Υπερπαραθυρεοειδισμός με αδυναμία, κόπωση, οστεοπόρωση, νεφρολιθίαση. Παραθυρεοειδείς αδένες, παραθορμόνη, καλσιτονίνη.

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι 4 μικροί αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα.

Παρουσιάζονται αρκετές ανατομικές παραλλαγές, τόσο σε σχέση με τον αριθμό τους, όσο και με την εντόπισή τους. Μπορούν να διακριθούν από τη διαφορετική χροιά που έχουν σε σχέση με το γειτονικό παρέγχυμα του θυρεοειδούς.
Οι παραθυρεοειδείς αδένες εκκρίνουν την παραθορμόνη (PTH), μια πεπτιδική ορμόνη, που συμμετέχει στο μεταβολισμό του ασβεστίου μαζί με την καλσιτονίνη και τη βιταμίνη D.

Σπάνια σε μερικούς ανθρώπους κάποιος από αυτούς τους αδένες μπορεί να υπερτραφεί. Αυτό σημαίνει ότι παράγει περισσότερη παραθορμόνη από ότι χρειάζεται ο οργανισμός.

Ποια είναι η δράση της παραθορμόνης (PTH) στον οργανισμό;

Ερέθισμα για την έκκριση παραθορμόνης από τους παραθυρεοειδείς αδένες είναι η πτώση της τιμής του ασβεστίου στο αίμα. Όταν λοιπόν το ασβέστιο του αίματος μειωθεί τότε ενεργοποιούνται οι παραθυρεοειδείς και εκκρίνουν την παραθορμόνη. Με την δράση της, η παραθορμόνη οδηγεί σε αύξηση του ασβέστιου του πλάσματος. 
Η αυξημένη ποσότητα παραθορμόνης που κυκλοφορεί στο σώμα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:

• Οστεοπόρωση: όσο πιο πολύ παραθορμόνη παράγεται τόσο περισσότερο ασβέστιο χάνουν τα οστά, με αποτέλεσμα να γίνονται αδύναμα, εύθραυστα, με αυξημένη πιθανότητα καταγμάτων. Σε μεγάλες συγκεντρώσεις της ορμόνης, διεγείρεται η δράση των οστεοκλαστών, δηλαδή των κυττάρων εκείνων του οστίτη ιστού, που απορροφούν τις οστικές δοκίδες, στα πλαίσια της οστικής αναδόμησης. Το αποτέλεσμα είναι η απελευθέρωση ασβεστίου στην κυκλοφορία, που προέρχεται από την αποδόμηση του οστού. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο τα ερεθίσματα για την έκκριση της παραθορμόνης, όσο και η δράση της είναι ακριβώς τα αντίθετα, απ'ό,τι ισχύει για την καλσιτονίνη. Αυτός είναι και ο λόγος που η καλσιτονίνη χρησιμοποιείται κατά της οστεοπόρωσης.

• Νεφρολιθίαση: ο οργανισμός προσπαθεί αποβάλει το επιπλέον ασβέστιο με τα ούρα με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για δημιουργία νεφρολιθίασης. Διεγείρει την επαναρρόφηση του ασβεστίου, ενώ αναστέλλει την επαναρρόφηση του φωσφόρου. Στους νεφρούς, επίσης, διεγείρει τη σύνθεση της δραστικής μορφής της βιταμίνης D (1,25-διυδροξυχοληκαλσιφερόλη ή καλσιτριόλη), και με τον τρόπο αυτό αυξάνει την εντερική απορρόφηση του ασβεστίου, που εξαρτάται από τη βιταμίνη D
• Πεπτικό έλκος: τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου διεγείρουν την έκκριση υδροχλωρικού οξέος.
• Αρτηριακή υπέρταση: αυξημένος κίνδυνος για αρτηριακή υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια πιθανόν λόγω αγγειοσύσπασης και βλάβης των νεφρών.
• Ψυχολογικές διαταραχές: κατάθλιψη, αλλαγή συμπεριφοράς, συναισθηματική αστάθεια κ.α.

Υπερπαραθυρεοειδισμός

Η υπερλειτουργία (υπερπαραθυρεοειδισμός) διακρίνεται σε πρωτοπαθή, σε δευτεροπαθή και τριτοπαθή.
Ο δευτεροπαθής και ο τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός παρατηρείται σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια που υποβάλλονται σε κάθαρση και σε ορισμένες περιπτώσεις (ειδικά πριν τη μεταμόσχευση νεφρού) θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός διακρίνεται σε σποραδικό, κληρονομούμενο και τον καρκίνο του παραθυρεοειδούς.

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται συνήθως σε ένα καλοήθες αδένωμα (90% των περιπτώσεων) και σπανιότερα σε αύξηση μεγέθους των όλων παραθυρεοειδών αδένων (υπερπλασία). Εξαιρετικά σπάνια οφείλεται σε καρκίνο σε κάποιον από τους αυτούς τους αδένες. Ο καρκίνος των παραθυρεοειδών αφορά σε λιγότερο του 1% των ασθενών που έχουν πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό.

Στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό παρατηρείται ανεξέλεγκτη παραγωγή παραθορμόνης, με αποτέλεσμα την υπερασβεστιαιμία και την οστεοπενία. Σε εγχειρήσεις του θυρεοειδούς αδένα είναι δυνατόν να εξαιρεθούν μαζί και οι παραθυρεοειδείς αδένες (μετεγχειρητικός υποπαραθυρεοειδισμός). Αυτό προκαλεί την πτώση του ασβεστίου του αίματος και την κλινική εμφάνιση της τετανίας (ανεξέλεγκτες μυϊκές συσπάσεις συνοδευόμενες από παραισθησίες).

