MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA: alzheimer

Responsive Ad Slot

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα alzheimer. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα alzheimer. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Το απροσδόκητο σύμπτωμα του Αλτσχάιμερ που πρέπει να προσέξεις;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συνηθισμένη μορφή ανοϊκού συνδρόμου, καθώς αφορά περίπου στο 50% των ασθενών που πάσχουν από άνοια.

Ποιες δραστηριότητες, μειώνουν τον κίνδυνο άνοιας; Ποιοι έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ο υγιεινός τρόπος ζωής μειώνει τον κίνδυνο άνοιας, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), που εκτιμά ότι ο αριθμός των ανθρώπων που θα πάσχουν από αυτό το σύνδρομο, το οποίο προκαλείται κυρίως από τη νόσο Αλτσχάιμερ αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2050.

Η ανάγνωση ενός βιβλίου, η αφιέρωση χρόνου στην οικογένεια και στους φίλους, οι χειροτεχνικές δημιουργίες, η γιόγκα, τα σπορ και ο εθελοντισμός είναι ανάμεσα σε εκείνες τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος συχνότερα, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ και γενικότερα άνοιας, δείχνει μια νέα μελέτη Κινέζων επιστημόνων. Το μεγαλύτερο όφελος έχουν οι νοητικές-γνωστικές δραστηριότητες και έπονται οι σωματικές και οι κοινωνικές.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Λιν Λου του Έκτου Νοσοκομείου και του Ινστιτούτου Εγκεφάλου IDG/McGovern Institute του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, πραγματοποίησαν μια ευρεία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των διαθέσιμων ερευνών διεθνώς σχετικά με τις επιπτώσεις διαφόρων δραστηριοτήτων(νοητικών, σωματικών, κοινωνικών) πάνω στον κίνδυνο άνοιας.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο σχετίζονται με ποικίλα οφέλη για την υγεία, όπως μικρότερο κίνδυνο καρκίνου ή καρδιακής αρρυθμίας, αλλά έως τώρα ήταν ασαφές κατά πόσο αυτό ισχύει και για την άνοια. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο μειώνουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό την πιθανότητα άνοιας.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν 38 έρευνες από όλο τον κόσμο, οι οποίες αφορούσαν συνολικά περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους που δεν είχαν άνοια στην αρχή των μελετών και οι οποίοι παρακολουθήθηκαν στη συνέχεια για τουλάχιστον τρία χρόνια. Οι συμμετέχοντες έδωσαν πληροφορίες για τις δραστηριότητές τους είτε μέσω συνέντευξης είτε ερωτηματολογίων. Στη διάρκεια των μελετών 74.700 άνθρωποι διαγνώστηκαν με άνοια (μεταξύ των οποίων 2.848 με νόσο Αλτσχάιμερ).

Το συμπέρασμα της νέας μελέτης είναι ότι όσοι άνθρωποι είχαν διάφορες δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο τους, κάνοντας πράγματα που τους ευχαριστούσαν σε νοητικό-γνωστικό, σωματικό ή κοινωνικό επίπεδο, είχαν κατά μέσο όρο 17% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή τους, σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν τέτοιες δραστηριότητες.

Ποιοι έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας

Η μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου άνοιας (23%) αφορά όσους ασχολούνται κυρίως με διανοητικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα και το γράψιμο για λόγους ευχαρίστησης, η παρακολούθηση εκπομπών στην τηλεόραση, η ακρόαση ραδιοφώνου, το παίξιμο επιτραπέζιων παιγνιδιών ή μουσικών οργάνων, η χρήση υπολογιστή, οι χειροτεχνίες κ.α.

Μείωση 17% του κινδύνου άνοιας επιφέρουν οι σωματικές δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι, το ποδήλατο, η γυμναστική, τα σπορ, η γιόγκα και ο χορός. Μείωση 7% του κινδύνου άνοιας φέρνουν οι κοινωνικές δραστηριότητες όπως η συχνότερη επικοινωνία με συγγενείς και φίλους, η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, η συμμετοχή σε κοινωνικές λέσχες και ομίλους, ο εθελοντισμός, η παρακολούθηση θρησκευτικών-εκκλησιαστικών δραστηριοτήτων κ.α.

«Αυτή η μετα-ανάλυση δείχνει ότι το να είναι κανείς δραστήριος, έχει οφέλη και υπάρχουν πολλές δραστηριότητες που είναι εύκολο να ενσωματωθούν στην καθημερινή ζωή και οι οποίες μπορεί να αποβούν ευεργετικές για τον εγκέφαλο», δήλωσε ο δρ Λου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με άνοια παγκοσμίως και ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον.

Διαβάστε επίσης

Άνοια. 12 μυστικά για να την προλάβετε. Από τις συνηθέστερες μορφές της, Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον

πρόληψη της άνοιας


Άνοια (#dementia) είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα συμπτώματα μιας μεγάλης ομάδας ασθενειών που προκαλούν σταδιακή παρακμή στη λειτουργία ενός ατόμου. Είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την απώλεια της μνήμης, διανοητικότητας, λογικότητα, κοινωνικότητας και αυτών που θεωρούνται φυσιολογικές συναισθηματικές αντιδράσεις. 

Σύμφωνα με παγκόσμια εταιρεία νόσου του Alzheimer, οι ασθενείς με άνοια αναμένεται να αυξηθούν παγκοσμίως από τα 46,8 εκατομμύρια σε περισσότερους από 131,5 εκατομμύρια το 2050. Η τρομακτική αυτή πρόβλεψη οφείλεται κυρίως στην αναμενόμενη αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στη χώρα μας υπολογίζεται πως υπάρχουν περίπου 200.000 ασθενείς με άνοια, οι οποίοι θα φτάσουν τους 354.000 το 2050.

Ποια άτομα προσβάλλονται από άνοια;

Τα περισσότερα άτομα με άνοια είναι προχωρημένης ηλικίας, αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα περισσότερα ηλικιωμένα άτομα δεν παθαίνουν άνοια. Δεν αποτελεί μια φυσιολογική εξέλιξη των γηρατειών. Άνοια μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε άτομο, αλλά το συνηθέστερο μετά την ηλικία των 65χρόνων. Άτομα στα σαράντα και στα πενήντα τους μπορεί επίσης να πάσχουν από άνοια.

Τι προκαλεί την άνοια;

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές άνοιας και η καθεμία έχει τις δικές της αιτίες. 

