Γαστρεντερίτιδα με έμετο και διάρροια. Που οφείλεται; Πώς μεταδίδεται; Τι πρέπει να κάνετε;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

                                 

Η γαστρεντερίτιδα είναι μια κοινή λοίμωξη του εντέρου που μπορεί να προκαλέσει διάρροια (ρευστά περιττώματα ή κόπρανα), εμετό, ή και τα δύο. Η γαστρεντερίτιδα συχνά περνά χωρίς θεραπεία.

Ο εμετός μπορεί να διαρκέσει μια ή δύο μέρες. Η διάρροια συνήθως διαρκεί δύο με τρεις ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και δέκα ημέρες.

Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση (απώλεια υγρών). Τα βρέφη ηλικίας κάτω των έξι μηνών βρίσκονται στο μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η πιο συνηθισμένη αιτία της γαστρεντερίτιδας είναι ένας ιός, ο οποίος τείνει να εξαπλώνεται πολύ εύκολα. Πιο σπάνια αιτία της γαστρεντερίτιδας είναι τα βακτήρια και η τροφική δηλητηρίαση. Τα περισσότερα αίτια της γαστρεντερίτιδας δεν βοηθούνται από τα αντιβιοτικά.

Τι προκαλεί γαστρεντερίτιδα;

Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες αποτελούν τη δεύτερη σε συχνότητα κλινική οντότητα μετά τις ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις και το συχνότερο αίτιο διάρροιας σε παιδιά και ενήλικες. Η συχνότητά τους εξαρτάται από την ηλικία, τη χώρα και τις συνθήκες διαβίωσης του ασθενούς. Στον ανεπτυγμένο κόσμο κατά μέσο όρο εμφανίζονται 1 έως 3 επεισόδια ανά άτομο κατ’ έτος, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες ο αριθμός αυτός μπορεί να κυμαίνεται από 1 έως 18 επεισόδια.

Οι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα βρίσκονται στα ανθρώπινα κόπρανα.

Βακτήρια και παράσιτα μπορεί επίσης να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα, και βρίσκονται συνήθως σε μολυσμένα τρόφιμα ή νερό (τροφική δηλητηρίαση). Η τροφική δηλητηρίαση εκδηλώνεται συνήθως έξι με 12 ώρες μετά την κατανάλωση χαλασμένων τροφίμων

Γαστρεντερίτιδα από Ροταϊό

Ο ροταϊός οφείλει τον όνομά του στην εμφάνισή του που προσομοιάζει σε τροχό άμαξας (rota) και μεταδίδεται με την εντεροστοματική οδό, ενώ η μετάδοσή του είναι ανεξάρτητη των συνθηκών υγιεινής, καθώς είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός RNA ιός και μπορεί να παραμείνει για εβδομάδες στο νερό, στα χέρια και σε άλλες επιφάνειες. Μεταφέρεται στο γαστρεντερικό σωλήνα μέσω κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων (συχνότερα λαχανικών), τα οποία επιμολύνονται με τη σειρά τους μετά από πλύσιμο με μολυσμένο νερό

Γαστρεντερίτιδα από Νοροϊό

Οι νοροϊοί αποτελούν την κύρια αιτία επιδημιών διάρροιας και εμετών από φαγητό ή νερό σε όλο τον κόσμο. Οι ιοί αυτοί απέκτησαν το όνομά τους από μια επιδημία σε σχολείο της πόλης Norwalk του Ohio των ΗΠΑ το 1968, κατά την οποία προσεβλήθη το 50% των παιδιών αλλά και μεγάλος αριθμός συγγενών τους. Αρχικά όλοι οι ιοί που απομονώθηκαν από τα παραπάνω περιστατικά ονομάστηκαν Norwalk ιοί, ενώ στη συνέχεια και μετά από μελέτες με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο ανακαλύφθηκαν και άλλοι Norwalk-like ιοί και η ομάδα ονομάστηκε norovirus. Η σύγχρονη ταξινόμηση τοποθετεί τους noroviruses μαζί με τους sapoviruses στην οικογένεια των calicivirus. Οι noroviruses προσβάλλουν κυρίως ενήλικες, ενώ οι sapoviruses προσβάλλουν κυρίως παιδιά.

Πώς εξαπλώνεται;

Η ιογενής γαστρεντερίτιδα εξαπλώνεται εύκολα από άτομο σε άτομο. Όταν ένα άτομο κάνει εμετό ή έχει διάρροια, μικρά σταγονίδια που περιέχουν τον ιό μπορεί να μολύνουν επιφάνειες όπως βρύσες, λαβές από τα καζανάκια τουαλέτας, παιδικά παιχνίδια και πάνες. Τα άτομα με γαστρεντερίτιδα μπορεί να μεταδώσουν τον ιό μέχρι και 48 ώρες αφού σταματήσουν τα συμπτώματά τους.

Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα εξαπλώνεται μέσω κακής υγιεινής (ιδιαίτερα όταν δεν πλένετε τα χέρια σας αφού πάτε στην τουαλέτα ή αφού καθαρίσετε εμετό ή βρόμικες πάνες), χαλασμένων τροφίμων, μολυσμένης υδροδότησης και το άγγιγμα κατοικίδιων και άλλων ζώων.

Ποια τα συμπτώματα;

Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκαλέσει όλα ή μερικά από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• ναυτία και έμετο που μπορεί να διαρκέσει μια ή δύο ημέρες
• διάρροια, που συνήθως διαρκεί μία με τρεις ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και 10 ημέρες
• Απώλεια της όρεξης
• Πονοκέφαλοι
• Κοιλιακό άλγος
• Κοιλιακές κράμπες
• Αιμορραγικές κενώσεις (δυσεντερία - γεγονός που υποδηλώνει λοίμωξη από αμοιβάδα,''Campylobacter'',''Salmonella'',''Shigella''ή κάποια παθογόνα στελέχη του''Escherichia coli'')
• πυρετό (θερμοκρασία πάνω από 37,5^oC σε ενήλικες και πάνω από 38^oC σε παιδιά)
• Λιποθυμία και αδυναμία

Στη βακτηριακή γαστρεντερίτιδα, τα συμπτώματα είναι παρόμοια, αλλά ο πυρετός είναι συχνά υψηλότερος, οι  κράμπες στο στομάχι είναι χειρότερες και η διάρροια μπορεί να περιέχει αίμα και βλέννα.