Ποια είναι τα συμπτώματα του υπερπαραθυρεοειδισμού;

Τα συμπτώματα του υπερπαραθυρεοειδισμού είναι ήπια και έτσι δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά από τον πάσχοντα. Στα αρχικά στάδια, μπορεί κάποιος να παραπονείται για αδυναμία, εύκολη κόπωση και μυϊκή εξασθένιση. Σε ποιο προχωρημένο στάδιο, αναφέρονται άτυπα κοιλιακά άλγη, ατονία, τάση απομόνωσης και κατάθλιψη. Με την πάροδο των χρόνων παρουσιάζονται υποτροπιάζουσες νεφρολιθιάσεις, αναίτια κατάγματα λόγω οστεοπόρωσης, πεπτικό έλκος λόγω υπερέκκρισης υδροχλωρικού οξέως, αρτηριακή υπέρταση, δίψα, απώλεια όρεξης, εμετοί, διαταραχές μνήμης, και σύγχυση.

Πως γίνεται η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού;

Η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού γίνεται με ακόλουθες εξετάσεις:

Αιματολογικές εξετάσεις. Για την μέτρηση των τιμών του ολικού ασβεστίου, του ιονισμένου ασβεστίου, του φωσφόρου και της αλκαλικής φωσφατάσης.
Μέτρηση οστικής πυκνότητας, για έλεγχο της αντοχής των οστών και της οστεοπόρωσης.

Απεικονιστικός έλεγχος για να διαπιστωθεί η θέση του πάσχοντος παραθυρεοειδούς. 
Ο υπέρηχος μπορεί να εντοπίσει έναν υπερτροφικό παραθυρεοειδή ή το αδένωμα του παραθυρεοειδούς και να βοηθήσει σε ενδεχόμενη χειρουργική αφαίρεσή του.

Το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Sestamibi. Στο ειδικό αυτό Σπινθηρογράφημα με sestamibi ο ασθενής λαμβάνει μια πολύ μικρή ποσότητα μιας ραδιενεργούς ουσίας, η οποία απορροφάται μόνο από τον υπερλειτουργούντα παραθυρεοειδή αδένα και μας οδηγεί στον εντοπισμό του. 
Να σημειωθεί ότι, η αξονική και η μαγνητική τομογραφία τραχήλου έχουν μικρότερη αξιοπιστία από τις προαναφερόμενες εξετάσεις.

Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση του υπερπαραθυρεοειδισμού;

Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η μέθοδος εκλογής του πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμού και περιλαμβάνει την ανεύρεση και τη χειρουργική αφαίρεση του παθολογικού αδένα. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση που εφαρμόζεται το τελευταία χρόνια σε ορισμένα κέντρα, δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα παρά το υψηλό της κόστος. Ενώ η αποτελεσματικότητα της χειρουργικής θεραπείας, όταν διενεργείται από εξειδικευμένο χειρουργό, ανέρχεται σε ποσοστό 95-99%.

Υποπαραθυρεοειδισμός

Πρόκειται για κατάσταση στην οποία υπάρχουν μειωμένα επίπεδα παραθορμόνης, παρά την ύπαρξη χαμηλών επιπέδων ασβεστίου αίματος. Η συχνότερη αιτία είναι μετά από χειρουργείο στον τράχηλο (θυρεοειδεκτομή, ή παραθυρεοειδεκτομή), ενώ άλλες είναι η ακτινοβολία τραχήλου, διηθητικά νοσήματα (σαρκοείδωση, αιμοχρωμάτωση), αυτοάνοσες και  συγγενείς παθήσεις, καθώς και η υπομαγνησιαιμία.

Καρκίνος παραθυρεοειδών

Είναι σπάνιος, και εκδηλώνεται με υπερασβεστιαιμία, με ψηλαφητή  μάζα στον τράχηλο και αρκετά συχνά με νεφρολιθίαση (λόγω αυξημένων επιπέδων ασβεστίου) και οστικές διαταραχές. Δίνει μεταστάσεις  τοπικά στις γύρω ανατομικές δομές, αλλά και λεμφογενώς και αιματογενώς σε οστά – πνεύμονες – ήπαρ – επινεφρίδια

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Στη θεραπεία τόσο του αδενώματος όσο και της υπερτροφίας των παραθυρεοειδών αδένων, οδηγεί η χειρουργική αφαίρεση. Η επέμβαση είναι σχετικά απλή, αρκεί να έχει προηγηθεί σωστή μελέτη εντοπισμού των παθολογικών παραθυρεοειδών με υπερηχογράφημα και σπινθηρογράφημα. Πριν ολοκληρωθεί η επέμβαση, θα ζητηθεί ταχεία βιοψία του αδένα ή των αδένων που αφαιρέθηκαν, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για παθολογικούς παραθυρεοειδείς. Υπάρχει η πιθανότητα, ο ασθενής να νοσηλευθεί και για δεύτερο 24ωρο, προκειμένου να λάβει ενδοφλέβια αγωγή, καθώς το ασβέστιο στο αίμα μπορεί να πέσει σε επικίνδυνα επίπεδα μετά την αφαίρεση των παθολογικών παραθυρεοειδών. Μακροπρόθεσμα, οι υπόλοιποι παραθυρεοειδείς θα ανακάμψουν και το ασβέστιο θα επανέλθει στα φυσιολογικά του επίπεδα.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Η πρόγνωση της νόσου αφού αντιμετωπισθεί είναι εξαιρετική.

