Μαγειρίτσα με μανιτάρια. Πολύ νόστιμη και θρεπτική, για όλο το χρόνο

της Ευαγγελίας Βλασσοπούλου, medlabnews.gr iatrikanea

Αυτή την πεντανόστιμη "μεγειρίτσα" από μανιτάρια πορτομπέλο, μπορείτε να την φτιάχνετε όλο το χρόνο, όχι μόνο το Πάσχα. Γίνεται πάρα πολύ εύκολα, σε 20 λεπτά, είναι πολύ-πολύ-πολύ νόστιμη και θρεπτική. Σας παρακαλώ πολύ, να ακολουθήσετε ακριβώς τι οδηγίες. Σας τα λέω τόσο αναλυτικά ώστε να έχετε το καλύτερο, δυνατό αποτέλεσμα. 

Ακόμα και αν δεν τη φτιάξετε το Πάσχα, φτιάξτε τη σας παρακαλώ τις επόμενες μέρες που θα χρειαστείτε αποτοξίνωση!

Υλικά:
- 300- 500 γρ μανιτάρια πορτομπέλο ΟΧΙ άλλη ποικιλία
- 100 γρ φρέσκα κρεμμυδάκια
- 250 γρ ξερό κρεμμύδι
- 150 γρ ρύζι καρολίνα
- αλάτι (χρησιμοποίησα θαλασσινό)
- 30- 50 ml λευκό κρασί  
- 500 - 600 γρ μαρούλια
- 100 γρ ελαιόλαδο
- 1 κ.σ μουστάρδα απαλή
- 1 κ.σ μουστάρδα πικάντικη
- 2 κ.σ ταχίνι 
- άνηθο ψιλοκομμένο
- πιπέρι
- λεμόνι
- βραστό νερό

Εκτέλεση:

1. Πλένουμε και καθαρίζουμε τα λαχανικά μας (εκτός από τα μανιτάρια) ώστε να είναι έτοιμα όταν τα χρειαστούμε

2. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα τοποθετούμε ελαιόλαδο, τα ψιλοκομμένα φρέσκα κρεμμυδάκια, το ψιλοκομμένο ξερό κρεμμύδι, αλάτι και το ρύζι και σοτάρουμε

3. Μετά από 2-3 λεπτά, αφού έχουν σοταριστεί, σβήνουμε με το λευκό κρασί. Περιμένουμε να εξατμιστεί το αλκοόλ και προσθέτουμε βραστό νερό. Όχι πάρα πολύ, περίπου 300 ml. Τόσο ώστε να καλύψει το φαγητό μας. 

4. Κόβουμε τα πορτομπέλο σε χοντρά κομμάτια

5. Βάζουμε ένα τηγάνι να κάψει καλά, θέλουμε να αρχίσει να βγάζει καπνό και τότε, χωρίς να προσθέσουμε λάδι ή κάτι άλλο, τοποθετούμε τα μανιτάρια μας. Επειδή είναι πολύ σημαντική αυτή η διαδικασία, αν χρησιμοποιήσετε μικρό τηγάνι (πχ 20 εκ.) θα πρέπει να το κάνετε σε 2- 3 δόσεις. Θέλουμε να καψαλιστούν τα μανιτάρια. Αν τα βάλετε όλα μαζί θα πέσει η θερμοκρασία και θα βράσουν και αυτό δεν το θέλουμε.  

6. Μετά από 2-3 λεπτά που θα είναι έτσι τα βγάζουμε από τη φωτιά

7. Κόβουμε τα μαρούλια μας και τα τοποθετούμε στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε τη μουστάρδα, ανακατεύουμε και προσθέτουμε λίγο βραστό νερό εάν χρειάζεται

8. Έχουν περάσει περίπου 15 λεπτά οπότε δοκιμάσουμε το φαγητό μας. Θα είναι έτοιμο όταν θα έχει βράσει το ρύζι. Προσθέτουμε τα μανιτάρια και το ταχίνι. Ανακατεύουμε καλά και προσθέτουμε λίγο βραστό νερό αν χρειάζεται  

9. Ψιλοκόβουμε τον άνηθο και τον προσθέτουμε 

10. Σερβίρουμε με μπόλικο φρέσκο πιπέρι και χυμό λεμονιού

Η συνταγή, μας δόθηκε από το blog Νοστιμες και Υγιεινές Συνταγές , της Ευαγγελία Βλασσοπούλου. Όλες οι συνταγές, που θα δημοσιεύουμε, είναι υγιεινές, χωρίς βούτυρο, κρέμα γάλακτος, ζάχαρη, αυγά, αλλαντικά κλπ. 

Διαβάστε επίσης

• Προσέχουμε τον ήλιο το Πάσχα βάζοντας αντηλιακό.
• Αρνί, αρνάκι γάλακτος ή κατσίκι;Ποια η διατροφική τους αξία; Ποιο είναι καλύτερο για την υγεία;
• Ευχαριστηθείτε το Πασχαλινό τραπέζι και αποφύγετε την βαρυστομαχιά
• Πόσο ωφέλιμα είναι τα αυγά; Πόσα αυγά επιτρέπεται να τρώμε καθημερινά;
• Οδηγίες για το μεθύσι και το hangover
• Οδηγίες για την δυσπεψία και την βαρυστομαχιά
• Θα ταξιδέψετε; Ποια φάρμακα και τι άλλο πρέπει να έχετε, μαζί σας, καλού - κακού;

Γαστρίτιδα. Ποια τα συμπτώματα; Ποιες τροφές ΔΕΝ πρέπει και ποιες να τρώτε;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ψυχικό στρες, αλόγιστη χρήση φαρμάκων και δύο από τις πιο άσχημες συνήθειες της εποχής μας, τα τσιγάρα και το αλκοόλ, συνθέτουν μία εικόνα καθημερινότητας για πολλούς από εμάς. Δυστυχώς όμως ο αποδέκτης τέτοιων συνηθειών, δηλαδή το στομάχι μας, δεν είναι πάντα έτοιμο να τις αποδεχθεί και να τις αντιμετωπίσει με την ίδια ευκολία. 

Οι συχνοί πόνοι στην κοιλιά, οι καούρες, καθώς και η ξινίλα και τα ρεψίματα μπορεί να είναι παροδικά. Στην περίπτωση όμως που επιμένουν, τότε ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία από τις πιο συχνές και δύσκολες παθήσεις της καθημερινότητας μας: αυτήν της γαστρίτιδας. 

Γαστρίτιδα gastritis είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα καταστάσεων που έχουν ένα κοινό στοιχείο: τη φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου. Ο ερεθισμός της γαστρίτιδας είναι συχνά το αποτέλεσμα μιας λοίμωξης που οφείλεται στο ίδιο βακτήριο που προκαλεί τα περισσότερα έλκη του στομάχου. Ωστόσο  και άλλοι παράγοντες - όπως   τραύματα, τακτική χρήση ορισμένων αναλγητικών(μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) ή η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ - μπορεί επίσης να δημιουργήσει γαστρίτιδα. 

Η γαστρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί είτε ξαφνικά (οξεία γαστρίτιδα) ή μπορεί να συμβεί σιγά-σιγά με την πάροδο του χρόνου (χρόνια γαστρίτιδα). Σε ορισμένες περιπτώσεις, η γαστρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε έλκη και αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του στομάχου. Για τους περισσότερους ανθρώπους, όμως, η γαστρίτιδα δεν είναι σοβαρή και βελτιώνετε γρήγορα με τη θεραπεία.

