MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA: Θυρεοειδής

Responsive Ad Slot

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θυρεοειδής. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θυρεοειδής. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Καλσιτονίνη. Η σημασία της στον καρκίνο του θυρεοειδή και σε άλλους καρκίνους;

Δεν υπάρχουν σχόλια 0

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea
Η καλσιτονίνη, επίσης, γνωστή ως θυρεοκαλσιτονίνη είναι μια πολυπεπτιδική ορμόνη με  32 αμινοξέα  που παράγεται σε ανθρώπους, κυρίως από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (C-κύτταρα) του θυρεοειδούς. Προκαλεί μείωση του ασβεστίου στο αίμα (Ca2) μέσω της παραθυρεοειδούς ορμόνης (ΡΤΗ).

Η δράση της είναι τελείως ξεχωριστή από τις θυρεοειδικές ορμόνες Τ3 και Τ4, καθώς εστιάζεται στη ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα, το οποίο και παρεμποδίζει να ανέλθει σε παθολογικά υψηλές τιμές.

Η καλσιτονίνη είναι μια πολυπεπτιδική ορμόνη, η δράση της οποίας αποκρυπτογραφήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 και ανταποκρίνεται εκκρινόμενη από τα C-κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα, μειώνοντας τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου στο πλάσμα. Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας, η καλσιτονίνη εντοπίστηκε σε μεγάλες ποσότητες σε ασθενείς με μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς και μέχρι σήμερα αποτελεί τον κλασικό δείκτη της νεοπλασίας αυτής, ενώ οι τιμές της σχετίζονται αναλογικά με τον όγκο των καρκινικών κυττάρων. Η καλσιτονίνη (μαζί με την παραθορμόνη που παράγεται από τους παραθυροειδείς αδένες) παίζει σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στα οστά και στο αίμα, αυξάνει τη νεφρική απέκκριση του φωσφόρου και διεγείρει την επαναρρόφηση του ασβεστίου. 

Στα μέσα της επόμενης δεκαετίας, εκφράστηκε η άποψη ότι η καλσιτονίνη προέρχεται από μια μεγαλύτερη πρόδρομη πρωτεΐνη, την προ-καλσιτονίνη, αλλά παραδόξως, χρειάστηκαν σχεδόν 20 χρόνια για συσχετισμό της προκαλσιτονίνης με σοβαρές συστηματικές βακτηριακές λοιμώξεις. Λίγα χρόνια αργότερα χρησιμοποιήθηκε το πεπτίδιο αυτό για την αναγνώριση των σηπτικών ασθενών, καθώς και για την αιτιολογική διαφορική τους διάγνωση. Η προκαλσιτονίνη είναι ένα μεγάλου μοριακού βάρους πεπτίδιο με 116 αμινοξέα αποτελούμενο από τρία μικρότερα, τα οποία ανευρίσκονται στον ορό φυσιολογικών ατόμων. Το αποτελούμενο από 33 αμινοξέα κεντρικό μέρος της προκαλσιτονίνης μετατρέπεται τελικά στην ενεργό μορφή της καλσιτονίνης. Εκτός από τη συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση στην οποία έχει παρατηρηθεί μια υπερέκφραση του υπεύθυνου για την προκαλσιτονίνη γονιδίου στο χρωμόσωμα 11, CALC1 (Calca), τα πρόδρομα αυτά μόρια της καλσιτονίνης αυξάνονται και σε διάφορες άλλες κλινικές καταστάσεις.

Ειδικότερα η καλσιτονίνη διευκολύνει την πρόσληψη και την καθήλωση του ασβεστίου στα οστά προκαλώντας την μείωση των τιμών του ασβεστίου στο αίμα.  Όταν υπάρχουν στο αίμα υψηλά επίπεδα ασβεστίου (υπερασβεστιαιμία) εκκρίνεται καλσιτονίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της απορρόφησης του ασβεστίου από το γαστρεντερικό σωλήνα, την αναστολή της απορρόφησης του ασβεστίου από τα οστά (από τους οστεοκλάστες και τα οστεοκύτταρα) και την αύξηση της απέκκρισης του ασβεστίου από τα νεφρά. Οι δράσεις αυτές είναι ανταγωνιστικές προς την παραθορμόνη και οδηγούν σε μείωση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα.

Η Καλσιτονίνη χρησιμοποιείται επίσης ως εργαστηριακός δείκτης για ορισμένα νεοπλασματικά νοσήματα του ενδοκρινικού συστήματος, με κυριότερο το μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Για το λόγο αυτό, τα επίπεδά της προσδιορίζονται συχνά στα πλαίσια ελέγχου ύποπτων για κακοήθεια 
όζων του θυρεοειδούς αδένα.

 Η έκκριση τόσο της καλσιτονίνης όσο και της παραθυρεοειδούς ορμόνης καθορίζεται από το επίπεδο του ασβεστίου στο αίμα.

Η έκκριση καλσιτονίνης διεγείρεται από:

  • Την αύξηση στον ορό του ασβεστίου
  • Την γαστρίνη και πενταγαστρίνη
Η ορμόνη συμμετέχει στο μεταβολισμό ασβεστίου και φωσφόρου. Με πολλούς τρόπους, η καλσιτονίνη εξουδετερώνει την παραθυρεοειδή ορμόνη (ΡΤΗ).
Πιο συγκεκριμένα, η καλσιτονίνη μειώνει το ασβέστιο + στο αίμα με τέσσερις τρόπους:

  • Αναστέλλει την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο
  • Αναστέλλει τη δραστηριότητα οστεοκλαστών στα οστά
  • Διεγείρει την οστεοβλαστική  δραστηριότητα στα οστά
  • Αναστέλλει τη νεφρική σωληναριακή επαναπορρόφηση του ασβεστίου ώστε να μπορεί να αποβάλλεται με τα ούρα
Ωστόσο, οι επιδράσεις της καλσιτονίνης για την ΡΤΗ είναι:
  • Αναστέλλει την επαναρρόφηση φωσφόρου από τα σωληνάρια των νεφρών 
  • Η καλσιτονίνη προστατεύει από την απώλεια ασβεστίου από τον σκελετό κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης ασβεστίου, όπως η εγκυμοσύνη και, κυρίως, η γαλουχία
  • Άλλες επιπτώσεις είναι στην πρόληψη της μεταγευματικής υπερασβεστιαιμίας που προκύπτει από την απορρόφηση του ασβεστίου
  • Επίσης, η καλσιτονίνη αναστέλλει την πρόσληψη τροφής μέσω ρύθμισης της όρεξης και της πρόσληψης τροφής.
  • Ο υποδοχέας της καλσιτονίνης, ανευρίσκεται στους οστεοκλάστες, και στο νεφρό και σε περιοχές του εγκεφάλου, και γίνεται σύζευξη με τον υποδοχέα G που είναι πρωτεΐνη, ο οποίος συνδέεται με την αδενυλική κυκλάση και συνεπώς συμβάλλει στην παραγωγή του cAMP στα κύτταρα-στόχους. 
  • Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις ωοθήκες στις γυναίκες και τους όρχεις στους άνδρες.
H καλσιτονίνη μετριέται στο αίμα όταν στο σπινθηρογράφημα του αδένα βρίσκεται ένας «ψυχρός όζος» στο θυρεοειδή ή όταν στο υπερηχοράφημα διαπιστώνεται όζος με «ύποπτα» χαρακτηριστικά ώστε να προσδιοριστεί η πιθανότητα να υπάρχει μυελώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς.
Η μέτρησή της θα πρέπει να περιλαμβάνεται επίσης στον έλεγχο των ατόμων που στο οικογενειακό ιστορικό τους υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος του θυρεοειδικού καρκίνου, ο μυελοειδής καρκίνος ή καρκίνωμα των C-κυττάρων.    
         

Ενδείξεις για προσδιορισμό καλσιτονίνης αποτελούν:



1) Όζοι θυρεοειδούς
2) Πληθυσμιακός έλεγχος (screening) μελών σε οικογένειες με γνωστό ή «ύποπτο» MTC ή σε περιπτώσεις συνδρόμου πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2a (μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς - MTC, υπερπαραθυρεοειδισμός, φαιοχρωμοκύτωμα) ή τύπου 2b (MTC, φαιοχρωμοκύτωμα, υποβλενογόνια νευρινώματα και κατανομή σώματος τύπου Marfan).
3) Παρακολούθηση ασθενών με γνωστό MTC (προ-εγχειρητικά, μετεγχειρητικά, ανταπόκριση σε θεραπεία).

Φυσιολογικές τιμές καλσιτονίνης

  • γυναίκες: 5 ng / L ή pg / mL
  • άνδρες: 12 ng / L ή pg / mL
  • παιδιά κάτω των 6 μηνών: 40 ng / L ή pg / mL
  • παιδιά ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 3 ετών: 15 ng / L ή pg / mL

Αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης έχουν επίσης αναφερθεί σε υπερπλασία των  C-κυττάρων θυρεοςιδούς, σε μικροκυτταρικό καρκίνωμα σε άλλες κακοήθειες, σε οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, σε υπερασβεστιαιμία, σε υπεργαστριναιμία και άλλες γαστρεντερικές διαταραχές, και σε πνευμονικές νόσους.

Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών

Αυξημένες τιμές καλσιτονίνης παρατηρούνται σε:

• Αλκοολική κίρρωση.
• Καρκίνο του μαστού.
• Υπερπλασία των κυττάρων C.
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
• Νόσο του Cushing.
• Έκτοπη παραγωγή καλσιτονίνης (όπως στον καρκίνο του παγκρέατος).
• Υπερασβεστιαιμία.
• Καρκίνο των νησιδίων του παγκρέατος.
• Καρκίνο του πνεύμονα (μικροκυτταρικό).
• Μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς.
• Αδένωμα ή υπερπλασία παραθυρεοειδών.
• Κακοήθη αναιμία.
• Φαιοχρωμοκύττωμα.
• Θυρεοειδίτιδα.
• Ουραιμία.
• Σύνδρομο Zollinger-Ellison.
• Λήψη φαρμάκων: ασβέστιο, επινεφρίνη, γλυκαγόνη, από του στόματος αντισυλληπτικά, πενταγαστρίνη (μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα καλσιτονίνης).

Μείωση: 
• Δε φαίνεται να υπάρχει καμία επίδραση στον οργανισμό. Οι ασθενείς που έχουν υποστεί αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα και έχουν μη ανιχνεύσιμα επίπεδα καλσιτονίνης στο αίμα τους, δεν παρουσιάζουν σχετικά δυσμενή συμπτώματα.

 Σε μερικούς ασθενείς με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς, τα επίπεδα της καλσιτονίνης είναι φυσιολογικά. Εάν σε ασθενή με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς πραγματοποιηθεί  χειρουργική επέμβαση, τα επίπεδα Καλσιτονίνης ελέγχονται περιοδικά για να εξασφαλιστεί ότι επιστρέφουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Αν τα επίπεδα παραμένουν αυξημένα, τότε πιθανότατα έχει παραμένει ιστός που παράγει Καλσιτονίνη. Αν τα επίπεδα μειωθούν μετά από τη χειρουργική επέμβαση και στη συνέχεια αυξηθούν, υπάρχει πιθανότητα αναζωπύρωσης του καρκίνου. Προτείνεται στα μέλη των οικογενειών των ασθενών με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς να ελέγχονται μέσω της μέτρησης της καλσιτονίνης.             