Τα συμπτώματα της πιο σοβαρής γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν την αδυναμία να κρατήσετε οποιαδήποτε υγρά, την περιορισμένη ούρηση και το αίσθημα λιποθυμίας ενώ είστε όρθιοι. Αν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να αναζητήσετε επειγόντως ιατρική περίθαλψη.

Η διάρροια που είναι μαύρη δεν είναι γαστρεντερίτιδα - μπορεί να υποδεικνύει αιμορραγία στο παχύ έντερο (του εντέρου) και απαιτεί επείγουσα ιατρική θεραπεία.

Εργαστηριακή διάγνωση

Οι περισσότεροι από τους ιούς που προκαλούν γαστρεντερίτιδα δεν αναπτύσσονται σε κυτταροκαλλιέργειες και επομένως η απομόνωσή τους με αυτή τη μέθοδο δεν μπορεί να αποτελέσει μέθοδο αναφοράς. Αντίθετα, η διάκρισή τους με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (ΗΜ) είναι πολύ εύκολη λόγω της διαφορετικής τους μορφολογίας. Ωστόσο, η ευαισθησία της μεθόδου είναι πολύ χαμηλή. Γενικά η ανίχνευση των ροταϊών είναι ευκολότερη καθώς απεκκρίνονται σε υψηλούς αριθμούς κατά τη χρονική περίοδο της έξαρσης των διαρροϊκών κενώσεων. Οι αστροϊοί επίσης ανευρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα κόπρανα και ανιχνεύονται εύκολα. Οι υπόλοιποι ιοί και ειδικά οι caliciviruses πολλαπλασιάζονται σε μικρές ποσότητες και με την ΗΜ είναι πολύ δύσκολος ο εντοπισμός τους. Τεχνικοί και οικονομικοί περιορισμοί θέτουν την ΗΜ εκτός πεδίου εφαρμογής για την κλινική διάγνωση των ιογενών λοιμώξεων. Μικρή εφαρμογή έχουν και οι παθητικές μέθοδοι ανοσοσυγκόλλησης (PPAT) επίσης λόγω της χαμηλής τους ευαισθησίας.

Τα τελευταία χρόνια οι μοριακές μέθοδοι και ειδικότερα η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης με αντίστροφη μεταγραφάση (RT-PCR) παρέχουν εξαιρετικά υψηλή ειδικότητα και ευαισθησία και πολύ χαμηλά όρια ανίχνευσης. Έτσι η RΤ-PCR σε συνδυασμό με τις ανοσολογικές τεχνικές (ανίχνευση αντισωμάτων στον ορό ασθενών και αντιγόνων των ιών στα κόπρανα με δοκιμασίες EIA) χρησιμοποιούνται πλέον για την εργαστηριακή διάγνωση και την επιδημιολογική επιτήρηση των ιογενών γαστρεντεριτίδων.

Θεραπεία

• Η γαστρεντερίτιδα είναι συνήθως ήπια και η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το είδος της γαστρεντερίτιδας.
• Μπορεί να δοθεί συνταγή για φάρμακα κατά τη ναυτίας για ναυτία και εμετό.
• Τα αντιβιοτικά χρειάζονται μόνο αν η γαστρεντερίτιδα προκαλείται από βακτήρια ή παράσιτα. Ένα δείγμα της διάρροιας, είναι δυνατόν να εξεταστεί για το σκοπό αυτό.
• Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστούν ενδοφλέβια (μέσα στη φλέβα) υγρά αν είναι πολύ αφυδατωμένοι.

Αντιμετώπιση στο σπίτι

• Να παίρνετε αρκετά υγρά , χρησιμοποιώντας υδατικά διαλύματα όταν υπάρχουν πολλές κενώσεις, για αναπλήρωση των υγρών και των ηλεκτρολυτών που χάνονται.
• Τα υγρά δεν θα σταματήσουν τον εμετό και τη διάρροια αλλά δεν θα σας αφήσουν να πάθετε αφυδάτωση.
• Αν αισθανθείτε πεινασμένοι να φάτε. Ξεκινήστε με μαλακές τροφές, όπως κράκερ, ρύζι, μπανάνες ή τοστ. Θα πρέπει να ξαναρχίσετε τα κανονικά υγρά και τη διατροφή σε 48-72 ώρες, ακόμη κι αν η διάρροια συνεχίζεται.
• Να ξεκουράζεστε πολύ.
• Θα πρέπει να επιστρέψετε στο γιατρό σας ή στο νοσοκομείο αν δεν είστε σε θέση να κρατήσετε αρκετά υγρά, αισθανθείτε ζάλη όταν είστε όρθιοι ή δείτε σημαντική επιδείνωση των συμπτωμάτων

 Η πρόληψη της εξάπλωσης της γαστρεντερίτιδας

• Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να περιοριστεί η εξάπλωση της  γαστρεντερίτιδας.
• Να μη μοιράζεστε τις πετσέτες σας, τις πετσέτες προσώπου, την οδοντόβουρτσα, τα ποτά ή τα μαχαιροπίρουνα με άλλους.
• Να πλύνετε καλά τα χέρια σας (τουλάχιστον για 10 δευτερόλεπτα) με ζεστό σαπουνόνερο μετά τη χρήση της τουαλέτας, όταν αλλάξετε πάνες, αφού καθαρίσετε εμετό και πριν φάτε ή μαγειρέψετε γεύματα.
• Να αγγίζετε, να αποθηκεύετε και να προετοιμάζετε τα ωμά και τα μαγειρεμένα τρόφιμα ξεχωριστά. Να μαγειρεύετε καλά όλα τα ωμά τρόφιμα.
• Τα άτομα που έχουν γαστρεντερίτιδα δεν θα πρέπει να προετοιμάσουν ή να αγγίξουν τρόφιμα άλλων.
• Να μείνετε στο σπίτι και μακριά από τους άλλους όταν είστε αδιάθετοι.
• Αν σκοπεύετε να ταξιδέψετε, να πίνετε μόνο εμφιαλωμένο νερό ή να βράσετε το νερό για 10 λεπτά. Αν δεν μπορείτε να το ξεφλουδίσετε, να το μαγειρέψετε, ή να το βράσετε, να μην το φάτε.
• Να καθαρίζετε συχνά τα μπάνια και τις τουαλέτες.
• Να προσέξτε, όταν αγγίζετε ζώα και τα ούρα ή τα κόπρανα τους.
• Αν νομίζετε ότι η πηγή της ασθένειας μπορεί να είναι τα τρόφιμα, να φυλάξτε τυχόν απομεινάρια των τροφίμων για έλεγχο.

