Καρκίνος λάρυγγα με βραχνάδα, πονόλαιμο, πρήξιμο. Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες που τον προκαλούν;

Αλέξανδρου Γιατζίδη
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο καρκίνος του λάρυγγα είναι μια σοβαρή ασθένεια που απειλεί τη ζωή για την οποία όμως υπάρχει μια αποτελεσματική πρόληψη.

Ο καρκίνος του λάρυγγα είναι από τους συχνότερους καρκίνους στον άνθρωπο και σχεδόν πάντοτε οφείλεται στο κάπνισμα και στην κατανάλωση αλκοόλ.  Είναι 5 φορές πιο συχνός στους άνδρες και τις περισσότερες φορές (70%) εμφανίζεται πάνω στις φωνητικές χορδές αλλάζοντας τη χροιά της φωνής, με αποτέλεσμα ο ασθενή να πηγαίνει νωρίς στον ιατρό και να σώζεται 9 στις 10 φορές.

Η νόσηση αφορά τη μέση και τη μετέπειτα ηλικία, όμως μπορεί να εμφανισθεί και σε προγενέστερη ηλικία. Στη βιβλιογραφία αναφέρεται περίπτωση καρκινώματος του λάρυγγα σε ηλικία 14 ετών.

Γενικά ο καρκίνος του λάρυγγα έχει αργή εξέλιξη και μπορεί κανείς να τον προλάβει στην αρχή του, οπότε και είναι σίγουρη σχεδόν η οριστική θεραπεία. Φυσικά, ακόμα καλύτερο είναι να κόψετε το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του λάρυγγα όπως επίσης και το 90% των καρκίνων της κεφαλής και του λαιμού, οφείλονται σε γνωστούς παράγοντες που προκαλούν καρκίνο.

Για το λόγο αυτό, η πρόληψη είναι δυνατή χάρη σε μια αλλαγή του τρόπου ζωής που στόχο έχει την αποφυγή της έκθεσης στους νοσηρούς καρκινογόνους παράγοντες.

Ποια είναι όμως τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα του καρκίνου του λάρυγγα;

    Επίμονη βραχνάδα της φωνής που εγκαθίσταται προοδευτικά.

    Δυσκολία στην κατάποση.

    Επίμονος πόνος στο λαιμό ή πόνος που εκδηλώνεται κατά την κατάποση.

    Τραχηλική διόγκωση λόγω μετάστασης στους τραχηλικούς λεμφαδένες.

    Πόνος στο αυτί.

    Εμφάνιση μάζας στο λαιμό.

    Αλλαγές στη φωνή.

    Αιμόπτυση λόγω αιμορραγίας του όγκου, σε προχωρημένα στάδια.

Το βράγχος φωνής είναι η σπουδαιότερη και κατά κανόνα η πρώτη εκδήλωση του καρκίνου του λάρυγγα. Άλλα συμπτώματα είναι ο χρόνιος ερεθιστικός βήχας, η δυσφαγία, η δύσπνοια, η αιμόπτυση, ο πόνος στο λαιμό και τέλος οι διογκωμένοι λεμφαδένες του λαιμού.

Οποιοδήποτε ενόχλημα από το λάρυγγα ή το φάρυγγα που επιμένει περισσότερο από δύο εβδομάδες θα πρέπει να ελέγχεται από ωτορινολαρυγγολόγο.

Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες που προκαλούν τον καρκίνο του λάρυγγα;

Το κάπνισμα: Περισσότεροι από 95% των ασθενών που προσβάλλονται από καρκίνο του λάρυγγα, είναι καπνιστές. Το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο διότι δημιουργεί μεταλλάξεις στα γονίδια των κυττάρων του βλεννογόνου του αναπνευστικού συστήματος. Επίσης μειώνει το σύστημα άμυνας του οργανισμού με αποτέλεσμα αυτό να μη μπορεί να καταπολεμά νεοεμφανιζόμενα καρκινικά κύτταρα.

Οι πιθανότητες κάποιου καπνιστή να αναπτύξει καρκίνο του λάρυγγα αυξάνονται όχι μόνο από το πόσο καπνίζει αλλά και από τη συνολική χρονική διάρκεια για την οποία καπνίζει. 

Το αλκοόλ: Το αλκοόλ είναι ένας παράγοντας που ευνοεί την ανάπτυξη του καρκίνου του λάρυγγα.

Στην πραγματικότητα το αλκοόλ δρα σε συνέργεια με τον καπνό και μεγεθύνει τις αρνητικές του επιδράσεις. Τα άτομα τα οποία καπνίζουν και πίνουν αλκοόλ έχουν πολύ περισσότερο κίνδυνο για καρκίνο του λάρυγγα παρά το απλό άθροισμα και των δύο κινδύνων μαζί.

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων: Ο ιός αυτός (HPV) έχει συσχετισθεί με την γένεση του καρκίνου του λάρυγγα.

Η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση: Η πάθηση αυτή που χαρακτηρίζεται από την επιστροφή όξινου περιεχομένου του στομαχιού προς τον οισοφάγο και κάποτε προς το λάρυγγα, θεωρείται ότι δυνατόν να συμβάλλει στη γένεση του καρκίνου του λάρυγγα.

Η χρόνια έκθεση σε χημικές ουσίες (π.χ. νικέλιο, αμίαντος, θειικό οξύ). Ο αμίαντος, όπως και για άλλους καρκίνους, θεωρείται ένας παράγοντας που ευνοεί την ανάπτυξη του καρκίνου λάρυγγα. 

Τα άτομα που παρουσιάζουν αλλαγές στη φωνή, επίμονη βραχνάδα, πρέπει να ζητούν συμβουλή από το γιατρό τους. Αυτό γίνεται ακόμη πιο επιτακτικό εάν υπάρχουν στα άτομα αυτά, παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα και ψηλή κατανάλωση αλκοόλ.

Διάγνωση

Η διάγνωση του καρκίνου του λάρυγγα, εφόσον εκτιμηθούν τα κλινικά συμπτώματα, γίνεται με ενδοσκόπηση του λάρυγγα (απεικόνιση των βλαβών από κοντά με ειδική συσκευή) από τον ωτολαρυγγολόγο. Στη συνέχεια μπορεί να ληφθεί δείγμα της βλάβης για εξέταση στο μικροσκόπιο και σε ορισμένες περιπτώσεις να γίνει περαιτέρω έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή PET-CT

Θεραπεία του Καρκίνου του Λάρυγγα

Υπάρχουν διάφορες θεραπείες του καρκίνου του λάρυγγα που εφαρμόζονται είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό.

Α. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει τις συντηρητικές επεμβάσεις. Σε πρώιμο στάδιο ο όγκος παραμένει περιορισμένος στη γλωττιδική περιοχή, επειδή οι γνήσιες φωνητικές χορδές δεν έχουν λεμφαγγεία. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την ακτινοθεραπεία, την ανοικτή μερική λαρυγγεκτομή και  την ενδοσκοπική με laser CO2 αφαίρεση. Οι ασθενείς με πρώιμο γλωττιδικό καρκίνο (ΤIS, T1 ή T2 χωρίς τοπικές ή απομακρυσμένες μεταστάσεις) έχουν  καλή πρόγνωση. Στόχοι της θεραπευτικής αγωγής είναι η ίαση με διατήρηση του λάρυγγα, η ελαχιστοποίηση του κόστους και των σοβαρών επιπλοκών και η, όσο το δυνατόν, καλύτερη ποιότητα φωνής.

Η μερική λαρυγγεκτομή αποτελεί καθιερωμένη χειρουργική επιλογή, αλλά σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση των T1 γλωττιδικών καρκίνων που καταλαμβάνουν την πρόσθια γωνία και ως θεραπεία σε υποτροπή μετά από ακτινοθεραπεία. Ο πενταετής τοπικός έλεγχος αναφέρεται στο 90-98% και για τη διατήρηση του λάρυγγα στο 93-98%.

Β. Η ακτινοθεραπεία είτε σαν μοναδική θεραπεία σε πρώιμο στάδιο είτε σε συνδυασμό με τη χειρουργική ή την χημειοθεραπεία. Σε  μεγάλο αριθμό ασθενών με πρώιμο γλωττιδικό καρκίνο, ο όγκος έχει ήδη αφαιρεθεί με τη διαγνωστική βιοψία. Έτσι, πολλοί ασθενείς  χωρίς υπολειμματικό καρκίνο υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία που δεν χρειάζεται, με  κίνδυνο ανάπτυξης ακτινογενούς καρκίνου. Σε περίπτωση  τοπικής υποτροπής ή  δεύτερου πρωτοπαθούς όγκου, η ακτινοθεραπεία δεν μπορεί να επαναληφθεί και   συχνά η μόνη θεραπευτική επιλογή είναι η ολική  λαρυγγεκτομή.  

Γ. Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται είτε σε συνδυασμό με την ακτινοθεραπεία είτε με την χειρουργική  θεραπεία.

Η επιλογή της θεραπείας είναι αποτέλεσμα ιατρικής συνεκτίμησης πολλών παραγόντων.

Πώς μπορεί να προληφθεί;

Ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης αυτού του τύπου καρκίνου είναι να υιοθετήσετε ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής, που θα περιλαμβάνει αποφυγή του καπνίσματος και περιορισμό του αλκοόλ. Επιπλέον, η έγκαιρη εξέταση σε περίπτωση επιμένουσας βραχνάδας είναι ζωτικής σημασίας.

Διαβάστε επίσης

• Ο καρκίνος του πνεύμονα συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα παρά μόνο αφού φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές
• Πόνος στο στήθος. Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν θωρακικό πόνο; Πώς θα καταλάβετε αν οφείλεται στην καρδιά;
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;

Λοιμώδης μονοπυρήνωση. Η ασθένεια του φιλιού, ο ιός Epstein Barr μεταδίδεται κυρίως με το σάλιο

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τι προκαλεί τη λοιμώδη μονοπυρήνωση (Infectious Mononucleosis).

Με βλαστοκύτταρα κατάφεραν να φρενάρουν την πολλαπλή σκλήρυνση (ή σκλήρυνση κατά πλάκας)

medlabnews.gr iatrikanea 

 

Διεθνής ομάδα ερευνητών δοκίμασε τη χορήγηση με ένεση βλαστικών κυττάρων στον εγκέφαλο ασθενών με δευτεροπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση (ή σκλήρυνση κατά πλάκας). Οπως έδειξαν τα αποτελέσματα της μικρού εύρους κλινικής δοκιμής, η θεραπεία ήταν ασφαλής, καλά ανεκτή και είχε μακροπρόθεσμη διάρκεια η οποία προστάτευσε τον εγκέφαλο από περαιτέρω βλάβες.

Η σχετική μελέτη έγινε σε μικρό αριθμό ασθενών με προχωρημένη νόσο, που μετακινούνται με αναπηρικό αμαξίδιο. Πρωταρχικός στόχος της ήταν να εξακριβώσει εάν η θεραπεία είναι ασφαλής και ανεκτή. Ωστόσο έναν χρόνο αργότερα οι επιστήμονες βρήκαν ενδείξεις ότι μπορεί να ασκεί και ευεργετική δράση.

Τώρα οι επιστήμονες ανυπομονούν να αρχίσουν δεύτερη, μεγαλύτερη μελέτη για να εξακριβώσουν εάν η θεραπεία αλλάζει στ’ αλήθεια την πορεία της νόσου.

Η πρώτη μελέτη, πάντως, έδειξε ότι η θεραπεία είναι ασφαλής, καλά ανεκτή και ασκεί μακροχρόνια επίδραση που φαίνεται να προστατεύει τον εγκέφαλο από περαιτέρω βλάβη, λένε οι ερευνητές.

H πολλαπλή σκλήρυνση, όπως είναι η σύγχρονη ονομασία της νόσου, είναι χρόνια πάθηση του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Αρχίζει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς επιτίθεται λανθασμένα και αρχίζει να καταστρέφει την μυελίνη ουσία.

Η ουσία αυτή είναι το φυσικό, προστατευτικό «περίβλημα» των νευρικών ινών. Επιτρέπει επίσης την «επικοινωνία» των νευρικών κυττάρων μεταξύ τους. Η καταστροφή της προκαλεί ποικίλα επίμονα συμπτώματα, όπως θόλωμα της όρασης, ίλιγγο, αστάθεια στη βάδιση κ.λπ. Η προχωρημένη μορφή της προκαλεί σοβαρή αναπηρία.

Η νέα μελέτη

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Cell Stem Cell. Σε αυτήν εντάχθηκαν 15 πάσχοντες από δευτεροπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση (SPMS). Αυτή είναι μια προχωρημένη μορφή της νόσου, που συνήθως εκδηλώνεται μετά από πολλά χρόνια εξάρσεων και υφέσεων της αρχικής πολλαπλής σκλήρυνσης. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες στη μελέτη μετακινούνταν ήδη με αναπηρικό αμαξίδιο.

Οι επιστήμονες έκαναν εγχύσεις βλαστοκυττάρων στον εγκέφαλο των ασθενών. Τα κύτταρα προέρχονταν από ένα έμβρυο που είχε αποβληθεί.

Οι εγχύσεις περιείχαν από 5 έως 24 εκατομμύρια βλαστικά κύτταρα η κάθε μία. Τα κύτταρα αυτά πιστεύεται ότι μειώνουν τη φλεγμονή που άγει τη νόσο.

Μερικοί από τους συμμετέχοντες εκδήλωσαν παρενέργειες. Ένας λ.χ. παρουσίασε τρόμο (τρέμουλο). Ένας άλλος ψύχωση σχετιζομένη με τα στεροειδή φάρμακα που λάμβανε μετά την έγχυση. Ωστόσο όλες οι παρενέργειες υποχώρησαν με την κατάλληλη θεραπεία.

Τα ευρήματα Εξετάσεις στους συμμετέχοντες τον χρόνο μετά την έγχυση έδειξαν πως κανένας δεν είχε επιδείνωση των συμπτωμάτων που προκαλεί η πολλαπλή σκλήρυνση. Ούτε είχε επιδεινωθεί η αναπηρία που ήδη είχαν. Οι απεικονιστικές εξετάσεις έδειξαν πως οι ασθενείς που είχαν λάβει τις υψηλότερες δόσεις βλαστικών κυττάρων είχαν λιγότερη συρρίκνωση του εγκεφάλου τους. Αυτό πιθανώς σχετίζεται με την καταστολή της φλεγμονής. Το εύρημα, όμως, που δημιούργησε τις περισσότερες ελπίδες των ερευνητών προήλθε από τις εξετάσεις του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Αυτό περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Οι εξετάσεις αυτές έδειξαν πως όσοι ασθενείς είχαν λάβει πολλά βλαστικά κύτταρα είχαν υψηλά επίπεδα καρνιτινών. Οι ουσίες αυτές πιστεύεται ότι προστατεύουν τους νευρώνες (είναι τα κύτταρα του εγκεφάλου) από τις βλάβες. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν «σημαντική σταθεροποίηση της νόσου, χωρίς ενδείξεις εξέλιξης», σημειώνουν οι ερευνητές. Ωστόσο πρέπει να επιβεβαιωθούν σε περισσότερους ασθενείς και να εξακριβωθεί πόσο καιρό θα διαρκέσει η σταθεροποίηση.

Διαβάστε επίσης

• Ποια τα συμπτώματα και οι αιτίες της πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνση κατά πλάκας). Τα νέα θεραπευτικά όπλα. Στην αιχμή της θεραπευτικής αντιμετώπισης βρίσκεται μια ελληνική φαρμακευτική εταιρεία
• Σκλήρυνση κατά πλάκας. Σημάδια που υποδηλώνουν υποτροπή. Πώς αντιμετωπίζονται;
• Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων. Ποιες είναι οι σπάνιες παθήσεις; (video)
• Αφιέρωμα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή η ασθένεια με τα 1000 πρόσωπα
• Πολλαπλή Σκλήρυνση και εγκυμοσύνη, 5+1 μύθοι

Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας 2023: 40 χρόνια ΕΣΥ, η επόμενη μέρα

medlabnews.gr iatrikanea

Τη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου ξεκινάει τις εργασίες του το Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας 2023, με τίτλο «40 ΧΡΟΝΙΑ ΕΣΥ - Συνεργατικές λύσεις για ένα βιώσιμο Σύστημα Υγείας» που διοργανώνουν το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας (i-hecon) και η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Οικονομίας & Πολιτικής της Υγείας (Ε.Ε.Ε.Ο.Π.Υ.), με την υποστήριξη πολλών επιστημονικών φορέων. Το Συνέδριο πραγματοποιείται φέτος αποκλειστικά με φυσική παρουσία, από τις 5 έως τις 7 Δεκεμβρίου 2023 στο ξενοδοχείο Divani Caravel στην Αθήνα.

Έξι προσυνεδριακά φροντιστήρια, τη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2023, για τα στελέχη του τομέα της Υγείας θα πραγματευτούν τις εξελίξεις που αφορούν (1) την Πρόσβαση Φαρμάκων στην Αγορά, (2) τα Εργαλεία Μέτρησης της Ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας, (3) την Κωδικοποίηση και τιμολόγηση της νοσοκομειακής δραστηριότητας με το σύστημα DRG, (4) τον Εκσυγχρονισμό και την Εναρμόνιση της Εθνικής Φαρμακευτικής Πολιτικής σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά και τα Διεθνή Πρότυπα, (5) τα Εργαλεία και τους Δείκτες για την Αξιολόγηση της Διοίκησης των Νοσοκομείων και (6) τα Νέα Πρότυπα Υπηρεσιών και Προϊόντων Υγείας στην Ψηφιακή Εποχή.

Στις επόμενες τρεις ημέρες (5-7 Δεκεμβρίου) 200 Έλληνες και ξένοι ομιλητές, σε 10 ομιλίες και 30 στρογγυλά τραπέζια θα αναλύσουν μείζονα θέματα για την πρωτοβάθμια και τη νοσοκομειακή φροντίδα, τη βιοϊατρική και φαρμακευτική τεχνολογία, την ψηφιακή υγεία, την πρόληψη και την δημόσια υγεία. Παράλληλα 112 νέοι ερευνητές θα παρουσιάσουν το έργο τους πάνω στις θεματικές ενότητες του συνεδρίου: Πολιτικές Υγείας και Υπηρεσιών Υγείας, Επιδημιολογία και Δημόσια Υγεία, Έρευνα Υπηρεσιών Υγείας, Οικονομική Αξιολόγηση Φαρμάκου και Τεχνολογίας Υγείας, Ποιότητα Υπηρεσιών Υγείας, Οργάνωση & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, Οικονομικά της Υγείας και Πληροφορική της Υγείας.

Το Συνέδριο φέτος συμπίπτει με τα 40 χρόνια από την ίδρυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Στην πορεία του, το ΕΣΥ χαρακτηρίστηκε από σημαντικά επιτεύγματα, αλλά και μεγάλες υστερήσεις. Σε αυτή την κρίσιμη καμπή για την μετα-πανδημική του πορεία αναδεικνύονται πολλά, δύσκολα και εξαιρετικά επίκαιρα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει το Συνέδριο μέσα από τις εργασίες του: προαπαιτούμενα για την αναδιάρθρωσή του, μέτρα διασφάλισης της μακροχρόνιας βιωσιμότητάς του, πιθανές αλλαγές στη χρηματοδότησή του τομέα της υγείας, ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και τον ρόλο των πολιτών και των ασθενών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Θα πρέπει να αποτιμηθεί η εξέλιξη της ανασυγκρότησης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της δημόσιας υγείας, η πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού, να επαναπροσδιοριστούν οι προτεραιότητες για την αναδιάρθρωση του νοσοκομειακού χάρτη και να αξιολογηθεί ο τρόπος υιοθέτησης της καινοτομίας. Κρίσιμη ακόμη είναι η αξιολόγηση της ιατροφαρμακευτικής τεχνολογίας, οι αλλαγές που πρέπει να εφαρμοστούν αλλά και ο προσδιορισμός εθνικής πολιτικής για το φάρμακο και τις τεχνολογίες της υγείας.

Την πρώτη μέρα του Συνεδρίου, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη θα ανοίξει τις εργασίες του συνεδρίου παρουσιάζοντας την πρόκληση της εφαρμογής της «Νέας Δημόσιας Υγείας», συνεχίζοντας με μία ευρεία συζήτηση με σημαντικούς ειδικούς του πεδίου. Την ίδια ημέρα θα υπάρξει μια σειρά συνεδριών για τα μείζονα χρόνια νοσήματα και πιο συγκεκριμένα για τα καρδιαγγειακά, την παχυσαρκία και τον καρκίνο. Ακόμη θα παρακολουθήσουμε την απονομή του πρώτου Βραβείου «Γιάννης Κυριόπουλος» στον καθηγητή Ηλία Μόσιαλο. Την επίσημη έναρξη του συνεδρίου θα κηρύξει ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης παρουσιάζοντας τον σχεδιασμό για την επόμενη ημέρα της υγείας στην Ελλάδα.

Τη δεύτερη μέρα θα ανοίξει με την ομιλία της η Γενική Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας Λίλιαν Βενετία Βιλδιρίδη, που θα επικεντρωθεί στην αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας στα ελληνικά νοσοκομεία, ενώ θα ακολουθήσουν συζητήσεις για τα οικονομικά των νοσοκομείων και τη μετάβαση τους στη νέα εποχή, την αποζημίωση των βιοδεικτών και την πρόσβαση του φαρμάκου στην αγορά. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η ομιλία του Υφυπουργού Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων μετά από 40 χρόνια ΕΣΥ. Στη συνέχεια θα αναλυθούν η εθνική πολιτική για το φάρμακο, η στρατηγική για την φαρμακευτική νοσοκομειακή περίθαλψη, η μέτρηση και η αξιολόγηση της ποιότητας στη φροντίδα υγείας αλλά και η παρουσίαση συνεργατικών λύσεων για τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας. Μία εμβληματική συνεδρία για τα 40 χρόνια του ΕΣΥ με τη συμμετοχή πολιτικών που συνέβαλαν στη διαμόρφωσή του -όπως ο σημερινός Υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης και ο Ανδρέας Λοβέρδος-, πανεπιστημιακών και λειτουργών του, θα αποτελέσει τον καλύτερο προάγγελο για το ντοκιμαντέρ αφιέρωμα στον Γιάννη Κυριόπουλο, ο οποίος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους υπέρμαχους του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Η τρίτη ημέρα θα περιλαμβάνει συνεδρίες για την Ψηφιακή Υγεία, το ανθρώπινο δυναμικό, την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας και την εισαγωγή της φαρμακευτικής καινοτομίας (Horizon Scanning, Innovation Fund, Managed Entry Agreements) με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας Άρη Αγγελή. Το οικονομικό περιβάλλον αλλά και τις δυνατότητες της χρηματοδότησης του συστήματος για την καθολική κάλυψη θα περιγράψουν ο Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού της Προεδρίας της Κυβέρνησης, Αλέξης Πατέλης, ο Υφυπουργός στον πρωθυπουργό, Θανάσης Κοντογεώργης και η Γενική Γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων Βασιλική Λοΐζου. Τη διεθνή οπτική για μια ολιστική προσέγγιση των αποτελεσμάτων για την υγεία πέρα από την οικονομική τους διάσταση θα μας παρουσιάσει η Malina Müller, Head, Research Field Health Economics, WifOR Institute, ενώ ο George Valiotis, Executive Director, European Health Management Association (EHMA), θα μιλήσει για τη βελτίωση και ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού στην υγεία.

Από το βήμα του συνεδρίου θα περάσουν και θα εκθέσουν τις απόψεις τους πολύ σημαντικοί άνθρωποι της επιστήμης, της πολιτικής, της αγοράς και της κοινωνίας των πολιτών. Ανάμεσα σε αυτούς θα είναι οι: Φωφώ Καλύβα, Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Θεανώ Καρποδίνη, Διοικήτρια Ε.Ο.Π.Υ.Υ., Νίκη Τσούμα, Διευθύνουσα Σύμβουλος Η.ΔΙ.Κ.Α, ο καθηγητής πρόεδρος του Ε.Ο.Δ.Υ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, ο καθηγητής και πρόεδρος του ΚΕ.Σ.Υ. Δημήτριος Μπούμπας, πρόεδροι πολλών επιστημονικών εταιρειών και ινστιτούτων, κ.α.

Ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Κώστας Αθανασάκης, ο πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Κυριάκος Σουλιώτης μαζί με όλους τους συντελεστές του συνεδρίου θα καλωσορίσουν όλα τα στελέχη του τομέα της υγείας σε αυτό το εμβληματικό συνέδριο που όπως κάθε χρόνο θα προχωρήσει τον διάλογο για την επόμενη μέρα του ΕΣΥ στην Ελλάδα.

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Συνεδρίου για περισσότερες λεπτομέρειες για τους Ομιλητές και το Πρόγραμμα.

Η ιστορία του Αποστόλου Ανδρέα. Γιορτάζει στις 30 Νοεμβρίου.

medlabnews.gr

Η γιορτή του Αποστόλου Ανδρέα εορτάζεται σήμερα, μια από τις μεγαλύτερες εορτές για την Κύπρο, αφού δεκάδες χιλιάδες άτομα έχουν την ονομαστική τους εορτή. Ο Απόστολος Ανδρέας όμως είναι και ο πολιούχος της Πάτρας!

Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, με βάση τον κατάλογο που παρουσιάζει τη συχνότητα των ονομάτων του πληθυσμού, όπως καταγράφηκαν στην Απογραφή Πληθυσμού 2011, το όνομα Ανδρέας είναι το δημοφιλέστερο στο νησί, αφού 36.682 φέρουν το συγκεκριμένο όνομα.

Επίσης άλλες 19.339 γυναίκες, φέρουν το όνομα Ανδρούλα.

Η ιστορία του Αγίου

Ο Ανδρέας (ή Ανδρεύς ή Ανδρείας) ήταν αδελφός του Σίμωνα Πέτρου. Φέρει ελληνικό όνομα και καταγόταν από την πόλη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Οι γονείς του ονομάζονταν Ιωνάς ή Ιωάννης και Ιωάννα. Με τον αδελφό του, Σίμωνα Πέτρο, μετερχόταν το επάγγελμα του ψαρά στη λίμνη της Τιβεριάδος. Η Καινή Διαθήκη ουσιαστικά σιωπά για το πρόσωπό του ενώ οι σχετικές παραδόσεις και θρύλοι πολλαπλασιάζονται από τον 3ο αιώνα και ιδιαίτερα κατά τον 8ο και 9ο αιώνα.

Ο Ανδρέας μαζί με τον αδελφό του τον Πέτρο ήταν οι πρώτοι που κλήθηκαν και ακολούθησαν τον Χριστό. Έτσι, ο Ανδρέας αποκαλείται και «Πρωτόκλητος». Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων μαθητών. Μετά την Πεντηκοστή και το σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, με τον αδερφό του Πέτρο και άλλους μαθητές βρέθηκαν στη Σινώπη του Ευξείνου Πόντου και εκεί έδρασε ανάμεσα στους Εθνικούς και Ιουδαίους, έχοντας ως ορμητήριο μια νησίδα κοντά στη Σινώπη. Από τη Σινώπη ο Ανδρέας μαζί με το Ματθία και άλλους μαθητές πήγαν στην Αμισό (Σαμψούντα), όπου ίδρυσαν Εκκλησία. Αφού περιήλθε τις περιοχές του Πόντου, της Ιβηρίας και την Παρθία γύρισε στα Ιεροσόλυμα μάλλον το 34 μ.Χ. για να γιορτάσει το Πάσχα με τους λοιπούς μαθητές.

Στη δεύτερη πορεία του, μέσω της Αντιοχείας, πήγε στην Έφεσο, τη Λαοδίκεια της Φρυγίας, την Οδυσσούπολη της Μυσίας, στη Νίκαια και την ευρύτερη περιοχή της Βιθυνίας, τη Νικομήδεια, τη Χαλκηδόνα, την Άμαστρη, για να καταλήξει και πάλι στη Σινώπη. Αργότερα επισκέφτηκε τη Σαμψούντα και την Τραπεζούντα, τους Αλανούς, τους Ζηκχούς, τους Βοσπορινούς και τους Χερσονήτες για να επιστρέψει στη Σινώπη. Στη συνέχεια πέρασε από το Βυζάντιο, την Ηράκλεια της Θράκης, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο με τελικό σταθμό την Πάτρα. Με ορμητήριο την Πάτρα ο Ανδρέας κήρυττε σε όλη την Αχαΐα την εποχή που ήταν ανθύπατοι ο Λεσβίος και ο διάδοχος του Αιγεάτης. Εκεί η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθύπατου Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαριά αρρώστια που είχε, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον οδήγησε στο μαρτύριο με σταυρικό θάνατο, πιθανώς την εποχή του διωγμού του Νέρωνα. Το λείψανό του έθαψε με ευλάβεια ο πρώτος επίσκοπος Πατρών Στρατοκλής.

Μετά θάνατον

Στα μέσα του 4ου αιώνα, με ενέργειες του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου μεταφέρθηκε το Άγιο Λείψανο στον Ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Όταν οι Φράγκοι κατέκτησαν την Πόλη, το Λείψανο μεταφέρθηκε στην Ιταλία. Ήταν στις 26 Σεπτεμβρίου 1964, όταν η Τιμία Κάρα του Αποστόλου επιστράφηκε στην Πάτρα από τον Πάπα Παύλο και μετά από ενέργειες των Πατρινών και της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μπροστά και δεξιά του Ναού, κοντά στο Άγιο Βήμα, βρίσκεται ο μαρμάρινος Τάφος του Αποστόλου. Οι δύο Ναοί του Πολιούχου της Πάτρας, Αγ. Ανδρέα αποτελούν Πανελλήνιο και Πανορθόδοξο προσκύνημα. Ο παλιός Ναός οικοδομήθηκε στο διάστημα 1836-1843 στη θέση όπου μαρτύρησε ο Απόστολος Ανδρέας. O νέος Ιερός Ναός του Αγίου Ανδρέα εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 1974 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Σεραφείμ. Δίπλα στον παλιό Ναό είναι το πηγάδι του Αγίου Ανδρέα.

Στη θέση του παλαιού ναού προϋπήρχε η πηγή της Δήμητρας στην οποία λειτουργούσε και μαντείο μόνο για αρρώστους, όπως αναφέρει ο Παυσανίας. Η περιοχή της μαντικής πηγής ήταν ο τόπος όπου δίδασκε ο Απόστολος Ανδρέας. Σύμφωνα με την παράδοση δίπλα σ” αυτή την πηγή σταυρώθηκε. Η λατρεία του Αγ. Ανδρέα συσχετίστηκε με τη λατρεία της θεάς Δήμητρας με διάφορους τρόπους. Μια λατρευτική πρακτική ήταν η διανυκτέρευση στο ναό και η αναμονή για εμφάνιση του Αγίου σε όνειρο. Πρόκειται για την αρχαία πρακτική της «κατ’ όναρ επιφανείας του θείου» (incubatio), η οποία εφαρμοζόταν και στη λατρεία της Δήμητρας, στην εορτή των Επιφανίων και συνεχίστηκε και στον χριστιανισμό. Πιστεύεται ότι με αυτή την λατρευτική παράδοση συνδέεται και η μαρτυρία σε επιγραφή που βρέθηκε στο Ασκληπιείο στην Αθήνα, το οποίο καταστράφηκε από τους Χριστιανούς περί το 485: η αρχαία λατρεία συνέχισε στην χριστιανική εκκλησία, αφιερωμένη σύμφωνα με επιγραφή στον άγιο Ανδρέα και η στοά όπου γινόταν η incubatio, η ιερή πηγή και το καταγώγειον διατηρήθηκαν. Ο Γρηγόριος επίσκοπος της Τουρ (538-594) αναφέρει επίσης ότι από τον τάφο του Αποστόλου Ανδρέα έβγαινε «μάννα», με τη μορφή αλεύρου, και λάδι με ευχάριστο άρωμα. Η ποσότητά τους αποκάλυπτε στους κατοίκους αν η συγκομιδή της χρονιάς θα ήταν καλή. Επισημαίνει μάλιστα ότι το λάδι έτρεχε μέχρι το μέσον της εκκλησίας, μια πρώιμη αναφορά στο μύρο. H σύνδεση της λατρείας του Ανδρέα με την θαυματουργή εμφάνιση αλεύρου φαίνεται ότι συνδυάζει δύο παραδόσεις: α) του ρόλου του Ανδρέα στο θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων, όπως περιγράφεται στο Κατά Ιωάννην 6.7-8 και β) των λατρευτικών παραδόσεων της θεάς Δήμητρας, θεάς της γεωργίας, την λατρεία της οποίας διαδέχθηκε στη θέση του ιερού της η λατρεία του Ανδρέα. Είναι γνωστό ότι η Δήμητρα ήταν θεά του σίτου και της γεωργίας, ως θεά Εύνοστος λατρευόταν ως προστάτης των μύλων. Συνεπώς, στα τέλη του 6ου αιώνα η λατρεία του αγίου Ανδρέα στην Πάτρα είχε αφομοιώσει στοιχεία παλαιότερης λατρείας της θεάς Δήμητρας και η φήμη του ως θεραπευτή αγίου είχε πλατειά διάδοση. Η μαρτυρία του Γρηγορίου της Τουρ είναι σημαντική, διότι επιβεβαιώνει έμμεσα την παράδοση ότι ο παραθαλάσσιος βυζαντινός ναός του Αγίου Ανδρέα ήταν κτισμένος στη θέση του ναού της θεάς Δήμητρας με την μαντική πηγή.

Η παράδοση για χρήση χιαστού σταυρού κατά την θανάτωση του απόστολου Ανδρέα προέρχεται από τη Δύση και ανάγεται στο 10 με 12ο αιώνα. Η παράδοση που αναφέρει ότι σταυρώθηκε στην Πάτρα θεωρείται από ορισμένους Δυτικούς «μεταγενέστερη και αναξιόπιστη» ενώ από τους ίδιους κύκλους πιστεύεται ότι η παράδοση που θεωρεί ότι απόστολος Ανδρέας θεμελίωσε την εκκλησία του Βυζαντίου αποτελεί μεταγενέστερη επινόηση.

Η σκωτική παράδοση θεωρεί τον Ανδρέα προστάτη άγιό της από το 750 και θέλει το λείψανό του να μετακομίστηκε στη Σκωτία. Η σημαία των Πικτών και Σκώτων έφερε τον χιαστό Σταυρό, σύμβολο του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος μετά την ένωση της Σκωτίας με την Αγγλία συμπεριελήφθη στην Αγγλική (Βρετανική) σημαία. Υπάρχει επίσης αρχαία ρωσική παράδοση για την εισαγωγή του χριστιανισμού στην Ρωσία από τον Απόστολο Ανδρέα, καθώς θρυλείται ότι έφτασε κηρύττοντας μέχρι το Κίεβο.

Ο Απόστολος Ανδρέας είναι πολιούχος της Πάτρας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον τιμά ως ιδρυτή του και πρώτο επίσκοπο Βυζαντίου και στις 30 Νοεμβρίου, ημέρα μνήμης του, τελεί τη θρονική του εορτή. Είναι επίσης προστάτης διαφόρων χωρών – τόπων, όπως: Ρωσίας, Ελλάδας, Ουκρανίας, Σικελίας, Αγίου Ανδρέα (Τενερίφης, Ισπανίας), Αμάλφι (Ιταλίας), Κύπρου κ.ά..

Πλεύρης. Πήγα για επέμβαση ρουτίνας και κόντεψα να πεθάνω από σηψαιμία

medlabnews.gr iatrikanea 

Στην περιπέτεια με την υγεία του αναφέρθηκε ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, μιλώντας στην εκπομπή του ΕΡΤNEWS «Στο Κέντρο» και τον Γιώργο Κουβαρά, σε συζήτηση σχετική με τη Δημόσια Υγεία.

«Ήταν μεγάλη ταλαιπωρία η οποία υπέστη διότι υποτιμήθηκαν τα συμπτώματα. Δηλαδή, δεν υπήρξε μια έγκαιρη αντιμετώπιση του μικροβίου με αποτέλεσμα αυτό να περάσει στο αίμα, να γίνει δηλαδή αυτό που λέμε - κοινώς - σηψαιμία», δήλωσε ο Θ. Πλεύρης, σημειώνοντας ότι είχε τότε «20% πιθανότητες επιβίωσης».

«Στην περίπτωσή μου υπήρχε αρκετή βιαιότητα στην πορεία ως προς την επικινδυνότητα. Εγώ είχα πάει για μια απ’ αυτές που λέμε τις “επεμβάσεις ρουτίνας”. Ήταν δηλαδή αφαίρεση κιρσών στο πόδι. Δηλαδή η επέμβαση η οποία έπρεπε να γίνει. Επελέγη να γίνει μια παρακέντηση και προσβλήθηκα από ένα μικρόβιο που δεν είναι και πολύ ανθεκτικό: Σταφυλόκοκκος. Μπορεί να βρεθεί και μέσα σε νοσοκομείο, ενδεχομένως, αλλά είναι μικρόβιο το οποίο υπάρχει στην κοινότητα», εξήγησε ο πρώην υπουργός Υγείας.

Ο Θ. Πλεύρης αναφέρθηκε στις στιγμές που πέρασε στο νοσοκομείο:

« Μένει στο μυαλό μου να ξυπνάω το πρωί και μέσα σε δέκα λεπτά να βρίσκομαι με έναν πυρετό κοντά στο 40, να έχει πέσει η πίεσή μου δραματική και οι σφύξεις μου να είναι πολύ μεγάλες. Αμέσως διακομίστηκα στο νοσοκομείο. Δυστυχώς, το οξυγόνο συνεχώς έπεφτε και δεν μπορούσε να ανταποκριθεί ο οργανισμός, οπότε διασωληνώθηκα εκείνη τη στιγμή και η κρισιμότητα της στιγμής ήταν ότι επελέγη να γίνει ένα χειρουργείο.

Μάλιστα, η σύζυγός μου τότε υπέγραψε και το έντυπο γιατί υπήρχε μεγάλος κίνδυνος θανάτου. Δηλαδή στα ποσοστά τότε είχε δοθεί 20% πιθανότητες επιβίωσης γιατί παράλληλα είχα πάθει σταφυλόκοκκο και πνευμονία […] Υπήρχε φόβος να χτυπήσει στην καρδιά το μικρόβιο ή στους νεφρούς, οπότε εκεί έγινε η επέμβαση».

Ξέρετε χαρακτηριστικά, το λέει και ο Ιπποκράτης, ότι “όταν δεν πιάνει το φάρμακο πρέπει να πας στο χειρουργείο”. Έτσι έγινε ο καθαρισμός. Μετά άρχισε ο οργανισμός να ανταποκρίνεται πια στα αντιβιοτικά, άρα η επικινδυνότητα ήταν εννιά μέρες στη ΜΕΘ. Εκεί έχω αποφύγει πια τον κίνδυνο, αλλά για έξι μήνες υπήρχε μια συνεχής παρακολούθηση, γιατί μπορούσε μετά από τη λανθάνουσα κατάσταση να επανέλθει. Θα μπορούσε να είχε χτυπηθεί η καρδιά, να χτυπηθεί ο εγκέφαλος, να χτυπηθούν σημεία που σου θα σου άφηναν ένα πρόβλημα ».

«Σοκαρίστηκα. Μετά έγραψα κι ένα βιβλίο για τις νοσοκομειακές λοιμώξεις, γιατί πραγματικά δεν μπορούσα να το διανοηθώ. Για μένα ήταν αδύνατο στο μυαλό μου να φανταστώ ότι σε μια καλή φυσιολογική κατάσταση στα 39 χρόνια, θα μπορούσε ένα μικρόβιο να με οδηγήσει στον θάνατο. Φανταστείτε αυτό: Εμένα μου λέγανε ότι η ίδια περίπτωση με 30 χρόνια παραπάνω, αυτομάτως ήταν περίπτωση που αντιμετωπιζόταν με πολύ λιγότερες πιθανότητες».

 Διαβάστε επισης

• Η περιπέτεια υγείας του Θάνου Πλεύρη που έφτασε πολύ κοντά στον θάνατο
• Πρώτη αιτία θανάτου το σηπτικό σύνδρομο. Τι είναι η σήψη, ποιοι κινδυνεύουν και πώς μπορεί να προληφθεί; Μύθοι και αλήθειες (video)
• Τι είναι ο λοιμωξιολόγος και τι η λοιμωξιολογία; Σε ποιες παθήσεις επεμβαίνει. Μονάδες Λοιμώξεων
• Η καλύτερη αντιμετώπιση των πληγών από τις κατακλίσεις είναι η πρόληψη και η νέα μέθοδος της φωτοδυναμικής θεραπείας.
• Καλόγερος, δοθιήνας, θυλακίτιδα, ψευδάνθρακας και σταφυλόκοκκος
• Απόστημα της μασχάλης (ιδραδενίτις). Πότε συμβαίνει, που οφείλεται και τι πρέπει να κάνουμε;
• Καλοήθεις παθήσεις και όγκοι του δέρματος. Σπίλοι, Λιπώματα, κύστεις, ιδρωταδενίτιδα, ξανθελάσματα

Σταμάτης Γαρδέλης. Πήρε εξιτήριο από το ψυχιατρείο. Γιατί χρειάστηκε βοήθεια ψυχιάτρων;

medlabnews.gr iatrikanea 

Εξιτήριο από το ψυχιατρείο, όπου και νοσηλευόταν για περισσότερο από μία εβδομάδα, πήρε ο Σταμάτης Γαρδέλης, σύμφωνα με όσα αποκάλυψε σε δηλώσεις του στις τηλεοπτικές κάμερες ο Σπύρος Μπιμπίλας.

Συγκεκριμένα, ο βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας και πρόεδρος του ΣΕΗ, κλήθηκε να σχολιάσει την αντίδραση της Καίτης Φίνου σε δημοσίευμα που, με αφορμή την περιπέτεια υγείας του Σταμάτη Γαρδέλη, ανέφερε ότι «η γενιά της βιντεοταινίας κατέληξε στον ψυχίατρο». Στη διάρκεια της απάντησής του, ο Σπύρος Μπιμπίλας αποκάλυψε ότι ο γνωστός ηθοποιός έχει επιστρέψει πλέον στο σπίτι του, ενώ, μάλιστα, θα συναντηθούν μέσα στις επόμενες ημέρες.

Σταμάτης Γαρδέλης: Επέστρεψε σπίτι του ο ηθοποιός

«Όλη η γενιά του ‘80 κατέληξε σε ψυχιατρείο, επειδή ένας άνθρωπος του συνέβη κάτι στη ζωή του και πέρασε μια δυσκολία; Μια χαρά είναι τώρα ο Σταμάτης. Μίλησα μαζί του πριν από δυο ώρες, είναι στο σπίτι του και θα τον δω μεθαύριο», είπε χαρακτηριστικά ο Σπύρος Μπιμπίλας.

Υπενθυμίζεται ότι, όπως είχε γίνει γνωστό μέσω της εφημερίδας «On Time», ο Σταμάτης Γαρδέλης, λόγω σοβαρών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει, παρουσίασε αυτοκτονικές τάσεις και πήρε την απόφαση να ζητήσει βοήθεια, με αποτέλεσμα να νοσηλευτεί επί σειρά ημερών στην Α΄ Ψυχιατρική Κλινική στο «Δαφνί».

Στις αρχές της δεκαετίας ’80, όταν όλα αρχίζουν να αλλάζουν στη χώρα, ο Γιάννης Δαλιανίδης αναζητά φρέσκα ταλέντα. Η μοίρα τον φέρνει μια μέρα στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και σε μια οντισιόν. Το βλέμμα του εστιάζει σε έναν γοητευτικό νεαρό που ξεχωρίζει ανάμεσα στους άλλους μαθητές, ιδανικό για τον ρόλο του οργισμένου νιάτου της νέας του ταινίας που θα έχει τον τίτλο «Τα τσακάλια». Ο νέος με το baby face look που λέγεται Σταμάτης Γαρδέλης δεν φαντάζεται καν ότι σε έναν χρόνο η φωτογραφία του θα είναι αφίσα καρφωμένη στον τοίχο χιλιάδων μαθητριών, που θα ερωτετούν τον κινηματογραφικό Φάνη από «Τα τσακάλια».

Σαράντα δύο χρόνια μετά το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, ο 63χρονος πλέον άλλοτε πρωταγωνιστής έφτασε στα όριά του εξαιτίας συσσωρευμένων χρεών για ένα σπίτι στο Πόρτο Γερμενό που έφτασε τα 80.000 ευρώ. Η Εφορία έκανε την οφειλή του απαιτητή και γι’ αυτό η κατοικία του στον Νέο Κόσμο βγαίνει σε πλειστηριασμό, γεγονός που τον έκανε να χάσει τη γη κάτω από τα πόδια του και να σκεφτεί την αυτοκτονία. «Ζήτησα βοήθεια για τις αυτοκτονικές μου τάσεις, που με έφτασαν στο σημείο να φουντάρω από τον έκτο, γιατί τα χάνω όλα», δήλωσε ο ηθοποιός που έκαψε άπειρες κοριτσίστικες νεανικές καρδιές. Η βοήθεια ήρθε με τον εκούσιο εγκλεισμό του στην Α’ Ψυχιατρική Κλινική στο Δαφνί, κίνηση που δεν είχε κανένα πρόβλημα να δημοσιοποιηθεί από έναν άνθρωπο που έζησε τη δόξα στον μέγιστο βαθμό, αλλά πλήρωσε, όπως έχει πει, το ανάλογο τίμημα, που ήταν βαρύ. Στο Δαφνί νοσηλεύτηκε για πάνω από 10 ημέρες, πήρε εξιτήριο και τώρα βρίσκεται στο σπίτι του Παιδί αστικής οικογένειας, ο Σταμάτης άνοιξε για πρώτη φορά τα μάτια του την Πρωτομαγιά του 1960 και μεγάλωσε αρχικά στην Πλάκα, μια γειτονιά που αγαπάει πολύ. Μετά ήρθαν οι μετακομίσεις της οικογένειας, πρώτα στον Νέο Κόσμο και ακολούθως στη Δάφνη, μέσα στη σκοτεινή επταετία των συνταγματαρχών, ενώ ήταν σχεδόν έφηβος, στα 14, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεψε από το Παρίσι, μαζί με τη δημοκρατία.

Η απόφασή του να σπουδάσει στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών μόλις τέλειωσε το Λύκειο τον έφερε αντιμέτωπο με την υποκριτική, αλλά και τη σκληρή κριτική. Μια μέρα ερμηνεύει έναν μονόλογο του Ζαν Κοκτό με θέμα την εξομολόγηση ενός άντρα για τη σχέση που είχε με μια γυναίκα, την οποία είχε ερωτευτεί κεραυνοβόλα σε ένα πανηγύρι. Ο Γαρδέλης, που εκείνο τον καιρό βιώνει έναν χωρισμό, λέει τον μονόλογο περνώντας τον από το προσωπικό του δράμα, βουρκώνει αληθινά, ενώ η φωνή του σπάει.

«Αφού τελείωσα», θα πει χρόνια μετά σε συνέντευξή του, «περίμενα από τον δάσκαλό μου, Δημήτρη Μυράτ, να μου πει μπράβο». Ομως, προς μεγάλη του έκπληξη, ο μεγάλος ηθοποιός τον αφήνει ενεό λέγοντας τις λέξεις «σκ@@ά» και «χάλια»! Οπως του εξήγησε, πρέπει πάντα να υπάρχει μια απόσταση από το συναίσθημα και ένα φρένο, γιατί αλλιώς ο ηθοποιός χάνει τον έλεγχο, κάτι που ο νεαρός φοιτητής δεν ξέχασε. Μετά έρχεται η περίφημη οντισιόν όπου ο Γιάννης Δαλιανίδης τον επιλέγει για τη νέα του ταινία μαζί με τον Πάνο Μιχαλόπουλο και τη Σοφία Αλιμπέρτη. Τα γυρίσματα πηγαίνουν πολύ καλά, ο απαιτητικός Δαλιανίδης «ξεζουμίζει» τον πιτσιρικά στο πλατό και κάποια στιγμή έρχεται η στιγμή της σκηνής για τον καβγά μέσα στην καφετέρια. Τα κινηματογραφικά «τσακάλια» καταφτάνουν με μηχανές εντούρο και ο Γαρδέλης, που πρέπει να βγάλει οργή και να εκδικηθεί τον βιασμό της φίλης του, προτείνει στον Δαλιανίδη να πει την περίφημη πλέον φράση «Με θυμάσαι ρε πο@@@η;».

Ο σκηνοθέτης είναι επιφυλακτικός, αλλά τελικά δίνει το OK για μια ατάκα που έμελλε να γίνει ακόμη και T-shirt, ενώ όταν η ταινία προβάλλεται γίνεται χαμός και οι νέοι συρρέουν να τη δουν. Ο Δαλιανίδης έχει ξεφύγει από τα συνήθη στερεότυπα και προσπαθεί να αποτυπώσει αρκετά ρεαλιστικά αλλά και απλοϊκά, τα άγρια νιάτα στις αρχές των 80s.

Στην Ελλάδα τότε υπάρχουν μόνο δύο κρατικά κανάλια και τα 270.000 εισιτήρια που κόβει η ταινία είναι απίστευτο νούμερο, ακόμα και για εκείνη την εποχή, αποτυπώνοντας για πρώτη φορά μια γενιά που ψαχνόταν και ήταν μπερδεμένη, όντας μπροστά σε νέες προκλήσεις. Ο 21χρονος Σταμάτης έρχεται έτσι ξαφνικά αντιμέτωπος με μια απίστευτη δημοσιότητα, περιοδικά και εφημερίδες του ζητάνε συνεντεύξεις, ενώ όταν βγαίνει σε κάποια ντισκοτέκ, τα νεαρά κορίτσια πέφτουν πάνω του ζητώντας από αυτόγραφα μέχρι μια νύχτα. Εχει γίνει είδωλο και μάλιστα με την πρώτη του ταινία.

Πλέον μένει μόνος του και οι προτάσεις για ταινίες πέφτουν σαν βροχή. Το 1982 θα πρωταγωνιστήσει στο «Ταξίδι στην πρωτεύουσα» και στους «Σατανάδες στα σχολεία», δύο φιλμ που υπογράφουν άλλοι σκηνοθέτες και όχι ο Δαλιανίδης. Τα σενάρια είναι πανομοιότυπα με εκείνο των «Τσακαλιών», οπότε δεν θα κάνουν καμιά τεράστια επιτυχία, η οποία όμως θα έρθει με μια νεανική κωμωδία, το «Ρόδα, τσάντα και κοπάνα» του Ομηρου Ευστρατιάδη, που ξεπερνά τα 200.000 εισιτήρια. Την ίδια χρονιά, ο Γαρδέλης υποδύεται τον πειρατή των ερτζιανών στο «Βασικά, καλησπέρα σας» μαζί με τον Στάθη Ψάλτη, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη. Παρτενέρ τους η Σοφία Αλιμπέρτη και η Καίτη Φίνου, με τις οποίες αμφότεροι θα συνάψουν σχέση, αν και ο Γαρδέλης δεκαετίες μετά ξεκαθάρισε ότι ήταν ασαφή τα όρια μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής. Ηταν κάτι σαν «είμαστε μαζί, αλλά δεν είναι και σίγουρο», την ίδια στιγμή που οι πειρασμοί ήταν πάρα πολλοί για τον γόη-ίνδαλμα για πολλές έφηβες.

Σε μια μεγάλη συνέντευξη που παραχώρησε ύστερα από δεκαετίες, αποκάλυψε ότι το ειδύλλιο με την Αλιμπέρτη άρχισε μετά την ταινία «Καμικάζι, αγάπη μου» και το τραγούδι «Με λένε Αλέξη, σε λένε Σοφία».

Μαζί με το ζεύγος Ψάλτης - Φίνου βγαίνουν τετράδα σε κλαμπ και μπουζούκια, αλλά η μοίρα έχει άλλα σχέδια για τον νεαρό σταρ, που σε μια βόλτα του στο Θησείο γνωρίζει μια ατίθαση όσο και εντυπωσιακή Αμερικάνα. Η τύπισσα λατρεύει τις μηχανές, ο Γαρδέλης την κάνει μια μεγάλη βόλτα στην Αθήνα, και τότε αρχίζει να γεννιέται ένας δυνατός έρωτας. Οταν επιστρέφουν στο Θησείο, εκείνη του λέει: «Τι; Αυτό ήταν; Θέλω κι άλλο...».

Η βόλτα που ξεκίνησε στην Αθήνα καταλήγει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, αφού ο ηθοποιός παρατάει τα πάντα και την ακολουθεί στο Λος Αντζελες. Τότε, όπως είπε έπειτα από πολλά χρόνια, δεν σκεφτόταν το αύριο ούτε την καριέρα που άφηνε πίσω του, όντας ο πιο δημοφιλής νέος πρωταγωνιστής, αλλά ούτε και πώς θα τα κατάφερνε στην Αμερική. Λεφτά πολλά δεν υπήρχαν, αφού, όπως επεσήμανε σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο Gazetta.gr, «όλα ήταν μια τρέλα τότε και νομίζω ότι αυτό χαρακτήριζε και την εποχή».

Μένουν μαζί και ο ζεν πρεμιέ πιάνει δουλειά σε χαμπουργκεράδικα για να τα φέρνουν βόλτα, ένας άγνωστος μέσα σε αγνώστους να βιώνει μια νέα πραγματικότητα. Περνάνε καλά μαζί για έξι μήνες, αλλά, όπως συμβαίνει συχνά σε πολύ έντονες σχέσεις, κάποια στιγμή, όταν η καλή του τον απατάει, χωρίζουν. Δεν θα μείνει για πολύ εργένης, αφού η γοητεία του συναντάει μια νεαρή Εβραία, η οποία δεν μπορεί να του αντισταθεί και έτσι ανοίγει ένα νέο ερωτικό κεφάλαιο. Η σχέση τους πάει τόσο καλά, που σκέφτεται ακόμη και τον γάμο, αλλά ο αμερικάνικος τρόπος ζωής αρχίζει να τον πιέζει, αφού οι ιλιγγιώδεις ρυθμοί ζωής δεν έχουν καμία σχέση με την Ελλάδα.

Χωρίζει και επιστρέφει εν μια νυκτί στην Αθήνα, πέφτοντας με τα μούτρα στη δουλειά με τον Γιάννη Δαλιανίδη που ετοιμάζει την κωμωδία «Ελα να γυμνωθούμε ντάρλινγκ». Σμίγει ξανά με τον Ψάλτη, τον Μιχαλόπουλο, την Αλιμπέρτη και τη Φίνου, αρχίζουν οι έξοδοι σε κλαμπ και μπουζούκια, αλλά και οι έρωτες με ημερομηνία λήξης. Γυρνάει στο σπίτι και βρίσκει πεταμένες σχολικές ποδιές, ραβασάκια και φωτογραφίες κοριτσιών που είναι τρελά ερωτευμένα μαζί του να τον περιμένουν στην είσοδο.

Κάθε νέα ταινία είναι σχεδόν καρικατούρα της προηγούμενης, με θέμα τους νέους και τις ανησυχίες τους, αλλά ο Γαρδέλης που ψάχνεται στον χώρο θα δοκιμάσει να κολυμπήσει σε πιο βαθιά νερά. Την πρώτη φορά, λίγο μετά «Τα τσακάλια», πάει στην οντισιόν που έκανε ο Μάνος Χατζιδάκις για την «Πορνογραφία» μαζί με έναν συμφοιτητή του από τη σχολή. Κάθεται πίσω-πίσω, ενώ στην αίθουσα 200 άτομα παρακολουθούν τον Φλερύ να δείχνει χορογραφίες της παράστασης και μαζί με τον φίλο του το ρίχνουν στην πλάκα.

Ο Χατζιδάκις, γνωστός για την ησυχία που ήθελε ακόμη και στις πρόβες, τους λέει να βγουν έξω, αλλά όταν επιστρέφουν ο Γαρδέλης δοκιμάζεται και παίρνει βασικό ρόλο. Η προκλητική παράσταση του Μάνου θα δεχτεί δριμεία αρνητική κριτική, το θέατρο δεν γεμίζει ποτέ εκείνο τον Οκτώβρη του 1982, ενώ η πρωταγωνίστρια Σαπφώ Νοταρά, ο Γαρδέλης, ο Τζούμας, ο Μπιμπίλας και οι λοιποί ηθοποιοί παίζουν μπροστά σε κοινό 50 ατόμων.

Η παράσταση θα κατέβει άδοξα, όμως ο νεαρός γόης όταν μαθαίνει ότι το Εθνικό κάνει οντισιόν για το «Ρωμαίος & Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ πηγαίνει να δοκιμαστεί και δεν είναι λίγοι αυτοί που απορούν όταν τον βλέπουν. Είναι ήδη το πουλέν του Δαλιανίδη και πολύ αναγνωρίσιμος, αλλά όταν ανεβαίνει για το δοκιμαστικό του, αποδεικνύει ότι είναι πολύ καλός ηθοποιός. Ο σκηνοθέτης ενθουσιάζεται μαζί του, τον προτείνει ανεπιφύλακτα για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Ρωμαίου, αλλά δεν θα τον πάρει επειδή έχει ήδη χαρακτηριστεί ως «εμπορικός» ηθοποιός και σταρ στις ταινίες του Γιάννη Δαλιανίδη.

Ο τελευταίος θα τον χάσει στα μέσα της δεκαετίας του ’80 όταν ο Γαρδέλης υπογράφει αποκλειστικό συμβόλαιο με τον Καραγιάννη και εισέρχεται στον χώρο της βιντεοκασέτας, γεγονός που δεν ενοχλεί καθόλου τον μεγάλο Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο οποίος του δίνει έναν ρόλο στην ταινία «Ο μελισσοκόμος» το 1985, κάτι που ο Γαρδέλης δεν ξέχασε ποτέ. Από το 1986 μέχρι το 1989 θα πρωταγωνιστήσει σε είκοσι δύο βιντεοταινίες παίζοντας σχεδόν πάντα τον ρόλο του γοητευτικού νεαρού, σε σενάρια που μοιάζουν γραμμένα στο πόδι. Και αυτή η στροφή θα του κοστίσει αργότερα όταν η μόδα της κασέτας θα περάσει, παρασύροντας μαζί της και τις καριέρες πολλών πρωταγωνιστών που ταυτίστηκαν μαζί της.

Ο γάμος, τα παιδιά και η νέα ζωή

Λένε ότι όταν οι προβολείς της λάμψης σβήσουν, πολλοί ηθοποιοί δεν αντέχουν ή δεν μπορούν να συμβιβαστούν με τη νέα πραγματικότητα που έρχεται στη ζωή τους και προσπαθούν να επανακάμψουν.

Ο Σταμάτης Γαρδέλης, στα μέσα της δεκαετίας του ’90, συμμετείχε σε κάποια τηλεοπτικά σίριαλ, όπως στην περίφημη «Λάμψη» του Φώσκολου ή στο «Τμήμα Ηθών» θέλοντας να κάνει κι άλλα. Παρέμενε εκ πεποιθήσεως ανύπαντρος - ίσως επειδή θυμόταν και καταστάσεις σαν κι αυτή με μια παλιά σύντροφό του, η οποία έφτασε στα άκρα όταν της είπε να χωρίσουν και έκανε απόπειρα αυτοκτονίας.

Εζησε, και ο Σταμάτης της συμπαραστάθηκε, αλλά η κοπέλα το «τερμάτισε» όταν του την έστησε βράδυ και τον απείλησε με μαχαίρι, κάτι που επίσης δεν ξέχασε ποτέ. Στα 33 του χρόνια, ώριμος άνδρας πλέον, γνωρίζει τη Σίσσυ Καπλάνη, δημοσιογράφο και παραγωγό τηλεοπτικών εκπομπών όπως αυτή της Μαλβίνας Κάραλη και του Γιώργου Παπαστεφάνου. Με την πρώτη ματιά δεν φαίνεται να έχουν τίποτε το κοινό αφού προέρχονται από δύο διαφορετικούς κόσμους.

Η Σίσσυ έχει τελειώσει τη Νομική, δούλεψε στο «Βήμα», στη «Μεσημβρινή» και σε αρκετά περιοδικά, μεταφράζει παιδικά βιβλία και κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές. Ο Σταμάτης γοητεύεται από την αύρα της, αυτή από τη δική του, και ο ηθοποιός αντιλαμβάνεται ότι αυτή είναι η γυναίκα που μπορεί να γίνει μητέρα των παιδιών του. Μεταξύ σοβαρού και αστείου τής λέει ότι θέλει να την παντρευτεί, να κάνουν δύο παιδιά και μετά να χωρίσουν, κάτι που όντως έγινε μετά από έξι χρόνια.

Θα αποκτήσουν δύο γιους, τον Νικόλα και τον Διονύση, που σήμερα είναι 27 και 29 ετών και, όπως είπε σε μια πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη, «μετά το διαζύγιο αναβαθμίσαμε τη σχέση μας γιατί μπορούμε να αγαπιόμαστε από μακριά».

Είναι καλός πατέρας και περνάει χρόνο βλέποντας τους γιους του να μεγαλώνουν, πηγαίνουν μαζί ταξίδια, ενώ το σπιτάκι που χτίζει με τα χέρια του στο Πόρτο Γερμενό γίνεται το καταφύγιό του. Αφιερώνεται σε θεατρικές παραστάσεις, χάνει, όπως έχει πει, ρόλους στο παρά πέντε επειδή υπήρχαν συμφέροντα και οικογενειακές σχέσεις, αλλά δεν μπαίνει ποτέ σε αντιπαραθέσεις.

Το 2010 λέει το ναι στο «Dancing with the Stars» εντρυφώντας σε ένα σόου που του άρεσε πολύ, όμως εκείνη τη χρονιά χάνει και τον μέντορά του Γιάννη Δαλιανίδη. Είναι αρχές Οκτώβρη όταν ο σκηνοθέτης μπαίνει μόνος του στο «Ερρίκος Ντυνάν» αντιμετωπίζοντας σοβαρό πρόβλημα υγείας και ο Γαρδέλης είναι από τους πρώτους που το μαθαίνουν. Του τηλεφωνεί κάθε μέρα και ο Δαλιανίδης τού λέει «έλα από δω», αφού δεν ήθελε να είναι μόνος του, διαβλέποντας μάλιστα το τέλος που ερχόταν.

Mε τον Τζεβελέκο

Την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου του 2010 η κατάσταση του σκηνοθέτη επιδεινώνεται δραματικά, αφού έχει παρουσιάσει πολυοργανική ανεπάρκεια. Μαζί με τον Σωτήρη Τζεβελέκο, ο Σταμάτης Γαρδέλης πάει στο νοσοκομείο και μπαίνει στην Εντατική αγνοώντας τα «πού πάτε, κύριε;», «απαγορεύεται η είσοδος» και σπεύδει στο κρεβάτι του μέντορά του. Τον βλέπει πίσω από ένα παραβάν με σωληνάκια και, όταν του λέει «Γιάννη μου...», καταλαβαίνει από το βλέμμα του ότι εκείνος δεν μπορεί πλέον να μιλήσει, παρόλο που ο Γαρδέλης διαισθάνεται ότι κάτι θέλει να του πει. Την επομένη ο Δαλιανίδης πεθαίνει και ο Σταμάτης θρηνεί τον άνθρωπο που τον έχρισε σταρ του σινεμά, ανοίγοντάς του διάπλατα τον δρόμο για μια καριέρα στον χώρο. Τα επόμενα χρόνια περνούν με συμμετοχές σε σόου όπως το «Your Face Sounds Familiar», αλλά και σε reality όπως η «Φάρμα» και το «I’m a celebrity, get me out of here». Σε μια από τις πρόσφατες συνεντεύξεις του, ο Γρηγόρης Αρναούτογλου τον έκανε χρυσό να μιλήσει για το παρελθόν του, αλλά το πρώην «Τσακάλι» δεν του έκανε το χατίρι. Επέμεινε να λέει τα δικά του, ίσως επειδή δεν ήθελε πια να μιλάει για το παρελθόν ή επειδή ζούσε το δικό του προσωπικό δράμα με την υπόθεση του σπιτιού στο Πόρτο Γερμενό και τα χρέη χρόνων που είχαν συσσωρευτεί. Χρέη που δεν ήταν από οφειλές, αλλά, όπως είπε, «από μια αυθαίρετη δόμηση στο Πόρτο Γερμενό, την οποία περιμένω μαζί με άλλους περιοίκους να αποχαρακτηριστεί από τον δασικό χάρτη. Oμως η Πολεοδομία Ελευσίνας κωφεύει και κάθε χρόνο με τιμωρεί με τέλη διατήρησης, με αποτέλεσμα να έχουν φτάσει στο δυσβάσταχτο ποσό των 80.000 ευρώ».

Απελπισμένος, έφτασε στο σημείο να σκεφτεί την αυτοκτονία με μια βουτιά από τον 6ο όροφο, ευτυχώς όμως επικράτησε η λογική και η απόφαση να ζητήσει βοήθεια από τους ειδικούς. Πήγε μόνος του για να νοσηλευθεί στο Δαφνί, και η αποκάλυψη του θέματος που άλλοι συνάδελφοί του δεν θα ήθελαν ποτέ να γίνει γνωστό, δεν τον πείραξε καθόλου.

«Ναι, βρήκα το κουράγιο να έρθω μόνος μου διότι ήμουν σε πάρα πολύ μεγάλη πίεση και είχα φτάσει σε σημεία τα οποία δεν θέλω να αναπαράγω, να τα σκέφτομαι ξανά, αλλά με είχαν πνίξει πολύ σκοτεινές σκέψεις», είπε.

Κάποιοι που τον ξέρουν φαντάζονται ότι τη μέρα που θα βγει από την Ψυχιατρική Κλινική, μπορεί και να μπει σε μια συνηθισμένη καφετέρια να κοιτάξει τους θαμώνες, να χαμογελάσει και να πει τη θρυλική ατάκα: «Με θυμάστε ρε πο@@@@δες;