Δαμάσκηνα για δυσκοιλιότητα, πίεση, διαβήτη, αναιμία, οστεοπόρωσης, κατά του καρκίνου.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η δαμασκηνιά είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο , φυλλοβόλο δέντρο και ανήκει στο γένος Προύνος (Prunus), στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae), και είναι αδελφικό δέντρο με την κορομηλιά.

Το δέντρο φτάνει σε ύψος τα 12 μέτρα, έχει πλούσιο ριζικό σύστημα αλλά επιπόλαιο όπως οι κορομηλιές. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί του φέρουν 2-3 άνθη. Ο καρπός της δαμασκηνιάς είναι το δαμάσκηνο. Δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα προσαρμογής σε κλίμα και έδαφος. Ανθεκτική στο ψύχος , ακόμα και για τα άνθη της. Τα δαμάσκηνα έχουν μια ποικιλία χρωμάτων και μεγεθών και μπορείτε να τα απολαύσετε κατά τα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου, ανάλογα με το που ζείτε. Επίσης, μπορείτε να τα βρείτε φρέσκα ή αποξηραμένα και το μόνο σίγουρο είναι, ότι θα εκπλαγείτε από τα οφέλη που προσφέρουν στην υγεία.

Αποτελούν καλή πηγή βιταμινών Α και C, έχουν μέγιστη αντιοξειδωτική ικανότητα και υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες με αποτέλεσμα να συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Επιπλέον έχουν μέγιστη αντιοξειδωτική ικανότητα και αποτελούν ασπίδα του οργανισμού από παθήσεις όπως καρδιοπάθεια αλλά έχουν και την ικανότητα να επιβραδύνουν την γήρανση του σώματος. Μάλιστα τα αποξηραμένα έχουν εξαπλάσια αντιοξειδωτική ικανότητα από τα φρέσκα. Περιέχουν κάλιο, ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο και μαγνήσιο.

Τα ξηρά δαμάσκηνα αποτελούν χρήσιμη τροφή τόσο στην καθημερινή μας διατροφή μας όσο και κατά την περίοδο δίαιτας καθώς μας γεμίζουν ενέργεια και μας βοηθούν να αποφύγουμε υψηλές θερμίδες.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ		ΜΟΝΑΔΑ	ΤΙΜΗ
ΜΑΚΡΟΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Ενέργεια	Άμεσος υπολογισμός	Kcal / 100g	38
Έμμεσος υπολογισμός		Kcal / 100g	31
Πρωτεΐνη		g /100g	0,3
Υδατάνθρακες		g /100g	7,5
Λίπος, ολικό		g /100g	-
Κορεσμένα		% σύσταση λίπους	-
Μονοακόρεστα cis		% σύσταση λίπους	-
Πολυακόρεστα cis		% σύσταση λίπους	-
Trans		% σύσταση λίπους	-
ω-3		% σύσταση λίπους	-
ω-6		% σύσταση λίπους	-
ω-3 / ω-6		-	-
Μονοακόρεστα / κορεσμένα		-	-
Πολυακόρεστα / κορεσμένα		-	-
Νερό		g / 100g	90,1
Διαιτητικές ίνες		g / 100g	0,98
Διαλυτές		g / 100g	0,35
Αδιάλυτες		g / 100g	0,49
Τέφρα		g / 100g	0,03
Χοληστερόλη		mg / 100g	-
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
α- τοκοφερόλη		mg / 100g	0,2
ΜΕΤΑΛΛΑ & ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ασβέστιο, Ca		mg / 100g	4
Κάλλιο, Κ		mg / 100g	95
Μαγνήσιο, Mg		mg / 100g	7
Νάτριο, Na		mg / 100g	1
Σελήνιο, Se		μg / 100g	ΔΑ
Σίδηρος, Fe		mg / 100g	0,3
Φώσφορος, P		mg / 100g	40
Χρώμιο, Cr		μg / 100g	18
ΜΗ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Πολυφαινόλες   (εκπεφρ. σε κατεχίνη)		mg / 100g	14,62

Συγκεκριμένα:

• Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες 
• Περιέχουν φυσικά σάκχαρα και όχι επεξεργασμένη ζάχαρη
• Έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
• Δεν περιέχουν λιπαρά και χοληστερόλη
• Δεν περιέχουν αλάτι, συντηρητικά, χρωστικές
• Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά
• Περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα, όπως βιταμίνη Α (β-καροτένιο), κάλιο και σίδηρο
• Είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες (20 θερμίδες/τεμάχιο).

Η αντιφλεγμονώδης δράση των Πολυφενολών στα Δαμάσκηνα αναστέλλουν τους οστεοκλάστες, και βοηθούν στην καλύτερη υγεία της καρδιάς και την ισορροπία της Χοληστερόλης. Οι φυτικές ίνες που επίσης περιέχουν βοηθούν στην υγεία των εντέρων.

Ακριβώς όπως οι φράουλες, τα βατόμουρα, τα κεράσια και τα μοβ σταφύλια, έτσι και τα δαμάσκηνα είναι μια πλούσια πηγή ισχυρών αντιοξειδωτικών, τις ανθοκυανίνες, οι οποίες προστατεύουν τα κύτταρα σας από διάφορες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Αποτελούν ακόμα, πηγή άλλων ουσιών που μειώνουν τις συγκεντρώσεις χολικών οξέων στα κόπρανα (κυρίως του λιθοχολικού οξέως που ευθύνεται για τον καρκίνο του παχέος εντέρου). Ενσωματώστε τα δαμάσκηνα στη καθημερινή σας διατροφή, για να κερδίσετε μακροζωία.