Η καλσιτονίνη σολομού χρησιμοποιείται για τη θεραπεία:

  • της μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης
  • της υπερασβεστιαιμίας
  • της νόσου του Paget
  • τις οστικές μεταστάσεις
  • τον πόνο στα άκρα μετά από ακρωτηριασμό
  • για τη θεραπεία της σπονδυλικής στένωσης

Η καλσιτονίνη σολομού μοιάζει με την ανθρώπινη καλσιτονίνη, αλλά είναι περισσότερο δραστική. 

Διαγνωστική αξία της καλσιτονίνης 


Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικώς και ως δείκτης όγκου για το μυελοειδή θυρεοειδικό καρκίνο, στον οποία τα υψηλά επίπεδα καλσιτονίνης μετά από χειρουργική επέμβαση μπορεί να υποδεικνύουν υποτροπή. 

Προετοιμασία Ασθενούς για την Εξέταση

• Απαιτείται νηστεία 10 – 12 ωρών πριν από την εξέταση

Διαβάστε επίσης

Πότε η γαλακτόρροια είναι φυσιολογική; Πότε το έκκριμα της θηλής του μαστού, χωρίς εγκυμοσύνη, είναι ανησυχητικό;

Δεν υπάρχουν σχόλια 0
του Γιώργου Μονεμβασίτη *, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Γαλακτόρροια (galactorrhoea). Αυτός είναι ο ιατρικός όρος για την έκκριση γαλακτώδους υγρού από το μαστό. Αν και προκαλεί ανησυχία, στις περισσότερες περιπτώσεις το σύμπτωμα δείχνει ορμονική διαταραχή και εμφανίζεται σε καλοήθεις παθήσεις.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, αν έχετε το σύμπτωμα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό για να γίνει κυτταρολογική εξέταση και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κακοήθειας.

Ο αδένας του γυναικείου μαστού αποτελείται από πολλούς μικρότερους αδένες (αδενικά λοβία) κάθε ένας από τους οποίους επικοινωνεί με τη θηλή του μαστού μέσω μικρών σωλήνων (εκφορητικοί πόροι) ώστε να αποβάλλεται το έκκριμα του.

Η αποβολή γαλακτόχρωμου εκκρίματος και από τις δύο θηλές των μαστών είναι συχνή, ιδίως κατά τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό. Έκκριμα της θηλής και από τους δύο μαστούς μπορεί επίσης να συμβεί σε γυναίκες με υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμό) ή σαν παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων. Τέτοια έκκριση μπορεί επίσης να εμφανιστεί λόγω όγκων στην υπόφυση (έναν αδένα που βρίσκεται στον εγκέφαλο), που προκαλούν αύξηση μίας ορμόνης που λέγεται προλακτίνη.

Αρκετές γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν να βγαίνει μικρή ποσότητα υγρού από τη θηλή τους, όταν πιέσουν το μαστό ή την περιοχή γύρω από τη θηλή. Αυτό το υγρό που συνήθως είναι κιτρινωπό ή πρασινωπό ή καφέ, λέγεται «φυσιολογική» έκκριση και δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας. Η φυσιολογική έκκριση δεν περιέχει αίμα.

Όταν παρουσιάζεται αυτόματη έκκριση υγρού (υγρό που βγαίνει από μόνο του, χωρίς πίεση του μαστού ή της θηλής) ή όταν το υγρό είναι διαυγές ή αιματηρό, μπορεί να οφείλεται σε κάποιο μικρό καλόηθες ογκίδιο μέσα σε κάποιον πόρο του μαστού, ή σπανιότερα σε καρκίνο του μαστού.
Η γαλακτόρροια, δηλαδή́ η απρόσφορη έκκριση γαλακτικού υγρού́ από́ το μαστό́, θεωρείται μη φυσιολογική́ όταν παρατείνεται για διάστημα πέραν των 6 μηνών μετά τη γέννα ή τη διακοπή της γαλουχίας. Η γαλακτόρροια μετά τον τοκετό είναι μια αυτοπεριοριζόμενη διαταραχή, που συχνά συνδυάζεται με ελαφρώς αυξημένα επίπεδα προλακτίνης (PRL). Η γαλακτόρροια μπορεί να συμβεί είτε αυτόματα ή από πίεση της θηλής του μαστού. Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες η γαλακτόρροια μπορεί́ να ποικίλει σε χρώμα και πυκνότητα (διαυγής, γαλακτόχρωμη ή αιματηρή) και να απορρέει είτε μονόπλευρα είτε αμφοτερόπλευρα.
Για τις αιματηρές εκροές (ιδίως από έναν μόνο πόρο), οι οποίες μπορεί να προκαλούνται από καρκίνο του μαστού, ενδείκνυνται το υπερηχογράφημα και η μαστογραφία. 

 Η γαλακτόρροια σχετίζεται συχνά με υπερπρολακτιναιμία γι’ αυτό και η θεραπεία της συνήθως περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της υποκείμενης διαταραχής που προκαλεί την υπερπρολακτιναιμία π.χ. την αντικατάσταση της Τ4 στον υποθυρεοειδισμό

Οι Πιθανές αιτίες της γαλακτόρροιας περιλαμβάνουν:

  • Φάρμακα, όπως ορισμένα ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά και για υψηλή αρτηριακή πίεση
  • Φυτικά συμπληρώματα, όπως σπόρους μάραθου, γλυκάνισου
  • Τα αντισυλληπτικά χάπια
  • Ένας μη καρκινικός όγκος της υπόφυσης (προλακτίνωμα) ή άλλη διαταραχή της υπόφυσης
  • Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός)
  • Χρόνια νεφρική νόσος
  • Η υπερβολική διέγερση του μαστού, η οποία μπορεί να σχετίζεται με τη σεξουαλική δραστηριότητα, συχνές αυτο-εξετάσεις του μαστού, ένα δερματικό εξάνθημα στο στήθος ή παρατεταμένη τριβή με ρούχα
  • Νευρική βλάβη στο θωρακικό τοίχωμα από χειρουργική επέμβαση στο στήθος, εγκαύματα ή άλλους τραυματισμούς στο στήθος
  • Χειρουργική επέμβαση Νωτιαίου μυελού, τραυματισμός ή όγκος

 Διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορούν να συνδυασθούν με έκκριμα υγρού από το μαστό.
Έτσι τραύματα, εγκαύματα, κακώσεις ή χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή του θώρακα ή των μαστών πολύ συχνά συνοδεύονται με έκκριμα υγρού από τους μαστούς. Δυσλειτουργία της υπόφυσης , όπως νέκρωση που μπορεί να συμβεί κατά τον τοκετό γνωστό και σύνδρομο Sheehan , που δημιουργείται από αιμορραγία στην υπόφυση, συνοδεύεται από επίμονη γαλακτόρροια. Αδενώματα της υπόφυσης , προλακτινώματα, όπου αυξάνουν την παραγωγή της προλακτίνης, έχουν σαν αποτέλεσμα, διαταραχές της περιόδου και έκκριμα από τους μαστούς. 
Το παθολογικό έκκριμα είναι συνήθως αυτόματο (βγαίνει από μόνο του) , αφορά τον ένα μαστό και εξέρχεται από ένα συγκεκριμένο στόμιο γαλακτοφόρου πόρου στην επιφάνεια της θηλής. Το ορώδες έκκριμα (υγρό) είναι λεπτό, διαφανές με ίσως ήπια κίτρινη απόχρωση. Ορώδες υγρό μπορεί να εμφανίσουν γυναίκες που λάμβαναν αντισυλληπτικά για έτη, επίσης νεαρές γυναίκες κατά τη διάρκεια της περιόδου που έχουν στήθος που αυξάνεται, αλλά επίσης παρατηρείται και σε περιπτώσεις θηλώματος.
 Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι να διερευνάται εάν το συγκεκριμένο έκκριμα έχει ύποπτα η μη χαρακτηριστικά:
Εάν παρατηρείται στον ένα η και στους δύο μαστούς , εάν εφόσον παρατηρείται στον ένα μαστό εξέρχεται από ένα η πολλαπλούς πόρους και εάν είναι αιματηρό , ορό αιματηρό , ξανθωπό ορώδες η πράσινο.

Όταν υπάρχει έκκριμα αιματηρό η οροαιματηρό πρέπει να διερευνάται η ύπαρξη κάποιου ενδοπορικού θηλώματος η σπανιότερα πρώιμου καρκίνου του μαστού.

 Κάθε γυναίκα με έκκριμα θηλής πρέπει να επισκέπτεται το γιατρό της, ο οποίος θα πρέπει να αξιολογήσει τον τύπο του εκκρίματος και να προτείνει τις κατάλληλες εξετάσεις (μαστογραφία, υπερηχογράφημα, κυτταρολογική εξέταση ή ειδική εξέταση των πόρων του μαστού).
* Ο Γιώργος Μονεμβασίτης είναι Μαιευτήρας-Γυναικολόγος.

Επ. Καθηγητής Παν/μίου Cornell, H.Π.Α., 
Εξειδικευτής στην Ουρογυναικολογία και Χειρουργική Χαλάρωσης Πυέλου.


Διαβάστε επίσης



Κατάθλιψη, άγχος σχετίζονται με διαταραχές του θυρεοειδή, hashimoto, υποθυρεοειδισμό, υπερθυρεοειδισμό.

Δεν υπάρχουν σχόλια 0

της Βικτωρίας Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, medlabnews.gr iatrikanea

Δύο συμπτώματα που σχετίζονται με τις διαταραχές του θυρεοειδούς είναι το άγχος και η κατάθλιψη
Παρόλο που ο υποθυρεοειδισμός και η κατάθλιψη είναι ξεχωριστές παθήσεις, φαίνεται να έχουν μεγάλη αλληλεπίδραση. Υποθυρεοειδισμός σημαίνει ότι ο θυρεοειδής δεν εκκρίνει επαρκείς ποσότητες θυρορμόνης, γεγονός που επηρεάζει κάθε όργανο του σώματός μας.
Περίπτωση που η Hashimoto εκδηλώνεται κυρίως μόνο με κατάθλιψη είναι σε ένα ποσοστό πάνω από το 90% των περιπτώσεων. Ο υποθυρεοειδισμός κλασικά συνδέεται με κατάθλιψη. Αγχώδης διαταραχή ή κρίσεις πανικού συναντάμε στον υπερθυρεοειδισμό. 

Περίπου δέκα έως 15 τοις εκατό των ατόμων με κατάθλιψη, από την άλλη, έχουν μια μη διαγνωσμένη ανεπάρκεια θυρεοειδικών ορμονών. 
Στο 20% των ασθενών με κατάθλιψη μάλιστα έχει παρατηρηθεί αυξημένος τίτλος αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, ποσοστό αρκετά υψηλότερο σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.
Αν έχετε λοιπόν ήδη διαγνωστεί με κατάθλιψη συζητήστε το με το γιατρό σας και κάντε έναν έλεγχο της λειτουργίας του θυρεοειδούς όπως και έναν έλεγχο για την ύπαρξη αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.
Η ύπαρξη ενός υποκλινικού ή κλινικού υποθυρεοειδισμού πρέπει να εξετάζεται σε κάθε ασθενή με κατάθλιψη
Οι διαταραχές στη λειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να επηρεάσουν επιπρόσθετα τον κόσμο των συναισθημάτων και τη νοητική λειτουργία.
Tο άγχος πιστεύεται ότι είναι συνέπεια απο τη μη σωστή λειτουργία των θυρεοειδικών ορμονών μας ενώ η κατάθλιψη συνδέεται πολύ λίγο απο τις θυρεοειδικές ορμόνες.

