Θαλασσαιμία, μεσογειακή αναιμία τι είναι; Τι συμβαίνει στην Ελλάδα; Διαφοροδιάγνωση. Φορείς

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D. medlabnews.gr iatrikanea

Η 8η Μαΐου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Οργάνωση Θαλασσαιμίας ως Παγκόσμια Ημέρα Θαλασσαιμίας (Μεσογειακής Αναιμίας). Έχει ως στόχο την αφύπνιση και ενθάρρυνση των επιστημόνων σε όλο τον κόσμο για την καλύτερη αντιμετώπιση της ασθένειας, καθώς και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με τα προβλήματα των θαλασσαιμικών και την προσπάθεια που απαιτείται για την ασφάλεια και την επάρκεια αίματος.

Ο όρος θαλασσαιμία ή μεσογειακή αναιμία (γνωστή παλαιότερα ως αναιμία του Cooley) αναφέρεται σε μια ομάδα γενετικών αιματολογικών διαταραχών που επηρεάζουν την παραγωγή αιμοσφαιρίνης στον οργανισμό, της πρωτεΐνης που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος. Παρουσιάζεται ως μείζον Β – Θαλασσαιμία και ενδιάμεση Θαλασσαιμία. 

Πρόκειται για μια από τις πιο κοινές μονογονιδιακές διαταραχές στον κόσμο, που πλήττει 15 εκατομμύρια άτομα σε όλον τον κόσμο (είναι φορείς). 

Η θαλασσαιμία εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα των Μεσογειακών χωρών (Ιταλία, Ελλάδα, Μέση Ανατολή), αλλά και της Νότιας Ασίας και της Αφρικής. Λόγω της συνεχούς μετανάστευσης πληθυσμών από τη μία χώρα στην άλλη, σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία χώρα στον κόσμο χωρίς θαλασσαιμία.  Έχει εκτιμηθεί ότι υπάρχουν 100.000 ασθενείς με ομόζυγη Β-Θαλασσαιμία σε όλο τον κόσμο

Ορισμένα άτομα είναι φορείς του γονιδίου της θαλασσαιμίας, αλλά δεν εμφανίζουν κάποιο σημαντικό πρόβλημα υγείας που να σχετίζεται με τη διαταραχή αυτή, πλην μιας ελαφράς αναιμίας.  Τα άτομα αυτά έχουν το αποκαλούμενο στίγμα μεσογειακής αναιμίας (ελάσσων β θαλασσαιμία).

Η Θαλασσαιμία συναντάται με υψηλή συχνότητα στις Μεσογειακές χώρες, όπου και πρωτοαναγνωρίσθηκε και επεκτείνεται στη Μέση Ανατολή και στην Ασία. Στην Άπω Ανατολή επικρατεί η Α-Θαλασσαιμία. Λόγω της συνεχούς μετανάστευσης πληθυσμών από τη μία χώρα στην άλλη, σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία χώρα στον κόσμο χωρίς Θαλασσαιμία.

Η συχνότητα των φορέων της θαλασσαιμίας στην Ελλάδα είναι υψηλή και αγγίζει το 8% (κατά μέσο όρο). Σε ορισμένες περιοχές όμως φτάνει το 15% ή και περισσότερο. Ετσι η πιθανότητα να συμπεριλαμβάνεται κάποιος στους φορείς της νόσου είναι μεγάλη. 

Οι φορείς ή ετεροζυγώτες δεν εμφανίζουν στην υγεία τους κανένα σύμπτωμα και η διάγνωση γίνεται με ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. 

Η αρχική κατανομή της Θαλασσαιμίας και των αιμοσφαιρινοπαθειών κατά προσέγγιση στον κόσμο. Η κατανομή στο Νέο Κόσμο, Βόρεια Ευρώπη, και Αυστραλία αντικατοπτρίζει την προέλευση των μεταναστών που εποίκισαν κάθε περιοχή.

Μείζον Β - Θαλασσαιμία

Η βλάβη στη Β - Θαλασσαιμία σχετίζεται με τη βλάβη στη Β - αλυσίδα της αιμοσφαιρίνης, με αποτέλεσμα τις κλινικές εκδηλώσεις της νόσου, από τις οποίες οι κυριότερες είναι:

• Η αναιμία που εμφανίζεται από τους πρώτους μήνες της ζωής
• Η διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα
• Χολολιθίαση. Αύξηση του ουρικού οξέος και πιθανόν αρθρίτιδα
• Οι οστικές αλλοιώσεις
• Αυξημένη προδιάθεση στις λοιμώξεις
• Τυπικό μογγολοειδές προσωπείο
• Η αιμοσιδήρωση
• Η καθυστέρηση της ανάπτυξης του παιδιού, αισθητή στην ηλικία των 9-10 χρόνων
• Σακχαρώδη διαβήτη
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Η βαρύτητα των κλινικών εκδηλώσεων ποικίλλει και σχετίζεται με τη γενετική βλάβη, ενώ συνήθως οι Θαλασσαιμικοί έχουν βαριά κλινική εικόνα και χρειάζονται θεραπεία.

Ενδιάμεση - Θαλασσαιμία

Η Ενδιάμεση - Θαλασσαιμία, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ομάδα ασθενών με ηπιότερη κλινική εικόνα από αυτή της Μείζονος Β - Θαλασσαιμίας, περικλείει δε, άτομα με μεγάλη φαινοτυπική και γενετική ετερογένεια (π.χ. συνύπαρξη Α - Θαλασσαιμίας, ήπιες μεταλλάξεις, αυξημένη παραγωγή HbF) Έτσι π.χ. η αιμοσφαιρινοπάθεια, εμπίπτει στο Γενικότερο όρο της Ενδιάμεσης Θαλασσαιμίας και όχι στον όρο Ενδιάμεση Β - Θαλασσαιμία.

Πρόληψη - διάγνωση

Στη χώρα μας αναπτύχθηκε ένα ευρύ πρόγραμμα πρόληψης σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και άλλους διεθνείς οργανισμούς και περιλαμβάνει: 

Α. Ενημέρωση του κοινού από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη θέσπιση ειδικών μαθημάτων στα σχολεία. 

Β. Ανεύρεση των ετεροζυγωτών (φορέων) σε ειδικά κρατικά διαγνωστικά κέντρα. Η εξέταση γίνεται δωρεάν. 

Γ. Προγεννητική διάγνωση στα ζευγάρια υψηλού κινδύνου. Εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το 1977 και γινόταν με την ανάλυση του εμβρυϊκού αίματος που λαμβανόταν με αμνιοπαρακέντηση τη 18η-20ή εβδομάδα κύησης. Με τις νέες τεχνικές μελέτης του DNA είναι δυνατή η διάγνωση της θαλασσαιμίας σε πολύ πρώιμα στάδια της εγκυμοσύνης και συγκεκριμένα από τη 10η εβδομάδα. Το είδος του προς εξέταση δείγματος λαμβάνεται με βιοψία τροφοβλάστης μέσω διακοιλιακής παρακέντησης. Η εξέταση είναι ανώδυνη και ακίνδυνη τόσο για την έγκυο όσο και για το έμβρυο.   

Γονιδιακή Θεραπεία

Ελπιδοφόρα είναι τα πρώτα μηνύματα από ερευνητικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικά με την θεραπεία της Θαλασσαιμίας (Μεσογειακή Αναιμία), καθώς έως σήμερα από τους 28 ασθενείς παγκοσμίως που συμμετείχαν σε ερευνητικό πρόγραμμα γονιδιακής θεραπείας, το 80% σταμάτησε τις μεταγγίσεις. Ανάμεσά τους και Έλληνας ασθενής που υποβλήθηκε σε γονιδιακή θεραπεία, στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου», το οποίο συμμετέχει στο ερευνητικό πρόγραμμα. 

Kατεβάστε το περιοδικό του Διεθνούς οργανισμού TIF MAGAGINE

Σχετικοι δικτυακοί τόποι:

Πανελλήνιος Σύλλογος Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία - ΠΑ.Σ.ΠΑ.Μ.Α.

Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας - Ε.Ο.ΘΑ

Thalassaemia International Federation

ΠΗΓΗ: MEDLAB

NOVARTIS HELLAS

ΠΑ.Σ.ΠΑ.ΜΑ

Διαβάστε επίσης

• 8 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Θαλασσαιμίας (Μεσογειακής Αναιμίας). Πώς μεταδίδεται; Μύθοι και Αλήθειες.
• Θαλασσαιμία (Μεσογειακή Αναιμία). Τι είναι, Τι συμβαίνει στην Ελλάδα, Οι τύποι της, Διαφοροδιάγνωση, Φορείς
• Ο επίσημος ύμνος για την Θαλασσαιμία (Μεσογειακή Αναιμία) όπως γράφτηκε από τον Γιώργο Θεοφάνους
• Πόσο απαραίτητη είναι η φερριτίνη στον έλεγχο της σιδηροπενικής αναιμίας;
• Έχετε αναιμία; Βάλτε μέλι στην διατροφή σας.
• Βρέθηκε χαμηλός αιματοκρίτης; Σε τι μπορεί να οφείλεται η αναιμία χρόνιας νόσου ή φλεγμονής και ποια συμπτώματα προκαλεί;

Αλέξανδρου Γιατζίδη

Τι συμβαίνει με τα Αμερικανικά πανεπιστήμια με τις κινητοποιήσεις; Μπορεί να επεκταθούν και στην Ευρώπη;

 medlabnews.gr

Από τις 18 Απριλίου, όταν είχε κληθεί για πρώτη φορά η αστυνομία να επέμβει για να ξηλώσει τις σκηνές των φοιτητών στην πανεπιστημιούπολη του Κολούμπια, έχουν ξεπεράσει τις 1.000 οι συλλήψεις διαδηλωτών σε περισσότερα από 30 πανεπιστήμια ανά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Κολούμπια έχει αποτελέσει την κινητήρια δύναμη πίσω από την εξάπλωση του φοιτητικού κινήματος, και μένει να διαφανεί ο αντίκτυπος της χθεσινής αστυνομικής εφόδου που επανέφερε μνήμες του παρελθόντος.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, κατασκηνώσεις έχουν οργανωθεί στα ακόλουθα ιδρύματα: Βορειοανατολικά: Τζορτζ Ουάσινγκτον, Μπράουν, Γέιλ, Χάρβαρντ, Έμερσον, NYU, Τζορτζτάουν, Αμέρικαν, Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, Τζονς Χόπκινς, Ταφτς, Κορνέλ, Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, Πρίνστον, Τεμπλ, Βορειοανατολικό, ΜΙΤ, Νέα Σχολή, Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ, Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ. Δυτική Ακτή: Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Humboldt- Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας- Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Λος Άντζελες- Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ- Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον. Μεσοδυτική περιοχή: Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις- Πανεπιστήμιο Ιντιάνα- Πανεπιστήμιο Μίσιγκαν- Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Οχάιο- Πανεπιστήμιο Μινεσότα- Πανεπιστήμιο Μαϊάμι- Πανεπιστήμιο Οχάιο- Columbia College Σικάγο- Πανεπιστήμιο Σικάγο Νότος: Emory- Vanderbilt- Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, Charlotte- Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, Chapel Hill- Kennesaw State- Florida State- Virginia Tech- Πανεπιστήμιο της Γεωργίας, Αθήνα Νοτιοδυτικά: Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν- Rice- Arizona State

Τα αιτήματα των φοιτητών

Οι φοιτητές απαιτούν από τα πανεπιστήμια τους, πολλά από τα οποία στηρίζονται οικονομικά από τεράστια κληροδοτήματα, να αποεπενδύσουν από το Ισραήλ. Οι ακτιβιστές λένε ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Ισραήλ ή συνεργάζονται με ισραηλινές οργανώσεις είναι συνένοχες στον πόλεμο που γίνεται στη Γάζα.

Σημειώνεται ότι τα κληροδοτήματα των πανεπιστημίων χρηματοδοτούν τα πάντα, από ερευνητικά εργαστήρια μέχρι ταμεία υποτροφιών, χρησιμοποιώντας κυρίως τις αποδόσεις από επενδύσεις εκατομμυρίων – και δισεκατομμυρίων – δολαρίων.

Σε κρίσιμη καμπή διαφαίνεται ότι βρίσκεται το φοιτητικό κίνημα διαμαρτυρίας κατά του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, μετά τις σκηνές αναταραχής και τις αστυνομικές εφόδους σε πανεπιστημιακά ιδρύματα από τη Νέα Υόρκη έως το Λος Άντζελες. Οι διαδηλώσεις δοκιμάζουν τις ήδη εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες σε μία πρωτοφανή από κάθε άποψη προεκλογική περίοδο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ φέρνουν τις πρυτανικές αρχές στη δύσκολη θέση να εξισορροπήσουν μεταξύ του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου και της εγγύησης της ασφάλειας των φοιτητών τους.

Στις μεγαλύτερες στιγμές έντασης μέχρι σήμερα, οι αστυνομικές δυνάμεις κλήθηκαν από τις πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου Κολούμπια για τη διάλυση της κατάληψης στο κτήριο Χάμιλτον Χολ, αφότου οι φοιτητές είχαν απορρίψει τελεσίγραφο της διοίκησης να αποχωρήσουν. Η αστυνομία κλήθηκε να επέμβει και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας UCLA αφότου ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων ομάδων διαδηλωτών.

Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Έρικ Άνταμς, δήλωσε ότι περίπου 300 διαδηλωτές συνελήφθησαν στο Κολούμπια, καθώς και στο City College στο Χάρλεμ, όπου επίσης πραγματοποιήθηκε αστυνομική έφοδος καθώς επιχειρήθηκε να καταληφθεί κτήριο που στεγάζει διοικητικές υπηρεσίες. Ανάλογες σκηνές εκτυλίχθηκαν στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ, στο Πανεπιστήμιο Τουλέιν της Νέας Ορλεάνης, καθώς και στην Αριζόνα.

Πιο ειδικά, εκατοντάδες αστυνομικοί με κράνη εισέβαλαν στο campus του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες (UCLA) με σκοπό να διαλύσουν διαδηλωτές υπέρ των Παλαιστινίων οι οποίοι έχουν κατασκηνώσει εκεί. Το προηγούμενο βράδυ ο καταυλισμός των φιλοπαλαιστίνιων δέχθηκε επίθεση από φερόμενους υποστηρικτές του Ισραήλ.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η επιχείρηση βρίσκεται στο τέλος της καθώς ο καταυλισμός των διαδηλωτών στο UCLA έχει πλέον εκκενώνεται με την αστυνομία να προχωρά σε συλλήψεις τουλάχιστον 100 ατόμων. Σύμφωνα με αξιωματικό της αστυνομίας, η μεταφορά των συλληφθέντων θα γίνει με λεωφορεία.

Σημειώνεται ότι άλλες διαμαρτυρίες φέρονται να βρίσκονται σε εξέλιξη κοντά στον καταυλισμό του UCLA, που τώρα έχει καταστραφεί. Η «Daily Bruin», η φοιτητική εφημερίδα του UCLA, ανέφερε ότι μια ομάδα διαδηλωτών συγκεντρώθηκε κοντά στο σιντριβάνι του πανεπιστημίου σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους φοιτητές του καταυλισμού.

Η αστυνομική επέμβαση στο εν λόγω πανεπιστήμιο σηματοδοτεί την αυξανόμενη ένταση που επικρατεί της τελευταίες εβδομάδες στις πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ. Οι διαμαρτυρίες ενάντια στον πόλεμο στη Γάζα και τη στήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ έχουν κλιμακωθεί και ορισμένες φορές έχουν οδηγήσει σε επεισόδια μεταξύ φοιτητών και αστυνομικών δυνάμεων.

Τις τελευταίες ώρες ελικόπτερα της αστυνομίας πετούσαν πάνω από το UCLA ενώ ανά τακτά διαστήματα ακουγόταν ο ήχος χειροβομβίδων κρότου λάμψης. Σύμφωνα με καταγγελία στο BBC, η αστυνομία έκανε και χρήση πλαστικών σφαιρών. Στο μεταξύ, διαδηλωτές ακούγονταν να φωνάζουν «που ήσασταν εχθές το βράδυ» αναφερόμενοι στη χθεσινοβραδινή επίθεση που δέχθηκε ο καταυλισμός τους.

Διεθνή πρακτορεία, όπως το Reuters, αναφέρουν ότι η κατάσταση έχει αρχίσει να μοιάζει με το κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ.

Πρόκειται για ένα σημαντικό ασφαλώς κίνημα. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει; Τι χαρακτηριστικά έχει;

Έχει πάρει πραγματικά τη μορφή χιονοστιβάδας και αποδεικνύει ότι υπάρχει μεγάλη σύνδεση και ετοιμότητα των νέων, κατεξοχήν, ανθρώπων να εναντιωθούν στο κατεστημένο, με γνώμονα τις ιδέες και τα ιδανικά τους. Οι Gen-z-ers (οι 15-25χρονοι σήμερα) που πολλοί υποτιμούν γιατί μεγάλωσαν με αμέτρητες ώρες στις οθόνες υπολογιστών και κινητών, είναι ενημερωμένοι, μαχητικοί και έτοιμοι να οργανωθούν και να λάβουν δράση. Έχουν μεγάλη παρουσία σε διαδραστικά κοινωνικά δίκτυα και έχουν ξεκάθαρες απόψεις για τη κοινωνία. Είναι η νεολαία που καταλαβαίνει ότι το μέλλον της θα είναι ζοφερό λόγω κλιματικής αλλαγής και εργασιακής, στεγαστικής και επισιτιστικής ανασφάλειας, πιέζεται από κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, που δεν καταλαβαίνει και δεν αναγνωρίζει τις γεωπολιτικές ισορροπίες, που απαιτεί ελευθερία στην έκφραση της σκέψης, του τρόπου ζωής και δουλειάς, του σεξουαλικού προσανατολισμού κλπ. Συζητούν όλα τα θέματα και σίγουρα είναι πιο ενημερωμένοι και κατατοπισμένοι από ότι φανταζόμαστε. Και επίσης έχουν πρόσβαση σε ομάδες και πρακτικές αυτοοργάνωσης που δεν νομίζω να υπήρχαν παλαιότερα σε τόσο πυκνό χρόνο.

Μετά τη λήξη της κατάληψης και τον αποκλεισμό όλων από το χώρο του πανεπιστημίου για δύο ακόμα εβδομάδες, οπότε και αρχίζει το καλοκαιρινό εξάμηνο όπου όλοι οι φοιτητές φεύγουν από τη πόλη ως το Σεπτέμβριο, είναι αμφίβολο πως μπορεί να συνεχιστούν οι διαμαρτυρίες.  Το κίνημα πιθανό να αποκλιμακωθεί, εκτός και αν μεταφερθεί σε άλλους χώρους, πχ πλατείες ή πάρκα, και αναλάβουν να συνεχίσουν την αντίσταση και άλλες κοινωνικές ομάδες, πχ οι καθηγητές, ή εργαζόμενοι, ή τα συνδικάτα. Ίσως το Σεπτέμβρη, και καθώς θα βαίνουμε προς τις πλέον κρίσιμες προεδρικές εκλογές, η ιστορία να επαναληφθεί στα πανεπιστήμια, με άλλη μορφή ή αφορμή, αλλά ίσως και όχι.

«Δεν νιώθουμε ασφαλείς», τονίζουν Εβραίοι φοιτητές

Ο Ιλάι Κία, 22χρονος Εβραίος φοιτητής στο USC, είπε ότι οι διαδηλώσεις του είχαν αφήσει με μια συνεχή αίσθηση ανησυχίας και φόβου. Έχει αρχίσει να κρύβει ένα αστέρι του Δαβίδ που φοράει σε μια αλυσίδα. «Είναι δύσκολο να νιώθεις ασφάλεια να έρχεσαι στο σχολείο κάθε μέρα», είπε στο BBC. «Υπάρχει αυτή η δεύτερη σκέψη όταν περπατάς στην πανεπιστημιούπολη. Τι θα βρω, τι θα αντιμετωπίσω, ποιος θα με κυνηγάει;».

Οι αρχές του Northeastern University δήλωσαν ότι ορισμένοι από τους διαδηλωτές είχαν χρησιμοποιήσει αντισημιτικά συνθήματα, γι’ αυτό αποφάσισαν να αναλάβουν δράση το Σάββατο. Το πανεπιστήμιο είπε ότι ενώ η διαδήλωση ξεκίνησε ως ειρηνική φοιτητική διαμαρτυρία, εξελίχθηκε σε κάτι άλλο, με τη συμμετοχή και μη φοιτητών.

Εβραίοι φοιτητές ανά τις ΗΠΑ έχουν αναφέρει περιστατικά αντισημιτισμού και παρενόχλησης από την έναρξη των διαδηλώσεων.

Δεν στρεφόμαστε κατά των Εβραίων, απαντούν οι διαδηλωτές

Πολλοί διαδηλωτές προσπάθησαν να αποστασιοποιηθούν από τα αντισημιτικά επεισόδια και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν κατηγορήσει εξωτερικούς ταραχοποιούς για αυτά. Τονίζουν επίσης ότι είναι και πολλοί Εβραίοι φοιτητές που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις ζητώντας κατάπαυση πυρός στη Γάζα.

Αυτό στο οποίο θέλουν να στρέψουν την προσοχή, σημειώνουν, είναι ο τεράστιος αριθμός των νεκρών αμάχων στη Γάζα. Κάνουν λόγο για μία σφαγή απέναντι στην οποία δεν μπορούν να σιωπήσουν. Και η διαμαρτυρία τους, λένε, δεν στρέφεται κατά των Εβραίων ή των Ισραηλινών συνολικά, αλλά κατά της δράσης του ισραηλινού στρατού στον παλαιστινιακό θύλακα και κατά όσων στηρίζουν με χρηματοδότηση αυτή τη δράση.

Στο εξαιρετικό του άρθρο ο Ρίτσαρντ Σέυμουρ λέει ότι άλλα κινήματα θα αναδυθούν στο μέλλον για διαφορετικά θέματα, με αφορμή το κόστος ζωής, ή τη κλιματική κρίση, αλλά όλα θα έχουν μια αιτία, την κατάπτωση της δημοκρατίας, τον κοινωνικό και πολιτικό αποκλεισμό και τον διαρκώς εντονότερο κρατικό αυταρχισμό.

Μπορεί να περάσει και στην Ευρώπη;

Έχει ήδη περάσει, στη Γαλλία, την Αγγλία και αλλού, ακόμα και στην Αυστραλία, και είναι εντυπωσιακό ότι και κει η καταστολή είναι ανάλογη. Το σημαντικό είναι ότι η υποστήριξη του δυτικού κόσμου, των πολιτών, στο Ισραήλ κλονίζεται, αλλά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παραμένουν συνένοχες μαζί με τις ΗΠΑ όσον αφορά τη προστασία του Ισραήλ και τη γενοκτονία στη Γάζα ενώ αντιμετωπίζουν με άγρια καταστολή τους πολίτες τους.  

Σε δύσκολη θέση ο Μπάιντεν

Καθώς κλιμακώνονται οι φοιτητικές κινητοποιήσεις ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις πιέσεις που δέχεται από το πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι και την συνταγματική προστασία της ελευθερίας του λόγου.

Ο εκπρόσωπος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι δήλωσε στο ABC News ότι «ο πρόεδρος γνωρίζει ότι υπάρχουν έντονα συναισθήματα για τον πόλεμο στη Γάζα. Το κατανοεί, το σέβεται και όπως έχει πει πολλές φορές, σίγουρα σέβεται το δικαίωμα στην ειρηνική διαδήλωση».

Ωστόσο πρόσθεσε ότι στη διάρκεια των διαδηλώσεων έχουν χρησιμοποιηθεί εκφράσεις που ξεπερνούν τις αποδεκτές γραμμές. «Καταδικάζουμε απολύτως την αντισημιτική γλώσσα που έχουμε ακούσει τελευταία και σίγουρα καταδικάζουμε τις ομιλίες μίσους και τις απειλές για βία. Αυτές οι διαδηλώσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι είναι σημαντικές, αλλά πρέπει να είναι ειρηνικές», είπε ο Κίρμπι. Ενας βετεράνος της πολιτικής σκηνής, ο δημοκρατικός γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, αντέκρουσε τους ισχυρισμούς του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου (τους οποίους υιοθετούν πολλοί Αμερικανοί βουλευτές) ότι οι φοιτητικές κινητοποιήσεις έχουν αντισημιτικό χαρακτήρα. Ο Σάντερς δήλωσε στο CNN ότι δεν συνιστά αντισημιτισμό να καθίσταται η ισραηλινή κυβέρνηση υπόλογη για όσα διαπράτττει στη Γάζα, όπου έχουν σκοτωθεί σχεδόν 35.000 άτομα, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι παιδιά και γυναίκες.

Η βυζαντινή Μονή της Χώρας. Τι είναι και γιατί ο Ερντογάν την έκανε τζαμί;

 

medlabnews.gr

Η εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα, το καθολικό του πάλαι ποτέ μοναστικού συγκροτήματος, χρονολογείται από τον 6ο αιώνα μ.Χ., ενώ τα μοναδικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν τον 14ο αιώνα, από το 1305 έως το 1320, επί βασιλείας Παλαιολόγων.

Χτισμένη πάνω στον έκτο λόφο της Κωνσταντινούπολης, στην πλαγιά του Edirnekapı (Εντιρνεκαπί) με θέα στον Κεράτιο Κόλπο, η Μονή της Χώρας είναι η δεύτερη σημαντικότερη βυζαντινή εκκλησία στην Πόλης, μετά την Αγία Σοφία, όχι τόσο για το αρχιτεκτονικό οικοδόμημα, όσο για τον ψηφιδωτό της διάκοσμο, που φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 1305-1320, που την καθιστά ένα από τα αριστουργήματα της παλαιολόγειας τέχνης σε όλο τον κόσμο.

Πρόκειται για το μνημείο με τα περισσότερα και πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζεται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, που επίσης λειτουργεί ως τέμενος με την ονομασία Φετχιγέ. Η Αγία Σοφία είχε επίσης αποδοθεί στη μουσουλμανική θρησκευτική λατρεία το 2020.

Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης. Ωστόσο, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της Τουρκίας, το 1945 έγινε μουσείο.

Αν και ο χρόνος ίδρυσής της δεν είναι γνωστός, ήδη από τον 6ο αιώνα υπήρχε στη θέση εκείνη, έξω από τα τείχη του Μεγάλου Κωνσταντίνου μοναστήρι.

Από χθες έχει μετατραπεί ξανά σε τζαμί, οι περίτεχνες τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά καλύφθηκαν και στο μήνυμά του ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε πως είναι μια ιστορική για τη χώρα στιγμή, προσθέτοντας πως «τα τελευταία 21 χρόνια, έχουμε αναστηλώσει 5.500 μνημεία προγόνων στη χώρα μας και σε όλη τη γεωγραφία της καρδιάς μας»-μεταξύ αυτών και κάποια στην Πρίστινα του Κοσόβου.

Η παράδοση θέλει να ιδρύεται από τον Άγιο Θεόδωρο, θείο της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, τον οποίο κάλεσε ο Ιουστινιανός για να τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει την αίρεση των Θεοπασχιστών και ο Θεόδωρος εγκαταστάθηκε έξω από τη Χώρα, όπου υπήρχε μια μικρή μονή και μερικά κελιά. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση στη Μονή φυλασσόταν η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, την οποία λέγεται ότι φιλοτέχνησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

Η Μονή της Χώρας λειτουργούσε από το 1511 και για περίπου 450 χρόνια ως τζαμί, γνωστό ως Kariye τζαμί, ενώ το 1945 μετατράπηκε σε μουσείο. Ειδικοί από το Αμερικανικό Βυζαντινό Ινστιτούτο και το Κέντρο Βυζαντινών Σπουδών Dumbarton Oaks εργάστηκαν επί 12 χρόνια για την αναστήλωση και το 1958 άνοιξε τις πόρτες του το Kariye Müzesi

Τον Αύγουστο του 2020, μόλις έναν μήνα μετά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, με διάταγμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η Μονή της Χώρας πέρασε στην Προεδρία των Θρησκευτικών Υποθέσεων και το ίδιο διάταγμα όριζε πως θα μετατραπεί σε χώρο λατρεία για τους μουσουλμάνους. Οι εργασίες ανακαίνισης περιλάμβαναν την κατασκευή ενός ξύλινου άμβωνα για την ανάγνωση του Κορανίου, ενώ καλύφθηκε όλος ο χριστιανικός διάκοσμος.

Yπάρχουν δύο απόψεις για την ονομασία Μονή της Χώρας.

Η πρώτη λέει πως ο Σωτήρας Ιησούς Χριστός στον οποίο είναι αφιερωμένο το καθολικό της Μονής είναι παντού και το βασίλειό του υπερβαίνει κάθε πλαίσιο, είναι δηλαδή σε όλη τη χώρα. Η λέξη «Χώρα» άλλωστε είναι γραμμένη και σε δύο ψηφιδωτά, που απεικονίζουν τον Ιησού και την Παναγία, δίπλα στα ονόματά τους. Σε εκείνο του Χριστού αναφέρεται «Η Χώρα των Ζώντων» και σε εκείνο της Παρθένου «Η Χώρα του Αναχωρήτου», δίνοντας μια μυστικιστική διάσταση.

Η δεύτερη άποψη και η πλέον επικρατούσα υποστηρίζει πως η μονή ονομάστηκε «Χώρα», επειδή βρισκόταν έξω από τα τείχη του Κωνσταντίνου και έξω από εκείνα που κατασκεύασε τον 5ο αιώνα ο Θεοδόσιος.

Αναφορικά με τον ιδρυτή, εκτός του Αγίου Θεοδώρου, θείου της Θεοδώρας, ο οποίος έλαβε την εντολή από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό το 530 και ξεκίνησε την ανέγερση της μονής το 536, υπάρχει και η άποψη που λέει πως χτίστηκε κατά τον 7ο αιώνα από τον Κρίσπο, στρατηγό του Ηράκλειου και γαμπρό του αυτοκράτορα Φωκά, κατά τον 7ο αιώνα.

Η Μονή της Χώρας μαρτυρείται σε γραπτές πηγές τον 8ο αιώνα -και σταθερά από κει πέρα-, καθώς εκεί ενταφιάστηκε ο Πατριάρχης Γερμανός -που αναγνωρίζεται ως Άγιος τόσο από την ορθόδοξη, όσο και από τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία-, γνωστός και υμνογράφος, σύμφωνα μάλιστα με κάποιους μελετητές είναι ο μελωδός του Ακάθιστου ΄Υμνου. Στα επόμενα χρόνια το μοναστήρι παρήκμασε και τον 11ο αιώνα η Μαρία Δούκαινα, πεθερά του Αυτοκράτορα Αλέξιου Α΄ Κομνηνού (1081-1118), το ξαναέχτισε στον τύπο του τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού. Το μοναστήρι ήταν αφιερωμένο στον Χριστό Σωτήρα.

Τα περίφημα ψηφιδωτά που λαμπυρίζουν στο φως

Ο 14ος αιώνας είναι η περίοδος μεγάλης ακμής του μοναστηριού, καθώς φιλοτεχνήθηκαν τα αριστουργήματα των ψηφιδωτών και των αγιογραφιών. Χρυσές και αργυρές ψηφίδες κάνουν τα έργα τέχνης να λαμπυρίζουν στο φως που μπαίνει από τα παράθυρα, ενώ η θεματολογία αντλείται από τους κύκλους της εικονογραφίας που καθιερώθηκαν ήδη από τον 11ο αιώνα και το συνολικό πρόγραμμα απηχεί τη βαθιά θεολογική σκέψη.

Οι αναθηματικές παραστάσεις, η Γενεαλογία του Χριστού, ο Θεομητορικός κύκλος, παραστάσεις από τα θαύματα του Χριστού, η Κοίμηση της Θεοτόκου, η τοιχογραφία της Ανάστασης, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, η Δευτέρα Παρουσία, ο περίτεχνα αγιογραφημένος τρούλος, οι άγιοι, αποτελούν κομψοτεχνήματα της βυζαντινής αγιογραφίας, της παλαιολόγειας εποχής και έκαναν γνωστή τη Μονή της Χώρας σε όλο τον κόσμο.

Κατά τη μετατροπή σε τζαμί, γνωστό ως «Τζαμί Ατίκ Αλή Πασά» ή «Τζαμί Καριγιέ» τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες στους τοίχους καλύφθηκαν με σοβά πάχους 2 εκατοστών, ενώ εξωτερικά προστέθηκε ο μιναρές και το μιχράμπ (ο άμβωνας) στο εσωτερικό της νοτιοανατολικής γωνίας.

Ο Οθωμανός χρονογράφος και περιηγητής του 17ου αιώνα, Ελβιγιά Τσελεπή, στο δεκάτομο βιβλίο του, «Seyahatnâme» (Βιβλίο των ταξιδιών), περιγράφει σημαντικά μνημεία στην Κωνσταντινούπολη, στον ελλαδικό χώρο και στη Βαλκανική κι όταν αναφέρεται στο τζαμί Kariye, γράφει επί λέξη: «Κάποτε ήταν μια καλλιτεχνική εκκλησία».

Και η Μονή της Χώρας δεν υπάρχει πια...

Διαβάστε επίσης
Αγία Σοφία. Στον ναό χωρούσαν 23.000 πιστοί και υπηρετούσαν 800 ιερείς

Πατήσατε πρόκα, καρφί, γυαλί; Τι πρέπει να κάνετε; Πρώτες Βοήθειες

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Αν πατήσετε γυαλί ή πρόκα 

Οτιδήποτε μπει στο δέρμα είναι ξένο σώμα και στην περίπτωση που δεν αφαιρεθεί μπορεί να δημιουργήσει μόλυνση. Επίσης, τόσο το κόψιμο από ένα σκουριασμένο αντικείμενο (πρόκα, τενεκεδάκι) όσο και από ένα κομμάτι γυαλί είναι πιθανό να προκαλέσουν τέτανο.

Τι να κάνετε: 

• Καθαρίστε την πληγή με άφθονο νερό βρύσης και σαπούνι ή αντισηπτικό, ώστε να απομακρυνθεί κάθε ξένο σώμα. 
• Αν δεν έχει παραμείνει κάποιο κομματάκι γυαλιού στο δέρμα, πιέστε με μια καθαρή πετσέτα πάνω στο τραύμα, μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία. 
• Αν δεν είστε εμβολιασμένοι για τον τέτανο (επαναληπτικές δόσεις του αντιτετανικού εμβολίου πρέπει να γίνονται κάθε 10 χρόνια μετά την ηλικία των 18 ετών), θα χρειαστεί να απευθυνθείτε σε φαρμακοποιό για να σας κάνει αντιτετανικό ορό.

Πότε να πάτε στο γιατρό: 

• Πριν κάνετε τον αντιτετανικό ορό, συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει και κατά πάσα πιθανότητα θα σας συστήσει να πάρετε και αντιβίωση. 
• Στην περίπτωση που δεν είστε σίγουροι αν έχει παραμείνει κάποιο κομματάκι γυαλιού στην πληγή, πρέπει να πάτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, όπου θα χρειαστεί να βγάλετε μια ακτινογραφία και να σας αφαιρεθούν τυχόν υπολείμματα.

 Διαβάστε επίσης

• Τραυματιστήκατε; Πότε πρέπει να κάνετε το εμβόλιο για τον τέτανο; (video)
• Πρώτες βοήθειες αν πατήσετε αχινό, δράκαινα, τενεκεδάκι ή γυαλί στην παραλία

Καιρός για δίαιτα και αποτοξίνωση. Τι να κάνετε για να απομακρύνετε τοξίνες και κάποιο παραπάνω κιλά;

της Θάλεια Γούτου, κοσμετολόγου, αισθητικού, medlabnews.gr iatrikanea

Ήρθε η στιγμή να κάνουμε αποτοξίνωση και να αποβάλουμε όλες τις τοξίνες που έχει το σώμα μας από τα πολλά γλυκά, το αλκοόλ και τα υπόλοιπα βαριά φαγητά.

Υπάρχουν τρόποι να αποτοξινωθείτε τρώγοντας έξυπνα και υιοθετώντας μερικές κινήσεις που θα βοηθήσουν τον οργανισμό σας να απομακρύνει τις τοξίνες.

Δεν είναι καιρός για εξαντλητικές δίαιτες. Η περίοδος επιστροφής στην κανονικότητα θα είναι σχετικά μικρή εφόσον ακολουθήσετε τους παρακάτω τρόπους:

• Πιείτε άφθονο Νερό. Το αλκοόλ και οι καταχρήσεις των γιορτών μπορεί να επιβάρυναν και το συκώτι σας. Για να το αποτοξινώσετε θα πρέπει να πίνετε άφθονο νερό (τουλάχιστον 8 ποτήρια την ημέρα). Τα νεφρά μέσω της διούρησης καθαρίζουν τον οργανισμό από τις τοξίνες που βρίσκονται στο σώμα μας και αυτός  είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να βοηθήσετε το συκώτι σας να αποβάλλει τις τοξίνες. Έχετε πάντα ένα μικρό μπουκαλάκι νερό μαζί σας. Στόχος είναι το «ξέπλυμα» του οργανισμού, ενώ αν συνδυαστεί με μία φέτα λεμόνι θα έχει επιπλέον οφέλη. Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι βασική σε μια περίοδο αποτοξίνωσης.  
  
• Καταναλώστε φυτικές ίνες σε κάθε γεύμα. Τροφές πλούσιες σε ίνες είναι τα φασόλια, τα φρέσκα φρούτα, τα φρέσκα λαχανικά, τα  δημητριακά ολικής άλεσης, το σιτάρι, η βρώμη, το κριθάρι, η  σίκαλη, το κεχρί,το  καλαμπόκι και το  καστανό ρύζι. 
• Τρώτε άφθονα λαχανικά και φρούτα που έχουν πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες οι οποίες διαθέτουν αντιγηραντική δράση και είναι χρήσιμα στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Είναι επίσης πλούσια σε κάλιο, το οποίο προκαλεί διούρηση, συμβάλλοντας έτσι και αυτό στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Φροντίστε λοιπόν να τρώτε τουλάχιστον δύο σαλάτες και δύο με τρία φρούτα καθημερινά. Τα φρούτα και τα λαχανικά συμβάλλουν επίσης και στην αποτοξίνωση του ήπατος. Καταναλώστε καθημερινά 5-6 μερίδες φρέσκων φρούτων και λαχανικών.  Αυτές οι τροφές είναι χαμηλές σε θερμίδες, ειδικά σε σχέση με το μεγάλο βάρος και τον όγκο που έχουν και πλούσιες σε φυτικές ίνες, νερό, βιταμίνες και μέταλλα.
• Περιορίστε τη ζάχαρη και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Περιορίστε την επιτραπέζια ζάχαρη, τη σακχαρόζη, τη γλυκόζη, το μέλι, και τη σορβιτόλη. Τα περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα  όπως τα μακαρόνια, οι σοκολάτες, τα αρτοποιήματα, τα τσιπς, τα κούκις κλπ. Επίσης πολλά τρόφιμα όπως πίτες, μπισκότα, κέικ, παγωτά, αναψυκτικά, σοκολάτες, πουτίγκες, μαρμελάδες και ζελέ περιέχουν μεγάλες ποσότητες σακχαρόζης ή άλλων επεξεργασμένων υδατανθράκων. Τέλος καλό θα ήταν να απομακρύνετε τα γλυκά από τα σημεία που περνάτε συχνά στο σπίτι ή το χώρο εργασίας σας για να μην έχετε την επιθυμία να τα καταναλώνετε συνεχώς.
• Περιορίστε την κατανάλωση του αλατιού στο μαγείρεμα ή στο φαγητό. Περιοριστείτε στη προσθήκη αλατιού κατά το μαγείρεμα και μην βάζετε επιπλέον όταν κάθεστε στο τραπέζι. Τυποποιημένα και κονσερβοποιημένα προϊόντα, αλλαντικά και τουρσιά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. Θυμηθείτε ότι όλα τα τρόφιμα από μόνα τους, περιέχουν αλάτι. Αυτό σημαίνει ότι το αλάτι που προσθέτουμε κατά την ετοιμασία του φαγητού είναι επιπρόσθετο.
• Προσπαθήστε να κρατήσετε τα επίπεδα άγχους χαμηλά και να αποβάλετε το επιπρόσθετο στρες μετά τις εορτές, καθώς η ψυχική υγεία συνδέεται άμεσα με τη σωματική. 
• Πάρτε βαθιές αναπνοές. Το οξυγόνο είναι απαραίτητο για τον καθαρισμό των κυττάρων του σώματος και μερικές βαθιές αναπνοές στη διάρκεια της ημέρας μόνο θετικές συνέπειες μπορούν να έχουν.
• Ο επαρκής ύπνος συμβάλλει σημαντικά στην ανανέωση του οργανισμού μας και είναι απαραίτητη προϋπόθεση και για την αποτοξίνωση του εγκεφάλου, αφού σύμφωνα με έρευνες, όταν κοιμόμαστε, ο εγκέφαλός μας καθαρίζει από τις τοξίνες. Για να κοιμηθείτε εύκολα πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα. Το γάλα περιέχει τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ που είναι απαραίτητο στον οργανισμό μας για να παράγει σεροτονίνη, μια ουσία που μας βοηθάει να κοιμηθούμε. Αποφύγετε την κατανάλωση καφέ, ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη και αλκοόλ λίγες ώρες πριν τον ύπνο. Αν έχετε αϋπνία η οποία επιμένει συμβουλευτείτε γιατρό. 
  
• Αρχίστε γυμναστική τουλάχιστον ½ ώρα την ημέρα για 5 ημέρες την βδομάδα ή κάντε τουλάχιστον 2½ ώρες γυμναστική μέσα στη βδομάδα. Η άσκηση και το περπάτημα τονώνουν την κυκλοφορία του αίματος και συμβάλλουν στην αποβολή των τοξικών στοιχείων που είναι επιβλαβή για τα κύτταρα. Η εφίδρωση που προκαλεί η άσκηση βοηθάει επίσης πολύ στην απομάκρυνση των τοξινών από τον οργανισμό και στην ανανέωση του δέρματος.
• Αποτοξινώστε το δέρμα σας Τα ξενύχτια, οι καταχρήσεις και το κάπνισμα μπορεί να κούρασαν το δέρμα σας. Για να το ανανεώσετε θα πρέπει να ενεργοποιήσετε τη διαδικασία αποτοξίνωσής του. Χρησιμοποιήστε λοιπόν μια βούρτσα με μακριά λαβή για στεγνό βούρτσισμα της επιδερμίδας σας πριν το μπάνιο. Ένα αναζωογονητικό μπάνιο με άλατα και αιθέρια έλαια θα ανοίξει τους πόρους του δέρματος με αποτέλεσμα αυτό να αναπνεύσει καλύτερα και να αποβάλει τις τοξίνες.

Διαβάστε επίσης

• Κάντε δίαιτα έξυπνα, τρώγοντας. Τροφές που κόβουν την όρεξη. Η σημασία των πρωτεϊνών και της μαύρης σοκολάτας
• Χωρίς πανικό διώξτε τα παραπανίσια κιλά των εορτών.
• Μικρά και σημαντικά μυστικά για να πετύχει η δίαιτα, που ξεκινήσατε.
• Ποια είναι η κατάλληλη δίαιτα για την μείωση της χοληστερίνης;
• Καιρός για δίαιτα. Τι πρέπει να κάνετε, για να φύγουν τα κιλά των εορτών και όχι μόνο.
• Μικρά μυστικά για αδυνάτισμα χωρίς δίαιτα!
• Κόψτε την όρεξή σας έξυπνα!

Άσθμα τι είναι, ποια τα συμπτώματα, ποιες οι αιτίες του; Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

H Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται την πρώτη Τρίτη του Μαΐου. 

Το άσθμα ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας την ποιότητα της καθημερινότητάς τους και θέτοντας σε κίνδυνο μερικές φορές ακόμη και τη ζωή τους. Το βρογχικό άσθμα είναι μία από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού. Παγκοσμίως 300 εκατομμύρια άτομα πάσχουν και η συχνότητά του έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαίτερα στα παιδιά.

Περίπου 8,6% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα πάσχει από άσθμα. 

Το άσθμα είναι μια δυναμική πάθηση με εξάρσεις και υφέσεις που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών, ιδιαίτερα όταν δεν είναι ικανοποιητικά ελεγχόμενο.

Η λέξη άσθμα προέρχεται από το ρήμα «αώ» που σημαίνει φυσώ, με το άσθμα να γίνεται αναφορά για πρώτη φορά στην Ομήρου Ηλιάδα, ενώ ως ασθένεια έγινε αρχικά από τον Αρεταίος γιατρός». Η λέξη άσθμα προέρχεται από το ελληνικό ρήμα «ασθμαίνω». Μέχρι τον 17ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως συνώνυμο της δύσπνοιας και αφορούσε περιγραφή καρδιακών και πνευμονικών νοσημάτων. Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την περιγραφή αναπνευστικής νόσου με χαρακτηριστικά κλινικά σημεία και συμπτώματα. 

Το βρογχικό άσθμα είναι συχνότερο στην παιδική ηλικία και η συχνότητα προσβολής των αγοριών είναι διπλάσια από αυτής των κοριτσιών. 

Στους ενήλικες η ποσότητα μόλις υπερβαίνει το 1% του πληθυσμού. Το άσθμα ενηλίκων είναι πιο συχνό στις γυναίκες, όπως επιβεβαιώνει νέα έρευνα.

Το άσθμα πλήττει περισσότερο τους χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων πληθυσμούς, πιθανόν λόγω μεγαλύτερου αριθμού παραγόντων κινδύνου, όπως η ευρεία εσωτερική χρήση στερεών καυσίμων, που αυξάνουν τον κίνδυνο πνευμονικών και καρδιακών προβλημάτων.

Το βρογχικό άσθμα έχει αναστρέψιμο χαρακτήρα σε αντίθεση με άλλα πνευμονικά νοσήματα, στα οποία η βλάβη του πνευμονικού ιστού είναι μη αναστρέψιμη και χαρακτηρίζεται από μεγάλη μεταβλητότητα των κλινικών του εκδηλώσεων, τόσο μεταξύ των διαφόρων ασθενών, όσο και στους διαφόρους ασθενείς σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Το άσθμα χαρακτηρίζεται ως σύγχρονη επιδημία, αφού η συχνότητά του έχει σχεδόν τριπλασιαστεί την τελευταία 20ετία ιδιαίτερα στο δυτικό κόσμο και κυρίως στις αστικές και βιομηχανικά ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη.

Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη και η αλλαγή του κλίματος, αυξάνει τα περιστατικά άσθματος, επηρεάζοντας κυρίως τα βρέφη, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και άλλες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες.

Τα συμπτώματα του άσθματος επηρεάζουν την υγεία του ασθενούς αλλά και την ποιότητα της ζωής του. Οι ασθενείς, -πολύ συχνά παιδιά ή νεαροί ενήλικες -δεν μπορούν να παίξουν ή να αθληθούν, να συμμετάσχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες ή χάνουν μέρες από την δουλεία τους ή το σχολείο τους.

Σε μελέτη που έγινε στην Ελλάδα φάνηκε ότι το 43% των ασθενών θεωρούν ότι το άσθμα τους δεν ελέγχεται καλά, πάνω από το 50% δηλώνουν περιορισμούς στη φυσική τους δραστηριότητα.

Πληθώρα μελετών έχουν βρει ότι υπάρχει σχέση της αναπνευστικής υγείας με την επαγγελματική σχέση αλλά και με την ανεργία. Έχει βρεθεί δε αύξηση του άσθματος στους ανέργους σε σχέση με τους εργαζόμενους.

Με την κατάλληλη όμως φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση, το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, έτσι ώστε ο ασθενής να ζει μια φυσιολογική ζωή χωρίς συμπτώματα και χωρίς περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

Το άσθμα είναι χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού συστήματος η οποία προκαλεί παροδική στένωση των βρόγχων με αποτέλεσμα να εμφανίζεται δύσπνοια. Η στένωση των βρόγχων, που μπορεί να εμφανισθεί μετά από έκθεση σε πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, οφείλεται τόσο σε βρογχόσπασμο (σπασμό των λείων μυών που περιβάλλουν τους βρόγχους), όσο και σε φλεγμονώδη διήθηση του βρογχικού τοιχώματος, με αποτέλεσμα αφ’ενός πάχυνση του τοιχώματος από οίδημα και διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα, και αφ’ετέρου απόφραξη του αυλού από βύσματα βλέννης.

Συμπτώματα του Άσθματος

Εκδηλώνεται με χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών και οξύ βρογχόσπασμο και τα συμπτώματα είναι: η δύσπνοια, ο βήχας και ο συριγμός. Τα συμπτώματα μπορούν να είναι ήπιας μορφής έως έντονα. Το άσθμα δεν είναι ένα στατικό νόσημα αλλά χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις και η βαρύτητά του ποικίλει τόσο στο χρόνο όσο και από ασθενή σε ασθενή.

Κατηγορίες άσθματος

Διακρίνεται σε δυο κύριες κατηγορίες.

α. Το εξωγενές άσθμα. Εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και έχει σαν αιτία εξωγενείς αλλεργιογόνους παράγοντες, όπως η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα γάτας και τα οικιακά ακάρεα. Ακόμα μπορεί να εμφανιστεί και από τον κρύο αέρα ή τον καπνό του τσιγάρου.

β. Το ενδογενές άσθμα. Η αιτία του είναι άγνωστη και έχει καλύτερη εξέλιξη από το εξωγενές. Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που πάσχουν από το ενδογενές άσθμα θεραπεύονται σταδιακά ή ακόμα και ζουν χωρίς να χρειάζονται ιατρική βοήθεια.

Εκτός από τον παραπάνω διαχωρισμό του άσθματος υπάρχουν και ορισμένες μορφές με χαρακτηριστικές ιδιότητες. Αυτές είναι:

Το άσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση 

Το επαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).

Το νυχτερινό άσθμα. Χαρακτηριστικό της μορφής αυτής του άσθματος είναι ότι οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται κατά την διάρκεια της νύκτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Το νυκτερινό άσθμα παρουσιάζεται ιδιαίτερα σε ασθματικούς που δεν θεραπεύουν επαρκώς το άσθμα τους κατά την διάρκεια της ημέρας.

Αίτια:

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του άσθματος σε έναν άνθρωπο μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: 
σε αυτούς που προκαλούν την εμφάνιση του άσθματος ως νόσου και σε αυτούς που προκαλούν τα συμπτώματα του άσθματος. Κάποιοι από τους παράγοντες δρουν αμφίδρομα.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει κυρίως γενετικούς παράγοντες (π.χ. ύπαρξη μελών στην οικογένεια με άσθμα ή άλλες αλλεργίες) και η δεύτερη κυρίως περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. αλλεργιογόνα, καπνός τσιγάρου, μόλυνση του περιβάλλοντος, επαγγελματικές ουσίες που προκαλούν ευαισθητοποίηση των πνευμόνων).

Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του άσθματος σε κάποιον άνθρωπο παίζει η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται μεταξύ των ιογενών λοιμώξεων που περνά κάθε φορά και της ατοπίας του, δηλαδή της αλλεργικής του προδιάθεσης.

Άλλα αίτια είναι: 

1. Αλλεργία. Όπως ήδη αναφέρθηκε η αλλεργία είναι ιδιαίτερη συχνή στα νεαρά άτομα. Στις πιο γνωστές ουσίες που προκαλούν αλλεργία, ανήκουν γύρεις διαφόρων δένδρων ή φυτών, μύκητες - μούχλα εξ'αιτίας της υγρασίας των σπιτιών μας, οικιακή σκόνη (ή καλύτερα παράσιτα που ζουν στη σκόνη - ακάρεα), τρίχες ή λέπια ζώων, πούπουλα, φάρμακα και τροφές όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά στάρι, καρύδια, σοκολάτα, ψάρι, οστρακοειδή κ.ά. 

2. Λοιμώξεις κυρίως του αναπνευστικού συστήματος όπως π.χ. κρυολογήματα, γρίπη, ιγμορίτιδα κ.ά. 

3. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως έντονη χαρά ή λύπη. 

4. Επαγγελματικοί παράγοντες όπως η εισπνοή σκόνης  ή αερίων μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση της ειδικής μορφής άσθματος που λέγεται επαγγελματικό. Το αλεύρι, τα ρινίσματα ξύλου, οι αναθυμιάσεις χρωμάτων ή λιωμένων μετάλλων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ουσιών που συναντώνται στον εργασιακό χώρο και που πολλές φορές ευθύνονται για την πρόκληση επαγγελματικού άσθματος.

Έλεγχος του άσθματος

Οι ασθενείς πρέπει να έχουν μαζί τους ένα ανακουφιστικό βρογχοδιασταλτικό φάρμακο, το οποίο δίνει ανακούφιση στους βρόγχους χαλαρώνοντας τους μυς γύρω από τους αεραγωγούς διευκολύνοντας έτσι την αναπνοή.

Αλλά τα φάρμακα αυτά δεν θεραπεύουν την αιτία, που είναι η φλεγμονή των αεραγωγών από ουσίες όπως τα αλλεργιογόνα. Ο γιατρός μπορεί την συστηματική χρήση ενός εισπνεόμενου φαρμάκου που ελέγχει το άσθμα, όπως ένα εισπνεόμενο στεροειδές, μειώνοντας τη φλεγμονή στους αεραγωγούς. Η θεραπεία θα πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά ακόμα και όταν πιστεύουν οι ασθενείς ότι δεν υπάρχει λόγος, ή αισθάνονται καλά, διαφορετικά η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί ξανά και να υπάρξει κίνδυνος εμφάνισης κρίσης άσθματος.

Η οριστική και ριζική θεραπεία του αιτίου του αλλεργικού άσθατος είναι η αλλεργική απευσθητοποίηση ή ανοσοθεραπεία. Δημιουργούνται έτσι προστατευτικά αντισώματα που προσφέρουν φυσική ανοσία και μπλοκάρουν έτσι τα συμπτώματα, αφού εξαλείφουν το αίτιο του αλλεργικού άσθματος.

Η θεραπεία με φάρμακα του άσθματος περιλαμβάνει τα κορτικοστεροειδή, τα βρογχοδιασταλτικά και τους τροποποιητές λευκοτριένης. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν οι σταθεροποιητές μαστοκυττάρων, τα ανιτμουσκαρινικά-αντιχολινεργικά (ιπρατρόπιο, οξιτρόπιο και τιοτρόπιο), οι μεθυλοξανθίνες (θεοφυλλίνη και αμινοφυλλίνη), τα αντιισταμινικά και η ομαλιζουμάμπη. Σε σπάνιες και δύσκολες περιπτώσεις με ανθεκτικότητα στις άλλες θεραπείες δυνατόν να χρησιμοποιηθεί η μεθοτρεξάτη ως ανοσοκατασταλτικό φάρμακο. 

Βασικά τα φάρμακα για το άσθμα μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

1. Τα φάρμακα που δίνονται για άμεση ανακούφιση

2. Τα φάρμακα που χορηγούνται μακροχρόνια για ρύθμιση της νόσου, έλεγχο των συμπτωμάτων και αποφυγή μελλοντικών επιδεινώσεων.

Παράλληλα με την φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει να επιχειρείται αποφυγή των παραγόντων που πυροδοτούν το άσθμα (αλλεργιογόνα, ιογενείς λοιμώξεις, έντονες μυρωδιές, υγρασία αλλά και έντονα συναισθήματα, ορμονικές αλλαγές, ορισμένα φάρμακα και τροφές). 

Διαβάστε επίσης

• Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το ασθμα
• Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Τι είναι; Χρήσιμες Οδηγίες.
• O βήχας μπορεί να οφείλεται σε καρκίνο του πνεύμονα;
• Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;
• Δεν σας φτάνει ο αέρας και έχετε δύσπνοια; Ποιες οι αιτίες που την προκαλούν και πότε πρέπει να σας δει γιατρός;
• Τι είναι η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα; Σε τι οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται; Ροφήματα που κάνουν καλό
• Δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος βήχας οφείλονται σε Άσθμα ή σε Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια;

Συγκινητική η περιπέτεια υγείας της 28χρονης Κρητικοπούλας μετά από την μεταμόσχευση ήπατος με δότη τον πατέρα της

 medlabnews.gr iatrikanea

Συγκινητική είναι η ιστορία της 23χρόνης Ελένης Αιλαμάκη, της πρώτης Ελληνίδας που υπεβλήθη σε μεταμόσχευση ήπατος, με δότη τον πατέρα της.

Η κοπέλα έπασχε από πρωτογενή καρκίνο του ήπατος και ο πατέρας της ήταν αυτός που της χάρισε ξανά ζωή.

Η επέμβαση αυτή, χαρακτηρίζεται ιστορική, καθώς άνοιξε τον δρόμο για μεταμοσχεύσεις τέτοιου είδους στην Ελλάδα.

Η ίδια, μιλώντας στον ANT1, πέντε μήνες μετά τη μεταμόσχευση, αναφέρει ότι, «είμαι πολύ περήφανη που ανοίξαμε αυτό τον δρόμο, ώστε να μπορέσουν να βοηθηθούν και άλλοι συνάνθρωποι μας. Η καθημερινότητα μου έχει επανέλθει. Είναι όλα φυσιολογικά».

Η Ελένη, που ζει στην Κρήτη, έρχεται συχνά στην Αθηνά και στο Λαϊκό νοσοκομείο όπου χειρουργήθηκε για να κάνει επανέλεγχο.

Όπως λέει στον ΑΝΤ1, «προσέχω την πολυκοσμία, η οποία φέρνει λοιμώξεις και την διατροφή μου».

Και δεύτερη μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη

Πριν από ένα μήνα, έγινε με επιτυχία και μια δεύτερη μεταμόσχευση ήπατος από ζώντα δότη. Αυτή τη φορά σε ένα κορίτσι 21 ετών με ινοκυστική νόσο, όπου δότης ήταν η μητέρα.

Ο καθηγητής χειρουργικής και μεταμοσχεύσεων, Γιώργος Σωτηρόπουλος, είναι ο επιστήμονας που άνοιξε ένα σημαντικό βήμα στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων.

«Αυτή η επέμβαση απαιτεί μεγάλες ομάδες και τεχνογνωσίας. Χρειάζονται 8 χειρουργοί και 5 αναισθησιολόγοι. Η πρώτη επέμβαση κράτησε 11 ώρες και η δεύτερη 10», ανέφερε ο ίδιος στον ANT1.

Όπως εξηγεί ο καθηγητής, το συκώτι έχει την ικανότητα να αναπλάθεται, όπως με τον μύθο του Προμηθέα.

Η νεαρή γυναίκα από την Κρήτη είχε ένα νεανικό, πρωτογενή καρκίνο ήπατος. Πριν από περίπου ένα χρόνο έγινε η διάγνωση. Πριν από μερικούς μήνες, ο δρ Σωτηρόπουλος χειρούργησε την 23χρονη. «Τη χειρουργώ πριν το καλοκαίρι και ήταν όντως ένας νεανικός καρκίνος. Πήγε πάρα πολύ καλά, εξαιρετικά. Της είχα αφαιρέσει τον αριστερό λοβό τότε». Για αυτόν τον καρκίνο δεν υπάρχει χημειοθεραπεία, οπότε στον επανέλεγχο κατέστη σαφές ότι είχε επιστρέψει σε μια θέση στο συκώτι που είχε μείνει. Ακολούθησε σειρά συζητήσεων και προκρίθηκε η ιδέα της μεταμόσχευσης «γιατί αφαιρείς ολόκληρο το συκώτι και μειώνεις την πιθανότητα σε κάποιο άλλο σημείο να επιστρέψει ο καρκίνος».

Τα περιθώρια της 23χρονης δεν ήταν μεγάλα, άρα δεν υπήρχε η πολυτέλεια του χρόνου. «Αν περιμέναμε, θα χάναμε το παιχνίδι, θα φούντωνε ο καρκίνος», λέει ο καθηγητής και συμπληρώνει: «Θέλαμε να γίνει σύντομα, σε ένα τρίμηνο».

Εχοντας όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, γνώριζαν ότι ο καρκίνος δεν είχε προχωρήσει αλλού «οπότε για να επισπεύσουμε τη διαδικασία, η ιδανικότερη λύση που σκεφτήκαμε ήταν αυτή η μεταμόσχευση από ζώντα δότη. Και έτυχε η κοπελίτσα να είναι νέα και να έχει και γονείς σε καλή ηλικία. Μιλήσαμε και με τους δυο γονείς. Προχωρήσαμε με τον πατέρα ως πιο κατάλληλο προς τα σωματομετρικά, τις εξετάσεις, τις βιοχημικές του ήπατος. Και προχωρήσαμε με βάση το πρωτόκολλο που υπάρχει σε αυτές τις περιπτώσεις».

Ηταν τυχεροί διότι ο 50χρονος πατέρας έχαιρε υγείας. Η εμπειρία του δρος Σωτηρόπουλου δείχνει ότι «τρεις στους δέκα θα αποκλειστούν γιατί θα ανακαλύψουμε προβλήματα υγείας που έχουν και δεν τα ξέρουν».