Αν θέλετε να ενισχύσετε την υγεία της καρδιάς σας, τα δαμάσκηνα είναι τα κατάλληλα φρούτα. Και αυτό γιατί είναι πλούσια σε κάλιο (ένα φρέσκο δαμάσκηνο περιέχει περίπου 113 mg), το οποίο βοηθάει στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και στην ανακούφιση ή στην πρόληψη της καρδιακής νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου. Ένα ποτήρι χυμός δαμάσκηνων σάς προσφέρει τόσο κάλιο όσο οι μπανάνες και τα πορτοκάλια, βοηθώντας στην ομαλοποίηση του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Γι’αυτόν το λόγο η κατανάλωση ξερών δαμάσκηνων συνιστάται συχνά σε όλους όσους υποφέρουν από υπέρταση.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ντέιβις η ημερήσια κατανάλωση μιας χούφτας ξερών δαμάσκηνων είναι ένας καλός τρόπος να μειώσετε την LDL χοληστερόλη χωρίς φάρμακα.

Μπορεί τα καρότα να κατέχουν τη πρώτη θέση όσο αφορά την υγεία των ματιών,όμως και τα δαμάσκηνα προσφέρουν πολλά οφέλη στην όραση σας. Αυτά τα φρούτα είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, μια από τις πιο σημαντικές βιταμίνες για υγιή μάτια και καλή όραση. Περιέχουν επίσης, ζεαξανθίνη που προστατεύει τον αμφιβληστροειδή σας από τις βλαβερές υπεριώδεις ακτίνες.

Και φυσικά ένα από τα πιο γνωστά οφέλη που προσφέρουν τα δαμάσκηνα, είναι η πρόληψη της δυσκοιλιότητας. 

Είτε τα καταναλώσετε φρέσκα είτε αποξηραμένα, θα σας βοηθήσουν στη πρόληψη ή στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε φυτικές ίνες. Τα δαμάσκηνα είναι πλούσια σε διαλυτές φυτικές ίνες, που είναι απαραίτητες για την ενεργοποίηση των υγιών κινήσεων του εντέρου που με τη σειρά τους ανακουφίζουν τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας. Προσθέστε μερικά αποξηραμένα δαμάσκηνα στο γιαούρτι σας ή στη βρώμη ή προτιμήστε τα φρέσκα και βοηθήστε τη λειτουργία του εντέρου σας. Ωστόσο, εάν πάσχετε από χρόνια δυσκοιλιότητα, μην βασίζεστε μόνο στα δαμάσκηνα – δείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν. 

O χυμός δαμάσκηνων έρχεται δεύτερος σε περιεκτικότητα διαλυτών ινών (περιέχει περισσότερες ίνες από τα ξερά όσπρια). Σε σχέση με τις εντερικές διαταραχές, τα δαμάσκηνα είναι πλούσια σε νικοτίνη, η οποία είναι γνωστή για τη θεραπεία πολλών εντερικών διαταραχών. Οι βιταμίνες που βρίσκονται στα δαμάσκηνα αναστέλλουν την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών και προωθούν την ανάπτυξη των φιλικών προς το έντερο βακτηρίων.

Τα δαμάσκηνα αποτελούν, επίσης κορυφαία πηγή των βιταμινών του συστήματος Β για την καταπολέμηση της κόπωσης.

Τα δαμάσκηνα περιέχουν οργανικό θείο που είναι σχετικά σπάνιο στοιχείο στα περισσότερα από τα τρόφιμα που τρώμε σήμερα. Το οργανικό θείο έχει πάρα πολλά οφέλη για την υγεία με πιο αξιοσημείωτο τη μείωση των αλλεργιών αντιδράσεων από τις εποχιακές αλλεργίες. 

Τα δαμάσκηνα έχουν επαρκείς ποσότητες μετάλλων, όπως ο χαλκός, το μαγνήσιο και το σελήνιο που είναι υπεύθυνα για την ενίσχυση των οστών, καθώς αγωνίζονται για να αποκρούσουν τις ασθένειες των οστών, όπως η οστεοπόρωση. Τα ξερά δαμάσκηνα παρέχουν, επίσης, το ιχνοστοιχείο βόριο, για υγιή οστά και πρόληψη της οστεοπόρωσης. Τα δαμάσκηνα μπορεί επομένως να χαρακτηριστούν εύκολα σούπερ τροφές για γερά και υγιή οστά. 

Τα δαμάσκηνα σάς προσφέρουν κατά 1/3 περισσότερο σίδηρο από 1 μερίδα συκωτιού και έχουν καταγραφεί ως κορυφαία πηγή (η τρίτη καλύτερη μετά τα σύκα και τα σταφύλια) σιδήρου, τα αποθέματα του οποίου είναι απαραίτητα για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης.

Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι τα δαμάσκηνα αυξάνουν τη σεξουαλική αντοχή όταν αναμειχθούν με κατσικίσιο γάλα, βυθιστούν μέσα σ’ αυτό για ένα ολόκληρο βράδυ και καταναλωθούν το πρωί μαζί με μέλι και σκόνη κάρδαμου. Αυτό το μείγμα είναι πολύ δημοφιλές τονωτικό εδώ και δεκαετίες, για την αποτελεσματικότητά του στην αύξηση της σεξουαλικής αντοχής, καθώς και στη μείωση της στειρότητας που προκαλείται από έναν αριθμό σεξουαλικών διαταραχών. Ο ρόλος των δαμάσκηνων στην ενίσχυση της σεξουαλικής υγείας μπορεί να αποδοθεί στα φλαβονοειδή και την οιστραδιόλη που περιέχουν. Αυτά τα συστατικά έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν το μέγεθος και το βάρος των όρχεων, καθώς και την κινητικότητα του σπέρματος. 

Τέλος η χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, τα χαμηλά λιπαρά και τα ισοροπημένα σάκχαρα των ξερών δαμάσκηνων τα καθιστούν ιδανικό σνακ για όσους προσέχουν το βάρος τους, καθώς και για τους ευαίσθητους στην ινσουλίνη διαβητικούς. Τα ξερά δαμάσκηνα υποκαθιστούν τέλεια τα λιπαρά στα γλυκά, διότι περιέχουν σημαντική ποσότητα πηκτίνης, η οποία παγιδεύει τον αέρα στα γλυκά με τον ίδιο τρόπο που το λίπος παγιδεύει τη ζάχαρη.

Σε σύγκριση με τα υπόλοιπα φρούτα, τα δαμάσκηνα περιέχουν μια ασυνήθιστα υψηλή ποσότητα του σακχάρου σορβιτόλη, η οποία συμβάλλει στη διατήρηση της υγρασίας των φαγητών που δεν περιέχουν λιπαρά. Τα δαμάσκηνα είναι ακόμα, πλούσια πηγή μηλικού οξέος, που δρα ως ενισχυτικό γεύσης.

ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ 

Τα νωπά δαμάσκηνα μπορεί να συντηρηθούν 2-4 βδομάδες σε ψυκτικούς χώρους με θερμοκρασία 0oC και σχετική υγρασία 90% αμέσως μετά τη συλλογή.

Αγοράσετε ξερά δαμάσκηνα χωρίς υπερθειικό άλας και χωρίς ζάχαρη, ξεραμένα στον ήλιο. Προτιμήστε αυτά που είναι συσκευασμένα σε κουτάκια ή σακουλάκια κλεισμένα αεροστεγώς, ώστε να αποφεύγεται η οξείδωση και η απώλεια της υγρασίας τους. Εάν τα τοποθετήσετε σε αεροστεγή δοχεία, τα ξερά δαμάσκηνα διατηρούνται μέχρι και έξι μήνες περίπου. Για να διπλασιάσετε το χρόνο διατήρησης τους, βάλτε τα στην κατάψυξη. Μπορείτε να τα αποξηράνετε μόνοι σας. Βάλτε τα στο αερόθερμο του φούρνου για 1,5 με 2 ώρες σε χαμηλή θερμοκρασία 90 oC για να μην καούν, και αφήστε να στεγνώσουν μόνα τους. Καταναλώστε τα καλύτερα ωμά παρά μαγειρεμένα. Το νερό και η θερμότητα καταστρέφουν τις θρεπτικές ουσίες. Τα βρασμένα δαμάσκηνα περιέχουν μόνο το ένα τρίτο των βιταμινών τους, του σιδήρου και των ινών, σε σχέση με τα ωμά

Διαβάστε επίσης

• Η δυσκοιλιότητα στα βρέφη και στα παιδιά, οι αιτίες της και η αντιμετώπιση της
• Μπανάνα, για το άγχος, την αναιμία, τις κράμπες, το έντερο, τις καούρες, την διάθεση, την σωματική και πνευματική κόπωση. Μπανάνα ή μήλο;
• Ρόδια για πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, εγκεφαλικών, καρκίνου, χοληστερίνης, δυσλειτουργία στύσης. Πως τα καθαρίζουμε;
• Σύκα, φρέσκα ή αποξηραμένα, για το έντερο, την αναιμία, την οστεοπόρωση, την πίεση, τον διαβήτη και την λίμπιντο
• Βάλτε ροδάκινα στο τραπέζι σας, κάντε δίαιτα αλλά και πολύ καλό στην υγεία σας

MSc

Ισχαιμικό ή Αιμορραγικό Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Πώς θα αναγνωρίσετε τα σημάδια;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τα εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ) αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο. Τα τελευταία 30 χρόνια, πάντως, έχει παρατηρηθεί μια μείωση κατά 45% στους θανάτους που οφείλονται σε ΑΕΕ. Σήμερα, το 70% των ανθρώπων που παθαίνουν εγκεφαλικό συνεχίζουν να έχουν την αυτονομία τους, ενώ το 10% αναρρώνουν πλήρως.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο μέσα από τις αρτηρίες διαταράσσεται ή διακόπτεται αιφνίδια. Το αίμα μπορεί να σταματήσει 
να ρέει σε μια αρτηρία επειδή εμποδίζεται από κάποιο θρόμβο αίματος ή πλάκα (αυτό ονομάζεται ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο) ή επειδή η αρτηρία έχει σπάσει ή υποστεί ρήξη (αυτό ονομάζεται αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο).