Τα σημεία και τα συμπτώματα της γαστρίτιδας μπορεί να είναι: 

• Ένα βασανιστικός πόνος ή κάψιμο ή πόνος (δυσπεψία) στην άνω κοιλιακή χώρα  που μπορεί να χειροτερεύει ή να καλυτερεύει με την τροφή
• Ναυτία
• Εμετός
• Απώλεια της όρεξης
• Ερυγές ή φούσκωμα
• Ένα αίσθημα πληρότητας στο επάνω στην κοιλιά σας μετά το φαγητό
• Η απώλεια βάρους

Η οξεία γαστρίτιδα εμφανίζεται ξαφνικά και είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει ναυτία και πόνο, κάψιμο ή δυσφορία στην άνω κοιλιακή χώρα σας. Η χρόνια γαστρίτιδα αναπτύσσεται σταδιακά και είναι πιο πιθανό να προκαλέσει έναν χαλαρό, ήπιο πόνο και ένα αίσθημα πληρότητας ή απώλεια της όρεξης μετά από τη λήψη τροφής. Για πολλούς ανθρώπους, όμως η  χρόνια γαστρίτιδα δεν προκαλεί καθόλου σημεία η συμπτώματα.

Περιστασιακά, η γαστρίτιδα μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στο στομάχι, αν και είναι σπάνια σοβαρή. Αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι η αιμορραγία στο στομάχι   που   προκαλεί εμετό με αίμα ή μαύρα κόπρανα, σαν πίσσα , απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. 

Εάν κάνετε εμετό η εμετό με αίμα (καφεοειδή εμετό) ή κάνετε μαύρα κόπρανα η κόπρανα με αίμα, επισκεφθείτε το γιατρό σας αμέσως έτσι ώστε να προσδιοριστεί η αιτία.

ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΣΑΣ;

Πεπτικά προβλήματα μπορούν  να συμβούν για πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένων των επιλογών του τρόπου ζωής σας που μπορεί να αλλάξετε. Σε γενικές γραμμές, για να κρατήσετε το πεπτικό σας σύστημα υγιές, οι γιατροί συνιστούν να: 

• Μπορείτε να έχετε σωστές διατροφικές συνήθειες. Είναι εξίσου σημαντικό με το τι τρώτε  ο τρόπος με τον οποίο τρώτε. Τρώτε μέτριες ποσότητες,   σε τακτά διαστήματα και να χαλαρώσετε ενώ τρώτε.
• Μπορείτε να διατηρείτε  ένα  σωστό  βάρος. Πεπτικά προβλήματα  μπορεί να προκύψουν, ανεξάρτητα από το βάρος σας. Όμως, καούρα, φούσκωμα και δυσκοιλιότητα τείνουν να είναι πιο συχνά σε ανθρώπους που είναι υπέρβαροι. Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους μπορεί συχνά να βοηθήσει στην πρόληψη ή μείωση αυτών των συμπτωμάτων.
• Μπορείτε να ασκηθείτε  σε συστηματική βάση .  Η αερόβια άσκηση που αυξάνει την αναπνοή σας και τον καρδιακό ρυθμό σας τονώνει επίσης τη δραστηριότητα των μυών του εντέρου, συμβάλλοντας στην προώθηση των κοπράνων μέσω του εντέρου σας πιο γρήγορα. Είναι καλύτερο να θέσετε ως στόχο τα 30 λεπτά τουλάχιστον  αερόβιας δραστηριότητας τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Μιλήστε  με το γιατρό σας πριν αρχίσετε ένα πρόγραμμα άσκησης.
• Διαχείριση του στρες. Το άγχος αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου, εξασθενεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα, και μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει προβλήματα του δέρματος. Επίσης, αυξάνει την παραγωγή οξέων στο στομάχι και επιβραδύνει την πέψη. Επειδή η πίεση είναι αναπόφευκτη για τους περισσότερους ανθρώπους, το κλειδί είναι να μάθουν να το χειρίζονται αποτελεσματικά - ένα καθήκον που  γίνεται πιο εύκολο με μια θρεπτική διατροφή, επαρκή ανάπαυση, τακτική άσκηση και υγιείς τρόπους ζωής έτσι ώστε να επέλθει χαλάρωση. Αν έχετε πρόβλημα χαλάρωσης, θα μπορούσε να βοηθήσει ο διαλογισμός ή η ενασχόληση με  γιόγκα ή tai chi. Με αυτούς τους τρόπους, μπορείτε να εστιάσετε στο μυαλό σας, ηρεμήστε τις αγωνίες σας  και  μειώστε την σωματική ένταση. Επιπλέον το, θεραπευτικό μασάζ μπορεί να χαλαρώσει τους μυς που είναι τεντωμένοι και να ηρεμήσει τα ΄΄σπασμένα νεύρα΄΄.

Ποια τρόφιμα θα πρέπει να αποφύγετε;

Δεν επηρεάζουν οι τροφές όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο. Θα πρέπει να μάθετε ποια τρόφιμα προκαλούν τα δικά σας συμπτώματα.

Σε γενικές γραμμές τα καρυκεύματα, όπως το πιπέρι, προκαλούν αύξηση του γαστρικού οξέος στο στομάχι και μπορεί να το ερεθίσουν. Τα τρόφιμα που περιέχουν σοκολάτα, είναι πικάντικα ή έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι σας, επίσης. Ποτά που περιέχουν αλκοόλ ή καφεΐνη μπορεί, επίσης, να προκαλέσουν συμπτώματα.

Μερικά τρόφιμα που μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε ή να αποφύγετε

Ποτά:

• Ζεστό κακάο και ζεστή σοκολάτα
• Πλήρες γάλα
• Peppermint τσάι και δυόσμο
• Ο κανονικός και ο ντεκαφεϊνέ καφές 
• Πράσινο και μαύρο τσάι, με ή χωρίς καφεΐνη 
• Ποτά με αλκοόλ
• Πορτοκάλι και γκρέιπφρουτ

Μπαχαρικά και καρυκεύματα:

• Μαύρο και κόκκινο πιπέρι 
• Σκόρδο σε σκόνη
• Chili σε σκόνη

Άλλα τρόφιμα:

• Τα γαλακτοκομικά προϊόντα από πλήρες γάλα ή οι κρέμες γάλακτος
• Tυριά με πικάντικη γεύση
• Υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, κρέατα, όπως λουκάνικα, σαλάμι, μπέικον, ζαμπόν και αλλαντικά Hot τσίλι και πιπεριές
• Κρεμμύδια και σκόρδο
• Προϊόντα ντομάτας, όπως πάστα ντομάτας, σάλτσα ντομάτας, ή χυμός τομάτας

Ποια τρόφιμα μπορείτε να τρώτε και να πίνετε στην γαστρίτιδα;

Μπορείτε να τρώτε ποικιλία υγιεινών τροφίμων από όλες τις ομάδες. Τρώτε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, και με χωρίς λίπος ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά τρόφιμα. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως περιλαμβάνουν ολικής αλέσεως ψωμιά, δημητριακά, ζυμαρικά, ρύζι. Επιλέξτε άπαχο κρέας, πουλερικά (κοτόπουλο και γαλοπούλα), ψάρια, φασόλια, αυγά, και τα καρύδια. Ένα υγιές σχέδιο γεύματος είναι ένα γεύμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ανθυγιεινά λίπη, αλάτι, ζάχαρη και πρόσθετα. Τα υγιή λίπη περιλαμβάνουν το ελαιόλαδο.

