Ομάδες αίματος και παράγοντας ρέζους. Ποια η σχέση τους με ορισμένες ασθένειες; Μύθοι και αλήθειες για την αιμοδοσία; (video)

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Στατιστικές μελέτες στον Ελληνικό πληθυσμό έχουν δείξει την ίδια συχνότητα των ομάδων αίματος με τους Ευρωπαίους.

ΑΒ = 4.75%

Α = 37.93%

Β = 12.93%

0 = 44.39%

Η συχνότητα των ομάδων αίματος σχετικά με τον παράγοντα Ρέζους στον Ελληνικό πληθυσμό είναι: 
Ρέζους θετικό = 85%

Ρέζους Αρνητικό = 15%

Μια μελέτη για τις ομάδες αίματος δείχνει, για παράδειγμα, πως όσοι έχουν ομάδα αίματος O διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο να εκδηλώσουν έμφραγμα. Στην ίδια μελέτη υπογραμμίζεται ότι όσοι φέρουν ένα συγκεκριμένο γονίδιο (Adamts7 ) διατρέχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο εμφράγματος. Ωστόσο, εάν έχουν ομάδα αίματος O, έχουν και αυξημένη προστασία έναντι του εμφράγματος, ακόμη κι αν είναι φορείς του γονιδίου Adamts7.

Όσοι έχουν ομάδα αίματος Α κινδυνεύουν περισσότερο να εκδηλώσουν καρκίνο του στομάχου και πολύ λιγότερο όσοι έχουν Ο

Όσοι έχουν ομάδα αίματος Ο κινδυνεύουν περισσότερο απ’ όλους να εκδηλώσουν έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου , να έχουν ελικοβακτηρίδιο, να έχουν αρθρίτιδες, αλλεργίες, μελάνωμα, καρκίνο της ουροδόχου κύστης, διαταραχές του θυρεοειδούς, να εκδηλώσουν κατάθλιψη.

Όσοι έχουν ομάδα αίματος Ο έχουν γερά δόντια.

Όσοι έχουν ομάδα αίματος Ο κινδυνεύουν λιγότερο να εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού και των πνευμόνων.

Όσοι έχουν ομάδα αίματος ΑΒ ή Β, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο του παγκρέατος σε σύγκριση με όσους έχουν ομάδα αίματος Α ή Ο.

Οι γυναίκες με ομάδα αίματος Α ή Β διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου των ωοθηκών.

Οι γυναίκες με ομάδα αίματος ΑΒ διατρέχουν διπλάσιες έως τριπλάσιες πιθανότητες από τις υπόλοιπες να αναπτύξουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης προεκλαμψία.

Οι άντρες με ομάδα αίματος Ο, είναι επιρρεπείς στην συσσώρευση περιττών κιλών.

Άτομα με ομάδα αίματος Ο φαίνεται ότι κινδυνεύουν λιγότερο να μολυνθούν και να αρρωστήσουν βαριά από COVID-19. Και αυτό, παρότι αποτελούν σημαντικό τμήμα του γενικού πληθυσμού. Aντιθέτως, όσοι έχουν ομάδα αίματος Α, Β ή ΑΒ, μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης, σύμφωνα με την πρώτη μελέτη. Στη μελέτη αυτή εξετάστηκε η ομάδα αίματος περισσότερων από 473.000 Δανών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε τεστ κορoναϊού την περίοδο Φεβρουάριος-Ιούλιος 2020.

Άνθρωποι με διαβήτη που έχουν ΑΒ και Β ομάδα αίματος έχουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος.

Η δίαιτα βάσει της ομάδας αίματος, βασίζεται στην ιδέα ότι στους διαφορετικούς τύπους αίματος, η επεξεργασία τροφίμων γίνεται με διαφορετικό τρόπο. Για να χάσουν βάρος, τα άτομα με ομάδα Α πρέπει να ακολουθήσουν μία χορτοφαγική δίαιτα, ενώ τα άτομα της ομάδας O πρέπει να τρώνε κρέας και να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά και το σιτάρι.  Διαβάστε περισσότερα εδώ

Οι ομάδες αίματος

Το αίμα χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με την παρουσία ουσιών στην επιφάνεια της μεμβράνης που περιβάλλει τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Οι ουσίες αυτές από χημική άποψη είναι πρωτεΐνες και ονομάζονται αντιγόνα.

Ο κάθε οργανισμός ανάλογα με τα αντιγόνα των ερυθροκυττάρων του ανέχεται αίμα οποιασδήποτε κατηγορίας, αλλά καταστρέφει τα «ασύμβατα» κύτταρα, τα διαφορετικής δηλαδή ομάδας αίματος από τα δικά του, με συνέπειες σοβαρές μέχρι επικίνδυνες για τη ζωή του.

Τα αντιγόνα των ερυθροκυττάρων είναι πάρα πολλά, σπουδαιότερα όμως από κλινική άποψη είναι αυτά που ανήκουν σε δυο αντιγονικά συστήματα, το σύστημα ΑΒΟ και το σύστημα RHESUS, από τα οποία έχουν πάρει την ονομασία οι ομάδες αίματος στον άνθρωπο.

Το σύστημα ΑΒΟ είναι και το πρώτο που ανακαλύφθηκε το 1900 από τον LANDSTEINER και υποδηλώνει την ύπαρξη ή όχι των ουσιών Α και B στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Οι ουσίες, τα αντιγόνα αυτά, ή υπάρχουν και τα δυο μαζί, ή μόνο το ένα από αυτά ή και κανένα.