Τα αίτια των ΑΕΕ είναι πολλά και συνήθως έχουν σχέση με βλάβες των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων οι οποίες συνήθως εγκαθίστανται αργά στο πέρασμα του χρόνου. Ιδιαίτερα συχνό αίτιο τέτοιων αγγειακών βλαβών είναι η υπέρταση.

Αιτιολογία

Τα αίτια διακρίνονται σε συγγενή και σε επίκτητα. Συγγενή αίτια είναι κυρίως οι αγγειακές δυσπλασίες (ανευρύσματα, αρτηριοφλεβώδεις επικοινωνίες), οι συγγενείς παθήσεις της καρδιάς, οι νόσοι του μεταβολισμού (π.χ. ομοκυστινουρία) και του αίματος (π.χ. δρεπανοκυτταρική αναιμία).

Επίκτητα αίτια είναι: 

• ενδοκαρδίτιδες, 
• ρευματικός πυρετός, 
• νόσοι του κολλαγόνου, 
• υπεριλιπιδαιμίες, 
• αρτηρίτιδες, 
• θρομβοφλεβίτιδες, 
• καρδιακές βαλβιδοπάθειες, 
• σακχαρώδης διαβήτης, 
• αθηροσκλήρυνση, 
• καρδιακή εμβολή, 
• υπέρταση, 
• διαταραχές της πήξης του αίματος, 
• αμυλοείδωση, 
• κάπνισμα, 
• αλκοόλ κ.α.

Ένας ασθενής που πάσχει από μια από την ανωτέρω παθήσεις δεν θα παρουσιάσει υποχρεωτικά ΑΕΕ. Για τον λόγο αυτό είναι σκόπιμο να αναφερόμαστε σε «παράγοντες κινδύνου για ΑΕΕ». Ο κάθε παράγοντας από μόνος του αυξάνει τον κίνδυνο για ΑΕΕ. Αν συνυπάρχουν περισσότεροι από ένας, τότε η πιθανότητα ο ασθενής να υποστεί ΑΕΕ αυξάνεται γεωμετρικά.

Παθογένεια

Ο κάθε παράγοντας κινδύνου δρα διαφορετικά αλλά το αποτέλεσμα είναι πάντα η διακοπή της παροχής αίματος σε μια περιοχή του ΚΝΣ (ισχαιμικό ΑΕΕ) ή η ρήξη ενός αγγείου με επακόλουθο ένα αιμορραγικό ΑΕΕ.

Η διακοπή της παροχής του αίματος μπορεί να οφείλεται σε έναν θρόμβο ο οποίος π.χ. προέρχεται από την καρδιά και ταξίδεψε μέσω των μεγάλων αγγείων ως τον εγκέφαλο (εμβολή). Ακόμη μπορεί να οφείλεται σε θρόμβο που προέρχεται από ένα γειτονικό ή ακόμη και από το ίδιο το αγγείο (θρόμβωση).

Η ρήξη ενός αγγείου οφείλεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων στις αλλοιώσεις των τοιχωμάτων των αγγείων που προήλθαν από χρόνια υπέρταση. Ακόμη μπορεί να οφείλεται σε αγγειακές δυσπλασίες σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή σε άλλες παθήσεις των τοιχωμάτων των αγγείων (π.χ. αυτοάνοσα νοσήματα, αμυλοείδωση).

Κλινική εικόνα

Η κλινική εικόνα ενός ΑΕΕ εξαρτάται από την λειτουργία της περιοχής που εβλήθη. Σε γενικές γραμμές τα αιμορραγικά ΑΕΕ θεωρούνται βαρύτερα των ισχαιμικών. Αυτό γιατί παρ' όλο που το αίμα που διαχέει τον εγκεφαλικό ιστό προκαλεί μικρή σχετικά βλάβη (το αίμα είναι τοξικό για τον εγκεφαλικό ιστό), καταλαμβάνει χώρο πιέζοντας τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος περιέχεται σε ένα ανελαστικό κουτί όπως είναι το κρανίο και δεν έχει την δυνατότητα μετατόπισης σε άλλο χώρο. Έτσι οποιαδήποτε αιτία προκαλεί πίεση επί του εγκεφάλου μπορεί να τον βλάψει σοβαρά. Ο θάνατος μπορεί να επέλθει άμεσα λόγω πίεσης επί του στελέχους του εγκεφάλου (περιπτώσεις εγκολεασμών). Αν η αιμορραγία είναι τόσο μικρή ώστε να μην προκαλέσει πιεστικά φαινόμενα, τότε η πρόγνωση για τον ασθενή είναι σχετικά καλή και φτάνει ως την πλήρη αποκατάσταση.

