Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Βασική αιτία γαστρικού και πεπτικού έλκους (Video)

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ένας στους δέκα Έλληνες είναι φορέας του ελικοβακτηρίδιου του πυλωρού  και  από τους φορείς, ένας στους έξι θα αναπτύξουν πεπτικό έλκος στη διάρκεια της ζωής τους, ενώ το 90% των πασχόντων από έλκος είναι αποδεδειγμένα φορείς του μικροβίου.

Τι δείχνει η γενική αίματος; Ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια. Ποιες οι φυσιολογικές τιμές;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr  iatrikanea

Η γενική αίματος (Full Blood Count) αποτελεί εξέταση ρουτίνας. Είναι ίσως η πιο σημαντική εξέταση αίματος, αφού τα ευρήματα της δίνουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες για την κατάσταση και την εικόνα της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού. 
Είναι μία από τις συχνότερα ζητούμενες και διενεργούμενες εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Η γενική αίματος είναι ίσως η πιο σημαντική εξέταση αίματος, αφού τα ευρήματα της δίνουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες για την κατάσταση και την εικόνα της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού.

Η γενική αίματος αποτελεί μια γενική διαγνωστική εξέταση που χρησιμεύει για τον έλεγχο νοσημάτων όπως, μικροβιακών και ιογενών λοιμώξεων, αιμοσφαιρινοπαθειών και αναιμιών (κληρονομικών, αιμολυτικών, σιδηροπενικών), αιμορραγιών ή θρομβώσεων και λευχαιμιών. Εξίσου σημαντικός και χρήσιμος είναι επίσης ο προσδιορισμός των αιματολογικών παραμέτρων και για την παρακολούθηση της πορείας πολλών παθήσεων και νοσημάτων καθώς και για την αποτελεσματικότητα της ακολουθούμενης θεραπείας. Πρόκειται για ένα σύνολο αιματολογικών παραμέτρων που επιτρέπουν την διερεύνηση εξέταση  διαφορετικών συστατικών του αίματος.  Πολλοί ασθενείς χρησιμοποιούν τις οριακές μετρήσεις της ΓΑ για να εκτιμήσουν τη γενική κατάσταση της υγείας τους. Εάν είναι υγιείς και έχουν μετρήσεις μέσα στα φυσιολογικά όρια, τότε δεν χρειάζεται νέα ΓΑ παρά μόνο εάν κάτι αλλάξει στην υγεία τους ή το ζητήσει ο ιατρός τους.

 

Αν ένας ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα κούρασης, αδυναμίας ή έχει λοίμωξη, φλεγμονή, αιμορραγία, τότε η γενική αίματος μπορεί να βοηθήσει τον Ιατρό του στη διάγνωση. Σημαντικά αυξημένα WBC επιβεβαιώνουν τη παρουσία λοίμωξης και καθοδηγούν την περαιτέρω διερεύνηση για την ταυτοποίηση της υποκείμενης αιτίας. Όταν τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι μειωμένα (αναιμία) απαιτείται και η μελέτη του μεγέθους και του σχήματος τους για να μπορεί κανείς να προσδιορίσει την αιτία: οφείλεται σε μείωση της παραγωγής, σε αύξηση της καταστροφής  ή σε αύξηση της απώλειας των RBC. 

Ο αριθμός των αιμοπεταλίων που είναι χαμηλός ή υπερβολικά μεγάλος πιθανά εξηγεί μια μεγάλη αιμορραγία ή θρόμβωση ή να συνδέεται και με ασθένεια στο μυελό των οστών (λευχαιμία).

Πολλές καταστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση ή την ελάττωση σε κάποιον από τους κυτταρικούς πληθυσμούς του αίματος. Ορισμένες απαιτούν θεραπεία, ενώ άλλες αποκαθίστανται από μόνες τους. Ορισμένες ασθένειες όπως ο καρκίνος (και η αντιμετώπισή του με χημειοθεραπεία), μεταβάλλουν την παραγωγή κυττάρων από το μυελό των οστών και είτε αυξάνουν την παραγωγή της μιας κατηγορίας σε βάρος των υπολοίπων είτε ελαττώνουν τη συνολική παραγωγή. Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα μειώνουν των αριθμό των WBC, ενώ ακόμη και έλλειψη σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία μπορεί να προκαλέσει αναιμία. Η εξέταση της ΓΑ απαιτείται να γίνεται σε τακτική βάση για να παρακολουθούνται αυτές οι καταστάσεις και οι θεραπείες. 

Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά οι επιμέρους εξετάσεις μίας Γενική Εξέταση Αίματος και τι σημαίνουν οι υψηλές ή χαμηλές τιμές;

Εξέταση

Ονομασία

Αυξημένα/ Ελαττωμένα

WBC

Λευκά αιμοσφαίρια  

4.0-10.8

Κύτταρα απαραίτητα για την άμυνα και την επιβίωση του οργανισμού. Καταπολεμούν τις λοιμώξεις και προστατεύουν τον οργανισμό από κάθε βλαβερή ουσία. Σημαντική εξέταση για την ύπαρξη και τη βαρύτητα μιας νοσηρής κατάστασης στον οργανισμό.

