Nόσος Paget των οστών. Προκαλεί πόνο, οστεοπόρωση, παραμόρφωση οστών, κατάγματα, οστεοαρθρίτιδα

Αλέξανδρου Γιατζίδη
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D, medlabnews.gr iatrikanea

Ο πόνος στη νόσο Paget μπορεί να είναι αισθητός κατά την ανάπαυση ή τις κινήσεις, να επιδεινώνεται με την άρση βάρους ή άλλη φόρτιση του οστού και να επιτείνεται τη νύχτα. 

Η νόσος περιγράφηκε για πρώτη φορά  το 1876 από τον Άγγλο χειρουργό Sir James Paget , σαν παραμορφωτική οστεΐτιδα (osteitis deformans). Είναι η συχνότερη νόσος των οστών μετά την Οστεοπόρωση. Πρόκειται για μια νόσο της οστικής ανακατασκευής, που χαρακτηρίζεται από υπερβολική αύξηση της δραστηριότητας των οστεοκλαστών και των οστεοβλαστών, με επακόλουθο την παραγωγή παθολογικού οστού που είναι αρχιτεκτονικά ανώμαλο.

Εμφανίζεται σε ποσοστό 1,5 - 8% στο γενικό πληθυσμό και εξαρτάται από την ηλικία και κράτος διαμονής. 

Προσβάλει συνήθως άτομα άνω των 40 ετών. 

Η νόσος Paget είναι συχνότερη σε περιοχές με πληθυσμούς αγγλοσαξονικής καταγωγής ενώ σπάνια εμφανίζεται στις χώρες της Σκανδιναβίας, την Ασία, τη Ινδία.  Ο επιπολασμός της νόσου κυμαίνεται από 0,1% στους Αφρικάνούς και τους Ασιάτες μέχρι και 4% στους Ευρωπαίους. Αλλά και μεταξύ των Ευρωπαίων ο επιπολασμός διαφέρει όντας μεγαλύτερος στην Κεντρική Ευρώπη και μικρότερος στην Νότια και την Βόρεια Ευρώπη. Από πλευράς ηλικίας μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται σε άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών. Από πλευράς φύλου οι άνδρες προσβάλλονται περισσότερο από τις γυναίκες (1,8:1).

Τι την προκαλεί
Δεν είναι γνωστό τι προκαλεί τη νόσο του Paget. Φαίνεται όμως ότι υπάρχει μια σαφής γενετική προδιάθεση πάνω στην οποία δρουν διάφοροι περιβαλλοντολογικοί παράγοντες και προκαλούν την εκδήλωση της πάθησης. Σύμφωνα με τα περισσότερα επιδημιολογικά δεδομένα ένας στους τρεις που πάσχουν έχει σαφές κληρονομικό ιστορικό και φαίνεται ότι η νόσος μεταδίδεται με επικρατούντα αυτοσωμικό τρόπο. Διάφορες μελέτες έχουν συνδέσει την νόσο με τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας, το RANKL, την οστεοπρωτεγερίνη, τα ογκογονίδια, τον διεγέρτη των μακροφάγων, την Ιντερλευκίνη 6, την βιταμίνη D και φυσικά την λειτουργικότητα των οστεοκλαστών. Πρόσφατα ορισμένα γονίδια έχουν συσχετιστεί με τη νόσο του Paget, συμπεριλαμβανομένης της Sequestrosome 1 γονίδιο στο χρωμόσωμα 5. 

H άποψη πάντως ότι η νόσος οφείλεται σε ιό είναι αυτή που υποστηρίζεται από τους περισσότερους. Σύμφωνα με αυτήν ένας παραμυξοϊός (Paramyxovirus - respiratory syncytial virus)., σαν αυτόν της ιλαράς, εισέρχεται στα προγονικά κύτταρα των οστεοκλαστών στον μυελό των οστών και τα διεγείρει προς παραγωγή ωρίμων οστεοκλαστών σε μεγαλύτερο αριθμό από τον φυσιολογικό. Μερικές μελέτες έδειξαν ότι οι οστεοκλάστες της νόσου του Paget φέρουν χαρακτηριστικά ιογενή εγκλείσματα που μπορούν να δικαιολογήσουν μια βραδεία ιογενή μόλυνση. Λοίμωξη από τον ιό μπορεί να είναι αναγκαία για να προκαλέσει νόσο Paget σε άτομα που έχουν κληρονομήσει τη γενετική τάση να αναπτύξουν την πάθηση, έχοντας αυτά τα γονίδια.

Η νόσος αποκαλύπτεται τυχαία είτε σε ακτινογραφικές εξετάσεις, είτε διότι σημειώνεται υψηλή τιμή αλκαλικής φωσφατάσης στον ορό. 

Μετά την ηλικία των 40 ετών, δίδυμα αδέλφια όπως και απόγονοι ατόμων με νόσο Paget, πρέπει να ελέγχονται για τις τιμές της αλκαλικής φωσφατάσης κάθε 2 ή 3 χρόνια και αν είναι οι τιμές παθολογικά να προχωρούν σε ειδικές εξετάσεις. 

Ποσοστό 27% των ατόμων με Ν.P. εμφανίζουν συμπτώματα κατά την διάγνωση. 

Οικογενειακή εμφάνιση της N.P. (με ποσοστό 10% - 40%), είναι σχετικά σπάνια (όπου περισσότερα του ενός μέλη της ίδιας οικογένειας προσβάλλονται) αλλά σοβαροτέρας μορφής. 

Υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου είναι 7 - 10 φορές υψηλότερη σε συγγενείς ασθενών με νόσο Paget. Επιπρόσθετα, φαίνεται ότι, όταν υπάρχει θετικό κληρονομικό ιστορικό η νόσος εμφανίζεται:

• με βαρύτερη μορφή, 

• σε νεαρότερη ηλικία και 

• είναι πολυεστιακή

Τα κύρια κλινικά σημεία της νόσου Paget είναι:

Οι δύο κύριες κλινικές εκδηλώσεις της νόσου Paget είναι:

• ο μυοσκελετικός πόνος και

• οι παραμορφώσεις των οστών

Σπανιότερα παρατηρούνται:

• κατάγματα τραυματικά ή αυτόματα

• νευρολογικές επιπλοκές

• καρδιαγγειακές επιπλοκές

• μεταβολικές διαταραχές

• νεοπλασματική εξαλλαγή των βλαβών

Ο πόνος, που είναι και το πιο συχνό σύμπτωμα στη νόσο του Paget και η παραμόρφωση του προσβεβλημένου οστού. Κλινικά είναι περισσότερο εμφανής στο κρανίο και στα μακρά οστά.