Η βαρύτητα ενός ισχαιμικού ΑΕΕ εξαρτάται από το μέγεθος και την σημασία του αγγείου στο οποίο διεκόπη η αιματική ροή. Απόφραξη της καρωτίδας προκαλεί ημιπληγία, ημιαναισθησία, ημιανοψία, ολική αφασία (σε αριστερή βλάβη). Απόφραξη της πρόσθιας εγκεφαλικής αρτηρίας μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο ή διαταραχές της συνείδησης, μονοπληγία κυρίως κάτω άκρου κ.α. Απόφραξη της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας μπορεί να προκαλέσει ημιπληγία, αφασία, διαταραχές της επικριτικής αισθητικότητας, ημιανοψία κ.α. Απόφραξη της οπίσθιας εγκεφαλικής αρτηρίας μπορεί να προκαλέσει ημιανοψία, θαλαμικά άλγη, οπτική αγνωσία κ.α.

Διάγνωση

Η διάγνωση ενός ΑΕΕ είναι κατ' εξοχήν κλινική και τίθεται με βάση τα ευρήματα μιας λεπτομερούς νευρολογικής εξέτασης και του ιστορικού του ασθενούς.

Όμως καθοριστική είναι η σημασία της αξονικής τομογραφίας εγκεφάλου (ΑΤΕ) εφ' όσον πολλές φορές είναι δύσκολα να διαχωριστεί κλινικά ένα ισχαιμικό από ένα αιμορραγικό ΑΕΕ.

Ακολούθως ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε έναν πλήρη παρακλινικό έλεγχο (αιματολογικές εξετάσεις, υπερηχογράφημα καρδιάς και καρωτίδων κ.α.) ώστε να αποκαλυφθούν οι παράγοντες κινδύνου που προκάλεσαν το ΑΕΕ.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις περιπτώσεις εκείνες που η συμπτωματολογία υποχωρεί πλήρως μετά από μερικές ώρες. Π.χ. ο ασθενής παρουσιάζει ξαφνικά αδυναμία ενός άκρου αλλά μετά από μερικές ώρες η μυϊκή ισχύς επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα. Ο ασθενής αυτός πιθανόν υπέστη ένα παροδικό ΑΕΕ. Ορίζεται ως παροδικό ΑΕΕ το επεισόδιο στο οποίο η συμπτωματολογία αποδράμει εντός 24 ωρών. Στην πλειοψηφία τους τα παροδικά ΑΕΕ διαρκούν περίπου μία ώρα. Πιθανόν η επαναιμάτωση της πάσχουσας περιοχής γίνεται τόσο γρήγορα ώστε η βλάβη να είναι αναστρέψιμη, αλλά, σε μεγάλο ποσοστό ασθενών (περίπου 20%) στην ΑΤΕ αποκαλύπτονται ισχαιμικές βλάβες. Ουσιαστικά πρόκειται δηλαδή για ένα «μικρό ΑΕΕ» και για τον λόγο αυτό ο ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως άτομο υψηλού κινδύνου για σοβαρότερο ΑΕΕ στο μέλλον.

Πώς θα αναγνωρίσετε τα σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου ή του ΠΙΕ

Για να μπορέσετε να αναγνωρίσετε τα σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου, κάντε τρεις απλές ερωτήσεις:

Πρόσωπο – μπορεί ο άνθρωπος να γελάσει; Έχει χαλαρώσει/κρεμάσει το στόμα ή το μάτι του;

Χέρια – μπορεί ο άνθρωπος να σηκώσει και τα δυο του χέρια;

Ομιλία – μπορεί ο άνθρωπος να μιλήσει καθαρά και να καταλάβει τι του λέτε;

Χρόνος – ενεργήστε ΓΡΗΓΟΡΑ καλέστε το 166

Στα σημάδια του εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνονται:

• Ζαλάδα, απώλεια ισορροπίας ή ανεξήγητη πτώση

• Απώλεια όρασης, αιφνίδια ή μειωμένη όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια

• Πονοκέφαλος, συνήθως είναι δυνατός και εκδηλώνεται απότομα, ή ανεξήγητη αλλαγή στη μορφή των πονοκεφάλων

• Δυσκολία στην πρόσληψη φαγητού ή υγρών

Διαφορική διάγνωση

Η διαφορική διάγνωση ενός ΑΕΕ περιλαμβάνει πολλές άλλες παθολογίες που μπορεί να παρουσιάσουν εστιακή συμπτωματολογία ή διαταραχή της συνείδησης. Αυτές είναι : συγκοπτικές κρίσεις, υπογλυκαιμία, σκλήρυνση κατά πλάκας, ημικρανία, επιληπτικές κρίσεις , όγκοι του ΚΝΣ, αιματώματα, υπαρραχνοειδής αιμορραγία, αποστήματα κ.α.

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές των ΑΕΕ εξαρτώνται από την βαρύτητα τους. Στα ήπια ΑΕΕ η πρόγνωση είναι σχετικά καλή, ενώ, στα βαρύτερα ακόμη και ο θάνατος πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν.

Μετά από ένα βαρύ ΑΕΕ είναι πιθανές επιπλοκές από άλλα συστήματα όπως π.χ. το καρδιοκυκλοφοριακό. Επίσης, λόγω του κλινοστατισμού είναι πιθανή η εμφάνιση κατακλίσεων.