Τι άλλο μπορεί να είναι χρήσιμο;

Μην τρώτε ποτέ αμέσως πριν τον ύπνο: Σταματήστε να τρώτε τουλάχιστον 2 ώρες πριν τον ύπνο.
Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα: το στομάχι σας μπορεί να ανεχθεί μικρά και συχνά γεύματα καλύτερα από τα μεγάλα γεύματα

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΟΣ

Αν και δεν μπορεί να εμποδίσουν πάντα την H. pylori λοίμωξη, αυτές οι προτάσεις μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου σας  από γαστρίτιδα: 

• Μπορείτε να τρώτε έξυπνα.  Αν έχετε συχνά δυσπεψία, τρώνε μικρότερες ποσότητες, πιο συχνά γεύματα για την άμβλυνση των συνεπειών του γαστρικού οξέος. Επιπλέον, μπορείτε να αποφύγετε οποιαδήποτε τρόφιμα που μπορούν να είναι  ερεθιστικά, ιδιαίτερα εκείνων που είναι πικάντικα, όξινα, τηγανητά ή λιπαρά. Ενώ η λήψη αυτών των μέτρων μπορούν να μειώσουν τα σημεία και τα συμπτώματα δεν μπορούν να εμποδίζουν γαστρίτιδα.
• Μπορείτε να περιορίσετε ή να αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ. Η υπερβολική χρήση οινοπνεύματος μπορεί να ερεθίσει και να διαβρώσει το βλεννογόνια επένδυση του στομαχιού σας, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και αιμορραγία.
• Μην καπνίζετε. Το κάπνισμα επηρεάζει   την προστατευτική επένδυση του στομάχου, καθιστώντας το στομάχι σας πιο επιρρεπή σε γαστρίτιδα, καθώς και σε έλκη. Το κάπνισμα αυξάνει επίσης το στομαχικό οξύ, καθυστερεί την  επούλωση του έλκους στο στομάχι και είναι ο κορυφαίος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του στομάχου. Βέβαια η  διακοπή δεν είναι εύκολη, ειδικά αν είστε καπνιστής εδώ και χρόνια. Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τις μεθόδους που μπορούν να σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα.
• Αποφύγετε τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αν είναι δυνατόν, αποφεύγετε τη λήψη ΜΣΑΦ - ασπιρίνη, τη ιβουπροφαίνη και τη ναπροξένη. η άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Αυτά μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή του στομάχου ή να χειροτερέψουν τον προϋπάρχων  ερεθισμός  . Αντ 'αυτού, προτιμήστε  αναλγητικά που περιέχουν ακετομιφαίνη.
• Ακολουθήστε τις συστάσεις του γιατρού σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να πάρετε ένα απλό αντιόξινο ή ένα ισχυρό αντιεκκριτικό που θα βοηθήσει στην πρόληψη επαναλαμβανόμενης γαστρίτιδας.

Διαβάστε επίσης

• Ταλαιπωρείστε συχνά από καούρες; Που οφείλονται και πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αλλάζοντας απλές συνήθειες;
• Tα συμπτώματα του καρκίνου του στομάχου. Τροφές που βοηθούν στην πρόληψη. Γιατί δεν πρέπει να παίρνουμε φάρμακα για το στομάχι στην τύχη;
• Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού βασική αιτία γαστρικού και πεπτικού έλκους. (Video)

• Έχετε δυσφορία, βαρυστομαχιά από το πολύ φαγητό; Τι μπορεί να κάνετε;

• Πονάτε στο στήθος; Είναι καρδιά ή στομάχι; Πότε πρέπει να καλέσετε βοήθεια και να πάτε αμέσως στο νοσοκομείο;

• Πεπτικό έλκος με καούρες, πόνο και δυσφορία στο πάνω μέρος της κοιλιάς. Ποια η κατάλληλη διατροφή; Αφεψήματα με βότανα

Κωνσταντίνου Λούβρου

Τι προσέχουμε στην προετοιμασία του Πασχαλινού τραπεζιού για να έχουμε την υγεία μας;

MSc

της Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, medlabnews.gr iatrikanea

H προετοιμασία του γιορτινού Πασχαλινού γεύματος απαιτεί μεγάλη προσοχή, στην συντήρηση και στο μαγείρεμα των διαφορετικών πιάτων προκειμένου να αποφευχθούν περιπέτειες με την υγεία, των όσων τα φάνε. Τα πιο συχνά προβλήματα υγείας που καταγράφονται τις μέρες μετά την Ανάσταση είναι οι γαστρεντερικές διαταραχές και φυσικά ακολουθεί η δυσπεψία.

• Τα κρέατα συντηρούνται στο ψυγείο, σε θερμοκρασία κάτω των +7ο βαθμών Κελσίου.
• Τα σπλάχνα (συκώτι, νεφροί, καρδιά, πνεύμονες) να μη φέρουν στην επιφάνειά τους κύστες και οζίδια.
• Τα σπλάχνα είναι πολύ ευαίσθητα σε θερμοκρασίες, εκτός ψυγείου, διατηρούνται σε ψυκτικούς θαλάμους σε θερμοκρασίες κάτω των +4ο βαθμών Κελσίου.
• Να πλένετε και να μαγειρεύετε το κρέας επαρκώς, χωρίς προσθήκη υπερβολικών λιπαρών, μπαχαρικών και άλατος.
• Να πλένετε καλά τα χέρια σας, πριν και μετά το μαγείρεμα
• Τα λαχανικά που θα χρησιμοποιήσουμε θέλουν πολύ καλό πλύσιμο, με άφθονο νερό.

• Τα αυγά τα οποία θα προμηθευτούμε θα πρέπει να έχουν φλοιό λείο και χωρίς κηλίδες, ευχάριστη οσμή και γεύση, και όταν κινηθεί με τα χέρια το εσωτερικό του αυγού να παραμένει ακίνητο. Δεν αγοράζουμε αυγά με σπασμένο ή ακάθαρτο κέλυφος.
• Τα αυγά συντηρούνται στις αυγοθήκες του ψυγείου, χωρίς να έρχονται σε επαφή με άλλα τρόφιμα. Τα αυγά δεν πρέπει να πλένονται όταν πρόκειται να διατηρηθούν στο ψυγείο, διότι με το πλύσιμο αφαιρείται η εξωτερική μεμβράνη τους και επιταχύνεται η αλλοίωσή τους, κατά το χρόνο συντήρησης.
• Απαιτείται καλό βράσιμο ή ψήσιμο.
• Προτείνεται να βάφονται μόνο όσα αυγά έχουν παραμείνει ακέραια κατά το βρασμό και να ακολουθούνται προσεκτικά οι οδηγίες χρώσης που αναγράφονται στις συσκευασίες βαφής αυγών.
• Όταν το καθαρίζουμε το αυγό αν διαπιστώσουμε ξινή γεύση, δυσάρεστη ή ασυνήθιστη μυρωδιά, το ασπράδι είναι χρωματισμένο πρέπει να το πετάξουμε.
• Προσοχή στα σοκολατένια αυγά, Διαβάστε την ετικέτα για να διαπιστώσετε αν είναι αληθινή σοκολάτα ή απομίμηση της και φυσικά την ημερομηνία λήξης