Μερικές από τις συνηθέστερες μορφές άνοιας είναι:

Αγγειακή Άνοια
Νόσος Πάρκινσον
Άνοια με Λιούη σώματα (προκαλείται από τον εκφυλισμό και καταστροφή νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου.
Εκφυλισμός πρόσθιου εγκεφαλικού λοβού.
Νόσος Χάντιγκτον
Άνοια που σχετίζεται με το αλκοόλ
Νοσος Κροϋτσφελτ-Τζάκομπ

Ποια είναι τα κλινικά συμπτώματα της άνοιας ;

Ένας ασθενής με άνοια μπορεί :

- να ξεχνάει δηλ. να μη θυμάται που μένει ή πως είναι το όνομα ενός αγαπημένου του προσώπου
- να μην μπορεί να πάρει μια απόφαση ή να οργανώσει τη ζωή του
- να δυσκολεύεται στις κινήσεις
- να έχει αλλάξει η προσωπικότητά του
- να μην σκέφτεται λογικά
- να έχει απρεπή συμπεριφορά πχ να βρίζει ή να βγάζει τα ρούχα του μέσα σε κόσμο
- να εκνευρίζεται εύκολα
- να εμφανίζει παρανοϊκές σκέψεις όπως ότι τον παρακολουθούν ή ότι του βάζουν δηλητήριο στο φαγητό
- να έχει ψευδαισθήσεις.

Είναι δικαιολογημένος ο φόβος για την άνοια;

Πρόκειται για έναν απόλυτα δικαιολογημένο φόβο όταν κανείς σκέφτεται πόσο γρήγορα μπορεί να χάσει την αξιοπρέπειά του. 

Ο λόγος για αυτό είναι ότι μια άνοια προκαλεί μια κάθετη πτώση, τόσο της απόδοσης όσο και της κοινωνικής παρουσίας.
Αυτός που δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει και να έχει σωστές σκέψεις επίσης και κοινωνικό διάλογο με το περίγυρο του και συνεχώς βομβαρδίζεται από τη έλλειψη των διανοητικών του δυνατοτήτων, χάνοντας κυρίως και τη γλώσσα και την επαφή, βρίσκεται όλο και περισσότερο στο στάδιο της απομόνωσης, νιώθοντας στην αρχή και χάνοντας μετά και την αίσθηση της ύπαρξη του, φτάνοντας μέχρι και τον μαρασμό.

Μπορούμε να κάνουμε αρκετές αλλαγές στο καθημερινό τρόπο της ζωής μας για να αποφύγουμε την άνοια. Ας δούμε τις πιο βασικές:

1. Η Σωματική άσκηση βελτιώνει τη ροή αίματος, και την παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο. Στις περιοχές εκείνες που σχετίζονται με την μνήμη, γίνεται καλύτερη αιμάτωση του εγκεφάλου, οδηγώντας στην ενίσχυση της νοητικής λειτουργίας, και επομένως βελτίωση της μνήμης. Για τον λόγο αυτό η άσκηση, αποτελεί ένα σημαντικό μέσο παρέμβασης στην αντιμετώπιση  της νόσου.

2. Δραστική ελάττωση της κατανάλωσης της ζάχαρης και των συναφών γλυκαντικών και τελικά όλων των επεξεργασμένων υδατανθράκων. Έχετε υπόψη ότι και ο διαβήτης είναι ισχυρός προδιαθεσικός παράγοντας. Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, επειδή η αυξημένη γλυκόζη (σάκχαρο) προκαλεί βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία

3. Μείωση των επιπέδων της ινσουλίνης. Ο επιθετικός έλεγχος του σακχάρου που έχει ως αποτέλεσμα τα χαμηλά επίπεδα ώστε να είναι αναγκαία η επίσκεψη στο νοσοκομείο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας στους ηλικιωμένους με διαβήτη τύπου ΙΙ

4. Κόψιμο του καπνίσματος που συνδέεται άμεσα με τη μείωση της οξυγόνωσης του εγκεφάλου. Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πολυάριθμες τοξικές ουσίες οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τη  λειτουργικότητα και ακεραιότητα των νευρώνων (πχ. το μονοξείδιο του άνθρακα και κάποια είδη αντιδρώντος  οξυγόνου, και αυτό μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την επιβίωση των νευρώνων. Το κάπνισμα έχει σαν  άμεσο αποτέλεσμα αύξηση στη ροή του αίματος και στο μεταβολισμό στην παρεγκεφαλίδα, στους μετωπιαίους και στους βρεγματικο-ινιακούς λοβούς των ενήλικων ατόμων. Το χρόνιο κάπνισμα έχει συνδεθεί με τη μειωμένη σφαιρική εγκεφαλική ροή αίματος και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων οξείας κατανάλωσης, με  μειωμένο μεταβολισμό γλυκόζης στην παρεγκεφαλίδα, το θάλαμο, και τον κροταφικό φλοιό άμφω. Οι ηλικιωμένοι με Ήπια Νοητική Διαταραχή ή Άνοια, παρουσιάζουν εκφύλιση σε πολλές από αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου, όπως έδειξαν μελέτες με FDG PET σε μεγάλους αριθμούς ασθενών με νόσο Alzheimer.

5. Έλεγχος σωματικού βάρους: η παχυσαρκία συνδέεται με την αύξηση των κρουσμάτων άνοιας και  Αλτσχάιμερ. Οι υπέρβαροι κινδυνεύουν περισσότερο με άνοια. Επιστημονική έρευνα καταδεικνύει ότι, οι υπέρβαροι στις δεκαετίες των 30, των 40 και των 50 ετών, έχουν 70% μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθούν από γεροντική άνοια.
Σουηδοί επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι παχύσαρκοι κινδυνεύουν περισσότερο. 

6. Έλεγχος της υπέρτασης Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους πάσχει από υπέρταση και σε πολλές περιπτώσεις η πάθηση είναι αδιάγνωστη ή δεν γίνεται θεραπεία. Ο ακριβής λόγος που η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας δεν είναι πλήρης κατανοητός αν και πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι στερεί τον εγκέφαλο από την αιματική ροή και το οξυγόνο που μεταφέρει το αίμα. Οι πάσχοντες από υπέρταση υποφέρουν από περιορισμένη αιματική ροή και συχνά περιγράφονται ως πάσχοντες από «αγγειακή άνοια», αναλογώντας περίπου στο ένα τέταρτο των πασχόντων από άνοια. Άλλοι τύποι άνοιας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, δεν έχουν εμφανή σχέση με την αιματική ροή, αλλά μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι η αρτηριακή πίεση μπορεί κατά κάποιο τρόπο να συνεισφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις.
7. Λιγότερο κατανάλωση αλατιού.  Όπως αποκαλύπτει μελέτη, λίγο περισσότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι την ημέρα… «φέρνει πιο κοντά» τη νόσο του Alzheimer.
8. Λήψη επαρκών ωμέγα-3 λιπαρών από ζωικές πηγές. Για μας τους Έλληνες ιδανική πηγή είναι οι σαρδέλες! Η κατανάλωση ψαριών διεγείρει την ροή αίματος στον εγκέφαλο και έτσι μειώνει τις πιθανότητες να εκδηλώσουμε άνοια αργότερα στη ζωή μας, ανακάλυψαν Βρετανοί επιστήμονες. Μελετώντας νεαρούς εθελοντές ηλικίας 18 έως 35 ετών, διαπίστωσαν πως ένα είδος ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, το DHA, αυξάνει τη ροή αίματος στα τμήματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται όταν εκτελούμε δύσκολες νοητικές δραστηριότητες. Αυτό, γράφουν στην «Βρετανική Επιθεώρηση Διατροφής» (BJN), μπορεί να εξηγεί τα ευρήματα προγενέστερων μελετών που έχουν δείξει πως όσοι τρώνε πολλά ψάρια διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν νοητική εκφύλιση και άνοια όταν γεράσουν.
9. Κατανάλωση πράσινων φυλλωδώ λαχανικών. Η κατανάλωση πράσινων φυλλωδών λαχανικών και άλλων τροφίμων που είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, φυλλικό οξύ, λουτεΐνη και β-καρωτένιο μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσουμε τον εγκέφαλο υγιή. Η προσθήκη μιας μερίδας πράσινων λαχανικών στη διατροφή ημερησίως είναι ένας απλός τρόπος να ενισχύει κανείς την εγκεφαλική του υγεία.

10. Aτομα που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη είναι σημαντικά πιθανότερο να εμφανίσουν άνοια σε μελλοντικό στάδιο της ζωής τους.

11. Επαρκής και ποιοτικός ύπνος Έχει παρατηρηθεί ότι τα άτομα που κοιμούνται λιγότερο τείνουν να παρουσιάζουν στον εγκέφαλό τους μεγαλύτερη συσσώρευση βήτα αμυλοειδούς, μιας πρωτεΐνης που παίζει καταλυτικό ρόλο στην εκδήλωση του Αλτσχάιμερ, της πιο κοινής αιτίας εμφάνισης άνοιας. Βέβαια δεν είναι πάντα επιλογή μας το αν θα απολαύσουμε επαρκή και ποιοτικό ύπνο. Φυσικά ρόλο στον ύπνο παίζουν και οι διατροφικές συνήθειες, επομένως ο γιατρός συνιστά να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης, επεξεργασμένων τροφίμων και προϊόντων με πολλή ζάχαρη τις βραδινές ώρες.

12 Πνευματικές δραστηριότητες όπως Εκμάθηση ξένης γλώσσας
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι μία από τις καλύτερες μορφές «γυμναστικής» για τον εγκέφαλο κι αυτό επειδή, η διαδικασία εξερεύνησης μιας άλλης γλώσσας ενεργοποιεί νέες γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των νεύρων στον εγκέφαλο. Περίπου την ίδια επίδραση έχουν και άλλες πνευματικές δραστηριότητες, όπως τα σταυρόλεξα και το σουντόκου.


Διαβάστε επίσης

Προσοχή ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ. Η άνοια επηρεάζει τη μνήμη, την ψυχική διάθεση και τη συμπεριφορά. Τι να κάνετε στο Αλτσχάιμερ; (video)


της Βικτώριας Πολύζου, συμβούλου ψυχικής υγείας, medlabnews.gr iatrikanea

Η άνοια είναι μάστιγα της σύγχρονης εποχής που προσβάλλει ολοένα περισσότερους ηλικιωμένους, στερώντας τους σταδιακά τη μνήμη και την ικανότητα σκέψης. 

Τα άτομα που θα παρουσιάσουν Αλτσχάιμερ, αρχικά εμφανίζουν κατάθλιψη, προβλήματα ύπνου και αλλαγές στη συμπεριφορά. Η αφηρημάδα μπορεί να μην είναι πάντοτε η πρώτη προειδοποιητική ένδειξη ότι αρχίζει η άνοια. Πολύ νωρίτερα ενδέχεται να υπάρξουν βαθιές και ουσιαστικές αλλαγές στην συμπεριφορά και στην προσωπικότητα σύμφωνα με νέα δεδομένα.
Οι αλλαγές στη συμπεριφορά ενός ατόμου με άνοια είναι πολύ συνηθισμένες. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα πολύ μεγάλο άγχος στις οικογένειες και στους φροντιστές. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα θλιβερό όταν κάποιο άτομο που παλιά ήταν πράο και αγαπητό να συμπεριφέρεται τώρα μ’ έναν περίεργο ή επιθετικό τρόπο.

Υπάρχουν πολλές αιτίες για το λόγο που αλλάζει η συμπεριφορά ενός ατόμου. Η άνοια οφείλεται σε αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο και επηρεάζει τη μνήμη, την ψυχική διάθεση και τη συμπεριφορά του ατόμου. Μερικές φορές η συμπεριφορά μπορεί να σχετίζεται με τις αλλαγές αυτές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχουν αλλαγές που συμβαίνουν στο περιβάλλον του ατόμου, στην υγεία ή στα φάρμακά του και αποτελούν αφορμή για τη συμπεριφορά αυτή. Ίσως μια δραστηριότητα, όπως το μπάνιο, να είναι πολύ δύσκολη. Ή το άτομο μπορεί να μην αισθάνεται καλά σωματικά. Η άνοια επηρεάζει τους ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους και μειώνει την ικανότητα ενός ατόμου να εκφράσει τις ανάγκες του και να αντιμετωπίζει τους περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες. Η κατανόηση της αιτίας γιατί κάποιος συμπεριφέρεται μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο μπορεί να σας βοηθήσει με μερικές ιδέες για το πώς να το αντιμετωπίσετε.



Η αντιμετώπιση των αλλαγών στη συμπεριφορά μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και συχνά είναι θέμα εμπειρικό. Να θυμάστε πάντα ότι η συμπεριφορά αυτή δεν είναι σκόπιμη. Ο θυμός και η επιθετικότητα συχνά απευθύνονται προς τα οικογενειακά μέλη και φροντιστές επειδή είναι τα πλησιέστερα άτομα. Η συμπεριφορά δεν ελέγχεται απ’ το άτομο και μπορεί να το φοβίζει πολύ. Χρειάζεται να καθησυχάσετε το άτομο, παρόλο που μπορεί να μην δίνει αυτή την εντύπωση.

Τι να κάνετε;

• Ένα ήρεμο και χωρίς άγχος περιβάλλον στο οποίο το άτομο με την άνοια ακολουθεί μια γνωστή ρουτίνα μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μερικών δύσκολων συμπεριφορών.
• Προσπαθήστε να μην αλλάζετε το περιβάλλον. Τα άτομα με άνοια στεναχωριούνται όταν βρεθούν σ’ ένα άγνωστο περιβάλλον ή ανάμεσα σε άγνωστα άτομα όπου αισθάνονται αποπροσανατολισμό και δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν. Η απογοήτευση που οφείλεται στο γεγονός ότι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των άλλων μπορεί να είναι αρκετό για να γίνει αφορμή για μια αλλαγή στη συμπεριφορά.
• Αν μια συμπεριφορά γίνει προβληματική, είναι καλύτερα να μην προσπαθήσετε να πλησιάσετε το άτομο για να το συγκρατήσετε, ή να προσπαθήσετε να το απομακρύνετε ή να το πλησιάσετε από πίσω. Μπορεί να είναι καλύτερα να το αφήσετε μόνο του μέχρι να συνέλθει ή να καλέσετε κάποιο φίλο ή γείτονα για να σας βοηθήσει.
Αποφεύγετε την τιμωρία. Το άτομο μπορεί να μην θυμάται το περιστατικό οπότε δεν μπορεί να διδαχθεί απ’ αυτό.
• Να μιλάτε σιγά, με ήρεμη και καθησυχαστική φωνή.
• Να παραμείνετε ήρεμοι ή ουδέτεροι αν το άτομο σας πει κάτι που φαίνεται λανθασμένο ή ασυνάρτητο.

Επιθετικότητα
Αυτή μπορεί να είναι σωματική, όπως χτυπήματα, ή προφορική όπως χρήση υβριστικής γλώσσας. Η επιθετική συμπεριφορά συνήθως είναι έκφραση θυμού, φόβου ή εκνευρισμού.

Τι να κάνετε
• Η επιθετικότητα μπορεί να οφείλεται στον εκνευρισμό. Για παράδειγμα, αν κλειδώσετε την πόρτα μπορεί να σταματήσετε την περιπλάνηση, αλλά μπορεί να προκαλέσει αύξηση του εκνευρισμού.
• Οι δραστηριότητες και η εξάσκηση μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη μερικών ξεσπασμάτων.
• Αν πλησιάζετε το άτομο ήρεμα και να σας βλέπει καθαρά μπορεί να βοηθήσει. Εξηγήστε τι πρόκειται να κάνετε με σύντομες και σαφείς κουβέντες όπως “θα σε βοηθήσω να βγάλεις το σακάκι σου”. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αποφύγει την αίσθηση ότι του επιτίθενται και να γίνει επιθετικό ως αντίδραση αυτοάμυνας.
• Ελέγξτε κατά πόσο η επιθετική συμπεριφορά του ατόμου είναι για να πάρει αυτό που θέλει. Αν συμβαίνει αυτό, η πρόβλεψη των αναγκών του μπορεί να βοηθήσει.

Υπερβολική αντίδραση
Μερικά άτομα με άνοια αντιδρούν υπερβολικά για ασήμαντα προβλήματα ή ελάχιστη κριτική. Αυτό μπορεί να εξωθήσει το άτομο να ουρλιάζει, να φωνάζει δυνατά, να κάνει παράλογες κατηγορίες, να νευριάσει ή να πεισματώσει πολύ, να κλαίει ή να γελάει ανεξέλεγκτα και ακατάλληλα. Εναλλακτικά, το άτομο μπορεί να κλειστεί στον εαυτό του. Αυτή η τάση της υπερβολικής αντίδρασης είναι μέρος της ασθένειας και αποκαλείται καταστροφική αντίδραση.

Μερικές φορές μια καταστροφική αντίδραση αποτελεί την πρώτη ένδειξη άνοιας. Μπορεί να είναι μια περαστική φάση, που θα εξαφανιστεί με την εξέλιξη της πάθησης, ή μπορεί να συνεχιστεί για κάποιο διάστημα.

Η καταστροφική συμπεριφορά μπορεί να οφείλεται:
• Στο άγχος που προκαλείται από υπερβολικές απαιτήσεις μιας κατάστασης
• Στον εκνευρισμό που προκαλείται από παρερμηνεία μηνυμάτων
• Από κάποια άλλη υποθάλπτουσα ασθένεια

Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να εμφανιστεί πολύ γρήγορα και να εκφοβίσει την οικογένεια και τους φροντιστές. Όμως, αν προσπαθήσετε να βρείτε την αφορμή της καταστροφικής συμπεριφοράς μερικές φορές μπορεί να σημαίνει ότι μπορεί να προληφθεί. Κρατώντας ένα ημερολόγιο συμβάντων μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε τις συνθήκες κάτω απ’ τις οποίες συμβαίνει αυτή η καταστροφική συμπεριφορά. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορείτε να βρείτε τρόπους γρήγορης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της συμπεριφοράς χρησιμοποιώντας μερικές απ’ τις παραπάνω οδηγίες.

Κρύψιμο πραγμάτων
Άτομα με άνοια συχνά δίνουν την εντύπωση ότι ψάχνουν παρορμητικά να βρουν κάτι που πιστεύουν ότι έχει χαθεί και κρύβουν πράγματα για την ασφαλή φύλαξή τους.

Η συμπεριφορά φύλαξης πραγμάτων μπορεί να οφείλεται:

• Στην απομόνωση. Όταν αφήνουν μόνο του το άτομο με άνοια ή αισθάνεται εγκαταλελειμμένο, μπορεί να κλειστεί τελείως στον εαυτό του. Η ανάγκη να κρύβει πράγματα είναι μια συνηθισμένη αντίδραση.
• Στις αναμνήσεις. Περιστατικά του παρόντος μπορεί να γίνουν αφορμή για αναπολήσεις απ’ το παρελθόν, όπως όταν ζούσε με τα αδέρφια και τις αδερφές του και του έπαιρναν τα πράγματά του, ή όταν ζούσε κατά την περίοδο της μεγάλης κρίσης ή του πολέμου και προσπαθούσε να ταΐσει την οικογένειά του.
• Σε απώλειες. Άτομα με άνοια συνεχώς χάνουν κομμάτια της ζωής τους. Χάνοντας φίλους, συγγενείς, κάποιο σημαντικό ρόλο στη ζωή, εισόδημα και μια αξιόπιστη μνήμη μπορεί να αυξήσουν την ανάγκη του ατόμου να κρύβει πράγματα.
• Στο φόβο. Ο φόβος ότι θα σε ληστέψουν είναι μια άλλη συνηθισμένη εμπειρία. Το άτομο μπορεί να κρύψει κάποιο πολύτιμο πράγμα, να ξεχάσει που το έκρυψε και μετά να κατηγορεί κάποιον άλλον ότι του το έκλεψε.

Τι να κάνετε
• Μάθετε ποια είναι τα συνηθισμένα μέρη που κρύβει πράγματα το άτομο κι αν έχει χαθεί κάτι κοιτάξτε πρώτα εκεί.
• Δώστε στο άτομο ένα συρτάρι με διάφορα μικροπράγματα ώστε να τα βάζει σε μια σειρά καθώς αυτό μπορεί να του ικανοποιήσει την ανάγκη να απασχολείται με κάτι.
• Βεβαιωθείτε ότι το άτομο μπορεί να βρίσκει τον προσανατολισμό του, καθώς η αδυναμία αναγνώρισης του περιβάλλοντος μπορεί να επιβαρύνει το πρόβλημα απόκρυψης πραγμάτων.



Επαναληπτική συμπεριφορά
Άτομα με άνοια μπορεί να λένε ή να ζητάνε πράγματα επανειλημμένα. Μπορεί επίσης να προσκολλώνται επίμονα πάνω σας και να γίνουν η σκιά σας, ακολουθώντας σας ακόμη και στην τουαλέτα. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικές και εκνευριστικές. Οι επαναληπτική συμπεριφορά μπορεί κυρίως να προκαλείται από την αδυναμία του ατόμου να θυμάται τι είπε και τι έκανε.
Τι να κάνετε;
• Αν μια εξήγηση δεν βοηθάει, η απόσπασή της προσοχής μερικές φορές μπορεί να φέρει αποτέλεσμα. Ένας περίπατος, κάποιο φαγητό ή μια αγαπημένη ασχολία μπορεί να βοηθήσει.
• Μπορεί να βοηθήσει αν αναγνωρίσετε το συναίσθημα που εκφράζει το άτομο. Για παράδειγμα “Τι θα κάνω σήμερα;” μπορεί να σημαίνει ότι το άτομο αισθάνεται χαμένο και αβέβαιο. Μια αντίδραση στο συναίσθημα αυτό μπορεί να βοηθήσει.
• Να απαντάτε στις επαναληπτικές ερωτήσεις σαν να τις είχε κάνει για πρώτη φορά.
• Οι επαναληπτικές κινήσεις μπορεί να μειωθούν δίνοντας στο άτομο να κάνει κάτι άλλο με τα χέρια του, όπως ένα μαλακό μπαλάκι για να το ζουλάει ή να διπλώνει ρούχα.

Πηγή Σύλλογος Αλτσχάιμερ Σκωτίας - 
Δράση για την Άνοια

Διαβάστε επίσης

Αλτσχάιμερ, το σημείο που αποκαλύπτει τον κίνδυνο δεκαετίες νωρίτερα

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea


Η μέτρηση του πόσο γρήγορα διαστέλλεται η ίριδα του ματιού την ώρα της γνωστικής προσπάθειας ενδέχεται να αποτελέσει το κλειδί για την πρώιμη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ

Νίκος Σκαρμέας: Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος που οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου

medlabnews.gr iatrikanea

«Είναι σαν να χάνεις τον άνθρωπο σου. Παραμένει ζωντανός στο σώμα του, αλλά στην ουσία χάνεται, γιατί χάνεται ο χαρακτήρας του, η αίσθηση της ταυτότητάς του, το είναι του, η πνευματικότητά του». Ετσι ξεκίνησε η συνομιλία μας με τον κ. Νίκο Σκαρμέα, Καθηγητή Νευρολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Αναπληρωτή Καθηγητή Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη, θέλοντας να μας περιγράψει πώς αισθάνεται έναν άνθρωπος που έχει Αλτσχάιμερ.

Ο κ. Νίκος Σκαρμέας, ένας από τους καλύτερους νευρολόγους στην Ελλάδα με διεθνή αναγνώριση, πέραν της εκπαίδευσης και της κλινικής άσκησης της Νευρολογίας, έχει κάνει έρευνα στον τομέα των Ανοιών και έχει ασχοληθεί εκτενώς με παράγοντες που επηρεάζουν την πρόληψη και καθυστέρηση της εξέλιξης της Νόσου Αλτσχάιμερ συμπεριλαμβανομένων του τρόπου ζωής – πνευματικών, κοινωνικών δραστηριοτήτων, σωματικής άσκησης, διατροφής κ.λπ. Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει χρηματοδοτηθεί από πολλές πηγές, ανάμεσα στις οποίες η Alzheimer’s Association και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών των ΗΠΑ. Είναι κριτής σε περισσότερα από 130 διεθνή επιστημονικά περιοδικά, καθώς και για πολλές οργανώσεις και ιδρύματα χρηματοδότησης έρευνας σε πολλές χώρες και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 200 πρωτότυπες επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά.

Ο κ. Σκαρμέας έκανε τις πρώτες ιατρικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με διδακτορικό (PhD) από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συνέχισε την επίσημη εξειδίκευσή του στην Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας στους τομείς Συμπεριφορικής Νευρολογίας και Γηριατρικής Νευρολογίας ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές του σπουδές, μάστερ στους τομείς της Βιοστατιστικής, Επιδημιολογίας και Κλινικής Ερευνας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Columbia -Mailman School of Public Health. Τα τελευταία χρόνια, το ερευνητικό του ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο οι διατροφικές επιλογές και συγκεκριμένα η μεσογειακή διατροφή και ο σωστός τρόπος ζωής μπορούν να προστατέψουν τον εγκέφαλο και τη μνήμη των ανθρώπων. Το να μιλήσεις απλά και κατανοητά δεν είναι απλό, όταν ασχολείσαι με το «εκκρεμές του νου που πάλλεται μεταξύ λογικού και παραλόγου». Η συνέντευξη που ακολουθεί, αποκαλύπτει το ταλέντο και τη δημιουργικότητα ενός εξαίρετου νευρολόγου να κάνει το πολύπλοκο… τόσο απλό, τόσο κατανοητό.

Κύριε Σκαρμέα, γιατί έχει δοθεί τόσο μεγάλη έμφαση στη νόσο του Αλτσχάιμερ;

Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για αυτή την πάθηση και ο ένας λόγος είναι γιατί δεν είναι αμιγώς ιατρικό βιολογικό πρόβλημα, αλλά είναι πρωτίστως οικονομικό. Στις ΗΠΑ το Αλτσχάιμερ κοστίζει πάνω από 200 δισ. δολάρια το χρόνο. Τόσο κοστίζει κάθε χρόνο ο πόλεμος των ΗΠΑ εναντίον του Ιράκ, αυτής της τάξης μεγέθους είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ελλάδας. Οι προβλέψεις για το 2050 στις ΗΠΑ είναι, ότι το κόστος για το Αλτσχάιμερ θα είναι πάνω από ένα τρις δολάρια το χρόνο! Σαν να χρειάζεται η Αμερική να έχει πέντε στρατούς και να μπορούν να πολεμούν σε πέντε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Φανταστείτε, αν αυτό μπορεί να το αντέξει η οικονομία. Επιπρόσθετα, το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο στις αναπτυσσόμενες χώρες στις οποίες εντείνεται η γήρανση του πληθυσμού, που σημαίνει περισσότερα περιστατικά άνοιας.

Μπορείτε να μας ξεκαθαρίσετε την έννοια της Ανοιας από το Αλτσχάιμερ;

Την Ανοια πολύ συχνά την συγχέουν με τον Αλτσχάιμερ. Η λέξη Ανοια προέρχεται από στερητικό α και την λέξη «νους» (α+νους), σημαίνει χάσιμο του νου, του μυαλού και χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε κλινικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από σημαντική έκπτωση των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών, όπως η μνήμη, η ικανότητα του λόγου, η ικανότητα σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων, η κριτική σκέψη ο προσανατολισμός στο χώρο κ.ά. Από τους 100 ασθενείς που έχουν άνοια, το 80% περίπου έχει πάθει την νόσο λόγω της πάθησης Αλτσχάιμερ και το 20% από άλλες αιτίες. Το Αλτσχάιμερ είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος, που ξεκινά συνήθως με διαταραχές της πρόσφατης αυτοβιογραφικής μνήμης και οδηγεί σε σημαντικές βλάβες στις περιοχές του εγκεφάλου, που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου που πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Αν διαπιστώσουμε επαναλαμβανόμενη απώλεια της πρόσφατης μνήμης, κάποιου γεγονότος, που δεν δικαιολογείται να έχει ξεχαστεί, αυτό είναι σήμα κινδύνου. Δηλαδή, να μην έχουν καταγραφεί στον εγκέφαλο ενός ατόμου σαν γεγονός, π.χ. τα βαφτίσια που πήγε πριν ένα μήνα, η οι διακοπές που έκανε με την οικογένειά του πριν δυο χρόνια, σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Αλλα πράγματα, όπως μία δυσκολία να θυμηθούμε ονόματα η μία λεπτομέρεια σε μια συζήτηση, αυτό δεν είναι δείγμα κινδύνου για Αλτσχάιμερ, αλλά ένα συχνό εύρημα στην πλειοψηφία των ανθρώπων, όταν μεγαλώνουμε. Επίσης, η κατάθλιψη ή η επιθετικότητα, μπορεί να εμφανιστούν σαν πρώτες εκδηλώσεις της νόσου, πριν ακόμα ο ασθενής παρουσιάσει βλάβες στη μνήμη.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για το Αλτσχάιμερ;

Οι παράγοντες κινδύνου για το Αλτσχάιμερ διαπιστωμένα είναι γενετικοί και η ηλικία. Υπάρχει μια πάρα πολύ μεγάλη βιβλιογραφία για μία σειρά και από άλλους παράγοντες , όπως οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, αλλά και η υπέρταση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, οι διαταραχές της χοληστερίνης, παράγοντες δηλαδή που βλάπτουν την καρδιά και τα αγγεία, αλλά φαίνεται να βλάπτουν και τον εγκέφαλό μας. Από κει και πέρα φαίνεται, ότι η υψηλότερη μόρφωση, ο ενεργητικός τρόπος ζωής (κοινωνικά, πνευματικά και σωματικά) και η κατάλληλη διατροφή, ενδεχομένως να προσφέρουν κάποια προστασία.

Πώς ξεχνάει ένας υγιής νους από το γήρας και πώς ένας δυσλειτουργικός από το Αλτσχάιμερ;

Η διαφορά είναι κατ’ αρχήν ποσοτική. Για παράδειγμα όταν μεγαλώνουμε εξασθενούν και οι κινητικές μας ικανότητες. Μεγαλώνοντας π.χ. μπορεί να μην μπορούμε ενδεχομένως να τρέξουμε, όπως όταν είμασταν νεώτεροι, αλλά να μπορούμε μόνο να περπατήσουμε. Αυτό όμως δεν είναι πάθηση, είναι η εξασθένηση της κινητικής ταχύτητας με την πάροδο της ηλικίας. Κατ’ αντιστοιχία, έτσι εξασθενούν και οι νοητικές ικανότητες, που όσο και αν ακούγεται παράδοξο, η πτώση τους ξεκινάει από πολύ νεαρές ηλικίες.

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Σαν παράδειγμα η ταχύτητα πνευματικής αντίδρασης εκπίπτει και από την ηλικία των 30-35 ετών. Στα video games έχουμε δει πώς ένας 18χρονος είναι πιο γρήγορος από έναν 28χρονο. Αν πάρουμε λοιπόν έναν άνθρωπο 85 χρονών, η ικανότητά του να θυμάται μία λίστα με λέξεις άσχετες μεταξύ τους, είναι μικρότερη από την ικανότητα ενός 80 ετών. Αλλά η απώλεια αυτής της ικανότητας δεν είναι πάρα πολύ μεγάλη. Μπορεί δηλαδή στα 50 του χρόνια ένας υγιής νους από τις 16 λέξεις να θυμάται τις 12 και στα 80 μόνο τις οκτώ ή τις εννιά. Αν όμως σε κάποιο άτομο έχουν ξεκινήσει οι βλάβες του Αλτσχάιμερ, θα θυμάται μόνο τη μια η τις δυο. Άρα για να συνοψίσουμε, η μία διαφοροποίηση από τη φυσική γήρανση είναι ποσοτική, δηλαδή στη φυσιολογική γήρανση χάνουμε νοητικά, αλλά χάνουμε λίγο, ενώ στο Αλτσχάιμερ χάνουμε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι χάνουμε λόγω της εξέλιξης της ηλικίας. Ολα αυτά τα δεδομένα τα έχουμε καταγράψει σε πίνακες που χρησιμοποιούμε σαν οδηγούς. Λέμε π.χ. ότι για την τάδε ηλικία και με αυτό το μορφωτικό επίπεδο η λειτουργία του ατόμου είναι μέσα στα αποδεκτά όρια, ενώ η επίδοση ενός δεύτερου ατόμου είναι κάτω από τα αποδεκτά όρια.

Τι ρόλο παίζει η μόρφωση στην υγεία του εγκεφάλου;

Όταν κοιτάζουμε τις φυσιολογικές επιδόσεις για κάθε ηλικία κοιτάζουμε διαφορετικά για κάθε μορφωτικό επίπεδο, αλλά και για το αν κάποιος είναι άντρας η γυναίκα. Κατατάσσουμε διαφορετικά αυτούς που δεν έχουνε πάει σχολείο, αυτούς που τελείωσαν μόνο Δημοτικό ή Γυμνάσιο ή Λύκειο, ή σπούδασαν και πόσα χρόνια σπούδασαν. Υπάρχει μία ολόκληρη θεωρία, που λέγεται η θεωρία του «Νοητικού Αποθέματος ή των Νοητικών Εφεδρειών». Αυτοί λοιπόν που έχουν περισσότερη μόρφωση και πιο ενεργό τρόπο ζωής, φαίνεται ότι μπορούν και αντιρροπούν τις βλάβες τύπου Αλτσχάιμερ που ξεκινάνε στον εγκέφαλο και εκδηλώνουν κλινικά την νόσο πιο αργά. Με βάση αυτά που ξέρουμε ως τώρα, φαίνεται να χτίζει περισσότερες εφεδρείες στον εγκέφαλο η υψηλότερη μόρφωση, ώστε να μπορούν να αντιρροπούνται οι βλάβες. Δηλαδή το υγιές κομμάτι του εγκεφάλου, το οποίο δεν έχει προσβληθεί ακόμα π.χ. από το αμυλοειδές (τη βασικότερη ίσως βλάβη του Αλτσχάιμερ), είναι τόσο αποτελεσματικό και λειτουργικό, ώστε μπορούμε στην καθημερινότητά μας να λειτουργούμε πολύ καλύτερα. Θα λέγαμε ότι η υψηλή μόρφωση καθυστερεί την ημερομηνία, στην οποία θα εκδηλωθεί το πρόβλημα, αν πρόκειται να εκδηλωθεί.

Πρέπει ο ασθενής με Αλτσχάιμερ να κάνει κάποια ιδιαίτερη διατροφή;

Η διατροφή που μας προστατεύει από καρδιαγγειακές παθήσεις φαίνεται να μας προστατεύει σε κάποιο βαθμό και από την άνοια. Η ισχυρότερη βιβλιογραφική υποστήριξη υπάρχει για τη Μεσογειακή Διατροφή, που είναι βασισμένη σε φυτικά προϊόντα, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, πολύ λίγο κρέας, λίγο παραπάνω ψάρι, κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο και μικρή ποσότητα κατανάλωσης κρασιού στη διάρκεια των γευμάτων κυρίως με τη μορφή κρασιού. Τώρα έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες για επιμέρους τροφές και πολλές από αυτές είναι αντικρουόμενες, αλλά αυτό που ξέρουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι, ότι καλύτερη διατροφή είναι η Μεσογειακή Διατροφή δηλαδή ο τρόπος διατροφής στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’60.

Σχετικά με την άσκηση πείτε μας ποιοι είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας των ηλικιωμένων ατόμων;

Στο κομμάτι της άνοιας συγκεκριμένα, δεν είναι σαφές το είδος της άσκησης, η ένταση και η ποσότητα που μπορεί να βοηθήσει. Υπάρχουν όμως επίσημες συστάσεις για την άσκηση διεθνώς (ως προς τη γενικότερη υγεία), οι οποίες συνιστούν για τις μεγαλύτερες ηλικίες 4-5 φορές την εβδομάδα αερόβια άσκηση (για παράδειγμα ποδήλατο, ακόμα και στατικό στο σπίτι), κολύμπι, γρήγορο βάδισμα ή τρέξιμο ή περπάτημα και 2-3 φορές την εβδομάδα ασκήσεις αντίστασης και ασκήσεις ισορροπίας. Είναι κάτι το οποίο πρέπει κάπως να μπει στη ζωή μας, ειδικά όταν βγαίνουμε στη σύνταξη, που έχουμε πιο πολύ χρόνο. Πρέπει να υιοθετήσουμε αυτή την συνήθεια, όπως πλένουμε τα δόντια μας κάθε μέρα και όπως συνηθίζαμε να πηγαίνουμε στη δουλειά μας κάθε μέρα. Τώρα πρέπει να ξυπνάμε και να κάνουμε τη γυμναστική μας. Αυτή είναι η νέα δουλειά μας! Σε μεγάλες ηλικίες βέβαια είναι σημαντικό το πού μένεις, το αν έχεις ένα πάρκο κοντά σου, αν σε κινητοποιούν οι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι. Η αλήθεια είναι, ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν και τα καταφέρνουν καλύτερα, και κάποιοι άλλοι όχι, είναι καλό όμως να προσπαθήσει κάποιος να βάλει μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους. Ας κάνει κάτι εύκολο και απλό. όπως το να περπατάει λίγη ώρα κάθε μέρα, να χρησιμοποιεί λιγότερο χρόνο το αυτοκίνητο, να μην παίρνει το ασανσέρ, αλλά να χρησιμοποιεί την σκάλα ει δυνατόν, να μη ζητάει να του φέρουν στο χέρι το τηλεκοντρόλ ή ένα ποτήρι νερό, αλλά να ενεργοποιείται ο ίδιος να τα πάρει, δηλαδή να κάνει μικρά καθημερινά πράγματα, που αθροιζόμενα είναι ένα είδος άσκησης.

Ποιο είναι το συναίσθημα που κυριαρχεί στους φροντιστές και τους θεραπευτές όταν βρίσκονται με ένα ασθενή με άνοια;

Είναι σαν να χάνεις τον άνθρωπό σου. Παραμένει ζωντανός στο σώμα του, αλλά στην ουσία χάνεται, γιατί χάνεται ο χαρακτήρας του, η αίσθηση της ταυτότητάς του, το είναι του, η πνευματικότητά του. Είναι σαν να φεύγει από την ζωή, ενώ παραμένει, αλλά αυτό που μένει εν ζωή δεν είναι το ίδιο με το πρόσωπο το οποίο έχουμε γνωρίσει και έχουμε δεθεί. Είναι πάρα πολύ στενάχωρο. Το βλέπω καθημερινά με τους φροντιστές και τους συγγενείς και καταλαβαίνω, όταν μπαίνω στην θέση τους, πόσο δύσκολο είναι.

Πόσο επαχθής είναι η καθημερινότητά σας με ασθενείς που πάσχουν από άνοια;

Αν το σκεφτείτε, όλη η ιατρική, επειδή έχει να κάνει με την ασθένεια γενικά, είναι από μόνη της μέσα σε ένα διαρκές πρόβλημα. Οι περισσότεροι συνάδελφοι το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, που προσπαθούμε να λύσουμε. Υπάρχουν ασθενείς που πάσχουν και από άλλες νευρολογικές παθήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι θεραπεύσιμες. Στις περιπτώσεις άνοιας δεν αντιμετωπίζουμε πάντα τα προχωρημένα στάδια της άνοιας. Πολλές φορές στα αρχικά της νόσου οι άνθρωποι είναι αρκετά λειτουργικοί και δεν έχουν πολλά συμπεριφορικά προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, όταν υπάρχουν διαταραχές στη συμπεριφορά των ασθενών, όταν δηλαδή έχουμε κατάθλιψη, επιθετικότητα, διέγερση, διαταραχές του ύπνου και πολλές φορές με κατάλληλους χειρισμούς μπορούμε και άρουμε αυτά τα συμπτώματα, αυτό από μόνο του αποτελεί για μας τους γιατρούς μια μεγάλη ικανοποίηση, να μπορούμε δηλαδή να βελτιώνουμε τις συνθήκες ζωής και για τον ασθενή και για τους δικούς του ανθρώπους.

Ποια είναι η αρμόζουσα συμπεριφορά των φροντιστών σε ένα άτομο με Αλτχάιμερ;

Ενα πράγμα το οποίο λέμε συνεχώς είναι, ότι δεν ζητάμε από τους ασθενείς τίποτα παραπάνω από ό,τι μπορούν πνευματικά να δώσουν. Πολλές φορές οι φροντιστές εκνευρίζονται προσπαθώντας να πάρουν τη σωστή απάντηση από τους ασθενείς, αλλά στην ουσία τους ζητάνε να κάνουν κάτι, το οποίο είναι αδύνατον να κάνουν. Τους φωνάζουν εκνευρισμένοι: «Μα δεν το θυμάσαι; Πόσες φορές στο είπα… αφού στο εξήγησα 10 φορές κλπ;» και τους δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση. Εξηγούμε στους φροντιστές, ότι είναι αναγκαίο να προσαρμόσουν τις απαιτήσεις τους, ανάλογα με τις ικανότητες των ασθενών. Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι, να ικανοποιούν μεν τις ανάγκες τους, αλλά ταυτόχρονα να τις οριοθετούν. Δηλαδή, αν δεν τους αρέσει μία κουρτίνα, ή τους ενοχλεί κάποιος θόρυβος, ή δεν θέλουν κάποιο πρόσωπο να τους επισκεφτεί, οι φροντιστές θα ακολουθήσουν την επιθυμία τους. Θα αλλάξουν την κουρτίνα, θα προσπαθήσουν να μειώσουν τον θόρυβο και δεν θα φέρνουν σπίτι τον ανεπιθύμητο επισκέπτη. Αν όμως οι νοσούντες θέλουν να βγουν βόλτα στις 3 το ξημέρωμα, τότε οι φροντιστές πρέπει να βάλουν όρια με ήρεμο και σταθερό τρόπο. Είναι γενικά επιθυμητό να ικανοποιούν τις περισσότερες επιθυμίες τους, ως προς την καθημερινότητά τους. Είναι και ένας τρόπος να αποφεύγεται η διέγερση και το να καταφύγουν στα ψυχιατρικά φάρμακα, χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους, είτε τραβώντας τους την προσοχή σε κάποιο άλλο θέμα, αν κάπου ή κάτι τους εκνευρίζει ή αλλάζοντας θέμα συζήτησης και βάζοντας όρια, μόνο όταν και όπου χρειάζεται.

Τι είναι αυτό που αποκομίσατε κατά τη διάρκεια της εξειδίκευσής σας από την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας στους τομείς Συμπεριφορική και Γηριατρική Νευρολογία και ως Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη;

Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλη έλλειψη στο κομμάτι της συμπεριφοράς προς τον ασθενή. Στην Αμερική ωφελήθηκα πάρα πολύ, γιατί μπήκα σε μία διαφορετική νοοτροπία συμπεριφοράς προς τον ασθενή, γιατί εκπαιδεύτηκα επάνω σ’ αυτό. Από τα πρώτα πράγματα που έμαθα είναι ότι η σχέση του γιατρού με τον ασθενή είναι σχέση ισχύος «ο ασθενής ζητάει, ο γιατρός δίνει, ο ασθενής είναι ξαπλωμένος, ο γιατρός είναι όρθιος, ο ασθενής είναι γυμνός, ο γιατρός να ντυμένος». Όταν οι ασθενείς δεν έχουν καλή συμπεριφορά αυτό οφείλεται συνήθως στο άγχος τους, στο φόβο της ασθένειας, στο φόβο του μέλλοντος, στις εν γένει ανασφάλειές τους, πράγματα που πρέπει να τα έχουμε στο μυαλό μας. Αυτές τις αρχές τις έχω συνέχεια στο μυαλό μου και προσπαθώ να στηρίξω τον ασθενή και όταν ακόμη δεν φέρεται σωστά, αλλά ξέρω πως πρέπει να τον προστατέψω. Αυτή η προσέγγιση επαγγελματικής συμπεριφοράς στην Αμερική (δηλαδή η καρτερία και η αποφυγή συγκρούσεων και άσκησης εξουσίας σε ασθενείς) παρ’ ότι φαίνεται παράδοξο, συνδυάζεται με ένα πλαίσιο πολύ οριοθετημένης συμπεριφοράς και κανόνων, από το οποίο δεν πρέπει να βγαίνουμε, γιατί τότε το όλο οικοδόμημα του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας δυσλειτουργεί και είναι αρνητικός ο αντίκτυπος και στον ασθενή και στον γιατρό.

Πηγή ekirikas.com

Διαβάστε επίσης

Ανατροπή. Ποιες δραστηριότητες μειώνουν περισσότερο τον κίνδυνο άνοιας;

 

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Ο υγιεινός τρόπος ζωής μειώνει τον κίνδυνο άνοιας, τονίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), που εκτιμά ότι ο αριθμός των ανθρώπων που θα πάσχουν από αυτό το σύνδρομο, το οποίο προκαλείται κυρίως από τη νόσο Αλτσχάιμερ αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2050.

Η ανάγνωση ενός βιβλίου, η αφιέρωση χρόνου στην οικογένεια και στους φίλους, οι χειροτεχνικές δημιουργίες, η γιόγκα, τα σπορ και ο εθελοντισμός είναι ανάμεσα σε εκείνες τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος συχνότερα, προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ και γενικότερα άνοιας, δείχνει μια νέα μελέτη Κινέζων επιστημόνων. Το μεγαλύτερο όφελος έχουν οι νοητικές-γνωστικές δραστηριότητες και έπονται οι σωματικές και οι κοινωνικές.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Λιν Λου του Έκτου Νοσοκομείου και του Ινστιτούτου Εγκεφάλου IDG/McGovern Institute του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, πραγματοποίησαν μια ευρεία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των διαθέσιμων ερευνών διεθνώς σχετικά με τις επιπτώσεις διαφόρων δραστηριοτήτων(νοητικών, σωματικών, κοινωνικών) πάνω στον κίνδυνο άνοιας.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο σχετίζονται με ποικίλα οφέλη για την υγεία, όπως μικρότερο κίνδυνο καρκίνου ή καρδιακής αρρυθμίας, αλλά έως τώρα ήταν ασαφές κατά πόσο αυτό ισχύει και για την άνοια. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο μειώνουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό την πιθανότητα άνοιας.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν 38 έρευνες από όλο τον κόσμο, οι οποίες αφορούσαν συνολικά περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους που δεν είχαν άνοια στην αρχή των μελετών και οι οποίοι παρακολουθήθηκαν στη συνέχεια για τουλάχιστον τρία χρόνια. Οι συμμετέχοντες έδωσαν πληροφορίες για τις δραστηριότητές τους είτε μέσω συνέντευξης είτε ερωτηματολογίων. Στη διάρκεια των μελετών 74.700 άνθρωποι διαγνώστηκαν με άνοια (μεταξύ των οποίων 2.848 με νόσο Αλτσχάιμερ).

Το συμπέρασμα της νέας μελέτης είναι ότι όσοι άνθρωποι είχαν διάφορες δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο τους, κάνοντας πράγματα που τους ευχαριστούσαν σε νοητικό-γνωστικό, σωματικό ή κοινωνικό επίπεδο, είχαν κατά μέσο όρο 17% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή τους, σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν τέτοιες δραστηριότητες.

Ποιοι έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας

Η μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου άνοιας (23%) αφορά όσους ασχολούνται κυρίως με διανοητικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα και το γράψιμο για λόγους ευχαρίστησηςη παρακολούθηση εκπομπών στην τηλεόραση, η ακρόαση ραδιοφώνου, το παίξιμο επιτραπέζιων παιγνιδιών ή μουσικών οργάνων, η χρήση υπολογιστή, οι χειροτεχνίες κ.α.

Μείωση 17% του κινδύνου άνοιας επιφέρουν οι σωματικές δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι, το ποδήλατο, η γυμναστική, τα σπορ, η γιόγκα και ο χορός. Μείωση 7% του κινδύνου άνοιας φέρνουν οι κοινωνικές δραστηριότητες όπως η συχνότερη επικοινωνία με συγγενείς και φίλους, η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, η συμμετοχή σε κοινωνικές λέσχες και ομίλους, ο εθελοντισμός, η παρακολούθηση θρησκευτικών-εκκλησιαστικών δραστηριοτήτων κ.α.

«Αυτή η μετα-ανάλυση δείχνει ότι το να είναι κανείς δραστήριος, έχει οφέλη και υπάρχουν πολλές δραστηριότητες που είναι εύκολο να ενσωματωθούν στην καθημερινή ζωή και οι οποίες μπορεί να αποβούν ευεργετικές για τον εγκέφαλο», δήλωσε ο δρ Λου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με άνοια παγκοσμίως και ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον.

Διαβάστε επίσης

Copyright © 2015-2022 MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA All Right Reserved. Τα κείμενα είναι προσφορά και πνευματική ιδιοκτησία του medlabnews.gr
Kάθε αναδημοσίευση θα πρέπει να αναφέρει την πηγή προέλευσης και τον συντάκτη. Aπαγορεύεται η εμπορική χρήση των κειμένων