Από την άλλη πλευρά, ασθενείς που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό επιδεικνύουν συχνά χαρακτηριστικά κατάθλιψης, γνωστικής δυσλειτουργίας, απάθειας, μειωμένης λίμπιντο και ψυχοκινητικής επιβράδυνσης. Σε σοβαρές μορφές του υποθυρεοειδισμού, τα κλινικά συμπτώματα μπορεί να μιμηθούν αυτά της μελαγχολικής κατάθλιψης και της άνοιας.
Η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς προκαλεί άγχος, εκνευρισμό μέχρι και σοβαρή αγχώδη διαταραχή στις πιο βαριές περιπτώσεις. Η υπολειτουργία του συνδέεται με κατάθλιψη που μπορεί να φτάσει μέχρι και την κατατονία, δηλαδή την έλλειψη απάντησης του ασθενούς σε κάθε εξωτερικό ερέθισμα. Ο θυρεοειδής θα πρέπει να ελέγχεται σε κάθε περίπτωση με εξέταση αίματος και αν υπάρχει πρόβλημα να αντιμετωπίζεται έτσι ώστε να επέλθει βελτίωση και στα ψυχιατρικά προβλήματα

Οι διαταραχές άγχους σε περίπτωση υπερθυρεοειδισμού αναφέρονται στο 60% των ασθενών περίπου ενώ οι καταθλιπτικές διαταραχές εμφανίζονται στο 31 σε 69% των ασθενών. 

Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν την κούραση, την εξάντληση, το λήθαργό, τη δυσκολία στη συγκέντρωση και την υπερβολική υπνηλία που μπορεί να οδηγεί σε συναίσθημα πολύ έντονης θλίψης ακόμα και απόγνωσης. Η δυσφορία, το άγχος, η ευερεθιστότητα, η συναισθηματική αστάθεια και η μείωση της συγκέντρωσης αποτελούν τα κλασικά νευροψυχιατρικά συμπτώματα που εμφανίζονται στον υπερθυρεοειδισμό και τη θυρεοτοξίκωση. 

Ωστόσο, δεδομένου ότι οι ορμόνες του θυρεοειδούς έχουν  διακυμάνσεις, αν ένα άτομο πάσχει από υπερθυρεοειδισμό, απο υποθυρεοειδισμό, ή από νόσο του Graves ή  Hashimoto είναι σημαντική η σύνδεση με οποιαδήποτε διαταραχή του θυρεοειδούς και την ψυχική μας, υγεία,την συναισθηματική και τα συμπτώματα του άγχους όπως:
- Αίσθημα ανησυχίας, σύλληψης ή επικείμενης καταστροφής
- Ευερεθιστότητα και ένταση 
- Αδυναμία συγκέντρωσης

Tα Σωματικά συμπτώματα του άγχους περιλαμβάνουν:

Στομαχικές διαταραχές, μυϊκή ένταση και τρόμο, ταχυπαλμία, κούραση και αϋπνία, υπερβολική εφίδρωση, αίσθημα ζάλης ή δυσκολία στην αναπνοή
Συναισθηματικά συμπτώματα της κατάθλιψης περιλαμβάνουν:
Αίσθημα λύπης, αίσθημα απελπισίας ή απαισιοδοξίας αισθήματα ενοχής, αναξιότητας αδυναμία συγκέντρωσης απελπισια η ανικανότητα να λαμβάνουν αποφάσεις αίσθημα ανησυχίας ή ευερέθιστου εντέρου,αυτοκτονικές σκέψεις
Σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης: Αϋπνία ή υπερβολικό ύπνο εξάντληση απώλεια της όρεξης ή υπερβολική κατανάλωση πονοκέφαλοι , κράμπες ή πόνους σε όλο το σώμα στομαχικές διαταραχές απώλεια της λίμπιντο
Οι ηλικιωμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα που μιμούνται αυτά των καταθλιπτικών διαταραχών όπως απάθεια, υπνηλία και ψευδοάνοια.

Τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης μπορεί να επικαλύπτονται. Όποιος υποφέρει με άγχος ή / και κατάθλιψη θα πρέπει να εξετάσει τη σύνδεση του με τον θυρεοειδή. Είναι απαραίτητο να ελέγχεται η λειτουργία του θυρεοειδούς πριν από τη χορήγηση ψυχιατρικών φαρμάκων.  Εάν μια διαταραχή του θυρεοειδούς είναι η βασική αιτία του άγχους και της κατάθλιψης, δεν προκύπτει ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα πρόκειται να διορθώσουν τα προβλήματα. Χρειάζονται ειδικά αιματολογικές εξετάσεις για να εντοπίσει ένας γιατρός εάν πάσχετε από προβλήματα του θυρεοειδή. Οι έρευνες δείχνουν ότι η επαρκής αντιμετώπιση του προβλήματος του θυρεοειδή μπορεί να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Έχει βρεθεί επίσης ότι η αγωγή για το θυρεοειδή μπορεί να ενισχύσει σημαντικά και την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. 
Σε περίπτωση λοιπόν που βιώνετε συμπτώματα κατάθλιψης είναι καλό να γίνει έλεγχος του θυρεοειδή, προκειμένου είτε να αποκλειστεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είτε να προχωρήσετε σε μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Διαβάστε επίσης

Τι είναι μια ελιά με λευκό στεφάνι; Τι είναι ο σπίλος του Sutton, Halo. Έχει σχέση με λεύκη; Είναι μελάνωμα;

Δεν υπάρχουν σχόλια 0
σπίλος του Halo

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ξαφνικά εμφανίζεται, στο σώμα, μια ελιά που περιβάλλεται που γύρω της το δέρμα είναι λευκό. Πρόκειται για μελλανοκυταρικό σπίλο (ελιά) που έχει την μορφή φαιάς κηλίδας ή βλατίδας, που περιβάλλεται από υπομελαχρωματική άλω, δηλαδή είναι μια ελιά, που στην περιφέρειά της γίνεται πιο λευκή. Λέγεται σπίλος του Sutton ή σπίλος του Halo.
Οι σπίλοι του Halo είναι συγγενείς ή επίκτητοι περικυκλωμένοι από μια λευκή στεφάνη. Είναι μάλλον συχνοί σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες, που παρουσιάζουν πολλαπλούς στον κορμό (άνω ράχη).