Ο αριθμός τους αυξάνεται στις λοιμώξεις, τη φλεγμονή, τον καρκίνο, τη λευχαιμία. Ελαττώνεται με κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα (όπως το methotrexate), σε αυτοάνοσες καταστάσεις, σε κάποιες σοβαρές λοιμώξεις, στην αδρανοποίηση του μυελού των οστών και σε συγγενή δυσπλασία του μυελού (ο μυελός δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά). 

___________

% Neutrophil 

Ουδετερόφιλα (%)

40-75

Παρέχουν προστασία στον οργανισμό έναντι βακτηριακών λοιμώξεων. Μεταναστεύουν στην περιοχή του τραυματισμού ή της μόλυνσης και καταπολεμούν τη μόλυνση με φαγοκυττάρωση. Αύξηση παρατηρείται σε οξείες λοιμώξεις και φλεγμονές. Ελαττώνονται με φαρμακολογική αγωγή και σε αυτοάνοσα νοσήματα.
___________

% Lymphs

Λεμφοκύτταρα (%) 

20-45

Θεωρούνται τα βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κυρίως ενάντια στις ιογενείς λοιμώξεις. Αυξημένα λεμφοκύτταρα (λεμφοκυττάρωση) έχουμε σε οξείες ή χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις (ιογενή νοσήματα, ιλαρά, ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα, βρουκέλλωση, σύφιλη, λοιμώδη μονοπυρήνωση κλπ.) και σε λεμφοκυτταρικές λευχαιμίες και λεμφώματα. Ελαττώνονται (λεμφοπενία) σε κληρονομικές ανοσολογικές διαταραχές, στη φυματίωση, στο AIDS, στη νόσο Hodgkin, απλαστική αναιμία και μετά από χορήγηση κορτιζόνης, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων και χημειοθεραπείας
___________

% Mono

Μονοκύτταρα (%) 

2-10 

Αντιμετωπίζουν βαριές λοιμώξεις με φαγοκυττάρωση. Αυξάνονται κατά τη διάρκεια χρόνιων λοιμώξεων (τύφο, φυματίωση), σε αυτοάνοσα νοσήματα, στη μυελομονοκυτταρική λευχαιμία και σε άλλες κακοήθειες (Hodgkin).
___________

% Eos

Ηωσινόφιλα (%) 

1-6

Αντιμετωπίζουν αλλεργικές καταστάσεις και παρασιτώσεις. Αυξάνονται σε αλλεργίες, παρασιτώσεις, διάφορες δερματοπάθειες και σε ορισμένα κακοήθη νοσήματα.
___________

% Baso

Βασεόφιλα (%) 

0-1

Αντιμετωπίζουν αλλεργικές καταστάσεις και παρασιτώσεις. Αύξηση παρατηρείται στη χρόνια μυελοκυτταρική λευχαιμία.
___________

Neutrophil

Ουδετερόφιλα (απόλυτος αριθμός) 

40-75

Παρέχουν προστασία στον οργανισμό έναντι βακτηριακών λοιμώξεων. Μεταναστεύουν στην περιοχή του τραυματισμού ή της μόλυνσης και καταπολεμούν τη μόλυνση με φαγοκυττάρωση. Αύξηση παρατηρείται σε οξείες λοιμώξεις και φλεγμονές. Ελαττώνονται με φαρμακολογική αγωγή και σε αυτοάνοσα νοσήματα.
___________

Lymphs

Λεμφοκύτταρα (απόλυτος αριθμός) 

20-45

Θεωρούνται τα βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κυρίως ενάντια στις ιογενείς λοιμώξεις. Αυξημένα λεμφοκύτταρα (λεμφοκυττάρωση) έχουμε σε οξείες ή χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις (ιογενή νοσήματα, ιλαρά, ανεμοβλογιά, ηπατίτιδα, βρουκέλλωση, σύφιλη, λοιμώδη μονοπυρήνωση κλπ.) και σε λεμφοκυτταρικές λευχαιμίες και λεμφώματα. Ελαττώνονται (λεμφοπενία) σε κληρονομικές ανοσολογικές διαταραχές, στη φυματίωση, στο AIDS, στη νόσο Hodgkin, απλαστική αναιμία και μετά από χορήγηση κορτιζόνης, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων και χημειοθεραπείας

____________

Mono

Μονοκύτταρα (απόλυτος αριθμός) 

2-10

Αντιμετωπίζουν βαριές λοιμώξεις με φαγοκυττάρωση. Αυξάνονται κατά τη διάρκεια χρόνιων λοιμώξεων (τύφο, φυματίωση), σε αυτοάνοσα νοσήματα, στη μυελομονοκυτταρική λευχαιμία και σε άλλες κακοήθειες (Hodgkin).

____________

Eos

Ηωσινόφιλα (απόλυτος αριθμός) 

1-6

Αντιμετωπίζουν αλλεργικές καταστάσεις και παρασιτώσεις. Αυξάνονται σε αλλεργίες, παρασιτώσεις, διάφορες δερματοπάθειες και σε ορισμένα κακοήθη νοσήματα.

____________

Baso

Βασεόφιλα (απόλυτος αριθμός) 

0-1

Αποτελούν ένα δυναμικό πληθυσμό που ποικίλλει εν μέρει από μέρα σε μέρα ανάλογα με την κατάσταση που βρίσκεται ο οργανισμός.