Διαβάστε επίσης

• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Τι προκαλούν, πώς ανιχνεύονται και πώς αντιμετωπίζονται
• Πότε πρέπει να γίνεται ο υπέρηχος του θυρεοειδούς; Τι δείχνει και τι προετοιμασία απαιτείται;
• Η χαμηλή τιμή του ασβεστίου του ορού (υπασβεστιαιμία) σε τι μπορεί οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται;
• Νιώθετε συνεχώς κούραση, δυσφορία, υπνηλία; Κοινά αίτια, που μπορεί να οφείλεται αυτό.
• Η υπερβολική λήψη ασβεστίου, μπορεί να προκαλέσει ναυτία, αδυναμία, κόπωση και να γίνει επικίνδυνη;

Τι προκαλεί η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Χ.Α.Π. στο αναπνευστικό σύστημα; (video)

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Με τον όρο ΧΑΠ περιγράφουμε μία ομάδα χρόνιων πνευμονικών παθήσεων (την χρόνια βρογχίτιδα και το πνευμονικό εμφύσημα) οι οποίες έχουν κοινό παρανομαστή τον προοδευτικό περιορισμό της ροής του αέρα στους βρόγχους και επακόλουθη δυσκολία στην αναπνοή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ως τέταρτη αιτία θανάτου διεθνώς, μετά δηλαδή τη στεφανιαία νόσο, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τις οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Η δραματική αύξηση της συχνότητας της ΧΑΠ δείχνει ότι μέχρι το 2020 η πάθηση θα είναι τρίτη αιτία θανάτου. 

Μπορεί να ελεγχθεί πλήρως με τη διακοπή του καπνίσματος.

Σε «εξολοθρευτή» του ανθρωπίνου γένους, με «φονικό όπλο» το τσιγάρο, εξελίσσεται χρόνο με χρόνο η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Σε ετήσια βάση η πάθηση στερεί τη ζωή σε περισσότερους από 3.000.000 συνανθρώπους μας παγκοσμίως, ενώ το πλέον ανησυχητικό είναι ότι η επίπτωση της έχει σταθερά αυξητική πορεία.

Ο χρόνιος βήχας και η παραγωγή πτυέλων αποτελούν τα συνηθέστερα συμπτώματα της ΧΑΠ. Πολύ συχνά ξεκινούν νωρίς και διαρκούν για μακρύ χρονικό διάστημα, μέχρι ο ασθενής να εμφανίσει κλινικά έκδηλα την εικόνα της ΧΑΠ, με μείωση των αναπνευστικών δοκιμασιών. Ωστόσο όποιος παρουσιάζει χρόνιο βήχα και παραγωγή

πτυέλων δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξει οπωσδήποτε ΧΑΠ, όπως και όποιος πάσχει από ΧΑΠ δεν είναι υποχρεωτικό να εμφανίζει χρόνιο βήχα.

Η βαρύτητα της συμπτωματολογίας εξαρτάται από το μέγεθος της καταστροφής των πνευμόνων και των αεραγωγών τους. Σε ένα ασθενή που συνεχίζει να καπνίζει ή να εκτίθεται σε ερεθιστικούς παράγοντες και μόλυνση του περιβάλλοντος, η συμπτωματολογία θα είναι εντονότερη και θα εξελίσσεται ταχύτερα απ’ ότι σε άλλους που προφυλάσσονται από τους παραπάνω παράγοντες.

Πώς η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.) επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα;

Στην ΧΑΠ οι παθήσεις των πνευμόνων (χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα), προκαλούν πνευμονικές βλάβες που εμποδίζουν την φυσιολογική αναπνοή. Ουσιαστικά πρόκειται για βλάβες των αεραγωγών των πνευμόνων, δηλαδή μικρών σωλήνων που μεταφέρουν αέρα πλούσιο σε οξυγόνο και απομακρύνουν το διοξείδιο του άνθρακα από τους πνεύμονες. Οι αεραγωγοί αποφράσσονται από τη φλεγμονή και τις εκκρίσεις με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απομακρύνουν τον παγιδευμένο αέρα. Το κάπνισμα είναι η συχνότερη αιτία ΧΑΠ. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι ενεργοί ή πρώην καπνιστές. Έκθεση σε άλλους ερεθιστικούς παράγοντες όπως, χημικά, σκόνη, ατμοσφαιρική ρύπανση, μπορεί να προκαλέσουν ή να συνεισφέρουν στην εκδήλωση της ΧΑΠ.

Οι αεραγωγοί του αναπνευστικού συστήματος των πνευμόνων έχουν την εικόνα ενός αναποδογυρισμένου δένδρου, που αποτελείται από μικρούς σωληνίσκους και σάκους, τις κυψελίδες (στις οποίες πραγματοποιείται η ανταλλαγή του οξυγόνου με το διοξείδιο του άνθρακα). Στους υγιείς οι σωληνίσκοι είναι ελεύθεροι και ανοικτοί, ενώ οι κυψελίδες είναι ελαστικές και λειτουργικές. Κατά την εισπνοή ο αέρας εισέρχεται με μεγάλη ευκολία και διατείνει τις κυψελίδες, ενώ κατά την εκπνοή ο αέρας εξέρχεται και οι κυψελίδες αποκτούν τον μέγεθος που είχαν πριν.

Στην ΧΑΠ οι αεραγωγοί χάνουν την ελαστικότητά τους και παραμορφώνονται. Ο ιστός μεταξύ των κυψελίδων που είναι πλούσιος σε αιμοφόρα αγγεία καταστρέφεται. Εξαιτίας της φλεγμονής το τοίχωμα των βρόγχων διογκώνεται από το οίδημα και αποφράσσεται. Οι βρόγχοι συγχρόνως γεμίζουν από εκκρίσεις παχύρευστες σαν την βλέννη. Έτσι οι κυψελίδες δεν μπορούν να αποβάλλουν το παγιδευμένο αέρα και διατείνονται συνεχώς, μέχρι να καταστραφούν.

 ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΧΑΠ

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΑΠ

KAΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΧΑΠ

Πηγή: MEDLAB Ιατρικό Ινστιτούτο

•   COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)(National Heart, Lung, and Blood Institute)

•   COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)(Patient Education Institute)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Τι είναι; Χρήσιμες Οδηγίες. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΧΑΠ

Συνάχι, καταρροή, μπουκωμένη μύτη. Πώς αντιμετωπίζoνται; Πότε πρέπει να πάτε σε γιατρό;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το συνάχι είναι μια ενοχλητική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από «μπούκωμα» και καταρροή. Μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα (τσούξιμο, γαργάλημα, φαγούρα στη μύτη, φτέρνισμα, πυρετό, ενοχλήσεις στα αφτιά) και οφείλεται κυρίως είτε σε κοινό κρυολόγημα (ιογενής ρινίτιδα) είτε σε αλλεργική ρινίτιδα.

Με τον νέο κοροναϊό γνωρίζουμε ότι δεν είναι εποχικός όπως η γρίπη και το άλλο που γνωρίζουμε είναι ότι ο ασυμπτωματικός μεταδίδει χωρίς να έχει κανένα σύμπτωμα. Επίσης άλλος ασθενής μπορεί να έχει μόνο δέκατα, άλλος ανοσμία, άλλος αγευσία και άλλος απλά κόπωση. Αυτό σαν γνώση κάνει αρκετά πιο δύσκολη την διάγνωση. 

Η ανοσμία (απώλεια όσφρησης) ως αποτέλεσμα άλλων λοιμώξεων, όπως το κοινό κρυολόγημα, συνοδεύεται από ρινική καταρροή ενώ με τον κοροναϊό όχι.  Αναλυτικότερα διαβάστε το επίκαιρο άρθρο μας Έχω συνάχι και μπουκωμένη μύτη, έχω κοροναϊό, απλό κρυολόγημα ή γρίπη;

Το συνάχι επειδή ο ασθενής αναγκάζεται να αναπνέει μόνο από το στόμα, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα, όπως π.χ. ξηροστομία ή σκάσιμο των χειλιών, ενώ δεν είναι σπάνιο να οδηγήσει και σε φλεγμονή των ιγμορίων (ιγμορίτιδα).

Μια βουλωμένη μύτη συνήθως προκαλείται από έναν ιό ή βακτήρια. 

Τα αίτια περιλαμβάνουν:

• Κοινό κρυολόγημα

• Γρίπη

• Παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα)

Η ρινική συμφόρηση τυπικά γίνεται καλά από μόνη της  μέσα σε μία εβδομάδα.

Η ρινική απόφραξη μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• Αλλεργική ρινίτιδα 

• Τη χρήση κάποιων ρινικών σπρέι ή σταγόνων για περισσότερες από 3 ημέρες (μπορεί να επιδεινώσουν τη συμφόρηση λόγω εθισμού)

• Ρινικούς πολύποδες

• Ινοκυστική νόσο

• Αγγειοκινητική ρινίτιδα

Η διαφορά ανάμεσα στις λοιμώξεις της ανώτερης αναπνευστικής οδού βασίζεται κυρίως στην περιοχή εμφάνισης των συμπτωμάτων.

• Το κοινό κρυολόγημα προσβάλλει κυρίως τη μύτη, 
• η φαρυγγίτιδα το λαιμό και 
• η βρογχίτιδα τους πνεύμονες. 

Η αλλεργική ρινίτιδα χαρακτηρίζεται από πτέρνισμα, ρινική συμφόρηση και από έκκριση βλέννας.

Το κοινό κρυολόγημα χαρακτηρίζεται συχνά ως φλεγμονή της μύτης, ενώ μπορεί να προκαλέσει ως ένα βαθμό φλεγμονή και στο λαιμό.

Το κοινό κρυολόγημα προκαλεί συνάχι, δακρύρροια («τρέχουν» τα μάτια και η μύτη), πονόλαιμο, βήχα και χαμηλό πυρετό (κάτω από 38). Η γρίπη είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, διότι προκαλεί πολύ βαρύτερο και σοβαρότερο σύνδρομο, με πολύ υψηλό πυρετό (μπορεί να φτάσει και το 40) και έντονες μυαλγίες.

Η γρίπη είναι επίφοβη γιατί κάνει πολύ εύκολα επιπλοκές (βαριές πνευμονίες), και προκαλεί πολλούς θανάτους, ενώ το κρυολόγημα κανέναν.

Στη γρίπη έχουμε λιγότερο συνάχι, αλλά περισσότερη κακουχία και συχνά υψηλό πυρετό, βήχα και μερικές φορές δύσπνοια. Οι ενοχλήσεις της γρίπης έχουν μεγαλύτερη διάρκεια (μπορεί να κρατήσουν εφτά με δέκα ημέρες), σε αντίθεση με το κοινό κρυολόγημα, που είναι μια πάθηση ολίγων ημερών (μέχρι και τρεις ημέρες). Η γρίπη χρειάζεται προσοχή, γιατί συγκαταλέγεται, μαζί με την πνευμονία, στα δέκα συχνότερα αίτια θανάτου στο δυτικό κόσμο.

Ο κρύος καιρός ευνοεί συνήθως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, ιγμόρεια). Οι ειδικοί εκτιμούν ότι μέχρι τα 75 μας χρόνια θα περάσουμε 200-250 κρυολογήματα κατά μέσο όρο.