Στην περίπτωση πάχυνσης των οστών του κρανίου, ο ασθενής παραπονείται ότι δεν χωράει το καπέλο του. Η προσβολή του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης από τη νόσο Paget μπορεί να προκαλέσει ένα φάσμα νευρολογικών επιπλοκών ποικίλης βαρύτητας

Όταν η νόσος εντοπίζεται στα άκρα, το υπερκείμενο δέρμα μπορεί να είναι θερμότερο του φυσιολογικού. Η υπεραγγείωση του οστού προκαλεί μια τοπική ερυθρότητα και θερμότητα του δέρματος. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στη μεγάλη αγγειοβρίθεια του παθολογικού οστού. 

Στην σπονδυλική στήλη προκαλούνται πιέσεις διαφόρων ριζών νεύρων με τα αντίστοιχα συμπτώματα όπως και κατάγματα σπονδύλων. Μια σπάνια αλλά υπαρκτή εξέλιξη είναι η σαρκωματώδης εξέλιξη της παζετικής βλάβης με κακή πρόγνωση

Η νόσος του Paget μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε οστό του σκελετού, προτιμά όμως τον κεντροαξονικό σκελετό, τα μακρά οστά και το κρανίο. Πολύ σπάνια προσβάλλει τα οστά των άκρων χεριών και ποδιών.  

Συνήθως κατά σειράν προσβολής είναι : 

• Οστά λεκάνης. 
• Μηρός.
• Κρανίο.
• Κνημη. 
• Πλευρές. 
• Κλείδα. 
• Βραχιόνιο

Η ανάπτυξη της νόσου σε περιοχές που συνορεύουν με κάποια σημαντικά νεύρα μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές συννοσηρότητες όπως κώφωση, ζαλάδες, ίλιγγο, οδοντικά προβλήματα, κα. Δευτεροπαθής οστεοαρθρίτιδα, είναι δυνατόν να αναπτυχθεί στις προσβεβλημένες αρθρώσεις. Εάν οι οστικές βλάβες ευρίσκονται κοντά σε αρθρώσεις, αρχικά επηρεάζουν την κινητικότητα τους και τελικά τις καταστρέφουν 

Η νόσος του Paget σε παθολογοανατομικό επίπεδο αρχίζει με μια υπερδραστηριότητα των οστεοκλαστών, που είναι περισσότεροι, μεγαλύτεροι και περιέχουν πολλούς περισσότερους πυρήνες (έως 100) από τους φυσιολογικούς (έως 10). Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται από μια αύξηση της οστικής αναδόμησης μέχρι και 20 φορές μεγαλύτερη της φυσιολογικής. Στη συνέχεια η οστεολυτική φάση συνδυάζεται από μια παράλληλη αύξηση της παραγωγής οστεοβλαστών που όμως δεν έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά είναι πολλοί περισσότεροι σε αριθμούς από ότι στο φυσιολογικό οστούν. Η κατάσταση αυτή διατηρείται αρκετά (μήνες και περισσότερο) και οδηγεί σε  μια άναρχη δόμηση του οστού με άλλες περιοχές να παρουσιάζουν έντονη οστεόλυση και άλλες έντονη οστεοπαραγωγή. Στα τελικά στάδια της νόσου, η οστεόλυση υποχωρεί και επικρατεί η οστεοπαραγωγή, αλλά το οστούν που δημιουργείται δεν είναι φυσιολογικό, έχει όψη άναρχου οστού (woven bone), με πολλές κολλαγονικές ίνες άτακτα ταξινομημένες και άφθονα αιμοφόρα αγγεία.

Το 70-90% των περιπτώσεων της νόσου του Paget δεν παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα στις υπόλοιπες είναι ο πόνος.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση τίθεται από την ακτινογραφία και από τα εργαστηριακά ευρήματα. Η έκταση της νόσου εύκολα διαπιστώνεται από ένα σπινθηρογράφημα των οστών. Χαρακτηριστική είναι η αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης, που εκφράζει την οστεοπαραγωγή, όπως και των οστικών δεικτών που εκφράζουν την οστεόλυση (Δεοξυπυριδινολίνη και Τελοπεπτίδια). Αυξημένα είναι και τα επίπεδα του ουρικού οξέος του αίματος. 

Η οστική αλκαλική φωσφατάση ανευρίσκεται ιδιαίτερα αυξημένη στη νόσο του Paget. Η οστική αλκαλική φωσφατάση παράγεται από τους οστεοβλάστες και αποτελεί δείκτη οστικής αναπαραγωγής.

Ο προσδιορισμός της οστικής αλκαλικής φωσφατάσης παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την οστική αναπαραγωγή στην οστεοπόρωση και στη νόσο του Paget και για τις μεταβολές που παρατηρούνται μετά από αντιαπορροφητική θεραπεία

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η παρακολούθηση της θεραπείας γίνεται πάντα με τις τιμές της του οστικού κλάσματος της αλκαλικής φωσφατάσης 

Η διαφοροδιάγνωση θα γίνει από την οστεομαλάκυνση.

Εάν ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα ή εάν η αλκαλική φωσφατάση του είναι φυσιολογική τότε δεν χρειάζεται θεραπεία.

Ενδείξεις αποτελούν ο οστικός πόνος, οι νευρολογικές επιπλοκές, η καρδιακή ανεπάρκεια που οφείλεται στη νόσο, η υπερασβεστιαιμία λόγω της ακινητοποίησης, οι οστεολυτικές κοιλότητες, τα ψευδοκατάγματα, η περιγεγραμμένη οστεοπόρωση. Σκοπός της θεραπείας είναι η αναστολή της δραστηριότητας των οστεοκλαστών

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για αντικατάσταση των συνδέσμων που έχει πληγεί από σοβαρή αρθρίτιδα  ευθιασμό παραμορφωμένων οστών και για μείωση της πίεσης των νεύρων. Επίσης χειρουργική θεραπεία μπορεί να απαιτηθεί σε περιπτώσεις καταγμάτων και σε περίπτωση ανάπτυξης οστεοσαρκώματος.

Τρόπος ζωής και πρόληψης 

Για να μειώσετε τον κίνδυνο των επιπλοκών που σχετίζονται με τη νόσο του Paget των οστών, δοκιμάστε τις παρακάτω συμβουλές: 

Πρόληψη των πτώσεων. Η νόσος Paget σας θέτει σε υψηλό κίνδυνο για κατάγματα των οστών. Πάρτε μέτρα για την αποφυγή πτώσης μέσα στο σπίτι σας.

Να τρώτε καλά. Βεβαιωθείτε ότι η διατροφή σας περιλαμβάνει επαρκή επίπεδα ασβεστίου και βιταμίνης D, η οποία διευκολύνει την απορρόφηση του ασβεστίου. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν είστε σε θεραπεία με διφωσφονικά. 

Να ασκείστε τακτικά. Άσκηση σε τακτική βάση, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων και την αντοχή των οστών. 

Διαβάστε επίσης

• Οστεοπόρωση. Τι είναι, επιπτώσεις, αιτίες, συμπτώματα, διάγνωση, θεραπεία
• Σε ποιες παθήσεις αυξάνεται και σε ποιες μειώνεται η αλκαλική φωσφατάση; Πόσο σημαντική είναι η παρακολούθησή της;

Καλσιτονίνη. Η σημασία της στον καρκίνο του θυρεοειδή και σε άλλους καρκίνους;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η καλσιτονίνη, επίσης, γνωστή ως θυρεοκαλσιτονίνη είναι μια πολυπεπτιδική ορμόνη με  32 αμινοξέα  που παράγεται σε ανθρώπους, κυρίως από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (C-κύτταρα) του θυρεοειδούς. Προκαλεί μείωση του ασβεστίου στο αίμα (Ca2) μέσω της παραθυρεοειδούς ορμόνης (ΡΤΗ).

Η δράση της είναι τελείως ξεχωριστή από τις θυρεοειδικές ορμόνες Τ3 και Τ4, καθώς εστιάζεται στη ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα, το οποίο και παρεμποδίζει να ανέλθει σε παθολογικά υψηλές τιμές.

Η καλσιτονίνη είναι μια πολυπεπτιδική ορμόνη, η δράση της οποίας αποκρυπτογραφήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 και ανταποκρίνεται εκκρινόμενη από τα C-κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα, μειώνοντας τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου στο πλάσμα. Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας, η καλσιτονίνη εντοπίστηκε σε μεγάλες ποσότητες σε ασθενείς με μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς και μέχρι σήμερα αποτελεί τον κλασικό δείκτη της νεοπλασίας αυτής, ενώ οι τιμές της σχετίζονται αναλογικά με τον όγκο των καρκινικών κυττάρων. Η καλσιτονίνη (μαζί με την παραθορμόνη που παράγεται από τους παραθυροειδείς αδένες) παίζει σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στα οστά και στο αίμα, αυξάνει τη νεφρική απέκκριση του φωσφόρου και διεγείρει την επαναρρόφηση του ασβεστίου. 

Στα μέσα της επόμενης δεκαετίας, εκφράστηκε η άποψη ότι η καλσιτονίνη προέρχεται από μια μεγαλύτερη πρόδρομη πρωτεΐνη, την προ-καλσιτονίνη, αλλά παραδόξως, χρειάστηκαν σχεδόν 20 χρόνια για συσχετισμό της προκαλσιτονίνης με σοβαρές συστηματικές βακτηριακές λοιμώξεις. Λίγα χρόνια αργότερα χρησιμοποιήθηκε το πεπτίδιο αυτό για την αναγνώριση των σηπτικών ασθενών, καθώς και για την αιτιολογική διαφορική τους διάγνωση. Η προκαλσιτονίνη είναι ένα μεγάλου μοριακού βάρους πεπτίδιο με 116 αμινοξέα αποτελούμενο από τρία μικρότερα, τα οποία ανευρίσκονται στον ορό φυσιολογικών ατόμων. Το αποτελούμενο από 33 αμινοξέα κεντρικό μέρος της προκαλσιτονίνης μετατρέπεται τελικά στην ενεργό μορφή της καλσιτονίνης. Εκτός από τη συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση στην οποία έχει παρατηρηθεί μια υπερέκφραση του υπεύθυνου για την προκαλσιτονίνη γονιδίου στο χρωμόσωμα 11, CALC1 (Calca), τα πρόδρομα αυτά μόρια της καλσιτονίνης αυξάνονται και σε διάφορες άλλες κλινικές καταστάσεις.

Ειδικότερα η καλσιτονίνη διευκολύνει την πρόσληψη και την καθήλωση του ασβεστίου στα οστά προκαλώντας την μείωση των τιμών του ασβεστίου στο αίμα.  Όταν υπάρχουν στο αίμα υψηλά επίπεδα ασβεστίου (υπερασβεστιαιμία) εκκρίνεται καλσιτονίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της απορρόφησης του ασβεστίου από το γαστρεντερικό σωλήνα, την αναστολή της απορρόφησης του ασβεστίου από τα οστά (από τους οστεοκλάστες και τα οστεοκύτταρα) και την αύξηση της απέκκρισης του ασβεστίου από τα νεφρά. Οι δράσεις αυτές είναι ανταγωνιστικές προς την παραθορμόνη και οδηγούν σε μείωση των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα.

Η Καλσιτονίνη χρησιμοποιείται επίσης ως εργαστηριακός δείκτης για ορισμένα νεοπλασματικά νοσήματα του ενδοκρινικού συστήματος, με κυριότερο το μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς. Για το λόγο αυτό, τα επίπεδά της προσδιορίζονται συχνά στα πλαίσια ελέγχου ύποπτων για κακοήθεια 

όζων του θυρεοειδούς αδένα.

Η έκκριση τόσο της καλσιτονίνης όσο και της παραθυρεοειδούς ορμόνης καθορίζεται από το επίπεδο του ασβεστίου στο αίμα.

Η έκκριση καλσιτονίνης διεγείρεται από:

• Την αύξηση στον ορό του ασβεστίου
• Την γαστρίνη και πενταγαστρίνη

Η ορμόνη συμμετέχει στο μεταβολισμό ασβεστίου και φωσφόρου. Με πολλούς τρόπους, η καλσιτονίνη εξουδετερώνει την παραθυρεοειδή ορμόνη (ΡΤΗ).
Πιο συγκεκριμένα, η καλσιτονίνη μειώνει το ασβέστιο + στο αίμα με τέσσερις τρόπους:

• Αναστέλλει την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο
• Αναστέλλει τη δραστηριότητα οστεοκλαστών στα οστά
• Διεγείρει την οστεοβλαστική  δραστηριότητα στα οστά
• Αναστέλλει τη νεφρική σωληναριακή επαναπορρόφηση του ασβεστίου ώστε να μπορεί να αποβάλλεται με τα ούρα

Ωστόσο, οι επιδράσεις της καλσιτονίνης για την ΡΤΗ είναι:

• Αναστέλλει την επαναρρόφηση φωσφόρου από τα σωληνάρια των νεφρών 
• Η καλσιτονίνη προστατεύει από την απώλεια ασβεστίου από τον σκελετό κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης ασβεστίου, όπως η εγκυμοσύνη και, κυρίως, η γαλουχία
• Άλλες επιπτώσεις είναι στην πρόληψη της μεταγευματικής υπερασβεστιαιμίας που προκύπτει από την απορρόφηση του ασβεστίου
• Επίσης, η καλσιτονίνη αναστέλλει την πρόσληψη τροφής μέσω ρύθμισης της όρεξης και της πρόσληψης τροφής.
• Ο υποδοχέας της καλσιτονίνης, ανευρίσκεται στους οστεοκλάστες, και στο νεφρό και σε περιοχές του εγκεφάλου, και γίνεται σύζευξη με τον υποδοχέα G που είναι πρωτεΐνη, ο οποίος συνδέεται με την αδενυλική κυκλάση και συνεπώς συμβάλλει στην παραγωγή του cAMP στα κύτταρα-στόχους. 
• Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις ωοθήκες στις γυναίκες και τους όρχεις στους άνδρες.

H καλσιτονίνη μετριέται στο αίμα όταν στο σπινθηρογράφημα του αδένα βρίσκεται ένας «ψυχρός όζος» στο θυρεοειδή ή όταν στο υπερηχοράφημα διαπιστώνεται όζος με «ύποπτα» χαρακτηριστικά ώστε να προσδιοριστεί η πιθανότητα να υπάρχει μυελώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς.

Η μέτρησή της θα πρέπει να περιλαμβάνεται επίσης στον έλεγχο των ατόμων που στο οικογενειακό ιστορικό τους υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος του θυρεοειδικού καρκίνου, ο μυελοειδής καρκίνος ή καρκίνωμα των C-κυττάρων.    

         

Ενδείξεις για προσδιορισμό καλσιτονίνης αποτελούν:



1) Όζοι θυρεοειδούς
2) Πληθυσμιακός έλεγχος (screening) μελών σε οικογένειες με γνωστό ή «ύποπτο» MTC ή σε περιπτώσεις συνδρόμου πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2a (μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς - MTC, υπερπαραθυρεοειδισμός, φαιοχρωμοκύτωμα) ή τύπου 2b (MTC, φαιοχρωμοκύτωμα, υποβλενογόνια νευρινώματα και κατανομή σώματος τύπου Marfan).
3) Παρακολούθηση ασθενών με γνωστό MTC (προ-εγχειρητικά, μετεγχειρητικά, ανταπόκριση σε θεραπεία).

Φυσιολογικές τιμές καλσιτονίνης

• γυναίκες: 5 ng / L ή pg / mL
• άνδρες: 12 ng / L ή pg / mL
• παιδιά κάτω των 6 μηνών: 40 ng / L ή pg / mL
• παιδιά ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 3 ετών: 15 ng / L ή pg / mL

Αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης έχουν επίσης αναφερθεί σε υπερπλασία των  C-κυττάρων θυρεοςιδούς, σε μικροκυτταρικό καρκίνωμα σε άλλες κακοήθειες, σε οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, σε υπερασβεστιαιμία, σε υπεργαστριναιμία και άλλες γαστρεντερικές διαταραχές, και σε πνευμονικές νόσους.

Πιθανές Ερμηνείες Παθολογικών Τιμών

Αυξημένες τιμές καλσιτονίνης παρατηρούνται σε:

• Αλκοολική κίρρωση.
• Καρκίνο του μαστού.
• Υπερπλασία των κυττάρων C.
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
• Νόσο του Cushing.
• Έκτοπη παραγωγή καλσιτονίνης (όπως στον καρκίνο του παγκρέατος).
• Υπερασβεστιαιμία.
• Καρκίνο των νησιδίων του παγκρέατος.
• Καρκίνο του πνεύμονα (μικροκυτταρικό).
• Μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς.
• Αδένωμα ή υπερπλασία παραθυρεοειδών.
• Κακοήθη αναιμία.
• Φαιοχρωμοκύττωμα.
• Θυρεοειδίτιδα.
• Ουραιμία.
• Σύνδρομο Zollinger-Ellison.
• Λήψη φαρμάκων: ασβέστιο, επινεφρίνη, γλυκαγόνη, από του στόματος αντισυλληπτικά, πενταγαστρίνη (μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα καλσιτονίνης).

Μείωση: 
• Δε φαίνεται να υπάρχει καμία επίδραση στον οργανισμό. Οι ασθενείς που έχουν υποστεί αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα και έχουν μη ανιχνεύσιμα επίπεδα καλσιτονίνης στο αίμα τους, δεν παρουσιάζουν σχετικά δυσμενή συμπτώματα.

Σε μερικούς ασθενείς με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς, τα επίπεδα της καλσιτονίνης είναι φυσιολογικά. Εάν σε ασθενή με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς πραγματοποιηθεί  χειρουργική επέμβαση, τα επίπεδα Καλσιτονίνης ελέγχονται περιοδικά για να εξασφαλιστεί ότι επιστρέφουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Αν τα επίπεδα παραμένουν αυξημένα, τότε πιθανότατα έχει παραμένει ιστός που παράγει Καλσιτονίνη. Αν τα επίπεδα μειωθούν μετά από τη χειρουργική επέμβαση και στη συνέχεια αυξηθούν, υπάρχει πιθανότητα αναζωπύρωσης του καρκίνου. Προτείνεται στα μέλη των οικογενειών των ασθενών με μυελοειδές καρκίνο του θυρεοειδούς να ελέγχονται μέσω της μέτρησης της καλσιτονίνης.             

Η καλσιτονίνη σολομού χρησιμοποιείται για τη θεραπεία:

• της μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης
• της υπερασβεστιαιμίας
• της νόσου του Paget
• τις οστικές μεταστάσεις
• τον πόνο στα άκρα μετά από ακρωτηριασμό
• για τη θεραπεία της σπονδυλικής στένωσης

Η καλσιτονίνη σολομού μοιάζει με την ανθρώπινη καλσιτονίνη, αλλά είναι περισσότερο δραστική. 

Διαγνωστική αξία της καλσιτονίνης 

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικώς και ως δείκτης όγκου για το μυελοειδή θυρεοειδικό καρκίνο, στον οποία τα υψηλά επίπεδα καλσιτονίνης μετά από χειρουργική επέμβαση μπορεί να υποδεικνύουν υποτροπή. 

Προετοιμασία Ασθενούς για την Εξέταση

• Απαιτείται νηστεία 10 – 12 ωρών πριν από την εξέταση

Διαβάστε επίσης

• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Τι προκαλούν, πώς ανιχνεύονται και πώς αντιμετωπίζονται
• Η χαμηλή τιμή του ασβεστίου του ορού (υπασβεστιαιμία) σε τι μπορεί οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται;
• Οι Παραθυρεοειδείς αδένες, η παραθορμόνη και η καλσιτονίνη. Ο υπερπαραθυρεοειδισμός προκαλεί αδυναμία, εύκολη κόπωση, μυϊκή εξασθένιση, υπερασβεστιαιμία, οστεοπόρωση, νεφρολιθίαση
• Η υπερβολική λήψη ασβεστίου, μπορεί να προκαλέσει ναυτία, αδυναμία, κόπωση και να γίνει επικίνδυνη;
• Νιώθετε συνεχώς κούραση, δυσφορία, υπνηλία; Κοινά αίτια, που μπορεί να οφείλεται αυτό
• Πότε πρέπει να γίνεται ο υπέρηχος του θυρεοειδούς; Τι δείχνει και τι προετοιμασία απαιτείται;

Κάταγμα Colles, σπάσιμο χαμηλά στο χέρι στο κάτω άκρο της κερκίδας

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Κατάγματα ονομάζονται το σπάσιμο ή το ράγισμα των οστών σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος που μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια. 

Το κάταγμα Colles αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά κατάγματα του χεριού.

Πόση ακτινοβολία δέχεται ο ασθενής από τις ιατρικές εξετάσεις; Είναι επικίνδυνη; Τι επιτρέπεται για εγκύους και παιδιά;

του Ξενοφώντα  Τσούκαλη, M.D., ακτινολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η ακτινοβολία είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται στην ενέργεια που μπορεί να ταξιδέψει μέσω του περιβάλλοντος. Οι ακτινογραφίες (ιατρική ακτινοβολία) είναι ένα είδος ακτινοβολίας που μπορεί να περάσει μέσα από το ανθρώπινο σώμα. Αυτό επιτρέπει τη χρήση της ακτινοβολίας για ιατρικούς σκοπούς. Άλλου είδους ακτινοβολίες που συναντάμε στην καθημερινή μας ζωή είναι το ορατό φως, το υπεριώδες φως, τα μικροκύματα, τα ραδιοκύματα και η ακτινοβολία στο περιβάλλον.

Αυτή η ακτινοβολία του περιβάλλοντος προέρχεται από τον ήλιο, το έδαφος, τα κτίρια, τα τρόφιμα, το νερό, τον αέρα που αναπνέουμε, ακόμα και από το σώμα μας. Η φυσική ή «περιβαλλοντική» ακτινοβολία μας περιβάλλει καθημερινά.

Η ακτινοβολία έχει δύο πολύ διαφορετικές χρήσεις στην ιατρική.

Α. Αγωγή μέσω Ακτινοβολίας - χρησιμοποιούνται υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας για να εξολοθρευτούν καρκινογόνα κύτταρα, π.χ. του καρκίνου του μαστού ή του προστάτη.


Β. Ιατρική Απεικόνιση - περιέχει χαμηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας.

Οι διαδικασίες Ιατρικής Απεικόνισης παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την υγεία σας και παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάγνωση.

Οι πρόοδοι που έχουν σημειωθεί στην ιατρική τεχνολογία έχουν δώσει στους γιατρούς πρόσβαση σε μια ευρύτερη ποικιλία εξετάσεων ιατρικής απεικόνισης από ποτέ, που τους βοηθούν με τη διάγνωση, διαχείριση και θεραπεία εσωτερικών παθήσεων.

Ποιοι είναι οι τύποι διαδικασιών Ιατρικής Απεικόνισης;

Ακτινογραφίες

Οι ακτινογραφίες είναι η πιο κοινή διαδικασία ιατρικής απεικόνισης. Χρησιμοποιούνται για να δούμε, για παράδειγμα, σπασμένα κόκαλα, το στήθος ή τα δόντια. Οι διαδικασίες αυτές χρησιμοποιούν πολύ μικρές ποσότητες ακτινοβολίας.

CT (Αξονική Τομογραφία)

Η Αξονική Τομογραφία είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που χρησιμοποιεί ακτινοβολία για την απεικόνιση του εσωτερικού του σώματός σας. Οι αξονικές τομογραφίες χρησιμοποιούν υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας από τις ακτινογραφίες.

Ακτινοσκόπηση και Αγγειογραφία

Πρόκειται για μια σειρά ακτινογραφιών που απεικονίζουν το εσωτερικό του σώματός σας σε «πραγματικό χρόνο». Το ποσό της ακτινοβολίας στις διαδικασίες αυτές είναι συχνά το ίδιο με της Αξονικής Τομογραφίας.

Μαγνητική Τομογραφία (MRI) 
Η Μαγνητική Τομογραφία δεν χρησιμοποιεί ιατρικές ακτινοβολίες. Η Μαγνητική Τομογραφία είναι συχνά προτιμότερη για παιδιά και έγκυες γυναίκες (13 ως 40 εβδομάδες μόνο). Η Μαγνητική Τομογραφία δεν είναι κατάλληλη για όλες τις καταστάσεις.

Υπερηχογράφημα

Tο Υπερηχογράφημα δεν χρησιμοποιεί ιατρικές ακτινοβολίες. Το Υπερηχογράφημα είναι συχνά προτιμότερο για παιδιά και έγκυες γυναίκες. Το Υπερηχογράφημα δεν είναι κατάλληλο για όλες τις καταστάσεις.

Πυρηνική Ιατρική
Η Πυρηνική Ιατρική χρησιμοποιεί ένα ραδιενεργό υλικό (γίνεται με ένεση, κατάποση ή εισπνοή) για τις διαδικασίες.

Η ποσότητα ραδιενεργού υλικού στο σώμα σας πέφτει γρήγορα σε διάστημα μερικών ημερών. Το συνολικό ποσό της ακτινοβολίας είναι παρόμοιο με αυτό της ακτινοσκόπησης ή των διαδικασιών Αξονικής Τομογραφίας.

Οστική Πυκνότητα

Αυτή η εξέταση ονομάζεται μερικές φορές DEXA (Dual-Energy
X-ray Absorptiometry - Μέτρηση Απορρόφησης Ακτίνων Χ Διπλής Ενέργειας) ή BMD (Bone Mineral Density - Εξέταση Οστικής Πυκνότητας) και χρησιμοποιεί πολύ χαμηλές δόσεις ακτίνων Χ για τη μέτρηση της πυκνότητας των οστών.

Σε τι Διαφέρουν τα Υπερηχογραφήματα από τη Μαγνητική Τομογραφία (MRI);

Οι εξετάσεις αυτές δεν χρειάζονται ακτινοβολία για να μας δώσουν εσωτερικές εικόνες του σώματος. Τα υπερηχογραφήματα χρησιμοποιούν ηχητικά κύματα και το MRI χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία. Ωστόσο, και οι δύο αυτές τεχνολογίες έχουν περιορισμένες δυνατότητες, και επομένως μπορεί να απαιτούνται άλλες απεικονιστικές μέθοδοι.

ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Η πιθανότητα κινδύνου από τις εξετάσεις ιατρικής απεικόνισης είναι μικρή, και αντισταθμίζεται κατά πολύ από τα οφέλη της επακριβούς διάγνωσης, εντοπισμού και θεραπείας της πάθησης.

Πόσο ασφαλείς είναι οι ακτίνες Χ;

Οι δόσεις της ακτινοβολίας που παρέχεται σε διαγνωστικές εξετάσεις είναι γενικά πολύ μικρές και σπανίως προκαλούν επιβλαβείς συνέπειες, όπως δερματικά εγκαύματα. Η αύξηση του κινδύνου καρκίνου από παρατεταμένες ή πολλαπλές εξετάσεις κατά τη διάρκεια της ζωής είναι ελάχιστη.

Σε πόση ακτινοβολία εκτίθενται οι άνθρωποι;

Κάθε δόση εξαρτάται από το είδος της εξέτασης, τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται και την ηλικία, το φύλο, το μέγεθος και την ανατομία του σώματος του ασθενούς. 

Ασθενείς

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη, πραγματοποιήθηκε μια αντιστοιχία μεταξύ των απεικονιστικών εξετάσεων και της ακτινοβολίας που δέχεται ο εξεταζόμενος.

Τα αποτελέσματα είναι τα παρακάτω:

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ // ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΜΕ Α/Α ΘΩΡΑΚΟΣ

1 ) Ακτινογραφία κοιλίας// 50-75

2 ) Ακτινογραφία ΟΜΣΣ // 65-120

3 ) Ακτινογραφία ΘΜΣΣ // 35-50

4 ) Βαριούχο γεύμα // 100

5 ) Βαριούχος υποκλυσμός // 350

6 ) Ενδοφλέβια ουρογραφία // 125

7 ) Περιεγχειρητική χολοαγγειογραφία // 65

8 ) Αποκατάσταση κατ. αυχ. μηριαίου // 45

9 ) Υπερηχογράφημα κοιλίας // 0

10 ) Αξονική τομογραφία εγκεφάλου //100

11 ) Αξονική τομογραφία θώρακος // 400

12 ) Αξονική τομογραφία ΟΜΣΣ // 175

13 ) Αξονική τομογραφία κοιλίας // 400

14 ) Ελικοειδής αξ. τομογραφία κοιλίας //300

15 ) Μαγνητική τομογραφία κοιλίας //0

16 ) Μαγνητική τομογραφία γόνατος //0

17 ) Μαγνητική τομογραφία ΣΣ //0

18 ) Αρτηριογραφία κάτω άκρου // 400

19 ) Αρτηριογραφία νεφρού // 80

20 ) Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς //50

21 ) Σπινθηρογράφημα  λευκοκυττάρων //150

*σε μια απλή ακτινογραφία θώρακος ο ασθενής λαμβάνει δόση 0,02mSv

Προσωπικό
Το ειδικευμένο προσωπικό καταβάλλει κάθε προσπάθεια να διατηρεί τη δόση όσο το δυνατόν χαμηλότερη φτάνει να έχει δραστικά αποτελέσματα.

Ακτινοβολία και Εγκυμοσύνη

Ένα έμβρυο είναι πιο ευαίσθητο στις ιατρικές ακτινοβολίες. Ωστόσο η ανωμαλία κατά τη γέννηση και ο κίνδυνος καρκίνου από την ιατρική ακτινοβολία είναι πολύ χαμηλά.

Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρετε στο προσωπικό ιατρικής απεικόνισης αν είστε ή αν νομίζετε ότι μπορεί να είστε έγκυος.

Αν είστε έγκυος ή υπάρχει πιθανότητα να είστε έγκυος, χρειάζεται να το πείτε στο γιατρό σας και στο προσωπικό ιατρικής απεικόνισης πριν κάνετε ακτινογραφία. Κι αυτό επειδή ένα αγέννητο μωρό είναι πιο ευαίσθητο στην ακτινοβολία από έναν ενήλικα.

Θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας ή τον ακτινολόγο, αν η εξέταση μπορεί να αναβληθεί ή αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία (MRI) αντί για ακτινογραφία.

Τι γίνεται αν είναι απαραίτητη;

Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων στις οποίες υπάρχει σαφές όφελος για τη μητέρα και το μωρό από τις πληροφορίες που μπορεί να δώσει μόνο μια ακτινογραφία, το προσωπικό ιατρικής απεικόνισης θα κάνει μεγάλη προσπάθεια να διατηρήσει τη δόση στο μωρό όσο το δυνατόν πιο χαμηλή.

Τι γίνεται με τα παιδιά;

Τα παιδιά είναι κι αυτά πιο ευαίσθητα στην ακτινοβολία από ό,τι οι ενήλικες. Κάθε πρόταση για διαγνωστική εξέταση ενός παιδιού αξιολογείται προσεκτικά για να προσδιοριστεί η ανάγκη. Όταν η εξέταση είναι απαραίτητη, το προσωπικό ιατρικής απεικόνισης καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να διατηρήσει τη δόση της ακτινοβολίας όσο το δυνατόν πιο χαμηλή.

Η κάθε δόση εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, το μέγεθος και το σχήμα του παιδιού και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται.

 ΠΗΓΗ: Radiation Risk of Medical Imaging for Adults and Children

Διαβάστε επίσης

Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.

Ποια η σημασία του υπερηχογραφήματος μαστού (στήθους) στην πρόληψη του καρκίνου και άλλων παθήσεων; Αντικαθιστά την μαστογραφία;

Αν λαμβάνετε πολύ ασβέστιο καθημερινά, θα πάθετε υπερασβεστιαιμία με ναυτίες, κόπωση, αρρυθμίες, κατάθλιψη.

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea



Πολλοί άνθρωποι φροντίζουν να λαμβάνουν καθημερινά ασβέστιο, θεωρώντας ότι αντιμετωπίζουν τις διατροφικές ανάγκες του οργανισμού. Έτσι είτε μέσω των τροφών, που καταναλώνουν πχ γαλακτοκομικά, είτε με συμπληρώματα ασβεστίου, λαμβάνουν το ασβέστιο που έχει ανάγκη ο οργανισμός. 

Αλγοδυστροφία, αντανακλαστική Συμπαθητική Δυστροφία, σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου. Έντονος πόνος, αίσθηση καψίματος σε πόδια ή χέρια

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Αντανακλαστική Συμπαθητική Δυστροφία (Αλγοδυστροφία) ή σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου COMPLEX REGIONAL PAIN SYNDROME (CRPS) είναι μια κατάσταση που συχνά η διάγνωση της γίνεται πολύ δύσκολα. Βασικό στοιχείο είναι ο πόνος που είναι συχνά καυσαλγικός. Συχνότερα  επηρεάζονται τα άκρα (χέρια, καρπός , γόνατα, κλπ). Μπορεί να προσβληθούν μία ή περισσότερες περιοχές.

Πρωτοεμφανίστηκε το 1864 στον Αμερικάνικο εμφύλιο πόλεμο σε στρατιώτες που τραυματίζονταν στα χέρια και στα πόδια από σφαίρες. Όσοι από αυτούς το είχαν γέμιζαν τις μπότες τους με νερό και τύλιγαν τα χέρια τους με κουρέλια για να σταματήσουν το αίσθημα του καψίματος στα μέλη τους. Το ονόμασαν καυσαλγία (causalgia) από τα Ελληνικά "Καύσος" και " Άλγος".

Επίσης ονομάζεται και ατροφία Suddeck, Raynaud, σύνδρομο ώμου-χειρός, οξεία οστική ατροφία, τραυματικός αγγειόσπασμος, συμπαθητικά διατηρούμενος πόνος. Στον όρο αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία (Reflex Sympathetic Dystrophy; RSD) ή σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου τύπου Ι (Complex Regional Pain Syndrome; CRPS-1) υπάγεται σύνολο συμπτωμάτων και εκδηλώσεων χαρακτηριζόμενων από πόνο, αισθητικές διαταραχές, αλλοδυνία, μεταβολές της θερμοκρασίας, διαταραχές της παραγωγής του ιδρώτα, οίδημα και μεταβολές της χροιάς του δέρματος σε μια περιοχή του σώματος μετά από βλαπτικό ερέθισμα.

 Συμπτώματα

• Πόνος
• Αλλοδυνία
• Υπερπάθεια
• Ευαισθησία στην αφή
• Αλλαγή στο χρώμα του δέρματος
• Αλλαγή στη θερμοκρασία της περιοχής
• Αλλαγή στο δέρμα
• Υπεριδρωσία
• Οίδημα
• Ελάττωση τριχοφυΐας. Είναι συχνή στην προσβληθείσα περιοχή, ενώ άλλοτε παρατηρείται υπερτρίχωση, η οποία και αυτή θεωρείται σημείο δυσλειτουργίας του συμπαθητικού.
• Εύκολη κόπωση, στα όψιμα στάδια της νόσου
• Ουρολογικές διαταραχές : Υπερρεφλεξία ή αρεφλεξία του εξωστήρα και ασυνέργεια εξωστήρα – εξωτερικού σφιγκτήρα, η οποία οδηγεί σε έπειξη για ούρηση, συχνουρία, ακράτεια ή κατακράτηση των ούρων

Το αρχικό σύμπτωμα είναι συνήθως αιφνίδιος ή προοδευτικά επιδεινούμενος πόνος σε μια αρθρική περιοχή, μετά από κάκωση ή χωρίς εμφανή αίτια. Ο πόνος μπορεί να είναι μέτριος και καλά ανεκτός που υποχωρεί με την ανάπαυση, έως πολύ έντονος ή ανυπόφορος με έντονη την παρουσία του και στην παραμικρή κίνηση ή σε επαφή με τα κλινοσκεπάσματα. Συχνά καταλαμβάνει όλο το μέλος. Ο πάσχων συνήθως τυλίγει το μέλος του με μια βρεγμένη πετσέτα ή επιθέματα, για να περιορίσει τον πόνο και να απαλύνει την αίσθηση καψίματος που διακατέχει το μέλος. Άλλοτε ο πόνος είναι "μηχανικού τύπου" και εκλύεται ή επιδεινώνεται με την πίεση, την κινητοποίηση, ή τη φόρτιση της πάσχουσας περιοχής. Κάποιες μπορεί να έχει "ψευδοφλεγμονώδη" χαρακτήρα, δηλαδή να εκλύεται αυτόματα και να επιδεινώνεται τη νύχτα, συνήθως δεν υποχωρεί με κοινά αναλγητικά, ανταποκρίνεται καλύτερα στα ΜΣΑΦ.

Επιδημιολογία

• Άτομα κάθε ηλικίας και φύλου μπορεί να προσβληθούν. 
• Η RSD είναι συχνότερη στα κορίτσια (67-84%), παρά τα αγόρια (αναλογία 2:1). 
• Η RSD παρατηρείται συνήθως σε άτομα ηλικίας 40-49 ετών. 
• Η CRPS-1 είναι πολύ λιγότερο συχνή στα παιδιά απ΄ ό,τι στους ενήλικες. Η μέση ηλικία προσβολής ανέρχεται σε 12.4-13.4 χρόνια (εύρος 7-17 χρόνια). Το χρονικό διάστημα από της έναρξης των συμπτωμάτων μέχρι την διάγνωση της RSD κυμαίνεται από 4-12 μήνες  (εύρος 1-60 μήνες) αν και ενίοτε δεν υπερβαίνει τις 12 ημέρες. Σε αντίθεση με τους ενήλικες, στα παιδιά η RSD προσβάλλει συχνότερα τα κάτω άκρα και, λιγότερο συχνά, προηγείται εκλυτικό γεγονός.

Είναι άγνωστη η αιτία που το προκαλεί, πολλοί παράγοντες εμπλέκονται. Μπορεί να εμφανιστεί μετά από τραυματισμό ή κάταγμα ενώ άλλοτε εμφανίζεται χωρίς προφανή αιτία.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΑΛΓΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ

•   Κακώσεις (ήπιες-σοβαρές) •   Κατάγματα (ιδιαίτερα Colles) •   Διαστρέμματα-εξαρθρήματα •   Πρωτοπαθή νοσήματα ΚΝΣ •   Μυοσκελετικές χειρουργικές επεμβάσεις •   Βλάβες νωτιαίου μυελού •   Νοσήματα αυχένα (αρθρίτιδα, δισκοπάθεια) •   Περιφερική νευροπάθεια •   Ερπητας ζωστήρας με μεθερπητική νευραλγία •   Πνευμονική φυματίωση •   Κύηση •   Φάρμακα (αντιφυματικά, βαρβιτουρικά άλλα αντισπασμωδικά) •   Προδιάθεση •   Υστερική προσωπικότητα •   Νοσήματα εκδηλούμενα με σπασμούς

Πιστεύεται  ότι εμπλέκεται μια ομάδα νευρικών ινών που καλείται Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Σ.Ν.Σ.).  Ανωμαλίες του Σ.Ν.Σ. επηρεάζουν  την αιματική ροή ή την θερμοκρασία του δέρματος.

Η αλγοδυστροφία οφείλεται σε δυσλειτουργία του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί αλγοδυστροφίας

΄Αλγος--->	Ευαισθητοποίηση μεγάλου μεγέθους μυελινοποιημένων νευρικών ινών	Ενεργοποίηση και δυσλειτουργία νευρικών ινών τύπου C (υπεραλγησία, διαταραχές αισθητικότητας )
Οίδημα --->	Απελευθέρωση νευροπεπτιδιών από νευρικές ίνες τύπου C	Ερεθισμός συμπαθητικού
Οστική βλάβη --->	Απελευθέρωση νευpοπεπτιδίων και υπεραιμία	Ερεθισμός συμπαθητικού
Υμενίτιδα--->	Απελευθέρωση νευροπεπτιδίων
Δυστροφία--->	Μηχανικές επιδράσεις, άγνωστοι μηχανισμοί

Διάγνωση

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Μικρή αύξηση ΤΚΕ (σε βαριές και εκτεταμένες περιπτώσεις)
• Ηπια υπερασβεστιουρία
• Μικρή αύξηση αλκαλικής φωσφατάσης
• Μικρή αύξηση υδροξυπρολίνης ούρων (ιδίως στο στάδιο Ι)
• Υπερτριγλυκεριδαιμία (στο 61% των ασθενών κυρίως με RSD των κάτω άκρων)
• Μικρή αύξηση κυττάρων στο αρθρικό υγρό
• Θετικό BW15 (σε διπλάσια συχνότητα)

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ


Ακτινολογικά παρουσιάζεται με μείωση της οστικής πυκνότητας στην περιοχή του τραυματισμού και η θεραπεία συνίσταται σε μακροχρόνια φυσικοθεραπεία, χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών ή και διήθηση στελεχών του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Σε παιδιά με ευρήματα συμβατά με RSD, οι απλές ακτινογραφίες και το σπινθηρογράφημα των οστών βοηθούν σημαντικά στον αποκλεισμό άλλων καταστάσεων (π.χ. κατάγματα κόπωσης, οστεομυελίτιδα, οστεοειδές οστέωμα ή νεοπλάσματα) Τις 4-6 πρώτες εβδομάδες της νόσου οι ακτινογραφίες είναι φυσιολογικές. Μετά τον 1^ο-2^ο μήνα εμφανίζονται οι, σχεδόν παθογνωμονικές, ακτινολογικές αλλοιώσεις. Οι απλές ακτινογραφίες έχουν ευαισθησία και ειδικότητα 69% και 71%, αντίστοιχα.

Οι ακτινογραφίες μπορεί να δείξουν οστεοπόρωση στην περιοχή.

Μέτρηση οστικής πυκνότητας της προσβεβλημένης οστικής περιοχής.

Το Σπινθηρογράφημα Οστών μπορεί να βοηθήσει διαγνωστικά. Σπινθηρογράφημα 3 φάσεων. Είναι η εξέταση εκλογής, γιατί δίνει πληροφορίες για την διάχυση (φάση Ι) ή την σχετική αγγείωση (φάση ΙΙ) του πάσχοντος μέλους, χρήσιμες για την διάκριση της RSD από λοιμώξεις ή άλλες αλλοιώσεις

Θεραπεία

Η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό και συνδυάζει φυσικά μέσα, αναλγητικά φάρμακα, αγωγή για τον νευροπαθητικό πόνο, ενέσεις , κλπ. 
Η θεραπεία αφορά κινησιοθεραπεία, δια δερματικά ηλεκτρικά ρεύματα, αναλγητικά - αντιφλεγμονώδη φάρμακα, καλσιτονίνη, κορτικοστεροειδή και χειρουργική συμπαθεκτομή ή συμπαθητική περιοχική γαγγλιοπληγική αγωγή. 

Βιβλιογραφία: Rheumatology Secrets, Arthritis Research Campaign

Wordliczek J et al, 2000.
Bernstein BH et al, 1978; Wilder RT et al, 1992; Kesler RW et al, 1988; Hassenbusch SJ et al, 1996

Murray CS et al, 2000

Jastaniah WA et al, 2003


Διαβάστε επίσης

• Πόνος στον αγκώνα. Εξω και έσω επικονδυλίτιδα. Αγκώνας τενιστών και αγκώνας γκόλφερ
• Πόνοι στον Αυχένα. Ασκήσεις για την αντιμετώπιση τους και οδηγίες για την πρόληψη τους
• Πόνος χαμηλά στο χέρι από τενοντίτιδα στον καρπό.
• Αιτίες που συμβαίνει, τρόποι αντιμετώπισης και πρόληψης
• Αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, με πόνο στην μέση, πρωινή δυσκαμψία. Πώς γίνεται η διάγνωση, ποια η θεραπεία, υπάρχει πρόληψη;
• Πόνος στη φτέρνα από φλεγμονή (Αποφυσίτιδα πτέρνας - νόσος Sever)

Dr.
PhD