Θεραπεία

Ισχαιμικά ΑΕΕ: Τα τελευταία έτη γίνονται προσπάθειες θρομβόλυσης ώστε να αποφραχθεί το αγγείο που προκάλεσε την εγκεφαλική ισχαιμία. Παραμένει όμως ο κίνδυνος αιμορραγίας ως επιπλοκή αυτής της θεραπείας ενώ τα αποτελέσματα είναι αμφιλεγόμενα. Η θρομβόλυση θα πρέπει να εφαρμοστεί το ταχύτερο δυνατόν (εντός λίγων ωρών από το ΑΕΕ) από εξειδικευμένα νοσοκομειακά κέντρα. Επίσης, χρήσιμο είναι το ακετυλοσαλικυλικό οξύ και τα συμπλέγματα βιταμινών.

Αιμορραγικά ΑΕΕ: Θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν η χειρουργική αφαίρεση του αιματώματος ανάλογα με το μέγεθός του και την ανατομική του θέση.

Παροδικά ΑΕΕ: Σε μεγάλο ποσοστό οφείλονται σε σημαντικές στενώσεις των καρωτίδων και γι' αυτό προτείνεται χειρουργική επέμβαση (ενδοκαρωτιδεκτομή). Εναλλακτικά χρησιμοποιούνται αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα.

Όλα τα ΑΕΕ: Ακόμη, η θεραπευτική αγωγή αποσκοπεί στην υποστήριξη των βασικών βιολογικών λειτουργιών του ασθενούς (ηλεκτρολυτική ισορροπία αίματος, καρδιακή και αναπνευστική λειτουργία, ρύθμιση αρτηριακής πίεσης και σακχάρου αίματος κ.τ.λ) και στην αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου που οδήγησαν στο ΑΕΕ. Η αποκατάσταση του ασθενούς περιλαμβάνει πρόγραμμα φυσικής αγωγής και ψυχολογική υποστήριξη.

Πώς μπορείτε να προλάβετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή να ξαναπάθετε ακόμα ένα εγκεφαλικό επεισόδιο;

Λόγω των μόνιμων αναπηριών που μπορούν να προκύψουν μετά από ένα ΑΕΕ, λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία η πρόληψη. Όλα τα υγιή ενήλικα άτομα θα πρέπει να υποβάλλονται περιοδικά σε ιατρικό έλεγχο (check-up) ο οποίος να περιλαμβάνει νευρολογική και καρδιολογική εξέταση, έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και αιματολογικές εξετάσεις (σάκχαρο, λιπίδια αίματος κ.α.).

Μπορείτε να προλάβετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο με το να γνωρίσετε και να ελέγξετε τους παράγοντες κινδύνου: 
Υπάρχει κάποιος αριθμός παραγόντων που αυξάνουν
 τον κίνδυνο να πάθετε εγκεφαλικό επεισόδιο. Κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο 
δεν μπορούν να ελεγχτούν. Σ ́ αυτούς περιλαμβάνονται
 η ηλικία, το φύλο και το οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου. 
Υπάρχει κάποιος αριθμός παραγόντων κινδύνου που μπορείτε να ελέγξετε ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες να πάθετε εγκεφαλικό επεισόδιο:

Υψηλή πίεση αίματος

Υψηλή χοληστερόλη

Ακανόνιστος καρδιακός παλμός (κολπική μαρμαρυγή) 


Διαβήτης


Στα φάρμακα για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού 
επεισοδίου περιλαμβάνονται: 


Τα φάρμακα που ρίχνουν την πίεση του αίματος (Αντιυπερτασικά) – πρέπει να τα παίρνουν όλα τα άτομα που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο ή ΠΙΕ εκτός εάν υπάρχει ιατρικός λόγος να μην τα πάρουν. 
Τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα - αραιώνουν το αίμα και βοηθούν στην πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων αίματος. Όλοι οι άνθρωποι με ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο πρέπει να παίρνουν αντιαιμοπεταλιακά εκτός εάν υπάρχει ιατρικός λόγος να μην τα πάρουν. 


Τα αντιπηκτικά – βοηθούν στην αποφυγή μεγαλύτερης ανάπτυξης των υφιστάμενων θρόμβων αίματος στα αιμοφόρα αγγεία και προλαμβάνουν το σχηματισμό νέων θρόμβων. 


Φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη: πρέπει να τα παίρνουν όλα τα άτομα που έχουν υποστεί ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή έχουν διαγνωστεί με ΠΙΕ εκτός εάν υπάρχει ιατρικός λόγος να μην τα πάρουν.

Φυσικά θα πρέπει να αποφεύγεται το κάπνισμα και το αλκοόλ. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται αν εμφανιστεί κάποιο σύμπτωμα συμβατό με παροδικό ΑΕΕ (κυρίως αδυναμία ή αιμωδία κάποιου άκρου, θάμβος οράσεως κυρίως από έναν οφθαλμό, δυσαρθρία).

Διαβάστε επίσης

• Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου. Πρώτες βοήθειες για εγκεφαλικό
• Ισχαιμικά και Αιμορραγικά Εγκεφαλικά Επεισόδια και οι αιτίες που τα προκαλούν
• Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφαλικών Επεισοδίων. Αναγνωρίστε το εγκεφαλικό γρήγορα F.A.S.T. (video).
• Δύο εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν από υπέρταση. Τι είναι η υπέρταση; Τι μπορείτε να κάνετε για να ελέγξετε την πίεση σας;
• XOΛΗΣΤΕΡΙΝΗ - ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΒΛΑΒΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΤΑ ΑΓΓΕΙΑ
• Το περπάτημα, η καλύτερη άσκηση για τους έντονους και στρεσογόνους ρυθμούς που ζούμε
• Συμπτώματα που μπορεί να σημαίνουν εγκεφαλικό και δεν πρέπει να αγνοείτε
• Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου. Πρώτες βοήθειες για εγκεφαλικό
• Πώς θα προλάβουμε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένα νέο εγκεφαλικό
• ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ και ΟΞΕΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Περιφερική νευροπάθεια με μούδιασμα, πόνο, δυσκολία στην κίνηση, απώλεια αίσθησης, διαταραχές στα μάτια.