Οι ενήλικες εκδηλώνουν λοίμωξη του αναπνευστικού από καμία έως έξι φορές τον χρόνο και κατά μέσο όρο 3 φορές τον χρόνο, ενώ τα παιδιά 6-8 φορές ή έως και 12 φορές τον χρόνο.
Σε περισσότερες από οκτώ στις δέκα περιπτώσεις πρόκειται για κοινό κρυολόγημα, αυτό που στην καθομιλουμένη αποκαλούμε «ίωση».

Το κοινό κρυολόγημα προκαλείται συνήθως από ρινοϊούς και είναι πιο μεταδοτικό τις 3 πρώτες μέρες των συμπτωμάτων. Μετά το πέρας των 3 ημερών η μεταδοτικότητά του μειώνεται κατά πολύ.

Θεραπεία

Όταν κάποιος έχει οξύ συνάχι και τα μάτια του «τρέχουν», πάσχει από ίωση. Συνεπώς δεν χρειάζεται αντιβιοτικό αλλά απλώς να φυσά συχνά τη μύτη του για να την καθαρίζει από τις εκκρίσεις και να πλένει τα χέρια σου για να μην κολλήσει τους άλλους.

Οξύ συνάχι είναι, όταν επί τρεις μέρες «τρέχει νερό» η μύτη ενώ την τέταρτη «μπουκώνει» για μία-δυο μέρες και μετά αρχίζει να περνάει. Αν από την πέμπτη μέρα παρουσιασθούν πυώδεις εκκρίσεις (κίτρινες μύξες) και επιμείνουν για 7-10 μέρες, πιθανώς έχει παρουσιαστεί ως επιπλοκή ιγμορίτιδα, που θα χρειαστεί αντιβιοτικό.

Τα φάρμακα που δεν απαιτούν ιατρική συνταγή μπορεί να βοηθήσουν μια συμφορημένη μύτη και να διευκολύνουν την αναπνοή.

• Τα αποσυμφορητικά συσπούν (συρρικνώνουν) τα αιμοφόρα αγγεία του βλεννογόνου της μύτης. Τα φάρμακα αυτά ανακουφίζουν μόνο από τη συμφόρηση, όχι όμως τη ρινόρροια ή άλλα συμπτώματα. Τα αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι και σταγόνες δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερο από 3 ημέρες, καθώς μετά από αυτό το διάστημα μπορεί να επιδεινώσουν τη συμφόρηση λόγω εθισμού (φαρμακευτική ρινίτιδα).

• Τα αντισταμινικά μπορούν να μειώσουν το ποσό της βλέννας. Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή, καθώς κάποια αντισταμινικά προκαλούν υπνηλία.

Τα φάρμακα αυτά δεν αντιμετωπίζουν την υποκείμενη πάθηση αλλά το σύμπτωμα.

Τα φάρμακα δεν είναι ο μόνος τρόπος για να ανακουφίσετε μια βουλωμένη μύτη ή τη ρινόρροια. 

Συχνά τα διαλύματα φυσιολογικού ορού είναι καλύτερα. 

Δοκιμάστε τα ακόλουθα βήματα για να αραιώσετε τη βλέννα, γεγονός που μπορεί να σας βοηθήσει να αναπνέετε ευκολότερα και να επαναφέρετε τις ρινικές εκκρίσεις στο φυσιολογικό:

• Χρησιμοποιείστε ήπια ρινικά σπρέι φυσιολογικού ορού.

• Αυξήστε την υγρασία στον αέρα με ένα υγραντήρα.

• Πιείτε περισσότερα υγρά. Το ζεστό τσάι, ο ζωμός ή η κοτόσουπα μπορούν να βοηθήσουν ιδιαιτέρως.

Η συμφόρηση είναι συνήθως χειρότερη όταν είστε ξαπλωμένοι. Μείνετε όρθιοι ή τουλάχιστον ανυψώστε το κεφάλι. 

Τα φαρμακεία πωλούν αυτοκόλλητα που τοποθετούνται στη μύτη. Αυτά βοηθούν στη διεύρυνση των ρουθουνιών, κάνοντας την αναπνοή ευκολότερη. 

Tέλος ο Ευκάλυπτος ή Eucalyptus globulus είναι γνωστός για τις ευεργετικές του ιδιότητες στο αναπνευστικό σύστημα γιατί διευκολύνει και απελευθερώνει την αναπνοή. Προστατεύει από ασθενείς ιούς, ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και δρα ως γενετικό τονωτικό.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Πρέπει να πάτε σε γιατρό, όταν:

• για 3η-4η μέρα έχετε ακόμα πυρετό (πάνω από 38,5),
• έχετε γίνει καλά αλλά σε δύο μέρες ξαναπαρουσιάζετε πυρετό,
• ενώ ο πυρετός είναι χαμηλός ή είστε απύρετος, και ξαφνικά παρουσιάζετε υψηλό πυρετό.

Διαβάστε επίσης

Έχω συνάχι και μπουκωμένη μύτη, έχω κοροναϊό, απλό κρυολόγημα ή γρίπη;

• Γρίπη ή κρυολόγημα; Ποια τα συμπτώματά τους, Πώς γίνεται η διάγνωση και τι είναι τα αντιικά φάρμακα και ποιοι μπορούν να τα παίρνουν;
• Ξυπνάτε από τον βήχα; Ποια είναι η αιτία και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Πότε πρέπει να ανησυχήσετε; 
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
• Ψύξη, ρινίτιδα, κατάπτωση, πονοκέφαλο, βήχα μπορεί να προκαλέσει η κακή χρήση των κλιματιστικών
• Η ιγμορίτιδα ταλαιπωρεί όλους και κυρίως τα παιδιά. Πώς γίνεται η διάγνωση με υπερήχους; Ποια η θεραπεία;
• Κόπωση, πονοκέφαλος, διαταραχές ύπνου, ρινίτιδα, ιγμορίτιδα μπορεί να οφείλονται σε στραβό ρινικό διάφραγμα. Σκολίωση ρινικού διαφράγματος
• Προσοχή στην Αλλεργική ρινίτιδα. Προκαλεί συνάχι, μπουκωμένη μύτη, πονοκέφαλο, φτέρνισμα, ξηρό βήχα. Μέτρα πρόληψης και Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης

Βλέπετε μυγάκια, κηλίδες, τριχίτσες, στα μάτια σας; Τι συμβαίνει και πόσο σοβαρό είναι;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ένα από τα πιο συχνά ενοχλήματα που αναφέρουν οι ασθενείς που επισκέπτονται τον οφθαλμίατρο είναι τα "μυγάκια" που βλέπουν στο οπτικό τους πεδίο, τα οποία γίνονται ιδιαίτερα αντιληπτά όταν κοιτούν σε ομοιόμορφο οπτικό πεδίο. 

Τα «μυγάκια» ή μυιοψίες ή floaters, γίνονται συνήθως περισσότερο ευδιάκριτα σε ένα φωτεινό υπόβαθρο, π.χ. στον γαλάζιο ουρανό, ή σε έναν άσπρο τοίχο. 

Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι βλέπουν κατά καιρούς μυγάκια ή στίγματα ή τριχίτσες και λεπτές ίνες να επιπλέουν ελεύθερα στο υγρό του ματιού τους. Αυτά τα ιπτάμενα μυγάκια κινούνται μέσα και έξω από το οπτικό πεδίο και συνήθως τα παρατηρούμε πιο έντονα όταν κοιτάζουμε ένα ομοιόμορφο φόντο που έχει ανοιχτό χρώμα, όπως π.χ. έναν άσπρο τοίχο ή τον ουρανό.

Το υαλοειδές σώμα είναι μία ουσία που μοιάζει με ζελέ και γεμίζει το εσωτερικό του ματιού. Αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από νερό και αποτελεί τα τρία τέταρτα του βάρους του ματιού. Στο πίσω μέρος του ματιού η υαλοειδής κοιλότητα ενώνεται με τον αμφιβληστροειδή, το φωτοευαίσθητο ιστό του ματιού.

Τα εξιδρώματα του υαλοειδούς λοιπόν όπως ονομάζονται, μπορούν επίσης να περιγραφούν από τους ασθενείς σαν στίγματα, κηλίδες, ιστούς αράχνης, κόκκους σκόνης ή μικροσκοπικά έντομα. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι όπου και αν στρέψουμε το βλέμμα μας τα βλέπουμε μπροστά μας.

Αυτό που γίνεται αντιληπτό ως “μυγάκια” είναι μικρά κομματάκια του πιο συμπαγούς υαλοειδούς τα οποία “πλέουν” στο κεντρικό ρευστοποιημένο υαλοειδές. Αν και νομίζουμε ότι βρίσκονται στο μπροστινό μέρος του ματιού, στην πραγματικότητα «κολυμπούν» στο υγρό μέσα στο μάτι και γι’ αυτό ο αμφιβληστροειδής (η εσωτερική στιβάδα του ματιού που δέχεται τους ερεθισμούς από το φως) τις «βλέπει» σαν σκιές.

Αιτίες που βλέπετε μυγάκια

Η συχνότερη αιτία είναι οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις του υαλοειδούς που συμβαίνουν με την πάροδο της ηλικίας. Με τα χρόνια το υαλοειδές χάνει την ομοιογένειά του και ρευστοποιείται κυρίως στο κέντρο. Το κεντρικό ρευστοποιημένο υαλοειδές δεν μπορεί να στηρίξει το περιφερικό που είναι πιο συμπαγές με αποτέλεσμα να αποκολλάται από τα εσωτερικά τοιχώματα του οφθαλμού και από την πρόσφυσή του στο οπτικό νεύρο (οπισθία αποκόλληση υαλοειδούς).

Τα συναντάμε και σε νεότερα άτομα με μυωπία ή όταν υπάρχει ενδοφθάλμια φλεγμονή η αιμορραγία υαλοειδούς. Όσοι έχουν μυωπία εμφανίζουν πολύ συχνά και σε νεότερη ηλικία τέτοια συμπτώματα καθώς τα μυωπικά μάτια εκφυλίζονται ή γερνούν πιο γρήγορα.

Επίσης μετά από τραυματισμό η επέμβαση του οφθαλμού αλλά και επέμβαση στο πρόσωπο. Μαύρα στίγματα μπορεί να οφείλονται σε ερυθρά αιμοσφαίρια λόγω αιμορραγίας στο υαλοειδές π.χ. σε διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή ύστερα από τραυματισμό. Μπορεί ακόμα να οφείλονται σε λευκά αιμοσφαίρια όπως σε φλεγμονές μέσα στο μάτι.

Σε κάποιες περιπτώσεις είναι συγγενή;

Μια ξαφνική εμφάνιση αιωρούμενων μαύρων στιγμάτων σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών συνήθως οφείλεται σε Οπίσθια Αποκόλληση του Υαλοειδούς, μια συνήθως αθώα κατάσταση που όμως μερικές φορές μπορεί να συνοδεύεται από επιπλοκές.

Διάγνωση

Αν τα «μυγάκια» υπάρχουν εδώ και χρόνια ή αυξάνουν σε αριθμό προοδευτικά με τη πάροδο των ετών δεν θα πρέπει να ανησυχούμε.  Μπορεί να είναι ενοχλητικά, ιδιαίτερα σε συνθήκες καλού φωτισμού, δεν απειλούν όμως τη γενικότερη υγεία των οφθαλμών μας.  Αν όμως  ξαφνικά αναγνωρίσουμε ένα έντονο «μυγάκι» που δεν υπήρχε, ή αν αυξηθεί αιφνιδίως ο αριθμός τους με ή χωρίς συνοδό αίσθημα λάμψεων πρέπει να αναζητήσουμε σε επείγουσα βάση τον οφθαλμίατρό μας.

Θεραπεία

Ο εγκέφαλος έχει την τάση να αγνοεί ότι δεν χρειαζόμαστε. Όσο περισσότερο χρονικό διάστημα βλέπουμε τα μυγάκια τόσο λιγότερο τα αντιλαμβανόμαστε. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται θεραπεία.

Αν ένα εξίδρωμα εμφανίζεται ακριβώς μπροστά στον οπτικό μας άξονα μπορούμε μετακινώντας το βλέμμα μας σε διάφορες κατευθύνσεις να το βοηθήσουμε να αλλάξει θέση. Όταν τα "μυγάκια"επηρεάζουν την όρασή μας αισθητά και δεν βελτιώνονται με τον χρόνο τότε μπορούμε να επιχειρήσουμε βιτρεκτομή (χειρουργική επέμβαση με την οποία μετακινούμε το υαλοειδές από το μάτι).

Η βιτρεκτομή βέβαια, πρέπει να επιχειρείται μετά από σκέψη γιατί δεν είναι άμοιρη επιπλοκών, όπως ρωγμή αμφιβληστροειδούς, αποκόλληση υαλοειδούς και καταρράκτη. 

Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα χρήσης Yag laser, μέθοδος λιγότερο επεμβατική για το μάτι σε σχέση με την βιτρεκτομή.

Η απότομη εμφάνιση μυοψιών συνοδεύει την οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς, κατάσταση η οποία – σε μικρό ποσοστό των ασθενών – συνεπάγεται την εμφάνιση ρωγμής στον αμφιβληστροειδή.  Εφόσον η ρωγμή αυτή αντιμετωπιστεί έγκαιρα με laser προλαμβάνεται η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, κατάσταση η οποία απαιτεί πλέον χειρουργική διόρθωση. 

ΠΡΟΣΟΧΗ

Η αιφνίδια έναρξη «λάμψεων», ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από καινούργια «μυγάκια» καθιστά επιτακτική τη βυθοσκόπηση σε επείγουσα βάση.  Η μηχανική έλξη του αμφιβληστροειδούς από το υαλοειδές ζελέ συχνά συνεπάγεται τη δημιουργία ρωγμής στον αμφιβληστροειδή και την απελευθέρωση αιματικών στοιχείων μέσα στο εσωτερικό του οφθαλμού που αντιλαμβανόμαστε ως «μυγάκια».  Η ταυτόχρονη και αιφνίδια δηλαδή εμφάνιση μυοψιών και φωτοψιών πρέπει να αξιολογηθούν σε επείγουσα βάση από τον οφθαλμίατρό μας. Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδή είναι μια πολύ σοβαρή, για την όραση, κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα. Καθυστέρηση αντιμετώπισης μπορεί να προκαλέσει ακόμη και απώλεια της όρασης.

Διαβάστε επίσης

• Τι ανάγκες από βιταμίνες έχουν τα μάτια μας; Κατάλληλες τροφές για τα μάτια
• Έχετε πονοκέφαλο, θολή όραση, πόνο στα μάτια, ναυτία, και είστε πάνω από 40; Μπορεί να πάσχετε από γλαύκωμα. Ποια άτομα κινδυνεύουν, πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία
• Δεν βλέπετε καλά κοντά, έχετε πονοκεφάλους, ζάλη τότε μπορεί να έχετε πρεσβυωπία. Σε τι οφείλεται και πως αντιμετωπίζεται;
• Δεν βλέπετε, ξαφνικά, όλα όσα βλέπατε πριν ή βλέπετε την μισή τηλεόραση; Αιτίες που προκαλούν απώλεια όρασης περιφερική ή μισού οπτικού πεδίου (ημιανοψία - hemianopsia). 

PhD

Σάρκωμα μαλακών μορίων. Καρκίνος, κακοήθης όγκος μαλακών ιστών, μυών, λίπους, νεύρων, αγγείων του οργανισμού

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το σάρκωμα είναι κακοήθης όγκος των μυών, του λίπους, των αγγείων, και των νεύρων αλλά και των οστών. Είναι σπάνιοι όγκοι οι οποίοι μπορεί να εμφανισθούν σε κάθε σημείο του σώματος. Παρότι τα σαρκώματα μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους σχεδόν σε ολόκληρο το σώμα, υπάρχουν σημεία που «προτιμώνται». Τέτοια είναι τα άκρα, ο κορμός και η κοιλιά.

Τα σαρκώματα μαλακών μορίων αποτελούν το 78% όλων των σαρκωμάτων ενώ τα υπόλοιπα είναι σαρκώματα των οστών. Εμφανίζονται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες, εκτός από το σάρκωμα Ewing και το ραβδομυοσάρκωμα.

Στις περιπτώσεις όπου τα σαρκώματα μαλακών μορίων είναι επιθετικής μορφής, εκδηλώνονται στους περίπου μισούς ασθενείς (50%) με μετάσταση στους πνεύμονες.

Εκτιμάται πάντως πως περίπου 7 στους 10 ασθενείς θα έχουν τουλάχιστον πενταετή επιβίωση εάν δεν εμφανίσουν τη νόσο σε άλλες περιοχές από την αρχική.

Οι ασθενείς όμως που μέσα στο πρώτο εξάμηνο μετά την αρχική διάγνωση εκδηλώσουν μεταστάσεις της νόσου και σε άλλα σημεία, συνήθως έχουν κακή πρόγνωση για μακρά επιβίωση.


Τα σαρκώματα μαλακών ιστών είναι:

1. Λειομυοσάρκωμα

2. Λιποσάρκωμα

3. Ινώδες Ιστιοκύττωμα (15-20% σαρκωμάτων σε ηλικία άνω των 60 ετών)από ινώδη συνδετικό ιστό

4. Συνοβιακό Σάρκωμα  (synovial) σάρκωμα προσβάλλει κυρίως παιδιά και προέρχεται από τους ιστούς που περιβάλλουν συνδέσμους, σε περιοχές όπως το γόνατο και ο αστράγαλος.

5. Ινοσάρκωμα

6. Περιφερικό νευρικού σάρκωμα

7. Στρωματικός όγκος του γαστρεντερικού συστήματος (gastrointestinal stromal tumor – GIST)

8. Αγγειοσάρκωμα

Πολλές φορές πολλά σαρκώματα εμφανίζονται ξαφνικά. Αυξάνει η επίπτωση των σαρκωμάτων όσο αυξάνει η ηλικία. Το ραβδομυοσάρκωμα εμφανίζεται σε παιδιά και νέους ενήλικες.


Αίτια


Οι αιτίες των πιο πολλών σαρκωμάτων είναι άγνωστες. Κάποια κληρονομικά σύνδρομα αυξάνουν το κίνδυνο ανάπτυξης σαρκωμάτων όπως Νευρινωμάτωση, σύνδρομο Gardner, Li-Fraumeni και Ρετινοβλάστωμα. Εξαίρεση αποτελεί το σάρκωμα Kaposi που εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που έχουν ανοσοκατεσταλμένο οργανισμό όπως είναι οι πάσχοντες από HIV λοίμωξη. Επίσης υπάρχουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες που ενισχύουν την εκδήλωση των σαρκωμάτων μαλακών μορίων, όπως άλλωστε συμβαίνει και με άλλες μορφές καρκίνου.


Συμπτώματα


Τα σαρκώματα των μαλακών μορίων εμφανίζονται σαν τοπικές διογκώσεις συνήθως ανώδυνες. Μπορεί να φθάσουν σε πολύ μεγάλο μέγεθος, χωρίς να δίνουν κανένα σύμπτωμα  Τα σαρκώματα μαλακών μορίων κάνουν την εμφάνισή τους στους ασθενείς συνήθως με μια διόγκωση στο δέρμα που προκαλεί ανησυχία και τους οδηγεί τελικά στο γιατρό. Η διόγκωση αυτή μπορεί να επιφέρει πόνο.

Διάγνωση


Η πρώτη διάγνωση γίνεται, σχετικά εύκολα, με αξονική ή και μαγνητική τομογραφία. Η κακοήθεια επιβεβαιώνεται με βιοψία. Το βασικό σύμπτωμα που είναι μια διόγκωση, μπορεί να μην σημαίνει απαραίτητα καρκινικό όγκο.

Θεραπεία

• Χειρουργική: Η χειρουργική εξαίρεση των σαρκωμάτων είναι η θεραπεία εκλογής. Στην επέμβαση πρέπει να αφαιρούνται μαζί και υγιείς ιστοί σε απόσταση 2εκ από τον όγκο. Όταν αυτό είναι αδύνατον το σάρκωμα μπορεί να υποτροπιάσει. Τα σαρκώματα υποτροπιάζουν τοπικά σε υψηλό ποσοστό και μπορεί να εμφανίσουν αιματογενείς μεταστάσεις (συνήθως στους πνεύμονες). Τα σαρκώματα επεκτείνονται τοπικά με διασπορά και διήθηση των ιστών, καθώς και κατά μήκος των νευρικών ελύτρων ή αγγείων. Αναπτυσσόμενα εντός των μαλακών μορίων δίνουν την εντύπωση ότι περιβάλλονται από κάψα. Στην πραγματικότητα πρόκειται περί ψευδοκάψας που περιέχει συμπιεσμένα κύτταρα του όγκου και ινώδη ιστό. H απλή εκπυρήνιση επομένως ενός σαρκώματος συνιστά ατελή εγχείρηση και συνοδεύεται από πολύ υψηλό ποσοστό τοπικής υποτροπής. Ακόμα και οι τενόντιες περιτονίες, που περιβάλλουν τα διάφορα μυϊκά διαμερίσματα, δεν συνιστούν ανατομικούς φραγμούς στη διασπορά των σαρκωμάτων. Iδίως για τα σαρκώματα υψηλού βαθμού κακοήθειας (high grade) και ικανού μεγέθους είναι συχνή η διασπορά τους πέραν της τενόντιας περιτονίας, διαμέσου των σημείων εισόδου αγγειακών ή νευρικών κλάδων.

• Ακτινοθεραπεία: Η ακτινοθεραπεία συμβάλλει στον τοπικό έλεγχο της νόσου όταν ο όγκος είναι μεγαλύτερος από 5 εκατοστά

• Χημειοθεραπεία: Δύσκολα το πιάνει η χημειοθεραπεία. Η χημειοθεραπεία στοχεύει στην πρόληψη ή αντιμετώπιση της μεταστατικής νόσου και μετεγχειρητικά, μερικές φορές στη διάσωση του άκρου.

Διαβάστε επίσης

Καρκίνος των οστών. Το οστεοσάρκωμα, ο συχνότερος όγκος των οστών, το σάρκωμα Ewing και το χονδροσάρκωμα