Το προσωπικό νοσοκομείων, υγειονομικής περίθαλψης και αυτοί που χειρίζονται τρόφιμα δεν θα πρέπει να επιστρέψουν στην εργασία για 48 ώρες μετά την ανάρρωση της διάρροιας.

Να δείτε το γιατρό σε περίπτωση  που έχετε:

• στομαχικό πόνος που επιδεινώνεται
• συχνό εμετό ή διάρροια ή και τα δύο
• αίμα ή βλέννα στα κόπρανα σας (διάρροια)
• ουρήσει λίγο ή καθόλου, ή τα ούρα σας είναι  σκούρα ή δύσοσμα.

Διαβάστε επίσης:

• Πως αντιμετωπίζουμε την γαστρεντερίτιδα; Ποια η κατάλληλη διατροφή και τι πρέπει να αποφύγουμε;
• Τι πρέπει να κάνετε αν πάθετε τροφική δηλητηρίαση. Ποια τα συμπτώματα που προκαλεί το χαλασμένο φαγητό; 
• Ο πόνος στην κοιλιά και η διάρροια οφείλονται σε γαστρεντερίτιδα ή τροφική δηλητηρίαση; Ποια τα συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζονται;
• Tροφική δηλητηρίαση: 20 συνηθισμένα και ασυνήθιστα αίτια. Ποιά είναι τα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευτούμε;
• Ο δεκάλογος της σωστής πρόληψης της τροφικής δηλητηρίασης
• Πυρετός, διάρροιες μπορεί να οφείλονται σε άπλυτα λαχανικά ή κακοσυντηρημένα τρόφιμα. 
• Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται η Σαλμονέλωση
• Πόνος στην κοιλιά. Τι μπορεί να σημαίνει;
• Άμεση αντιμετώπιση δηλητηρίασης από ουσίες, φάρμακα, εντομοκτόνα, είδη καθαρισμού, μονοξείδιο του άνθρακα και άλλα. Πρώτες βοήθειες
• Αναμένεται αύξηση εμφάνισης γαστρεντερίτιδας από νοροϊό.
• Τι είναι, τι προκαλεί, πώς εξαπλώνεται και πώς μπορεί να προληφθεί η εξάπλωση
• Οι ευεργετικές ιδιότητες του γιαουρτιού. Βοηθήστε την δίαιτα σας τρώγοντας γιαούρτι
• Πεπτικό έλκος με καούρες, πόνο και δυσφορία στο πάνω μέρος της κοιλιάς. Ποια η κατάλληλη διατροφή; Αφεψήματα με βότανα

https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Καρκίνος του δέρματος. Ποια χαρακτηριστικά έχουν οι ελιές, σπίλοι, στο δέρμα, που προειδοποιούν για καρκίνο;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνθρωπο. Αντίθετα από άλλους κακοήθεις όγκους, οι κακοήθεις όγκοι του δέρματος μπορεί να διαγνωστούν σχετικά εύκολα από το ιστορικό τους και από μία καλή κλινική εξέταση.

Η αιτιολογία του καρκίνου του δέρματος είναι πολυπαραγοντική, αλλά σημαίνοντα ρόλο παίζει η ηλιακή ακτινοβολία.  

O καρκίνος του δέρματος είναι πιο συχνός σε ανοιχτόχρωμα άτομα που έχουν εκτεθεί πολύ στην ηλιακή ακτινοβολία. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά είναι συχνότερος στις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός, τα κάτω χείλη και τα χέρια.

Tα χαρακτηριστικά που έχουν οι σπίλοι (ελιές) του δέρματος που μας προειδοποιούν για τον πιθανό κίνδυνο είναι:



· μεγάλος αριθμός τους σε όλο το σώμα.

· Oι “ελιές” στον κορμό έχουν ανώμαλη περιφέρεια

· Tο χρώμα στην επιφάνεια μιας ελιάς δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο 


· Αλλαγή στο μέγεθος μιας υπάρχουσας “ελιάς” ή ολοφάνερη διόγκωση μιας πρωτοεμφανιζόμενης ελιάς.

· Ασυμμετρία στη βλάβη και ανώμαλη περιφέρεια μιας πρωτοεμφανιζόμενης ελιάς ή εμφάνιση του χαρακτηριστικού αυτού σε μια παλιά.



· Όχι ομοιομορφία στο χρώμα της ελιάς. 



· Ύπαρξη σκιών καφέ και μαύρου χρώματος σε μια παλιά ή σε μια πρωτοεμφανιζόμενη “ελιά”.



· Μεγάλη διάμετρος, μιας ελιάς πάνω από 7 χιλιοστά .



· Φλεγμονή μιας ελιάς (πόνος, πρήξιμο).

· Εκροή ορού από την ελιά ή αιμορραγία.



· Αλλαγή στην αίσθηση μιας ελιάς (φαγούρα, πόνος, τσιμπήματα).


Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC)

Είναι ο συχνότερος καρκίνος της λευκής φυλής. Εμφανίζεται κυρίως στη μέση και μεγαλύτερη ηλικία και το 85% εντοπίζεται στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου. Παρότι έχει χαρακτηριστικά κακοήθους όγκου δε δίνει μεταστάσεις αλλά μόνο διηθεί τοπικά. Διακρίνεται σε οζώδες-ελκωτικό (με τυπική «μαργαριταροειδή» όψη με επιφανειακά αγγεία), επιφανειακώς επεκτεινόμενο (με όψη ερυθρής πλάκας που μοιάζει με έκζεμα), σκληρωτικό (λευκοκίτρινη βλάβη με ασαφή όρια που μοιάζει με ουλή) και μελαχρωματικό (που μοιάζει με το οζώδες-ελκωτικό αλλά παρουσιάζει καφέ-μαύρη χρωστική).

Η αντιμετώπισή του σε πολύ αρχικά στάδια γίνεται με κρυοθεραπεία, ηλεκτροκαυτηρίαση, απόξεση ή κρέμα φθοριοουρακίλης, αλλά συνήθως συνιστάται χειρουργική αφαίρεση που αποτελεί και την οριστική θεραπεία του.

