Τσάι μασάλα για το κρύο, ρόφημα που τονώνει, ανακουφίζει το βήχα, αποσυμφορεί το αναπνευστικό

της Θάλειας Γούτου, medlabnews.gr iatrikanea

Το τσάι Μασάλα είναι ένα ρόφημα διαδεδομένο στην Ινδία, αλλά και την ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας, το οποίο φτιάχνεται από μίγμα αρωματικών μπαχαρικών και βοτάνων.

Το τσάι μασάλα είναι κατάλληλο όταν κάποιος νιώθει ότι πάει να αρρωστήσει. Είναι τονωτικό λόγω της καφείνης που περιέχει το μαύρο τσάι και θερμαντικό για τον οργανισμό με αυτό τον δυνατό συνδυασμό των μπαχαρικών. Καθαρίζει τη βλέννα, ανακουφίζει το βήχα και αποσυμφορεί την αναπνευστική οδό. Δεν υπάρχει καλύτερο ρόφημα για το κρύο!

Το μασάλα τσάι σημαίνει τσάι με μίξη μπαχαρικών. Είναι ένα αρωματισμένο τσάι που γίνεται από τη ζύμωση μαύρου τσαγιού με μείγμα αρωματικών ινδικών μπαχαρικών και βοτάνων. Με καταγωγή από την Ινδία, το ποτό έχει κερδίσει παγκόσμια δημοτικότητα, αποτελώντας ένα χαρακτηριστικό σε πολλά καταστήματα πώλησης καφέ και τσαγιού. Παρόλο που παραδοσιακά παρασκευάζεται με ένα αφέψημα από πράσινο λοβό κάρδαμου, κανέλλα, γαρύφαλλο, αλεσμένη πιπερόριζα, και μαύρο πιπέρι μαζί με φύλλα μαύρου τσαγιού, οι εκδόσεις που κυκλοφορούν στο εμπόριο περιλαμβάνουν φακελάκια τσαγιού για έγχυση, στιγμιαία μείγματα σε σκόνη, και συμπυκνώματα. Σε πολλά σημεία, υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι το ίδιο το τσάι γίνεται με κάρδαμο, τζίντζερ, και άλλα κοινά μπαχαρικά.

Για παράδειγμα, τα περισσότερα τσάι μασάλα που φτιάχνονται ενσωματώνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα μαζί με το τζίντζερ και το κάρδαμο, δηλαδή: κανέλα, γλυκάνισος και / ή σπόροι μάραθου, πιπεριά, μοσχοκάρυδο και γαρίφαλο. Στο δυτικό κόσμο, χρησιμοποιούν το μπαχάρι, είτε για να αντικαταστήσουν είτε για να συμπληρώσουν την κανέλα και το γαρίφαλο.

Παραδοσιακά, το κάρδαμο είναι η κυρίαρχη νότα, και συμπληρώνεται από άλλα μπαχαρικά, όπως το γαρίφαλο, η πιπερόριζα, ή το μαύρο πιπέρι, με τα δύο τελευταία να προσθέτουν θερμότητα στη γεύση. Η παραδοσιακή σύνθεση των μπαχαρικών διαφέρει συχνά από το κλίμα και την περιοχή της Νότιας και Νοτιοδυτικής Ασία. Παραδοσιακά στην Ινδία, χρησιμοποιείται βουβαλίσιο γάλα για να γίνει το τσάι.

Πώς θα φτιάξετε το τσάι μασάλα

Θρυμματίζουμε σε ένα γουδί ένα ξυλάκι κανέλας, ένα καρφάκι γαρίφαλο, 5-6 κόκκους από μαύρο πιπέρι και 6-8 κάψουλες κακουλέ (κάρδαμο). Τα ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα, προσθέτουμε δύο κούπες νερό και ένα κουταλάκι του γλυκού τζίντζερ τριμμένο και τα ζεσταίνουμε σε μέτρια προς δυνατή φωτιά. Όταν το νερό πάρει βράση, αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και προσθέτουμε 4 κουταλάκια του γλυκού μαύρο δυνατό τσάι (σε φύλλα). Σκεπάζουμε με το καπάκι και αφήνουμε το τσάι να εκχυλιστεί για 3 - 5 λεπτά, ανάλογα με το πόσο «δυνατό» θέλουμε να είναι το ρόφημα. Επαναφέρουμε την κατσαρόλα σε μέτρια φωτιά, προσθέτουμε δύο κούπες γάλα πλήρες και δύο κουταλιές της σούπας ζάχαρη (ή γλυκαντικό της αρεσκείας μας), ανακατεύουμε και αφήνουμε το μείγμα να «δέσει» για 3 - 4 λεπτά. Σουρώνουμε και σερβίρουμε το τσάι Μασάλα σε κούπες ή σε φλιτζάνια του τσαγιού.

Διαβάστε επίσης

• Ποια η κατάλληλη διατροφή για το κρυολόγημα, την γρίπη, τον βήχα, το συνάχι;
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
• Mοσχοκάρυδο, ένα μπαχαρικό φάρμακο για το στομάχι, την ναυτία, την δυσπεψία, την διάρροια, τον διαβήτη, την κατάθλιψη. Πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνο;
• Τα μπαχαρικά και τα σημαντικά οφέλη που προσφέρουν στην υγεία μας
• Λινάρι, λιναρόσπορος, πλούσιος σε Ω3 λιπαρά, κατά της χοληστερίνης, της πίεσης, του διαβήτη, του καρκίνου, της δυσκοιλιότητας και των φλεγμονών
• Κουρκουμάς ή κιτρινόριζα ως αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, για τον διαβήτη, την χοληστερινη, το Αλτσχάιμερ, την ακμή, τις πανάδες
• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες

Γλυκόριζα για καταρροή, βρογχίτιδα, βήχα, καούρες, έλκος, δυσπεψία, υπόταση, ευερέθιστο έντερο, μελαγχολία.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr

Η γλυκόριζα (Glycyrrhiza glabra) έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση στον στρεπτόκοκκο (Streptococcus mutans) και το μυκοβακτήριδιο (Mycobacterium smegmatis), ακόμα και στο σταφυλόκοκκο που είναι ανθεκτικός στα αντιβιοτικά. Έχει θετική δράση σε βρογχική καταρροή, βρογχίτιδα, πνευμονία και βήχα. (Staphylococcusaureus)

Η γλυκόριζα, Glycyrrhiza glabra (γλυκύρριζα η λεία, ρεγκολίτσα και αγλυκόριζα, Αγγλικά: licorice, yashtimadhu, mithi-lakdi, mulathi, liquorice, sweetwood, licorice root) ανήκει στην οικογένεια Fabaceae. Η λέξη γλυκόριζα προέρχεται από την Ελληνική γλυκύρριζα, που σημαίνει γλυκιά ρίζα και προέρχεται από τις λέξεις "γλυκύς" + "ρίζα", ονομασία που δόθηκε από τον Διοσκουρίδη. 

