Σιδηροπενική αναιμία Ποια τα συμπτώματα; Ποιοι έχουν αυξημένο κίνδυνο;

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Κουράζεστε πολύ εύκολα;  

Έχετε χλωμή όψη; 

Έχετε σκεφτεί ότι μπορεί να έχετε αναιμία; 

Μήπως πρέπει να πάρετε σίδηρο;

Τι είναι όμως η σιδηροπενία αναιμία; 

Η σιδηροπενική αναιμία είναι μια μορφή αναιμίας που προκύπτει όταν ο οργανισμός παρουσιάζει έλλειψη σε σίδηρο. Η ανεπάρκεια του σιδηρού διαταράσσει τη λειτουργία της αιμοσφαιρίνης με αποτέλεσμα να περιορίζεται η μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς. Η σιδηροπενική αναιμία είναι η συνηθέστερη μορφή αναιμίας στον κόσμο, και κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαιτίας των εντερικών παρασιτικών μολύνσεων και της πτωχής σε σίδηρο διατροφής.

Που οφείλεται η σιδηροπενική αναιμία; 

Η σιδηροπενική αναιμία προκαλείται όταν ο οργανισμός: 

• δεν προσλαμβάνει επαρκές σίδηρο είτε γιατί δεν του παρέχεται μέσω της διατροφής είτε γιατί, ακόμη και όταν του παρέχεται, δε μπορεί να το απορροφήσει εξαιτίας αχλωρυδρίας (δηλαδή αλλαγή στην οξύτητα του στομάχου), γαστρεκτομής, ή συνδρόμων δυσαπορρόφησης 
• χάνει σίδηρο εξαιτίας αυξημένων αναγκών ( παιδική ηλικία, εγκυμοσύνη, έμμηνος ρύση) 
• χάνει σίδηρο εξαιτίας αιμορραγίας που προκαλείται από ασθένεια του πεπτικού, όπως είναι οι αιμορροΐδες, το πεπτικό έλκος, τα νεοπλάσματα, η εκκολπωμάτωση, κ.α 
• χάνει αίμα εξαιτίας αιμορραγίας του εσωτερικού τοιχώματος που προκαλείται από τη μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) 

Ο χαμηλός αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων δεν αποτελεί απαραίτητα συνώνυμο της αναιμίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο αριθμός αυτών των κυττάρων είναι φυσιολογικός ή ακόμα και αυξημένος. Αντιθέτως, η αναιμία υπάρχει αναμφισβήτητα, αν είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα τα ποσοστά:

• Της αιμοσφαιρίνης, δηλαδή της χρωστικής ουσίας που προσδίδει στο αίμα το κόκκινο χρώμα του και μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους περιφερειακούς ιστούς, 
• Του αιματοκρίτη, δηλαδή της ποσότητας του αίματος που υπάρχει στα ερυθρά αιμοσφαίρια. 

Ο σίδηρος, είναι ένα συστατικό απαραίτητο για την σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος και απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα.

Το 30% του ολικού σιδήρου περίπου που έχουμε στο σώμα μας βρίσκεται αποθηκευμένο στο συκώτι, το σπλήνα και το μυελό των οστών με τη μορφή ουσιών, όπως φεριτίνη και αιμοσιδηρίνη, προσλαμβάνεται από τον οργανισμό μέσω των τροφών και απορροφάται από το λεπτό έντερο.

Ποια είναι τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας; 

Αρχικά, η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να είναι τόσο ήπια ώστε να περνά απαρατήρητη. Αλλά καθώς η ανεπάρκεια σιδήρου αυξάνει και η αναιμία επιδεινώνεται, τα σημεία και τα συμπτώματα εντείνονται.

Τα γενικά συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας, τα οποία δεν διαφέρουν από τα συμπτώματα όλων των άλλων αναιμιών, είναι τα εξής: 

• κόπωση 
• Ωχρό δέρμα 
• Αδυναμία 
• κεφαλαλγία 
• ζάλη 
• λαχάνιασμα 
• Κρύα χέρια και πόδια 
• Ευερεθιστότητα 
• Φλεγμονή ή πόνος της γλώσσας 
• αίσθημα παλμών (δηλαδή φτερούγισμα στην καρδιά) 
• Ανορεξία, ειδικά σε βρέφη και παιδιά με σιδηροπενική αναιμία 

Ενώ τα ειδικά συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας είναι τα εξής: 

• διαταραχή της σωματικής και πνευματικής ανάπτυξης 
• εύθραυστα και κοίλα νύχια 
• πόνος και κάψιμο στη γλώσσα εξαιτίας λέπτυνσης των πλαϊνών επιφανειών της 
• ξηροστομία 
• ασυνήθιστος πόθος για μη θρεπτικές ουσίες, όπως είναι ο πάγος, το χώμα ή τo άμυλο 
• δυσάρεστο μυρμήγκιασμα ή αίσθημα ότι σέρνονται τα πόδια σας 
• ευπάθεια σε λοιμώξεις 

H ήπια σιδηροπενική αναιμία συνήθως δεν προκαλεί επιπλοκές. Ωστόσο, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να γίνει σοβαρή και να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• Καρδιακά προβλήματα. Η ανεπάρκεια σιδήρου αναιμία μπορεί να οδηγήσει σε ταχυκαρδία ή αρρυθμία. Η καρδιά σας πρέπει να αντλεί περισσότερο αίμα για να αντισταθμίσει την έλλειψη οξυγόνου στο αίμα σας όταν έχετε αναιμία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια. 
• Προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε εγκύους γυναίκες, η σοβαρή αναιμία ανεπάρκειας σιδήρου έχει συσχετιστεί με πρόωρες γεννήσεις και γέννηση μωρών χαμηλού βάρους. Αλλά η κατάσταση μπορεί εύκολα να προληφθεί εφόσον οι έγκυες γυναίκες λαμβάνουν συμπληρώματα σιδήρου, ως μέρος της προγεννητικής φροντίδας τους. 
• Προβλήματα ανάπτυξης. Σε βρέφη και παιδιά, η σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, καθώς και καθυστερημένη ανάπτυξη και εξέλιξη. Επιπλέον, η σιδηροπενική αναιμία σχετίζεται με αυξημένη ευαισθησία στις λοιμώξεις. 

Ποιοι έχουν αυξημένο κίνδυνο σιδηροπενικής αναιμίας; 

Αυτές οι ομάδες των ανθρώπων που μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο σιδηροπενικής αναιμίας:
Γυναίκες. Επειδή οι γυναίκες χάνουν αίμα κατά την έμμηνο ρύση, οι γυναίκες γενικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από σιδηροπενική αναιμία.
Τα βρέφη και τα παιδιά. Βρέφη, ειδικά εκείνα που είχαν χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση τους ή γεννήθηκαν πρόωρα, όποια δεν παίρνουν αρκετό σίδηρο από το μητρικό γάλα ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο, από έλλειψη σιδήρου. Τα παιδιά χρειάζονται επιπλέον σίδηρο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης. Εάν το παιδί σας δεν τρώει μια υγιεινή και ποικίλη διατροφή, μπορεί να διατρέχει κίνδυνο αναιμίας.
Οι χορτοφάγοι. Οι άνθρωποι που δεν τρώνε κρέας μπορεί να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σιδηροπενικής αναιμίας και αν δεν τρώνε άλλα πλούσια σε σίδηρο τρόφιμα.
Συχνοί αιμοδότες. Οι άνθρωποι που δίνουν τακτικά αίμα μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν σιδηροπενική αναιμία, δεδομένου ότι με την αιμοδοσία μπορεί να καταστρέφουν αποθήκες σιδήρου. Η χαμηλή αιμοσφαιρίνη που σχετίζεται με τη δωρεά αίματος μπορεί να είναι ένα προσωρινό πρόβλημα που μπορεί να αποκατασταθεί με την κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιες σε σίδηρο. Αν σας πουν ότι δεν μπορείτε να δώσετε αίμα λόγω της χαμηλής αιμοσφαιρίνης, ρωτήστε το γιατρό σας αν πρέπει να ανησυχείτε.

Πότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό. 
Αν εσείς ή το παιδί σας εμφανίσει σημεία και συμπτώματα που υποδηλώνουν σιδηροπενική αναιμία, επισκεφθείτε το γιατρό σας. Η σιδηροπενική αναιμία δεν είναι κάτι για αυτο-διάγνωση και θεραπεία. Έτσι, δείτε το γιατρό σας για τη διάγνωση, παρά στην λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου από μόνος/η σας. Η υπερφόρτωση του οργανισμού με σίδηρο μπορεί να είναι επικίνδυνο γιατί η περίσσεια συσσώρευση σιδήρου μπορεί να βλάψει το συκώτι σας και να προκαλέσει άλλες επιπλοκές.

Πως γίνεται η διάγνωση; 
Η διάγνωση γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις και, σε περίπτωση ανεπαρκούς εντοπισμού του αίτιου, συμπληρώνονται από έλεγχο κοπράνων, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η αιτία είναι η εντερική αιμορραγία. 

ΠΗΓΗ: MEDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ.

Διαβάστε επίσης

• Πόσο απαραίτητη είναι η φερριτίνη στον έλεγχο της σιδηροπενικής αναιμίας;
• Δυναμώνοντας το αίμα σας με σίδηρο. Πότε και πώς πρέπει να παίρνετε χάπια σιδήρου.
• Αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας. Τροφές με σίδηρο. Ο ρόλος της βιταμίνης C
• Αντιμετώπιση σιδηροπενικής αναιμίας με σωστή διατροφή.

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Ισχαιμικό Εγκεφαλικό Επεισόδιο από διαχωρισμό (σκίσιμο) αρτηρίας με πονοκέφαλο, ζάλη, πόνο στον αυχένα

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr

Ο αρτηριακός διαχωρισμός είναι μία πάθηση κατά την οποία «ξεκολλάνε» μεταξύ τους οι στοιβάδες ιστού που δημιουργούν τα τοιχώματα των αρτηριών και εισέρχεται ανάμεσά τους αίμα (δημιουργείται δηλαδή  ενδοτοιχωματικό αιμάτωμα).

Μπορεί επίσης να προκληθεί όταν υποστεί ρήξη κάποιο αγγείο μέσα στο τοίχωμα των αρτηριών, οπότε δημιουργείται αιμάτωμα και διαχωρίζονται από μέσα.

Το 75% των εγκεφαλικών επεισοδίων είναι ισχαιμικής αιτιολογίας, ενώ τα υπόλοιπα οφείλονται σε ενδοεγκεφαλική αιμορραγία.

Ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ισχαιμικό έμφρακτο) μπορεί να προκαλέσει οποιαδήποτε κατάσταση επιφέρει ελάττωση ή διακοπή της αιματικής ροής σε μια περιοχή του εγκεφάλου. 

Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο συμβαίνουν 30 έως 35 χιλιάδες πρωτοεμφανιζόμενα εγκεφαλικά επεισόδια, ενώ το σύνολο των εισαγωγών στα νοσοκομεία ξεπερνά τις 40 χιλιάδες ετησίως.

Προκαλούν σοβαρές σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους επιζώντες ασθενείς, αλλά και στις οικογένειές τους.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια διακρίνονται σε ισχαιμικά, που είναι πιο συχνά και αποτελούν το 85% του συνόλου των εγκεφαλικών και σε αιμορραγικά (15%)

Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι είτε θρομβωτικό είτε εμβολικό.

Ισχαιμικά εγκεφαλικά έμφρακτα εγκαθίστανται στο 40-60% των α- σθενών, ενώ 20-30% των ασθενών με διαχωρισμό της έσω καρωτίδας παρουσιάζουν παροδικά ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Υπολογίζεται ότι 5% των ασθενών παραμένουν ασυμπτωματικοί. Τα περισσότερα έμφρακτα είναι εμβολικής αιτιολογίας και φλοιώδους ή υποφλοιώδους εντόπισης. Σπανιότερα τα έμφρακτα μπορεί να οφείλονται σε αιμοδυναμική ανεπάρκεια, λόγω χαμηλής αιματικής ροής μέσω της στενωμένης έσω καρωτίδας. 

Ο διαχωρισμός της σπονδυλικής αρτηρίας είναι σαφώς σπανιότερος του διαχωρισμού της έσω καρωτίδας (αναλογία 1:3). Σε περίπτωση προσβολής της εξωκρανιακής μοίρας της σπονδυλικής αρτηρίας, οι ασθενείς μπορεί να παραμείνουν ασυμπτωματικοί, να παρουσιάσουν μη ειδικά συμπτώματα κι ευρήματα, όπως 

• ζάλη ή ίλιγγο, 
• εμβοές, 
• ναυτία, 
• αμνησία, 
• ημιανοψία (ελάττωση της όρασης από το ένα μάτι), ή τέλος 
• να εγκαταστήσουν έμφρακτα στο πεδίο κατανομής της οπίσθιας κυκλοφορίας 

Σύνδρομο Horner παρατηρείται στο 36% των περιπτώσεων, ενώ προσβολή των κατώτερων συζυγιών καταγράφεται στο 13% των ασθενών. Ο διαχωρισμός της ενδοκράνιας μοίρας της σπονδυλικής αρτηρίας είναι σαφώς σπα- νιότερος, εκδηλώνεται με την εικόνα υπαραχνοειδούς αιμορραγίας και χαρακτηριστικά παρατηρείται σε ηλικιακά νεότερους ασθενείς (μέση ηλικία τα 25 έτη) συνοδευόμενη από πολύ χειρότερη κλινική έκβαση, με θνησιμότητα της τάξης του 75%

Παθολογοανατομικά διαπιστώνεται ο σχηματισμός ενός ενδοτοιχωματικού αιματώματος. Δύο είναι οι πιθανοί μηχανισμοί που μπορούν να προκαλέσουν τέτοιου τύπου βλάβη. Αφενός μπορεί να υπάρξει μερική ρήξη ή σχίσιμο του έσω χιτώνα, με αποτέλεσμα το διαχωρισμό των στοιβάδων του αρτηριακού τοιχώματος και τη συλλογή αίματος μεταξύ τους. Αφετέρου μπορεί να υπάρξει ρήξη και αιμορραγία των τροφοφόρων αγγείων του μέσου χιτώνα (vasa vasorum), με συνέπεια το σχηματισμό του ενδοτοιχωματικού αιματώματος.

Και στις δύο περιπτώσεις το σχηματιζόμενο αιμάτωμα αναπτύσσεται κατά μήκος του μέσου χιτώνα της προσβεβλημένης αρτηρίας. Εφόσον η συλλογή του αίματος εντοπίζεται ακριβώς κάτω από τον έσω χιτώνα, τότε προκαλείται στένωση ή ακόμη και πλήρης απόφραξη του αρτηριακού αυλού. Εάν, όμως, το αιμάτωμα αναπτυχθεί ακριβώς μεταξύ μέσου και έξω χιτώνα, τότε παρατηρείται ο σχηματισμός ψευδοανευρύσματος ή ψευδούς αυλού. Ο ψευδής αυτός αυλός μπορεί στην πορεία να παραμείνει βατός, να υποχωρήσει πλήρως ή όμως και να θρομβωθεί, προκαλώντας στένωση της διαχωρισμένης αρτηρίας. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για αυτόματο διαχωρισμό των αρτηριών. 

Αιτίες 

Μόλις στο 20% των περιπτώσεων μπορεί η βλάβη να συσχετιστεί με κάποιο τραυματισμό της αυχενικής χώρας π.χ. 

• υπερέκταση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, 
• κάταγμα αυχενικού σπονδύλου, 
• χειροπρακτικές επεμβάσεις κ.λπ.. 

Όμως και σε αρκετές περιπτώσεις αυτόματου αρτηριακού διαχωρισμού αναφέρονται προηγούμενα ήπιας έντασης μηχανικά ερεθίσματα (βήχας, απότομη στροφή της κεφαλής, αύξηση της ενδοθωρακικής πίε- σης κ.λπ.), των οποίων η σημασία παραμένει αδιευκρίνιστη. Δεδομένου ότι ανάλογες κινήσεις και φορτία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας και κατά κανόνα δεν προκαλούν απολύτως καμιά βλάβη, εικάζεται μεταξύ των ασθενών που παρουσιάζουν αρτηριακό διαχωρισμό η ύπαρξη αλλοιώσεων της δομής του συνδετικού ιστού, η οποία πιθανόν να προδιαθέτει για τη ρήξη της συνέχειας του αρτηριακού τοιχώματος. Η υπόθεση αυτή ενισχύεται σοβαρά κι από το γεγονός ότι γνωστά νοσήματα του συνδετικού ιστού, όπως τα σύνδρομα Ehlers-Danlos και Marfan, σχετίζονται με σαφώς αυξημένο κίνδυνο αρτηριακού διαχωρισμού. Αξίζει να επισημανθεί ότι και η ινομυώδης δυσπλασία, η οποία χαρακτηρίζεται από συγγενή διαταραχή της αρχιτεκτονικής του αρτηριακού τοιχώματος, αποτελεί έναν επιπλέον κίνδυνο για την εμφάνιση αρτηριακού διαχωρισμού.

Κλινικά ο αρτηριακός διαχωρισμός εκδηλώνεται στο 60-80% των περιπτώσεων με κεφαλαλγία και αυχεναλγία. Ειδικότερα, σε περιπτώσεις διαχωρισμού της έσω καρωτίδας και της σπονδυλικής αρτηρίας ο πόνος εντοπίζεται στην προσθιοπλάγια τραχηλική και την ινιακή χώρα, αντίστοιχα. Σε τουλάχιστον 30% των περιπτώσεων παρατηρείται αρχικά μερικό ή πλήρες σύνδρομο Horner, προσβολή των κατώτερων εγκεφαλικών συζυγιών ή αναφέρονται εμβοές με σφύζοντα χαρακτήρα. Τα εντοπιστικής σημασίας αυτά ευρήματα και συμπτώματα αποτελούν κατά κανόνα ειδοποιά σημεία, μια και κατά κανόνα κάνουν την εμφάνισή τους αρκετές ημέρες ή ακόμη και εβδομάδες πριν από την εγκατάσταση ισχαιμικής εγκεφαλικής βλάβης. Σε κάθε περίπτωση ο συνδυασμός νεοεμφανιζόμενης κεφαλαλγίας ή αυχεναλγίας και συνδρόμου Horner (“painful Horner”) θα πρέπει να εγείρει την υποψία αρ- τηριακού διαχωρισμού. Πιο συγκεκριμένα έχει περιγραφεί για το διαχωρισμό της έσω καρωτίδας μια χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων, απαρτιζόμενη από ομόπλευρη κεφαλαλγία, προσωπαλγία ή αυχεναλγία και μερικό σύνδρομο Horner. Στην πράξη η τριάδα αυτή παρατηρείται σε λιγότερο από το ένα τρίτο των ασθενών. Η παρουσία, όμως, δύο εκ των τριών σημείων είναι σαφώς ενδεικτική διαχωρισμού της έσω καρωτίδας. Πάντως σε περισσότερο από 50% των περιπτώσεων η κλινική εικόνα των ασθενών δεν είναι -σύμφωνα με τα προηγούμενα- ενδεικτική διαχωρισμού 

Η δυνατότητα θεραπευτικής παρέμβασης σε ασθενείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο εξαρτάται άμεσα από το χρονικό διάστημα μεταξύ της εμφάνισης των συμπτωμάτων και της εφαρμογής της θεραπείας.

Διαβάστε επίσης

Συμπτώματα που μπορεί να σημαίνουν εγκεφαλικό και δεν πρέπει να αγνοείτε

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου. Πρώτες βοήθειες για εγκεφαλικό

Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφαλικών Επεισοδίων. Αναγνωρίστε το εγκεφαλικό γρήγορα F.A.S.T. (video).

Ισχαιμικά και Αιμορραγικά Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Πώς θα αναγνωρίσετε τα σημάδια;

Μην ξεχνάτε να ελέγχετε το μαγνήσιο. Η έλλειψη του προκαλεί μουδιάσματα, κράμπες, ημικρανίες, κόπωση. Σε ποιες τροφές υπάρχει το μαγνήσιο;

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου. Πρώτες βοήθειες για εγκεφαλικό

Πώς θα προλάβουμε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένα νέο εγκεφαλικόΜΕΓΑΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ και ΟΞΕΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Εγκεφαλικό, ημικρανία, οστεοπόρωση, κράμπες, stress έχουν ανάγκη από μαγνήσιο.

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr

Το μαγνήσιο είναι ένα ιχνοστοιχείο το οποίο υπάρχει στα οστά, στους ιστούς και τα όργανα του σώματος.

Είναι ένα ενδοκυττάριο μεταλλικό στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνουμε σε συγκεκριμένες ποσότητες. To μαγνήσιο εμπλέκεται στενά μαζί με το ασβέστιο στο μεταβολισμό. Διανέμεται ευρέως στα μαλακά μόρια και το σκελετό, ο οποίος περιέχει περισσότερο από το 70% της συνολικής του ποσότητας στο σώμα. Εάν η λήψη του μέσω της διατροφής μειωθεί, το σώμα προστατεύεται από την απώλεια μαγνησίου μειώνοντας την ποσότητα αυτού στα ούρα, γεγονός που επιτρέπει τη διατήρηση του εν λόγω μετάλλου για μελλοντική χρήση. Το μαγνήσιο πρέπει να είναι παρόν σε κατάλληλες ποσότητες διότι βοηθά στην αφομοίωση του ασβεστίου. Καθώς το μαγνήσιο τείνει να απορροφάται σε χαμηλά επίπεδα από τη διατροφή, η έλλειψη αυτού είναι ευρέως διαδεδομένη.

Το μαγνήσιο ενεργοποιεί περισσότερα από 300 ένζυμα στο σώμα. Το μαγνήσιο επηρεάζει τα χαρακτηριστικά διαβατότητας και τις ηλεκτρικές ιδιότητες της μεμβράνης. Ελαττωμένα επίπεδα μαγνησίου αυξάνουν τη μεμβρανική αγωγιμότητα ιστών, όπως η καρδιά. Το μαγνήσιο ανταγωνίζεται το ασβέστιο για δεσμευτικές θέσεις σε μεμβράνες και διεγείρει τη συγκέντρωση ασβεστίου από το σαρκοπλασματικό δίκτυο. Υπομαγνησιαιμία μπορεί να επηρεάσει η έκκριση και η δράση της PYN και να οδηγήσει σε υπασβεστιαιμία.

Ο οργανισμός ενός ενήλικα περιέχει γύρω στα 24 γραμμάρια μαγνησίου, εκ των οποίων το 65% βρίσκεται στα οστά. Περισσότερο από το 65% της ποσότητας του μαγνησίου στο σώμα βρίσκεται στα οστά, όπου μαζί με το ασβέστιο και το φώσφορο βοηθά στο σχηματισμό τους και τους παρέχει ανθεκτικότητα. Το 39% στον ιστό και τα όργανα και μόλις 1% στο πλάσμα του αίματος. Το μαγνήσιο παίζει καίριο ρόλο στην απελευθέρωση ενέργειας, καθώς είναι συμπαράγοντας στις αντιδράσεις απελευθέρωσης ενέργειας. Είναι επίσης απαραίτητο για τη σύνθεση του RNA και την αντιγραφή του DNA, π.χ. κατά την παραγωγή κυττάρων. Επιπλέον, το μαγνήσιο είναι σημαντικό για τη λειτουργία των νεύρων και των μυών, συμπεριλαμβανομένου και του καρδιακού μυ. Κάποιες φορές αναφέρεται ως το μέταλλο «κατά του στρες», λόγω του ρόλου του στη μυϊκή χαλάρωση. Επίσης, είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση και διατήρηση των σωματικών κυττάρων και ιστών, καθώς αποτελεί συμπαράγοντα στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών.

Σε τι χρησιμεύει το μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι:

·      Αγχολυτικό,

·      Αντιφλεγμονώδες,

·      Αντιαλλεργικό,

·      Ρυθμιστής της θερμοκρασίας του σώματος,

·      Απαραίτητο για την οστεοποίηση (βοηθάει το ασβέστιο να εισχωρήσει στα οστά),

·      Ρυθμιστής του γλυκιδικού και λιπιδικού μεταβολισμού των μυϊκών, καρδιακών και νευρικών ιστών.

Πλην όμως των παραπάνω καταστάσεων το Μαγνήσιο έχει συνδυασθεί και με άλλες παθήσεις:

Mαγνήσιο  Μνήμη και Eγκεφαλικό

Η έλλειψη μαγνησίου στον οργανισμό μας, μπορεί να μειώνει τη μνήμη και τις δυνατότητες μάθησης. Αντίθετα η αφθονία μαγνησίου μπορεί να βελτιώνει τις γνωστικές μας λειτουργίες.

Το μαγνήσιο ρυθμίζει στον εγκέφαλο υποδοχείς που έχουν

καθοριστικό ρόλο στη μνήμη και στη μάθηση. Η διατήρηση κανονικής συγκέντρωσης μαγνησίου στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία των συνάψεων του κεντρικού νευρικού συστήματος στις οποίες βασίζεται η μνήμη μας

Σε περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων παρατηρείται μείωση του μαγνησίου στον ορό του αίματος. Η αυξημένη πρόσληψη του μαγνησίου επιταχύνει την αποκατάσταση.

Μαγνήσιο και Οστεοπόρωση.

Το Μαγνήσιο σε ηλικιωμένους, άνδρες και γυναίκες, βοηθά στην αύξηση της οστικής μάζας και σε βελτίωση της αντοχής των οστών. Το Μαγνήσιο βοηθά τα οστά όσο και το Ασβέστιο.

Μαγνήσιο και Ημικρανίες

Μελέτες που έγιναν σε ασθενείς με ημικρανίες απέδειξαν ότι το επίπεδο του Μαγνησίου στο αίμα τους και στα ερυθρά τους αιμοσφαίρια ήταν χαμηλότερο από το φυσιολογικό. Στηριζόμενοι σε αυτά τα ευρήματα πολλοί άλλοι ερευνητές χορήγησαν συστηματικά Μαγνήσιο και κατόρθωσαν να μειώσουν την ένταση και τη διάρκεια των κρίσεων ημικρανίας.

Μαγνήσιο και Stress

Ήταν γνωστό από παλαιότερα πειράματα ότι το Μαγνήσιο συμμετέχει στη δόμηση περισσοτέρων από 300 βασικών ενζύμων για τον οργανισμό μας. Σχετικά πρόσφατα αποδείχθηκε ότι σε άτομα που εργάζονται κάτω από δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες (έντονος θόρυβος) ή μετά από έντονη πνευματική κόπωση το Μαγνήσιο του οργανισμού τους μειώνεται επειδή αυξάνεται η αποβολή του από τα νεφρά στα ούρα. Πράγματι σε αυτά τα άτομα, μελέτες έδειξαν ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής που περιείχαν Μαγνήσιο βοήθησε σημαντικά την επαναφορά των επιπέδων του στο φυσιολογικό και την θεραπεία των όποιων συμπτωμάτων.

Μαγνήσιο και καρδιακές ταχυαρρυθμίες

Το πρόβλημα των ταχυαρρυθμιών είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο. Στις ΗΠΑ πιστεύεται ότι πάσχουν περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα ιδιαίτερα άνδρες. Συνήθως οι ταχυαρρυθμίες συνδυάζονται με Υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια αλλά είναι και ιδιαίτερα συνηθισμένες και μετά καρδιακό bypass.

Μαγνήσιο και Άσθμα

Το Μαγνήσιο έχει βρεθεί ότι αναστέλλει την σύσπαση των λείων μυικών ινών, μειώνει έκκριση Ισταμίνης από τα Μαστοκύτταρα και αναστέλλει την έκκριση Ακετυλχολίνης, επομένως αποτελεί χρήσιμο φάρμακο σε ασθενείς με βρογχική σύσπαση από Ασθμα. Πράγματι μελέτες που έγιναν έδειξαν ότι μπορεί να βοηθήσει σε άτομα ανθεκτικά στην κλασική θεραπεία με β-αγωνιστές, αντιχολινεργικά και κορτικοστεροειδή.

Μαγνήσιο και Καρδιακό Bypass

Παρά την εντυπωσιακή βελτίωση των χειρουργικών μεθόδων για το καρδιακό bypass η θνησιμότητα 1 χρόνο μετά την επέμβαση κυμαίνεται από 3-20 % και εξαρτάται από την προεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς και την ηλικία. Από την άλλη πλευρά, η θετική επίδραση του Μαγνησίου στον τόνο των αγγείων, οι αντιαρρυθμικές δυνατότητές του και θετική δράση του σε περιπτώσεις εμφραγμάτων έχουν ήδη περιγραφεί.

Μαγνήσιο και κράμπες των κάτω άκρων

Η κράμπα είναι μια παρατεταμένη και επώδυνη σύσπαση του μυός, που συμβαίνει ως απάντηση σε ελάχιστο νευρικό ερέθισμα. Εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο. Η έλλειψη ενέργειας στο μυ θα έπρεπε κανονικά να οδηγεί σε αδυναμία σύσπασης και όχι σε αδυναμία χαλάρωσης του μυός. Αυτό όμως που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι, ότι στη διαδικασία σύσπασης-χαλάρωσης του μυός η
ενέργεια «προπληρώνεται» για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, μετά τη σύσπαση απαιτείται ενέργεια για τη χαλάρωση του μυός και αυτή η ενέργεια είναι που θα χρησιμοποιηθεί για την επόμενη σύσπαση. 
Η επάρκεια μαγνησίου σε αυτή τη διαδικασία μεριμνά για την ύπαρξη ενέργειας για τη χαλάρωση του μυός. Έτσι, όσο συχνά συμβαίνει να πάσχουν από κράμπες, ιδιαίτερα μετά από προπόνηση, αγώνες ή γενικά κούραση και απώλεια υγρών και αλάτων, πρέπει να 
σκεφτούν ότι πιθανόν πάσχουν από έλλειψη μαγνησίου. Αυτό αφορά κυρίως αθλητές και γενικότερα νέους και υγιείς οργανισμούς. Στους πρεσβύτερους οι κράμπες μπορεί να προέρχονται από σημαντικά προβλήματα υγείας.

Φυσιολογικές τιμές = 1,5 – 2,5 mEq/L

Η απορρόφηση του Μαγνησίου επηρεάζεται:

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι μειώνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

• ·      Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
• ·      Παθολογική απώλεια  γαστρεντερικών υγρών
• ·      Νεφρικές παθήσεις  - Χρόνια πυελονεφρίτιδα - Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα - Νεφρική σωληναριακή  οξέωση
• ·      Ασιτία με μεταβολική οξέωση
• ·      Αλκοολισμός
• ·      Υπερπαραθυρεοειδισμός  - υπερασβεστιαιμία
• ·      Υπερανδυστερονισμός
• ·      Οξεία πακγρεατίτιδα
• ·      Χρόνια παγκρεατίτιδα
• ·      Τοξαιμία ή εκλαμψία κύησης

Παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα του μαγνησίου είναι οι ακόλουθοι

• ·      Νεφρική ανεπάρκεια
• ·      Διαβητικό κώμα
• ·      Υποθυρεοειδισμός
• ·      Νόσος του Addison
• ·      Πολλαπλούν μυέλωμα
• ·      Συστηματικός ερυθηματώδης 
λύκος
• ·      Αφυδάτωση
• ·      Θεραπεία με μαγνήσιο

Διατροφή και μαγνήσιο

Το μαγνήσιο λαμβάνεται μέσω της τροφής. Η απορροφητικότητα του μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας και τη λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου. Το πλεόνασμα μαγνησίου αποβάλλεται μέσω των νεφρών.

Ποσότητα μαγνησίου περιέχεται σχεδόν σε όλες τις τροφές. Βασικές πηγές μαγνησίου είναι το κακάο, τα λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί, καθώς και ορισμένα μεταλλικά νερά.

Παρακάτω, ακολουθούν ανά διατροφική ομάδα, οι πλουσιότερες σε μαγνήσιο τροφές:

•   Κρεατικά ή συναφή: χοιρινό λουκάνικο, συκώτι, καρδιά, αρνίσια νεφρά, κόκκινο κρέας, πιτσούνι, αυγά.

•   Θαλασσινά: σαλιγκάρι της θάλασσας, βούκινο, μύδια, γαρίδες, καλαμάρια, αχιβάδες.

•   Αμυλώδη: καστανό ρύζι, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια).

•   Λαχανικά: σπανάκι, μπρόκολο, σέσκουλο.

•   Φρούτα: μπανάνα, φρέσκο σύκο, αποξηραμένα φρούτα και ξηροί καρποί.

Δημητριακά: δημητριακά ολικής αλέσεως, ψωμί και μπισκότα ολικής αλέσεως, νιφάδες βρώμης, μούσλι.

Περιεκτικότητα σε μαγνήσιο στα 100γρ. καταναλώσιμης τροφής.

Είδος τροφής (100γρ.)	Μαγνήσιο (mg)
Γάλα (αγελάδας)	12
Τυρί (κασέρι)	25
Αυγά	12
Κρέας (βοδινό)	151
Κοτόπουλο	20
Πατάτες	24
Λάχανο	17
Πορτοκάλια	13
Φιστίκια (αράπικα)	26
Ψωμί (άσπρο)          (πιτυρούχο)	97 230

Αλληλεπιδράσεις

Η λήψη ψευδαργύρου σε μεγάλες ποσότητες από συμπληρώματα και όχι από φυσικές πηγές μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση του μαγνησίου σημαντικά. Επίσης, αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών στη διατροφή συνδέεται με καλύτερη πρόσληψη μαγνησίου.

Η πρόσληψη φαρμάκων που περιέχουν Σίδηρο, για αναιμία, μαζί με φάρμακα που περιέχουν Μαγνήσιο εμποδίζει την απορρόφηση από το έντερο και του Σιδήρου και του Μαγνησίου, γι αυτό και πρέπει τα δύο αυτά στοιχεία να λαμβάνονται με διαφορά 3 με 4 ωρών το ένα από το άλλο. Το ίδιο συμβαίνει και όταν λαμβάνονται αντιβιοτικά όπως οι τετρακυκλίνες. Μειώνει την απορρόφηση άρα και τη δράση του digoxin (φάρμακο για την καρδιά), του nitrofurantoin (αντιβιοτικό) και μερικών ανθελονοσιακών φαρμάκων. Επίσης, αν κάποιος λαμβάνει διφοσφωνικά για την οστεοπόρωση, πρέπει να τα λαμβάνει δύο ώρες πριν ή μετά από λήψη σκευασμάτων πλούσιων σε μαγνήσιο. Τα περισσότερα διουρητικά εξαντλούν τα αποθέματα μαγνησίου στον οργανισμό. Αν κάποιος λαμβάνει κάποιο από αυτά τα φάρμακα ή λαμβάνει συμπληρώματα πλούσια σε μαγνήσιο, πρέπει πάντα να ενημερώνει τους ιατρούς που τον παρακολουθούν.

Το Μαγνήσιο αυξάνεται με

• ·      Ασπιρίνη
• ·      Βιταμίνη D

• ·      Παράγωγα μαγνησίου
• ·      Προγεστερόνη

• ·      Τριαμτερένη

• ·      Λίθιο

Το Μαγνήσιο ελαττώνεται με

• ·      Αλδοστερόνη

• ·      Άλατα ασβεστίου
• ·      Κιτρικά

• ·      Διουρητικά

• ·      Αντισυλληπτικά
• ·      Φουρεσιμίδη.

• ·      Αιθανόλη

• ·      Αμινογλυκοζίδες
• ·      Κυκλοσπυρίνη

• ·      Φαινοτοίνη

Συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις μαγνησίου

Σύμφωνα με το RDA χρειάζονται 6mg μαγνησίου για κάθε κιλό βάρους ανά ημέρα. Έτσι, ένα άτομο 70 κιλών χρειάζεται 420mg μαγνησίου την ημέρα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Επισημαίνουμε, ότι τα άτομα που γυμνάζονται συστηματικά χρειάζονται περισσότερο μαγνήσιο, γιατί η παραγωγή ενέργειας στο σώμα τους είναι μεγαλύτερη και οι απώλειες περισσότερες. 


·      Σε mg/ημέρα

• ·      Βρέφη 0-6 μηνών : 30
• ·      Βρέφη 7-12 μηνών : 75
• ·      Παιδιά 1-3 ετών : 80
• ·      Παιδιά 4-8 ετών : 130
• ·      Παιδιά 9-12 ετών : 240
• ·      Άντρες 14-18 ετών : 410
• ·      Άντρες 19-30 ετών : 400
• ·      Άντρες 31+ ετών: 420
• ·      Γυναίκες 14-18 ετών : 360
• ·      Γυναίκες 19-30 ετών : 310
• ·      Γυναίκες 31+ ετών : 320
• ·      Εγκυμοσύνη 14-18 ετών : 400
• ·      Εγκυμοσύνη 19-30 ετών : 350
• ·      Εγκυμοσύνη 31+ ετών : 360
• ·      Θηλάζουσες 14-18 ετών : 360
• ·      Θηλάζουσες 19-30 ετών : 310
• ·      Θηλάζουσες 31+ ετών : 320

Βιβλιογραφία: 

Itoh K et al. The effects of high oral magnesium supplementation on blood pressure serum lipids and related variables in apparently healthy Japanese subjects. The British J of Nutrition, 78;5:737-750, 1997.

Britton J et al. Dietary magnesium, lung function, wheezing, and airway hyperreactivity in a random adult population sample. The Lancet, 344:357-362, 1994.

MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