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)

Είναι ο δεύτερος συχνότερος κακοήθης όγκος του δέρματος (10-20%). Παρατηρείται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας στις εκτεθειμένες περιοχές του δέρματος, και εμφανίζεται ως ερυθρό οζίδιο με υπερκερατωτικά στοιχεία ή ως εξέλκωση που δεν επουλώνεται. Εμφανίζεται συχνά σε περιοχές με προϋπάρχουσες προκαρκινικές βλάβες (ακτινική κεράτωση, κερατοακάνθωμα, νόσο του Bowen) και η κλινική συμπεριφορά του εξαρτάται από τον βαθμό διαφοροποίησής του – όσο πιο αδιαφοροποίητο είναι, τόσο πιο επιθετικό. Γενικά είναι πολύ πιο επιθετικό από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και μπορεί να δώσει μεταστάσεις στους επιχώριους λεμφαδένες σε ποσοστό 5-15%. Η θεραπεία του πρέπει να είναι επιθετική και περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση και μακροχρόνια μετεγχειρητική παρακολούθηση (3-5 έτη) για την έγκαιρη αναγνώριση υποτροπών και μεταστάσεων. 

Μελάνωμα

Λέγεται καταχρηστικά και κακόηθες μελάνωμα (αφού δεν υπάρχει καλόηθες μελάνωμα) και είναι η πιο σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος. Είναι κακοήθης όγκος των μελανοκυττάρων, ιδιαίτερα επιθετικός, και αποτελεί το 2% όλων των καρκίνων. Δυστυχώς φαίνεται ότι η συχνότητά του διπλασιάζεται κάθε 8-10 χρόνια και ο συνολικός κίνδυνος να εμφανίσει κανείς μελάνωμα σε όλη τη ζωή του είναι 0.5%.

Αιτιολογία: Βασικός αιτιολογικός παράγοντας είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, και μάλιστα η βραχυχρόνια εντατική έκθεση σε μικρή ηλικία (επεισόδια σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων πριν από την ηλικία των 10 ετών αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος κατά 4 φορές!). Ιδιαίτερη ευαισθησία εμφανίζουν τα άτομα με ανοιχτό χρώμα δέρματος, φακίδες, ανοιχτόχρωμα μάτια και κόκκινο χρώμα μαλλιών.

Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί εκ νέου (80%) ή σε προϋπάρχουσα βλάβη - όπως οι δυσπλαστικοί σπίλοι και οι γιγαντιαίοι μελαχρωματικοί σπίλοι - (20%).

Διάγνωση: Η πρώιμη διάγνωση είναι θεμελιώδους σημασίας για την καλή πρόγνωση του μελανώματος. Για το λόγο αυτό οποιαδήποτε δερματική βλάβη παρουσιάσει αλλαγή στην εμφάνιση ή τη συμπεριφορά της πρέπει να θεωρείται ύποπτη.

Βασικά κλινικά χαρακτηριστικά του μελανώματος (κανόνας ABCDE)

•   Asymmetry - Ασυμμετρία


•   Border - Ανώμαλο περίγραμμα


•   Colour – Χρώμα (Πρόσφατη αλλαγή χρώματος ή ποικιλοχρωμία)


•   Diameter – Διάμετρος >6 χιλ


•   Elevation – Υπέγερση ή ψηλαφητό οζίδιο


Δευτερεύοντα κλινικά χαρακτηριστικά

•   Αιμορραγία


•   Κνησμός


•   Πόνος


•   Απολέπιση


•   Εξέλκωση


•   Σχηματισμός κρούστας


Κλινικές μορφές

Κακοήθης φακή

Δεν θεωρείται καρκίνος αλλά μάλλον προκαρκινική βλάβη. Εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο ηλικιωμένων ατόμων και ουσιαστικά αποτελεί μη διηθητική μορφή μελανώματος, με εξαιρετικά αργή εξέλιξη. Κακοήθης εξαλλαγή εμφανίζεται στο 30-50% των περιπτώσεων και γι’ αυτό πρέπει να αφαιρείται χειρουργικά.

Επιφανειακώς επεκτεινόμενο μελάνωμα

Είναι η συχνότερη μορφή του (70%), μέτριας κακοήθειας, και εμφανίζεται κυρίως στην πλάτη στους άνδρες και στα κάτω άκρα στις γυναίκες. Είναι επίπεδη, ασύμμετρη βλάβη με ασαφή όρια, ανώμαλο περίγραμμα και ποικιλοχρωμία. 

Οζώδες μελάνωμα

Υψηλής κακοήθειας όγκος που αποτελεί το 15% των μελανωμάτων. Εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες μέσης ηλικίας στον κορμό ή στα άκρα και κλινικά παρουσιάζεται σαν σκουρόχρωμο οζίδιο

Μελάνωμα των άκρων

Σχετικά σπάνια μορφή μελανώματος (10%) πολύ υψηλής κακοήθειας που εμφανίζεται στις παλάμες, τα πέλματα και κάτω από τα νύχια. Οι βλάβες είναι συνήθως μεγάλες και επίπεδες με ανώμαλο περίγραμμα και ποικιλοχρωμία.

Μελάνωμα επί κακοήθους φακής

Είναι η σπανιότερη μορφή μελανώματος (5%), εμφανίζεται επί προϋπάρχουσας κακοήθους φακής και έχει καλύτερη πρόγνωση από τις άλλες μορφές μελανώματος με μικρή τάση για μετάσταση. 

Πρόγνωση

Όσον αφορά την πρόγνωση του μελανώματος, καθοριστικής σημασίας φαίνεται πως είναι το πάχος της βλάβης, όπως αυτό μετράται ιστολογικά κατά τη βιοψία. Η μέτρηση  αυτή γίνεται σε χιλιοστά και λέγεται πάχος κατά Breslow. Όσο πιο λεπτή είναι βλάβη (<1χιλ) τόσο καλύτερη η πρόγνωση και η επιβίωση. Πολύ παχιές βλάβες (>4-5χιλ) έχουν πτωχή πρόγνωση.

Αντιμετώπιση

Η αρχική αντιμετώπιση βλάβης ύποπτης για μελάνωμα είναι η εκτομή της για τη διενέργεια βιοψίας. Η διενέργεια δειγματοληπτικής βιοψίας με αφαίρεση τμήματος μόνο της βλάβης επιτρέπεται μόνο σε πολύ μεγάλες βλάβες ή σε βλάβες που βρίσκονται σε ανατομικά δύσκολες περιοχές. Επί επιβεβαίωσης της διάγνωσης και αναλόγως πάλι του πάχους της βλάβης συνιστάται περαιτέρω εκτομή (διότι έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την επιβίωση), η οποία μπορεί να γίνει μέσα σε 3-4 εβδομάδες.