Η αύξηση του αριθμού των κυττάρων συγκεκριμένης κατηγορίας λευκών αιμοσφαιρίων συνδέεται με διαφορετικές περιστασιακές/ οξείες και/ ή χρόνιες καταστάσεις. Παράδειγμα αποτελεί ο μεγάλος αριθμός λεμφοκυττάρων που παρουσιάζει η λεμφοκυτταρική λευχαιμία.

____________

RBC

Ερυθρά αιμοσφαίρια

A: 4.50-6.50 

Γ: 3.80-5.80

Ελαττώνονται στην αναιμία. Αυξάνονται όταν συμβαίνει υπερπαραγωγή τους και όταν υπάρχει απώλεια υγρών λόγω διάρροιας, αφυδάτωσης, εγκαυμάτων.

____________

Hgb

Αιμοσφαιρίνη

A: 13.5-17.5 

Γ: 12.0-16.0

Συμβαδίζει με τα αποτελέσματα των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

____________

Hct

Αιματοκρίτης

A: 41-53 

Γ: 36-46

Συμβαδίζει με τα αποτελέσματα των RBC

Hct (Hematocrit)	Αιματοκρίτης
Καθορίζει την εκατοστιαία αναλογία του όγκου των ερυθρών αιμοσφαιρίων στον συνολικό όγκο του αίματος. Χρήσιμος δείκτης για παρουσία αναιμίας, απώλειας αίματος και αφυδάτωσης. ____________ MCV

Μέσος όγκος ερυθρών

78-98

To MCV ανιχνεύει με ακρίβεια κάθε γενική αύξηση ή μείωση του όγκου του ερυθρού αιμοσφαιρίου. Ο γιατρός πρέπει να διαγνώσει εάν η διαταραχή στο MCV, αντανακλά μία παροδική διαταραχή που προκαλείται από απλά παθολογικά προβλήματα(π.χ. κοινή ίωση), εάν πρόκειται για παραμόρφωση ερυθρών από παράγοντες στο αίμα που προκαλούν αλλοιώσεις κατά την εξέταση (π.χ. ωσμωτική διόγκωση λόγω αυξημένου σακχάρου), ή εάν υπάρχει μόνιμη διαταραχή σε κάποιο επίπεδο της φυσιολογικής ερυθροποίησης (π.χ. λόγω κακής απορρόφησης βιταμινών Β).

Αυξάνεται όταν υπάρχει έλλειψη Β₁₂ και φυλικού οξέως. Ελαττώνεται στη σιδηροπενική αναιμία και στη θαλασσαιμία

____________

MCH

Μέση περιεκτικότητα αιμοσφαιρίνης

26-34

Η μέση αιμοσφαιρίνη του ερυθρού, αποτελεί το μέσο όρο της αιμοσφαιρίνης του ερυθρού. Είναι εξαιρετικός δείκτης της ποσότητας της αιμοσφαιρίνης, που περιέχεται στο ερυθρό αιμοσφαίριο. Τα άτομα με έλλειψη σιδήρου και θαλασσαιμία έχουν ελάττωση MCH, λόγω αδυναμίας σύνθεσης φυσιολογικής ποσότητας αιμοσφαιρίνης.

____________

MCHC

Μέση συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης

31.5-37.5

Ο δείκτης αυτός είναι πολύτιμος στην περίπτωση της κληρονομικής σφαιροκυττάρωσης.

Μπορεί να ελαττωθεί, όταν ελαττώνεται το MCV. Αυξάνεται οριακά ανάλογα με τη ποσότητα Hgb που θα γεμίσει ένα RBC

____________

RDW

Κατανομή μεγέθους ερυθρών αιμοσφαιρίων

11-15

Παρουσιάζει την κατανομή των όγκων των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αποτελεί δείκτη της ανισοκυττάρωσης, των διακυμάνσεων δηλαδή του μεγέθους των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η τιμή του RDW, έχει σημαντικό ρόλο στην διαγνωστική προσπέλαση και εκτίμηση της αναιμίας.

Αυξημένο RDW υποδηλώνει ένα μικτό πληθυσμό. Άωρα RBC τείνουν να είναι  μεγαλύτερα.

____________

Platelet

Αιμοπετάλια

150-400

Ο αριθμός τους αυξάνεται ή ελαττώνεται σε καταστάσεις  που επηρεάζουν την παραγωγή αιμοπεταλίων. Ελαττώνεται όταν χρησιμοποιείται μεγάλος αριθμός όπως στην αιμορραγία, σε κληρονομικές διαταραχές (όπως στο Wiskott-Aldrich, Bernard-Soulier), στο συστηματικό ερυθροματώδη λύκο, την κακοήθη αναιμία, τον υπερσπληνισμό (ο σπλήνας αποσύρει από τη κυκλοφορία μεγάλο αριθμό αιμοπεταλίων), τη λευχαιμία και τη χημειοθεραπεία.

____________

MPV

Μέσος όγκος αιμοπεταλίων

8-12

Ποικίλει ανάλογα με την παραγωγή των αιμοπεταλίων. Ο νέος πληθυσμός αιμοπεταλίων έχει μεγαλύτερο μέγεθος από τα γηρασμένα.