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η περιφερική νευροπάθεια πρόκειται για διαταραχή των νεύρων στη μεταφορά εντολών από το νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο προς τις περιφερειακές μονάδες. Πρόκειται για παθήσεις των περιφερικών νεύρων οφειλόμενες σε διάφορα αίτια τα οποία συχνότερα είναι τοξικά, μεταβολικά και κληρονομικά.

Συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας

Στα κύρια συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας αναφέρονται το μούδιασμα, ο πόνος, η δυσκολία στην κίνηση, οι διαταραχές ούρησης, η στυτική δυσλειτουργία, οι διαταραχές στα μάτια και στο έντερο.

Πόνος, κάψιμο, μυρμηγκιάσματα, μούδιασμα, απώλεια της αίσθησης, μυϊκή αδυναμία, δερματικά έλκη (ανοικτές πληγές) στην περιφερική πολυνευροπάθεια που επηρεάζει την αισθητικότητα κυρίως αλλά και την κινητικότητα σε μικρότερο βαθμό των ποδιών και των χεριών. Πολλοί ασθενείς το μόνο που νιώθουν είναι απώλεια της αίσθησης στα πόδια. Εξαιτίας αυτής της απώλειας της αίσθησης στα πόδια μπορεί να τραυματισθούν εύκολα και να μην το καταλάβουν. Δημιουργούνται λοιπόν πληγές που αν δεν θεραπευτούν γίνονται δερματικά έλκη τα οποία παθαίνουν μόλυνση και μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε γάγγραινα και ακρωτηριασμό.

Απώλεια του ελέγχου της κύστης, ακράτεια ούρων, αδυναμία κένωσης της κύστης, συχνές ουρολοιμώξεις, φούσκωμα στην κοιλιά,ναυτία, έμετοι, διάρροια, δυσκοιλιότητα, προβλήματα στύσης στον άνδρα και σεξουαλικά προβλήματα στη γυναίκα, ζάλη όταν περνάτε από την καθιστή στην όρθια θέση (ορθοστατική υπόταση), υπερβολική εφίδρωση ή πολύ λίγη εφίδρωση στην αυτόνομη νευροπάθεια η οποία επηρεάζει την κύστη, το έντερο, τα γεννητικά όργανα, τους ιδρωτοποιούς αδένες, τα μάτια και την καρδιά.

Που οφείλεται η περιφερική νευροπάθεια

Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικές ασθένειες όπως η νόσος Charcot- Marie- Tooth και η αταξία του Φρίντριχ. Άλλοι παράγοντες που φαίνεται ότι ευθύνονται είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η κατάχρηση αλκοόλ, το Aids, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο ερυθηματώδης λύκος, πιθανός τραυματισμός νεύρων, έλλειψη βιταμινών κ. ά. Επίσης επίκτητες νεοπλασίες, παρανεοπλασματικά σύνδρομα.

H διαβητική νευροπάθεια είναι η βλάβη που παθαίνουν τα νεύρα από τα υψηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στους διαβητικούς ασθενείς. Όλα τα νεύρα στο σώμα μπορεί να πάθουν βλάβη. Διαβητική νευροπάθεια κινδυνεύουν να πάθουν πιο εύκολα άτομα που έχουν διαβήτη για πολλά χρόνια ή άτομα με διαβήτη που δεν ελέγχεται καλά (με υψηλό σάκχαρο). Η διαβητική νευροπάθεια δεν δίνει πάντα συμπτώματα. Μπορεί κάποιος να έχει διαβητική νευροπάθεια και να μην το γνωρίζει.

Διάγνωση της περιφερικής νευροπάθειας

Προηγείται η λεπτομερής καταγραφή του ιστορικού του ασθενούς. Αν χρειαστεί απαιτούνται ακτινολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις για τον αποκλεισμό λοιμωδών παθήσεων.
Η διάγνωση για την περιφερική νευροπάθεια γίνεται μέσω ειδικών νευρολογικών εξετάσεων, ηλεκτρομυογραφήματος, ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου (ταχύτητες αγωγής νεύρων, ηλεκτρομυογράφημα), για την αποκάλυψη της βαρύτητας, της κατανομής  αλλά και του τύπου βλάβης (αξονική, απομυελινωτική)

Υπέρηχος των περιφερικών νεύρων και του βραχιονίου πλέγματος, για την αποκάλυψη δομικών βλαβών του νευρικού συστήματος (οίδημα, ατροφία, υπετροφία), αλλά και χαρακτηριστικών ευρημάτων που μπορεία να οδηγήσουν στη διάγνωση μίας φλεγμονώδους πολυνευροπάθειας (π.χ. CIDP, Guillain-Barre)