Όπως αναφέρθηκε το μελάνωμα είναι πολύ επιθετικός όγκος, και η συχνότερη θέση μετάστασής του είναι οι λεμφαδένες της περιοχής. Σε περιπτώσεις με κλινικά θετικούς λεμφαδένες επιβάλλεται λεμφαδενικός καθαρισμός για την αφαίρεση των διηθημένων λεμφαδένων, ενώ και σε περιπτώσεις με όγκους πάχους 1-4χιλ χωρίς κλινικά ψηλαφητούς λεμφαδένες βρέθηκε ότι ο προληπτικός λεμφαδενικός καθαρισμός μπορεί να βελτιώσει την επιβίωση (αφού θεωρείται ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν μεγάλη πιθανότητα να έχουν ήδη μικρομεταστάσεις στους λεμφαδένες). Σε πολύ προχωρημένα στάδια χρησιμοποιείται συμπληρωματική θεραπεία με ιντερφερόνη (αυξάνει την επιβίωση), συστηματική χημειοθεραπεία (με μέτρια ανταπόκριση), περιοχική χημειοθεραπεία (απομονώνεται η κυκλοφορία του άκρου και διοχετεύεται χημειοθεραπευτικό σε υψηλές δόσεις – με καλή ανταπόκριση αλλά πολλές επιπλοκές) και ακτινοθεραπεία (με πτωχή ανταπόκριση).

Παρακολούθηση

Σκοπός είναι ο εντοπισμός τυχόν νέου μελανώματος (προηγούμενο μελάνωμα ανεβάζει τον κίνδυνο εμφάνισης νέου μελανώματος σε 3-5%) και ο εντοπισμός υποτροπών και μεταστάσεων. Συνιστάται η στενή παρακολούθηση των ασθενών για 5-10 έτη.

Πηγές: Medlab Ιατρικο Ινστιτουτο
The Skin Cancer Foundation

Διαβάστε επίσης

ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟ 

ΤΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (ΕΛΙΩΝ) ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

ΣΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.
• Μια ελιά που βγήκε στο σώμα σας ή ένας σπίλος που άλλαξε στο δέρμα σας χρειάζεται άμεσα διερεύνηση. Ο καρκίνος προλαμβάνεται με την ψηφιακή χαρτογράφηση
• Καλοήθεις παθήσεις και όγκοι του δέρματος. Σπίλοι, Λιπώματα, κύστεις, ιδρωταδενίτιδα, ξανθελάσματα.
• Μελάνωμα στο νύχι. Σκούρες γραμμές στα νύχια μπορεί να οφείλονται σε αιμάτωμα ή καρκίνο. Τα διαγνωστικά κριτήρια ABCDEF
• ΤΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
• Το αλφάβητο (ABCD) για να προφυλαχθούμε από το μελάνωμα
• Μελάνωμα. Τι είναι; Πώς το καταλαβαίνουμε; Θεραπεύεται;
• Τι είναι η χημειοθεραπεία; Τι κάνει στα καρκινικά κύτταρα και πόσο απαραίτητη είναι στην θεραπεία; (chemotherapy)

και 
τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος

Ποια άσκηση κάνει καλό στην υγεία μας; Συστάσεις ειδικών για να γίνουμε περισσότερο δραστήριοι

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η τακτική άσκηση που αυξάνει την καρδιακή συχνότητα στο 60%-80% της μέγιστης τιμής της, όλες ή τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας μπορεί να οδηγήσει 

• στην αύξηση των επιπέδων της HDL χοληστερόλης έως και 30% και 
• να συμβάλλει στην πρόληψη ή τη βελτίωση της υπέρτασης, 
• της αντίστασης στην ινσουλίνη και 
• του σακχαρώδη διαβήτη, 
• της παχυσαρκίας, 
• του άγχους και 
• της κατάθλιψης. 

Η τακτική άσκηση μπορεί, επίσης, να βοηθήσει τους καπνιστές να διακόψουν και να μειώσουν τον κίνδυνο εμφράγματος ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 50% ή περισσότερο, να ελαττώσει τον κίνδυνο μετεμφραγματικής θνητότητας κατά 25% και να βελτιώσει τα συμπτώματα σε ασθενείς με διαλείπουσα χωλότητα εξαιτίας περιφερικής αρτηριοπάθειας. 
Στα μη καρδιακά οφέλη περιλαμβάνονται 

• η μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου (παχέος εντέρου, προστάτη, μαστού) και 
• η ευεργετικά επίδραση στην οστεοπόρωση, 
• την αρθρίτιδα, 
• τη δυσκοιλιότητα, 
• την αϋπνία και 
• τα μετεμμηνοπαυσιακά συμπτώματα.

Ποσότητα της άσκησης

Παραδοσιακά τα προγράμματα άσκησης εστιάζονται αποκλειστικά αερόβιες δραστηριότητες, όπως το βάδισμα, το τρέξιμο, η ποδηλασία και η κολύμβηση. Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι ένα πρόγραμμα δυναμικής προπόνησης (με βάρη) είναι σημαντικό συμπλήρωμα της αερόβιας άσκησης, αυξάνει τη μυϊκή μάζα (με συνοδό αύξηση του ρυθμού του μεταβολισμού), βελτιώνει την ευαισθησία των περιφερικών ιστών στη δράση της ινσουλίνης και βοηθά στην διατήρηση της οστικής μάζας και της μυϊκής ισχύος, ώστε να προλαμβάνονται κακώσεις ή αναπηρίες. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η σωματική άσκηση δεν χρειάζεται να γίνεται με ένα παραδοσιακά δομημένο πρόγραμμα, και ότι η ενσωμάτωση της σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινή ζωή βελτιώνει αποτελεσματικά τους παράγοντες κινδύνου, το βάρος και τη μακροχρόνια πρόγνωση της καρδιαγγειακής νόσου. Αυτό μπορεί να γίνει με την ενθάρρυνση των ασθενών να χρησιμοποιούν τις σκάλες, να περπατούν όταν έχουν τη δυνατότητα, να ασχολούνται με την κηπουρική, να παίζουν με τα παιδιά κ.τ.λ.