____________

ESR 

Τ.Κ.Ε. (Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών αιμοσφαιρίων)
A: < 12 Γ: < 20

Είναι ο ρυθμός καθίζησης των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε 1 ώρα. Αυξημένη καθίζηση αποτελεί ένδειξη μιας συνεχιζόμενης νοσηρής κατάστασης που θα πρέπει να διερευνηθεί. Σε συνδυασμό με την μέτρηση της CRP αποτελεί μία αξιόπιστη και κλινικά χρήσιμη εξέταση για την διάγνωση, την πορεία εξέλιξης και παρακολούθησης της θεραπείας λοιμωδών, φλεγμονωδών και κακοήθων καταστάσεων.

____________

Παρόλο που δεν απαιτείται κάποια ειδική δίαιτα, καλό είναι να αποφύγουμε το λιπαρό γεύμα πριν την εξέταση της ΓΑ.

Στα βρέφη και τα παιδιά οι φυσιολογικές τιμές της ΓΑ μπορεί να διαφέρουν και γι’αυτό χρειάζεται προσοχή στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

Διαβάστε επίσης Για να κάνετε γενική αίματος χρειάζεται να είστε νηστικοί; Για ποιες εξετάσεις δεν πρέπει να πιείτε ή να φάτε τίποτα πριν;

Διαβάστε επίσης

• Για να κάνετε γενική αίματος χρειάζεται να είστε νηστικοί; Για ποιες εξετάσεις δεν πρέπει να πιείτε ή να φάτε τίποτα πριν;
• Βασικοί κανόνες, για να είναι αξιόπιστο το check up αίματος και ούρων
• ΠΑΠ ΤΕΣΤ, ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ
• Αιματουρία. Ποιες οι αιτίες που την προκαλούν, πώς γίνεται η διάγνωση και πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το αίμα στα ούρα
• Η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου), 
• ο προδιαβήτης και ο διαβήτης.

Θαλασσαιμία, μεσογειακή αναιμία τι είναι; Τι συμβαίνει στην Ελλάδα; Διαφοροδιάγνωση. Φορείς

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D. medlabnews.gr iatrikanea

Η 8η Μαΐου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Οργάνωση Θαλασσαιμίας ως Παγκόσμια Ημέρα Θαλασσαιμίας (Μεσογειακής Αναιμίας). Έχει ως στόχο την αφύπνιση και ενθάρρυνση των επιστημόνων σε όλο τον κόσμο για την καλύτερη αντιμετώπιση της ασθένειας, καθώς και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με τα προβλήματα των θαλασσαιμικών και την προσπάθεια που απαιτείται για την ασφάλεια και την επάρκεια αίματος.

Ο όρος θαλασσαιμία ή μεσογειακή αναιμία (γνωστή παλαιότερα ως αναιμία του Cooley) αναφέρεται σε μια ομάδα γενετικών αιματολογικών διαταραχών που επηρεάζουν την παραγωγή αιμοσφαιρίνης στον οργανισμό, της πρωτεΐνης που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος. Παρουσιάζεται ως μείζον Β – Θαλασσαιμία και ενδιάμεση Θαλασσαιμία. 

Πρόκειται για μια από τις πιο κοινές μονογονιδιακές διαταραχές στον κόσμο, που πλήττει 15 εκατομμύρια άτομα σε όλον τον κόσμο (είναι φορείς). 

Η θαλασσαιμία εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα των Μεσογειακών χωρών (Ιταλία, Ελλάδα, Μέση Ανατολή), αλλά και της Νότιας Ασίας και της Αφρικής. Λόγω της συνεχούς μετανάστευσης πληθυσμών από τη μία χώρα στην άλλη, σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία χώρα στον κόσμο χωρίς θαλασσαιμία.  Έχει εκτιμηθεί ότι υπάρχουν 100.000 ασθενείς με ομόζυγη Β-Θαλασσαιμία σε όλο τον κόσμο

Ορισμένα άτομα είναι φορείς του γονιδίου της θαλασσαιμίας, αλλά δεν εμφανίζουν κάποιο σημαντικό πρόβλημα υγείας που να σχετίζεται με τη διαταραχή αυτή, πλην μιας ελαφράς αναιμίας.  Τα άτομα αυτά έχουν το αποκαλούμενο στίγμα μεσογειακής αναιμίας (ελάσσων β θαλασσαιμία).

Η Θαλασσαιμία συναντάται με υψηλή συχνότητα στις Μεσογειακές χώρες, όπου και πρωτοαναγνωρίσθηκε και επεκτείνεται στη Μέση Ανατολή και στην Ασία. Στην Άπω Ανατολή επικρατεί η Α-Θαλασσαιμία. Λόγω της συνεχούς μετανάστευσης πληθυσμών από τη μία χώρα στην άλλη, σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία χώρα στον κόσμο χωρίς Θαλασσαιμία.

Η συχνότητα των φορέων της θαλασσαιμίας στην Ελλάδα είναι υψηλή και αγγίζει το 8% (κατά μέσο όρο). Σε ορισμένες περιοχές όμως φτάνει το 15% ή και περισσότερο. Ετσι η πιθανότητα να συμπεριλαμβάνεται κάποιος στους φορείς της νόσου είναι μεγάλη. 

Οι φορείς ή ετεροζυγώτες δεν εμφανίζουν στην υγεία τους κανένα σύμπτωμα και η διάγνωση γίνεται με ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. 