Διαβάστε επίσης

• Προσέχουμε τον ήλιο το Πάσχα βάζοντας αντηλιακό.
• Αρνί, αρνάκι γάλακτος ή κατσίκι;Ποια η διατροφική τους αξία; Ποιο είναι καλύτερο για την υγεία;
• Ευχαριστηθείτε το Πασχαλινό τραπέζι και αποφύγετε την βαρυστομαχιά
• Πόσο ωφέλιμα είναι τα αυγά; Πόσα αυγά επιτρέπεται να τρώμε καθημερινά;
• Οδηγίες για το μεθύσι και το hangover
• Οδηγίες για την δυσπεψία και την βαρυστομαχιά
• Θα ταξιδέψετε; Ποια φάρμακα και τι άλλο πρέπει να έχετε, μαζί σας, καλού - κακού;
• Νυχτερινή Οδήγηση. Τι πρέπει να προσέχουμε, ειδικά στην πολύωρη νυχτερινή οδήγηση.. Χρήσιμες οδηγίες για την αποφυγή ατυχημάτων
• Απολαύστε τις εορταστικές ημέρες και μην αφήσετε την κατάθλιψη και την μελαγχολία να σας καταβάλει

Ανέβηκε η πίεση; Tι ΔΕΝ πρέπει να κάνετε για να την ρίξετε; Αρτηριακή υπέρταση. Τι είναι η υπερτασική κρίση;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η μακροχρόνια αυξημένη αρτηριακή πίεση, προκαλεί αρτηριοσκλήρυνση με αποτέλεσμα την στένωση ή απόφραξη των αρτηριών και μειωμένη αιμάτωση σημαντικών οργάνων που μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία της καρδιάς (στεφανιαία νόσος, στηθάγχη ή έμφραγμα) ή του εγκεφάλου (εγκεφαλικό επεισόδιο) ή σε νεφρική βλάβη.

Η αυξημένη πίεση αναγκάζει την καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά για να προωθηθεί το αίμα σε όλα τα όργανα του σώματος.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πάχυνση των τοιχωμάτων της καρδιάς (υπερτροφία) και σταδιακά, όσο η αρτηριακή πίεση παραμένει υψηλή, μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια (μια κατάσταση που η καρδιά δυσκολεύεται να στείλει αρκετό αίμα στα όργανα του σώματος).

Αρτηριακή υπέρταση είναι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης (της πίεσης του αίματος που κυκλοφορεί στις αρτηρίες) σε επίπεδα που μακροχρόνια συνεπάγονται αύξηση του κινδύνου ασθένειας και θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα (όπως είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και η στηθάγχη ή το έμφραγμα). Όσο υψηλότερη είναι η συστολική (μεγίστη, "μεγάλη") και/ή η διαστολική (ελαχίστη, "μικρή") πίεση, τόσο αυξάνει και ο κίνδυνος. Ωστόσο, τα όρια της αρτηριακής πίεσης που διακρίνουν τα φυσιολογικά από τα υπερτασικά άτομα είναι εκείνα κάτω από τα οποία η ελάττωση της αρτηριακής πίεσης με θεραπευτική παρέμβαση εξουδετερώνει τον κίνδυνο σε επίπεδο πληθυσμού.

Οι Έλληνες, διατρέχουμε τον υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα μεταξύ των χωρών της Μεσογείου, καθώς όπως τονίζουν οι επιστήμονες έχουν εγκαταλείψει τον παραδοσιακό τρόπο διατροφής και ζωής. 

Το 45-50% του πληθυσμού είναι καπνιστές, έως και το 1/3 του πληθυσμού είναι παχύσαρκοι, το 10% πάσχει από διαβήτη και το 1/3 των Ελλήνων έχει αυξημένη αρτηριακή πίεση. Το αποτέλεσμα είναι στην Ελλάδα να έχουμε 20.000 νέα εμφράγματα ετησίως

Φυσιολογικές τιμές της πίεσης

Η Αμερικανική Ένωση για την Καρδιά (American Heart Association - ΑΗΑ) έχει ορίσει ως εξής τις ακόλουθες τιμές πίεσης του αίματος (σε mmHg):

Φυσιολογική αρτηριακή πίεση: 

Κάτω από 120 η συστολική και κάτω από 80 η διαστολική
Προϋπέρταση: 120-139 η συστολική και 80-89 η διαστολική
Υπέρταση Στάδιο 1: 140-159 η συστολική και 90-99 η διαστολική
Υπέρταση Στάδιο 2: 160 και πάνω η συστολική και 100 και πάνω η διαστολική

Συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε αυξημένη πίεση:

• πονοκέφαλος
• ίλιγγος
• ρινορραγία
• ταχυκαρδία ή καρδιακή αρρυθμία
• κόπωση
• έξαψη
• λαχάνιασμα λόγω σωματικής προσπάθεια, συστήνεται να πηγαίνουμε για μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στο γιατρό.

Όταν η πίεση βρεθεί αυξημένη μήπως πρέπει να πάρω συμπληρωματικά κάποιο φάρμακο;

• Η θεραπεία της υπέρτασης δεν είναι όπως η ασπιρίνη στον πονοκέφαλο. Η χορήγηση συμπληρωματικών φαρμάκων όταν η πίεση βρεθεί αυξημένη, είναι απόλυτα λανθασμένη τακτική και πρέπει να αποφεύγεται. Αυξημένη πίεση δε σημαίνει ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι δυσμενείς επιδράσεις της πίεσης είναι μακροχρόνιες, όπως περίπου οι δυσμενείς επιδράσεις του καπνίσματος.

• Μην πανικοβάλλεστε αν διαπιστώσετε ότι αυξήθηκε η πίεση σας. Συνήθως η αύξηση είναι παροδική και πολλές φορές οφείλεται σε κάποιο άλλο πρόβλημα που προκαλεί αναστάτωση. Επαναλάβετε τη μέτρηση λίγο αργότερα και αν δείτε ότι αυτή επιμένει, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Τι είναι η υπερτασική κρίση και πως αντιμετωπίζεται;

Ένα επεισόδιο υπερτασικής κρίσης (επείγουσα ιατρική κατάσταση) είναι όταν η αρτηριακή πίεση είναι πάνω από 180 η “μεγάλη πίεση” (συστολική), ή πάνω από 110 η “μικρή πίεση” (διαστολική).

• Είναι συνηθισμένη τακτική, όταν η πίεση βρίσκεται πολύ αυξημένη σε τυχαία μέτρηση με αφορμή κάποιο σύμπτωμα (π.χ. πονοκέφαλο ή ζάλη) να χορηγείται «εκτάκτως» κάποιο αντιυπερτασικό χάπι, συχνά υπογλώσσιο. Η τακτική αυτή δεν είναι σωστή και οφείλεται στην απαρχαιωμένη αντίληψη ότι τα εγκεφαλικά επεισόδια προκαλούνται από ρήξη κάποιας αρτηρίας του εγκεφάλου και αιμορραγία λόγω της απότομης αύξησης της πίεσης.

• Ο κίνδυνος απ' την υπέρταση είναι μακροχρόνιος και όχι στιγμιαίος. Με τα χρόνια, η αυξημένη πίεση προκαλεί σκλήρυνση των αρτηριών (αρτηριοσκλήρυνση) και στένωση του αυλού τους από την προοδευτική εναπόθεση χοληστερίνης και ασβεστίου (αθηρωμάτωση). Το αποτέλεσμα είναι τελικά η απόφραξη (θρόμβωση) του αγγείου π.χ. στην καρδιά (οπότε συμβαίνει έμφραγμα) ή στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό επεισόδιο). Κατά κανόνα, λοιπόν, η υπέρταση δεν προκαλεί αιμορραγία στον εγκέφαλο αλλά θρομβωτικό εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας και όχι απότομης αύξησης της πίεσης.