Η Γλυκόριζα ή γλυκύρριζα είναι πολυετής αυτοφυής πόα, ιδιαίτερα ανθεκτική στην ξηρασία. Οι ρίζες του φυτού φτάνουν σε μήκος τα δύο ή και περισσότερα μέτρα και έχουν σαρκώδη υφή. Είναι θάμνος ύψους 50-100 εκ., με ρίζες που φτάνουν τα 1-2 μέτρα, κυλινδρικές, διακλαδισμένες και σαρκώδεις. Αυτές είναι που χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς. Οι βλαστοί του φυτού είναι όρθιοι, ραβδωτοί, ισχυροί και χνουδωτοί, τα φύλλα είναι πτεροειδή, τα άνθη του φυτού έχουν συνήθως χρώμα κυανό και εμφανίζονται στις αρχές του καλοκαιριού. Τη γλυκόριζα την συναντούμε σε μεγάλες αποικίες σε χαμηλό υψόμετρο και σε εδάφη χέρσα και ακαλλιέργητα. Διάφορες ενδείξεις δηλώνουν τη συνήθεια του φυτού αυτού να δεσμεύει το ατμοσφαιρικό άζωτο, όπως κάνουν πολλά άλλα της ίδιας οικογένειας. Η γλυκόριζα αναπτύσσεται καλύτερα σε αμμώδες έδαφος κοντά σε ρέματα και κοντά σε νερό. Συνήθως στη φύση δεν θα τη βρούμε να απέχει περισσότερο των 50 μέτρων από διαθέσιμο νερό. Δεν θα ανθίσει σε πηλώδη εδάφη και προτιμά το πλούσιο, καλό χώμα της γης κάτω από κοιλάδες ποταμών, όπου υπάρχει αφθονία υγρασίας στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, αλλά όπου το έδαφος γίνεται σκληρό εξαιτίας της ζέστης, στα τέλη του καλοκαιριού, όταν η ξηρή θερμότητα είναι πολύ ευνοϊκή για το σχηματισμό των γλυκών συστατικών της.

Προέρχεται από τη νότια Ευρώπη, Αίγυπτο και μέρη της Ασίας. Φυτό αυτοφυές που συναντάται στη Μακεδονία, τη Μικρά Ασία, τη Ρωσία, την Ισπανία την Ελλάδα και την Ιταλία. Καλλιεργείται παντού στην Ευρώπη εκτός της Σκανδιναβίας καθώς και σε Αμερική, Αυστραλία, Κίνα.

Η Γλυκόριζα είναι γνωστή από την αρχαιότητα, και την χρησιμοποιούσαν στην ιατρική.

Αρχαίοι Έλληνες, Βαβυλώνιοι, Κινέζοι και Ινδοί, την περιελάμβαναν σε διάφορα παρασκευάσματα που έφτιαχναν, προκειμένου να θεραπεύσουν το άσθμα, τα προβλήματα του λάρυγγα, τις καούρες του στομάχου, τα προβλήματα του πεπτικού, τις παθήσεις του θώρακα και του ήπατος, τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, τις τροφικές δηλητηριάσεις.

Το χρησιμοποιούσαν επίσης σαν τονωτικό και ηρεμιστικό.  Έχει βρεθεί ένας κατάλογος φαρμάκων στην Μεσοποταμία που την περιλαμβάνει και χρονολογείται από το 1200 π.Χ.  Αναφέρεται από το Θεόφραστο τον 3ο αιώνα π.Χ. ως φάρμακαο για το άσθμα. Τα φυτά της γλυκόριζας ήταν γνωστά στην κινεζική ιατρική ήδη από το 2800 π.Χ. Στο Θιβέτ θεωρήθηκε ως ένα κλασικό φαρμακευτικό. Η θεραπευτική δύναμη των ριζών της γλυκόριζας περιγράφεται στον τάφο του Αιγύπτιου φαραώ Tutanchamon (1350 π.Χ.). Η χρήση των παρασκευασμάτων γλυκόριζας για την ανακούφιση του πονόλαιμου και των βρογχικών λοιμώξεων τεκμηριώνεται για περισσότερα από 2.000 χρόνια! Ο Μέγας Αλέξανδρος προμήθευε τα στρατεύματά του με μερίδες γλυκόριζας, στη διάρκεια της πορείας του, λόγω της ιδιότητάς της να καταστέλλει τη δίψα. Αναφέρεται ότι ο Μέγας Ναπολέων για να αντιμετωπίσει το πεπτικό πρόβλημα από το οποίο υπέφερε, μασούσε σε καθημερινή βάση, ρίζες γλυκόριζας. Λέγεται μάλιστα ότι τα δόντια του είχαν μαυρίσει από το μάσημα τους.

Τον Ιούνιο του 2003, δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet μια μελέτη για την ανασταλτική δράση της γλυκόριζας κατά του SARS (Αιφνίδιου Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου) και τη γρίπη των πτηνών που σχετίζεται με τους κορονοϊούς. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι η γλυκυριζίνη (βασικό συστατικό από της ρίζες της γλυκόριζας) ήταν η πλέον δραστική ουσία στην αναστολή της αντιγραφής του ιού SARS. Επίσης, είναι μια από τις πιο ισχυρές αντιϊκές ενώσεις που έχει μελετηθεί ποτέ. Σε άλλη κλινική δοκιμή, η γλυκόριζα επέδειξε ελπιδοφόρα δραστηριότητα κατά της ατοπικής δερματίτιδας, με τοπική εφαρμογή. Επιπροσθέτως, μπορεί να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της υπερλιπιδαιμίας (υψηλό ποσό λιπών στο αίμα). Και στη θεραπεία φλεγμονών που προκαλούν υπέρχρωση του δέρματος. Ακόμη, μπορεί να είναι χρήσιμη στην πρόληψη νευροεκφυλιστικών διαταραχών και κατά της τερηδόνας.

Η σύγχρονη επιστήμη αποδίδει τις θεραπευτικές ιδιότητες του γλυκόριζου, στη γλυκυριζίνη, που περιέχει, μια ουσία που δρα ως αντιικό.

Η γλυκυριζίνη έχει βρεθεί ότι είναι 60 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη.

Με ειδική διαδικασία, από τις ρίζες της γλυκόριζας παράγεται ένα ανοιχτόχρωμο εκχύλισμα, με γλυκιά γεύση, με πολλές εφαρμογές στη σύγχρονη βιομηχανία, όπως ανέφερα πιο πάνω.

Ιδιαίτερα χρησιμοποιείται στη Βρετανία, την Ολλανδία, και τις σκανδιναβικές χώρες στην παραγωγή καραμέλας, που ανακουφίζει από τον βήχα.

Συστατικά γλυκόριζας:

-ΓΛΥΚΥΡΙΖΙΝΗ

-ΤΑΝΝΙΝΗ

-ΓΛΥΚΟΖΗ

-ΚΑΛΑΜΟΣΑΚΧΑΡΟ

-ΓΛΥΚΟΡΡΙΖΙΚΟ ΟΞΥ

-ΓΛΥΚΥΡΙΤΙΝΗ

-ΑΛΑΤΑ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ, ΜΑΓΝΗΣΙΟΥ

-ΑΣΠΑΡΑΓΙΝΗ

-ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ (ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ)

-ΕΛΑΙΑ

-ΚΕΤΟΝΕΣ

-ΚΟΥΜΑΡΙΝΕΣ

Δρα ως αποχρεμπτικό, μαλακτικό, αντιφλεγμονώδες, επενεργεί στα επινεφρίδια, είναι αντισπασμωδικό και ήπιο υπακτικό. Το βότανο είναι ωφέλιμο σε προβλήματα σπλήνας, γαστρίτιδας και πεπτικού έλκους, κολικούς και πρωτοπαθή αδρενοκορτικοειδική ανεπάρκεια. Έχει θετική δράση σε βρογχική καταρροή, βρογχίτιδα, πνευμονία και βήχα. Επίσης, επενεργεί θετικά σε προβλήματα στρες. Σε προβλήματα αρθρίτιδας όπου λαμβάνονται κορτικοειδή σκευάσματα, βοηθά για την καλύτερη λειτουργία των επινεφριδίων. Είναι διουρητική και συστήνεται κατά του διαβήτη και της χοληστερίνης.

Δράσεις της Γλυκόριζας:

• Αντιφλεγμονώδης
• Αποχρεμπτική
• Αντιβηχικό
• Πνευμονία
• Βρογχίτιδα
• Βήχα
• Ρινοφαρυγγίτιδα
• Άσθμα
• Γαστρικό έλκος
• Σπασμολυτικό
• Ευερέθιστο έντερο
• Σύνδρομο Crohn
• Αεροφαγία
• Δυσπεψία
• Πολυκυστικές ωοθήκες
• Διουρητικό
• Πέτρα στο νεφρό
• Υπερκαλιαιμία
• Χολοκυστίτιδα
• Υδρωπικία
• Βαριά μελαγχολία
• Σκληρόδερμα
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Ερπης
• Μείωση λιπώδους ιστού
• Φρεσκάδα αναπνοής

Αν και δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, η γλυκόριζα μπορεί όχι μόνο να «διώξει» την καούρα αλλά να επιλύσει το πρόβλημα. Έχει φυσικές θεραπευτικές ιδιότητες για το στομάχι, καθώς είναι ουσιαστικά ένα φυτικό αντιόξινο, αν και η κατάχρηση βέβαια μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις, ανεβάζοντας την πίεση λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς της σε γλυκοριζικό οξύ. Ένα από τα πιο δραστικά αφεψήματα που υπάρχουν για την αντιμετώπιση της γαστρίτιδας είναι η γλυκόριζα. Το βότανο αυτό παράγει μια βλέννα στο στομάχι η οποία επικάθεται στα τοιχώματά του, περιορίζοντας τις εκκρίσεις των οξέων. Η γλυκόριζα είναι ήπιο υπακτικό. Μειώνει τα επίπεδα των οξέων του στομάχου, ανακουφίζοντας έτσι από τις καούρες. Έχει σημαντική ικανότητα να θεραπεύει τα έλκη του στομάχου , επειδή επικαλύπτει με προστατευτική γέλη τα τοιχώματα. Διευκολύνει επίσης τις κινήσεις του παχέος εντέρου. Αυξάνει τη ροή τnς χολής και μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.

Η γλυκόριζα είναι μαλακτικό, εμετικό και με ήπια χαλαρωτική δράση. Περιέχει (όπως και το φασκόμηλο) ουσίες που μοιάζουν με οιστρογόνα. Στην κινέζικη ιατρική το βότανο αυτό έχει το παρατσούκλι «ο συμφιλιωτής», γιατί μπορεί να συνδυαστεί με όλα τα υπόλοιπα βότανα. Αυξάνει τις θεραπευτικές ιδιότητες των υπόλοιπων βοτάνων και μειώνει την πικρή γεύση μερικών από αυτά.

Ο χυμός από τις ρίζες δίνει την εμπορική γλυκόριζα. Χρησιμοποιείται για την κάλυψη της δυσάρεστης γεύσης άλλων φαρμάκων ή για τn δική της κατευναστική επίδραση στον επίμονο βήχα. Η αποξηραμένη ρίζα, αφού αφαιρεθεί ο πικρός φλοιός της, συστήνεται για κρυολογήματα, ερεθισμένο λαιμό και βρογχικό κατάρρου.   

Η καραμέλα γλυκόριζας σε Αγγλία και Ολλανδία  είναι μία από τις πιο δημοφιλείς μορφές ζαχαρωτών, με λίγες να περιέχουν γλυκάνισο, ενώ κυρίως περιέχουν δυόσμο, μέντα, δάφνη ή χλωριούχο αμμώνιο. Η πιο δημοφιλής γλυκόριζα στην Ολλανδία είναι γνωστή ως Zoute drop (αλμυρή γλυκόριζα), περιέχει πραγματικά πολύ λίγο αλάτι, δηλαδή χλωριούχο νάτριο. 

Η αλμυρή γεύση της είναι πιθανόν να οφείλεται στο χλωριούχο αμμώνιο και στην γλυκυριζίνη. Τα αλμυρά γλυκά είναι διαδεδομένα κυρίως στις σκανδιναβικές χώρες.

Χρησιμοποιείται ως αρωματική ουσία στον καπνό, σε τσιγάρα. Η γλυκόριζα προσθέτει στα προϊόντα καπνού μια φυσική γλυκύτητα και μια ξεχωριστή γεύση που συνδυάζεται εύκολα με τα φυσικά και τεχνητά αρωματικά συστατικά που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία καπνού. Καταστέλλει τη σκληρότητα και δεν είναι ανιχνεύσιμη ως γλυκόριζα από τον καταναλωτή. Επίσης, διευκολύνει την εισπνοή του καπνού, δημιουργώντας βρογχοδιασταλτικά, που ανοίγουν τους πνεύμονες. Το μάσημα του καπνού απαιτεί σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από το εκχύλισμα της γλυκόριζας, καθώς η έμφαση στη γλυκιά γεύση, είναι πολύ επιθυμητή.

Μασώντας τις ρίζες βοηθά στην απεξάρτηση από το τσιγάρο.

Η αποξηραμένη ρίζα της γλυκόριζας μπορεί να μασηθεί σαν γλυκό. 

Η μαύρη γλυκόριζα περιέχει περίπου 100 θερμίδες ανά ουγγιά (15 kJ / g). 

Η γλυκόριζα χρησιμοποιείται επίσης από τους ζυθοποιούς για να προσθέσει γεύση και χρώμα σε κάποιες κατηγορίες μπύρας, ενώ τα ένζυμα της ρίζας βοηθούν στην σταθεροποιήση του αφρού σε όσες μπίρες παράγονται με αυτήν.

Συνταγές με γλυκόριζα

Ζεστό ρόφημα για: βραχνάδα, κρυολόγημα, για επίμονο βήχα πονεμένο λαιμό και φαρυγγίτιδα

Σκόνη για το έλκος στομάχου, τρία κουταλάκια την μέρα

Σαν κρύο αφέψημα την πίνουν για μελαγχολία και βραχνάδα

Αφέψημα: Σιγόβρασε 30 γρ. γλυκόριζας επί 20 λεπτά σε 2 κούπες νερό. Πάρε τρεις ή τέσσερις φορές τη μέρα από 1/4 της κούπας. Μπορείς να προσθέσεις την ίδια ποσότητα και σε άλλου είδους τσάι ή αφέψημα.

Χαλαρωτικό: 1 κουταλάκι του τσαγιού σκόνη γλυκόριζας αναμειγμένη με ζάχαρη.

Γλυκόριζα για τη γαστρίτιδα και τα προβλήματα με το στομάχι:  Για να το παρασκευάσετε, θα αναμείξετε σε 1/2 λίτρο βραστό νερό μία κουταλιά της σούπας γλυκόριζα σε μορφή σκόνης, θα την αφήσετε για 10 λεπτά και ύστερα θα τη σουρώσετε. Πίνετε αυτό το τσάι κρύο, 2-3 φορές τη μέρα πριν από τα γεύματα.

Για τη ρύθμιση πεπτικών προβλημάτων μάσησε την αποξηραμένη ρίζα.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Πριν χρησιμοποιήσουμε κάποιο βότανο πρέπει να ενημερώσουμε τον γιατρό μας για αυτό πηγαίνοντας του μια λίστα με τα φάρμακα που παίρνουμε και λέγοντας τους τον λόγο που θέλουμε να πάρουμε. Η κατάχρηση προκαλεί αδυναμία στο μυϊκό σύστημα και πονοκεφάλους, είναι τοξική στο συκώτι, ρίχνει την τεστοστερόνη, κάνει κατακράτηση υγρών, πόνο στην κοιλιά. Μερικοί άνθρωποι που έτρωγαν τακτικά και σε μεγάλη ποσότητα γλυκόριζα απέκτησαν αυξημένη πίεση, πονοκεφάλους και μυϊκή αδυναμία. Δεν πρέπει να λαμβάνεται μαζί με διουρητικά, φάρμακα για την καρδιά, το σάκχαρο, μυοχαλαρωτικά, κορτικοστεροειδή, χάπια που επιδρούν στη σεροτονίνη, αντισυλληπτικά, αντιπηκτικά, λίθιο, ιντερφερόνη.  Γι' αυτό έχει καταγραφεί στον κατάλογο της αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων για να μελετηθεί αν είναι ασφαλής η χρήση της.

Διαβάστε επίσης

• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή.
• Λινάρι, λιναρόσπορος, πλούσιος σε Ω3 λιπαρά, κατά της χοληστερίνης, της πίεσης, του διαβήτη, του καρκίνου, της δυσκοιλιότητας και των φλεγμονών
• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες

MSc

Κρανιά, μαυροβεργιά, κράνα η Ελληνική υπερτροφή για καρδιά, διαβήτη, έντερο, διάρροια, πυρετό.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Τα κράνα είναι καρποί φυλλοβόλων δέντρων (κρανιά) που ευδοκιμούν κυρίως στις ορεινές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Η περίοδος ανθοφορίας του φυτού ξεκινά αρχές της άνοιξης και καρποφορεί το φθινόπωρο. 

Η κρανία φέρει όμορφους κίτρινους ανθούς και κόκκινα μούρα. 

Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διαπιστώθηκε πως τα κράνα είναι σημαντικής διατροφικής αξίας, καθώς είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά ενώ η συνολική αντιοξειδωτική τους ικανότητα είναι υψηλότερη από κάθε άλλο φρούτο με το οποίο συγκρίθηκαν.

Έρευνες απέδειξαν ότι τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ανθοκυάνες και φαινολικά παράγωγα. Σε άλλες εργαστηριακές έρευνες βρέθηκε μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe) αλλά και βιταμίνη C (103 mg/100 g), καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε ασκορβικό οξύ (4873 mg/100 g, περισσότερο από φράουλες, πορτοκάλια και ακτινίδια), καροτίνη και τανίνες. Οι ουσίες αυτές έχουν αντιοξειδωτικές και στυπτικές ιδιότητες. Αποτελούν τονωτικό του ανθρώπινου οργανισμού και ρυθμίζουν το πεπτικό σύστημα. Τα κράνα περιέχουν την υψηλότερη ποσότητα σε ανθοκυάνες σε σύγκριση με τα σμέουρα, τα βατόμουρα και τα φραγκοστάφυλα.

Oι Αρχαίοι Έλληνες τη χρησιμοποιούσαν για παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, της δυσπεψίας, και της καρδιάς διότι μπορούσε πολλές φορές να θεραπεύει αυτές τις παθήσεις. Ακόμη δίνει ενέργεια στον οργανισμό μετά από σκληρές εργασίες που τον καταπονούν. Τα κράνα επίσης περιέχουν βιταμίνες Α και C και πολλά αντιοξειδωτικά και μεταλλικά στοιχεία όπως ο σίδηρος. Επομένως δε φαίνεται περίεργο που η Κινεζική ιατρική χρησιμοποιούσε τα κράνα για αιώνες.

Τα κράνα βελτιώνουν την όραση και τη μνήμη. Τα αντιοξειδωτικά θωρακίζουν τον οργανισμό και επιβραδύνουν τη γήρανση γιατί απομακρύνουν από τα κύτταρα, τις ελεύθερες ρίζες. Τα φλαβονοειδή έχουν αντιθρομβωτική δράση και μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου πολλών χρόνιων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, το εγκεφαλικό και η στεφανιαία νόσος.

Τα Κράνα:

• αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης C, πηγή βιταμίνης E
• περιέχουν ισχυρά φυσικά αντιοξειδωτικά
• περιέχουν μηδενικά λιπαρά και χοληστερόλη

Τα κράνα είχαν την υψηλότερη τιμή αντιοξειδωτικής δραστηριότητας. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος αυτών των τιμών παρατίθενται αντίστοιχες τιμές και από άλλα είδη και ποικιλίες νωπών καρπών:

Κράνα Ντούλια1 (μεγαλόκαρπα) 54,8

Κράνα Ντούλια2 (μικρόκαρπα) 100,8

Κράνα Ηλέκτρα 99,6

Κράνα από περιοχή Νάουσας 76,1

Βερίκοκα 3,5

Φράουλες 48,0

Ροδάκινα 7,00 – 17,02

Αχλάδια 20,0 – 29,60

Κεράσια 15,5 – 41,04

Μήλα 7,0 – 32,0

Μούρα μαύρα Κ. Στυλιανίδης 61,6

Βύσσινα 32,5 – 35,3

Η Κρανιά ή κρανειά ή μαυροβεργιά είναι φυλλοβόλο δέντρο (και θάμνος). Ανήκει στα αγγειόσπερμα, στην οικογένειας των Κρανειοειδών. Χαρακτηρίζεται από πυκνό φύλλωμα. Τα άνθη της είναι κίτρινα με τέσσερα πέταλα και οι καρποί της σφαιρικοί με έντονο κόκκινο χρώμα και ξινή γεύση - ονομάζονται κράνα. Η περίοδος ανθοφορίας της είναι νωρίς την άνοιξη ενώ η περίοδος καρποφορίας της είναι τους φθινοπωρινούς μήνες, Οκτώβριο και Νοέμβριο. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή με μικρή διαφορά στο χρώμα της εσωτερικής από την εξωτερική όψη. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο φυτό στην Ευρώπη.

Η κρανιά είναι πασίγνωστη από την αρχαιότητα, από την εποχή του Ομήρου με το όνομα “Κράνεια”. Στα πολύ παλιότερα χρόνια τα κράνα πρέπει να είχαν κα μαγικές ιδιότητες, αν πιστέψουμε τον Όμηρο που βεβαιώνει ότι η φοβερή Κίρκη παρέθεσε στον Οδυσσέα και την παρέα του, για τροφή, «καρπόν κρανείας και άκυλον βάλανον», κράνα και πουρναρίσια βαλανίδια. Μάλιστα, σύμφωνα με το Θεόφραστο, το ξύλο της κρανιάς ήταν σκληρό και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν μπαστούνια, κυνηγητικές λόγχες, πολεμικά ακόντια, και τόξα. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαξαν τον Δούρειο Ίππο με ξυλεία κρανιάς από το ιερό δάσος του Απόλλωνα. H κρανιά αποτελεί ένα πολύτιμο και ενδιαφέρον είδος, καθώς από την αρχαιότητα ήταν γνωστές οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού, ενώ επειδή δεν έχει πολλούς εχθρούς και ασθένειες, μπορεί να καλλιεργηθεί ως βιολογική καλλιέργεια.

Η κρανιά ανθίζει νωρίς τον χειμώνα (Ιανουάριο-Φεβρουάριο) και η άνθηση διαρκεί περίπου 45-50 ημέρες, ενώ το ξύλο της είναι πολύ σκληρό και έχει μεγάλη αντοχή στη θραύση. Από τα αρχαία χρόνια, λόγω αυτών των ιδιοτήτων του, χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία βελών και δοράτων. Οι καρποί της είναι στυφοί στην αρχή και με την πλήρη ωρίμανση γίνονται εδώδιμοι. Έχουν πολλά αντιοξειδωτικά (φλαβονοειδή και ανθοκυάνες) με αποτέλεσμα να αποτελούν ένα πολύ σημαντικό φαρμακευτικό φυτό. Επίσης, η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C και βιταμίνη Α είναι υψηλή. Περιέχουν ακόμη τανίνες, πηκτίνες και πολλά μεταλλικά στοιχεία όπως είναι ο σίδηρος.

Τα κύρια χημικά συστατικά των κράνων είναι οι ανθοκυάνες που αποτελούν φυτικές υδατοδιαλυτές χρωστικές που ανήκουν στα φλαβονοειδή. Δίνουν στους καρπούς και στα άνθη έντονα χρώματα (πορτοκαλί, κόκκινο, μοβ, μπλε, κ.λπ.). 

Οι καρποί που περιέχουν ανθοκυάνες θεωρούνται προστατευτικοί τόσο για την καρδιά όσο και ενάντια στον διαβήτη. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις ημέρες μας τα κράνα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της διάρροιας και των εντερικών παθήσεων λόγω των τανινών που περιέχουν. Επίσης, ο φλοιός, οι βλαστοί και οι ρίζες χρησιμοποιούνται ως αντιπυρετικά. Σε χώρες της Ασίας, τα κράνα χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του διαβήτη.

Στο μεταξύ, πολύτιμο είναι και το ξύλο της κρανιάς, το οποίο και χρησιμοποιείται στην κατασκευή διαφόρων μικροκατασκευών και εργαλείων (μπαστούνια, γκλίτσες, βέργες, πίπες κ.λπ.). Από τον φλοιό προέρχεται κόκκινη βαφή, με την οποία παλαιότερα βάφονταν δέρματα, ενώ με τους καρπούς έβαφαν αβγά. Επίσης παράγεται ένα παραδοσιακό λικέρ.

Τα κράνα στην κουζίνα

Εκτός από τις θεραπευτικές ιδιότητες, οι καρποί της κρανίας χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μαρμελάδας και σάλτσας. Οι κάτοικοι της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιούν τους καρπούς του φυτού για την απόσταξη της βότκας. Στην Ελλάδα τα χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε λικέρ, ενώ στο Ιράν και στην Τουρκία, τα τρώνε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σαν σνακ. Επίσης, αποτελεί βασικό συστατικό για την παρασκευή του παραδοσιακού τούρκικου κρύου ποτού, που λέγεται kizilcik serbeti.

Tο κράνο (Cornus) και το κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon)

Tο κράνο (Cornus) συγχέεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων με τα ξενόφερτα κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon), το οποίο συγγενεύει με το μύρτιλλο. Άλλωστε οι καρποί του κράνμπερι έχουν σκούρο βυσσινί χρώμα ενώ αντίθετα το κράνο έχει κόκκινους γυαλιστερούς καρπούς και είναι πολύ πιο πλούσιο σε διατροφικά στοιχεία.

Η σύγχυση αυτή δυστυχώς έχει φέρει σε δυσμενή θέση τους παραγωγούς κράνου και προϊόντων αυτού καθώς πολλές φορές κυρίως σε καταστήματα delicatessen, κάβες και σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ πωλούνται κράνμπερι ως κράνα, τα οποία εισάγονται κυρίως από χώρες του εξωτερικού με ότι αυτό συνεπάγεται για τους ίδιους τους καλλιεργητές.

Το θέμα όπως είναι φυσικό αδυνατίζει τη θέση των καλλιεργητών οι οποίοι παλεύουν για να δώσουν στο κράνο την υπεραξία ενός σούπερ τροφίμου (ενός τροφίμου που συγκεντρώνει δηλαδή πολλά θρεπτικά, όπως η σπιρουλίνα, το ιπποφαές κλπ.).  

Η σύγχυση ωστόσο υπάρχει, όχι μόνο μεταξύ των καταναλωτών, αφού με μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο, ειδικά σε ιστοτόπους με θέματα διατροφής, μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι κράνα και κράνμπερις συγχέονται σε τέτοιο βαθμό σαν να πρόκειται για το ίδιο φρούτο!

Διαβάστε επίσης

• Μύρτιλα (blueberries) και άγρια μύρτιλα (bilberries) για το μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία, τον διαβήτη, την καρδιά, τον καρκίνο, τα μάτια, την αντιγήρανση.
• Βερίκοκο για την υγεία, την αναιμία, την δυσκοιλιότητα, την όραση, την ομορφιά και τα κουκούτσια τους για τον καρκίνο.
• ΚΕΡΑΣΙ. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ. ΧΥΜΟΣ ΑΠΟ ΚΕΡΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΠΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΥΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΣΚΗΣΗ.
• Διάβασμα, εξετάσεις και διατροφή. Τα κεράσια απαραίτητα στους μαθητές για τις εξετάσεις.

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

Βότανα που κόβουν την όρεξη, καίνε λίπος και είναι χρήσιμα για δίαιτα

της Θάλειας Γούτου, κοσμετολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Αυτά τα βότανα έχουν ιδιότητες, όπως προώθηση του μεταβολισμού, καταστολή της όρεξης ή κάψιμο του περιττού λίπους, μειώνοντας έτσι το βάρος φυσικά και με ασφάλεια. Aυτό το επιτυγχάνουν χάρη στα ένζυμα και στις βιταμίνες που περιέχουν, τα οποία «ενεργοποιούν» τόσο τα όργανα που επεξεργάζονται το λίπος (π.χ. τη χοληδόχο κύστη, που ρευστοποιεί τα λίπη) όσο και τις απεκκριτικές οδούς του οργανισμού. 

Tα βότανα από μόνα τους δεν είναι θαυματουργά. Aπλώς αποτελούν ένα ωφέλιμο συμπλήρωμα μιας ισορροπημένης δίαιτας που, ούτως ή άλλως, πρέπει να κάνετε προκειμένου να αδυνατίσετε.

Σπιρουλίνα 

Σπιρουλίνα για να καταπολεμήσουμε την βουλιμία...

Δεν έχουμε καλή διάθεση και πέφτουμε με τα μούτρα στο φαγητό; Η σπιρουλίνα είναι το καταλληλότερο βότανο στο να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση....

Σε ένα ποτήρι φρέσκο νερό ή φρέσκο χυμό διαλύετε ένα κουταλάκι σκόνη σπιρουλίνας και το πίνετε μισή ώρα πριν το φαγητό.

Πιπερόριζα (τζίντζερ)

Το τζίντζερ, η αλλιώς πιπερόριζα, θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά βότανα παγκοσμίως. Ιδιαίτερα στην Ασία, αποτελεί μέρος της καθημερινής διατροφής, επειδή βοηθά στην πέψη και δυναμώνει τον ανθρώπινο οργανισμό.

Μειώνει τη συσσώρευση λίπους. Μια μελέτη το Σεπτέμβριο του 2011, αξιολόγησε τον αντίκτυπο του τζίντζερ στην απορρόφηση λίπους. Αρουραίοι έλαβαν ημερήσιες δόσεις πιπερόριζας για οκτώ εβδομάδες. Η θεραπεία αυτή διευκόλυνε την πέψη του λίπους και αύξησε τα επίπεδα ενέργειας. Αυτές οι αλλαγές, εμπόδισαν τη συσσώρευση του λίπους στο σώμα.

Aloe Vera

Η Aloe Vera είναι γνωστή για την ενυδατική δράση της αλλά και ως θεραπεία για τα εγκαύματα. Όταν λαμβάνεται ως συμπλήρωμα διατροφής, η αλόη βέρα έχει πολλά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης βάρους φυσικά και υγιεινά. Διεγείρει τον μεταβολικό ρυθμό του σώματος αναγκάζοντας το σώμα να καταναλώνει “φυσικά” περισσότερη ενέργεια. Ο χυμός βελτιώνει επίσης την πέψη και καθαρίζει τον πεπτικό σωλήνα.

Αγριοσταφίδα

Αγριοσταφίδα ή φυτολάκκα ή για άλλους κρεμέζι.

Η αγριοσταφίδα λοιπόν είναι ένα αποτελεσματικό βότανο για την καταπολέμηση του τοπικού πάχους διότι η δράση της είναι λιποδιαλυτική.

Παρασκευάζουμε έγχυμα αγριοσταφίδας και πίνουμε ένα φλιτζάνι την ημέρα...

Η αγριοσταφίδα δεν ενδείκνυται για μεγάλες δόσεις και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης

Γύρη μελισσών 

Η γύρη είναι μια εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών. Αυξάνει το επίπεδο της ενέργειας και τονώνει το μεταβολισμό. Επίσης βοηθά στην προώθηση της καλής πέψης.

Καφεΐνη 

Υπάρχουν πολλές μελέτες που τεκμηριώνουν την επίδραση αδυνατίσματος της καφεΐνης. Η καφεΐνη βοηθά τη διαδικασία της καύσης λιπών αναστέλλοντας την παραγωγή της φωσφοδιεστεράσης, ένα ένζυμο που αποτρέπει την κατανομή του λίπους. Η κατανάλωση καφεΐνης να πρέπει να γίνεται με μέτρο.

Καυτερές πιπεριές τσίλι

Αναφερόμαστε περισσότερο σε τρόφιμα που περιέχουν καψαϊκίνη. Η καψαϊκίνη βοηθά στη “θερμογένεση”. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν καψαϊκίνη, ως μέρος των γευμάτων τους ή ως συμπλήρωμα διατροφής, αύξαναν τον μεταβολισμό τους. Αυτό είναι καλή είδηση ​​για όσες επιθυμούν να χάσουν βάρος, επειδή υψηλός μεταβολισμός σημαίνει καύση περισσότερου λίπους. 

Μάραθος

Ο μάραθος είναι ένα παραδοσιακό γνωστό βότανο αδυνατίσματος. Είναι κατάλληλος για την τόνωση και την αύξηση του μεταβολισμού. Βοηθά στην απώλεια βάρους και στην καύση του λίπους. Ο μάραθος είναι επίσης ένα εξαιρετικό διουρητικό και έτσι βοηθά στην απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα.

Πράσινο Τσάι

Το πράσινο τσάι κερδίζει δημοτικότητα όχι μόνο για τα οφέλη στην υγεία αλλά και για το γεγονός ότι είναι ένα βότανο κατάλληλο για αδυνάτισμα. Το πράσινο τσάι ενισχύει την ικανότητα του σώματος να κάψει λίπος και να αυξήσει το μεταβολικό ρυθμό, με αποτέλεσμα να καούν περισσότερες θερμίδες. Επίσης, αυξάνει την οξείδωση του λίπους. Τέλος μπορεί να μειώσει την “απορρόφηση – πέψη” του λίπους από τον οργανισμό.

Διαβάστε επίσης

• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες
• Το λεμόνι, οι ευεργετικές του ιδιότητες κατά του καρκίνου, της πίεσης, το αναπνευστικό, την χοληστερίνη, την δυσπεψία αλλά και την ομορφιά.
• Φουσκώματα, πόνος και κράμπες στην κοιλιά, διάρροια ή δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλονται σε ευερέθιστο έντερο ή σπαστική κολίτιδα. Πως η δίαιτα, το στρες και η άσκηση επηρεάζουν την λειτουργία του εντέρου;
• Χάστε τα παραπανίσια κιλά τρώγοντας. Έξυπνες τεχνικές για να κόψετε την όρεξη.
• Το μέλι έχει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και καταπολέμηση της παχυσαρκίας. 

Πεπτικό έλκος με καούρες, πόνο, δυσφορία ψηλά στη κοιλιά. Τι ΔΕΝ κάνει να τρώτε; Ροφήματα που ωφελούν

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το πεπτικό έλκος είναι η διάβρωση του βλεννογόνου του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου. 

Έχετε πυρετό; Ποιες οι αιτίες που τον προκαλούν; Aντιπυρετικά βότανα. Τι ΔΕΝ πρέπει να φάτε;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο πυρετός είναι όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι μεγαλύτερη από το κανονικό. Τα όρια φυσιολογικής θερμοκρασίας, έχουν θεσπισθεί με βάση το σημείο του σώματος στο οποίο μετράται η θερμοκρασία του.

Έτσι για μέτρηση της θερμοκρασίας στην κοιλότητα της μασχάλης, η φυσιολογική θερμοκρασία ορίζεται στο εύρος μεταξύ των 36,2 C – 36,9 C.  Γιά μέτρηση στο ορθό, η  θερμοκρασία κυμαίνεται από 36,1 C  το πρωί έως 37,4 C αργά το απόγευμα. Στη στοματική κοιλότητα κυμαίνεται από 35,9 C – 37,2 C. Στα παιδιά, η θερμοκρασία πάνω από 38.C υποδηλώνει πυρετό. Η θερμοκρασία μπορεί να κυμαίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν αποτελεί πάντοτε ένδειξη σοβαρής ασθένειας. Ο πυρετός πρέπει να φθάσει τους 42.C για να προκαλέσει βλάβη. Αυτό είναι πολύ σπάνιο. 

Η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, γίνεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Για την ακρίβεια στον υποθάλαμο (τμήμα του εγκεφάλου), ευρίσκεται το αντίστοιχο κέντρο.

Κατά την εμφάνιση πυρετού, το θερμορρυθμιστικό κέντρο διεγείρεται μεταφέροντας προς τα άνω τα επίπεδα θερμοκρασίας του σώματος. Η διέγερση του κέντρου σχετίζεται με την κυκλοφορία στο αίμα, ειδικών ουσιών, γνωστών ως πυρετογόνα. Αυτά απελευθερώνονται πρωτίστως από μικρόβια, ιούς και προϊόντα καταστροφής ιστών.

Τι προκαλεί πυρετό;

Ο πυρετός δεν είναι αρρώστια, είναι σύμπτωμα (όπως, για παράδειγμα, ο βήχας) που οφείλεται σε πολλά αίτια.

Ποιες είναι οι αιτίες του πυρετού;

• Λοιμώδεις νόσοι (ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις όπως κοροναϊός, γρίπη, πνευμονία, γαστρεντερίτιδα, λοιμώδης μονοπυρήνωση κ.α.) Ορισμένοι τύποι λοιμώξεων που οδηγούν σε πυρετό περιλαμβάνουν:

- ιογενή (που προκαλείται από έναν ιό) - περίπου εννέα στα δέκα παιδιά με πυρετό θα έχουν μια ιογενή ασθένεια, όπως το κρύωμα, τη γρίπη ή τη γαστρεντερίτιδα

- βακτηριακή (προκαλείται από βακτήρια) - όπως ορισμένες λοιμώξεις του αυτιού, η πνευμονία ή λοιμώξεις των ούρων.

• Ασθένειες του ανοσοποιητικού συστήματος (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγγειΐτιδες, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, νόσος του Still κ.α. )

• Κακοήθεια (κυρίως λέμφωμα, λευχαιμίες)

Φάρμακα και χρήση ουσιών (παραισθησιογόνα, δηλητηρίαση με κοκαϊνη, οπιούχα)

• Θρομβοεμβολικές νόσοι (πνευμονική εμβολή, εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, έμφραγμα)

• Καταστροφή ιστών (εγχειρήσεις, ραβδομυόλυση)

• Ηλιακό έγκαυμα

Ορισμένα άτομα δεν αντιλαμβάνονται την ύπαρξη πυρετού ή καταβάλλονται λίγο από την παρουσία του. Όμως σε άλλους, ο πυρετός γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτός και μάλιστα μπορεί ενδεχομένως να συνοδεύεται και από κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Κακουχία

• Καταβολή των δυνάμεων

• Λάμποντες οφθαλμοί («γυαλιστερά μάτια»)

• Ταχυκαρδία

• Ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή)

• Ζεστή επιδερμίδα

• Κρύα άκρα

• Στεγνή γλώσσα και καλυμένη με λευκωπό επίχρισμα

• Ξηρά χείλη

• Δίψα

• Κεφαλαλγία

• Ναυτία

• Μυαλγίες

• Ρίγος

• Φρίκια (ρίγη μαζί με δριμύ αίσθημα ψύχους)

• Ελάττωση της ποσότητας των αποβαλλομένων ούρων

• Σκούρα ούρα (αύξηση της πυκνότητάς τους)

Η εκτίμηση του πυρετού πρέπει να γίνεται πάντα με τη χρήση θερμομέτρου και όχι με την αίσθηση της αφής.

Πρέπει να γνωρίζετε για τον πυρετό

Η θερμοκρασία του παιδιού σας θα ανεβοκατεβαίνει περίπου κάθε τέσσερις ώρες. Αυτό αποτελεί τη φυσική μέθοδο του σώματος για την καταπολέμηση μιας μόλυνσης. Αντιπυρετικά φάρμακα μπορεί να μην έχουν καμία συνέπεια στη θερμοκρασία του παιδιού σας ή μειώνουν τη θερμοκρασία μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό είναι φυσιολογικό και δεν πρέπει να προκαλέσει ανησυχία.

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο πυρετός ακόμα και όταν φτάσει τους 41οC προκαλεί εγκεφαλικές βλάβες. Κάποιες περιπτώσεις εγκεφαλοπάθειας οφείλονται στις συγκεκριμένες λοιμώξεις, των οποίων ένα από τα συμπτώματα είναι και ο πυρετός. Δεν είναι όμως ο πυρετός αυτός που προκαλεί την εγκεφαλοπάθεια.

Τα μέτρα ανακούφισης σε περίπτωση πυρετού, περιλαμβάνουν:

–   Χορήγηση αντιπυρετικών. Ενδείκνυται σε πυρετό άνω των 38.5 C.

–   Αποφεύγεται ο βαρύς ρουχισμός.

–  Η θερμοκρασία του χώρου πρέπει να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα.

–   Συστήνεται η λήψη υγρών, κυρίως νερού και τσαγιού, προς αποφυγή της αφυδάτωσης.

–  Δροσερά επιθέματα (κομπρέσες) πάνω στο μέτωπο και στους βουβώνες, είναι υποβοηθητικά

– Το χλιαρό λουτρό (θερμοκρασία του ύδατος είναι μόλις ανεκτή από τον ασθενή) είναι αποτελεσματικό. Η διάρκειά του οφείλει να είναι τουλάχιστον 15 – 20 λεπτά.

– Σε εμφάνιση ρίγους (τρέμουλο) το λουτρό αναβάλλεται. Στην περίπτωση αυτή συστήνεται  η παραμονή του ασθενούς στο κρεββάτι και το σκέπασμα του με κουβέρτα.

–  Αν  παρατηρείται εξάνθημα οπουδήποτε στο σώμα, ή έμετοι, ή το παιδί εμφανίζει κακοδιαθεσία, θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα από παιδίατρο.

–  Ομοίως στους ενήλικες, πυρετός που μετά την αρχική αντιμετώπιση σε επίπεδο πρώτων βοηθειών εξακολουθεί να επιμένει, οφείλει ο πάσχων να καταφεύγει σε ιατρική εξέταση.

–  Πυρετός που έχει μετρηθεί στην μασχαλιαία κοιλότητα και έχει ευρεθεί άνω των 41,5 C, είναι δυνητικά επικίνδυνος και απαιτεί την άμεση εξέταση του πάσχοντα από ιατρό και την ενδεχόμενη μεταφορά του σε νοσοκομείο.

Αν ο πυρετός δεν υποχωρεί μετά από 1-2 εικοσιτετράωρα, τότε ο ασθενής πρέπει να απευθυνθεί στον οικογενειακό του ιατρό ή σε τμήμα επειγόντων περιστατικών. 

Ανάλογα με την αιτία του πυρετού θα ζητηθούν διαγνωστικές εξετάσεις και θα ξεκινήσει κατάλληλη αγωγή (αντιβιοτικά, στοχευμένη θεραπεία κ.α).

Τι δεν πρέπει να φάτε αν έχετε πυρετό;

. Ανθυγιεινά φαγητά: Τα φαγητά που δεν έχουν βιταμίνες θα καταπονήσουν τον οργανισμό σας ακόμα περισσότερο και θα καταρρακώσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Έτσι δεν πρέπει να σας περνά ούτε σαν ιδέα από το μυαλό το έτοιμο- γρήγορο φαγητό.

. Σοκολάτα και γενικότερα γλυκά: Έρευνες που έχουν επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι η σοκολάτα και γενικότερα οι τροφές που περιέχουν ζάχαρη μπορούν να αυξήσουν τον πυρετό αλλά και την διάρκεια του.

. Αλκοόλ: Το αλκοόλ σε αυτή την περίπτωση είναι απαγορευτικό! Ειδικά αν πίνετε αντιπυρετικά μπορεί να δημιουργήσει αλλεργική αντίδραση στον οργανισμό σας ή απλά να μείωση την δράση τους.

. Κόκκινο κρέας: Για τις δύσκολες μέρες του πυρετού καλό θα ήταν να προτιμήσετε πιο ελαφριές τροφές και όχι τροφές, όπως, το κόκκινο κρέας που είναι δύσκολες στην πέψη.

Τα αντιπυρετικά βότανα

Ορισμένα ροφήματα βοτάνων βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Για την προετοιμασία των ροφημάτων, βράζετε το νερό και, στη συνέχεια, ρίχνετε μέσα για 3-4 λεπτά ένα κουταλάκι από το βότανο. Σουρώνετε και πίνετε. Φροντίστε να μην υπερβείτε τα τρία ροφήματα την ημέρα.

Αποτελεσματικά αντιπυρετικά βότανα είναι τα εξής:

το φασκόμηλο, το καγιέν, η ασκληπιάδα, τα άνθη σαμπούκου, η φλούδα και τα φύλλα της ιτιάς, η λομπέλια, η σμεουριά, η αχίλλεια, το τήλιο, το θυμάρι, η αγγελική, η καλέντουλα, το φλισκούνι και η κιγχόνη.


- Για βήχα και καταρροή προτιμήστε τα άνθη σαμπούκου


- Για πονοκέφαλο και λαιμό προτιμήστε θυμάρι


- Για μειωμένη όρεξη και φλεγμονές επιλέξτε αχίλλεια


- Αν τέλος ο πυρετός προέρχεται από ένα κοινό κρυολόγημα επιλέξτε καγιέν ή αγγελική

Θυμάρι: Το θυμάρι έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιπυρετικές ιδιότητες. Επίσης, διευκολύνει την αναπνευστική λειτουργία. Βοηθά να πέσει ο πυρετός, κυρίως όταν αυτός παρουσιάζεται σε συνδυασμό με πονοκέφαλο, βήχα και πονόλαιμο.

Σαμπούκος: Τα άνθη του σαμπούκου είναι ευεργετικά για τον πυρετό που εκδηλώνεται μετά από ένα κρυολόγημα με βήχα και καταρροή. Ο σαμπούκος έχει την ιδιότητα να προκαλεί εφίδρωση, γεγονός που βοηθά στη μείωση της υψηλής θερμοκρασίας του σώματος. Επίσης, τονώνει την άμυνα του οργανισμού και βοηθά στην απόχρεμψη.

Ιτέα (ιτιά): Η φλούδα και τα φύλλα της ιτιάς χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές τους δράσεις. Περιέχουν σαλικυλικό οξύ, δηλαδή είναι σαν την ασπιρίνη σε μικρές δόσεις. Θεωρούνται αποτελεσματικά αντιπυρετικά, κυρίως όταν ο πυρετός συνοδεύεται από πόνους σε όλο το σώμα (στα κόκαλα και τους μυς).

Μέντα: Βοηθά ως αντιπυρετικό, κυρίως όταν ο πυρετός εκδηλώνεται σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως η ναυτία, οι δερματικοί ερεθισμοί και ο πονοκέφαλος. Έχει την ιδιότητα να «δροσίζει» τον οργανισμό, γεγονός που βοηθά στην πτώση του πυρετού. Πρέπει, όμως, να ξέρετε ότι η μέντα απαγορεύεται εάν κάνετε ομοιοπαθητική, επειδή παρεμποδίζει τη δράση των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Aχίλλεια (ή αχίλλειος): Τα φύλλα αυτού του βοτάνου ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, καταπολεμούν τις φλεγμονές και εξισορροπούν το μεταβολισμό. Η αχίλλεια συστήνεται όταν ο πυρετός συνοδεύεται από γενικότερη κακοδιαθεσία, μειωμένη όρεξη, δυσπεψία και καούρες.

ΠΡΟΣΟΧΗ

- Ο πυρετός θέλει ανάπαυση, κατανάλωση πολλών υγρών, καλό αερισμό των χώρων που κινούνται οι ασθενείς, καθώς και παραμονή στο σπίτι για τουλάχιστον ένα με δύο εικοσιτετράωρα μετά την υποχώρηση του πυρετού.

- Ένα άτομο με πυρετό, πρέπει να έχει περιορισμένη επαφή με το περιβάλλον του, και κυρίως ηλικιωμένους, εγκύους και μικρά παιδιά. Όποιος φροντίζει για τον ασθενή με πυρετό, πρέπει να πλένει συχνά τα χέρια του με ζεστό νερό και σαπούνι ή με τα ειδικά αντισηπτικά σκευάσματα.

Διαβάστε επίσης

Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε.

Μπορεί να έχετε κοροναϊό χωρίς να έχετε πυρετό;

Έχετε πυρετό; Ποιες οι αιτίες που τον προκαλούν; Aντιπυρετικά βότανα. Τι ΔΕΝ πρέπει να φάτε;