Παραδείγματα μέτριας σωματικής δραστηριότητας:

•   Το πλύσιμο και το κέρωμα του αυτοκινήτου ή το πλύσιμο των παραθύρων ή του πατώματος για 45 λεπτά

•   Την κηπουρική, το χορό (σε κοινωνικές εκδηλώσεις), τη χρήση φτυαριού στον κήπο για 30 λεπτά

•   Το βάδισμα 2,5 χλμ. για 35 λεπτά

•   Το σπρώξιμο στο καροτσάκι του μωρού για 2,5 χλμ. ή η την ποδηλασία για 8 χλμ. για 30 λεπτά

•   Τη χρησιμοποίηση της σκάλας, το φτυάρισμα του χιονιού ή το σχοινάκι για 15 λεπτά

Η άσκηση δεν πρέπει να είναι εξαντλητική αλλά αναζωογονητική και να αυξάνει την καρδιακή συχνότητα. Τα άτομα γυμνάζονται στο σωστό επίπεδο έντασης για να μπορούν να μιλήσουν χωρίς να λαχανιάζουν αλλά η αναπνοή τους δεν επαρκή για να τραγουδήσουν (ζωηρό βάδισμα για 4-5 χλμ./ώρα, όπως όταν προσπαθούμε να προλάβουμε το λεωφορείο). Για τους ασθενείς που μπορούν και είναι πρόθυμοι να παίρνουν το σφυγμό τους, ένας λογικός στόχος είναι να ασκούνται μέχρι να φτάσουν στο 60-80% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας (220-ηλικία σε χρόνια). Επιπρόσθετα, η άσκηση δεν χρειάζεται να γίνεται όλη μια φορά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να αποκομίσουμε οφέλη για την υγεία. Είναι σημαντικό η σωματική δραστηριότητα να γίνεται σε μέτρια επίπεδα για 30 λεπτά την ημέρα, όλες ή τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας (και μπορεί σε 3 δεκάλεπτα). Τα οφέλη νια την υγεία μεγιστοποιούνται με την κατανάλωση 3500 Kcal/εβδομάδα, που είναι το ισοδύναμο μέτριας έντασης τρεξίματος ή ποδηλασίας για 1 ώρα την ημέρα.

Πρακτικά βήματα για να γίνουμε περισσότερο δραστήριοι

Είναι σημαντικό, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, να δημιουργείται το κατάλληλο περιβάλλον, που θα ενθαρρύνει τη σωματική δραστηριότητα και σε ατομικό, όμως, επίπεδο είναι αναγκαίο να ληφθεί η απαραίτητη δράση. 

Για εκείνους που δεν έχουν συνηθίσει έως τώρα να είναι σωματικά δραστήριοι, το βασικό μήνυμα είναι να κάνουν σταδιακά βήματα μέχρι να φτάσουν σε ένα κατάλληλο επίπεδο, το οποίο θα μπορεί να διατηρηθεί σε μακροχρόνια βάση.

Ένας εργαζόμενος μπορεί να αρχίσει με κάτι τόσο απλό όσο είναι το να αποβιβάζεται από το λεωφορείο μία στάση νωρίτερα από την καθιερωμένη και να περπατά την πρόσθετη αυτή απόσταση. Σταδιακά μπορεί να αυξάνει την απόσταση και να χρησιμοποιεί έναν βηματομετρητή για να ελέγχει την πρόοδο που επιτυγχάνει. 

Μια νοικοκυρά θα μπορούσε να επιλέξει να παρκάρει το αυτοκίνητό της μακριά από το μπακάλικο που θα ψωνίσει και να μεταφέρει τις σακούλες στην απόσταση αυτή. 

Για όλους τους ανθρώπους, ο καθορισμός στόχων, ίσως με τη βοήθεια ενός επαγγελματία υγείας που μπορεί να παρέχει συμβουλές σχετικά με το τι είναι κατάλληλο για τον ίδιο, είναι ένα χρήσιμο πρώτο βήμα.

Πίνακας: Αμερικάνικες και ευρωπαϊκές συστάσεις για τη σωματική δραστηριότητα για ενήλικες

Αμερικάνικες συστάσεις	Ευρωπαϊκές συστάσεις (βασισμένες στις συστάσεις του WHO3)
Τουλάχιστον 150 λεπτά/εβδομάδα σωματικής δραστηριότητας μέτριας έντασης ή 75 λεπτά/εβδομάδα έντονης αερόβιας δραστηριότητας	30 λεπτά, κατ’ελάχιστον, σωματικής δραστηριότητας μετρίας έντασης 5 ημέρες την εβδομάδα ή τουλάχιστον 20 λεπτά έντονης αερόβιας δραστηριότητα 3 ημέρες την εβδομάδα
Η δραστηριότητα θα πρέπει να γίνεται σε διαστήματα διάρκειας 10 λεπτών, τουλάχιστον, και να είναι μοιρασμένη κατά μήκος ολόκληρης της εβδομάδας	Η συνολικά επιθυμητή διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας μπορεί να επιτυγχάνεται και από διαστήματα σωματικής δραστηριότητας διάρκειας τουλάχιστον 10 λεπτών
Για να έχουν πρόσθετο όφελος οι ενήλικες θα πρέπει να αυξήσουν την αερόβια σωματική δραστηριότητα σε 300 λεπτά/εβδομάδα μέτριας έντασης ή σε 150 λεπτά/εβδομάδα έντονης δραστηριότητας Οι ενήλικες θα πρέπει ακόμα να εφαρμόζουν δραστηριότητες μυϊκής ενδυνάμωσης, μέτριας ή υψηλής έντασης, στις οποίες θα συμμετέχουν όλες οι κύριες μυϊκές ομάδες, 2 ή περισσότερες μέρες της εβδομάδας	Δραστηριότητες που αυξάνουν τη μυϊκή δύναμη και αντοχή θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις παραπάνω συστάσεις 2 έως 3 ημέρες την εβδομάδα

Δοκιμασία Κόπωσης

Στους ασθενείς με καρδιαγγειακά ή αναπνευστικά προβλήματα ή ασθενείς που διάγουν έναν καθιστικό τρόπο ζωής με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου και που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα έντονης άσκησης πρέπει να διενεργείται δοκιμασία κόπωσης.

Η απότομη έντονη σωματική δραστηριότητα, ίσως αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή άλλου μοιραίου καρδιακού επεισοδίου, ιδίως για τους ανθρώπους που κάνουν καθιστική ζωή και δεν ασκούνται τακτικά. 

Διαβάστε επίσης

• Το περπάτημα, η καλύτερη άσκηση για τους έντονους και στρεσογόνους ρυθμούς που ζούμε
• Το κολύμπι είναι υγεία. Η κολύμβηση κάνει καλό στην καρδιά, στους πνεύμονες, στους μυς, μειώνει το άγχος, δροσίζει
• Η ευεργετική άσκηση της κολύμβησης
• Ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για την Οστεοπόρωση (video)

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Καρκίνος του δέρματος που είχε στη μύτη του ο ηθοποιός Hugh Jackman (φωτο)

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (BCC) είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου του δέρματος.    

Σημάδι στη μύτη του Hugh Jackman

Πρόκειται για μια μορφή κακοήθειας του δέρματος που χαρακτηρίζεται από τοπική διήθηση και επέκταση, η οποία σπανίως μεθίσταται.

Η προέλευσή του δεν είναι από την βασική στιβάδα της επιδερμίδας, όπως δείχνει το όνομά του και όπως πιστεύετο παλαιότερα. Σήμερα πλέον είναι γνωστό ότι εκπορεύεται από το έξω επιθηλιακό έλυτρο του θυλάκου της τρίχας. Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο δεν απαντάται αυτός ο τύπος του καρκίνου στους βλεννογόνους και γενικώς στα άτριχα σημεία.  Το χαρακτηριστικό κύτταρο, έχει ένα μεγάλο βασεόφιλο πυρήνα και ελάχιστο κυτταρόπλασμα.

Τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου του δέρματος και εμφανίζεται κυρίως, σε εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία επιφάνειες και μάλιστα σε εκείνες που ο αριθμός σμηγματογόνων αδένων και τριχών είναι μεγάλος.  

Σύμφωνα με τις στατιστικές, το 86% των βασικοκυτταρικών, εμφανίζονται στο πρόσωπο και στον τριχωτό, το 7% στον τράχηλο και 7% στο υπόλοιπο σώμα. Οι πιο συχνές περιοχές που εμφανίζουν τα καρκινώματα αυτά , είναι: η μύτη (25,5%), η παρειά (16%) η περικογχική περιοχή (14%), το τριχωτό (11%) το πτερύγιο του ωτός και η προωτιαία περιοχή (11%).

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα  εμφανίζεται κλινικά, αρχικά, ως μιά ερυθρή βλατίδα που μεγεθύνεται προοδευτικά. Κύριο χαρακτηριστικό είναι η μαργαριταροειδής παρυφή. Είναι δυνατόν όμως να εμφανισθεί ως διόγκωση μαργαριταροειδούς χρώματος ή ως ένα έλκος με χαρακτηριστικό μαργαριταροειδή όχθο και εξέρυθρη βάση.  Η οριστική διάγνωση τίθεται με την ψηφιακή δερματοσκόπηση και με την ιστολογική εξέταση.

ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ

Συχνά δύο ή περισσότερες από αυτές τις μορφές καρκίνου μπορεί να συνυπάρχουν σε έναν όγκο. Επιπρόσθετα, μερικές φορές βασικοκυτταρικά καρκινώματα (BCC) μπορεί να μοιάζουν με μη καρκινικές βλάβες του δέρματος, όπως αυτές της ψωρίασης ή του εκζέματος. Είναι σκόπιμο να επισκεφθείτε έναν ειδικό για να αποκτήσετε μία σαφή διάγνωση. Παρόλα αυτά όμως αν παρατηρήσετε κάποιο προειδοποιητικό σημάδι όπως στις εικόνες ή οτιδήποτε άλλο ανησυχητικό ή επίμονη αλλαγή στο δέρμα σας, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας το συντομότερο δυνατό. 

Μια ανοικτή πληγή που αιμορραγεί, ορροροεί ή δημιουργεί κρούστες και παραμένει ανοικτή για τρεις ή περισσότερες εβδομάδες. Μια πληγή που δεν επουλώνεται είναι ένα πολύ συνηθισμένο σημάδι ενός αρχομένου Βασικοκυτταρικού καρκινώματος (BCC).

Μια ερυθρόμορφη κηλίδα ή ερεθισμένη περιοχή συχνά εμφανίζεται στο πρόσωπο, στήθος, ώμο, χέρια ή στα πόδια. Μερικές φορές η βλάβη δημιουργεί κρούστα. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί κνησμός ή πόνος και άλλες φορές να επιμένει χωρίς ενοχλήσεις.

Μια ροζ βλάβη (όγκος) με ελαφρά επηρμένα κυλινδρικά όρια και με κεντρικό εντύπωμα καλυμμένο με κρούστες. Καθώς ο όγκος ελαφρά μεγαλώνει μικρά αιμοφόρα αγγεία μπορεί να αναπτυχθούν στην επιφάνεια.

Ένα γυαλιστερό έπαρμα ή οζίδιο που είναι διαυγές ή μαργαριταροειδές και πολλές φορές είναι ροζ, κόκκινο ή λευκό. Το οζίδιο μπορεί επίσης να είναι μαύρο, ηλιοκαμένο ή καφέ, ειδικά σε άτομα με σκουρόχρωμα μαλλιά και μπορεί να συγχέεται με κανονικό σπίλο.

Μια ουλόμορφη περιοχή που είναι λευκή, κίτρινη ή κηρόχρωμη και που συχνά έχει ακαθόριστα όρια και το δέρμα από μόνο του εμφανίζεται γυαλιστερό και τεταμένο. Αν και υπάρχουν λιγότερο συχνά προειδοποιητικά στοιχεία, μπορεί να δείχνουν την παρουσία ενός επιθετικού, διηθητικού όγκου ο οποίος είναι μεγαλύτερος από ότι εμφανίζεται στην επιφάνεια.

Διακρίνουμε τέσσερις κλινικούς τύπους βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων:

1)      Το επιφανειακό βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. είναι μια ερυθηματώδης επίπεδη βλάβη με απολέπιση. Συχνά συγχέεται με έκζεμα, ακτινική κεράτωση ή μυκητίαση.

2)      Το οζώδες ή αδενοκυστικό παριστά μια οζώδη διόγκωση στο χρώμα του δέρματος με πολλές τηλαγγειεκτασίες.

3)      Το μελαγχρωματικό βασικοκυτταρικό, διαθέτει υπέρχρωση και μερικές φορές συγχέεται με μελάνωμα ή σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση.

4)      Το  σκληρωτικό (Μορφεϊκό). Εμφανίζεται ως λευκοκίτρινη πλάκα και μπορεί να παραμείνει για χρόνια χωρίς να διαγνωσθεί. Εάν διατείνει κανείς το δέρμα μπορεί να δεί τις μαργαριταροειδείς άκρες. Πολλές φορές στο κέντρο αρχίζει να υποστρέφει εμφανίζοντας ουλώδη ιστό.

Θεραπεία.

Την αποτελεσματικότερη θεραπεία προσφέρει η χειρουργική, με ποσοστά ίασης περί το 98%. Προϋπόθεση βεβαίως αποτελεί η σωστή κλινική εκτίμηση της βλάβης και ο καθορισμός των ακριβών ορίων της. Αλλες θεραπείες είναι η απόξεση, η κρυοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία ή η εξάχνωση με LASER.

ΚΡΥΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Ο όγκος καταστρέφεται με ψύξη με υγρό άζωτο, χωρίς να χρειάζεται να γίνει τομή ή αναισθησία. Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί κατά την ίδια συνεδρία για να επιβεβαιωθεί η ολική καταστροφή των κακοήθων κυττάρων. Ο όγκος καλύπτεται από κρούστες που στην συνέχεια αποκολλώνται σε διάστημα μερικών εβδομάδων.

Η κρυοχειρουργική είναι αποτελεσματική στους περισσότερους συνήθεις καρκίνους, ιδιαίτερα στα επιφανειακά βασικοκυτταρικά καρκινώματα (BCC) και είναι θεραπεία εκλογής για ασθενείς με αιμορραγικές διαταραχές ή δυσανεξία στην αναισθησία. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται λιγότερο σήμερα γιατί έχει χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας από τις χειρουργικές τεχνικές, γύρω στο 85-90% και εξαρτάται από την εμπειρία του ιατρού.

ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (PDT)

Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για ασθενείς με πολλαπλά βασικοκυτταρικά καρκινώματα. Ένας φωτοευαίσθητος παράγοντας όπως το τοπικό 5-αμινολεβουλινικό οξύ (5-ALA), εφαρμόζεται τοπικά στους όγκους και αυτό απορροφάται από τα καρκινικά κύτταρα. Την επόμενη μέρα, ο ασθενής επιστρέφει και οι συγκεκριμένες περιοχές ενεργοποιούνται με την βοήθεια ενός ειδικού μηχανήματος που εκπέμπει καθαρό φώς σε συγκεκριμένο μήκος κύματος. Επιλεκτικά, η μέθοδος αυτή καταστρέφει βασικοκυτταρικά καρκινώματα (ΒCC) ενώ συγχρόνως προκαλεί μηδαμινή βλάβη στον περιβάλλοντα υγιή ιστό. Η μέθοδος αυτή έχει ποσοστά ίασης που κυμαίνονται από 70-90%. Οι ασθενείς αποκτούν τοπική φωτοευαισθησία, για διάστημα 48 ωρών, μετά την θεραπεία και θα πρέπει να αποφευχθεί η έκθεση στον ήλιο για δύο ημέρες.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ

Ο ιατρός αφού ναρκώσει πρώτα την περιοχή με τοπική αναισθησία, χρησιμοποιεί νυστέρι για να αφαιρέσει ολόκληρο τον όγκο μαζί με την περιβάλλουσα περιοχή με όρια υγιούς δέρματος για λόγους ασφαλείας. Στη συνέχεια το δέρμα γύρω από το χειρουργικό πεδίο κλείνει με ράμματα και ο ιστός ο οποίος αφαιρείται στέλνεται στο εργαστήριο για μικροσκοπική εξέταση με σκοπό την πιστοποίηση ότι όλα τα καρκινικά κύτταρα έχουν αφαιρεθεί. Το ποσοστό επιτυχίας με αυτή την τεχνική ανέρχεται στο 90%

Η αποκατάσταση του ελλείμματος ακολουθεί τους κανόνες της Πλαστικής Χειρουργικής. Μικρές εκτομές αποκαθίστανται με απ’ ευθείας συρραφή. Για τις μεγαλύτερες ακολουθείται η κλασσική σειρά από τις απλούστερες τεχνικές προς τις πλέον σύνθετες. Τα ελεύθερα δερματικά μοσχεύματα δηλ., οι τοπικοί κρημνοί, οι μεγαλύτεροι απομεμακρυσμένοι κρημνοί.  Σ’ αυτά βεβαίως λαμβάνεται υπ’ όψιν και η ανατομική περιοχή  ύπαρξης της βλάβης.

Μετεγχειρητικά, ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται, τόσον για τον κίνδυνο τοπικής υποτροπής, όσον και για την εμφάνιση νέου επιθηλιώματος.

Άτομα που έχουν ένα Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC), βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν και άλλους καρκίνους του δέρματος, με την πάροδο του χρόνου είτε στην ίδια περιοχή είτε σε άλλη. Βρίσκονται επίσης σε μεγάλο κίνδυνο για άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος. 

Για αυτό πρέπει να κάνουν ψηφιακή δερματοσκόπηση για να μπορεί να παρακολουθείται τακτικά όχι μόνο το σημείο που θεραπεύτηκε στο παρελθόν αλλά και ολόκληρη η επιφάνεια του δέρματος. 

Τα Βασικοκυτταρικά καρκινώματα (BCC) της κεφαλής και της μύτης δημιουργούν ιδιαίτερα προβλήματα με υποτροπές, που συμβαίνουν στα  πρώτα δύο χρόνια μετά το χειρουργείο. 

Μπορεί ένας καρκίνος να υποτροπιάσει και ο ιατρός να συστήσει ένα διαφορετικό τύπο θεραπείας από αυτό που χρησιμοποιήθηκε αρχικά. Κάποιες μέθοδοι όπως η Mohs μικρογραφική χειρουργική, μπορεί να αποβεί πολύ αποτελεσματική για τις υποτροπές.

Πηγή 
Skin cancer foundation
MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟ 
ΤΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (ΕΛΙΩΝ) ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
ΣΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (καρκίνος του δέρματος), που είχε στην μύτη, ο Hugh Jackman;
• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.
• Μια ελιά που βγήκε στο σώμα σας ή ένας σπίλος που άλλαξε στο δέρμα σας χρειάζεται άμεσα διερεύνηση. Ο καρκίνος προλαμβάνεται με την ψηφιακή χαρτογράφηση
• Καλοήθεις παθήσεις και όγκοι του δέρματος. Σπίλοι, Λιπώματα, κύστεις, ιδρωταδενίτιδα, ξανθελάσματα.
• Μελάνωμα στο νύχι. Σκούρες γραμμές στα νύχια μπορεί να οφείλονται σε αιμάτωμα ή καρκίνο. Τα διαγνωστικά κριτήρια ABCDEF
• ΤΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
• Το αλφάβητο (ABCD) για να προφυλαχθούμε από το μελάνωμα
• Μελάνωμα. Τι είναι; Πώς το καταλαβαίνουμε; Θεραπεύεται;
• Τι είναι η χημειοθεραπεία; Τι κάνει στα καρκινικά κύτταρα και πόσο απαραίτητη είναι στην θεραπεία; (chemotherapy)
• και 

τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