• Η χρησιμοποίηση υπογλώσσιων χαπιών για την ταχεία μείωση της πίεσης όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά λόγω της απότομης και μεγάλης πτώσης της πίεσης που προκαλεί μπορεί να ελαττώσει την παροχή αίματος από τις στενωμένες αρτηρίες με αποτέλεσμα έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδίως σε ηλικιωμένους ή αρρώστους με αρτηριοσκλήρυνση. 
Γενικά, υπογλώσσια φάρμακα δεν χρησιμοποιούνται στην υπέρταση, αλλά μόνο στη στηθάγχη (πόνος στο στήθος από ισχαιμία της καρδιάς).

• Επείγουσα αντιμετώπιση της πίεσης απαιτείται μόνο σε σπάνιες και σοβαρές καταστάσεις στις οποίες χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο. Στις περιπτώσεις αυτές η μεγάλη αύξηση της πίεσης συνήθως συνοδεύεται από πόνο στο στήθος ή δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα σοβαρά συμπτώματα, οπότε η κατάσταση χρειάζεται άμεση αξιολόγηση από γιατρό.

• Η χορήγηση καπτοπρίλης από το στόμα αποτελεί ένα απλό και αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της υπερτασικής κρίσης. Χορηγείται υπογλωσσίως ή μασιέται και καταπίνεται. Τα αποτελέσματα εμφανίζονται μετά από 10-30 λεπτά.  Η καπτοπρίλη ήταν ο πρώτος ενεργός από το στόμα αναστολέας του μετατρεπτικού ενζύμου που μελετήθηκε και έχει εγκριθεί για χρησιμοποίηση στην υπέρταση και τη καρδιακή ανεπάρκεια. Ο δεύτερος αναστολέας του μετατρεπτικού ενζύμου από το στόμα που εγκρίθηκε για κλινική χρήση στις ΗΠΑ είναι η εναλαπρίλη που δεν περιέχει σουλφυδρύλιο στο μόριο της (S1-Ι-[1-ethoxycarboxyl-3-phenylpropyi]-L-proline). To φάρμακο αυτό εγκρίθηκε προς χρήση σε ασθενείς με υπέρταση και σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Ο τρίτος αναστολέας του μετατρεπτικού ενζύμου που εγκρίθηκε προς χρήση είναι η λισινοπρίλη (S-l-[N2-carboxyl-3-phenylpro-pyl)-L-Lysyl]-L-proline dihydrate). Περίπου ποσοστό 15 με 25% της λισινοπρίλης απορροφάται μετά τη λήψη από το στόμα.

Ας μη λησμονούμε πως οι ασθενείς με υπέρταση μπορεί να έχουν ταυτόχρονα υπερλιπιδαιμία, σακχαρώδη διαβήτη και αθηρωμάτωση. Η θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να είναι σφαιρική και να έχει ως στόχο την εξάλειψη των παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Νεαρής ηλικίας άτομα, τα οποία μόνο σημάδια πιθανής υπέρτασης έχουν ή ανησυχούν για λόγους κληρονομικότητας, δεν χρειάζεται να στραφούν από νωρίς στα φάρμακα. 

Ριζικές και μόνιμες αλλαγές στην διατροφή και στον τρόπο ζωής μπορούν να κρατήσουν μακριά τις ασθένειες με τις οποίες συνδέεται η αρτηριακή πίεση.

Διατροφή

Το κάλιο, είναι μία από τις ουσίες που μπορούν να επηρεάσουν την αρτηριακή πίεση, ενώ όσο μειωμένη είναι η πρόσληψη νατρίου (από αλάτι) τόσο καλύτερα μπορεί να είναι τα αποτελέσματα. Επειδή, όμως, το κάλιο δεν αποθηκεύεται στον οργανισμό είναι απαραίτητη η καθημερινή του πρόσληψη από φρούτα και λαχανικά, όπως καρπούζι, πεπόνι, πορτοκάλι, μπανάνα, κεράσια, μούσμουλα, ροδάκινα, βερίκοκα, κάρδαμο, ρόκα, σέλινο, μαϊντανό. Αντίστοιχα, το νάτριο που προσλαμβάνει κανείς πρέπει να είναι λιγότερο από 3,8 γραμμάρια την ημέρα. Το σκόρδο, στο οποίο αναφέρεται συχνά ο λαός ως «βάλσαμο» για την πίεση, έχει πράγματι μία ουσία, την αλισίνη, η οποία, πέρα από την χαρακτηριστική μυρωδιά που του δίνει, δρα στο ενδοθήλιο των αιμοφόρων αγγείων εξομαλύνοντας την λειτουργία τους. Ωστόσο, για να υπάρξει ικανοποιητικό αποτέλεσμα στην μείωση της πίεσης, θα πρέπει κανείς να καταναλώνει τουλάχιστον έξι με οκτώ σκελίδες σκόρδου καθημερινά –πράγμα σχεδόν απίθανο.

Διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, ζάχαρη, όσπρια) μπορεί να ωφελήσει σε μείωση της αρτηριακής πίεσης. Άλλωστε, ωφέλιμη για την αρτηριακή πίεση είναι και μείωση πρόσληψης κορεσμένων/ζωικών λιπαρών στο ελάχιστο. Επίσης πέρα από το αλάτι, είναι απαραίτητο να περιοριστεί το αλκοόλ και ο καφές.

Άσκηση

Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσει πολύ άτομα που πάσχουν από αρτηριακή πίεση. Συγκεκριμένα, «30 λεπτά αερόβιας άσκησης την ημέρα με τη μορφή περιπάτου ή γρήγορου βαδίσματος ή ελαφρού τρεξίματος (μόνο σε ασθενείς που μπορούν), 4-5 φορές την εβδομάδα προτείνονται στα πλαίσια των αλλαγών στον τρόπο ζωής ασθενών με αρτηριακή υπέρταση».

Διαβάστε επίσης

• 17 ωφέλιμες τροφές για την υγεία της καρδιάς
• Σκόρδο, ένα φάρμακο της φύσης για την καρδιά, την υπέρταση, κατά των λοιμώξεων και του καρκίνου του παχέως εντέρου
• WHO World Health Day - Υπέρταση (ανασκόπηση)
• Αλλαγές στον τρόπο που μετράμε τη πίεση. Με πόσο έχουμε υπέρταση; Οδηγίες για τη σωστή μέτρηση της πίεσης

Τι είναι το Λεμφοίδημα και σε ποιες παθήσεις παρουσιάζεται; Ποια τα συμπτώματα εκτός από το έντονο πρήξιμο; Τι μπορείτε να κάνετε για την αντιμετώπιση του;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr

Λεμφοίδημα ονομάζεται η διόγκωση (οίδημα), κάποιας περιοχής του σώματος, συνήθως του άνω ή κάτω άκρου, λόγω της απουσίας ή της δυσλειτουργίας των λεμφαδένων ή των λεμφαγγείων.

Το λεμφοίδημα αλλάζει δραματικά την ποιότητα ζωής των ασθενών που τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν που να αναζητήσουν βοήθεια. Η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας είναι η πρόληψη ενώ η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η ολιστική. Το λεμφοίδημα είναι μια σοβαρή νόσος, η οποία από την στιγμή της εμφάνιση του δημιουργεί όχι μόνο έντονα ψυχολογικά προβλήματα που έχουν να κάνουν με την αισθητική του άκρου, αλλά επηρεάζει σημαντικότατα την ποιότητα ζωής του ασθενούς και των σχέσεων του με τους άλλους ανθρώπους.

Το λεμφικό σύστημα αποτελεί τμήμα του αμυντικού μηχανισμού του οργανισμού. Αποτελείται από ένα δίκτυο αγγείων το οποίο μεταφέρει το ενδιάμεσο υγρό και τα συστατικά του, από το μεσοκυττάριο χώρο πίσω στη φλεβική κυκλοφορία, αφού πρώτα καθαρισθεί από τους παθογόνους οργανισμούς μέσα στους λεμφαδένες. Το λεμφικό φορτίο (λέμφος) αποτελείται από πρωτεΐνες, νεκρά κύτταρα, νερό, λίπος, άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού. Οι λεμφαδένες παίζουν το ρόλο «φίλτρου» για τον οργανισμό συμμετέχοντας στην ανοσολογική δραστηριότητα και συμβάλλουν στην προστασία από τις λοιμώξεις.

Εκτός από τα αιμοφόρα αγγεία, δηλαδή τις αρτηρίες που φέρνουν το αίμα από την καρδιά προς τους ιστούς και τις φλέβες που το επιστρέφουν προς την καρδιά, υπάρχουν στο σώμα μας και τα λεμφοφόρα αγγεία, ή λεμφαγγεία, που ανήκουν στο λεγόμενο λεμφικό σύστημα. Το λεμφικό σύστημα αποτελείται από όλα τα λεμφαγγεία και τους λεμφαδένες του σώματος. Τα λεμφαγγεία συλλέγουν ένα υγρό (τη λέμφο), που αποτελείται από πρωτεΐνες, νερό, λιπίδια και απόβλητες ουσίες από τα κύτταρα του σώματος, και το μεταφέρουν στους λεμφαδένες. Οι λεμφαδένες είναι σταθμοί στη ροή της λέμφου, όπου φιτράρεται από τα άχρηστα προϊόντα και τα ξένα υλικά, και μετά επιστρέφει στην κυκλοφορία του αίματος.

Αν το λεμφικό σύστημα ενός μέλους δεν έχει αναπτυχθεί καλά ή αν αποφραχθεί (δηλαδή, κλείσει εντελώς) από κάποια αιτία, τότε μπορεί να γίνει συσσώρευση υπέρμετρης ποσότητας λέμφου στο μέλος και να εμφανιστεί το λεμφοίδημα.

Το λεμφοίδημα παρατηρείται είτε ως νόσος συγγενούς αιτιολογίας, είτε μετά τον λεμφαδενικό καθαρισμό μιας περιοχής, δηλαδή την αφαίρεση των λεμφαδένων για τον έλεγχο του καρκίνου μιας γειτονικής περιοχής.

Η πιο συχνή αιτία είναι να γεννηθήκατε χωρίς αρκετά λεμφαγγεία. Αυτό είναι το πρωτοπαθές λεμφοίδημα. Οι γυναίκες προσβάλλονται τρεις φορές συχνότερα από τους άνδρες, και το αριστερό κάτω μέλος συχνότερα από το δεξί, ενώ τα άνω μέλη σπανίως. Μερικές φορές προσβάλλεται μόνο το ένα μέλος, ενώ συνήθως το ένα είναι πιο πρησμένο από το άλλο.

Αν υπάρχουν πολύ λίγα λεμφαγγεία, το πρήξιμο μπορεί να αρχίσει στην εφηβεία ή και νωρίτερα. Σε λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις, τα λεμφαγγεία τα βγάζουν πέρα για μερικά χρόνια και το πρόβλημα εμφανίζεται αργότερα. Αν εμφανιστεί πριν την ηλικία των 35 ετών, το λεμφοίδημα ονομάζεται πρώιμο (είναι συχνότερο), ενώ αν εμφανιστεί μετά τα 35, όψιμο.

Η έναρξη του λεμφοιδήματος είναι συχνά ύπουλη και προοδευτική και μπορεί να κάνει την εμφάνισή του σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση στους λεμφαδένες, μήνες ή ακόμη και χρόνια μετά την επέμβαση. Το λεμφοίδημα εμφανίζεται συχνότερα σε εκείνη την ομάδα των ασθενών που χρειάστηκε να υποβληθούν και σε συμπληρωματική ακτινοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση του λεμφαδενικού καθαρισμού.

Το συγγενές λεμφοίδημα από την άλλη, αποτελεί την κατάσταση όπου οι ασθενείς γεννιούνται με απλασία ή υποπλασία των λεμφαδένων της βουβωνικής ή της μασχαλιαίας χώρας και σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια εμφανίζουν διόγκωση των άκρων.

Η πρόοδος της ασθένειας περιλαμβάνει πάχυνση του δέρματος του πάσχοντος μέλους, αυξημένη παρουσία κυστιδίων, αλλαγές του χρώματος του δέρματος και συχνές τοπικές λοιμώξεις. Οι υποτροπιάζουσες υποκλινικές λοιμώξεις οδηγούν σε σταδιακή ανάπτυξη ίνωσης και περαιτέρω διακοπή της λεμφικής κυκλοφορίας. Η περιορισμένη τοπική υγιεινή προκαλεί δευτερογενείς λοιμώξεις και εξέλιξη της νόσου σε ελεφαντίαση.

Το πρήξιμο μπορεί να αφορά το (άκρο) πόδι, τα δάκτυλα, την κνήμη ή και ολόκληρο το κάτω μέλος. Στην αρχή το πρήξιμο παρατηρείται μόνο στο τέλος της ημέρας και υποχωρεί με τη νυκτερινή κατάκλιση. Όμως, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, το υγρό μένει μόνιμα στο μέλος με συνέπεια την αύξηση της μάζας του λίπους και τη δημιουργία ινώδους ιστού. Το δέρμα παχαίνει και σκληραίνει, αλλά συνήθως δεν εμφανίζονται δερματικές αλλοιώσεις.

Μερικές φορές, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως ήπιος πόνος και αίσθημα βάρους ή σφιξίματος.

Το λεμφοίδημα μπορεί να γίνεται εντονότερο όταν ο καιρός είναι ζεστός, μετά από παρατεταμένη χρήση του μέλους ή πριν από την έμμηνο ρύση.

Άλλες αιτίες λεμφοιδήματος

Λεμφοίδημα μπορεί να συμβεί σε ασθενείς με βλάβη των λεμφαγγείων ενός άνω ή κάτω μέλους, που οφείλεται σε εγχείρηση, τραύμα, ακτινοθεραπεία για καρκίνο, καρκινική προσβολή των λεμφαδένων, αρθρίτιδα (ρευματοειδής, ψωριασική), δήγμα εντόμου ή φιδιού.

Ενδέχεται επίσης το λεμφοίδημα να είναι το αποτέλεσμα οξείας λοίμωξης. Τότε εκδηλώνεται απότομα και συνοδεύεται από ψηλό πυρετό και ρίγη. Το μέλος είναι πρησμένο, ερυθρό και θερμό, ενώ μπορεί να εμφανιστούν ερυθρές γραμμές στο δέρμα (λεμφαγγειΐτιδα) και οι λεμφαδένες της περιοχής να είναι διογκωμένοι και ευαίσθητοι.

Υπάρχουν τέλος μερικά πολύ σπάνια τροπικά παράσιτα που προσβάλλουν και κλείνουν τα λεμφαγγεία (Φιλαρίαση). Αυτά δεν ζουν στην Ευρώπη.

Οι παραπάνω τύποι λεμφοιδήματος ονομάζονται δευτεροπαθές λεμφοίδημα.

Συμπτώματα

Εκτός από τη δυσμορφία από το πρήξιμο, το λεμφοίδημα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ειδικά αν δεν διατηρείται υπό έλεγχο.

Χωρίς θεραπεία στο χρόνιο λεμφοίδημα, το δέρμα παχαίνει και μπορεί να εμφανίσει μικρές φυσαλίδες. Ακόμη και ένας μικροτραυματισμός, όπως σχάση, γρατζουνιά, δήγμα εντόμου ή μυκητιάση των δακτύλων του ποδιού, μπορεί να προκαλέσουν λοίμωξη. Η λοίμωξη του λίπους κάτω από το δέρμα ονομάζεται κυτταρίτιδα. Επανειλημμένα επεισόδια κυτταρίτιδας προκαλούν περαιτέρω βλάβη των λεμφαγγείων. Πρέπει να παίρνετε στα σοβαρά κάθε πληγή όσο μικρή κι αν είναι.

Σε λεμφοίδημα άκρου ποδός, η δημιουργία άτονων ελκών (δηλαδή, πληγών που δεν κλείνουν) είναι σπάνια αλλά μπορεί να συμβεί.

Προοδευτική αύξηση του όγκου (οίδημα) του μέλους, αρχικά περιφερικά και αργότερα και προς τα κεντρικά σημεία.

Ασύμμετρο οίδημα (ένα μέλος).

Αίσθημα βάρους, δυσκαμψίας και δυσλειτουργίας.

Σκλήρυνση των μαλακών ιστών (αύξηση συνδετικού ιστού).

Πιθανές αλλαγές της επιδερμίδας λόγω λοιμώξεων ή υπερκεράτωσης.

Χαρακτηριστικό εντύπωμα μετά από πίεση, το οποίο εξαφανίζεται μετά την παύση αυτής.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Το λεμφοίδημα μπορεί συνήθως να διαγνωστεί με βάση το ιστορικό και την αντικειμενική εξέταση μόνο. Όμως όταν η διάγνωση δεν είναι ξεκάθαρη, απαιτούνται εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλες αιτίες του πρηξίματος. Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια μπορεί να αποκλειστεί με υπερηχογράφημα triplex φλεβών του μέλους. Η ύπαρξη μάζας στην κοιλιά που πιέζει φλέβες ή λεμφαγγεία μπορεί να αποκλειστεί με απλό υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία.

Η εξέταση που μπορούμε να κάνουμε για επιβεβαίωση της διάγνωσης του λεμφοιδήματος είναι το σπινθηρογράφημα των λεμφαγγείων (ή λεμφαγγειογραφία με ραδιοϊσότοπα). Γίνεται ένεση πολύ μικρής ποσότητας ραδιενεργού υγρού μεταξύ των δακτύλων και των δυο ποδιών, το οποίο προσλαμβάνεται από το λεμφικό σύστημα. Παίρνουμε εικόνες των κάτω μελών με γ-camera κάθε λίγο. Με αυτή την τεχνική μετράται η ταχύτητα με την οποία μεταφέρεται το υγρό διαμέσου του λεμφικού συστήματος προς τα πάνω και προσδιορίζεται κάθε καθυστέρηση. Η εξέταση αυτή έχει μεγάλη ακρίβεια, όμως στις περισσότερες περιπτώσεις είναι περιττή, αφού η διάγνωση γίνεται συνήθως κλινικά.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Λεμφολογική Εταιρεία καθορίστηκαν τα στάδια στα οποία κατατάσσονται οι ασθενείς που πάσχουν από λεμφοίδημα.

Ο διαχωρισμός της ασθένειας σε στάδια βοηθάει στην εφαρμογή της κατάλληλης θεραπευτικής μεθόδου σε κάθε περίπτωση. 

Στάδιο 0

Είναι η υποκλινική κατάσταση όπου τα λεμφαγγεία έχουν τραυματιστεί και η λεμφική οδός έχει διαταραχθεί. Δεν παρατηρείται οίδημα στην πάσχουσα περιοχή, όμως οι ασθενείς βρίσκονται σε κίνδυνο ανάπτυξης λεμφοιδήματος μήνες ή και χρόνια αργότερα. Σε περίπτωση εμφάνισης στοιχείων λεμφοιδήματος η άμεση αντιμετώπιση μπορεί να ελέγξει ικανοποιητικά την πρόοδο της νόσου.

Στάδιο Ι ή αναστρέψιμο στάδιο

Αποτελεί πρώιμο στάδιο λεμφοιδήματος και εμφανίζεται με συσσώρευση λέμφου πλούσιας σε πρωτεϊνη στην πάσχουσα περιοχή που όμως αποκαθίσταται με ανύψωση του μέλους. Επίσης εμφανίζεται ήπιο εντύπωμα μετά την πίεση, που όμως εξαφανίζεται σχεδόν άμεσα. Στο στάδιο Ι το λεμφοίδημα επιστρέφει σύντομα μετά την επανατοποθέτηση του άκρου στη φυσιολογική του θέση. Η έγκαιρη θεραπεία σε αυτό το στάδιο μπορεί να ελέγξει συχνά την κατάσταση και να αποτρέψει την επιδείνωση του λεμφοιδήματος.

Στάδιο ΙΙ ή μη αναστρέψιμο στάδιο

Χαρακτηρίζεται από εμφάνιση έντονου οιδήματος και δημιουργίας ίνωσης. Δεν δημιουργούνται εύκολα εντυπώματα από πίεση λόγω της σκληρίας του μέλους. Η ανύψωση του πάσχοντος άκρου δεν μειώνει το οίδημα. Στο στάδιο αυτό σταδιακά εμφανίζεται αύξηση της ίνωσης και της σκληρίας και επιδείνωση του λεμφοιδήματος με αλλαγές στην εμφάνιση του δέρματος.

Στάδιο ΙΙΙ ή Λεμφοστατική Ελεφαντίαση

Αποτελεί το πλέον προχωρημένο στάδιο λεμφοιδήματος με εικόνα ελεφαντίασης. Στο στάδιο αυτό δεν δημιουργούνται εντυπώματα, η ίνωση είναι πολύ έντονη και το πάσχον δέρμα εμφανίζει θηλώματα και υπερκερατωσικές βλάβες.

Ποια είναι η θεραπεία;

Το λεμφοίδημα είναι χρόνιο πρόβλημα. Δεν υπάρχουν συντηρητικά ή χειρουργικά μέτρα που θα αποκαταστήσουν πλήρως το προσβεβλημένο μέλος. Όμως πρέπει να διατηρείται υπό έλεγχο ώστε να μη συμβούν επιπλοκές αργότερα.

Ο σκοπός της θεραπείας είναι: 

• Μείωση του όγκου του μέλους 

• Αποκατάσταση της κινητικότητας και του εύρους κίνησης των αρθρώσεων 

• Αποτροπή μολύνσεων 

• Βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης του ασθενούς 

• Βελτίωση της αισθητικής του ασθενούς 

Ο κύριος στόχος είναι ο έλεγχος του οιδήματος. Αυτό επιτυγχάνεται με τη διατήρηση του μέλους σε ανάρροπη θέση, την πιεστική επίδεσή του με επιδέσμους ή κατάλληλες κάλτσες, το μασάζ λεμφικού τύπου και τη χρήση αντλιών με αεροθαλάμους διαλείπουσας συμπίεσης. Ο ασθενής πρέπει να φορεί την ελαστική συμπίεση σταθερά σ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Σπανίως μπορεί να βοηθήσουν τα διουρητικά.