Η αρχική κατανομή της Θαλασσαιμίας και των αιμοσφαιρινοπαθειών κατά προσέγγιση στον κόσμο. Η κατανομή στο Νέο Κόσμο, Βόρεια Ευρώπη, και Αυστραλία αντικατοπτρίζει την προέλευση των μεταναστών που εποίκισαν κάθε περιοχή.

Μείζον Β - Θαλασσαιμία

Η βλάβη στη Β - Θαλασσαιμία σχετίζεται με τη βλάβη στη Β - αλυσίδα της αιμοσφαιρίνης, με αποτέλεσμα τις κλινικές εκδηλώσεις της νόσου, από τις οποίες οι κυριότερες είναι:

• Η αναιμία που εμφανίζεται από τους πρώτους μήνες της ζωής
• Η διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα
• Χολολιθίαση. Αύξηση του ουρικού οξέος και πιθανόν αρθρίτιδα
• Οι οστικές αλλοιώσεις
• Αυξημένη προδιάθεση στις λοιμώξεις
• Τυπικό μογγολοειδές προσωπείο
• Η αιμοσιδήρωση
• Η καθυστέρηση της ανάπτυξης του παιδιού, αισθητή στην ηλικία των 9-10 χρόνων
• Σακχαρώδη διαβήτη
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Η βαρύτητα των κλινικών εκδηλώσεων ποικίλλει και σχετίζεται με τη γενετική βλάβη, ενώ συνήθως οι Θαλασσαιμικοί έχουν βαριά κλινική εικόνα και χρειάζονται θεραπεία.

Ενδιάμεση - Θαλασσαιμία

Η Ενδιάμεση - Θαλασσαιμία, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα ασθενών με ηπιότερη κλινική εικόνα από αυτή της Μείζονος Β - Θαλασσαιμίας, περικλείει δε, άτομα με μεγάλη φαινοτυπική και γενετική ετερογένεια (π.χ. συνύπαρξη Α - Θαλασσαιμίας, ήπιες μεταλλάξεις, αυξημένη παραγωγή HbF) Έτσι π.χ. η αιμοσφαιρινοπάθεια, εμπίπτει στο Γενικότερο όρο της Ενδιάμεσης Θαλασσαιμίας και όχι στον όρο Ενδιάμεση Β - Θαλασσαιμία.

Πρόληψη - διάγνωση

Στη χώρα μας αναπτύχθηκε ένα ευρύ πρόγραμμα πρόληψης σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και άλλους διεθνείς οργανισμούς και περιλαμβάνει: 

Α. Ενημέρωση του κοινού από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη θέσπιση ειδικών μαθημάτων στα σχολεία. 

Β. Ανεύρεση των ετεροζυγωτών (φορέων) σε ειδικά κρατικά διαγνωστικά κέντρα. Η εξέταση γίνεται δωρεάν. 

Γ. Προγεννητική διάγνωση στα ζευγάρια υψηλού κινδύνου. Εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το 1977 και γινόταν με την ανάλυση του εμβρυϊκού αίματος που λαμβανόταν με αμνιοπαρακέντηση τη 18η-20ή εβδομάδα κύησης. Με τις νέες τεχνικές μελέτης του DNA είναι δυνατή η διάγνωση της θαλασσαιμίας σε πολύ πρώιμα στάδια της εγκυμοσύνης και συγκεκριμένα από τη 10η εβδομάδα. Το είδος του προς εξέταση δείγματος λαμβάνεται με βιοψία τροφοβλάστης μέσω διακοιλιακής παρακέντησης. Η εξέταση είναι ανώδυνη και ακίνδυνη τόσο για την έγκυο όσο και για το έμβρυο.   

Γονιδιακή Θεραπεία

Ελπιδοφόρα είναι τα πρώτα μηνύματα από ερευνητικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικά με την θεραπεία της Θαλασσαιμίας (Μεσογειακή Αναιμία), καθώς έως σήμερα από τους 28 ασθενείς παγκοσμίως που συμμετείχαν σε ερευνητικό πρόγραμμα γονιδιακής θεραπείας, το 80% σταμάτησε τις μεταγγίσεις. Ανάμεσά τους και Έλληνας ασθενής που υποβλήθηκε σε γονιδιακή θεραπεία, στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου», το οποίο συμμετέχει στο ερευνητικό πρόγραμμα. 

Kατεβάστε το περιοδικό του Διεθνούς οργανισμού TIF MAGAGINE

Σχετικοι δικτυακοί τόποι:

Πανελλήνιος Σύλλογος Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία - ΠΑ.Σ.ΠΑ.Μ.Α.

Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας - Ε.Ο.ΘΑ

Thalassaemia International Federation

ΠΗΓΗ: MEDLAB

NOVARTIS HELLAS

ΠΑ.Σ.ΠΑ.ΜΑ

Διαβάστε επίσης

• 8 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Θαλασσαιμίας (Μεσογειακής Αναιμίας). Πώς μεταδίδεται; Μύθοι και Αλήθειες.
• Θαλασσαιμία (Μεσογειακή Αναιμία). Τι είναι, Τι συμβαίνει στην Ελλάδα, Οι τύποι της, Διαφοροδιάγνωση, Φορείς
• Ο επίσημος ύμνος για την Θαλασσαιμία (Μεσογειακή Αναιμία) όπως γράφτηκε από τον Γιώργο Θεοφάνους
• Πόσο απαραίτητη είναι η φερριτίνη στον έλεγχο της σιδηροπενικής αναιμίας;
• Έχετε αναιμία; Βάλτε μέλι στην διατροφή σας.
• Βρέθηκε χαμηλός αιματοκρίτης; Σε τι μπορεί να οφείλεται η αναιμία χρόνιας νόσου ή φλεγμονής και ποια συμπτώματα προκαλεί;

Αλέξανδρου Γιατζίδη

Πατήσατε πρόκα, καρφί, γυαλί; Τι πρέπει να κάνετε; Πρώτες Βοήθειες

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Αν πατήσετε γυαλί ή πρόκα 

Οτιδήποτε μπει στο δέρμα είναι ξένο σώμα και στην περίπτωση που δεν αφαιρεθεί μπορεί να δημιουργήσει μόλυνση. Επίσης, τόσο το κόψιμο από ένα σκουριασμένο αντικείμενο (πρόκα, τενεκεδάκι) όσο και από ένα κομμάτι γυαλί είναι πιθανό να προκαλέσουν τέτανο.

Τι να κάνετε: 

• Καθαρίστε την πληγή με άφθονο νερό βρύσης και σαπούνι ή αντισηπτικό, ώστε να απομακρυνθεί κάθε ξένο σώμα. 
• Αν δεν έχει παραμείνει κάποιο κομματάκι γυαλιού στο δέρμα, πιέστε με μια καθαρή πετσέτα πάνω στο τραύμα, μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία. 
• Αν δεν είστε εμβολιασμένοι για τον τέτανο (επαναληπτικές δόσεις του αντιτετανικού εμβολίου πρέπει να γίνονται κάθε 10 χρόνια μετά την ηλικία των 18 ετών), θα χρειαστεί να απευθυνθείτε σε φαρμακοποιό για να σας κάνει αντιτετανικό ορό.

Πότε να πάτε στο γιατρό: 

• Πριν κάνετε τον αντιτετανικό ορό, συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει και κατά πάσα πιθανότητα θα σας συστήσει να πάρετε και αντιβίωση. 
• Στην περίπτωση που δεν είστε σίγουροι αν έχει παραμείνει κάποιο κομματάκι γυαλιού στην πληγή, πρέπει να πάτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, όπου θα χρειαστεί να βγάλετε μια ακτινογραφία και να σας αφαιρεθούν τυχόν υπολείμματα.

 Διαβάστε επίσης

• Τραυματιστήκατε; Πότε πρέπει να κάνετε το εμβόλιο για τον τέτανο; (video)
• Πρώτες βοήθειες αν πατήσετε αχινό, δράκαινα, τενεκεδάκι ή γυαλί στην παραλία

Άσθμα τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιες οι αιτίες του; Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

H Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται την πρώτη Τρίτη του Μαΐου. 

Το άσθμα ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας την ποιότητα της καθημερινότητάς τους και θέτοντας σε κίνδυνο μερικές φορές ακόμη και τη ζωή τους. Το βρογχικό άσθμα είναι μία από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού. Παγκοσμίως 300 εκατομμύρια άτομα πάσχουν και η συχνότητά του έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαίτερα στα παιδιά.

Περίπου 8,6% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα πάσχει από άσθμα. 

Το άσθμα είναι μια δυναμική πάθηση με εξάρσεις και υφέσεις που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών, ιδιαίτερα όταν δεν είναι ικανοποιητικά ελεγχόμενο.

Η λέξη άσθμα προέρχεται από το ρήμα «αώ» που σημαίνει φυσώ, με το άσθμα να γίνεται αναφορά για πρώτη φορά στην Ομήρου Ηλιάδα, ενώ ως ασθένεια έγινε αρχικά από τον Αρεταίος γιατρός». Η λέξη άσθμα προέρχεται από το ελληνικό ρήμα «ασθμαίνω». Μέχρι τον 17ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως συνώνυμο της δύσπνοιας και αφορούσε περιγραφή καρδιακών και πνευμονικών νοσημάτων. Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την περιγραφή αναπνευστικής νόσου με χαρακτηριστικά κλινικά σημεία και συμπτώματα. 

Το βρογχικό άσθμα είναι συχνότερο στην παιδική ηλικία και η συχνότητα προσβολής των αγοριών είναι διπλάσια από αυτής των κοριτσιών. 

Στους ενήλικες η ποσότητα μόλις υπερβαίνει το 1% του πληθυσμού. Το άσθμα ενηλίκων είναι πιο συχνό στις γυναίκες, όπως επιβεβαιώνει νέα έρευνα.

Το άσθμα πλήττει περισσότερο τους χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων πληθυσμούς, πιθανόν λόγω μεγαλύτερου αριθμού παραγόντων κινδύνου, όπως η ευρεία εσωτερική χρήση στερεών καυσίμων, που αυξάνουν τον κίνδυνο πνευμονικών και καρδιακών προβλημάτων.

Το βρογχικό άσθμα έχει αναστρέψιμο χαρακτήρα σε αντίθεση με άλλα πνευμονικά νοσήματα, στα οποία η βλάβη του πνευμονικού ιστού είναι μη αναστρέψιμη και χαρακτηρίζεται από μεγάλη μεταβλητότητα των κλινικών του εκδηλώσεων, τόσο μεταξύ των διαφόρων ασθενών, όσο και στους διαφόρους ασθενείς σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Το άσθμα χαρακτηρίζεται ως σύγχρονη επιδημία, αφού η συχνότητά του έχει σχεδόν τριπλασιαστεί την τελευταία 20ετία ιδιαίτερα στο δυτικό κόσμο και κυρίως στις αστικές και βιομηχανικά ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη.

Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη και η αλλαγή του κλίματος, αυξάνει τα περιστατικά άσθματος, επηρεάζοντας κυρίως τα βρέφη, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και άλλες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες.

Τα συμπτώματα του άσθματος επηρεάζουν την υγεία του ασθενούς αλλά και την ποιότητα της ζωής του. Οι ασθενείς, -πολύ συχνά παιδιά ή νεαροί ενήλικες -δεν μπορούν να παίξουν ή να αθληθούν, να συμμετάσχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες ή χάνουν μέρες από την δουλεία τους ή το σχολείο τους.

Σε μελέτη που έγινε στην Ελλάδα φάνηκε ότι το 43% των ασθενών θεωρούν ότι το άσθμα τους δεν ελέγχεται καλά, πάνω από το 50% δηλώνουν περιορισμούς στη φυσική τους δραστηριότητα.

Πληθώρα μελετών έχουν βρει ότι υπάρχει σχέση της αναπνευστικής υγείας με την επαγγελματική σχέση αλλά και με την ανεργία. Έχει βρεθεί δε αύξηση του άσθματος στους ανέργους σε σχέση με τους εργαζόμενους.

Με την κατάλληλη όμως φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση, το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, έτσι ώστε ο ασθενής να ζει μια φυσιολογική ζωή χωρίς συμπτώματα και χωρίς περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

Το άσθμα είναι χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού συστήματος η οποία προκαλεί παροδική στένωση των βρόγχων με αποτέλεσμα να εμφανίζεται δύσπνοια. Η στένωση των βρόγχων, που μπορεί να εμφανισθεί μετά από έκθεση σε πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, οφείλεται τόσο σε βρογχόσπασμο (σπασμό των λείων μυών που περιβάλλουν τους βρόγχους), όσο και σε φλεγμονώδη διήθηση του βρογχικού τοιχώματος, με αποτέλεσμα αφ’ενός πάχυνση του τοιχώματος από οίδημα και διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα, και αφ’ετέρου απόφραξη του αυλού από βύσματα βλέννης.

Συμπτώματα του Άσθματος

Εκδηλώνεται με χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών και οξύ βρογχόσπασμο και τα συμπτώματα είναι: η δύσπνοια, ο βήχας και ο συριγμός. Τα συμπτώματα μπορούν να είναι ήπιας μορφής έως έντονα. Το άσθμα δεν είναι ένα στατικό νόσημα αλλά χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις και η βαρύτητά του ποικίλει τόσο στο χρόνο όσο και από ασθενή σε ασθενή.

Κατηγορίες άσθματος

Διακρίνεται σε δυο κύριες κατηγορίες.

α. Το εξωγενές άσθμα. Εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και έχει σαν αιτία εξωγενείς αλλεργιογόνους παράγοντες, όπως η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα γάτας και τα οικιακά ακάρεα. Ακόμα μπορεί να εμφανιστεί και από τον κρύο αέρα ή τον καπνό του τσιγάρου.

β. Το ενδογενές άσθμα. Η αιτία του είναι άγνωστη και έχει καλύτερη εξέλιξη από το εξωγενές. Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που πάσχουν από το ενδογενές άσθμα θεραπεύονται σταδιακά ή ακόμα και ζουν χωρίς να χρειάζονται ιατρική βοήθεια.

Εκτός από τον παραπάνω διαχωρισμό του άσθματος υπάρχουν και ορισμένες μορφές με χαρακτηριστικές ιδιότητες. Αυτές είναι:

Το άσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση 

Το επαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).

Το νυχτερινό άσθμα. Χαρακτηριστικό της μορφής αυτής του άσθματος είναι ότι οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται κατά την διάρκεια της νύκτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Το νυκτερινό άσθμα παρουσιάζεται ιδιαίτερα σε ασθματικούς που δεν θεραπεύουν επαρκώς το άσθμα τους κατά την διάρκεια της ημέρας.

Αίτια:

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του άσθματος σε έναν άνθρωπο μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: 
σε αυτούς που προκαλούν την εμφάνιση του άσθματος ως νόσου και σε αυτούς που προκαλούν τα συμπτώματα του άσθματος. Κάποιοι από τους παράγοντες δρουν αμφίδρομα.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει κυρίως γενετικούς παράγοντες (π.χ. ύπαρξη μελών στην οικογένεια με άσθμα ή άλλες αλλεργίες) και η δεύτερη κυρίως περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. αλλεργιογόνα, καπνός τσιγάρου, μόλυνση του περιβάλλοντος, επαγγελματικές ουσίες που προκαλούν ευαισθητοποίηση των πνευμόνων).

Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του άσθματος σε κάποιον άνθρωπο παίζει η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται μεταξύ των ιογενών λοιμώξεων που περνά κάθε φορά και της ατοπίας του, δηλαδή της αλλεργικής του προδιάθεσης.

Άλλα αίτια είναι: 

1. Αλλεργία. Όπως ήδη αναφέρθηκε η αλλεργία είναι ιδιαίτερη συχνή στα νεαρά άτομα. Στις πιο γνωστές ουσίες που προκαλούν αλλεργία, ανήκουν γύρεις διαφόρων δένδρων ή φυτών, μύκητες - μούχλα εξ'αιτίας της υγρασίας των σπιτιών μας, οικιακή σκόνη (ή καλύτερα παράσιτα που ζουν στη σκόνη - ακάρεα), τρίχες ή λέπια ζώων, πούπουλα, φάρμακα και τροφές όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά στάρι, καρύδια, σοκολάτα, ψάρι, οστρακοειδή κ.ά. 

2. Λοιμώξεις κυρίως του αναπνευστικού συστήματος όπως π.χ. κρυολογήματα, γρίπη, ιγμορίτιδα κ.ά. 

3. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως έντονη χαρά ή λύπη. 

4. Επαγγελματικοί παράγοντες όπως η εισπνοή σκόνης  ή αερίων μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση της ειδικής μορφής άσθματος που λέγεται επαγγελματικό. Το αλεύρι, τα ρινίσματα ξύλου, οι αναθυμιάσεις χρωμάτων ή λιωμένων μετάλλων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ουσιών που συναντώνται στον εργασιακό χώρο και που πολλές φορές ευθύνονται για την πρόκληση επαγγελματικού άσθματος.

Έλεγχος του άσθματος

Οι ασθενείς πρέπει να έχουν μαζί τους ένα ανακουφιστικό βρογχοδιασταλτικό φάρμακο, το οποίο δίνει ανακούφιση στους βρόγχους χαλαρώνοντας τους μυς γύρω από τους αεραγωγούς διευκολύνοντας έτσι την αναπνοή.

Αλλά τα φάρμακα αυτά δεν θεραπεύουν την αιτία, που είναι η φλεγμονή των αεραγωγών από ουσίες όπως τα αλλεργιογόνα. Ο γιατρός μπορεί την συστηματική χρήση ενός εισπνεόμενου φαρμάκου που ελέγχει το άσθμα, όπως ένα εισπνεόμενο στεροειδές, μειώνοντας τη φλεγμονή στους αεραγωγούς. Η θεραπεία θα πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά ακόμα και όταν πιστεύουν οι ασθενείς ότι δεν υπάρχει λόγος, ή αισθάνονται καλά, διαφορετικά η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί ξανά και να υπάρξει κίνδυνος εμφάνισης κρίσης άσθματος.

Η οριστική και ριζική θεραπεία του αιτίου του αλλεργικού άσθατος είναι η αλλεργική απευσθητοποίηση ή ανοσοθεραπεία. Δημιουργούνται έτσι προστατευτικά αντισώματα που προσφέρουν φυσική ανοσία και μπλοκάρουν έτσι τα συμπτώματα, αφού εξαλείφουν το αίτιο του αλλεργικού άσθματος.

Η θεραπεία με φάρμακα του άσθματος περιλαμβάνει τα κορτικοστεροειδή, τα βρογχοδιασταλτικά και τους τροποποιητές λευκοτριένης. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν οι σταθεροποιητές μαστοκυττάρων, τα ανιτμουσκαρινικά-αντιχολινεργικά (ιπρατρόπιο, οξιτρόπιο και τιοτρόπιο), οι μεθυλοξανθίνες (θεοφυλλίνη και αμινοφυλλίνη), τα αντιισταμινικά και η ομαλιζουμάμπη. Σε σπάνιες και δύσκολες περιπτώσεις με ανθεκτικότητα στις άλλες θεραπείες δυνατόν να χρησιμοποιηθεί η μεθοτρεξάτη ως ανοσοκατασταλτικό φάρμακο. 

Βασικά τα φάρμακα για το άσθμα μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

1. Τα φάρμακα που δίνονται για άμεση ανακούφιση

2. Τα φάρμακα που χορηγούνται μακροχρόνια για ρύθμιση της νόσου, έλεγχο των συμπτωμάτων και αποφυγή μελλοντικών επιδεινώσεων.

Παράλληλα με την φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει να επιχειρείται αποφυγή των παραγόντων που πυροδοτούν το άσθμα (αλλεργιογόνα, ιογενείς λοιμώξεις, έντονες μυρωδιές, υγρασία αλλά και έντονα συναισθήματα, ορμονικές αλλαγές, ορισμένα φάρμακα και τροφές). 

Διαβάστε επίσης

• Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το ασθμα
• Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Τι είναι; Χρήσιμες Οδηγίες.
• O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Δεν σας φτάνει ο αέρας και έχετε δύσπνοια; Ποιες οι αιτίες που την προκαλούν και πότε πρέπει να σας δει γιατρός;
• Τι είναι η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα; Σε τι οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται; Ροφήματα που κάνουν καλό
• Δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος βήχας οφείλονται σε Άσθμα ή σε Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια;