Ο όζος του Θυρεοειδούς είναι καλοήθης ή κακοήθης (καρκίνος); Πως αντιμετωπίζονται οι θυρεοειδικοί όζοι;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Όζος του θυρεοειδούς είναι ένα «εξόγκωμα» σε ένα φυσιολογικό αδένα. Οι όζοι είναι πολύ συχνοί και έχει υπολογισθεί ότι μία στις 12 με 15 γυναίκες και ένας στους 45 με 50 άνδρες έχουν όζο στον θυρεοειδή.

Από τους ασθενείς που είναι ασυμπτωματικοί, εάν εξετασθούν με υπερηχοτομογράφο, το 50 με 70% έχουν όζο. Λιγότερο από το 5% αυτών θα έχουν κακοήθεια, ενώ οι περισσότεροι είναι κύστεις.
Οι πιο συχνοί τύποι καλοηθών όζων είναι αδενώματα, κύστεις και θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Λιγότερο συχνοί τύποι είναι η υποξεία θυρεοειδίτιδα, η θυρεοειδίτιδα του Riedel. Το 60% των κακοηθών όζων είναι θηλώδες καρκίνωμα. Το καρκίνωμα αυτό είναι καλά διαφοροποιημένο και έχει καλή πρόγνωση. Οι αλλαγές στη φωνή (βράγχος), η ταχεία αύξηση του μεγέθους ενός μορφώματος στον τράχηλο, ο επίμονος πόνος στην περιοχή, αποτελούν αιτίες άμεσης παραπομπής σε χειρουργό ενδοκρινών αδένων. Σε περίπτωση εμφάνισης συριγμού, ο ασθενής πρέπει να απευθύνεται σε ειδικό ακόμα και την ίδια ημέρα. Μονήρεις συμπαγείς μάζες στον θυρεοειδή είναι εξαιρετικά σπάνιες στα παιδιά, όταν όμως παρατηρούνται κατά 80% είναι κακοήθεις και σε ποσοστό 80% υπάρχει και λεμφαδενική συμμετοχή.

Οι περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς είναι ασυμπτωματικοί. Μπορούν να παρουσιαστούν ως ψηλαφητή μάζα στον τράχηλο ή να δώσουν την αίσθηση τάσης στην περιοχή. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις παρουσιάζεται πόνος ή δυσκαταποσία.

Η παρουσία των όζων αυξάνεται κατά 10 φορές μετά από υπερηχογράφημα , εγχείρηση η νεκροψία. Με την πάροδο της ηλικίας η συχνότητα των θυρεοειδικών όζων από τους οποίους το 50% είναι ψηλαφητά μονήρεις αυξάνεται, είναι δε τέσσερις φορές πιο συχνοί στις γυναίκες. Η διάγνωση και θεραπεία του μονήρους είναι ίδια με εκείνη ενός κυρίαρχου όζου η ενός όζου που έχει διαφορετική σύσταση από τους άλλους σε πολυοζώδεις βρογχοκήλες.

Από το ιστορικό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αφού είναι γνωστό ότι οι θυρεοειδικοί όζοι που εμφανίζονται σε μικρές και μεγάλες ηλικίες έχουν αυξημένη πιθανότητα να είναι κακοήθεις. Σε μία πρόσφατη μελέτη τα παιδιά που εμφανίζουν ψυχρό όζο στο θυρεοειδή έχουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο σε σύγκριση με τους ενήλικες . Η εμφάνιση μονήρους όζου στους άνδρες έχει επίσης αυξημένη επίπτωση εμφάνισης κακοήθειας. Η γρήγορη ανάπτυξη του όζου και συμπτώματα τοπικής διήθησης αυξάνουν την πιθανότητα κακοήθειας αλλά λίγοι ασθενείς έχουν αυτά τα συμπτώματα. Η έκθεση σε εξωτερική ακτινοβολία του τραχήλου ή του θώρακος σε χαμηλές ή υψηλές δόσεις αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καλοήθων ή κακοήθων θυρεοειδικών όζων. Μετά από δόσεις 200-500 rads οι όζοι του θυρεοειδούς εμφανίζεται με συχνότητα 2% το χρόνο φθάνοντας στο peak σε 15-25 χρόνια. Οι θερμοί όζοι είναι συνήθως καλοήθεις αλλά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Ένας ψηλαφητός ψυχρός όζος σε N. Graves είναι ύποπτος για κακοήθεια.

Όζοι, 1 εκατοστού, μπορεί εύκολα να ανευρεθούν εκτός εάν βρίσκονται βαθιά η κατασκευή του τραχήλου είναι τέτοια που δεν μας επιτρέπει την εύκολη ψηλάφηση. Η εξέταση του ασθενούς με θυρεοειδικό όζο πρέπει να περιλαμβάνει μια προσεκτική εκτίμηση του όζου εάν είναι σκληρός, ομαλός εάν συμφύεται με τους υποκείμενους η υπερκείμενους ιστούς εάν είναι μονήρης η εάν υπάρχουν και άλλοι όζοι δηλαδή είναι ένας κυρίαρχος στα πλαίσια οζώδους βρογχοκήλης. Ακόμα αναζητούνται ψηλαφητοί τραχηλικοί λεμφαδένες περιπτώσεις στις οποίες η κακοήθεια είναι πολύ αυξημένη.

Όταν διαπιστώνεται όζος πρέπει να απαντηθούν 3 ερωτήματα:

1 Αν είναι καλοήθης ή κακοήθης.

2 Αν είναι λειτουργικά ανενεργής, δηλαδή ψυχρός, ή εάν παράγει μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, δηλαδή είναι θερμός, και

3 Αν λόγω του μεγέθους και της θέσης του δημιουργεί προβλήματα, πιέζοντας παρακείμενα όργανα και σχηματισμούς, όπως:

α) την τραχεία, προκαλώντας δύσπνοια,

β) τον οισοφάγο, προκαλώντας δυσχέρεια στην κατάποση, και

γ) το λάρυγγα ή νεύρα, με αποτέλεσμα δυσκολία στην ομιλία και βράγχος φωνής. Μετά από εξέταση και το κατάλληλο εργαστηριακό έλεγχο η συνήθης απάντηση είναι όχι σε όλα. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ένας ή περισσότεροι όζοι μικρού ή μετρίου μεγέθους, που είναι ανενεργοί, δεν παράγουν δηλαδή θυρεοειδικές ορμόνες και δεν προκαλούν πιεστικά φαινόμενα. Σπάνια ο όζος υπερλειτουργεί, παράγοντας ανεξέλεγκτα πολλές θυρεοειδικές ορμόνες, με αποτέλεσμα ο/η ασθενής να έχει υπερθυρεοειδισμό, οπότε και εργαστηριακά παρατηρείται αύξηση της T4 ή/και της T3 και πάρα πολύ χαμηλή TSH (Θυρεοειδοτρόπος Ορμόνη). Στο σπινθηρογράφημα απεικονίζεται ο όζος που υπερλειτουργεί και καλείται θερμός (αυτόνομος). Εάν υπερλειτουργούν πολλοί όζοι, έχουμε την ¨πολυοζώδη τοξική βρογχοκήλη¨

Ο παρακλινικός έλεγχος περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των ορμονών το υπερηχογράφημα, το σπινθηρογράφημα και την βιοψία με λεπτή βελόνα.
Με τον ορμονολογικό έλεγχο θα εκτιμηθεί εάν ο ασθενής είναι ευθυρεοειδικός υπερ-υποθυρεοειδικός και αυτό γίνεται κυρίως με τον προσδιορισμό της TSH και με την μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών.
Δυσλειτουργία του θυρεοειδούς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κακοήθειας αλλά αυτό είναι πιο σπάνιο.

Το υψηλής ευκρίνειας υπερηχογράφημα έχει την ικανότητα να μετρά τον όγκο του αδένα και τον αριθμό και το μέγεθος των όζων που υπάρχουν. Η διακριτική ικανότητα φθάνει στο ανιχνεύει όζους 2-4 χιλ. Ανάλογα με τη σύσταση τους οι όζοι διακρίνονται σε συμπαγείς, κυστικοί και μεικτοί δηλαδή με συμπαγή και κυστικά στοιχεία. Οι καθαρά κυστικοί όζοι είναι πάρα πολύ σπάνιοι. Αν και το υπερηχογράφημα δεν μας βοηθά στον διαχωρισμό καλοήθων και κακοήθων όζων περισσότεροι όζοι με κακοήθεια είναι συμπαγείς, ακανόνιστοι και υποηχογενείς. Αποτιτανώσεις υπάρχουν σε 10-15% όλων των όζων και εάν εντοπίζονται στη περιφέρεια του όζου είναι υπέρ της καλοήθειας ενώ εάν υπάρχουν στικτές αποτιτανώσεις μέσα στον όζο είναι πιθανόν να πρόκειται για θηλώδες καρκίνωμα.

Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς δείχνει το σχήμα, το μέγεθος και τη λειτουργία του αδένα και των οζιδίων αυτού, χρησιμοποιώντας ελάχιστες ποσότητες ραδιοφαρμάκου, όπως το ιώδιο. Εφόσον το οζίδιο προσλαμβάνει το ραδιενεργό ιώδιο χαρακτηρίζεται ως «θερμός όζος» και είναι σχεδόν πάντα καλοήθης. Στην αντίθετη περίπτωση, δηλαδή όταν το οζίδιο προσλαμβάνει ελάχιστα ή καθόλου το ραδιοφάρμακο σε σχέση με τον υπόλοιπο θυρεοειδή, τότε ονομάζεται «ψυχρός όζος». Οι ψυχροί όζοι του θυρεοειδούς μπορεί να είναι ή και να μην είναι κακοήθεις. Το σπινθηρογράφημα δεν μπορεί να μας διαχωρίσει εάν ένας όζος είναι καλοήθης η κακοήθης αλλά μπορεί να μας δώσει την πληροφορία εάν υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες ο όζος να έχει κακοήθεια. Είναι γνωστό ότι το 15% περίπου των ψυχρών είναι κακοήθεις ενώ οι χλιαροί όζοι που αντιπροσωπεύουν το 10% των όζων έχουν 6% πιθανότητα κακοήθειας ενώ το 5% των θερμών όζων εμφανίζουν κακοήθεια πάρα πολύ σπάνια.

Η παρακέντηση διά λεπτής βελόνης του οζιδίου του θυρεοειδούς παρέχει τη δυνατότητα για μικροσκοπική εξέταση (βιοψία). Με τη μέθοδο αυτή μπορούμε να καθορίσουμε με ακρίβεια 90% την πιθανότητα καρκίνου στο οζίδιο. Η βιοψία με λεπτή βελόνα ( FNA ) έγινε πρωταρχική εξέταση στη πλειονότητα των ασθενών με μονήρη όζο γιατί είναι ασφαλής φθηνή και μας κατευθύνει ποιοι ασθενείς θα πρέπει να χειρουργηθούν Τα αποτελέσματα τα οποία μπορούμε να πάρουμε όταν το υλικό της βιοψίας είναι ικανοποιητικό είναι Καλοήθης, κακοήθης απροσδιόριστο (ύποπτο). Η ακρίβεια της μεθόδου φθάνει το 70-97 % και εξαρτάται από την εμπειρία του γιατρού που κάνει την βιοψία και την ικανότητα του κυτταρολόγου να αξιολογεί τα ευρήματα που υπάρχουν. Η πλειονότητα των αποτελεσμάτων (75%) είναι αρνητικά για κακοήθεια και αφορούν Ν. Hashimoto και κολλοειδή βρογχοκήλη. Τα ψευδώς αρνητικά κυτταρολογικά αποτελέσματα είναι 1-6% και αφορούν κυρίως μη ικανοποιητική λήψη υλικού η λάθος διάγνωση. Τα λάθη αυτά γίνονται κυρίως σε όζους που είναι μικρότεροι του 1 εκ η μεγαλύτεροι 4 εκ, αιμορραγικούς όζους η πολυοζωδεις βρογχοκήλες όπου θα πρέπει να γίνονται πολλές βιοψίες και ενδεχομένως υπό υπερηχογραφική κάλυψη. Μια ανεπαρκής λήψη υλικού είναι μια αιτία για να έχει κανείς ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα και αυτό αφορά το 20% των βιοψιών όπου λίγα μόνο κύτταρα υπάρχουν και είναι αδύνατο η στήριξη μιας ασφαλούς διάγνωσης.

Επανάληψη της βιοψίας είναι δυνατό στο 50% των περιπτώσεων να δώσει υλικό για διάγνωση.

Οι περισσότερες περιπτώσεις ανεπαρκούς υλικού αφορούν απλές κύστης ή εκφυλίσεις αδενωμάτων και η ανεπάρκεια οφείλεται στα λίγα κύτταρα που περιέχονται σ’αυτά. Θετικά κυτταρολογικά αποτελέσματα έχουμε στο 5-10% των περιπτώσεων και τα ψευδώς θετικά κυμαίνονται μεταξύ 3-6%. Τα αδιευκρίνιστα η ύποπτα αποτελούν το 20% περίπου και αφορούν περιπτώσεις θυλακιωδών νεοπλασμάτων. Η πιο συχνή καλοήθης κυτταρολογική εικόνα είναι του κολλοειδούς όζου που εμφανίζουν τα μακροθυλακιώδη αδενώματα. Η πιο συχνή κακοήθης διάγνωση είναι του θηλώδους καρκινώματος. Στη κατηγορία των αδιευκρίνιστων η ύποπτων παρασκευασμάτων είναι το μικροθυλακιώδες αδένωμα, εμβρυϊκό αδένωμα το αδένωμα από κύτταρα Hurthle. H ακρίβεια της βιοψίας με χονδρή ή λεπτή βελόνα από πολλά κέντρα είναι η ίδια γι αυτό η βιοψία με χονδρή βελόνα έχει καταργηθεί. Όπως προαναφέραμε η ακρίβεια της βιοψίας με λεπτή βελόνα φθάνει το 80-97%, η ειδικότητα 90-98% και η ευαισθησία το 80-90%. 

Πως αντιμετωπίζονται οι θυρεοειδικοί όζοι;

Εφόσον με τις παραπάνω εξετάσεις θεωρήσουμε ότι το οζίδιο είναι καλοήθης, τότε ο ασθενής παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης λαμβάνει την ορμόνη του θυρεοειδούς ως θεραπεία καταστολής του οζιδίου. Σε λίγες περιπτώσεις το οζίδιο συνεχίζει να αυξάνει σε μέγεθος ή προκαλεί αίσθημα πίεσης στο λαιμό, οπότε και αφαιρείται.

Ακόμα και αν υπάρχει υπόνοια κακοήθειας, τότε ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο και αφαιρείται σχεδόν όλος ο θυρεοειδής (σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή), διότι πάντοτε παραμένουν ελάχιστα υπολείμματα.

Η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς δεν πρέπει να μας φοβίζει αφού δεν έχει καμιά σχέση με τον καρκίνο σε κάποιο άλλο μέρος του σώματός μας. Η πρόγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς είναι εξαιρετικά καλή επειδή θεραπεύεται εύκολα με τη χειρουργική επέμβαση. Στο χειρουργείο αφαιρείται όλος ο θυρεοειδής αδένας καθώς και όσοι λεμφαδένες της περιοχής παρουσιάζονται διογκωμένοι. Με την πρόοδο της χειρουργικής επιστήμης, η αφαίρεση του θυρεοειδούς αποτελεί μια απλή επέμβαση, εξαιρετικά ασφαλής και γίνεται διαμέσου μιας πολύ μικρής τομής, με γενική ή τοπική αναισθησία. Ο ασθενής έχει ελάχιστο πόνο και παραμένει στο νοσοκομείο μία ή το πολύ δύο ημέρες. Επιπλέον, στην περίπτωση καρκίνου του θυρεοειδούς, έξι εβδομάδες μετά την εγχείρηση χρησιμοποιούμε ραδιενεργό ιώδιο για να καταστρέψουμε τυχόν εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα. 

Η θεραπευτική αντιμετώπιση και στρατηγική του Καρκίνου του Θυρεοειδούς εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου και από την επέκταση του σε άλλους ιστούς και όργανα. Οι θεραπευτικές επιλογές είναι οι εξής:

• H χειρουργική αφαίρεση όλου ή σχεδόν όλου του αδένα, και αν είναι δυνατόν και των γειτονικών λεμφαδένων. Μετά την επέμβαση, ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει για όλη του τη ζωή θυροξίνη σε μεγάλες δόσεις για να υποκαταστήσει τις θυρεοειδικές ορμόνες που δεν μπορεί πλέον να παράγει και να προλάβει μελλοντικές υποτροπές.
• Χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου στον ασθενή για να καταστραφεί τυχόν υπόλειμμα του αδένα μετά τη χειρουργική αφαίρεση ή δευτεροπαθείς εστίες του καρκίνου σε λεμφαδένες ή άλλα όργανα και μέρη του σώματος.
• Εξωτερική ακτινοβόληση: μπορεί να είναι ευεργετική ειδικά σε ασθενείς με προχωρημένη νόσο οι οποίοι δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
• Χημειοθεραπεία: μπορεί να είναι ευεργετική μόνο σε ασθενείς με Αναπλαστικό Καρκίνο του Θυρεοειδούς.

Όλοι οι ασθενείς που χειρουργούνται για οζίδιο θυρεοειδούς οφείλουν να λαμβάνουν φάρμακο με την ορμόνη του θυρεοειδούς δια βίου.

Διαβάστε επίσης

• Παχαίνει ο υποθυρεοειδισμός; Tι είναι η Hashimoto. Ποια τα συμπτώματα, η διάγνωση και η θεραπεία.
• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Τι προκαλούν, πώς ανιχνεύονται και πώς αντιμετωπίζονται
• Κούραση, υπνηλία, κατάθλιψη και δυσκοιλιότητα, μπορεί να οφείλεται σε θυρεοειδίτιδα Hashimoto;
• Πότε πρέπει να γίνεται ο υπέρηχος του θυρεοειδούς; Τι δείχνει και τι προετοιμασία απαιτείται;

Tο Ιδιωτικό Πολυιατρείο Ηλιούπολης απέκτησε ο Όμιλος Affidea

medlabnews.gr iatrikanea

Ο Όμιλος Affidea, ο μεγαλύτερος ιδιωτικός πάροχος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Ευρώπη, επιταχύνει την αναπτυξιακή στρατηγική του, επενδύοντας στην ανάπτυξη νέων κέντρων και εξαγορών, με στόχο να επεκτείνει το δίκτυο και χαρτοφυλάκιο των υπηρεσιών του προς όφελος των εξεταζόμενων του.

Πρόσφατα ολοκλήρωσε την εξαγορά ενός εγνωσμένου πολυιατρείου στα Νότια Προάστια, και συγκεκριμένα του Ιδιωτικού Πολυιατρείου Ηλιούπολης, προσθέτοντας ακόμα ένα πλήρως εξοπλισμένο ιατρικό κέντρο στο δίκτυό του.  Το Ιδιωτικό Πολυιατρείο Ηλιούπολης (Χαρ. Τρικούπη 12), που ιδρύθηκε από τον κ. Φώτιο Πατσουράκο, Καρδιολόγο-Αρχίατρο, Πρόεδρο Ένωσης Καρδιολόγων Ελλάδος, Α΄ Αντιπρόεδρο Ι.Σ.Α., δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά από το 1993, παρέχοντας όλο το φάσμα των διαγνωστικών και ιατρικών εξετάσεων, με προσήλωση στην υψηλή ποιότητα και αξιοπιστία.

Στο Πολυιατρείο λειτουργούν τμήματα όπως Καρδιολογικό, Ενδοκρινολογικό-Διαβητολογικό, Δερματολογικό-Αφροδισιολογικό, Αγγειοχειρουργικό, Πνευμονολογικό, Νεφρολογικό, Ορθοπαιδικό, Ουρολογικό, Χειρουργικό, Γυναικολογικό, Γαστρεντερολογικό, Νευρολογικό, Φυσικής Ιατρικής, Υπερήχων αγγείων (Triplex) και οργάνων σώματος, Αιματολογικό και τμήμα μαστού. Επίσης έχει αναπτύξει φυσιοθεραπευτικό τμήμα για αθλητές για αποκατάσταση κινητικών προβλημάτων και αθλητικών κακώσεων και γενικά μυοσκελετικών παθήσεων. Το Μικροβιολογικό εργαστήριο καλύπτει όλο το φάσμα των εργαστηριακών εξετάσεων, ρουτίνας και εξειδικευμένες, που απαιτούνται για τη διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία των εξεταζόμενων, όπως αναλύσεις αίματος και ούρων αλλά και εξετάσεις μοριακού ελέγχου για κληρονομικές καρδιοπάθειες ή γενετικές ανωμαλίες.

Ο κ. Θεόδωρος Καρούτζος, Διευθύνων Σύμβουλος Affidea Ελλάδος, ανέφερε σχετικά: «Για τον Όμιλο Affidea, η ολοκλήρωση της εξαγοράς αποτελεί ένα ακόμη ορόσημο της επιτυχημένης στρατηγικής και επιχειρηματικής ανάπτυξής του, καθώς συνεχίζεται η περαιτέρω επέκταση του δικτύου της Affidea στην Αττική, με στόχο την καλύτερη πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον εξετάζουμε συνεχώς πιθανές εξαγορές για να ενισχύσουμε το δίκτυο και τη διαφοροποίηση των υπηρεσιών μας, προκειμένου να καλύψουμε πιο αποτελεσματικά τις ανάγκες των ασθενών και των ιατρών».

Από την πλευρά του, ο κ. Φώτιος Πατσουράκος, Καρδιολόγος-Αρχίατρος, Πρόεδρος Ένωσης Καρδιολόγων Ελλάδος, Α΄ Αντιπρόεδρος Ι.Σ.Α, δήλωσε: «Είναι μεγάλη τιμή να ανήκουμε πλέον στον Πανευρωπαϊκό Όμιλο Affidea και να μοιραζόμαστε τις βέλτιστες πρακτικές. Η τεχνογνωσία, μακροχρόνια εμπειρία και δέσμευσή μας για υπηρεσίες υγείας υψηλών προδιαγραφών θα ενσωματωθούν με επιτυχία στην προσφορά ενός προηγμένου παρόχου υγείας, όπως η Affidea. Για εμάς, αυτή η εξαγορά σηματοδοτεί μια νέα πνοή και εποχή στην οποία όλη η ομάδα είναι αφοσιωμένη».

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Καρκίνος του δέρματος που είχε στη μύτη του ο ηθοποιός Hugh Jackman (φωτο)

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (BCC) είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου του δέρματος.    

Σημάδι στη μύτη του Hugh Jackman

Πρόκειται για μια μορφή κακοήθειας του δέρματος που χαρακτηρίζεται από τοπική διήθηση και επέκταση, η οποία σπανίως μεθίσταται.

Η προέλευσή του δεν είναι από την βασική στιβάδα της επιδερμίδας, όπως δείχνει το όνομά του και όπως πιστεύετο παλαιότερα. Σήμερα πλέον είναι γνωστό ότι εκπορεύεται από το έξω επιθηλιακό έλυτρο του θυλάκου της τρίχας. Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο δεν απαντάται αυτός ο τύπος του καρκίνου στους βλεννογόνους και γενικώς στα άτριχα σημεία.  Το χαρακτηριστικό κύτταρο, έχει ένα μεγάλο βασεόφιλο πυρήνα και ελάχιστο κυτταρόπλασμα.

Τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου του δέρματος και εμφανίζεται κυρίως, σε εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία επιφάνειες και μάλιστα σε εκείνες που ο αριθμός σμηγματογόνων αδένων και τριχών είναι μεγάλος.  

Σύμφωνα με τις στατιστικές, το 86% των βασικοκυτταρικών, εμφανίζονται στο πρόσωπο και στον τριχωτό, το 7% στον τράχηλο και 7% στο υπόλοιπο σώμα. Οι πιο συχνές περιοχές που εμφανίζουν τα καρκινώματα αυτά , είναι: η μύτη (25,5%), η παρειά (16%) η περικογχική περιοχή (14%), το τριχωτό (11%) το πτερύγιο του ωτός και η προωτιαία περιοχή (11%).

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα  εμφανίζεται κλινικά, αρχικά, ως μιά ερυθρή βλατίδα που μεγεθύνεται προοδευτικά. Κύριο χαρακτηριστικό είναι η μαργαριταροειδής παρυφή. Είναι δυνατόν όμως να εμφανισθεί ως διόγκωση μαργαριταροειδούς χρώματος ή ως ένα έλκος με χαρακτηριστικό μαργαριταροειδή όχθο και εξέρυθρη βάση.  Η οριστική διάγνωση τίθεται με την ψηφιακή δερματοσκόπηση και με την ιστολογική εξέταση.

ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ

Συχνά δύο ή περισσότερες από αυτές τις μορφές καρκίνου μπορεί να συνυπάρχουν σε έναν όγκο. Επιπρόσθετα, μερικές φορές βασικοκυτταρικά καρκινώματα (BCC) μπορεί να μοιάζουν με μη καρκινικές βλάβες του δέρματος, όπως αυτές της ψωρίασης ή του εκζέματος. Είναι σκόπιμο να επισκεφθείτε έναν ειδικό για να αποκτήσετε μία σαφή διάγνωση. Παρόλα αυτά όμως αν παρατηρήσετε κάποιο προειδοποιητικό σημάδι όπως στις εικόνες ή οτιδήποτε άλλο ανησυχητικό ή επίμονη αλλαγή στο δέρμα σας, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας το συντομότερο δυνατό. 

Μια ανοικτή πληγή που αιμορραγεί, ορροροεί ή δημιουργεί κρούστες και παραμένει ανοικτή για τρεις ή περισσότερες εβδομάδες. Μια πληγή που δεν επουλώνεται είναι ένα πολύ συνηθισμένο σημάδι ενός αρχομένου Βασικοκυτταρικού καρκινώματος (BCC).

Μια ερυθρόμορφη κηλίδα ή ερεθισμένη περιοχή συχνά εμφανίζεται στο πρόσωπο, στήθος, ώμο, χέρια ή στα πόδια. Μερικές φορές η βλάβη δημιουργεί κρούστα. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί κνησμός ή πόνος και άλλες φορές να επιμένει χωρίς ενοχλήσεις.

Μια ροζ βλάβη (όγκος) με ελαφρά επηρμένα κυλινδρικά όρια και με κεντρικό εντύπωμα καλυμμένο με κρούστες. Καθώς ο όγκος ελαφρά μεγαλώνει μικρά αιμοφόρα αγγεία μπορεί να αναπτυχθούν στην επιφάνεια.

Ένα γυαλιστερό έπαρμα ή οζίδιο που είναι διαυγές ή μαργαριταροειδές και πολλές φορές είναι ροζ, κόκκινο ή λευκό. Το οζίδιο μπορεί επίσης να είναι μαύρο, ηλιοκαμένο ή καφέ, ειδικά σε άτομα με σκουρόχρωμα μαλλιά και μπορεί να συγχέεται με κανονικό σπίλο.

Μια ουλόμορφη περιοχή που είναι λευκή, κίτρινη ή κηρόχρωμη και που συχνά έχει ακαθόριστα όρια και το δέρμα από μόνο του εμφανίζεται γυαλιστερό και τεταμένο. Αν και υπάρχουν λιγότερο συχνά προειδοποιητικά στοιχεία, μπορεί να δείχνουν την παρουσία ενός επιθετικού, διηθητικού όγκου ο οποίος είναι μεγαλύτερος από ότι εμφανίζεται στην επιφάνεια.

Διακρίνουμε τέσσερις κλινικούς τύπους βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων:

1)      Το επιφανειακό βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. είναι μια ερυθηματώδης επίπεδη βλάβη με απολέπιση. Συχνά συγχέεται με έκζεμα, ακτινική κεράτωση ή μυκητίαση.

2)      Το οζώδες ή αδενοκυστικό παριστά μια οζώδη διόγκωση στο χρώμα του δέρματος με πολλές τηλαγγειεκτασίες.

3)      Το μελαγχρωματικό βασικοκυτταρικό, διαθέτει υπέρχρωση και μερικές φορές συγχέεται με μελάνωμα ή σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση.

4)      Το  σκληρωτικό (Μορφεϊκό). Εμφανίζεται ως λευκοκίτρινη πλάκα και μπορεί να παραμείνει για χρόνια χωρίς να διαγνωσθεί. Εάν διατείνει κανείς το δέρμα μπορεί να δεί τις μαργαριταροειδείς άκρες. Πολλές φορές στο κέντρο αρχίζει να υποστρέφει εμφανίζοντας ουλώδη ιστό.

Θεραπεία.

Την αποτελεσματικότερη θεραπεία προσφέρει η χειρουργική, με ποσοστά ίασης περί το 98%. Προϋπόθεση βεβαίως αποτελεί η σωστή κλινική εκτίμηση της βλάβης και ο καθορισμός των ακριβών ορίων της. Αλλες θεραπείες είναι η απόξεση, η κρυοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία ή η εξάχνωση με LASER.

ΚΡΥΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Ο όγκος καταστρέφεται με ψύξη με υγρό άζωτο, χωρίς να χρειάζεται να γίνει τομή ή αναισθησία. Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί κατά την ίδια συνεδρία για να επιβεβαιωθεί η ολική καταστροφή των κακοήθων κυττάρων. Ο όγκος καλύπτεται από κρούστες που στην συνέχεια αποκολλώνται σε διάστημα μερικών εβδομάδων.

Η κρυοχειρουργική είναι αποτελεσματική στους περισσότερους συνήθεις καρκίνους, ιδιαίτερα στα επιφανειακά βασικοκυτταρικά καρκινώματα (BCC) και είναι θεραπεία εκλογής για ασθενείς με αιμορραγικές διαταραχές ή δυσανεξία στην αναισθησία. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται λιγότερο σήμερα γιατί έχει χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας από τις χειρουργικές τεχνικές, γύρω στο 85-90% και εξαρτάται από την εμπειρία του ιατρού.

ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (PDT)

Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για ασθενείς με πολλαπλά βασικοκυτταρικά καρκινώματα. Ένας φωτοευαίσθητος παράγοντας όπως το τοπικό 5-αμινολεβουλινικό οξύ (5-ALA), εφαρμόζεται τοπικά στους όγκους και αυτό απορροφάται από τα καρκινικά κύτταρα. Την επόμενη μέρα, ο ασθενής επιστρέφει και οι συγκεκριμένες περιοχές ενεργοποιούνται με την βοήθεια ενός ειδικού μηχανήματος που εκπέμπει καθαρό φώς σε συγκεκριμένο μήκος κύματος. Επιλεκτικά, η μέθοδος αυτή καταστρέφει βασικοκυτταρικά καρκινώματα (ΒCC) ενώ συγχρόνως προκαλεί μηδαμινή βλάβη στον περιβάλλοντα υγιή ιστό. Η μέθοδος αυτή έχει ποσοστά ίασης που κυμαίνονται από 70-90%. Οι ασθενείς αποκτούν τοπική φωτοευαισθησία, για διάστημα 48 ωρών, μετά την θεραπεία και θα πρέπει να αποφευχθεί η έκθεση στον ήλιο για δύο ημέρες.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ

Ο ιατρός αφού ναρκώσει πρώτα την περιοχή με τοπική αναισθησία, χρησιμοποιεί νυστέρι για να αφαιρέσει ολόκληρο τον όγκο μαζί με την περιβάλλουσα περιοχή με όρια υγιούς δέρματος για λόγους ασφαλείας. Στη συνέχεια το δέρμα γύρω από το χειρουργικό πεδίο κλείνει με ράμματα και ο ιστός ο οποίος αφαιρείται στέλνεται στο εργαστήριο για μικροσκοπική εξέταση με σκοπό την πιστοποίηση ότι όλα τα καρκινικά κύτταρα έχουν αφαιρεθεί. Το ποσοστό επιτυχίας με αυτή την τεχνική ανέρχεται στο 90%

Η αποκατάσταση του ελλείμματος ακολουθεί τους κανόνες της Πλαστικής Χειρουργικής. Μικρές εκτομές αποκαθίστανται με απ’ ευθείας συρραφή. Για τις μεγαλύτερες ακολουθείται η κλασσική σειρά από τις απλούστερες τεχνικές προς τις πλέον σύνθετες. Τα ελεύθερα δερματικά μοσχεύματα δηλ., οι τοπικοί κρημνοί, οι μεγαλύτεροι απομεμακρυσμένοι κρημνοί.  Σ’ αυτά βεβαίως λαμβάνεται υπ’ όψιν και η ανατομική περιοχή  ύπαρξης της βλάβης.

Μετεγχειρητικά, ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται, τόσον για τον κίνδυνο τοπικής υποτροπής, όσον και για την εμφάνιση νέου επιθηλιώματος.

Άτομα που έχουν ένα Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC), βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν και άλλους καρκίνους του δέρματος, με την πάροδο του χρόνου είτε στην ίδια περιοχή είτε σε άλλη. Βρίσκονται επίσης σε μεγάλο κίνδυνο για άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος. 

Για αυτό πρέπει να κάνουν ψηφιακή δερματοσκόπηση για να μπορεί να παρακολουθείται τακτικά όχι μόνο το σημείο που θεραπεύτηκε στο παρελθόν αλλά και ολόκληρη η επιφάνεια του δέρματος. 

Τα Βασικοκυτταρικά καρκινώματα (BCC) της κεφαλής και της μύτης δημιουργούν ιδιαίτερα προβλήματα με υποτροπές, που συμβαίνουν στα  πρώτα δύο χρόνια μετά το χειρουργείο. 

Μπορεί ένας καρκίνος να υποτροπιάσει και ο ιατρός να συστήσει ένα διαφορετικό τύπο θεραπείας από αυτό που χρησιμοποιήθηκε αρχικά. Κάποιες μέθοδοι όπως η Mohs μικρογραφική χειρουργική, μπορεί να αποβεί πολύ αποτελεσματική για τις υποτροπές.

Πηγή 
Skin cancer foundation
MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟ 
ΤΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (ΕΛΙΩΝ) ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
ΣΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (καρκίνος του δέρματος), που είχε στην μύτη, ο Hugh Jackman;
• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.
• Μια ελιά που βγήκε στο σώμα σας ή ένας σπίλος που άλλαξε στο δέρμα σας χρειάζεται άμεσα διερεύνηση. Ο καρκίνος προλαμβάνεται με την ψηφιακή χαρτογράφηση
• Καλοήθεις παθήσεις και όγκοι του δέρματος. Σπίλοι, Λιπώματα, κύστεις, ιδρωταδενίτιδα, ξανθελάσματα.
• Μελάνωμα στο νύχι. Σκούρες γραμμές στα νύχια μπορεί να οφείλονται σε αιμάτωμα ή καρκίνο. Τα διαγνωστικά κριτήρια ABCDEF
• ΤΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
• Το αλφάβητο (ABCD) για να προφυλαχθούμε από το μελάνωμα
• Μελάνωμα. Τι είναι; Πώς το καταλαβαίνουμε; Θεραπεύεται;
• Τι είναι η χημειοθεραπεία; Τι κάνει στα καρκινικά κύτταρα και πόσο απαραίτητη είναι στην θεραπεία; (chemotherapy)
• και 

τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Υστερεκτομή τι είναι; Χρειάζονται τεστ Παπανικολάου οι γυναίκες που έχουν χειρουργηθεί;

του Γιώργου Μονεμβασίτη *, M.D., medlabnews.gr

Η υστερεκτομή είναι μια εγχείρηση αφαίρεσης της μήτρας. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο τράχηλος της μήτρας αφαιρείται καθώς και σε ορισμένες περιπτώσεις αφαιρούνται επίσης οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες.

Ο όρος υστερεκτομή προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «ύστερον» που σημαίνει μήτρα και «εκτομή» που σημαίνει εκτομή ή αφαίρεση. Σε περιπτώσεις καρκίνου ή κάποιας άλλης παθολογίας, δυστυχώς, δεν υπάρχει σχεδόν καμία άλλη επιλογή από την αφαίρεση της μήτρας. Κάθε χρόνο, υφίστανται υστερεκτομή περίπου 500.000 γυναίκες. 

Οι ενδείξεις για την επέμβαση περιλαμβάνουν καλοήθεις ή κακοήθεις μεταβολές του τοιχώματος ή της κοιλότητας της μήτρας και ανωμαλίες του τραχήλου (συμπεριλαμβανομένων ενδομήτριου καρκίνου, τραχηλικού καρκίνου, βαριάς δυσλειτουργικής αιμορραγίας, μεγάλων ή αιμορραγούντων ινομυωμάτων, πρόπτωσης της μήτρας, ή βαριάς ενδομητρίωσης). 

Η προσπέλαση για την εκτομή μπορεί να είναι είτε κοιλιακή ή κολπική. Η κοιλιακή προσπέλαση είναι η συνηθέστερα χρησιμοποιούμενη για την εξαίρεση μεγάλων όγκων όταν πρόκειται να αφαιρεθούν επίσης οι ωοθήκες και οι ωαγωγοί· και όταν υπάρχει ανάγκη εξέτασης των παρακείμενων πυελικών δομών, όπως των τοπικών λεμφαδένων. Η κολπική υστερεκτομή είναι κατάλληλη, όταν το μέγεθος της μήτρας είναι μικρότερο εκείνου των 12 εβδομάδων κύησης, δεν υπάρχει υποψία οποιασδήποτε άλλης ενδοκοιλιακής παθολογίας και όταν ο χειρουργικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την αποκατάσταση κυστεοκήλης, εντεροκήλης ή ορθοκήλης.

Είδη υστερεκτομής απεικονίζονται παρακάτω. Οι σκιασμένες περιοχές δείχνουν τα μέρη του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος που έχουν αφαιρεθεί.

Μερική ή υφολική υστερεκτομή

Συνεπάγεται μόνον την αφαίρεση του άνω μέρους της μήτρας, διατηρώντας τον τράχηλο της μήτρας, τις σάλπιγγες και τις ωοθήκες.

Ολική ή υστερεκτομή

Συνεπάγεται την αφαίρεση της μήτρας και του τράχηλου της μήτρας, ενώ διατηρούνται οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες.

Ολική υστερεκτομή με εκτομή της ωοθήκης και της σάλπιγγος Συνεπάγεται την αφαίρεση της μήτρας και του τράχηλου της μήτρας, μαζί και ενός ή και των δύο ωοθηκών και των σαλπίγγων.

Μετά από μια υστερεκτομή η γυναίκα δεν εμμηνορροεί πλέον και δε μπορεί να μείνει έγκυος. Η υστερεκτομή εκτελείται τις πιο πολλές φορές για τη θεραπεία παθήσεων όπως η ακατάσχετη αιμορραγία, τα ινώματα, η ενδομητρίωση ή η πρόπτωση. Σ’ ένα μικρό αριθμό περιπτώσεων, η υστερεκτομή αποτελεί μέρος της θεραπευτικής αγωγής για καρκίνους όπως είναι ο καρκίνος της μήτρας ή ο καρκίνος των ωοθηκών. 

Αν η ασθενής ήταν εμμηνοπαυσιακή πριν από την επέμβαση, η υστερεκτομή δεν προκαλεί καμιά ιδιαίτερη μεταβολή παρά μόνο την εξαφάνιση των συμπτωμάτων τα οποία είχαν καταστήσει αναγκαία την επέμβαση.

Αν η ασθενής δεν ήταν εμμηνοπαυσιακή και οι ωοθήκες δεν αφαιρεθούν, η υστερεκτομή προκαλεί εξαφάνιση της περιόδου και απουσία δυνατότητας εγκυμοσύνης, όμως ο ορμονικός κύκλος συνεχίζεται. Αν οι ωοθήκες έχουν αφαιρεθεί, η υστερεκτομή προκαλεί εμμηνόπαυση η οποία ενδεχομένως θα διορθωθεί χάρη σε ορμονοθεραπεία υποκατάστασης.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος μια υστερεκτομή να προκαλεί αύξηση βάρους, διαταραχές ψυχικής διάθεσης και σεξουαλικότητας. Η μήτρα και ο τράχηλός της δεν παρεμβαίνουν στη σεξουαλικότητα και η αφαίρεσή τους δεν μεταβάλλει το μήκος του κόλπου.

Χρειάζονται τεστ Παπανικολάου οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή

Είναι σημαντικό να μιλούν οι γυναίκες με το γιατρό τους για τα μελλοντικά τεστ Παπανικολάου. Οι γυναίκες θα χρειάζονται ακόμη τακτικά διαγνωστικά επιχρίσματα κόλπου (όπου ένα δείγμα κυττάρων περισυλλέγεται από το άκρο του γυναικείου κόλπου) εάν έχουν ακόμη τον τράχηλο της μήτρας, είχαν υποβληθεί σε υστερεκτομή σαν μέρος θεραπευτικής αγωγής για γυναικολογικό καρκίνο (δηλαδή του τραχήλου της μήτρας, των ωοθηκών, τού ενδομητρίου, του γυναικείου κόλπου), εάν είχε ποτέ διαπιστωθεί μια σοβαρή ανωμαλία σ’ ένα τεστ Παπανικολάου ή αν δεν είχανε κάνει ποτέ τεστ Παπανικολάου. 

• Εάν έχει γίνει υφολική υστερεκτομή (έχει δηλαδή αφαιρεθεί μόνο το σώμα της μήτρας και έχει μείνει ο τράχηλος) και βέβαια χρειάζεται τεστ Παπανικολάου.
• Εάν η υστερεκτομή έγινε για κακοήθεια, χρειάζεται παρακολούθηση με τεστ Παπανικολάου για το ενδεχόμενο εμφάνισης αλλοιώσεων στον κόλπο.
• Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις με ιστορικό προκαρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας στο παρελθόν ή σε κάθε περίπτωση, που έγινε μεν η υστερεκτομή για άλλο λόγο (π.χ. ινομυώματα, αιμορραγίες, ενδομητρίωση), αλλά βρέθηκαν στη βιοψία αλλοιώσεις από HPV στον τράχηλο.
• Μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που έχει γίνει ολική υστερεκτομή για καλοήθη πάθηση και δεν υπήρξε ιστορικό με αλλοιώσεις από HPV, δεν συνιστάται κυτταρολογικός έλεγχος του κόλπου.

Σε περίπτωση που η γυναίκα δεν γνωρίζει τι είδος υστερεκτομής είχε υποβληθεί, τι γίνεται;

Πολλές γυναίκες δε γνωρίζουν ακριβώς σε τι είδος υστερεκτομής είχαν υποβληθεί γι αυτό είναι σημαντικό να το μάθουν από το γιατρό τους. Εάν ο γιατρός τους δεν έχει στο ιστορικό τους στοιχεία για την εγχείρηση τότε μπορεί να χρειάζεται μια εξωτερική εξέταση ή ένα γυναικολογικό υπέρηχο ή ένα επίχρισμα (δείγμα κυττάρων).

* Ο Γιώργος Μονεμβασίτης είναι Μαιευτήρας-Γυναικολόγος.

Επ. Καθηγητής Παν/μίου Cornell, H.Π.Α., 
Εξειδικευτής στην Ουρογυναικολογία και Χειρουργική Χαλάρωσης Πυέλου.

Διαβάστε επίσης

• ΠΑΠ ΤΕΣΤ, ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ
• Παθήσεις Του Μαστού
• Νόσος Paget, μια σπάνια μορφή καρκίνου μαστού.
• YΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣΤΟΥ. ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ; ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑ ΤΗΝ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ;
• Πως αναπτύσσεται ο καρκίνος της μήτρας; Η σημασίας της πρόληψης. Το τεστ ΠΑΠ και η θεραπεία.
• Πόσο σοβαρή μπορεί να είναι η τραχηλίτιδα της μήτρας, τι την προκαλεί και πώς αντιμετωπίζεται;
• Human Papillomaviruses (HPV). Kονδυλώματα - μυρμηκιες