Τον συναντούμε συχνότερα σε ανοιχτόχρωμα δέρματα, και στα παιδιά και στους εφήβους συχνότερα απ΄ότι σε ενήλικες.

Εκτιμάται ότι τα περιστατικά στον πληθυσμό είναι περίπου 1% και μπορούν να συσχετιστούν με αυτοάνοσες ασθένειες όπως:
Μετά από μια χρονική περίοδο που μπορεί να ποικίλει, ο κεντρικός σπίλος σταδιακά εξαφανίζεται εξαιτίας αυτόματης υποχώρησης, στην οποία τα λεμφοκύτταρα Τ παίζουν ρόλο κλειδί.

Μπορεί  να  υποχωρήσει  αυτόματα· η να  επιμένει  (συχνότερα στα παιδιά ατόμων με λεύκη).


Δερματοσκοπικά, οι σπίλοι του Sutton παρουσιάζουν συχνά ένα σφαιροειδές πρότυπο, φαινόμενο που συχνά παρατηρείται σε παιδιά. Οι σπίλοι παρουσιάζονται περιτριγυρισμένοι από μιαν άσπρη σαν ουλή στεφάνη ποικίλου μεγέθους. Στο τελικό στάδιο του εσωκλεισμού, ο κεντρικός σπίλος εξαφανίζεται οριστικά και παρατηρείται μια γκρίζα απόχρωση εξαιτίας των μελανοφάγων και των αγγείων απ’ το δερματικό αγγειακό πλέγμα. 

Το μελάνωμα Halo και ο τεχνητός ψευδο- Halo σπίλος είναι οι κύριες διαφορικές διαγνώσεις. 

Η παρουσία τυπικών δερματοσκοπικών γνωρισμάτων του κεντρικού σπίλου είναι απαραίτητη για τη διαφοροποίηση απ’ το μελάνωμα. 
Τεχνητός ψευδο-Halo σπίλος μπορεί να δημιουργηθεί από την εφαρμογή αντηλιακού πέρα από τα όρια ενός κοινού σπίλου. Σε αυτήν την περίπτωση δεν παρατηρούνται φαινόμενα υποχώρησης και ένα απλό ζήτημα που αφορά στην ηλιακή προστασία μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση.

Αντιμετώπιση
Συνήθως συστήνεται τακτική παρακολούθηση, ιδανικά με τη βοήθεια ψηφιακής δερματοσκόπησης ώστε να παρακολουθείται η πορεία του σπίλου Sutton.
Όταν η διάγνωση δεν είναι 100% σίγουρη καλό είναι ο σπίλος να αφαιρείται και να εξετάζεται από ιστοπαθολόγο.
Συσχετισμός :
Μπορεί να έχει άμεση σχέση με την λεύκη και το μεταστατικό μελάνωμα. Παρατηρείται σε ποσοστό 18-26% των ασθενών με λεύκη μπορεί να είναι προάγγελος λεύκης. Ο επιπολασμός σπίλων με άλω στα παιδιά δεν είναι γνωστός. Πιθανολογείται ότι είναι γύρω στο 1%. εντούτοις ο Preic και λοιποί παρατήρησαν ότι στα παιδιά με λεύκη ο επιπολασμός είναι 2,5% έως 34%. 

Προειδοποιητικά μηνύματα λεύκης:

α) Εμφάνιση μόνιμου αποχρωματισμού μετά από γρατζουνιές
β) Εμφάνιση σπίλου του Sutton,  δηλαδή ενός μεταχρωματικού  σκούρου σπίλου με ένα λευκό  στεφανάκι  περιμετρικά.
γ) Η αύξηση των αντισωμάτων του θυρεοειδούς.

 Διαβάστε επίσης

και τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος


Αν λαμβάνετε πολύ ασβέστιο καθημερινά, θα πάθετε υπερασβεστιαιμία με ναυτίες, κόπωση, αρρυθμίες, κατάθλιψη.

Δεν υπάρχουν σχόλια 0
Serum calcium and risk of migraine
του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea


Πολλοί άνθρωποι φροντίζουν να λαμβάνουν καθημερινά ασβέστιο, θεωρώντας ότι αντιμετωπίζουν τις διατροφικές ανάγκες του οργανισμού. Έτσι είτε μέσω των τροφών, που καταναλώνουν πχ γαλακτοκομικά, είτε με συμπληρώματα ασβεστίου, λαμβάνουν το ασβέστιο που έχει ανάγκη ο οργανισμός. 
Read more »

Υποθερμία χαμηλή θερμοκρασία σώματος. Ποιες οι κατηγορίες υποθερμίας; Συμπτώματα ανάλογα με την θερμοκρασία σώματος

Δεν υπάρχουν σχόλια 0

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. 

Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη σε ένα οργανισμό, αυτό αποκαλείται ιατρικώς υποθερμία. Στην υποθερμία ο οργανισμός, χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

 Υποθερμία (hypothermia) είναι η επιστημονική ονομασία της κατάστασης του οργανισμού, κατά την οποία αυτός χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

Στο φυσιολογικό άτομο οι διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από την μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και την διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος εξισορροπούνται, με αποτέλεσμα οι φυσιολογική διακύμανση της θερμοκρασίας του σώματος να ευρίσκεται σε στενά επίπεδα, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά κέντρα, που λειτουργούν ως «θερμοστάτες» στο ανθρώπινο σώμα. 
Όταν η επιδερμίδα έχει χαμηλότερη θερμοκρασία σε σχέση με την καρδιά και τον εγκέφαλο, αμέσως το νευρικό σύστημα βάζει σε λειτουργία δυο συστήματα για την παραγωγή και διατήρηση της θερμότητας. 
Το πρώτο σύστημα (εκούσιο νευρικό σύστημα) μας λέει ότι πρέπει, σε περίπτωση που κρυώνουμε, να προφυλαχτούμε. 
Το δεύτερο σύστημα (ακούσιο ή αυτόνομο νευρικό σύστημα) είναι αυτό που ελέγχει τα εσωτερικά όργανά μας, τις φλέβες και τις αρτηρίες μας, (αναπνευστικό, κυκλοφορικό κι ενδοκρινικό) και άλλα συστήματα του οργανισμού μας, σε μια προσπάθεια άριστα συντονισμένη για την προφύλαξη της ζωή μας. Επίσης, ελέγχει την έκκριση της αδρεναλίνης και αντιδρά αυτόματα με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο, όταν αντιμετωπίζει μια κατάσταση.

Σε νέους υγιείς ενήλικες, η μέση θερμοκρασία του στόματος είναι 36,8 + ή - 0,4 βαθμοί Κελσίου, με χαμηλότερα επίπεδα στις έξι το πρωί και υψηλότερα το απόγευμα. Οι θερμοκρασίες στη μασχάλη είναι κατά μισό βαθμό χαμηλότερες από τις προαναφερόμενες, στο στόμα. Παρά το γεγονός ότι θερμοκρασίες σώματος πάνω από 37,2 και κάτω από 35,5 είναι γενικώς παθολογικές, η θερμορυθμιστική λειτουργία του «θερμοστάτη» του σώματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και τροποποιείται με την πάροδο της ηλικίας

Υπάρχουν 4 κατηγορίες υποθερμίας.

•  Χρόνια, συνήθως παρατηρούμενη στους αλκοολικούς, ηλικιωμένους και άλλους με ιατρικά προβλήματα (π.χ. διαβήτης, σήψη, ορμονικές διαταραχές, διαταραχές κυκλοφορίας, βραδύς μεταβολισμός) .
•  Υποθερμία από φυσιολογικά αίτια. Για παράδειγμα, λόγω ιδιοσυγκρασίας, μετά από έκθεση στο κρύο, εξαιτίας βυθίσματος σε κρύο νερό ή προ της ωορρηξίας
και
•  Υποθερμία από φάρμακα
•  Κρίσεις που συμβαίνουν σε υγιή άτομα που εκτίθενται σε περιβαλλοντολογικά στρες.


Η υποθερμία μπορεί να είναι πρωτοπαθής (παρατεταμένη παραμονή – έκθεση σε ψυχρό περιβάλλον ή δευτεροπαθής (βλάβες θερμορυθμιστικού μηχανισμού). Πρωτοπαθής υποθερμία και δευτεροπαθής μπορεί να συνυπάρχουν.

Προδιαθεσικοί επικίνδυνοι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση υποθερμίας είναι:

1.   Κακή θρέψη, υποσιτισμός
2.   Υπολειτουργία θυρεοειδή
3.   Ανεπάρκεια επινεφριδίων (ορμονικές διαταραχές)
4.   Ανεπάρκεια υποφύσεως (ορμονικές διαταραχές)
5.   Σακχαρώδης διαβήτης
6.   Νεφρική ανεπάρκεια (αύξηση ουρίας – ουραμία)
7.   Καθιστική ζωή (όχι κίνηση)
8.   Ανεπαρκής οικιακή θέρμανση
9.   Ανεπαρκής - ακατάλληλη ένδυση σε σχέση με χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι απώλεια θερμότητας από το ανθρώπινο σώμα επιταχύνεται όταν μαζί με με τη χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος φυσάει αέρας με μεγάλη ταχύτητα (ταχύτητα ανέμου) όπου ο άνεμος ενισχύει την ταχύτερη πρόκληση υποθερμίας (wind chill factor)
10. μπάνιο σε κρύο νερό – υγρά ρούχα – παρατεταμένη επαφή σε κρύο έδαφος, τσιμέντο.

Σε ηλικιωμένα άτομα η χαμηλή θερμοκρασία ορισμένες φορές οφείλεται σε ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβος στον εγκέφαλο, που εμποδίζει τη σωστή αιμάτωσή του), το οποίο μπορεί να απορρυθμίσει το θερμορρυθμιστικό κέντρο του εγκεφάλου. Aκόμα, η υποθερμία μπορεί να οφείλεται και σε κάποια αναιμία. O οργανισμός μας έχει καθορίσει μια συγκεκριμένη θερμοκρασία που είναι ιδανική για το σώμα μας, η οποία δεν είναι ακριβώς η ίδια σε κάθε άνθρωπο. Όταν η χαμηλή θερμοκρασία δεν συνοδεύεται από την εμφάνιση κάποιων συμπτωμάτων, τότε δεν υπάρχει συνήθως λόγος ανησυχίας. Aν όμως παράλληλα με την υποθερμία έχετε κάποιο σύμπτωμα, όπως, π.χ., αδυναμία, ζάλη ή τάσεις λιποθυμίας, πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας, ειδικά αν η θερμοκρασία σας στο παρελθόν κυμαινόταν συνήθως σε υψηλότερα επίπεδα.

Η υποθερμία έχει μεγάλη επίδραση στις φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, όπως:

1. Αναπνευστική λειτουργία
2. Κατανάλωση οξυγόνου
3. Αγωγιμότητα περιφερικών νεύρων
4. Κινήσεις γαστρεντερικού σωλήνα
5. Αγωγιμότητα μυοκαρδίου (προκαλεί μείωση)
6. Φυσιολογικό μηχανισμό πήξεως του αίματος

Για να γίνει αντιληπτή η υποθερμία είναι χρήσιμο να επαναλάβουμε μια βασική αναφορά πως το σώμα μπορεί να κερδίζει και να διατηρεί θερμότητα με ένα αριθμό τρόπων όπως η πέψη της τροφής. Επίσης κερδίζει θερμότητα από εξωτερικούς παράγοντες: ήλιο, φωτιά κ.ά., ή από εσωτερικούς μέσω της μυϊκής δραστηριότητας, είτε, με σκόπιμη άσκηση είτε με αθέλητη, όπως το να τρέμεις από το κρύο, το οποίο προκαλεί τόση θερμότητα, όση όταν τρέχεις με αργό ρυθμό ή περίπου τη θερμότητα που αναπτύσσεται από το φαγητό δύο μετρίου μεγέθους σοκολάτες την ώρα. Θερμότητα διατηρείται με τον περιορισμό της επιφάνειας των αγγείων του αίματος που μειώνει την κυκλοφορία στο δέρμα και διατηρεί το αίμα πιο κοντά στο κεντρικό μέρος του σώματος.

Όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι 32-35οC το άτομο εμφανίζει:

α) Ταχυκαρδία
β) Υπέρταση
γ) Ρίγος
δ) Μειωμένη συνείδηση, κρίση, απάθεια

Σε θερμοκρασία σώματος 28-32οC εμφανίζονται:

α) Βραδυκαρδία
β) Μυδρίαση
γ) Επιβράδυνση αντανακλαστικών
δ) Διανοητική σύγχυση
ε) Λήθαργο
ζ) Αλλοιώσεις στο ΗΚΓ

Σε θερμοκρασίες σώματος κάτω των 28οC 

α) το δέρμα είναι μελανό και 
β) παρουσιάζεται άπνοια, 
γ) ασυστολία, 
δ) κοιλιακή μαρμαρυγή, 
ε) διαταραχή ηλεκτρολυτών, 
ζ) νεφρική ανεπάρκεια.

Διάγνωση
Για να ξεκαθαριστεί η αιτία θα πρέπει να γίνει εργαστηριακός έλεγχος:
1. ΗΚΓ
2. Σάκχαρο αίματος
3. Αέρια αίματος
4. Έλεγχος ηλεκτρολυτών
5. Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας
6. Έλεγχος λοιμώξεων


Αντιμετώπιση υποθερμίας

Τι πρέπει να κάνετε εσείς που πάσχετε από υποθερμία:

1. Εάν η υποθερμία είναι πρωτοεμφανιζόμενη πρέπει να εξεταστείτε άμεσα ιατρικώς. Επί υποκείμενου παθολογικού νοσήματος, η θεραπεία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο

2. Να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας (κρύο ζέστη), την πολύωρη παραμονή στο κρύο, τα κρύα ρεύματα. Αλλάζετε άμεσα τα ρούχα σας όταν είναι βρεγμένα. Προτιμάτε αδιάβροχα ρούχα. Να φοράτε πάντα κάλτσες τον Χειμώνα. Αποφύγετε τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια)

3. Η κακή διατροφή και η γρήγορη απώλεια βάρους αυξάνει την θερμορρυθμιστική αστάθεια του σώματος. Να αποφεύγετε την κατάχρηση αλκοόλ, καφέ, τοξικών ουσιών

4. Η καθημερινή βάδιση τονώνει την κυκλοφορία και ομαλοποιεί την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την θερμοκρασία

5. Η υπερκόπωση μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στην θερμοκρασία του σώματος.


Σε επείγουσες καταστάσεις υποθερμίας θα πρέπει να γίνουν:

Υποστήριξη καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, πρόνοια να μη χαθεί άλλη θερμότητα (απομάκρυνση του αιτίου, τμηματική επαναθέρμανση του σώματος).

Γενικώς όταν το άτομο που εμφάνισε υποθερμία δεν έχει υποκείμενο νόσημα (σακχαρώδη διαβήτη, θυρεοειδοπάθεια) εύκολα επιβιώνει και επανέρχεται.
Yποθερμία χεριών – ποδιών
Τα άκρα (χέρια – πόδια) δεν πρέπει να τρίβονται ή να μαζεύονται.
α) Τοπικό μασάζ κατά την επαναθέρμανση
β) Η επαναθέρμανση πρέπει να γίνεται το γρηγορότερο δυνατό.

Υπάρχει ο γενικός κανόνας που εκφράζεται σαν 
«Διατήρηση ζεστού σκέλους».
– Να μην είναι υγρό το σκέλος 
– Να κινείται έστω και παθητικά το σκέλος
Σαν κανόνας:
α) ζευγάρια κάλτσες – εσώρουχα
β) γάντια
γ) ζεστά υποδήματα
δ) παραπάνω φορεσιές ρούχων
πρέπει πάντα να υπάρχουν όταν γίνονται επισκέψεις ή εκδρομές σε χιονοδρομικά κέντρα
Διαβάστε επίσης

Εγγραφή σε: Αναρτήσεις (Atom)
Copyright © 2015-2022 MEDLABNEWS.GR / IATRIKA NEA All Right Reserved. Τα κείμενα είναι προσφορά και πνευματική ιδιοκτησία του medlabnews.gr
Kάθε αναδημοσίευση θα πρέπει να αναφέρει την πηγή προέλευσης και τον συντάκτη. Aπαγορεύεται η εμπορική χρήση των κειμένων