Αιματολογικός έλεγχος, για την αποκάλυψη συχνότερα μεταβολικών (π.χ. έλλειψη βιταμινών) ή φλεγμονωδών (νόσος του Lyme, αγγειίτιδα) αιτιών

Ανά περίπτωση και ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι σαφούς αιτίας της πολυνευροπάθειας, μπορεί να διευρυνθεί ο διαγνωστικός έλεγχος με βιοψία νεύρων ή απεικονιστικό έλεγχο με μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία της περιφερικής νευροπάθειας

Σημαντικό ρόλο για τη θεραπεία της περιφερικής νευροπάθειας παίζει η αντιμετώπιση της βασικής νόσου. Συχνά συνιστώνται φυσικοθεραπείες και αναλγητικά φάρμακα.

Στις ελλείψεις βιταμινών, η χορήγηση των ανάλογων βιταμινούχων σκευασμάτων που χρειάζεται ο οργανισμός μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση. Παράλληλα η υγιεινή διατροφή είναι η καλύτερη διασφάλιση για παροχή στον οργανισμό των βιταμινών που χρειάζεται καθημερινά.

Στους αλκοολικούς, εκτός από την υγιεινή διατροφή και τη χορήγηση βιταμινών που χρειάζονται στον οργανισμό τους, επιβάλλεται η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ.

Στους διαβητικούς, ο έλεγχος της γλυκόζης αίματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της κατάστασης των νεύρων του ασθενούς. Οι διαβητικοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι βλάβες που δημιουργούνται στον οργανισμό τους λόγω ψηλής γλυκόζης στο αίμα δεν είναι αναστρέψιμες. Για αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη θεραπεία τους για πρόληψη σοβαρών βλαβών που πιθανόν να απειλούν τη ζωή τους.

Για την αντιμετώπιση του πόνου που συνοδεύει τις περιφερικές νευροπάθειες, χρησιμοποιούνται φάρμακα αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, και νευροληπτικά φάρμακα, όπως ορισμένα αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά. Στην τελευταία κατηγορία περιλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός ουσιών που έχουν πάρει ένδειξη για το νευροπαθητικό πόνο με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα ή ακόμα και για συγκεκριμένες παθήσεις, όπως είναι η νευραλγία τριδύμου νεύρου. Χαρακτηριστικά μπορούν να αναφερθούν η καρβαμαζεπίνη (Tegretol) και η οξκαρβαζεπίνη (Trileptal), το βαλπροϊκό (Depakine), η γκαμπαπεντίνη (Neurontin), η λεβατιρασετάμη (Keppra), η πρεγκαμπαλίνη (Lyrica), η ντουλοξετίνη (Cymbalta) κ.α.

Επιπλοκές της περιφερικής νευροπάθειας

Στις επιπλοκές για την περιφερική νευροπάθεια αναφέρονται η νευρολογική δυσλειτουργία και η αδυναμία αισθητικότητας και κινητικότητας.

Οδηγίες για ασθενείς με περιφερική νευροπάθεια

Οι ασθενείς που έχουν στην οικογένειά τους ιστορικό περιφερικής νευροπάθειας πρέπει να υιοθετούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με διακοπή του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ και κατανάλωση υγιεινής διατροφής.

Προληπτικά μέτρα για να αποφύγετε επιπλοκές της νευροπάθειας

Για να αποφύγετε τα έλκη (πληγές) στα πόδια και τους ακρωτηριασμούς και να προστατεύσετε τα  πόδια σας, θα πρέπει να ελέγχετε τα πόδια σας κάθε μέρα, να φοράτε πάντα παπούτσια ή παντόφλες (να μην περπατάτε ποτέ ξυπόλυτοι) και καθαρές, στεγνές κάλτσες, να αγοράζετε πάντα παπούτσια που σας είναι βολικά και άνετα (να μην σας πληγώνουν), να ζητήσετε πάντα βοήθεια αν χρειάζεται από ειδικό γιατρό. Επιπλέον, καλό είναι να πλένετε, να στεγνώνετε και να ελέγχετε τα πόδια σας κάθε μέρα, να κοιτάτε πάντα για κάλους, εκδορές, πληγές, κοψίματα, ερυθρότητα ή οιδήματα στα πόδια σας, να κόβετε τα νύχια σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, να βάζετε κρέμα για ξηροδερμία, αλλά όχι ανάμεσα στα δάκτυλα.

Διαβάστε επίσης

• Η Περιφερική αγγειακή νόσος μπορεί να προκαλεί χωλότητα, πόνο, κράμπες, μούδιασμα στα πόδια σας. Πώς γίνεται η διάγνωση και πώς θεραπεύεται;
• Ποιος ο λόγος που μπορεί να πονάνε τα πόδια σας; Όλες οι αιτίες από τις πιο απλές μέχρι τις πιο σοβαρές.
• Αλγοδυστροφία ή σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου που προκαλεί πόνο και αίσθημα καψίματος σε πόδια ή χέρια
• Γιατί ο διαβήτης είναι επικίνδυνος; Αναγνωρίστε τα συμπτώματα, μειώστε τον κίνδυνο.
• Που οφείλεται ο πόνος στα πέλματα; Απλές συμβουλές για να τα προστατεύσεις