Διατήρηση του μέλους σε ανάρροπη θέση και τακτική άσκηση –  Όποτε ανυψώνετε το πόδι σας, τα υγρά αποστραγγίζονται απ’ αυτό. Βάζετε το πόδι σας ψηλά οποτεδήποτε μπορείτε. Ανυψώστε το κάτω μέρος του κρεβατιού σας (περίπου 15 εκ.), ώστε τα πόδια να είναι λίγο ψηλότερα από το κεφάλι. Η άσκηση, όπως το βάδισμα, σε συνδυασμό με τις παρακάτω θεραπείες θα είναι επίσης ευεργετική.

Πιεστική επίδεση του μέλους με επιδέσμους ή κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης – Η συμπίεση απαιτείται για να απομακρύνει το υγρό από τα κάτω μέλη σας όταν στέκεστε. Αρχικά θα απαιτηθούν επίδεσμοι, για να απομακρύνουν το χειρότερο μέρος του πρηξίματος, πριν χρησιμοποιηθούν οι κάλτσες.

Αν βάλετε τις κάλτσες ενώ το πόδι είναι πολύ πρησμένο, δεν θα εφαρμόσουν καλά και γι’ αυτό είναι σημαντικό προηγουμένως να μειώσετε το πρήξιμο με κάποιο τρόπο (π.χ. με ελαστική επίδεση ή με χρήση αντλίας διαλείπουσας συμπίεσης).

Οι κάλτσες για λεμφοίδημα θα πρέπει να εφαρμόζουν κατάλληλα και βέβαια να είναι πολύ πιο σφικτές από τις συνηθισμένες κάλτσες. Αν το πρήξιμο περιορίζεται κάτω από το γόνατο, μπορείτε να χρησιμοποιείτε κάλτσα κάτωθεν γόνατος. Συνήθως χρησιμοποιούμε κλάσης 2 (25-35 mmHg) ή κλάσης 3 (35-45 mmHg), όμως μπορεί να απαιτηθεί και η πιο ισχυρή κλάση 4 (45-60 mmHg).

Χρήση αντλίας με αεροθαλάμους διαλείπουσας συμπίεσης [External Pneumatic Compression, EPC] – Παρά τη χρήση συμπιεστικών καλτσών μερικοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι υπάρχει κάποιο πρήξιμο στο τέλος της ημέρας. Η συσκευή EPC είναι μια μπότα με αεροθαλάμους που φουσκώνει και ξεφουσκώνει και αποστραγγίζει το υγρό από το μέλος. Η συσκευή χρησιμοποιείται συνήθως το βράδυ για να διώξει το υγρό που μαζεύτηκε παρά τη χρήση της κάλτσας.

Αν ο ιατρός σας πιστεύει ότι χρειάζεστε αυτή τη θεραπεία, καλό είναι να δοκιμάσετε μια τέτοια συσκευή πριν αποφασίσετε να την αγοράσετε.

Μασάζ «λεμφικού τύπου» – Σε αρκετές περιπτώσεις, το λεμφοιδηματικό μέλος μπορεί να ωφεληθεί από τέτοιο μασάζ, υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται σωστά από κατάλληλα εκπαιδευμένο θεραπευτή. Αυτή η θεραπεία δεν ενδείκνυται αν υπάρχει οξεία φλεγμονή, κακοήθης όγκος, θρόμβωση ή μείζον καρδιακό πρόβλημα.

Μπορεί να γίνει εγχείρηση για λεμφοίδημα;

Μόνο σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις. Σχεδόν όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις για λεμφοίδημα συνοδεύονται από εκτεταμένες ουλές και δεν συνιστώνται για μικρού ή μέτριου βαθμού λεμφοίδημα.

Σε επιλεγμένους ασθενείς με μεγάλου βαθμού λεμφοίδημα που δεν ανταποκρίνονται καλά στη συντηρητική θεραπεία, μπορεί να προσφέρει μεγάλης διάρκειας όφελος μια νεότερη χειρουργική μέθοδος που ονομάζεται περιμετρική λιποαναρρόφηση

Τι μπορεί να κάνετε για να μην επιδυνωθεί το λεμφοίδημα;

Αν το λεμφικό σύστημα των κάτω μελών δε λειτουργεί καλά, είναι σημαντικό να φροντίζετε τα πόδια σας με μεγάλη επιμέλεια.

• Απαιτείται τακτική υγιεινή του δέρματος, ιδίως στις πτυχές του και μεταξύ των δακτύλων για πρόληψη λοιμώξεων. Είναι σημαντικό να θεραπευτεί ενωρίς κάθε λοίμωξη, περιλαμβανομένης και της μυκητίασης. Κάθε λοίμωξη είναι δυνατό να καταστρέψει λεμφαγγεία και να χειροτερέψει το πρήξιμο. Σε περίπτωση υποτροπιάζουσας λοίμωξης του δέρματος, μπορεί να απαιτηθεί να πάρετε αντιβιοτικά σε μικρή δόση αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Να αποφεύγετε κοψίματα, γρατζουνιές, δήγματα εντόμων, διαστρέμματα, εγκαύματα κλπ. Ακόμη και ο ελάχιστος μικροτραυματισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται σοβαρά
• Διατηρείτε φυσιολογικό σωματικό βάρος
• Προσπαθείτε να ασκείστε τακτικά, περιορίζοντας την ορθοστασία και την καθιστική ζωή
• Φυσικά, μην αμελείτε τη χρήση της κάλτσας σας

Η Διατροφή

Η Διατροφή και ο μεταβολισμός είναι σημαντικοί παράγοντες στην επιτυχία της θεραπείας του λεμφοιδήματος.

Πρώτη και πιο βασική συμβουλή είναι η λήψη αρκετής ποσότητας υγρών. Ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει ως δύο λίτρα νερό την ημέρα. Τα ροφήματα από βότανα επίσης συστήνονται για την κάλυψη των αναγκών σε υγρά.

Περιορίστε το αλάτι γιατί προκαλεί κατακράτηση νερού στο σώμα. Ο ασθενής πρέπει να προσέχει και το 'κρυμμένο' αλάτι σε πιάτα τυριού και κρέατος, όπως και σε άλλες τροφές.

Πρόσθετα, αν ο ασθενής είναι υπέρβαρος, συστήνεται μια δίαιτα φτωχή σε θερμίδες και  πρωτεΐνες. Προσοχή στην υπερβολική κατανάλωση κρέατος!

Πηγές 
Medifocus Guidebook on Lymphedema, 
Ζαχαρίας Ανδρουλάκης, Aγγειοχειρουργός
www.angioparemvasi.gr/aggeiakes-pathiseis/lemfoidima/

Διαβάστε επίσης

Πότε διογκώνονται (πρήζονται) οι λεμφαδένες; Πόσο επικίνδυνο είναι; Ποιες εξετάσεις βοηθούν στην διάγνωση;

Τι είναι ο φρουρός λεμφαδένας; Σε τι χρησιμεύει και πώς γίνεται η ανίχνευση του; Ποια τα οφέλη της βιοψίας και ποια η διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου;