Πρωτομαγιά. Τα έθιμα, το μαγιάτικο στεφάνι και τα αρχέγονα λατρευτικά στοιχεία.

medlabnews.gr iatrikanea

Ο μαγεμένος Μάης

Η Πρωτομαγιά ανοιξιάτικη γιορτή, πολύ πριν γίνει εργατική γιορτή, κοντά πάντοτε στο Πάσχα, συνδυάζει αρχέγονα λατρευτικά στοιχεία που σχετίζονται με τη λατρεία των νεκρών (Λεμούρια, Ροζάρια) και την αναγέννηση της φύσης. Θεωρείται παρετυμολογικά ευνοϊκή για τα μάγια, όπως και ολόκληρος ο μήνας Μάιος.

Το μαγιάτικο στεφάνι

Το στεφάνι που πλέκεται την παραμονή της Πρωτομαγιάς είναι το μοναδικό σχεδόν έθιμο, που εξακολουθεί να μας δένει με την παραδοσιακή πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλιότερες εποχές. Το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κρανιάς ή κλήματος και στολιζόταν με λουλούδια και θαλερά κλαδιά από καρποφόρα δέντρα (αμυγδαλιά με αμύγδαλο, συκιά με τα σύκα, ροδιά με ρόδι ) αλλά και στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, κρεμμύδι και σκόρδο για το μάτι.

Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της θαλερότητας και της γονιμότητάς τους στον άνθρωπο είναι το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό μάλιστα χώρο δεν ήταν απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών αλλά η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού δέσμης από χλωρά κλαδιά  ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς κ.ά.  μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν η ύπαρξη μεταξύ των λουλουδιών και χλωρών κλαδιών φυτών αποτρεπτικών του κακού, όπως  τσουκνίδα, σκόρδο, δαιμοναριά, αγκάθια. Σε ορισμένες περιοχές οι μαγικές ενέργειες για υγεία συνοδεύονται από ομαδικές εκδηλώσεις, όπως αγερμούς (παιδιά στεφανωμένα με λουλούδια και κρατώντας κλαδιά καρποφόρων δένδρων έλεγαν τραγούδια του Μάη:

Μάη, Μάη χρυσομάη,
τι μας άργησες;
να μας φέρεις τα λουλούδια
και την άνοιξη;
ή
Μάη, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε (με τα ρόδα)  κ.ά.

Στην Κέρκυρα για παράδειγμα περιέφεραν κορμό τρυφερού κυπαρισσιού στολισμένου με λουλούδια, μαντήλια, κορδέλες και φρούτα της εποχής (μούσμουλα) και χορταρικά. Αυτό ήταν το μαγιόξυλο .

Η Πρωτομαγιά είναι εθιμικά μια από τις δημοφιλέστερες γιορτές του ελληνικού λαού ιδιαίτερα στο βορειοελλαδικό χώρο. Ο βαρύς χειμώνας, ο οποίος συνήθως επικρατεί στη Μακεδονία και κυρίως στην κατ’ εξοχήν ορεινή περιοχή της, με τις πολλές βροχές, τα χιόνια, τον παγετό, το δυνατό κρύο και τις ομίχλες, κάνει εντονότερη την προσδοκία της άνοιξης και του καλοκαιριού. Έτσι την Πρωτομαγιά γιορτάζεται χαρακτηριστικά και πανηγυρικά η βελτίωση του καιρού, η επικράτηση της άνοιξης και η επικείμενη έλευση του καλοκαιριού, η αναγέννηση προπαντός της φύσης.

Η Πρωτομαγιά στη Δυτική Μακεδονία συνδέεται με ποικίλα έθιμα γονιμικού  κυρίως χαρακτήρα, και τραγούδια. Έτσι, στη Βλάστη Κοζάνης πρωΐ πρωΐ αδειάζουν  τα αγγεία και φέρνουν φρέσκο νερό από τη βρύση. Τα παιδιά κόβουν κλάδους οξυάς και τους φέρνουν στους γύρω από το χωριό λόφους, όπου κυρίως τα κορίτσια  στήνουν χορούς, « πιάνοντας το Μάη». Στολίζουν τις μέσες τους με λυγαριές, για να μην τους πονάει  τον Ιούνιο στον θερισμό. Στο Τσακνοχώρι Βοϊου στολίζουν τις πόρτες των σπιτιών με πρασινάδες, ενώ στη Γαλατινή κρεμούν στη βρύση ένα πράσινο κλαδί και τρώνε κάτι πρωΐ - πρωΐ, για να « μην τους τσακίσ΄ ο κούκος».

Στην πόλη της Φλώρινας πρωϊ ανεβαίνουν στον  λόφο του Αγίου Παντελεήμονα και συναγωνίζονται ποιος θα μαζέψει πρώτος λουλούδια, να φτιάξουν στεφάνια που στεφανώνονται οι ίδιοι και φροντίζουν και να τα κρεμάσουν πρώτοι στην εξώπορτα του σπιτιού τους και να πιάσουν πρώτοι τον Μάη, για το καλό, για γούρι. Εκεί στον λόφο οι Φλωρινιώτες παραδοσιακά μέχρι σήμερα χαίρονται τη φύση, χορεύουν και τραγουδούν. Επικαλούνται επίσης τον άγιο Ιερεμία, που γιορτάζει τη Πρωτομαγιά, για να φύγουν από τα σπίτια τους ποντίκια, φίδια κλπ. με την έλευση του Μάη. Έτσι χτυπώντας τον μασά, ένα μέλος της οικογένειας, γυρίζει την παραμονή όλο το σπίτι και τους βοηθητικούς χώρους του φωνάζει μεταξύ άλλων: «Γιερεμία, συντελεία στα ποντίκια ( ή στα φίδια κλπ. )», ή «φύγετε γάτες, φίδια, ποντίκια, γιατί έρχεται ο Μάης ».

Και στα τραγούδια της Πρωτομαγιάς οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας θεωρούν τον Μάη ως τον κατ’ εξοχήν μήνα της άνοιξης και τον προπομπό του καλοκαιριού. Έτσι το παρακάτω πολύ γνωστό και ευρύτατα διαδεδομένο τραγούδι το τραγουδούν την Πρωτομαγιά στην Κοζάνη και αλλού, όταν οι οικογένειες γυρίζουν στολισμένες με πρασινολούλουδα από την εξοχή. Είναι η εποχή που με τη βελτίωση του καιρού είναι πλέον εφικτά τα μακρινά ταξίδια και η επιστροφή των ξενιτεμένων στο γενέθλιο τόπο τους:

Τώρα Μαγιά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι,

Τώρα φουντώνουν τα κλαριά και βγάζ΄ η γη χορτάρι,

τώρα κι ο ξένος βούλεται να πάγει στα δικά του.

Νύχτα σελώνει τ’ άλογο, νύχτα το καλιγώνει.

Βάζει τα πέταλα αργυρά, καρφιά μαλαματένια.

Βάζει τα φτερνιστήρια του, ζώνει κι του σπαθί του

Κι η κόρη που τον αγαπά κρατεί κερί και φέγγει.

Με το ‘να χέρι το κερί, με τ’ άλλο το ποτήρι

κι όσα ποτήρια τον κερνά, τόσες βουλές του λέει:

- Πάρε μ΄, αφέντη μ΄, πάρε με κι εμένανε κοντά σου,

να μαγειρεύω να δειπνάς, να στρώνω να κοιμάσαι,

να γίνω κι ασημόκουπα να πίνεις το κρασί σου.

Εσύ να πίνεις το κρασί κι εγώ να λάμπω μέσα.

- Κει που πηγαίνω, κόρη μου, γυναίκες δεν διαβαίνουν,

Κει ’ναι λύκοι στα βουνά και κλέφτες στα ντερβένια

κι εσένα παίρνουν, κόρη μου, κι εμένα με σκλαβώνουν.

Σε χορευτικό τραγούδι ακολουθεί παραλλαγή του από τον Πελεκάνο Βοϊου, ο λαός εκδηλώνει την προσμονή του για τον Μάη και την άνοιξη που φέρνει:

Μάη, Μάη , χρυσομάη, τι μας άργησες και δεν φάνηκες,

να μας φέρεις τα λουλούδια και την άνοιξη;

Λούσου κι άλλαξε, μπεΐνα, κοντά μου πλάγιασε.

Για ’τος, για ’τος από πέρα, με τριαντάφυλλα, με καρόφυλλα.

Σε άλλο τραγούδι, πολύ διαδεδομένο επίσης στον δυτικομακεδονικό χώρο, ο Μάης θεωρείται  ο μήνας, που παράλληλα με το ξύπνημα της φύσης μετά τη βαρυχειμωνιά, προκαλεί διέγερση ερωτικών αισθημάτων, γι’ αυτό και διατυπώνονται σχετικές συμβουλές. Άλλωστε γενικότερα ο Μάης, καθώς έχει συνδεθεί παρετυμολογικά με τη μαγεία, είναι  μήνας συνδεδεμένος με ποικίλες προλήψεις και δεισιδαιμονίες.

Κι εμείς το Μάη τον ξέρουμε πως είναι σκανταλιάρης,

που σκανταλίζει όμορφες χήρες και μαυρομάτες !

Το Μάη κρασί μην πίνετε, όξω μην κοιμηθείτε.

Τρία παιδιά παλάβωσαν και πήραν τα σοκάκια.

Σέρνουν ψωμί για τα σκυλιά και κρέας για τ’ αγρίμια,

σέρνουν κι αγαποβότανο γι΄ αυτές τις μαυρομάτες.

Στο παρακάτω τραγούδι από τα πολλά σχετικά της επαρχίας Βοϊου Κοζάνης, διατυπώνονται οι προσδοκίες όχι  μόνο του ανθρώπου, αλλά και των άλλων ζωντανών οργανισμών, από τον όμορφο μήνα της άνοιξης, που στ΄ όνομά του εξυμνούνται οι ομορφιές της φύσης και της ζωής:

Απρίλη, Απρίλη δροσερέ, Μάη καμαρωμένε,

σε μήνυσαν, Μάη μου, τα πρόβατα ν΄ αξιώνεις ( = αυξάνεις ) τα χορτάρια,

Σε μήνυσαν οι όμορφες ν΄ αξιώνεις τα λουλούδια,

σε μήνυσαν και τα πουλιά της άνοιξης τ΄ αηδόνια

ν΄ αξιώνεις τα κοντά κλαδιά και τα ψιλά δενδράκια.

Την ίδια μέρα οι γυναίκες συνηθίζουν να συγκεντρώνουν τα χόρτα που χρησιμοποιούν για τα φάρμακα (βότανα) και να βγάζουν το ασπρόχωμα ή ασημόχωμα που προορίζεται για λούσιμο όλο το χρόνο. Πιστεύουν ότι έτσι η ψώρα και οι λειχήνες εξαλείφονται. Μάλιστα η εξαγωγή του χώματος  αυτού από συγκεκριμένο σημείο γινόταν με συμμετοχή πολλών γυναικών μαζί και με τραγούδια.

Ο σεβασμός προς τους νεκρούς, οι οποίοι ευρίσκονται ακόμη πάνω στη γη και ετοιμάζονται να ξαναμπούν στους τάφους οδηγεί τις γυναίκες στα νεκροταφεία προκειμένου να καθαρίσουν τους τάφους από τα χόρτα, να τους ασβεστώσουν και να τους περιποιηθούν, να ανάψουν κεριά και όταν γυρίσουν στα σπίτια να φτιάσουν πίττα που μοιράζουν στη γειτονιά και στους φτωχούς για συχώριο.

Στον καταραμένο τόπο το Μάη χαλαζώνει......

Το χαλάζι, όπως είναι γνωστό, προκαλεί μεγάλες καταστροφές στη γεωργική  παραγωγή, όταν μάλιστα πέφτει την εποχή που  ανθίζουν τα φυτά (αμπέλια, δέντρα) ή ωριμάζουν οι καρποί τους. Αυτός είναι και  ο λόγος που ο γεωργός το θεωρεί κατάρα και θεομηνία, όπως εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς από σχετικές παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις π.χ. «στον καταραμένο τόπο το Μάη μήνα χαλάζι ρίχνει», «αντά ’πρεπε δεν έβρεχε κι ο  Μάης χαλαζώνει».

Ειδικότερα  ο λαός πιστεύει ότι με το χαλάζι εκδηλώνεται η οργή του θεού για κάποιο ηθικό παράπτωμα των ανθρώπων. Τέτοια παραπτώματα που μπορούν, σύμφωνα πάντοτε με τη λαϊκή αντίληψη, να προκαλέσουν χαλαζοθύελλα είναι πολλά. Αναφέρω ενδεικτικά την παραβίαση της αργίας ορισμένων εορτών, την εγκατάλειψη νόθου παιδιού, δοξασία  με πλατειά διάδοση σε χαλαζόπληκτες ελληνικές περιοχές αλλά και στον ευρωπαϊκό χώρο,  τον ανόσιο έρωτα μεταξύ συγγενών εξ αίματος, όπως συχνά  αναφέρεται στα δημοτικά μας τραγούδια, την εξωμοσία χριστιανού, τη φθορά εκκλησιαστικής – μοναστηριακής περιουσίας.

Ο  γεωργός για να αποφύγει την καταστροφή του μόχθου του ο γεωργός καταφεύγει στη μαγεία, στη θρησκεία  αλλά συνήθως και στα δύο  μαζί. Με τη βοήθεια της μαγείας επιχειρεί «να καταδέσει το χαλάζι», να το  «καρφώσει» και να το «γυρίσει πίσω» χρησιμοποιώντας μέσα και τους τρόπους, όπως πυροστιά, μαυρομάνικο μαχαίρι, κεριά και άνθη του Επιταφίου, κόκκινο αβγό του Πάσχα, επωδές, που χρησιμοποιεί, όπως είναι γνωστό, και σε άλλες περιστάσεις.

Άγιοι προστάτες από το χαλάζι

Τη βοήθεια της θρησκείας εξασφαλίζει με την αυστηρή τήρηση  της αργίας ορι-σμένων εορτών ή μνήμης αγίου, που θεωρείται προστάτης από το χαλάζι και θεωρεί την  παραβίασή της από  τις πιό σοβαρές αιτίες για τη χαλαζόπτωση. Έτσι π.χ. τηρούνται αυστηρά σαν αργίες από τους αμπελουργούς και τους κηπουρούς σ’όλες σχεδόν τις χαλαζόπληκτες περιοχές η Μεγάλη Πέμπτη, η Πέμπτη της Διακαινησίμου, η ημέρα της Αναλήψεως, της Πεντηκοστής. Αυτές τις ημέρες δεν πλένουν, δεν απλώνουν ρούχα, δεν λούζονται, δεν γνέθουν και δεν πηγαίνουν στο αμπέλι.

Άη Γιάννης ο Χαλαζιάς

Στην Κεντρική Ελλάδα «κρατούν την αργία του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (8 Μαίου), που τον λένε μάλιστα «χαλαζιά», γιατί πιστεύουν ότι  ο άγιος «στέλνει το χαλάζι και καταστρέφει τα σπαρτά». Στη Μακεδονία την αργία του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας  Ελένης που «φυλάει από το χαλάζι. Το σηκώνει στο μανίκι της», ενώ στην περιοχή της Γορτυνίας τη γιορτή της Αγίας Τριάδας  και του Αγίου Αντωνίου.

Σε διάφορες άλλες περιοχές  καταφεύγουν σε αγίους που θεωρούνται γενκότερα προστάτες της βλαστήσεως από ασθένειες ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως ο άγιος Τρύφων και ο Προφήτης Ηλίας ή τοπικούς αγίου, όπως ο άγιος  Αχίλλειος (Κόνιτσα),  ο Κοσμάς ο Αιτωλός (Ήπειρος), ο άγιος  Αρσένιος (Παραμυθιά Θεσπρωτίας). Ενώ όμως η λατρεία των αγίων που προαναφέρθηκαν είναι περιορισμένη τοπικά, η λατρεία του αγίου Χριστοφόρου, ως προστάτη από το χαλάζι, καλύπτει όλο το βορειοελληνικό χώρο, από την Ήπειρο μέχρι την Ανατολική Θράκη.

Ειδικότερα στην Ήπειρο πιστεύεται ότι ο άγιος Χριστόφορος «γυρίζ’ με το χαλάζ’ στον κόρφο», για αυτό και τηρούν την αργία της γιορτής του (9 του Μάη) με μεγάλη αυστηρό-τητα. «Έχ’ νι σκόλ’ όλοι, γιατί πεισμών’ ου άγιους». «...Επειδή πολλοί ζητούσι με εις πόλιν έχειν ή χώραν ή αγρόν, ή εν οιωδήποτε τόπω μη επέλθη αυτοίς εκεί, Δέσποτα, χάλαζα, μηδέ θυμός μηδέ αφορία αμπέλου, αλλ’ ει και ποτε ηδικούντο, απελθόντος μου εκείσε, φύλαξον τους τόπους αυτών, όπως ούτοι αφθόνως λαμβάνουσι τας αιτήσεις αυτών...» Του Αγίου Χριστοφόρου δε μπαίνουν στους κήπους και στα χωράφια, γιατί, αν δουλέψουν, «θα πέση χαλάζι και θα τους χαλάσει τη σοδειά» «Ο Αη Χριστόφορος, λένε, στέκεται με το χαλάζι στο χέρι» και αλλού πως το έχει στην ποδιά του το χαλάζι κι ίσια το ρίχνει, άμα εργαστείς στη γιορτή του».

Από την ίδια περιοχή προέρχεται μια παράδοση που αιτιολογεί την καθιέρωση της αργίας στις 9 Μαϊου: Όταν ακόμη η ημέρα δεν είχε καθιερωθεί ως αργία, θέλησε ο άγιος Χριστόφορος να παρουσιαστεί στο θεό και να παραπονεθεί, αλλά ο φύλακας άγγελος της Πύλης τον ρώτησε τί θέλει και μαθαίνοντας την αιτία τον συμβούλεψε: - Αφού δε σου κρατούν την ημέρα, χτύπα τους με λιθάρια από δω ψηλά. - Πού να βρω τα λιθάρια, εδώ δεν έχουμε, είπε ο άγιος. - Έχουμε το χαλάζι. Έτσι και έγινε. Επήρε το μεγαλύτερο χαλάζι χτύπησε τους γεωργούς και κατάστρεφε τους αγρούς και τους κήπους τους. Από τότε κρατούν την ημέρα αυτή» .

Στη Μακεδονία (περιοχή Πέλλης) «για να μη πέφτει χαλάζι και καταστρέφει τα σπαρτά, τα δέντρα - ακόμη και τα ζώα σκοτώνει - φυλάνε την ημέρα του αγίου Χριστοφόρου». Και στη Χαλκιδική «εκείνη την ημέρα οι γεωργοί δεν οργώνουν». Στο χωριό Καρπερό των Γρεβενών στις 9 Μαϊου η λειτουργία συνοδεύεται από δημοτελή θυσία και «εγκατόρυξη» (ταφή) των υπολειμμάτων από την από κοινού κατανάλωση του σφαγίου. «Συγκεντρώνονται οι κάτοικοι της περιοχής στο εξωκλήσι του Αγίου Χριστοφόρου και μετά τη λειτουργία θυσιάζουν ένα μαύρο αρνί. Η θυσία γίνεται σ’ ένα λάκκο κοντά στο άγιο βήμα, σκεπασμένο με μια πέτρα. Στο λάκκο αυτό χύνεται το αίμα, το δέρμα και τα κόκκαλα του αρνιού μετά από το κοινό τραπέζι».

Όταν υπάρχει κίνδυνος να πέσει χαλάζι μαζεύεται ο κόσμος στον άγιο Χριστόφορο. Έρχεται και ο παπάς. «Ανοίγουν και βγάζουν μερικά κόκκαλα από μέσα. Ο παπάς φέρνει την εικόνα του αγίου Χριστοφόρου. Την ακουμπάει πάνω στην πέτρα, ανάβει και μια λαμπάδα, διαβάζει την ευχή και το σύννεφο δια-λύεται». Η τελετή της εκταφής των οστών του θυσιασθέντος ζώου συνηθίζεται και σε περιπτώσεις ανομβρίας στην ίδια περιοχή. Τη γιορτή τηρούσαν και οι Τούρκοι... Στη Θράκη για τον ίδιο σκοπό και με την ίδια αυστηρότητα τηρούν την αργία του αγίου.

Στο Φανάρι Κομοτηνής «κάθε χρόνο στη γιορτή τ’ αποβραδύ έκαμναν αγρυπνία και την ώρα που έβγαινε τ’ άστρο, ο αυγερινός, ανέβαιναν έξω στα χωράφια κι έκαμναν δέησι να μη ρίχνει χαλάζι. Κείν’ τη μέρα δεν δούλευαν κι οι Τούρκοι του Γιαπατζή. Ρωτούσανε πότε ήτανε η γιορτή τ’ για να μη δουλέψουν».

Στην Κομοτηνή, τέλος, όπως αναφέρει ο Στίλπων Κυριακίδης, «του Χριστοφόρου δε δ’ λεύουν». Είνι για του χαλάζ’». Ο άγιος Χριστόφορος (250 περ. π.Χ.) ανήκει στους λαϊκούς μάρτυρες τόσο της Ανατολικής όσο και της Δυτικής Εκκλησίας και θεωρείται από το ελληνικό λαό καθώς και τους ευρωπαϊκούς λαούς προστάτης από διάφορες συμφορές, όπως είναι οι επιδημίες, η κακοκαιρία, τα ατυχήματα κ.ά. Η εικονογραφική παράδοση είναι διττή. Η μία τον θέλει Κυνοκέφαλο, επειδή ήταν πολύ όμορφος και παρακάλεσε το Θεό να τον κάνει άσχημο.

Η σύνδεσή του με τα απότομα καιρικά φαινόμενα, όπως είναι η χαλαζόπτωση, αποτελεί ενδεχομένως ένα στοιχείο για την συσχέτισή του με τους αιγυπτιακούς Κυνοκεφάλους δαίμονες. Στην απόδοση της ιδιότητας του προστάτη από το χαλάζι στον άγιο Χριστόφορο συνετέλεσε προφανώς η εποχή που γιορτάζει (9 Μαϊου) που θεωρείται η πιο κρίσιμη για τις επιπτώσεις της χαλαζόπτωσης στη γεωργική παραγωγή. Η άλλη παράδοση τον παριστάνει με κανονικά χαρακτηριστικά να κουβαλάει στον ώμο το Χριστό, τον οποίο περνάει από ένα ποτάμι (Χρι-στοφόρος).

Ως Χριστοφόρος είναι σήμερα ο προστάτης των αυτοκινητιστών. Στο εύλογο ερώτημα, γιατί η λατρεία του αγίου αυτού εντοπίζεται ειδικά στο Βόρειο Ελληνικό χώρο, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τη σχετική έρευνα τόσο σε έντυπα όσο και στο χειρόγραφο υλικό του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, και γιατί έχει τέτοια διάδοση σε σύγκριση με την περιορισμένη τοπικά λατρεία άλλων αγίων, την απάντηση δίνει η διάδοση της λατρείας του αγίου Χριστοφόρου στον βορειοελληνικό χώρο οφείλεται στις καιρικές συνθήκες που επικρατούν την εποχή της εορτής του αγίου ή σε τοπική λατρεία του αγίου, προερχομένη από τη Μ. Ασία (Καππαδοκία), που απλώθηκε στο χώρο αυτό, όπου επικρατούν οι ίδιες δυσμενείς συνθήκες κλίματος. Την υπόθεση αυτή ενισχύει και η παρουσία εικόνων του αγίου Χριστοφόρου σε ναούς των Μικρασιατών Ελλήνων προσφύγων στους τόπους όπου εγκαταστάθηκαν.

Στο ερώτημα εξ άλλου, γιατί αποδίδεται στον άγιο η ιδιότητα του προστάτη από το χαλάζι, η απάντηση θεωρούμε ότι δίδεται από τη διήγηση που υπάρχει στο συναξάριο του αγίου - που σώζεται σε κώδικα του ΙΑ΄ αιώνα - και απηχεί ασφαλώς παλαιότερη παράδοση, όπου αναφέρεται ότι ο άγιος σε προσευχή του προς τον θεό, όταν τον οδηγούσαν στο μαρτύριο είπε: «Κύριε, δος χάριν τω σώματί μου, ίνα πας ο έχων λείψανόν μου φανερώς δύναται δι αυτού απελαύνειν τους δαίμονας. Αλλά και επειδή πολλοί ζητούσι με εις πόλιν έχειν ή χώραν ή αγρόν, ή εν οιωδήποτε τόπω μη επέλθη αυτοίς εκεί, Δέσποτα, χάλαζα, μηδέ θυμός μηδέ αφορία αμπέλου, αλλ’ ει καί ποτε ηδικούντο, απελθόντος μου εκείσε, φύλαξον τους τόπους αυτών, όπως ούτοι αφθόνως λαμβάνουσι τας αιτήσεις αυτών... Και ήλθεν αυτώ φωνή εκ του ουρανού. Κατά το αίτημά σου έσται σοι, και ου μη λυπήσω σε έως του αιώνος. Και εν τούτω θαυμασθήσει..»

Οι Μάηδες στο Πήλιο...

Στο Πήλιο ο ερχομός του Μάη γιορταζόταν παλιότερα– και αναβίωσε κάποιες φορές από το 1957 και εξής στη Μακρινίτσα - με ιδιαίτερες εκδηλώσεις. Κατά μία περιγραφή, την παλαιότερη, του Ζωσιμά Εσφιγμενίτη το 1892 «Τη α΄ Μαϊου άγουσι τινές νουμηνίαν μετημφιεσμένοι και προσωπιδοφορημένοι όντες εν συνεταιρισμώ και συνοδεία δέκα έως δώδεκα, ων έκαστος φέρει ίδιον όνομα, ως ιατρός, γενίτσαρος, αράπης κτλ. Έχοντες μεθ’ εαυτών και νεανίαν τινά όλον κεκαλυμμένον δι’ ανθέων, όν ονομάζουσι « μαγιόπουλον» και περιερχόμενοι ανά τας οδούς και ρύμας του χωρίου άδουσι και χορεύουσιν επί προαιρετική αμοιβή.

Τα αδόμενα δε ιδιόρρυθμα άσματα εισί τάδε:

Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε,

Ο Μάης με τα τριαντάφυλλα κι Απρίλ’ς με τα λουλούδια,

Όλον τον κόσμο γέμουσι τ’ άθη και το λουλούδι,

Το νιόνε περικύκλουσες μες της κυράς την πόρτα.

Άνοιξε, πόρτα της κυράς, πόρτα της μαυρομάτας,

Να μπω να διώ τη λιγυρή, πώς στρώνει, πώς κοιμάται,

Πώς στρώνει στα τριαντάφυλλα, κοιμάται στα λουλούδια.

Πώς να την πω να σηκωθεί, πώς να την πω να κάτσει.

Να την ειπώ αγιόκλημα, το κλήμα κόμπους έχει,

Να την ειπώ τριαντάφυλλο κι από τ’ αγκάθι βγαίνει,

Να την ειπώ βασιλικό κι από τη μυρουδιά του.

Ακόμη: Αφέντη κι αφεντούτσικε, πέντε φορές αφέντη,

Λύσε τ(ο), αφέντη μ’, λύσε το, το χρυσομάντηλό σου,

Κι αν έχεις γρόσια δός μας τα, φλουργιά μη τα λυπάσαι,

Κι αν τα λυπάσαι τα φλουριά, δός μας δεκαπεντάρια.

Δός μας τα, αφέντη, δός μας τα, να πούμε για την υγειά σου,

Για την υγειά σ’, αφέντη μου, για την καλή χρονιά σου,

Να ζήσης χρόνους εκατό και να τους ξεπεράσεις,

Κι απ’ τους διακόσιους κι εμπροστά, ν’ ασπρίσεις, να γεράσεις,

Ν’ ασπρίσεις σαν τον Όλυμπο, σαν τ’ άσπρο περιστέρι. Και του χρόνου.

Το έθιμο έχει ζωγραφίσει στις αρχές του 20ού αιώνα ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, ενώ ο Γεώργιος Αδρακτάς κάνοντας λόγο για την σηροτροφία (καματερός) στο Πήλιο αναφέρεται στη συνήθεια των γυναικών για προληπτικούς λόγους «κατά την πρωτομαγιάν αποσπώσιν εκ του μάη ήτοι του παιδός, όστις εστολισμένος δι’ ανθέων χορεύει κατά την πρώτην του Μαϊου προ των οικιών υπό τον ήχον τυμπάνου, τεμάχιον ορμαθιάς από μαϊολούλουδα, ταύτα δε μετά χαράς κρεμώσιν εις την πρώτην σταντοσιάν, επειδή τούτο θεωρείται ως συντελεστικόν καλής εσοδείας».

Περιγραφή των Μάηδων στο Πήλιο μας δίνει το 1931 στη Νέα Εστία ο Γιάνης Κορδάτος. Μετά την αναβίωσή τους (1957) οι περιγραφές είναι πολλές (Κ. Λιάπης, Αποστολία Νάνου-Σκοτεινιώτη. Δ. Λαμπαδάρης, Κ. Καρυδάκης κ.ά.) και αφορούν σε όλα τα χωριά του Πηλίου.

Σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες πληροφορίες ομάδες ανδρών ντυμένων με διάφορα ρούχα και προσωπίδες παράσταιναν τον αράπη, το γιατρό, το γέρο και τη γριά, τον φουστανελά, τον γενίτσαρο, τη χανούμισσα και στη μέση πάντοτε έναν νέο στολισμένο με λουλούδια, που κρατούσε ένα ξύλο στολισμένο επίσης με λουλούδια, το μαγιόξυλο. Η ομάδα συνοδευόταν από οργανοπαίχτες με ζουρνά, νταούλι, βιολί και περιερχόταν τα σπίτια και τα μαγαζιά και παρίστανε πως ο νέος πέθαινε και ο γιατρός με τη βοήθεια και της γριάς τον ξανάφερναν στη ζωή. Τραγουδούσαν και τα παραπάνω τραγούδια.

Ως προς τις λεπτομέρειες οι περιγραφές που διαθέτουμε διαφέρουν μεταξύ τους. Ωστόσο κοινό στοιχείο που χαρακτηρίζει το μαγικοθρησκευτικό δρώμενο του Πηλίου και το συνδέει με ανάλογα ανοιξιάτικα δρώμενα του ελληνικού χώρου (Ζαφείρης, Φουσκοδέντρι, «Πεθαμένος») είναι η συμβολική μιμική αναπαράσταση θανάτου και ανάστασης στο αποκορύφωμα της άνοιξης και στην αρχή της καρποφορίας. Όπως έχει γράψει για την παλιά « Αθηναϊκή Πρωτομαγιά » ο Δημ. Καμπούρογλους, η « η πρώτη Μαϊου συνεκέντρωσε την ελπίδα της βλαστήσεως, την χαράν της ανθίσεως και την αθανασίαν της καρπώσεως, εκπροσωπήσασα συμβολικώς και την άνοιξιν ολόκληρον».

*Η Δρ Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, είναι τ. Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών

kathimerini.gr

Διαβάστε επίσης

• Οι θεραπευτικές ιδιότητες των λουλουδιών. Βοηθούν στην κατάθλιψη, την κόπωση και στην ανάρρωση.
• Τριαντάφυλλο, κυνόροδο, ροδέλαιο με θεραπευτικές ιδιότητες για πονοκέφαλο, ζαλάδες, κατάθλιψη, πληγές, στομαχικούς πόνους

Το μέγα λάθος του Καλλιάνου και το μέγα λάθος του αγγειοχειρουργού

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, διευθυντή σύνταξης medlabnews.gr iatrikanea

Δύο 24ωρα μετά την κορύφωση του προσωπικού τους δράματος στην κηδεία του πατέρα τους, ο Γιάννης Καλλιάνος κι ο αδερφός του δηλώνουν αποφασισμένοι να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω.

Επαναλαμβάνουν πως θα κινήσουν τις διαδικασίες που προβλέπονται, ώστε όλοι όσοι αδιαφόρησαν και έκαναν εγκληματικά λάθη στο Αττικό νοσοκομείο, να έρθουν αντιμέτωποι με τις πράξεις τους.

Δύο 24ωρα μετά την κορύφωση του προσωπικού τους δράματος στην κηδεία του πατέρα τους, ο Γιάννης Καλλιάνος κι ο αδερφός του δηλώνουν αποφασισμένοι να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω.

Επαναλαμβάνουν πως θα κινήσουν τις διαδικασίες που προβλέπονται, ώστε όλοι όσοι αδιαφόρησαν και έκαναν εγκληματικά λάθη στο Αττικό νοσοκομείο, να έρθουν αντιμέτωποι με τις πράξεις τους.

Ο μετεωρολόγος και βουλευτής ΝΔ επιμένει πως ο πατέρας του έπρεπε να μπει σε ΜΑΦ λόγω της επιβαρυμένης υγείας του και πως δεν θα έπρεπε να γίνει ο ακρωτηριασμός του σε απλή κλίνη του νοσοκομείου.

«Όλοι αυτοί που βγάζουν τις ανακοινώσεις, κανείς δεν βρέθηκε στο δωμάτιο του πατέρα μου. Ήρθε κάποιος από αυτούς; Όχι. Θέλω να πω ότι δεν ζήτησα καμία ιδιαίτερη μεταχείριση από το νοσοκομείο».

«Ο πατέρας μου πήγε στα επείγοντα και περίμενε 5 ώρες σε ένα ράντζο. Όταν ο πατέρας μου έσβηνε και κατέρρεε ο οργανισμός του ζήτησα μόνο αν του παρασχεθεί η υποστήριξη που χρειάζεται για να επιβιώσει. ΜΑΦ ή ΜΕΘ χωρίς διασωλήνωση. Δεν ζήτησα διασωλήνωση», είπε.

Τι λέει το πρωτόκολλο;

Η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας (ΕΕΕΘ) αναφέρει συγκεκριμένα

Προτεραιότητα εισαγωγής στη ΜΕΘ

Σύμφωνα με ένα γενικό περίγραμμα, ιδανικός στόχος είναι να εισέρχονται στη ΜΕΘ ασθενείς για τους οποίους θεωρείται ότι έχουν πιθανότητες να ωφεληθούν, ενώ μικρότερες πιθανότητες εισαγωγής θα πρέπει να έχουν οι ασθενείς με πτωχό λειτουργικό status και αυτοί οι οποίοι, σε προγενέστερο χρόνο είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους σε ενδεχόμενη συνολική, ή συγκεκριμένη κλιμάκωση της ιατρικής τους φροντίδας.

Με βάση τα ανωτέρω προτείνεται η ιεράρχηση των εισαγωγών στις ΜΕΘ να γίνεται ως εξής :

1η (Άμεση) προτεραιότητα αποτελούν οι : Βαριά πάσχοντες ασθενείς που παρουσιάζουν οξεία ανεπάρκεια οργάνων / συστημάτων και χρειάζονται υποστήριξη της ζωής με θεραπευτικές παρεμβάσεις που γίνονται μόνο σε περιβάλλον ΜΕΘ ( πχ Επεμβατικός Μηχανικός Αερισμός , Συνεχής θεραπεία Υποκατάστασης της Νεφρικής Λειτουργίας , χορήγηση αγγειοσυσπαστικών /ινοτρόπων φαρμάκων, επεμβατικό αιμοδυναμικό monitoring και πλήρη διαγνωστική υποστήριξη (εργαστηριακή/απεικονιστική) .

2η προτεραιότητα αποτελούν οι :

Ασθενείς ως οι ανωτέρω, με σημαντικά όμως μικρότερη πιθανότητα αποκατάστασης ή/και προσδόκιμο επιβίωσης (πχ οι ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο), με την προϋπόθεση ότι πάσχουν από δυνητικά αναστρέψιμες οξείες παθολογικές καταστάσεις, όπως σηπτικό shock που χρήζει χορήγησης αγγειοσυσπαστικών, οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια λόγω πνευμονίας, κλπ .

3η προτεραιότητα αποτελούν οι :

Ασθενείς με δυσλειτουργία οργάνων που χρήζουν εντατικού monitoring και/ή ειδική θεραπευτική παρέμβαση. Τέτοιοι είναι οι μετεγχειρητικοί ασθενείς οι οποίοι, χρειάζονται εντατική μετεγχειρητική φροντίδα, ή παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο επιδείνωσης, οι ασθενείς με αναπνευστική ανεπάρκεια ελεγχόμενη με Μη Επεμβατικό Μηχανικό Αερισμό (ΜΕΜΑ), κλπ. 4η προτεραιότητα αποτελούν οι : Ασθενείς ως οι ανωτέρω, με σημαντικά όμως μικρότερη πιθανότητα αποκατάστασης ή/και προσδόκιμο επιβίωσης (πχ ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο που δεν επιθυμούν κλιμάκωση της αντιμετώπισής τους, ή κατακεκλιμμένοι ασθενείς με άνοια τελικού σταδίου) πάντα υπό την προϋπόθεση ότι παρουσιάζουν δυνητικά αναστρέψιμες παθολογικές καταστάσεις.

Εάν το νοσοκομείο διαθέτει ΜΑΦ ή ΜΜΑΦ, οι ασθενείς των περιπτώσεων 3 και 4 θα πρέπει να νοσηλεύονται εκεί.

5η προτεραιότητα : ασθενείς σε τελικό στάδιο της νόσου

Οπως προαναφέρθηκε, για τους ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου τους, ή τελούν σε προθανάτια κατάσταση και για τους οποίους δεν υπάρχει προοπτική ανάρρωσης, η εισαγωγή στη ΜΕΘ δεν θεωρείται δόκιμη επιλογή. Ειδικότερα, για τους υπερήλικες ασθενείς με σοβαρή εγκεφαλική βλάβη ή για ασθενείς σε προχωρημένο στάδιο καρκίνου (πχ μεταστάσεις) και χωρίς προοπτική εναλλακτικής θεραπευτικής αντιμετώπισης, πρέπει να συναποφασίζεται μετά από συζήτηση των ιατρών της ΜΕΘ με τους θεράποντες κλινικούς γιατρούς, τον ασθενή και /ή τους συγγενείς / νόμιμο εκπρόσωπο του ασθενούς εάν έχει νόημα να διασωληνωθεί και να υποστηριχθεί μηχανικά ο ασθενής. Εάν τελικά, αφού διευκρινισθούν σε όλα τα μέρη οι ρεαλιστικές προοπτικές και προσδοκίες μιας τέτοιας υποστήριξης σε σχέση με την εναλλακτική της παρηγορητικής φροντίδας στο τμήμα, αποφασισθεί οι ασθενείς αυτοί να διασωληνωθούν, θα πρέπει να νοσηλευθούν ει δυνατό σε ειδικές μονάδες ανακουφιστικής θεραπείας ή ΜΑΦ χρονίως πασχόντων.

Με βάση την ανακοίνωση του νοσοκομείου ο ασθενής έπασχε μεταξύ άλλων από τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια υπό αιμοκάθαρση, σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση, βαριά στεφανιαία νόσο και καρδιακή ανεπάρκεια (οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου και επανειλημμένες διαδερμικές αγγειοπλαστικές στεφανιαίων, κολπική μαρμαρυγή, ανεπάρκεια τριγλώχινας, τοποθέτηση απινιδωτή), πνευμονική ίνωση με κατ' οίκον οξυγονοθεραπεία και καρκίνο γεννητικών οργάνων. Η εισαγωγή του έγινε στις 6/4 και κατά τη διάρκεια της 23/4 παρουσίασε σημεία ήπιας, αλλά επιδεινούμενης ιστικής υποξίας (καλή επικοινωνία και ανταλλαγή αερίων, αλλά ήπια αύξηση του γαλακτικού που την προηγούμενη ημέρα ήταν απόλυτα φυσιολογικό), αξιολογήθηκε από τη ΜΕΘ και αποφασίστηκε η εισαγωγή του στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας στις 18:30.

Δηλαδή 17 ημέρες τον ασθενή τον είχαν σε απλό θάλαμο χωρίς monitor. Ομως με βάση τα παραπάνω των εντατικολόγων και όσα λέει το νοσοκομείο έπρεπε να είχε μπεί σε ΜΕΘ χωρίς διασωλήνωση. Το ζήτημα είναι είχε MEΘ διαθέσιμη το νοσοκομείο; Γιατί ο εντατικολόγος του Αττικός ανέφερε ότι το νοσοκομείο δεν διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό κλινών MEΘ. 

Το μεγάλο λάθος του βουλευτή Καλλιάνου.

Από το νοσοκομείο της Βούλας διακομίστηκε ο ασθενής για να γίνει ο ακρωτηριασμός του δακτύλου στο Αττικόν. Αυτό θα γινόταν από αγγειοχειρουργό. Όμως ο ασθενής είχε πάρα πολύ σοβαρά υποκείμενα νοσήματα που θα έπρεπε να να τον παρακολουθεί καρδιολόγος ή παθολόγος ή πνευμονολόγος και οι οποίοι θα είχαν την δυνατότητα άμεσα να τον ρυθμίσουν. Άρα ήταν λάθος που μπήκε στην αγγειοχειρουργική κλινική. Οι αγγειοχειρουργοί δεν έχουν γνώσεις καρδιολογίας, παθολογίας ή πνευμονολογίας. Αρα δε μπορούν να επέμβουν σε ένα ασταθή ασθενή. Είναι υποχρεωμένοι να καλέσουν ειδικούς από τις άλλες κλινικές του νοσοκομείου. Σε ένα μεγάλο νοσοκομείο που στις εφημερίες του δεν επαρκεί και βγάζει ράντζα έχει πολλά περιστατικά που ο παθολόγος ή ο καρδιολόγος καλείται να καλύψει στην κλινική του. Το να πάει και να δεί ασθενή σε άλλη κλινική που δεν έχει την ευθύνη του ασθενούς είναι ολόκληρη διαδικασία και η οποία θα γίνει αφού έχει προσφέρει τις υπηρεσίες του στους ασθενείς στην δική του κλινική. Θα ήταν τελείως διαφορετικά αν ο ασθενής πατέρας του Καλλιάνου ήταν σε κρεβάτι της καρδιολογικής ή της παθολογικής κλινικής. Την ευθύνη για την εισαγωγή σε MEΘ ενός ασθενή την έχουν οι ειδικοί καρδιολόγοι, παθολογοι, πνευμονολόγοι και όχι οι αγγειοχειρουργοί.

Το μεγάλο λάθος του αγγειοχειρουργού

Είναι πολύ πιθανό ή σχεδόν σίγουρο ότι μόλις του είπαν ότι ο βουλευτής ψάχνει κρεβάτι για τον πατέρα του στην αγγειοχειρουργική του νοσοκομείου χωρίς καν να σκεφτεί ένα τέτοιο ασθενή αν θα μπορεί να τον καλύψει, πρόσφερε κρεβάτι για να εξυπηρετήσει τον βουλευτή ή ακόμα και τον υπουργό αν χρειάστηκε να παρέμβει. Δυστυχώς την άσχημη εξέλιξη δεν την φαντάστηκε ποτέ.

Ένα ακόμα περίεργο που πρέπει να θίξει κανείς είναι πώς ακόμα και από την δεοντολογία δεν ελήφθη υπόψη ότι ο γιος του ασθενή ήταν γιατρός και μάλιστα ειδικός στα προβλήματα που είχε ο πατέρας του καθώς και η νύφη του. Το ό,τι οι γιατροί συγγενείς ζητούσαν κάποια πράγματα θα έπρεπε να είχαν ακουστεί και πάντως να είναι ενήμεροι για τα πάντα κάτι που φαίνεται από όσα έχουν λεχθεί ότι δεν γινόταν.

Ίσως μετά από όσα έγιναν στον πατέρα του βουλευτή θα ήταν καλύτερα να αναθεωρηθούν κάποια πράγματα στο σύστημα υγείας και να εξαντλήσει ο βουλευτής τις δυνατότητες που έχει για κάτι τέτοιο σώζοντας ασθενείς που δεν θα είναι βουλευτές και δεν θα μπορούν να παρέμβουν στον υπουργό ή στην διοίκηση του νοσοκομείου.

Aλλεργία τι είναι; Πώς εκδηλώνεται η αλλεργική αντίδραση; Πώς αντιμετωπίζεται;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Στην αλλεργία παθολογικές καταστάσεις όπως το άσθμα, η ρινίτιδα, η κνίδωση, η αναφυλαξία, εκδηλώνονται ως αποτέλεσμα υπερευαισθησίας του οργανισμού σε ουσίες του περιβάλλοντος που ονομάζονται αλλεργιογόνα.

Γιατί παχαίνουμε με τη νηστεία; Τι πρέπει να προσέξουμε στη διατροφή μας τη Μεγάλη Εβδομάδα;

της Κασσιανής Τσώνη, medlabnews.gr iatrikanea 

H μακρά περίοδος νηστείας πλησιάζει προς το τέλος της και πλέον λίγες ημέρες χωρίζουν τους νηστεύοντες και μη από το τραπέζι με τη μαγειρίτσα, τα κόκκινα αυγά και όλα τα καλούδια του Πάσχα.

Γιατί παχαίνουμε κατά τη νηστεία; Τι πρέπει να προσέξουμε στη διατροφή μας τη Μεγάλη Εβδομάδα;

Τι πρέπει να φάμε και τι να αποφύγουμε μετά τη νηστεία ώστε να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα;

Η νηστεία είναι μια περίοδος κατά την οποία συνήθως γίνεται κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αμυλούχων τροφών (π.χ. πατάτες, μακαρόνια, ρύζι και άλλες τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα), που μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους. Παρατηρείται, επίσης, έλλειψη ποικιλίας και ισορροπίας στη διατροφή των νηστευόμενων μιας και εγκλωβίζονται σε συγκεκριμένες τροφές.

Έτσι οδηγούμαστε σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών βιταμινών και ιχνοστοιχείων, που βρίσκονται σε ζωικές τροφές, όπως η βιταμίνη D (κρόκος αυγών, λιπαρά ψάρια, κρέας) , η ριβοφλαβίνη (υπάρχει κυρίως σε ζωικά προϊόντα) καθώς επίσης και ο σίδηρος, το ασβέστιο, το ιώδιο, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος. Πρέπει να επισημανθεί ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή το διαιτολόγιο των ευπαθών κατηγοριών, όπως υπερήλικες, εγκυμονούσες ή θηλάζουσες, παιδιών, εφήβων, αθλητών και ασθενών.

Τι πρέπει να προσέξουμε στη διατροφή της Μεγάλης Εβδομάδας;

*Συνδυάστε πρωτεϊνούχες τροφές για την κάλυψη των απαραίτητων αμινοξέων. Υπάρχουν διατροφικές ανησυχίες σχετικά με τις φυτικές τροφές, που είναι χαμηλότερες σε ποσότητα και ποιότητα πρωτεΐνης, σε σύγκριση με τα ζωικά τρόφιμα. Οι νηστεύοντες μπορούν να λάβουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα τους μέσω συνδυασμών των διαφόρων πηγών φυτικών πρωτεϊνών. Συνδυάστε: ή όσπρια με δημητριακά (ρύζι, πλιγούρι, φαγόπυρο, κινόα, κ.λπ.) ή όσπρια με ξηρούς καρπούς, σουσάμι, ταχίνι ολικής και σπόρους (ηλιόσπορους, λιναρόσπορο, κ.λπ.).

*Καταναλώστε τροφές με τα απαραίτητα ω3 λιπαρά οξέα. Η διατροφή όσων νηστεύουν περιέχει πολλά ω6 λιπαρά οξέα σε βάρος των ω3 λιπαρών οξέων, γι' αυτό τον λόγο είναι απαραίτητο να καταναλώνουν τρόφιμα πλούσια σε ω3, όπως π.χ. λιναρόσπορο, καρύδια, αβοκάντο, σουσάμι, ταχίνι ολικής κ.λπ.

*Εξασφαλίστε τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β κάθε μέρα. Σε όσους νηστεύουν, συχνά παρατηρείται έλλειψη στη βιταμίνη B12 -διότι αυτή υπάρχει κυρίως σε ζωικές τροφές- που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της υγείας του νευρικού συστήματος και για τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η παρουσία της με τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο ενισχύουν την απορρόφηση του σιδήρου. Καλές φυτικές πηγές Β12 είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, το γάλα σόγιας κ.ά.

*Δώστε σημασία στις πηγές διατροφικού σιδήρου για την αποφυγή αναιμίας. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι φακές, τα φασόλια, ο αρακάς, τα δημητριακά ολικής άλεσης είναι πολύ καλές πηγές μη-αιμικού σιδήρου (που δεν προέρχεται δηλαδή από ζωικές τροφές). Ο συνδυασμός αυτών των τροφών με τροφές που περιέχουν βιταμίνη Β12 και C βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για επαρκή κάλυψη του οργανισμού.

*Προσθέστε βιταμίνη C στη διατροφή σας για καλύτερη απορρόφηση σιδήρου. Ο συνδυασμός των τροφών, που αναφέραμε ως πηγές σιδήρου με μία πηγή βιταμίνης C, όπως είναι τα φρέσκα λαχανικά και φρούτα, επιτυγχάνει πολύ καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου στον οργανισμό.

*Να θυμάστε τη σημασία του ψευδαργύρου. Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, συμμετέχει στην αναπαραγωγή και ανάπτυξη των κυττάρων του σώματός μας και, επιπλέον, έχει σημαντική δράση για το μεταβολισμό των υδατανθράκων και για το νευρικό σύστημα. Πηγές ψευδαργύρου είναι: τα καρύδια, τα κάσιους, τα φασόλια, τα κουκιά,η φάβα, το φύτρο σιταριού,το κάρδαμο κ.λπ.

*Καταναλώστε τροφές με ασβέστιο για την αποφυγή οστεοπόρωσης. Τροφές με ασβέστιο δεν υπάρχουν μόνο στα γαλακτοκομικά, αλλά και στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως μπρόκολο, λάχανο, σπανάκι, αμύγδαλα, καρότα, τα εμπλουτισμένα με ασβέστιο δημητριακά πρωινού.

Διαβάστε επίσης

• Μικρά μυστικά για αδυνάτισμα χωρίς δίαιτα! 
• Κάντε δίαιτα έξυπνα, τρώγοντας. Τροφές που κόβουν την όρεξη. Η σημασία των πρωτεϊνών και της μαύρης σοκολάτας
• Μικρά και σημαντικά μυστικά για να πετύχει η δίαιτα, που ξεκινήσατε.
• Αδυνάτισε τρώγοντας! Το ξέρεις ότι υπάρχουν τροφές που αντί να σε παχαίνουν σε αδυνατίζουν;

Φούσκωμα, πρήξιμο, ο τυμπανισμός της κοιλιάς, που οφείλεται και τι μπορείτε να κάνετε;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea




Το κοιλιακό φούσκωμα είναι μια αίσθηση διόγκωσης της κοιλιάς. Οφείλεται κυρίως σε διαταραχή της φυσιολογικής κινητικότητας δημιουργώντας αυξημένα αέρια.

Ο αέρας στο έντερο είναι ένα μείγμα από διαφορετικά συστατικά που μπορεί να δημιουργούνται από αυξημένη κατάποση αέρα, αυξημένη παραγωγή ή μειωμένη απορρόφηση εξαιτίας απόφραξης. Τα αυξημένα αέρια δημιουργούν φούσκωμα όπως επίσης και άλλα συμπτώματα όπως αυξημένη αποβολή αερίων από τον πρωκτό η ερυγές.

Εάν η κοιλιά είναι ορατά διογκωμένη σε συνδυασμό με φούσκωμα είναι πιο πιθανό ότι υπάρχει κάποια οργανική νόσος παρά λειτουργική που δημιουργεί τα συμπτώματα. Το φούσκωμα συσχετίζεται συχνά με κοιλιακό πόνο που μπορεί να ανακουφίζεται με την αποβολή αερίων η κοπράνων.

Ποιες οι αιτίες του κοιλιακού φουσκώματος;


Το κοιλιακό φούσκωμα μπορεί να είναι εκδήλωση πολλών διαταραχών, οι περισσότερες από τις οποίες δεν είναι σοβαρές και είναι αποτέλεσμα διαταραχής της γαστρεντερικής λειτουργίας. μερικά συχνά αίτια αναφέρονται παρακάτω.

• Δίαιτα 



To σώμα μας κάνει πολύ καιρό να διασπάσει και να αποβάλλει το λίπος από το σώμα. Πολύ λίπος στη δίαιτα προκαλεί επεισόδια φουσκωμάτων Άλλα τρόφιμα προκαλούν φούσκωμα εξαιτίας αυξημένης παραγωγής αερίων. Αυτά τα τρόφιμα είναι το κουνουπίδι τα λάχανα τα φασόλια και οι ωμές σαλάτες.


• Σύνδρομο δυσαπορρόφησης

 

Μια σειρά από διαταραχές υπάρχουν όταν το σώμα δεν μπορεί να διασπάσει και να απορροφήσει μερικά συστατικά των τροφών. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα συστατικά που παραμένουν παραπάνω παράγουν αέρια εξαιτίας μερικών χημικών αντιδράσεων η εξαιτίας των καλών μικροβίων στο παχύ που προσπαθούν σκληρά για τη διάσπαση αυτών των συστατικών. Μη ανοχή στη λακτόζη , κοιλιοκάκη και άλλες δυσανεξίες σε τρόφιμα είναι παραδείγματα διαταραχών που προκαλούν συμπτώματα με αυτούς τους μηχανισμούς.


• Κατάποση αέρα 



Εάν καταπίνεται μεγάλες ποσότητες αέρα το έντερο σας έχει πρόβλημα απορρόφησης η αποβολής του από το σώμα σας αρκετά γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι μένει στο σώμα σας και δημιουργεί τι αίσθημα του φουσκωμάτων . Άγχος η νευρικότητα, γρήγορο φαγητό, αναψυκτικά, κατάποση με καλαμάκι η μάσημα μαστίχας προκαλούν αυξημένη κατάποση αέρα.


• Ευερέθιστο έντερο

 

Είναι μια συνηθισμένη διαταραχή που οι ασθενείς έχουν επεισόδια εναλλαγής δυσκοιλιότητας και διάρροιας. Κοιλιακό φούσκωμα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της διάγνωσης.


• Μερική απόφραξη εντέρου 

Μια απόφραξη σε κάποιο σημείο του εντέρου εμποδίζει τη μεταφορά τροφής και μπορεί να οδηγήσει σε φούσκωμα


• Δυσκοιλιότητα

 

Χαρακτηρίζεται με μείωση της συχνότητας των κενώσεων και μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα


• Έμμηνη ρύση 



Το φούσκωμα είναι συχνό σε γυναίκες στην περίοδο της έμμηνης ρύσης η είναι μέρος του προεμμηνηρισιακού συνδρόμου.


Άλλα αίτια

 

Πολύ σπάνια, το φούσκωμα σας μπορεί να οφείλεται σε πολύ πιο σοβαρή νόσο έτσι είναι αναγκαίο να μιλήσετε τα συμπτώματα σας με το γιατρό σας. Οι παρακάτω καταστάσεις είναι λιγότερο συχνές αλλά δεν μπορεί να αγνοούνται:

• Ασκίτης

 Μερικές φορές μπορεί να αισθάνεστε φουσκωμένος εξαιτίας συλλογής υγρού μέσα στην κοιλιά που ονομάζεται ασκίτης. Αυτό είναι αποτέλεσμα ηπατικής νόσου.

• Oγκοι

Πολύ σπάνια μπορεί να αισθάνεστε φουσκωμένα εξαιτίας ενός όγκου στην κοιλιάς όπως παγκρέατος ήπατος, ωοθηκών η αλλού. Η παρουσία μάζας η διόγκωσης πρέπει να σας τραβήξει την προσοχή για την πιθανότητα όγκου η καρκίνου

• Λοίμωξη

Μερικές παρασιτικές λοιμώξεις προκαλούν ανώμαλες διατάσεις του παχέος) μεγάκολο που σχετίζεται με την αίσθηση του φουσκώματος. 

Έλεγχος της κοιλιακής διάτασης.

Εάν έχετε κοιλιακή διάταση είναι σημαντικό να σας δει γιατρός για να αποκλείσει ότι δε υπάρχει κάτι σοβαρό. Ειδικότερα εάν υπάρχει διάρροια, δυσκοιλιότητα, απώλεια βάρους η αιμορραγία από οπουδήποτε στο πεπτικό, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ότι κάτι σοβαρό, παρά λειτουργικό πρόβλημα υπάρχει.

Ποιες τροφές προκαλούν αέρια; 
          

Πολλές τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες μπορεί να προκαλέσουν αέρια. Τα λιπαρά και οι πρωτεΐνες προκαλούν λίγα αέρια.

Ενδεικτικές τροφές που μπορεί να προκαλέσουν αέρια:

• φασόλια

• λαχανικά, όπως το μπρόκολο, το λάχανο, το λαχανάκι Βρυξελλών, τα κρεμμύδια, οι αγκινάρες και τα σπαράγγια 

• τα φρούτα, όπως τα αχλάδια, τα μήλα και τα ροδάκινα

• τα ολικής αλέσεως, όπως το σιτάρι ολικής αλέσεως και το πίτουρο

• τα ηδύποτα και τα φρουτοποτά

• το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τυρί και το παγωτό, και οι συσκευασμένες τροφές που περιέχουν λακτόζη, όπως είναι το ψωμί, τα δημητριακά, και το dressing της σαλάτας

• οι τροφές που περιέχουν σορβιτόλη, όπως είναι οι διαιτητικές τροφές και τα άνευ ζάχαρης γλυκά και τσίχλες 

Διατροφή


Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν στους ασθενείς να καταναλώνουν λιγότερες τροφές που προκαλούν αέρια. Αυτό, όμως, για κάποιους ανθρώπους μπορεί να σημαίνει τον αποκλεισμό υγιεινών τροφών, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής αλέσεως και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

 Οι γιατροί μπορεί επίσης να συστήσουν τη μείωση των υψηλών σε λιπαρά τροφών για να μειωθεί το φούσκωμα και η δυσφορία. Αυτό βοηθάει το στομάχι να αδειάσει πιο γρήγορα, επιτρέποντας στα αέρια να κινηθούν στο λεπτό έντερο.  

Δυστυχώς, η ποσότητα των αερίων που προκαλείται από συγκεκριμένες τροφές ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Οι αποτελεσματικές διατροφικές αλλαγές εξαρτώνται από τη μάθηση που προκύπτει μέσω της δοκιμής και του λάθους, προκειμένου να διαπιστώσει κάποιος πόση ποσότητα δυσανεκτικής τροφής μπορεί να καταναλώσει χωρίς να έχει πρόβλημα. 




Τι μπορείς να κάνεις για να το αντιμετωπίσεις:


• Κατανάλωσε πολλά υγρά και πιο συγκεκριμένα αρκετό νερό. Όσο αφυδατωμένος είναι ένας οργανισμός, τόσο περισσότερη κατακράτηση παρατηρείται και άρα το φούσκωμα είναι αναπόφευκτο.


• Αποφεύγεις τη κατανάλωση ανθρακούχων ποτών. Παγιδεύουν αέρα στο στομάχι.


• Τροφές, ενισχυμένες σε προβιοτικά, τα προβιοτικά (βακτήρια) συμβάλλουν στη διάσπαση των σακχάρων και των πρωτεϊνών, ενώ παράλληλα διευκολύνουν την πέψη.
Μείωση κατανάλωσης άλατος


• Τροφές ενισχυμένες σε κάλιο, όπως ντομάτα, αγγούρι, μπανάνα κλπ. Συμβάλλουν στην διατήρηση της ισορροπίας των υγρών και κατά συνέπεια στην αποφυγή της κατακράτησης.

• Τζίντζερ, μάραθος, μαϊντανός, βοηθούν στην καταπολέμηση του πρηξίματος και συμβάλλουν στη καλύτερη πέψη.




Ακόμη, προτείνεται:

• η μείωση των μεγάλων και υπερβολικά λιπαρών γευμάτων,

• η διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους,

• η μείωση της κατανάλωσης αεριούχων ποτών και αλκοόλ,

• η συστηματική χρήση τροφίμων με προβιοτικά (ειδικούς ζωντανούς μικροοργανισμούς, αντίστοιχους με αυτούς που αποτελούν την εντερική χλωρίδα). Αποκαθιστούν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας και μειώνουν τον μετεωρισμό,

• το αργό μάσημα της τροφής με κλειστό στόμα, το μην μάσημα τσίχλας και η αποφυγή του ύπνου μετά από το γεύμα,

• η πόση αφεψημάτων με γλυκάνισο ή φασκόμηλο μετά από το γεύμα.

• ο περιορισμός της κατανάλωσης γαλακτοκομικών, σόγιας, καλαμποκιού, αγγουριού, πιπεριάς, ραπανακιών, ρεβιθιών, φακής, μήλων

• η αποφυγή βρώσης μπρόκολου, κουνουπιδιού, λάχανου Βρυξελλών, λάχανου γενικώς, ωμών κρεμμυδιών, φασολιών, μπιζελιών

Διαβάστε επίσης:

• Φούσκωμα ή τυμπανισμός. 7 τρόποι για να μειώσετε αυτά τα συμπτώματα.
• Φουσκώματα, πόνος και κράμπες στην κοιλιά,διάρροια ή δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλονται σε ευερέθιστο έντερο ή σπαστικήκολίτιδα. Πως η δίαιτα, το στρες και η άσκηση επηρεάζουν την λειτουργία τουεντέρου;
• Η δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται με άσκηση και άφθονες τροφές πλούσιες σε ίνες.
• Τι προξενεί την δυσκοιλιότητα, πώς μπορείτε να την προλάβετε και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
• Κούραση, υπέρταση, δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη κάνει το πολύ ασβέστιο όταν τρώτε πολλά γαλακτοκομικά μαζί με φάρμακα (υπερασβεστιαιμία)
• Υποφέρετε από καούρες; Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τι πρέπει να κάνετε;
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορεί να σημαίνει;
• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες
• Πολύποδας παχέος εντέρου. Τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιοι κινδυνεύουν και ποια η κατάλληλη διατροφή για πρόληψη;

Αιτίες για συστηματικό επίμονο ρέψιμο; Ποιες παθήσεις προκαλούν ερυγές; Ποιες τροφές προκαλούν αέρια;

του  Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

H ερυγή, όπως επιστημovικά οvoμάζεται το ρέψιμο, οφείλεται στην αποβολή αέρα από το στομάχι μέσω του oισoφάγoυ και του στόματος. 

Ο αέρας καθώς εξέρχεται μέσω του φάρυγγα είναι δυνατό να κινεί μαλακά μόρια, όπως είναι η γλωττίδα (σταφυλή), και να προκαλεί θόρυβο.

Ανάλογα από την αιτία οι ερυγές μπορεί να ποικίλλουν σε διάρκεια και ένταση. Μερικές φορές είναι αποτέλεσμα γαστρεντερολογικής διαταραχής. Πιο συχνά παρ όλα αυτά είναι αποτέλεσμα αεροφαγίας-ασυνείδητης κατάποσης αέρα-η από τροφές που παράγουν αέρια. Οι ερυγές ανακουφίζουν συνοδά συμπτώματα όπως ναυτία, οπισθοστερνικό κάψιμο, δυσπεψία και φούσκωμα.

Τι προκαλεί τα αέρια; 


Τα αέρια στον πεπτικό σωλήνα (στον οποίο περιλαμβάνεται ο οισοφάγος, το στομάχι, το λεπτό έντερο και το παχύ έντερο) προέρχονται από δύο πηγές:

• κατάποση αέρα (συνήθως οξυγόνο και άζωτο που περιέχονται στον εισπνεόμενο ατμοσφαιρικό αέρα).
• φυσιολογική διάσπαση συγκεκριμένων τροφών που δεν έχουν χωνευτεί  από ακίνδυνα βακτήρια που εντοπίζεται φυσιολογικά στο παχύ έντερο (υδρογόνο,  μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα).

Κατάποση αέρα 


Η κατάποση αέρα (αεροφαγία) είναι μια συνηθισμένη αιτία συγκέντρωσης αερίων στο στομάχι. Όλοι καταπίνουμε μικρές ποσότητες αέρα όταν τρώμε ή πίνουμε. Τρώγοντας ή πίνοντας γρήγορα, μασώντας τσίχλα, καπνίζοντας ή διατηρώντας χαλαρές οδοντοστοιχίες,  κάποιοι άνθρωποι τείνουν να καταπίνουν περισσότερο αέρα.  

Με τις ερυγές ή το ρέψιμο αποβάλλεται από το στομάχι η μεγαλύτερη ποσότητα αέρα -που περιέχει άζωτο, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα- που καταπίνει κανείς. Το εναπομείναν αέριο κινείται προς το λεπτό έντερο, όπου απορροφάται μερικώς. Μια μικρή ποσότητα εισέρχεται στο παχύ έντερο για να απελευθερωθεί μέσω του ορθού. (Το στομάχι απελευθερώνει επίσης διοξείδιο του άνθρακα όταν αναμιγνύεται το στομαχικό οξύ και τα διττανθρακικά, αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αερίων απορροφάται από το αίμα και δεν εισέρχεται στο παχύ έντερο.)



Διάσπαση αχώνευτων τροφών  


Το σώμα δεν χωνεύει και δεν απορροφά κάποιους υδατάνθρακες (τη ζάχαρη, το άμυλο και τις ίνες που υπάρχουν σε πολλές τροφές) στο λεπτό έντερο εξαιτίας ανεπάρκειας ή απουσίας συγκεκριμένων ενζύμων.  

Αυτή η αχώνευτη τροφή περνά τότε από το λεπτό έντερο στο παχύ, όπου φυσιολογικά, μη βλαβερά βακτήρια διασπούν την τροφή παράγοντας υδρογόνο, διοξείδιο του άνθρακα και, για το ένα τρίτο των ανθρώπων, μεθάνιο. Αυτά τα αέρια εντέλει εξέρχονται από τον ορθό.  

Οι άνθρωποι που παράγουν μεθάνιο δεν απελευθερώνουν απαραίτητα περισσότερα αέρια ούτε έχουν μοναδικά συμπτώματα. Ένα άτομο που παράγει μεθάνιο αποβάλλει κόπρανα που επιπλέουν στο νερό. Η έρευνα δεν έχει δείξει γιατί μερικοί άνθρωποι παράγουν μεθάνιο κι άλλοι όχι.  

Οι τροφές που παράγουν αέρια σε έναν άνθρωπο, μπορεί σε κάποιον άλλο, να μην παράγουν. Κάποια κοινά βακτήρια στο παχύ έντερο μπορεί να καταστρέψουν το υδρογόνο που παράγουν άλλα βακτήρια. Η ισορροπία των δύο τύπων βακτηρίων μπορεί να εξηγεί γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν περισσότερα αέρια από κάποιους άλλους. 

Ποιες τροφές προκαλούν αέρια; 


Οι περισσότερες τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες μπορούν να προκαλέσουν αέρια. Συγκριτικά, τα λιπαρά και οι πρωτεΐνες προκαλούν λίγα αέρα.  



• Ζάχαρη
 Οι ζάχαρες που προκαλούν αέρια είναι η ραφινόζη, η λακτόζη, η φρουκτόζη και η σορβιτόλη. 


• Ραφινόζη
 Τα φασόλια περιέχουν μεγάλες ποσότητες αυτής της σύνθετης ζάχαρης. Μικρότερες ποσότητες εντοπίζονται στο λάχανο, στο λαχανάκι Βρυξελλών, στο μπρόκολο, στα σπαράγγια, σε άλλα λαχανικά και σε προϊόντα ολικής αλέσεως. 


• Λακτόζη 
Η λακτόζη είναι η φυσική ζάχαρη που περιέχεται στο γάλα. Υπάρχει επίσης στα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως είναι το τυρί και το παγωτό και σε επεξεργασμένες τροφές, όπως είναι το ψωμί, τα δημητριακά και η σάλτσες της σαλάτας. Πολλοί άνθρωποι, ειδικά οι Αφρικανοί, οι ιθαγενείς Αμερικανοί ή οι καταγόμενοι από Ασία έχουν συνήθως χαμηλά επίπεδα του ενζύμου λακτάση που χρειάζεται για τη χώνεψη της λακτόζης μετά την παιδική ηλικία. Επίσης, καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, τα επίπεδα των ενζύμων τους μειώνονται. Σαν αποτέλεσμα, με το πέρασμα του χρόνου, οι άνθρωποι μπορεί να συγκεντρώνουν αυξανόμενες ποσότητες αερίων μετά την κατανάλωση τροφής που περιέχει λακτόζη.  


• Φρουκτόζη  
Η φρουκτόζη εντοπίζεται στα κρεμμύδια, τις αγκινάρες, τα αχλάδια, και το σιτάρι.  Χρησιμοποιείται επίσης  σαν γλυκαντικό σε κάποια ηδύποτα και φρουτοποτά.  


• Σορβιτόλη 
Η σορβιτόλη είναι μια ζάχαρη που εντοπίζεται στα φρούτα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα μήλα, τα αχλάδια, τα ροδάκινα και τα ξερά δαμάσκηνα. Χρησιμοποιείται επίσης σαν ένα τεχνητό γλυκαντικό σε πολλές διαιτητικές τροφές και σε γλυκά χωρίς ζάχαρη και τσίχλες. 

• Άμυλα
 Πολλά άμυλα, στα οποία περιλαμβάνονται και οι πατάτες, το καλαμπόκι, τα λαζάνια, και το σιτάρι, παράγουν αέρια καθώς διασπώνται στο παχύ έντερο. Το ρύζι είναι το μοναδικό άμυλο που δεν προκαλεί αέρια.  


• Ίνες 
Πολλές τροφές περιέχουν διαλυτές και αδιάλυτες ίνες. Οι διαλυτές ίνες διαλύονται εύκολα στο νερό και παίρνουν μια απαλή ζελώδη υφή στα έντερα. Εντοπίζονται στη βρώμη, στα φασόλια, στα μπιζέλια και στα περισσότερα φρούτα. Οι διαλυτές ίνες δεν διασπώνται παρά μόνο αφού φτάσουν στο παχύ έντερο, όπου η χώνεψη προκαλεί αέρια.  
Οι μη διαλυτές ίνες, από την άλλη πλευρά, περνούν ουσιαστικά απαράλλακτες μέσω των εντέρων και παράγουν λίγα αέρια. Η βρώμη και κάποια λαχανικά περιέχουν αυτό το είδος των ινών.

Σημαντικό για την διάγνωση είναι να διερευνηθεί το ιστορικό του ασθενούς και να γίνει κλινική εξέταση:

Στο Ιστορικό διερευνάται αν η ερυγή:

• Συμβαίνει μετά τη λήψη αναψυκτικών;
• Αμέσως μετά το φαγητό;
• Αρκετές ώρες μετά;
• Ανακουφίζεται με εμετό η τη λήψη αντιόξινων;
• Ανακουφίζεται με την αλλαγή θέσης του σώματος;
• Υπάρχει συνοδός πόνος; Ποια η εντόπιση; Η διάρκεια; Η ένταση;
• Υπάρχει πρόσφατη ανορεξία; Απώλεια βάρους; Οπισθοστερνικό καύσος; Ναυτία η εμετός;
• Υπάρχουν αλλαγές στις κενώσεις;
• Υπάρχει δυσκολία στην αναπνοή στην κατάκλιση;



και στην Κλινική εξέταση ελέγχονται:

• Ζωτικά σημεία;
• Έκφραση προσώπου;
• Στάση σώματος;
• Σύσπαση κοιλίας;
• Ακίνητη θέση;
• Υπερκινησία;
• Άσχημη αναπνοή;
• Διάταση κοιλίας;
• Αυξημένος περισταλτισμός;
• Μάζα κοιλίας;
• Ευαισθησία κοιλίας;



Ιατρικά αίτια των ερυγών:

• Απόφραξη στομάχου. Αυτή η κοινή επιπλοκή του δωδεκαδακτυλικού έλκους προκαλεί: ερυγές, επιγαστρικό φούσκωμα , δυσφορία ανορεξία , ναυτία και εμετό
• Διαφραγματοκήλη Σε αυτή την διαταραχή οι ερυγές συμβαίνουν μετά το φαγητό και συνοδεύονται με κάψιμο πίσω από το στήθος, ρεψίματα με όξινα υγρά και κοιλιακή διάταση. Ο ασθενής παραπονιέται για βύθιο οπισθοστερνικό η επιγαστρικό πόνο που μπορεί να αντανακλάται στον ώμο. Άλλα ευρήματα είναι δυσφαγία, ναυτία, απώλεια βάρους, δύσπνοια, ταχύπνοια, βήχα και δύσοσμη εκπνοή.
• Πεπτικό έλκος Αυτή η κοινή διαταραχή μπορεί να προκαλέσει ερυγές, αλλά τα κύρια συμπτώματα είναι οπισθοστερνικός πόνος που είναι σαν δάγκωμα , κάψιμο στο στομάχι, πόνο που ανακουφίζεται με αντιόξινα η αντιεκκριτικά φάρμακα Συνοδά συμπτώματα είναι η ναυτία, ο εμετός, η μέλαινα κένωση, η κοιλιακή διάταση ο εύκολος κορεσμός και η επιγαστρική ευαισθησία
• Σύνδρομο άνω μεσεντερίου.
 Οι ερυγές και η δύσοσμη εκπνοή αέρα είναι σημεία που εμφανίζονται αργότερα Τυπικά οι ερυγές εμφανίζονται μετά το φαγητό και συνοδεύεται με αναγωγές υγρών
• Ειδικές καταστάσεις
 Τοποθέτησε τον ασθενή σε πλάγια θέση η με τα γόνατα στο στήθος για να βοηθήσετε στην ερυγή Εάν ο ασθενής είναι ευαίσθητος σε τροφές που παράγουν αέρια όπως τα κρεμμύδια και τα μπρόκολα προσαρμόστε την δίαιτα ανάλογα Πρέπει επίσης να κάνει μια δίαιτα ελεύθερη λακτόζης.
• Παιδιατρικά σημεία
 Η αεροφαγία είναι κοινή αιτία ερυγών στα παιδιά που συχνά καταπίνουν αέρα ενώ τρώνε η κλαίνε. Οργανικά αίτια είναι σπάνια και συχνά είναι αποτέλεσμα κληρονομικής ανωμαλίας όπως αγαγγλιονικό μεγαδωδεκαδάκτυλο.
• Γηριατρικά σημεία
 Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ασθενείς που χάσανε τα δόντια τους η έχουν άλλα οδοντικά προβλήματα και μειωμένη έκκριση σιέλου τείνουν να μασούν λιγότερο με αποτέλεσμα να καταπίνουν μεγαλύτερες ποσότητες τροφής και περισσότερο αέρα. Αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό με μειωμένη έκκριση σιέλου και μειωμένη κινητικότητα αυξάνει την παραγωγή ερυγών.

Συμβουλές.


Για την πρόληψη αεροφαγίας συμβουλεύστε τον ασθενή σας να αποφεύγει την μάσηση μαστίχας και το κάπνισμα, να μασάει μικρά κομμάτια τροφής αργά και ήσυχα και να μιλάει όσο το δυνατό λιγότερο ενώ τρώει.

Διατροφή


Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν στους ασθενείς να καταναλώνουν λιγότερες τροφές που προκαλούν αέρια. Αυτό, όμως, για κάποιους ανθρώπους μπορεί να σημαίνει τον αποκλεισμό υγιεινών τροφών, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής αλέσεως και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. 



Οι γιατροί μπορεί επίσης να συστήσουν τη μείωση των υψηλών σε λιπαρά τροφών για να μειωθεί το φούσκωμα και η δυσφορία. Αυτό βοηθάει το στομάχι να αδειάσει πιο γρήγορα, επιτρέποντας στα αέρια να κινηθούν στο λεπτό έντερο.  

Δυστυχώς, η ποσότητα των αερίων που προκαλείται από συγκεκριμένες τροφές ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Οι αποτελεσματικές διατροφικές αλλαγές εξαρτώνται από τη μάθηση που προκύπτει μέσω της δοκιμής και του λάθους, προκειμένου να διαπιστώσει κάποιος πόση ποσότητα δυσανεκτικής τροφής μπορεί να καταναλώσει χωρίς να έχει πρόβλημα. 

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι το φούσκωμα στην κοιλιά; Που οφείλεται ο τυμπανισμός και ποια η κατάλληλη δίαιτα για πρόληψη της πρησμένης κοιλιάς;
• Υποφέρετε από καούρες; Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τι πρέπει να κάνετε;
• Φουσκώματα, πόνος και κράμπες στην κοιλιά, διάρροια ή δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλονται σε ευερέθιστο έντερο ή σπαστική κολίτιδα. Πως η δίαιτα, το στρες και η άσκηση επηρεάζουν την λειτουργία του εντέρου;