Η κορτιζόνη είναι επικίνδυνη; Πότε χορηγείται; Τι πρέπει να προσέχουμε;.

του Τσούκαλη Ξενοφώντα, M.D, medlabnews.gr iatrikanea

Η κορτιζόνη είναι ένα απολύτως φυσικό προϊόν που παράγεται από τον ανθρώπινο οργανισμό και η έλλειψη του οποίου είναι ασυμβίβαστη με τη ζωή. Η κορτιζόνη, ή για την ακρίβεια υδροκορτιζόνη ή κορτιζόλη, παράγεται στο φλοιό των επινεφριδίων μαζί με 30 περίπου άλλα στεροειδή. Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί ενδοκρινείς αδένες βάρους περίπου 15 γρ. που βρίσκονται στο άνω μέρος κάθε νεφρού, όπως άλλωστε φανερώνει το όνομά τους.

Άλλη σπουδαία ιδιότητα της κορτιζόλης, που δεν είναι άσχετη με τις προαναφερθείσες, είναι η καταπολέμηση της φλεγμονής διαμέσου και της καταστολής ορισμένων πτυχών του ανοσοποιητικού συστήματος.

Το σώμα θεραπεύεται με την φλεγμονή. 

Η διαδικασία της φλεγμονής περιλαμβάνει την φαγοκυττάρωση (κύτταρα του ανοσοποιητικού καθαρίζουν την περιοχή), την αγγειογέννεση (δημιουργία νεόπλαστων αγγείων) και την δημιουργία ινοβλαστών (δημιουργία νέου κολλαγόνου). Όλα αυτά εμποδίζονται από την κορτιζόνη. Η κορτιζόνη επίσης σταματά την μετανάστευση κυττάρων του ανοσοποιητικού στην τραυματισμένη περιοχή. Αυτή η μετανάστευση και η διαδικασία αποκατάστασης είναι αυτή που προκαλεί τον πόνο. Η κορτιζόνη εμποδίζει αυτήν την διαδικασία γι αυτό και ο ασθενής αισθάνεται καλύτερα. Ο ασθενής που κάνει κορτιζόνη θυσιάζει την ίαση για τον έλεγχο του πόνου του. Αυτή είναι λανθασμένη επιλογή επειδή τώρα έχει μια αποδυναμωμένη δομή που νομίζει ότι είναι καλά.

Η κύρια θεραπευτική εφαρμογή των κορτικοειδών είναι ως αντιφλεγμονώδη. Υπάρχουν βεβαίως τα γνωστά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ - ασπιρίνη, ιβουπροφένη, δικλοφαινάκη, νιμεσουλίδη κλπ.) αλλά η αποτελεσματικότητά τους δεν συγκρίνεται με αυτή των ισχυρών κορτικοειδών. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις η φλεγμονή οφείλεται σε επίθεση του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος που για κάποιο λόγο απορυθμίζεται, οπότε οι ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες της κορτιζόνης είναι καλοδεχούμενες.

Φλεγμονή μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε σύστημα του οργανισμού, οπότε αντιλαμβάνεστε το ευρύτατο πεδίο εφαρμογής της κορτιζόνης και των κορτικοειδών: 
δέρμα (δερματίτιδες και εκζέματα), 
οφθαλμούς (αλλεργίες, σκληρίτιδες, ραγοειδίτιδες), 
πνεύμονες (βρογχικό άσθμα), έντερο (ελκώδης κολίτιδα, νόσο Crohn), 
αρθρώσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα), αγγεία (αγγειίτιδες) και 
άλλα συστηματικά νοσήματα (αλλεργίες, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, κ.α.).

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα κορτικοειδή δεν αντιμετωπίζουν την αιτία των προαναφερθέντων παθήσεων αλλά τη φλεγμονή, η οποία όμως συχνά είναι πιο καταστρεπτική από την ίδια την ασθένεια. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι επιθυμητή μια ισχυρή καταστολή της άμυνας του οργανισμού: μεταμοσχεύσεις οργάνων, προετοιμασία για μεταμόσχευση μυελού των οστών κ.α. Τέλος, μια παραγνωρισμένη από το κοινό ιδιότητα είναι η αναλγητική, καθώς είναι συνηθισμένη η χορήγηση μεγάλων δόσεων κορτικοειδών σε καρκινοπαθείς τελικού σταδίου.

Η κορτιζόνη κυκλοφορεί σε διάφορες μορφές, όπως:

• Ταμπλέτες (από του στόματος)
• Ενέσιμη (στα αγγεία, τις αρθρώσεις ή τους μύες)
• Εισπνεόμενη (στο στόμα ή σε ρινικά σπρέι)
• Σε λοσιόν, τζελ ή κρέμες (τοπικά)

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Η κορτιζόνη χορηγείται μόνο, όταν τα οφέλη από τη θεραπεία με αυτή, υπερβαίνουν τους κινδύνους. Χρησιμοποιείται συνήθως στη μικρότερη δόση που φέρει αποτελέσματα και μόνο για τη χρονική διάρκεια που είναι απαραίτητο.

Η λήψη για μικρά χρονικά διαστήματα είναι ασφαλής σε κατά τα άλλα υγιή άτομα και μάλλον δεν κινδυνεύει κανείς πολύ περισσότερο σε σχέση πχ με τη λήψη ενός ΜΣΑΦ.

Τα ενέσιμα και τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, καθώς και οι μικρές δόσεις από του στόματος κορτιζόνης συνήθως δεν προκαλούν σοβαρές παρενέργειες.

Οι παρενέργειες ξεκινούν όταν χορηγούνται μεγάλες δόσεις για μακρά χρονικά διαστήματα. Το πρώτο που ανησυχεί τον ιατρό είναι το γεγονός ότι καταστέλλεται η παραγωγή κορτιζόλης από τα επινεφρίδια και δεν επανέρχεται πάντοτε εύκολα. Για να αποφευχθεί αυτή η εξαιρετικά σοβαρή παρενέργεια, η διακοπή της λήψης του φαρμάκου γίνεται πάντοτε βαθμιαία υπό την καθοδήγηση του ιατρού και ποτέ απότομα. Από εκεί και πέρα, οι δυνητικές παρενέργειες είναι πράγματι πολλές: λέπτυνση του δέρματος, κεντρικού τύπου παχυσαρκία, υπεργλυκαιμία, υπερλιπιδαιμία, οιδήματα, ευπάθεια στις λοιμώξεις, οστεοπόρωση, αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, καταρράκτη, ψυχιατρικές διαταραχές (από ευφορία μέχρι κατάθλιψη) και άλλα.

Η κορτιζόνη, εμποδίζοντας την φυσιολογική θεραπευτική φλεγμονώδη αντίδραση, επιταχύνει την εκφυλιστική διαδικασία στους τένοντες, συνδέσμους και αρθρώσεις εκεί όπου αυτή εγχέεται. Αυτό επίσης δίνει στον ασθενή λανθασμένη αίσθηση σιγουριάς ότι η προβληματική περιοχή θεραπεύτηκε το οποίο όμως δεν είναι αλήθεια. Ο συνδυασμός κορτιζόνης και οι ακολουθούμενες ασκήσεις αποτελούν μια επιπλέον επιβάρυνση για τον χόνδρο. Τελικά εάν σε αυτά προστεθεί και κάποιος αρθροσκοπικός καθαρισμός η ολική αντικατάσταση της άρθρωσης αποτελεί σχεδόν πάντα μονόδρομο.

Ο γιατρός ποτέ δεν ξεχνά το ισοζύγιο ωφέλειας-κινδύνου. Τα κορτικοειδή, όπως άλλωστε και όλα τα φάρμακα, χορηγούνται μόνο στις περιπτώσεις που η επιστημονική γνώση είναι πεπεισμένη ότι η ωφέλεια ξεπερνά κατά πολύ τους δυνητικούς κινδύνους. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι η χορήγησή τους σε έναν ασθματικό με δύσπνοια ή σε έναν πάσχοντα από ρευματοειδή αρθρίτιδα που δυσκολεύεται να κινήσει τις αρθρώσεις του ή κάποιον με άλλο αυτοάνοσο νόσημα βελτιώνει δραματικά την ποιότητα ζωής τους αλλά συχνά και το προσδόκιμο επιβίωσης, παρά τις πιθανές παρενέργειες.

Κίνδυνοι και αλληλεπιδράσεις

Για τους περισσότερους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων και των γυναικών που θηλάζουν, τα εισπνεόμενα και τα ενέσιμα κορτικοστεροειδή θεωρούνται ασφαλή. Ωστόσο, ο γιατρός θα τα χορηγήσει μόνο αν τα οφέλη υπερβαίνουν τους κινδύνους.

Τα χάπια κορτιζόνης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, επομένως πρέπει να χορηγούνται πάντα με μεγάλη προσοχή. Η χρήση τους γενικά πρέπει να αποφεύγεται σε:

• Ασθενείς που πάσχουν από σοβαρές λοιμώξεις
• Ασθενείς με νοητικά ή συμπεριφορικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη και ο αλκοολισμός.
• Ασθενείς με ορισμένες παθήσεις, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, υπέρταση, διαβήτη ή διαταραχές του ήπατος
• Ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα που μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα κορτικοστεροειδή

Τα κορτικοστεροειδή μπορούν να χορηγηθούν κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό, ωστόσο ο γιατρός θα τα χορηγήσει μόνο αν ο κίνδυνος από τη μη χορήγησή τους υπερβαίνει τον κίνδυνο από τις ανεπιθύμητες ενέργειές τους.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Δυστυχώς οι δυνατότητες παρέμβασης εκ μέρους του ασθενούς ώστε να αποφύγει τις παρενέργειες είναι περιορισμένες. Πέρα από την υγιεινή διατροφή με περιορισμό του αλατιού και αποφυγή των οινοπνευματωδών, τις καλές συνθήκες διαβίωσης, την αποφυγή της έκθεσης σε λοιμογόνους παράγοντες, την έκθεση στον ήλιο με φειδώ και τη λήψη από το στόμα πάντοτε μετά το φαγητό, δεν υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες συμβουλές.

Πάντως, δεν πρέπει κανείς να έχει την εντύπωση ότι η τοπική επάλειψη κορτιζονούχων κρεμών είναι άμοιρη επιπλοκών, καθότι η κρέμα απορροφάται και περνάει στην κυκλοφορία, ιδίως όταν εφαρμόζεται σε εκτεταμένες επιφάνειες. Επίσης, και τα κολλύρια κορτικοειδών ενέχουν κινδύνους για τους οφθαλμούς και δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται χωρίς συμβουλή ιατρού. Εξάλλου, συχνά υπάρχουν ασφαλέστερες και εξίσου αποτελεσματικές εναλλακτικές επιλογές, όπως πχ τα αντιαλλεργικά κολλύρια.

Να θυμάστε πάντα ότι η επιτυχία μιας θεραπείας εξαρτάται

1)  Από την σωστή διάγνωση - γνώση και κατόπιν από την κατάλληλη τεχνική αντιμετώπισης του γιατρού σας

2)  Από την ισορροπημένη διατροφή

3)  Από την ορμονική σας κατάσταση

4)  Από τον τρόπο ζωής σας

Βιβλιογραφία: NHS

Διαβάστε επίσης

• Αρθρίτιδες. Οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ποδάγρα ή ουρική αρθρίτιδα. Τι να κάνετε για να ζείτε καλά με την αρθρίτιδα. 
• Τι πρέπει να κάνετε για να ανακουφιστείτε από τον πόνο στην μέση;
• Πόνος στην πλάτη. Ποιες οι αιτίες, πότε πρέπει να πάτε στον γιατρό και τι πρέπει να κάνετε για την πρόληψή του;
• Τα ωμέγα-3 λιπαρά μπορεί να βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής σε ορισμένες μορφές αρθρίτιδας.
• Τι είναι ο ρευματολόγος και για ποιους λόγους πρέπει να τον επισκεφτείτε;

PhD

Ρακόμελο για πονόλαιμο, βήχα, για τον χειμώνα. Συνταγή για ρακόμελο στο μπρίκι, στο κατσαρολάκι, καπνιστό.

της Θάλειας Γούτου,  medlabnews.gr iatrikanea

Το ρακόμελο συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τα δέκα καλύτερα ποτά για τον χειμώνα, την οποία δημοσίευσε ο δημοφιλής βρετανικός ιστότοπος, Guardian.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο, πέρα από το κρασί ή το ουίσκι, υπάρχουν κι άλλα ποτά που μπορούμε τα πιούμε στις γιορτές και όχι μόνο και μας έρχονται από όλο τον κόσμο.

Ανάμεσα σε αυτά βέβαια βρίσκεται και το ελληνικό ρακόμελο.

Το ρακόμελο είναι ένα αλκοολούχο ποτό που παρασκευάζεται από μέλι με την διαδικασία της ζύμωσης των σακχάρων του μελιού. Παρασκευάζεται συνδυάζοντας ρακή (τσικουδιά) ή τσίπουρο με μέλι και διάφορα μπαχαρικά, όπως η κανέλα, το γαρίφαλο, το κάρδαμο ή άλλα τοπικά βότανα. Παρασκευάζεται στην Κρήτη και σε άλλα νησιά του Αιγαίου πελάγους αλλά και στην ελληνική ηπειρωτική χώρα, και καταναλώνεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες σαν ζεστό ρόφημα.

Κατάλληλο για τον πονόλαιμο και στον βήχα λειτουργεί σαν σιρόπι,  στο κρυολόγημα και στο μπούκωμα σαν αποχρεμπτικό αφού ανοίγει τις αεροφόρους οδούς, στο κρύωμα σαν θερμαντικό.

Ρακή ή Τσικουδιά

Ονομάζεται ρακή, επειδή είναι απόσταγμα που παράγεται από στέμφυλα ή κρητικά στράφυλα από ρώγες ή αρχαία ελληνικά ραξ ή ιωνικά ρωξ – ρώγες σταφυλιών, από το ραξ > ρακή.

Η ρακή λέγεται και τσικουδιά, επειδή τα στέμφυλα στην Κρήτη λέγονται και τσίκουδα. Η λέξη τσίκουδα, ενικός τσίκουδο, είναι παραλλαγή της λέξης κόκκοι ή κούκουδα ή κουκούτσια κ.α. Η κρητική τσικουδιά ή ρακή (με η, η ρακή) είναι διαφορετικό ποτό από το τούρκικο ρακί (με ι, το ρακί), αφού αυτό είναι όπως το ούζο, δηλ. έχει γλυκάνισο και διπλή απόσταξη, ενώ η τσικουδιά όχι.

Το όνομα «ρακή» κατοχυρώθηκε από την Τουρκία το 1989 κι έτσι επισήμως έμεινε σε μας το «τσικουδιά». Επισήμως, γιατί ανεπίσημα και τα δυο ονόματα χρησιμοποιούνται.

Ρακόμελο στο μπρίκι – Συνταγή

Υλικά : 

• 1 μπρίκι (εννοείται)
• κανέλα τριμμένη
• κεφαλάκια γαρύφαλου (όσοι θα πιούν συν ένα)
• Ρακή
• μέλι

Εκτέλεση:

Ρίχνουμε στο μπρίκι τόσα ποτηράκια ρακή, όσα θέλουμε να φτιάξουμε, λίγη τριμμένη κανέλα (όχι πολύ, γιατί θα πικρίσει) και τα γαρίφαλα και το βάζουμε σε σιγανή θερμοκρασία.

Μόλις ζεσταθεί προσθέτουμε το μέλι, από μισή κουταλιά του γλυκού, για κάθε ποτήρι που θα φτιάξουμε.
Ανακατεύουμε συνεχώς, και πάντα σε σιγανή θερμοκρασία, γιατί από τις αναθυμιάσεις της ρακής, υπάρχει κίνδυνος φωτιάς.

Μόλις αρχίσει και παίρνει βράση, βγάζουμε το μπρίκι και σερβίρουμε. Φροντίζουμε σε κάθε ποτήρι να υπάρχει και από ένα κεφαλάκι γαρύφαλου.

Ρακόμελο στην κατσαρόλα

1 λίτρο ρακή (τσικουδιά) ή τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο

μέλι όσο θέλουμε (το ιδανικό για αυτήν την ποσότητα είναι 4 κουταλιές της σούπας)

2 ξύλα κανέλας

3-4 Καρφάκια Γαρίφαλο

Πώς το κάνουμε:

Σε ένα κατσαρολάκι ζεσταίνουμε προσεχτικά τη ρακή σε χαμηλή φωτιά κι έπειτα το κατεβάζουμε από την φωτιά. Κατόπιν, ρίχνουμε μέσα ανακατεύοντας το μέλι, την κανέλα και το γαρίφαλο και μόλις πάρει μια βράση είναι έτοιμο!

Σερβίρεται ζεστό και είναι το καλύτερο φάρμακο για κρυολογήματα. 

Προαιρετικά μπορούμε να προσθέσουμε φλούδες από πορτοκάλι ή μήλο.

Ρακόμελο καπνιστό

Βάζουμε σε ένα γυάλινο βάζο για 40 ημέρες 

2 λίτρα ρακή ή τσίπουρο

Φλούδες από 1 κιλό πορτοκάλια (ακέρωτα)

2 μήλα κομμένα στην μέση

4 ξυλάκια κανέλας

5-6 γαρίφαλα

Το διατηρούμε σε σκιερό και καλά αεριζόμενο μέρος.

Αφαιρούμε τις φλούδες και περνάμε από τουλπάνι την ρακή

Βάζουμε το υγρό σε μια μεγάλη κατσαρόλα μαζί με το μέλι και το υπόλοιπο τσίπουρο.

Τα βράζουμε σε χαμηλή θερμοκρασία για λίγο ανακατεύοντας ελαφρά για να διαλυθεί το μέλι και να ομογενοποιηθεί το μίγμα.

Το αφήνουμε να κρυώσει.

Παίρνουμε ένα μικρό κομμάτι κανέλας και ανάβουμε φωτιά. Μόλις αρχίσει να βγαίνει καπνός το κλείνουμε μέσα αναποδογυρίζοντας κάθε ποτηράκι που θα σερβίρουμε το ρακόμελο. Έτσι παίρνει μια απίθανη καπνιστή γεύση 

Ζεσταίνουμε το ρακόμελο και σερβίρουμε

ΠΡΟΣΟΧΗ

Απαιτείται μεγάλη προσοχή να μην βράσει αρκετή ώρα γιατί το οινόπνευμα θα εξατμιστεί αλλά και υπάρχει κίνδυνος να χυθεί έξω από το σκεύος οπότε υπάρχει κίνδυνος φωτιάς.

Καλό είναι να μην προσθέσετε το μέλι όσο το υγρό είναι σε σημείο βρασμού.

Η κατάχρησή του (το γλυκό ξεγελάει) έχει σοβαρές παρενέργειες.. τσακίρ κέφι, ζαλάδα και ευφορία.

Το ρακόμελο ανάλογα με την εποχή και την όρεξη πίνεται ζεστό ή κρύο

Διαβάστε επίσης

• Ζεστό κρασί, το ρόφημα του χειμώνα που κάνει καλό στο κρύωμα, το μπούκωμα, τον βήχα, στην παρέα
• Ρόφημα από τζίντζερ (πιπερόριζα) με λεμόνι και κανέλα για το στομάχι, αποτοξίνωση και απώλεια βάρους
• Ρόφημα με κουρκουμά για χαλάρωση και με θεραπευτικές ιδιότητες
• Τι πρέπει να προσέχουμε πίνοντας χυμό από λεμόνι
• Ρόφημα κουρκουμά με λεμόνι για απώλεια βάρους, αποτοξίνωση και με πράσινο τσάι για αντιγήρανση και λάμψη

Γιατί κρυσταλλώνει το μέλι; Μήπως είναι νοθευμένο;

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Η κρυστάλλωση του μελιού είναι μία από τις γνωστότερες φυσικές του ιδιότητες. Πρόκειται για μία απόλυτα φυσική ιδιότητα που, θεωρητικά, χαρακτηρίζει όλα τα μέλια, εκτός από αυτά του πεύκου και της ελάτης. Η ιδιότητα αυτή του μελιού συχνά αποκαλείται ζαχάρωμα, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να συνδέουν αυτή την ιδιότητα του μελιού με τη νοθεία. Αυτό, βέβαια, δεν είναι αληθές, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Γιατί κρυσταλλώνει το μέλι;

Το μέλι θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως υπέρκορο διάλυμα ζαχάρων σε νερό. Ως υπέρκορο διάλυμα, λοιπόν, είναι ασταθές, έχοντας την τάση να σταθεροποιηθεί με την καταβύθιση της περίσσειας ποσότητας ζαχάρων που βρίσκεται σε αυτό. Οι πρώτοι κρύσταλλοι που καταβυθίζονται, λειτουργούν ως πόλοι έλξης και άλλων, με συνέπεια την δημιουργία μεγαλύτερων συσσωματωμάτων, το σύνολο των οποίων δημιουργεί την εικόνα του κρυσταλλωμένου νερού. Αναλυτικότερα, κατά τη διαδικασία της κρυστάλλωσης η γλυκόζη αφυδατώνεται και παίρνει τη μορφή κρυστάλλου. Οι κρύσταλλοι σχηματίζουν ένα πλέγμα (lattice), που ακινητοποιεί άλλα συστατικά του μελιού σε ένα εναιώρημα, το οποίο παρουσιάζεται ημι-στερεό.

Το μέλι δεν κρυσταλλώνει με τον ίδιο τρόπο. Σε γενικές γραμμές το μέλι που έχουμε στο σπίτι μας μπορεί να υποστεί κρυστάλλωση με δύο τρόπους.

Η ομοιόμορφη κρυστάλλωση, κατά την οποία σχηματίζονται μικροί κρύσταλλοι, οι οποίοι κατανέμονται σε όλη την μάζα του μελιού. Στην περίπτωση αυτή το μέλι δίνει την εμφάνιση του «πηγμένου», αλλά δεν κινδυνεύει να ξινίσει. Τα ελληνικά μέλια συνήθως κρυσταλλώνουν με αυτόν τον τρόπο.

Παράγοντες που επηρεάζουν την κρυστάλλωση του μελιού

Το μέλι, ανάλογα με την φυσική του προέλευση και την χημική του σύνθεση, κρυσταλλώνει γρήγορα, αργά ή και καθόλου. Από τους παράγοντες που επηρεάζουν την κρυστάλλωσή του, οι κυριότεροι είναι:

• Η συγκέντρωση γλυκόζης: Η μεγάλη συγκέντρωση γλυκόζης στο μέλι, ευνοεί τη γρήγορη κρυστάλλωση, ιδιαίτερα όταν αυτή ξεπεράσει το 30%.

• Το νερό: Το μέλι περιέχει γενικά μια ποσότητα νερού, συνήθως κάτω από 20%. Όσο χαμηλότερη αυτή, τόσο πιο γρήγορα κρυσταλλώνει το μέλι, ιδιαίτερα δε όταν η υγρασία πέφτει κάτω από το 14%.

• Οι πυρήνες συμπύκνωσης: Διάφορες ξένες ύλες, όπως γύρη, κερί, κρύσταλλοι γλυκόζης, λειτουργούν ως πυρήνες, πάνω στους οποίους κολλούν και άλλοι κρύσταλλοι γλυκόζης, με αποτέλεσμα να επιταχύνεται η κρυστάλλωση.

• Η θερμοκρασία διατήρησης: Η θερμοκρασία που ευνοεί την κρυστάλλωση του μελιού είναι αυτή των 14 oC. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες το ιξώδες του μελιού αυξάνει, με αποτέλεσμα την μείωση του συντελεστή διάχυσης και την καθυστέρηση της δημιουργίας κρυστάλλων. Στους -45 oC το μέλι μπορεί να διατηρηθεί σε ρευστή φάση για απεριόριστο χρόνο. Αντίστοιχα και σε υψηλότερες θερμοκρασίες καθυστερεί η κρυστάλλωση, καθώς αυξάνεται η κινητικότητα των διαφόρων μορίων.

Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, η ταχύτητα κρυστάλλωσης των κυριότερων αμιγών κατηγοριών μελιού διαφέρει σημαντικά. Το μέλι μελιτώματος (πεύκου και ελάτης) δεν κρυσταλλώνει ή κρυσταλλώνει με πολύ αργό ρυθμό, ενώ τα ανθόμελα κρυσταλλώνουν με σχετικά γρήγορο ρυθμό.

Πίνακας 1. Ταχύτητα κρυστάλλωσης των ελληνικών αμιγών κατηγοριών μελιού.
Κατηγορία Μελιού	Χρόνος κρυστάλλωσης σε μήνες*
Πευκόμελο	Μετά από 24 μήνες
Ελάτης	Δεν κρυσταλλώνει
Καστανιάς	12 – 18
Θυμαριού	8 – 18
Πορτοκαλιάς	1 – 3
Βαμβακιού	1 – 2
Ερείκης	2 – 3
Ηλίανθου	1 – 2
*Ο χρόνος κρυστάλλωσης ισχύει για αμιγή μέλια που δεν υπέστησαν κάποια θερμική ή άλλη επεξεργασία και διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου.

Πως θα επαναφέρουμε το μέλι στην αρχική του κατάσταση

Το κρυσταλλωμένο μέλι μπορούμε να το ρευστοποιήσουμε, ώστε να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Επειδή η θέρμανση μπορεί να επηρεάσει κάποια από τα χαρακτηριστικά του μελιού, θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ήπια. Ο καλύτερος τρόπος είναι με τη χρήση μπεν-μαρί, βάζοντας μια κατσαρόλα με νερό, όπου έχει τοποθετηθεί το βάζο με το μέλι, μέσα σε μια μεγαλύτερη επίσης με νερό. Το νερό στη μεγάλη κατσαρόλα βράζει, το νερό στη μικρή θερμαίνεται και ρευστοποιεί το μέλι. Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια κατσαρόλα θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ ώστε να μη θερμανθεί πολύ το νερό, αλλά ούτε ο πυθμένας της κατσαρόλας. Σε γενικές γραμμές, το νερό μέσα στο οποίο βρίσκεται το μέλι θα πρέπει να έχει θερμοκρασία γύρω στους 45 οC, να αποφεύγεται δε θερμοκρασία πάνω από 60 οC.

Το μέλι μπορούμε να το ρευστοποιήσουμε και στον φούρνο μικροκυμάτων, προσέχοντας πάρα πολύ και αναδεύοντας τακτικά το μέλι. Επειδή τα μικροκύματα θερμαίνουν πολύ το μέλι, θα πρέπει να το βάζουμε για μικρά διαστήματα (20-30 δευτερόλεπτα) και να το αναδεύουμε, ώστε να ρευστοποιηθεί όσο γίνεται πιο γρήγορα και με τη μικρότερη αρνητική επίδραση. Τέλος, το μέλι μπορεί να ρευστοποιηθεί βάζοντάς το πάνω στο καλοριφέρ το χειμώνα, όχι, όμως, με απευθείας έκθεση στον ήλιο επειδή το φως καταστρέφει διάφορα συστατικά του μελιού.

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η κρυστάλλωση είναι μια απόλυτα φυσική κατάσταση του μελιού, η οποία επηρεάζεται από διάφορους φυσικούς παράγοντες, είναι δε αναστρέψιμη. Ακόμα, πρέπει να τονίσουμε ότι η κρυστάλλωση δεν έχει καμία σχέση με την νοθεία του μελιού, αν και ορισμένοι καταναλωτές θεωρούν το μέλι που κρυσταλλώνει, νοθευμένο. Για το λόγο αυτό, με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούμε να επαναφέρουμε το μέλι στην αρχική του κατάσταση, χωρίς να χάσει τις φυσικές του ιδιότητες και την θρεπτική του αξία.

πηγή: Ελληνική Γεωργία


Διαβάστε επίσης

Τα 3… θαύματα που κάνει μια κουταλιά μέλι πριν τον ύπνο

Κρυστάλλωσε το μέλι σας; Tι μπορείτε να κάνετε για να το επαναφέρετε;

της Κασσιανής Τσώνη,  medlabnews.gr iatrikanea

Η κρυστάλλωση είναι μία απόλυτα φυσική διαδικασία, που ωστόσο δεν συνεπάγεται ότι το μέλι χάνει τις ευεργετικές ιδιότητές του.

Παρατηρείται κυρίως σε ανθόμελα, τα οποία έχουν μεγαλύτερο ποσοστό γλυκόζης, η οποία σε συνδυασμό με την υγρασία κάνει το μέλι να κρυσταλλώνει.

Πώς θα το επαναφέρετε;

 Όταν όμως κρυσταλλώσει το μέλι, υπάρχει και πάλι τρόπος να το επαναφέρετε. Απλώς τοποθετείτε το βάζο σας σε κατσαρολάκι με ζεστό νερό, σε χαμηλή θερμοκρασία και η θερμότητα θα το ρευστοποιήσει ξανά πολύ σύντομα. 

Άλλη μια μέθοδος πολύ πρακτική, τον χειμώνα  είναι το να βάλουμε για λίγη ώρα το μέλι πάνω σε αναμμένο καλοριφέρ. 

Προσοχή

Δεν πρέπει να ζεστάνετε το μέλι σε φούρνο μικροκυμάτων γιατί θα χάσει πολλά από τα ευεργετικά συστατικά του. 

Διαβάστε επίσης

• Μέλι. Το μοναδικό τρόφιμο χωρίς ημερομηνία λήξης
• Τα 3… θαύματα που κάνει μια κουταλιά μέλι πριν τον ύπνο
• Ο πόλεμος του μελιού: Πώς έγινε βασιλιάς η Γερμανία, τι κάνει η Ελλάδα
• Πώς θα το καταλάβετε ότι το μέλι είναι νοθευμένο;
• Ανακαλείται και άλλο γνωστό μέλι που είναι χρωματισμένο με χρωστικές, από τον ΕΦΕΤ

Σαλέπι, σερνικοβότανο. Ρόφημα για κρυολόγημα, βήχα, στομάχι, άσθμα, τονωτικό, αφροδισιακό.

της Θάλειας Γούτου, medlabnews.gr iatrikanea

To σαλέπι, του οποίου το επιστημονικό όνομα είναι όρχις, χρησιμοποιείται για την τόνωση των ασθενών κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης τους.

Το ρόφημα που παράγεται δρα κατά της δυσεντερίας και του ξερόβηχα με φλογώσεις. Το σαλέπι προέρχεται από την αποξήρανση και κονιορτοποίηση του βολβού ενός φυτού, που ήταν γνωστό πολλούς αιώνες πριν στον Ελλαδικό, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου, με το όνομα Όρχις (Orchis mascula, της οικογενείας των Ορχιδωδών). Του αποδίδονταν ιδιότητες αφροδισιακές, γι’ αυτό και πέρασε στη λαϊκή παράδοση ως Σερνικοβότανο. Το βότανο που χάριζε στις γυναίκες αρσενικά παιδιά! Πράγματι, αν καταφέρουμε να εξάγουμε απ’ την Γη ένα ακέραιο φυτό τότε θα διαπιστώσουμε ότι αντί για ρίζα φέρει δύο περίπου ισομεγέθεις κονδύλους, οι οποίοι μοιάζουν με όρχεις. Βέβαια δεν έχουν όλα τα φυτά της οικογένειας των Ορχεϊδών, κονδυλώδη ριζώματα που να μοιάζουν με όρχεις, όμως τα φυτά που έχουν αυτούς τους όρχεις είναι τα τυπικά της οικογένειας. Οι κόνδυλοι αποξηραίνονται, αλέθονται και από τη σκόνη τους γίνεται το θαυμάσιο αυτό αφέψημα, που «ευφραίνει και το στόμα και την ψυχή», όπως έλεγαν οι παλιοί. Και γνώριζαν με την απλοϊκή τους σοφία ότι και στο σώμα προσφέρει θαυμαστά οφέλη.

Το σερνικοβότανο κρύβει ένα μύθο από πίσω του. Η ελληνική μυθολογία θέλει τον Όρχι γιο Σατύρου και Νύμφης, να μεταμορφώνεται χαριστικά σε ορχιδέα όταν προσέβαλε (ή σκότωσε) μια Βακχική Ιέρεια.  Η εν λόγω ορχιδέα είναι διαδεδομένη ήδη από την αρχαιότητα και για του λόγου το αληθές η πρώτη αναφορά γίνεται από τον Θεόφραστο ο οποίος έδωσε την ονομασία στις ορχιδέες λόγω του σχήμα τους, ενώ την αξία αυτών των ορχιδέων είχαν περί πολλού ο Ασκληπιός, ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός. Ο Διοσκουρίδης μάλιστα αναφέρει ότι ο συμπαγής και ευτραφής κόνδυλος είναι ο αρρενογόνος, ενώ ο μαραμένος είναι ο θηλυγόνος « και περί ταύτης δε ιστορείται την μεν μείζονα ρίζαν, υπό ανδρών εσθιομένην, αρρενογόνον είναι, την δε ελάττονα υπό γυναικών θηλυγόνον.». Στην Αρχαία Ρώμη επίσης παρασκεύαζαν ροφήματα και ποτά από τη ρίζα της ορχιδέας, τα οποία μάλιστα ονόμαζαν σατύρια ή πριάπισκα (satyrion, priapiscus), με τη δεύτερη ονομασία να προέρχεται από τον Πρίαπο, θεό της γονιμότητας μαρτυρία των αφροδισιακών ιδιοτήτων που αποδίδονταν και από εκείνους στο φυτό αυτό. Στη Μεσαιωνική Αγγλία, οι μάγισσες της εποχής χρησιμοποιούσαν το φρέσκο κόνδυλο για να προσελκύουν αληθινή αγάπη και το μαραμένο βολβό για να σβήσουν παράνομους πόθους. Το σαλέπι σα ρόφημα καταναλωνόταν μαζικά σε Αγγλία, Γαλλία από το 15ο αιώνα και μέχρι την αντικατάστασή του από τον καφέ και τσάι. Σήμερα αποτελεί ένα ρόφημα που επιστρέφει στο προσκήνιο τόσο για την εξαίσια γεύση του, όσο και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Συστατικά:  

περιέχει αραβίνη, τραγακανθίνη, πολύ άμυλο και πολύτιμα μεταλλικά άλατα: φώσφορο και ασβέστιο. Περιέχει μια κολλώδη ουσία, την βασσαρίνη, που όταν βράσει με νερό, δίνει αυτό το άριστο μαλακτικό κατά του βήχα και όλων των παθήσεων του θώρακα, αλλά και του στομάχου και των εντέρων.

Οι θερμαντικές του ιδιότητες του οφείλονται κατά κύριο λόγο στο αμυλο-γλίσχρασμα που περιέχει ο βολβός που όμως μπορεί να αντικατασταθεί άψογα από  άλλα αμυλο-γλισχρασματούχα υλικά της φύσης όπως θα δούμε πιο κάτω, έχοντας τα ίδια αποτελέσματα στον οργανισμό μας καθώς και όμοια τέρψη όπως αυτή που παραδοσιακά το σαλέπι χαρίζει.

Όπλο λοιπόν, στην έξαρση των εποχικών ιώσεων μπορεί να αποτελέσει το σαλέπι. 

Στην σημερινή εποχή, πίνεται ως ρόφημα ή χρησιμοποιείται κυρίως στην ζαχαροπλαστική για την παρασκευή γλυκών.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του σερνικοβότανου

Στις ορχιδέες αυτές και στις θεραπευτικές ιδιότητες τους αναφέρθηκαν ο Ιπποκράτης, ο Ασκληπιός, ο Θεόφραστος αλλά και ο Γαληνός, τονίζοντας την δύναμη του σερνικοβότανου να τονώνει τον οργανισμό των ασθενών, να επουλώνει τις πληγές του στομάχου και του εντέρου αλλά και να ανακουφίζει από τον έντονο βήχα.

Το σαλέπι έχει θεραπευτικές ιδιότητες γιατί περιέχει τις φαρμακευτικές ουσίες αραβίνη και τραγακανθίνη και πολύ άμυλο τα οποία, όταν διαλύονται στο νερό, δημιουργούν ένα υγρό πηκτό και κολλώδες, το θεωρείται κατάλληλο για την ανακούφιση του βήχα, του άσθματος και του στομαχόπονου, δρα κατά της δυσεντερίας και του βήχα, ενώ τονώνει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα.

Το σαλέπι, λόγω της κολλώδους φύσης του, επιδρά επουλωτικά στα τοιχώματα του πεπτικού. Επουλώνει έλκη στο στομάχι και στο έντερο.

Το σαλέπι είναι επίσης ένα ρόφημα θερμαντικό εξαιτίας και των μπαχαρικών που περιέχει. Για αυτόν τον λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μας ζεστάνει αποτελεσματικά αντί για το τσάι ή άλλα αφεψήματα.

Είναι πλούσιο σε άμυλο και μπορεί να χαρίσει ενέργεια και πνευματική διαύγεια σε άτομα που την χρειάζονται όπως οι μαθητές, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες, αλλά και οι ασθενείς.

Περιέχει πολύτιμα μεταλλικά άλατα όπως φώσφορο και ασβέστιο. Βοηθά εξασθενισμένους από αρρώστιες οργανισμούς να ανακάμψουν και να αναρρώσουν γρηγορότερα.

Περιέχει μια κολλώδη ουσία, την βασσαρίνη η οποία όταν βράσει με το νερό, μετατρέπεται σε κολλώδη πηχτή ουσία, μαλακτική, κατά του βήχα και των φλεγμάτων.

Το σαλέπι λόγω της κολλώδους φύσης του αλλά και των επουλωτικών συστατικών του επιδρά στο στομάχι και το έντερο αναπλάθοντας τα τοιχώματα του πεπτικού συστήματος.

Οι τονωτικές και αφροδισιακές του ικανότητες εντείνονται χάρη στην προσθήκη και των μυρωδικών όπως της κανέλας, του γαρίφαλου, της πιπερόριζας, της βανίλιας.

Το σαλεπι δεν έχει ιδιαίτερες θερμίδες. Το απλό σαλεπι χωρίς ζάχαρη έχει περίπου 15 θερμίδες ανά μερίδα (1 κουταλάκι του γλυκού των 15 γραμμαρίων), ενώ αν είναι έτοιμη σκόνη αναμεμιγμένη με ζάχαρη, έχει περίπου 30 θερμίδες ανά μερίδα.

Τρόποι παρασκευής

Στις ρίζες αυτού του φυτού αναπτύσσονται κόνδυλοι που αποξηραίνονται, αλέθονται, απομακρύνεται το πικρό αιθέριο έλαιο τους και από τη σκόνη τους παρασκευάζεται αυτό το αφέψημα που πωλούν οι «σαλεπτζίδες». Το σαλέπι μπορούμε να το βρούμε σαν σκόνη αναμεμιγμένο με διάφορα άλλο βότανα αλλά και κανέλα, μοσχοκάρυδο, γαρίφαλο και βανίλια για να το παρασκευάσουμε εμείς, με έναν τρόπο παρόμοιο με τον Ελληνικό καφέ.

Είδη σαλεπιού

Στην Ελλάδα μπορούμε να αγοράσουμε αυθεντικό σαλεπι Ιωαννίνων, το σαλεπι από την Πόλη με την αυθεντική πολίτικη συνταγή καθώς επίσης και το σαλεπι θαλάσσης που παρασκευάζεται από ένα είδος φυκιών της Ισλανδίας.

Παρασκευάζεται ως εξής:

Για δύο ποτήρια ροφήματος, προσθέτουμε 1 κουταλάκι σκόνη. Ανακατεύουμε συνεχώς το ρόφημα καθ΄όλη τη διάρκεια του ψησίματος, μέχρι να φουσκώσει (σαν τον ελληνικό καφέ).

Σερβίρουμε το ρόφημα με μέλι ή ζάχαρι, κανέλα και τριμμένο τζίντζερ.

1 φλιτζάνι νερό 
2 γαρίφαλα 
λίγη κανέλα 
λίγη πιπερόριζα σε σκόνη
 1 κουτ. γλ. ζάχαρη (ή παραπάνω αν θέλετε)
1 κουτ. γλ. σαλέπι 
Βράζουμε το νερό μαζί με τα γαρίφαλα και τη ζάχαρη
 Κατεβάζουμε το νερό από τη φωτιά και προσθέτουμε το σαλέπι ανακατεύοντας καλά και συνεχώς ώσπου να πάρει την παχύρρευστη υφή του. Αν χρειαστεί το ξαναβάζουμε λίγο στη φωτιά ανακατεύοντας συνεχώς (Προσοχή να μη βράσει)
Προσθέτουμε κανέλα και πιπερόριζα σε σκόνη και το πίνουμε ζεστό!

και 

Για ένα φλιτζάνι του τσαγιού θέλετε :

 

·       1 κττ (κουταλάκι του τσαγιού) άμυλο αραβοσίτου (νεσεστες - περιέχει άμυλο-γλισχραμα όπως το σαλέπι).

·       1 κττ ζάχαρη ή γλυκόριζα σε σκόνη.

·       Μισό κοφτό κττ κανέλα (περιέχει γλισχρασμα και αυτή).

·       1 με 2 μοσχοκάρφια (γαρύφαλλα) τριμμένα.

·       λίγο κακουλές (καρδαμωμο ή και καρδαμο) σε σκόνη ή 

·       λιγο τζιτζερ (πιπεροριζα) σε σκονη, κατα βουληση 


Εκτέλεση : 

Σε μια στέγνη κούπα βάζουμε πρώτα το άμυλο και τη ζάχαρη και με λιγάκι δροσερό νερό τα ανακατεύουμε. Παράλληλα σιγοβράζουμε σ'ενα μπρίκι μια φλιτζανα νερό μαζί με τα υπόλοιπα υλικά για 2 με 3 λεπτά  προσθέτουμε το καυτό νερό σιγά σιγά στη κούπα ανακατεύοντας συγχρόνως.

Απολαύστε λοιπόν ένα μοναδικό ρόφημα με θεραπευτικές ιδιότητες, θερμαντικό, εύγεστο και παράλληλα χορταστικό!

Διαβάστε επίσης

• Ρόφημα με κουρκουμά για χαλάρωση και με θεραπευτικές ιδιότητες
• Κρυολόγημα ή γρίπη; Τι πρέπει να κάνουμε; Γιατί δεν πρέπει να δίνουμε ασπιρίνη στα παιδιά με γρίπη;
• Έχει το παιδί σας πυρετό; Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε.
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ευκάλυπτου, από το κρυολόγημα και την ιγμορίτιδα μέχρι την ψωρίαση και την ακμή
• Γρίπη ή κρυολόγημα; Ποια τα συμπτώματά τους, Πώς γίνεται η διάγνωση και τι είναι τα αντιικά φάρμακα και ποιοι μπορούν να τα παίρνουν;

Θάλεια Γούτου

Στα 90 περπατώ, στα 100 θα φτάσω και μόνο τότε θα σκεφτώ αν πρέπει να γεράσω (video)

 medlabnews.gr iatrikanea

Στα 90 περπατώ.

Στα 100 θα φτάσω

και μόνο τότε θα σκεφτώ

αν πρέπει να γεράσω.

Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ

Τιμητική εκδήλωση για την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ με θέμα «Οι αντηρίδες του βυζαντινού πολιτισμού ως “προπύλαια” της Αναγέννησης» πραγματοποιήθηκε στο Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.

Κατά την εκδήλωση, η ίδια δήλωσε, μεταξύ άλλων, πως «στα 90 περπατώ, στα 100 θα φτάσω και μόνο τότε θα σκεφτώ αν πρέπει να γεράσω»,  είναι η αγαπημένη της κρητική μαντινάδα και σίγουρα αποτελεί την... προσωποποίησή της!

Η διακεκριμένη ιστορικός, που γεννήθηκε το 1926, υπήρξε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης το 1967 και η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στην 700 χρόνων ιστορία του, το 1976

Για την κ. Γλύκατζη-Αρβελέρ μίλησαν πολιτικοί, συγγραφείς και ποιητές. «Στον ευρύτερο χώρο της ιστορίας και του πολιτισμού διεθνώς, η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θα μείνει ως η πρωτοπόρος ερευνήτρια που ανέδειξε την πεμπτουσία του Βυζαντινού Πολιτισμού. Το Βυζάντιο της χρωστάει ότι αποκάλυψε τη μεγάλη αλήθεια γι’ αυτό. Η ιστορία του θα μετριέται πριν την Ελένη και μετά την Ελένη», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος.

Η κ. Γλύκατζη-Αρβελέρ ευχαρίστησε τους διοργανωτές της εκδήλωσης τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι παραμένει «πάντοτε αισιόδοξη» για τη νέα γενιά.

Η ζωή της Ελένης Γλύκατζη – Αρβελέρ μύθος, που συναντά την πραγματικότητα

«Στα 90 περπατώ, στα 100 θα φτάσω και τότε μόνο θα σκεφτώ αν πρέπει να γεράσω» και «Νίκησα τις φοβίες μου με τη στολή της πειθαρχίας». Δύο εμβληματικές ατάκες, που αποτελούν διδαχές της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, της Ελληνίδας, που η Ευρώπη όπου δίδαξε υποκλίνεται στη σοφία, το ήθος, την αισιοδοξία και τη δίψα για ζωή, που διανθίζεται με το πηγαίο χιούμορ της. Επιχειρούμε να τοποθετήσουμε στο κάδρο του πολιτισμικού γίγνεσθαι μια Ελληνίδα, που η ζωή και το έργο της αποτελούν σημαντική πολιτιστική συνέργεια που σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ίσως και σε παγκόσμιο αναγνωρίζεται. Μια αναγνώριση που τιμά την ίδια και κατ’ επέκταση την πατρίδα μας. Ο λόγος για την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ. Σταχυολογήσαμε πτυχές από τη ζωή και τα επιτεύγματά της και τα παρουσιάζουμε, ώστε να μοιραστούμε με τους αναγνώστες γνώση και διδαχή για μια Ελληνίδα που μας κάνει υπερήφανους.

Λίγα λόγια, για να γνωρίσουμε τον βίο των παιδικών και εφηβικών της χρόνων και την περαιτέρω εξέλιξη. Βέρα Αθηναία, μέλος πολυμελούς και μικροαστικής οικογένειας. Γεννήθηκε στον Βύρωνα Αττικής και εκεί πέρασε τα παιδικά και μαθητικά της χρόνια. Φτωχικό το πατρικό της σπίτι, που δεν είχε ούτε θέρμανση, αλλά είχε… βαβούρα που τη δημιουργούσαν τα 6 παιδιά που έτρωγαν στο ίδιο τραπέζι και μοιράζονταν ένα δωμάτιο, για δραστηριότητες και ύπνο.

Εμαθε να γράφει και να διαβάζει πριν πάει σχολείο, παρακολουθώντας τα μεγαλύτερα αδέλφια της, που ήταν μαθητές. Κυρίως τον μεγάλο, που ήταν καλός μαθητής και ωραίο παιδί. Τα βιβλία που έφταναν στα χέρια της τα θεωρούσε δικά της και ροφούσε γνώση. Χαρακτηριστική μια ομολογία της: «Η μάνα μου είχε μια ράφτρα στη Φιλολάου, ήταν εξοχή και όπως πηγαίναμε μια μέρα και τα παράθυρα ενός σπιτιού ήταν ανοιχτά, σκαρφάλωσα σηκώθηκα στις μύτες των ποδιών μου και αντίκρισα μια βιβλιοθήκη. Τι ωραίο πράγμα σκέφθηκα».

Στις εξετάσεις που έδωσε μπήκε στο Αρχαιολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, 13η στη σειρά και ήταν άριστη φοιτήτρια. Ο καθηγητής της Γεώργιος Οικονόμου της έλεγε: «Βρε, Γλύκατζη δεν έχεις ανάγκη να δουλέψεις; Γιατί ήρθες στο Αρχαιολογικό και δεν επέλεξες το Φιλολογικό;» και εκείνη του απάντησε: «Ακούστε κύριε καθηγητά, εγώ στη ζωή μου θα κάνω αυτό που μου αρέσει και αυτό που θέλω. Τώρα σχετικά με το πώς θα βγάλω τα χρήματα που χρειάζομαι για να ζήσω, σας διαβεβαιώ θα πουλώ λεμόνια στο κέντρο της Αθήνας» και έγινε χαμός. Η παρέα της ήταν συνήθως αγόρια της Φιλοσοφικής και Νομικής Σχολής, ανάμεσά τους οι γνωστοί Λιγνάδης, Κοτζιάς, Σαββίδης, Βαβούρης, Σκαλιώρας, Πετσόπουλος, Λαμπρίας και τα κορίτσια του Αρχαιολογικού Λαμπράκη, Πετσοπούλου, Τσώση, Ιωαννίδου, Τορναρίτη και άλλες. Στις κενές ώρες του Πανεπιστημίου συνήθιζε να παίζει σκάκι (ένα χάρτινο που το κουβαλούσε μαζί της). Το REX συγκέντρωνε τα κορίτσια, φίλες της, για πρόχειρο φαγητό ή ποτό. «Εγώ δεν έχω λεφτά και δεν θα έρθω», αλλά οι φίλες της την προσκαλούσαν, ντρεπόταν και έπαψε να τις ακολουθεί. Την περίοδο εκείνη ο μεγάλος αδελφός της είχε πιάσει δουλειά και της έδινε μερικά χρήματα και ακολουθούσε την παρέα, «εγώ έπαιρνα βερμούτ, που ήταν το φθηνότερο» ομολογεί. Δύσκολα τα χρόνια των σπουδών της, την ανέδειξαν όμως ως μια πολύμορφη προσωπικότητα και δημιουργό με παγκόσμια εμβέλεια.

Το 1989, όταν γιορτάζονταν τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης και ηγέτες πολλών κρατών βρέθηκαν στη Γαλλία, ο πρωθυπουργός τότε Μισέλ Ροκάρ ζήτησε από την Αρβελέρ, ως πρύτανη του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, να αναλάβει τις κυρίες όλων των προέδρων των κρατών, που βρίσκονταν στο Παρίσι για την επέτειο, να τις ξεναγήσει. Συμβάντα αυτής της ξενάγησης περιγράφει, με ξεχωριστή λεκτική έκφραση: «Η κυρία Κολ ήταν… μάγκας! Μπαίνει στο αυτοκίνητο «πάμε να δούμε το Μπομπιντού» μου λέει. Και επεδίωξε να περάσει την κ. Μπους, που ήταν σε άλλο αυτοκίνητο, για να αρχίσει κουβέντα με τους Γερμανούς επισκέπτες, να κάνει ό,τι μπορεί για να φανεί. Η Μπάρμπαρα Μπους ήταν μια πολύ σοβαρή κυρία, μου λέει διακριτικά μια μέρα «θέλω να δω το Λούβρο από πάνω την πυραμίδα του Πέι».

Το κανόνισα και φθάνουμε επάνω οι δυο μας και όταν έσκυψε να δει, κάτω ήταν Αμερικανάκια-τουρίστες που την αναγνώρισαν, εκείνη με τα άσπρα μαλλιά ήταν χαρακτηριστική φυσιογνωμία και άρχισαν να φωνάζουν «Μπάρμπαρα-Μπάρμπαρα». Τότε με τραβάει πιο μέσα, γιατί της λέω «θα ζηλέψει ο Μπους που επευφημούν εμένα» μου απαντάει. «My dear young friend» (καλή μου φίλη) την αποκαλούσε έκτοτε η Μπους όταν η Αρβελέρ βρισκόαν πια στην Ουάσινγκτον. Ο πρόεδρος και η Μπους την καλούσαν συχνά για δείπνο στο σπίτι τους.

Μικρό και ταπεινό το αφιέρωμα (ταιριάζει με την ταπεινότητά της), που δεν είναι δυνατόν να καλύψει τη ζωή και το έργο της πολυμήχανης και πολυδιάστατης προσωπικότητας αυτού του φαινομένου της δημιουργίας και της προσφοράς, την παγκόσμια Ελληνίδα που μας κάνει υπερήφανους.