώμων που σας έχω και τους δύο».

Η Thomas, η οποία είχε 67.000 ακόλουθους στο TikTok, κατέγραψε πολλές από τις συχνές επισκέψεις της στο νοσοκομείο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με τη New York Post.

Το πιο πρόσφατο βίντεό της, το οποίο αναρτήθηκε την Τετάρτη, δείχνει τη μητέρα δύο παιδιών ξαπλωμένη σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου να λέει ότι ήταν προγραμματισμένη για χειρουργική επέμβαση και ότι με δυσκολία μπορούσε να κινηθεί.

«Ακόμα περιμένω για χειρουργείο. Ο λόγος που δεν το έκαναν την περασμένη εβδομάδα ήταν επειδή το να έχω υγρά μέσα μου θα έλυνε το πρόβλημα», έγραψε η Τόμας στη λεζάντα του βίντεο. «Έχω 4 λίτρα υγρά μέσα μου και το κεφάλι μου σήμερα το πρωί είναι φρικτό. Περιμένω να δω αν μπορώ να πάρω ένα από τα Frovatriptan μου πριν από την επέμβαση, επειδή τίποτα άλλο δεν αντιμετωπίζει αυτή την πίεση ή αν πρέπει να το ξεπεράσω και να ελπίζω ότι η επέμβαση θα μου δώσει άμεση ανακούφιση».

«Δεν μπορώ να σηκώσω το κεφάλι μου ψηλά και δεν μπορώ να περπατήσω, πρέπει να με μεταφέρουν παντού με καροτσάκι», συνέχισε η ίδια. «Τόσο άσχημος είναι αυτός ο πόνος».


Μετά τη χειρουργική επέμβαση και την εβδομαδιαία παραμονή, πήρε εξιτήριο από την εντατική, αλλά αναγκάστηκε να επιστρέψει όταν οι ημικρανίες της επέστρεψαν και εκείνες.

Η φίλη της Thomas, Alyx Reast, δημιούργησε έναν λογαριασμό GoFundMe για να συγκεντρώσει χρήματα για την κηδεία και τα δύο παιδιά της. «Η Jehane Thomas ήταν μια 30χρονη, μητέρα δύο αγοριών όταν έφυγε ξαφνικά από τη ζωή στις 17/03/2023», αναφέρει η περιγραφή. «Παρά το γεγονός ότι υπέφερε από ημικρανίες για αρκετούς μήνες, ο θάνατός της ήταν εντελώς απροσδόκητος και είμαστε όλοι απολύτως συντετριμμένοι».

«Τα δύο παιδιά της, ο Isaac (3, σχεδόν 4) και ο Elijah (1), έμειναν χωρίς τη μαμά τους», συνεχίζει. «Ξεκίνησα αυτή τη σελίδα με την ελπίδα να μαζέψω κάποια χρήματα, ώστε τα πανέμορφα αγόρια της να έχουν την καλύτερη παιδική ηλικία, να κάνουν αναμνήσεις και να εξασφαλίσω ότι θα είναι άνετα. Τίποτα δεν θα φέρει στα αγόρια τη μαμά τους πίσω, αλλά ελπίζουμε ότι θα φέρει κάποια ανακούφιση στην οικογένειά της, γνωρίζοντας πόσο τους αγαπάμε και τους υποστηρίζουμε».

«Jehane – υποσχέθηκα ότι θα κάνω ό,τι μπορώ για αυτά τα αγόρια, οπότε αυτό υπόσχομαι να κάνω. Σε αγαπώ», καταλήγει.

Μέχρι τη Δευτέρα, είχαν συγκεντρωθεί 13.456 δολάρια, ενώ ο στόχος ήταν τα 2.255 δολάρια.


Διαβάστε επίσης

Συγκλονιστικά εμπόδια για τους ασθενείς με ημικρανία: Το 65% δηλώνει ότι «χάνει» τη ζωή του πονώντας

Συγκλονιστικά εμπόδια για τους ασθενείς με ημικρανία: Το 65% δηλώνει ότι «χάνει» τη ζωή του πονώντας

medlabnews.gr iatrikanea

Η ημικρανία δεν είναι απλά ένας κακός πονοκέφαλος. Είναι μια σοβαρή, διακριτή  και  πολύπλοκη  νευρολογική νόσος. Θεωρείται η σημαντικότερη κεφαλαλγία, καθώς παρουσιάζει μια αρκετά μεγάλη συχνότητα στον πληθυσμό, ενώ παράλληλη οι κρίσεις συνήθως είναι έντονες και οδηγούν σε διαταραχή της καθημερινής λειτουργικότητας τους πάσχοντες. Είναι η τρίτη πιο κοινή ασθένεια παγκοσμίως και αιτία  ανικανότητας. Αυτό δημιουργεί μια τεράστια κλινική και οικονομική επιβάρυνση, τόσο για  τα άτομα, όσο  και  για την κοινωνία.

Μεγάλη έρευνα για την ημικρανία πραγματοποίησε η European Migraine & Headache Alliance/EMHA, με σχεδόν 3.400 συμμετέχοντες από 10 χώρες. Αντίστοιχη έρευνα είχε πραγματοποιήσει και ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, σε 2105 Έλληνες ασθενείς, τα οποία της οποίας αναμένεται να δημοσιευτούν στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό BMC Neurology. Τα αποτελέσματα των δύο ερευνών ήταν αποκαλυπτικά.

Και οι δύο έρευνες έριξαν φως στον αντίκτυπο των κρίσεων ημικρανίας στην καθημερινή ζωή των ημικρανικών ασθενών και στον συγκλονιστικό αριθμό των εμποδίων που πρέπει να ξεπεράσουν οι ασθενείς για να λάβουν διάγνωση και θεραπεία.

«Τα άτομα με ημικρανία δεν πρέπει να μένουν πια στο σκοτάδι. Τα αποτελέσματα και των δύο ερευνών εμβαθύνουν σε αυτά που πρέπει να αλλάξουν άμεσα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων με ημικρανία και την πλήρη ένταξη τους στην κοινωνία. Τώρα ξέρουμε, ας δράσουμε. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο», δήλωσε η Κατερίνα Κουρούδη, Πρόεδρος  του Συλλόγου.

Κατά τη διάρκεια των κρίσεων ημικρανίας, οι ασθενείς δυσκολεύονται να εκτελέσουν εργασίες που συνήθως εκτελούν εύκολα όταν δεν έχουν κρίσεις: μαγείρεμα, φαγητό, φροντίδα της οικογένειας ή ενός παιδιού, εργασία, οδήγηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της διαδικτυακής έρευνας που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος:

• 35% των πασχόντων με ημικρανία χάνει 1-2 μέρες από τη δουλειά του

• 10% χάνει 3-5 μέρες το μήνα και

• 6% πάνω από 5 μέρες κάθε μήνα από τη δουλειά του

• 94% των πασχόντων με ημικρανία δηλώνει πως έχει μειωμένη απόδοση τουλάχιστον για 1-2 μέρες το μήνα στην εργασία του

Οι περισσότεροι ημικρανικοί διστάζουν να μιλήσουν και να βρουν κατανόηση από το κοινωνικό ή εργασιακό τους περιβάλλον, είτε επειδή θεωρούν ότι αυτό θα υποβαθμίσει το εργασιακό τους προφίλ, είτε διότι θεωρούν ότι οι άλλοι δε θα τους καταλάβουν.

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι στο 70%  των ασθενών, ο περίγυρος τους δεν καταλαβαίνει πως η ημικρανία δεν είναι απλός πονοκέφαλος, το 65% δηλώνει πως «χάνει» τη ζωή του πονώντας και το 55% έχει άγχος για την επόμενη κρίση.

Η πρόσβαση στη διάγνωση και τη θεραπεία παρουσιάζει διαφορές στις διάφορες χώρες της ΕΕ

Για παράδειγμα, η έρευνα της ΕΕ έδειξε ότι η Φινλανδία και η Ελλάδα ήταν οι δύο χώρες όπου οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να συμβουλευτούν εξαρχής νευρολόγο, γεγονός αναμφισβήτητα θετικό. Η πρόσβαση σε νευρολόγο για θεραπεία και παρακολούθηση θεραπείας, η οργάνωση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, η περιορισμένη πρόσβαση σε εξειδικευμένα κέντρα ημικρανίας, η πρόσβαση στην προφυλακτική θεραπεία (συμπεριλαμβανομένων των νέων θεραπειών) παρουσιάζουν επίσης μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Χρειάζεται πολύς χρόνος για να γίνει η διάγνωση της ημικρανίας.

Πανευρωπαϊκά, συνήθως το σημείο εισόδου στο ταξίδι του ασθενούς είναι οι Γενικοί Ιατροί και ένας νευρολόγος  τελικά θα κάνει τη διάγνωση. Ωστόσο, απαιτούνται μερικές φορές απαιτούνται πολλές επισκέψεις σε γιατρούς το 19% των συμμετεχόντων έπρεπε να δει 4 έως 5 γιατρούς, το 7% 6 έως 7 γιατρούς και πάνω από 8 γιατρούς  το 8%.

Το να υπάρχει ένας τέτοιος αριθμό εμποδίων πριν από τη διάγνωση και τη θεραπεία είναι εντελώς περιττό και απαράδεκτο. Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ημικρανικών και στην κοινωνία συνολικά, σύμφωνα με τον κο Κων/νο Μπίλια, Γενικό Γραμματέα του Συλλόγου. Στην Ελλάδα, οι ασθενείς με ημικρανία δεν χρειάζεται να ταλαιπωρούνται με μη ειδικούς ιατρούς και μπορούν να απευθυνθούν απευθείας σε ειδικό νευρολόγο ή σε ιατρείο κεφαλαλγίας, μια ενδεικτική λίστα από τα οποία μπορεί κανείς να βρει στον ιστότοπο του Συλλόγου, www.kefalalgies.gr

Χρειάζεται πολύς χρόνος μεταξύ της διάγνωσης και της πρόσβασης στη θεραπεία

Το 49% των συμμετεχόντων στην έρευνα χρειάστηκε να περιμένει πάνω από 3 χρόνια για να λάβει θεραπεία. Οι πρώτες θεραπείες που λαμβάνονται είναι γενικά αναλγητικά. Στη συνέχεια, συνταγογραφούνται τριπτάνες (78%). Το Botox είναι, δυστυχώς, μια ανεπαρκώς συνταγογραφούμενη θεραπεία (11%). Η πολυφαρμακία επίσης είναι συχνή και έχουν αναφερθεί πολλαπλοί συνδυασμοί φαρμάκων. Τα κύρια εμπόδια των ασθενών σε νέες θεραπείες όπως η πρόσβαση κατά του CGRP είναι ότι οι γιατροί δεν τα αναφέρουν (26%), δεν καλύπτονται από το σύστημα υγείας (25%) ή οι ασθενείς δεν είναι ακόμη επιλέξιμοι για θεραπεία (25%). Το 25% ανέφερε ότι πλήρωσε για το νέο anti-CGRP από την τσέπη του. Σύμφωνα με τους ειδικευμένους στην ημικρανία νευρολόγους και Επιστημονικούς Συμβούλους του Συλλόγου, Δρ. Μιχαήλ Βικελή και Δρ. Εμμανουήλ Δερμιτζάκη, οι νέες αυτές θεραπείες, όπως και το Botox μπορεί να έχουν εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα και να αλλάξουν πραγματικά τη ζωή ανθρώπων με ημικρανία.

Ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος για την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Ημικρανία/12 Σεπτεμβρίου έχει δημιουργήσει τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σποτ για την ημικρανία όπου προβάλλεται σε σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας.

Παγκόσμια Ημέρα Κεφαλαλγίας, 12 Σεπτεμβρίου. Το ξεμάτιασμα δεν γιατρεύει τον πονοκέφαλο

Πόσες και πόσοι δεν σηκώνουμε το τηλέφωνο για να ζητήσουμε από κάποιον δικό μας να μας ξεματιάσει όταν έχουμε πονοκέφαλο; Και πόσες γιαγιάδες δεν είναι… άσοι στο ξεμάτιασμα; Η Ελληνική Εταιρία Κεφαλαλγίας έρχεται να μας… προσγειώσει.


Ούτε το ξεμάτιασμα, ούτε και τα πολλά παυσίπονα είναι αντίδοτο στον πονοκέφαλο, διαμηνύει η Ελληνική Εταιρία Κεφαλαλγίας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κεφαλαλγίας στις 12 Σεπτεμβρίου.
Όπως τονίζει, οι πονοκεφάλοι δεν σκοτώνουν ζωές αλλά ημέρες ζωής. Και προειδοποιεί πως συχνά τα παυσίπονα επιδεινώνουν τους πονοκεφάλους όταν χρησιμοποιούνται αλόγιστα. Ούτε και αρκούν οι φιλικές συμβουλές και οι παραδοσιακοί τρόποι για να αντιμετωπίσει κανείς τον πονοκέφαλό του. Ούτε το ξεμάτιασμα.



Η Εταιρεία υποστηρίζει την άποψη ότι η καλύτερη θεραπεία μιας πάθησης είναι η πρόληψη που επιτυγχάνεται μέσα από την ενημέρωση του πληθυσμού. Στο πλαίσιο αυτό διοργανώνει στις 12 Σεπτεμβρίου (18.00 μμ στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων, Ρηγίλλης 1) εκδήλωση στο πλαίσιο εκστρατείας ενημέρωσης επαγγελματιών υγείας και κοινού για τα προβλήματα της κεφαλαλγίας και της ημικρανίας.
Κύριος στόχος είναι η ορθή διάγνωση, αντιμετώπιση, προφύλαξη και αποφυγή κατάχρησης φαρμακευτικών ουσιών και αυτοθεραπείας.
Η ημικρανία είναι το 2ο σημαντικότερο ιατρικό πρόβλημα παγκοσμίως, μετά την τερηδόνα και πρώτη αιτία αναπηρίας σε άτομα κάτω των 50 ετών, λόγω απώλειας ποιοτικού χρόνου και λόγω πόνου, αναφέρει η Ελληνική Εταιρεία Κεφαλαλγίας. Προσθέτει ότι όσοι υποφέρουν από συχνές κεφαλαλγίες πρέπει απαραίτητα να έχουν ιατρική παρακολούθηση και πρόσβαση στις νέες εξειδικευμένες θεραπείες, γιατί δεν μπορούν από μόνοι τους να διαχειριστούν αυτό το ιατρικό πρόβλημα.
Ειδικά Κέντρα Κεφαλαλγίας υπάρχουν σε αρκετά δημόσια νοσοκομεία στελεχωμένα με ειδικούς γιατρούς που καθοδηγούν με επιστημονικότητα, αποτελεσματικότητα και ασφάλεια τους κεφαλαλγικούς ασθενείς.

Παγκόσμια Ημέρα Αθροιστικής Κεφαλαλγίας, 21 Mαρτίου



Αθροιστική Κεφαλαλγία: Προσβάλει 1 σε κάθε 1.000 ανθρώπους

Πρόκειται για εξαιρετικά επώδυνο πονοκέφαλο

«Η αθροιστική κεφαλαλγία θεωρείται το πιο επώδυνο είδος κεφαλαλγίας  που προσβάλλει 1 σε κάθε περίπου 1.000 ανθρώπους» σύμφωνα με  ειδικούς – επιστημονικούς συμβούλους του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αθροιστικής Κεφαλαλγίας.
Παρά την μεγάλη ένταση του πόνου, αλλά και παρά το γεγονός ότι η αθροιστική κεφαλαλγία έχει χαρακτηριστική συμπτωματολογία, δυστυχώς είναι συχνό φαινόμενο άνθρωποι με αθροιστική κεφαλαλγία να μην έχουν διαγνωστεί σωστά και για χρόνια να παραμένουν χωρίς σωστή θεραπεία.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα σε Έλληνες ασθενείς, μπορεί να περάσουν πολλά έτη, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν  και τις δεκαετίες με πολλαπλές επισκέψεις σε ιατρούς, έως ότου τεθεί η διάγνωση1.
Ο πόνος στην αθροιστική κεφαλαλγία χαρακτηριστικά εντοπίζεται πάντα στην μία πλευρά του κεφαλιού (συνήθως στην ίδια, αφού σπάνια παρατηρείται αλλαγή πλευράς), συνήθως πίσω από το μάτι και τον κρόταφο, αλλά μπορεί να επεκτείνεται προς το μέτωπο, το μάγουλο ή τον αυχένα. Συχνά μπορεί να συνοδεύεται από πτώση του βλεφάρου, κοκκίνισμα του ματιού ή  δάκρυα που τρέχουν από το μάτι της πλευράς που εντοπίζεται ο πόνος, ρινική συμφόρηση ή καταρροή στο ρουθούνι που είναι  δίπλα στο μάτι  που πονά.
Χαρακτηριστικό της  αθροιστικής κεφαλαλγίας είναι το γεγονός  ότι ο ασθενείς  νιώθει πολύ έντονο ως ανυπόφορο πόνο  ενώ αναφέρει ότι αισθάνεται  «σαν να πρόκειται να πεταχτεί το μάτι του έξω». Επίσης, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην ημικρανία ή σε άλλους πονοκεφάλους όπου οι ασθενείς αναζητούν την κατάκλιση, ο ασθενής με αθροιστική κεφαλαλγία την ώρα της κρίσης πολύ πιθανόν να  πηγαινοέρχεται νευρικά, μην μπορώντας να μείνει ακίνητος σε ένα σημείο.
Οι κρίσεις στην αθροιστική κεφαλαλγία έρχονται κατά περιόδους, ενώ διαρκούν   συνήθως μερικές εβδομάδες ως λίγους μήνες και στη συνέχεια χάνονται για μήνες ή και χρόνια, μέχρι να έρθει μία νέα περίοδος κρίσεων. Στην διάρκεια της περιόδου που η αθροιστική κεφαλαλγία είναι ενεργή, οι κρίσεις εμφανίζονται συνήθως με συχνότητα από μία ως τρεις ή τέσσερις κρίσεις κάθε μέρα.
Η διάρκεια των κρίσεων της αθροιστικής κεφαλαλγίας στους περισσότερους ασθενείς κυμαίνεται από 30 λεπτά ως 3 ώρες. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις η κρίση εμφανίζεται ακριβώς την ίδια ώρα του 24ώρου, συχνά μέσα στον ύπνο, «σαν να έχει βάλει ξυπνητήρι».
Η θεραπεία στην αθροιστική κεφαλαλγία περιλαμβάνει κυρίως την ειδική προφυλακτική αγωγή, (χορήγηση ειδικών φαρμάκων σε κατάλληλες δόσεις ),  με την οποία επιτυγχάνουμε καταστολή της εμφάνισης κρίσεων (σταματούν να εμφανίζονται εντελώς ή τουλάχιστον αραιώνει σημαντικά η εμφάνισή τους και γίνονται πιο ήπιες). Στις περιπτώσεις που παρά την προφυλακτική αγωγή κάποιες κρίσεις εξακολουθούν να εμφανίζονται, χορηγείται η καλούμενη συμπτωματική αγωγή, η οποία μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στην καταστολή των κρίσεων.
Για περισσότερες πληροφορίες, όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να επικοινωνήσουν με το Σύλλογο τηλ. 210 3644 441, info@kefalalgies.gr , www.kefalalgies.gr και στη σελίδα του συλλόγου στο facebook.

Βιβλιογραφία:
1.           Δρ. Μιχάλης Βικελής και συν, 2016


Διαβάστε επισης
Αθροιστική κεφαλαλγία. Εξαιρετικά δυνατός πονοκέφαλος, συνήθως πίσω από το μάτι και τον κρόταφο

Κέντρο Πόνου και Παρηγορικής Αγωγής του Αρεταίειου νοσοκομείου

Σε κάθε γωνιά του ιατρείου πόνου ηχεί ο αντίλαλος μιας λέξης: «Βοήθεια». Βοήθεια σωματική αλλά και ψυχολογική, οτιδήποτε μπορεί να απαλύνει τον χρόνιο πόνο του ασθενούς, να του ξαναδώσει τη χαμένη του πίστη και ελπίδα. Αυτή είναι η ιερή αποστολή που έχουν αναλάβει εδώ και 30 χρόνια οι ιδρυτές, οι δεκάδες εθελοντές γιατροί, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας και οι συνταξιούχοι καθηγητές πανεπιστημίου, που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο Κέντρο Πόνου και Παρηγορικής Αγωγής του Αρεταίειου νοσοκομείου.

Σχέση ανάμεσα στην κεφαλαλγία και στο στρες. Η κεφαλαλγία τύπου τάσεως

επιμέλεια Ξενοφώντα ΤσούκαληM.D., medlabnews.gr
Την άμεση σχέση ανάμεσα στην κεφαλαλγία και στο στρες, ως αναφερόμενου εκλυτικού παράγοντα,  κατέδειξε για πρώτη φορά, η πιο πρόσφατη μέχρι σήμερα, κλινική μελέτη επιστημόνων ιατρών της Νευρολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών του Αιγινήτειου Νοσοκομείου. Η μελέτη διεξήχθη σε σύνολο 5.988 προσελεύσεων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του Νοσοκομείου, εκ των οποίων 906 άτομα καταγράφηκαν με προεξάρχον το σύμπτωμα της κεφαλαλγίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η κεφαλαλγία τύπου τάσεως ήταν ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας, ενώ, ακολουθούσαν με μικρότερη συχνότητα η ημικρανία, η αθροιστική κεφαλαλγία και η κεφαλαλγία χωρίς ειδικούς χαρακτήρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η πλειοψηφία στο δείγμα ήταν γυναίκες (2:1), με συχνότερη διάγνωση αυτή της κεφαλαλγίας τύπου τάσης σε ποσοστό (42,9%) και, ακολουθούσε η ημικρανία σε ποσοστό (22,49%). Στους άνδρες συχνότερη ήταν η κεφαλαλγία τύπου τάσης σε ποσοστό (42,07%) ενώ, δεύτερη κατά συχνότητα ήταν η κεφαλαλγία χωρίς ειδικούς χαρακτήρες σε ποσοστό (16,5%).

Οι διαγνώσεις των διαφόρων τύπων κεφαλαλγίας, επί των 906 ασθενών, κατεγράφησαν ως εξής: 

Τύπος
κεφαλαλγίας

Κεφαλαλγία τάσης
(χρόνια ή επεισοδιακή)
Ημικρανία
Αθροιστική κεφαλαλγία
Δευτεροπαθής
NOS (not otherwise specified: κεφαλαλγία χωρίς ειδικούς χαρακτήρες)
386 (42,60%)

183 (20,20%)
15 (1,70%)
155 (17,10%)
167 (18,40%)
Φαρμακευτική
αγωγή

Κοινά αναλγητικά
Αντιημικρανικά
Αντικαταθλιπτικά
Καμία
767 (84,70%)
97 (10,70%)
18 (2,00%)
24 (2,60%)
Κατάχρηση
φαρμάκων
Ναι
Όχι
755 (83,30%)
151 (16,70%)
Ύφεση
κεφαλαλγίας
με τη φαρμακευτική αγωγή
Ναι
Όχι
Μερική ύφεση
417 (46,00%)
446 (49,20%)
43 (4,70%)
Η πλειοψηφία των ασθενών (83,3%) ανέφερε κατάχρηση φαρμάκων (λήψη για περισσότερες από 15 συνολικά ημέρες το μήνα), κυρίως απλών αναλγητικών(84,70%), αντιημικρανικών (10,7%), αντικαταθλιπτικών (2%), χωρίς ύφεση της κεφαλαλγίας (49,20%). Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν λαμβάνουν προφυλακτική αγωγή. 

Το 93,3% των ασθενών με κεφαλαλγία τάσης και το 90% με ημικρανία ανέφεραν ότι τα επεισόδια κεφαλαλγίας εκλύονται κατόπιν έντονου στρες, ως εξής:
Τύπος κεφαλαλγίας
Στρες ως εκλυτικός
παράγοντας

ΝΑΙ
ΟΧΙ
Τάσης
 359 (93,01%)
 27 (6,99%)
Ημικρανία
 165 (90,16%)
 18 (9,84%)
Αθροιστική
 10 (66,67%)
 5 (33,33%)
NOS
 136 (81,44%)
 31 (18,56%)

Αναλύοντας τη μελέτη, οι ερευνητές ανέφεραν ότι, μεταξύ των πολλαπλών προδιαθεσικών παραγόντων που έχουν ενοχοποιηθεί για την κεφαλαλγία τάσης, όπως, ακατάλληλα γεύματα, διαταραχές του ύπνου, ελλιπής σωματική άσκηση, το στρες είναι ο πιο κοινός, αλλά η σχέση αιτίου/αιτιατού δεν είναι σαφής. Παρόλα αυτά, τόνισαν, ότι η παρούσα μελέτη έγινε σε ασθενείς που προσήλθαν στο χώρο των ΤΕΠ, τα οποία εστιάζουν κυρίως στην αρχική εκτίμηση των ασθενών, τη διάκριση μεταξύ πρωτοπαθούς - δευτεροπαθούς κεφαλαλγίας και, όπου υπάρχει αμφιβολία ή νευρολογικό έλλειμμα, συνιστάται περαιτέρω νευροαπεικονιστικός έλεγχος και εισαγωγή σε νευρολογικό τμήμα για διερεύνηση.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την κεφαλαλγία

Η κεφαλαλγία είναι ένα σχεδόν παγκόσμιας εμφάνισης σύμπτωμα, έχοντας ένα πολύπλοκο και ετερογενές σύνολο αιτίων με αρνητικές ατομικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, αποτελώντας συγχρόνως μια από τις πιο συχνές διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις για τους επαγγελματίες υγείας παγκοσμίως. Η κεφαλαλγία σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ίσως το συχνότερο και σημαντικότερο πρόβλημα πόνου, αφού πολλές φορές συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του  ασθενή. Περισσότερα από 1 στα 5 άτομα έχουν πονοκεφάλους που περιορίζουν τις δραστηριότητές τους στο σπίτι, την εργασία και την κοινωνική τους ζωή. Ένα στα 25 άτομα έχει σχεδόν καθημερινούς πονοκεφάλους, με αρνητικό αντίκτυπο στην προσωπική και κοινωνική του ζωή. 

Ο πονοκέφαλος και οι συχνές κεφαλαλγίες 

Ο πονοκέφαλος δεν είναι μόνο υποκειμενικός, ούτε «υστερικός» όπως πολλοί πιστεύουν. Έχει συγκεκριμένους εγκεφαλικούς μηχανισμούς που έχουν καταγραφεί λεπτομερώς. Όπως όλα τα είδη χρόνιου πόνου, κινητοποιούν μηχανισμούς συναισθηματικούς που επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. 
Στο σχολείο, στη δουλειά, στο σπίτι, ο συμμαθητής, ο συνάδελφος ή ο σύντροφος, που πονά, δεν πρέπει να περιφρονείται και ο επίμονος πονοκέφαλος δεν πρέπει να παραβλέπεται. Είναι αλήθεια ότι ο πονοκέφαλος δεν σκοτώνει, αλλά “κλέβει” ημέρες ζωής και συχνά καταστρέφει την προσωπική ζωή του ατόμου, οδηγώντας το και σε κοινωνική απομόνωση. 
Όσοι υποφέρουν από συχνές κεφαλαλγίες χρειάζονται ιατρική παρακολούθηση, γιατί δε μπορούν μόνοι τους να διαχειριστούν αυτό το πρόβλημα. Συχνά, η υπερβολική χρήση αναλγητικών επιδεινώνει τον πονοκέφαλο και δεν αρκούν οι φιλικές συμβουλές και οι παραδοσιακοί τρόποι αντιμετώπισής του.

Διαβάστε επίσης

«ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ ΣΟΥ»: Εκστρατεία Ενημέρωσης για την Ημικρανία από τη Novartis Hellas

Η Novartis Hellas παρουσιάζει την εκστρατεία ενημέρωσης για την Ημικρανία 
«ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ ΣΟΥ». 
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης σχετικά με την Ημικρανία και τις πολύπλευρες επιπτώσεις της τόσο στην καθημερινότητα των ασθενών, όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Η εκστρατεία φέρει την επιστημονική αιγίδα της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας.

Nέα φάρμακα για την αντιμετώπιση της ημικρανίας

Με νέα φάρμακα για την αντιμετώπιση της ημικρανίας ενισχύεται η φαρέτρα των επιστημόνων. Πρόκειται για τα μονοκλωνικά αντισώματα εναντίον του CGRP, τα οποία αναμένεται να αλλάξουν εντελώς τη ζωή των ημικρανικών ασθενών. Ο ασθενής θα κάνει μόνος του μια υποδόρια ένεση κάθε 30 ημέρες και οι ημικρανίες του θα μειώνονται σημαντικά, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ίσως και να εξαφανίζονται.

Εγκρίθηκε το erenumab της Novartis για την προφύλαξη από την ημικρανία

Η ημικρανία είναι ένα διακριτό νευρολογικό νόσημα. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια μέτριας έως σοβαρή κεφαλαλγίας που συνήθως είναι σφύζουσα, συχνά στη μία πλευρά του κεφαλιού, και συνοδεύεται από ναυτία, έμετο και ευαισθησία στο φως, τους ήχους και τις οσμές. Η ημικρανία σχετίζεται με άλγος, ανικανότητα και μειωμένη ποιότητα ζωής για τον ασθενή, καθώς και με οικονομικό κόστος για την κοινωνία. Επιδρά έντονα και περιοριστικά στην ικανότητα ενός ατόμου να πραγματοποιεί τις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, αποτελεί μία από τις δέκα κύριες αιτίες πρόκλησης ετών ζωής με αναπηρία στους άνδρες και τις γυναίκες. Εξακολουθεί να υποδιαγιγνώσκεται και να υποθεραπεύεται. Οι υπάρχουσες προφυλακτικές θεραπείες προέρχονται από άλλες θεραπευτικές ενδείξεις και συχνά συσχετίζονται με μειωμένη ανοχή και έλλειψη αποτελεσματικότητας, με μεγάλα ποσοστά διακοπής από τους ασθενείς.

Η Novartis ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) ενέκρινε το erenumab για την προφύλαξη από την ημικρανία σε ενήλικες που έχουν τέσσερις ή περισσότερες ημέρες με ημικρανία ανά μήνα. Το erenumab είναι η πρώτη και η μοναδική, ειδικά σχεδιασμένη θεραπεία για την προφύλαξη από την ημικρανία, που εγκρίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελβετία, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Λειτουργεί αποκλείοντας έναν υποδοχέα που ονομάζεται υποδοχέας του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP-R), ο οποίος διαδραματίζει καίριο ρόλο στην πρόκληση του εξουθενωτικού πόνου της ημικρανίας. Στην εκτεταμένη κλινική μελέτη των 2.600 ασθενών, αυτοί που έλαβαν erenumab παρουσίασαν σημαντικές μειώσεις στον αριθμό ημερών με ημικρανία ανά μήνα, με προφίλ ασφάλειας και ανοχής παρόμοιο με εκείνο του εικονικού φαρμάκου. Το erenumab μπορεί να χορηγηθεί από τον ίδιο τον ασθενή ή από άλλο εκπαιδευμένο άτομο άπαξ μηνιαίως με τη συσκευή αυτοχορήγησης SureClick®, μια συσκευή που έχει καθιερωθεί να χρησιμοποιείται για μια γκάμα παθήσεων.

«Η ημικρανία είναι σημαντική. Είναι μια επώδυνη, ιδιαίτερα επιβαρυντική νευρολογική νόσος που επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής, από το να πηγαίνει ο ασθενής στην εργασία του μέχρι το να περνάει χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους του», δήλωσε ο Patrick Little, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ημικρανίας και Κεφαλαλγίας. «Μια θεραπεία ειδικά σχεδιασμένη για την προφύλαξη από την ημικρανία είναι μια καλοδεχούμενη καινοτομία και θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή των ασθενών στους οποίους οι τρέχουσες θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα ή δεν είναι καλά ανεκτές».

Το erenumab επέδειξε αποτελεσματικότητα ακόμη και σε έναν δύσκολο στη θεραπευτική αντιμετώπιση του πληθυσμό. Είναι η μοναδική θεραπεία έναντι του μονοπατιού του CGRP-R που έχει μελετηθεί ειδικά σε ασθενείς στους οποίους απέτυχαν δύο έως τέσσερις προηγούμενες προφυλακτικές θεραπείες για την ημικρανία. Επιπλέον, σε μια ενδιάμεση ανάλυση της πενταετούς κλινικής μελέτης επέκτασης ανοικτής επισήμανσης (OLE) για την επεισοδιακή ημικρανία, αποδείχθηκε ότι πάνω από ένας στους τέσσερις ασθενείς (26%) που λάμβαναν erenumab των 70mg και εξακολουθούσαν να συμμετέχουν στην κλινική μελέτη έως τον μήνα δεκαπέντε, ήταν πλήρως ελεύθεροι ημικρανίας.

«Το erenumab σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την κλινική πρακτική, παρέχοντας τόσο έναν στοχευμένο μηχανισμό για την προφύλαξη όσο και βαθιά κατανόηση της ημικρανίας, κάτι που δεν είχαμε ποτέ προηγουμένως», δήλωσε ο Peter Goadsby, M.D., Ph.D., FRCP, Διευθυντής, NIHR-Wellcome Trust King’s Clinical Research Facility και Καθηγητής Νευρολογίας στο King’s College του Λονδίνου. «Θα δούμε διατηρούμενη ανακούφιση από την ημικρανία για πολλούς από τους πάσχοντες από αυτή την εξουθενωτική νόσο».

«Η σημερινή έγκριση είναι επαναστατική για τους ανθρώπους που ζουν με ημικρανία, τις οικογένειες και τους γιατρούς τους», δήλωσε ο Paul Hudson, CEO Novartis Pharmaceuticals. «Στις κλινικές μελέτες, το erenumab έδειξε σταθερά ότι είναι αποτελεσματικό στην προφύλαξη από την ημικρανία και επιφέρει ανακούφιση από το φορτίο αυτής της νόσου. Είμαστε υπερήφανοι που επαναπροσδιορίσαμε πρώτοι την προφύλαξη από την ημικρανία και δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε τη διαθεσιμότητα του erenumab για όσους το έχουν ανάγκη. Λανσάρουμε ένα προσαρμοσμένο μετεγκριτικό πρόγραμμα πρόσβασης και εξερευνούμε διάφορες καινοτόμες προσεγγίσεις αποζημίωσης και πρόσβασης, όπως η πληρωμή μόνο για τους ασθενείς που ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία».

Έχει ανοίξει ένα μετεγκριτικό πρόγραμμα πρόσβασης για την παροχή του erenumab στις χώρες όπου οι τοπικοί κανονισμοί επιτρέπουν τις θεραπείες που δεν έχουν εγκριθεί ή για τις οποίες δεν υπάρχει ακόμα αποζημίωση. Αναπτύσσονται επίσης προγράμματα υποστήριξης για τους επιλέξιμους ασθενείς, σύμφωνα με τους τοπικούς κανονισμούς, που περιλαμβάνουν εξατομικευμένες υπηρεσίες, πληροφορίες και πόρους που θα τους βοηθήσουν στην έναρξη της θεραπείας με το erenumab.

Η απόφαση του ΕΜΑ ισχύει και για τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συν την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Λιχτενστάιν. Το erenumab έλαβε έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) για την προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας στους ενήλικες στις 17 Μαΐου 2018. Το erenumab έλαβε έγκριση από την Swissmedic στην Ελβετία στις 13 Ιουλίου 2018 και καταχωρίστηκε από την TGA της Αυστραλίας στις 3 Ιουλίου 2018. Επιπλέον, έχουν υποβληθεί τα έγγραφα για ρυθμιστική έγκριση και σε άλλες υγειονομικές αρχές παγκοσμίως.


ΕΚΔΗΛΩΣΗ 14/9- Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος

Ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος θα πραγματοποιήσει ενημερωτική εκδήλωση κοινού στις 14 Σεπτεμβρίου 2018 και ώρες 17:30-20:00 στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων ( Ακαδημίας 50), στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης για την Ημικρανία (12 Σεπτεμβρίου).

Σκοπός της εκδήλωσης είναι η ενημέρωση των ασθενών και του κοινού για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ημικρανίας, η οποία προσβάλλει 1 στους 7 ανθρώπους παγκόσμια.

Ημικρανία: δεν χρειάζεται να την αντιμετωπίζεις μόνος



«Ημικρανία: Δεν χρειάζεται να την αντιμετωπίζεις μόνος. Πάρε τις απαντήσεις που δικαιούσαι. Μάθε περισσότερα. Διαχειρίσου σωστά την ημικρανία» είναι το φετινό μήνυμα της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης για την Ημικρανία που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 12 Σεπτεμβρίου και στην οποία από φέτος συμμετέχει ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, με ενέργειες που πραγματοποιούνται με την Αρωγή και Στήριξη τουΥπουργείου Υγείας, την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και την ευγενική χορηγία και υποστήριξη των εταιρειών Novartis, Specifar & RB. 

Η ημικρανία είναι μια χρόνια νευρολογική ασθένεια, οι οποία εκδηλώνεται με κρίσεις έντονου πονοκεφάλου, συνήθως συνοδευόμενου από συμπτώματα όπως δυσανεξία σε φως, ήχους ή οσμές, ναυτία ή και εμετούς και ανάγκη για περιορισμό δραστηριοτήτων ή και κατάκλισης.

Η ημικρανία είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας. Σε μερικούς ανθρώπους, άνδρες ή γυναίκες, εμφανίζεται ήδη από την παιδική ήδη ηλικία. Στα κορίτσια είναι αρκετά συνηθισμένο να εμφανιστεί μετά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως τους, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί αργότερα στη ζωή μίας γυναίκας ή ενός άνδρα, ακόμη και στη μέση ηλικία ή αργότερα.

Παρότι είναι μια ασθένεια εξαιρετικά συχνή, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι περισσότερο από 10% του πληθυσμού της χώρας παρουσιάζει, λιγότερο ή περισσότερο συχνά ημικρανικές κρίσεις, η ημικρανία εξακολουθεί να παραμένει χωρίς να έχει τεθεί διάγνωση στην πλειονότητα των ασθενών, ενώ και μεταξύ όσων, έχουν επισκεφθεί γιατρό και έχουν διαγνωστεί σωστά, συχνά η προτεινόμενη θεραπεία δεν ήταν επιτυχής.  

Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που εκπόνησε ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος σε περίπου 1100 ημικρανικούς ασθενείς, σχεδόν 1 στους δύο που έλαβε μια κλασσική φαρμακευτική θεραπεία για την ημικρανία, την διέκοψε λόγω είτε παρενεργειών, είτε έλλειψης αποτελεσματικότητας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δυστυχώς η ζωή των ημικρανικών ασθενών επηρεάζεται όχι μόνο  τις ημέρες των κρίσεων αλλά και τον υπόλοιπο χρόνο αφού το πότε θα επέλθει η επόμενη κρίση ημικρανίας είναι κάτι που μπορεί να επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και δεν μπορεί να προβλεφθεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο φόβος μίας κρίσης και των αποτελεσμάτων της να οδηγεί σε αποφυγή δραστηριοτήτων και σε προβλήματα στην κοινωνική, οικογενειακή αλλά και επαγγελματική ζωή.

Σύμφωνα και πάλι με στοιχεία από την έρευνα του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, 15% των ημικρανικών συμπολιτών μας αντιμετώπισαν εργασιακά προβλήματα λόγω της πάθησης τους, τα οποία ποικίλαν από ανάγκη για μείωση των ωρών εργασίας ως και απώλεια εργασίας λόγω παραίτησης ή και απόλυσης. Μεταξύ των πασχόντων από χρόνια ημικρανία, όσων δηλαδή έχουν πάνω από τις μισές ημέρες του μήνα συμπτώματα ημικρανίας, το ποσοστό όσων είχαν σοβαρά επαγγελματικά προβλήματα ήταν της τάξης του 30% περίπου.

Ωστόσο, η ημικρανία μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Με πρώτο βήμα και όπλο την σωστή ενημέρωση για την ασθένεια αυτή, πεδίο στο οποίο ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος έχει σκοπό να συμβάλει αποφασιστικά, οι ημικρανικοί ασθενείς έχουν πια τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ πολλαπλών θεραπευτικών επιλογών, όπως κλασικές φαρμακευτικές θεραπείες, θεραπείες με συγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής, με ιατρικές συσκευές αλλά και με χρήση botox, όταν αυτό ενδείκνυται. Επίσης υπάρχουν εξειδικευμένα αντι-ημικρανικά παυσίπονα, με τα οποία μπορεί να ανακοπεί με επιτυχία μια κρίση ημικρανίας που ήδη έχει ξεκινήσει. 

Μια πραγματική επανάσταση όμως στη θεραπεία της ημικρανίας αναμένεται μέσα στην επόμενη διετία, με την κυκλοφορία των νέων απόλυτα εξειδικευμένων αντι-ημικρανικών θεραπειών, των μονοκλωνικών αντισωμάτων κατά του μορίου CGRP. Πρόκειται για φάρμακα που θα χορηγούνται με μορφή ένεσης μια φορά το μήνα ή και πιο αραιά και έτσι οι ασθενείς δεν θα χρειάζονται καθημερινή προληπτική θεραπεία. Άλλα πλεονεκτήματα τους είναι τόσο η καλή αποτελεσματικότητα, όσο και κυρίως η ασφάλεια τους, καθώς φαίνεται ότι ο απόλυτα εξειδικευμένος σχεδιασμός τους έχει οδηγήσει στο να έχουν ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό παρενεργειών. 


Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης για την Ημικρανία ( 12 Σεπτεμβρίου), ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, θα πραγματοποιήσει ενημερωτική εκδήλωση κοινού με τίτλο: « Ημικρανία: δεν χρειάζεται να την αντιμετωπίζεις μόνος», στις 14 Σεπτεμβρίου 2018 και ώρες 17:30-20:00 στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων ( Ακαδημίας 50). Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα δοθούν στους παρευρισκόμενους ερωτηματολόγια αξιολόγησης για την ημικρανία τα οποία ιατροί μετά το πέρας της εκδήλωσης θα τα αξιολογήσουν και τα αποτελέσματα θα σταλούν προσωπικά μέσω email.
Copyright © 2015-2022 MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA All Right Reserved. Τα κείμενα είναι προσφορά και πνευματική ιδιοκτησία του medlabnews.gr
Kάθε αναδημοσίευση θα πρέπει να αναφέρει την πηγή προέλευσης και τον συντάκτη. Aπαγορεύεται η εμπορική χρήση των κειμένων