• 'Όταν υπάρχουν και τα δυο, η ομάδα λέγεται ΑΒ
  
• 'Όταν υπάρχει μόνο το Α, η ομάδα λέγεται Α
  
• 'Όταν υπάρχει μόνο το Β, η ομάδα λέγεται Β
  
•  Όταν δεν υπάρχει ούτε το Α ούτε το Β, η ομάδα λέγεται 0
  

Η παρουσία πάνω στα ερυθροκύτταρα των αντιγόνων Α και Β μόνων ή μαζί, καθορίζει και την ύπαρξη στο πλάσμα του αίματος των ουσιών αντι-B και αντι-Α αντίστοιχα, καθώς και αντι-Α+Β όταν η ομάδα είναι Ο, στερείται δηλαδή των αντιγόνων Α και Β.

Οι ουσίες αντι-Α, αντι-Β του πλάσματος είναι από χημική άποψη πρωτεΐνες, όπως και τα αντιγόνα και ονομάζονται «αντισώματα».

 Μία από τις λειτουργίες των αντισωμάτων του συστήματος ΑΒΟ είναι να συγκολλούν τα ερυθροκύτταρα στην επιφάνεια των οποίων υπάρχει η αντίστοιχη αντιγονική ουσία Α,Β και ΑΒ και για το λόγο αυτό ονομάζονται συγκολλητiνες, ενώ τα αντιγόνα έχουν το όνομα συγκολλητινογόνα.

Για παράδειγμα ερυθρά ομάδας Β συγκολλώνται και στη συνέχεια καταστρέφονται με την παρουσία του αντισώματος αντι-Β.

Είναι ευνόητο λοιπόν ότι στον ανθρώπινο οργανισμό ένα άτομο ομάδας π.χ. Α, στο πλάσμα του θα έχει την αντι-Β και δέχεται αίμα μόνο ομάδας A από άλλο άτομο σε περίπτωση που Θα χρειασθεί μετάγγιση.

Συμπερασματικά:

Άτομα ομάδας ΑΒ μπορούν να παίρνουν αίμα ομάδων Α,Β, και 0, ενώ δίνουν αίμα μόνο στην ομάδα ΑΒ.

'Άτομα ομάδας 0 δεν ανέχονται (λόγω της ταυτόχρονης ύπαρξης στο πλάσμα τους των αντισωμάτων αντι-Α και αντι- Β), παρά μονάχα αίμα της ίδιας με αυτούς ομάδας, ενώ μπορούν να δίνουν σε άτομα όλων των άλλων ομάδων.

Ομάδα	Συγκολλητογόνα (Ερυθρά Αιμοσφαίρια)	Συγκολλιτίνες (ορός ή πλάσμα)
ΑΒ	Α και Β	-
Α	Α	Αντι-Β
Β	Β	Αντι-Α
0	-	Αντι-Α  και Αντι-Β

Το σύστημα Ρέζους

 Μετά το αντιγονικό σύστημα ΑΒΟ, δεύτερο σε σημασία από κλινική άποψη, έρχεται το σύστημα ρέζους που ανακαλύφθηκε πάλι από τον LANDSTEINER το 1940.

Ανάλογα με την παρουσία ή όχι στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων του παράγοντα ρέζους, που είναι όπως και οι ουσίες Α και Β, ένα συγκολλητινογόνο, τα ερυθρά αιμοσφαίρια λέγονται «Ρέζους θετικό» ή «Ρέζους αρνητικό».

Οι κύριες ομάδες αίματος έχουν την παρακάτω κατάταξη:

ΑΒ, Α, Β, 0 / Ρέζους θετικό και

ΑΒ, Α, Β, 0 / Ρέζους Αρνητικό

Ένα άτομο Ρέζους - Θετικό μπορεί να πάρει αίμα της ίδιας ομάδας και σε μερικές περιπτώσεις αίμα Ρέζους-Αρνητικό.

Αντίθετα, άτομο Ρέζους-Αρνητικό δεν πρέπει να δεχθεί αίμα Ρέζους- θετικό.

Ας σημειωθεί ότι αν συμβεί η τελευταία περίπτωση, στην διάρκεια της πρώτης μετάγγισης τέτοιου αίματος, συνήθως δεν συμβαίνει τίποτα. Μετά όμως από αυτή, ο οργανισμός του λήπτη «ευαισθητοποιείται» και παράγει «αντισώματα» δηλ. ουσίες αντι-Ρέζους που θα καταστρέψουν μαζικά ερυθρά-Θετικά σε περίπτωση και δεύτερης ή και άλλων λαθεμένων μεταγγίσεων με κίνδυνο της ζωής του αρρώστου αυτού.

Ανάλογη κατάσταση «ευαισθητοποίησης» με τον παράγοντα Ρέζους μπορεί να συμβεί σε γυναίκες Ρέζους - Αρνητικό σε περίπτωση που εγκυμονούν έμβρυο που έχει κληρονομήσει από τον πατέρα αντιγόνο Ρέζους.

Σ' αυτή την περίπτωση το πιθανότερο είναι, ότι δεν θα συμβεί τίποτα στη διάρκεια του πρώτου τοκετού. Στους επόμενους όμως τοκετούς τα προϋπάρχοντα στο αίμα της μητέρας αντισώματα αντι-Ρέζους ακολουθώντας αντίθετη πορεία, θα περάσουν διαμέσου του πλακούντα στην κυκλοφορία του αίματος του εμβρύου Ρέζους - θετικό και μπορεί να προκαλέσουν από ελαφρό ίκτερο, μέχρι σοβαρές ή και Θανατηφόρες βλάβες στο σώμα του εμβρύου.

O ελαφρός αυτός ίκτερος ονομάζεται αιμολυτικός ίκτερος των νεογνών και απαιτεί ειδική θεραπεία που σε σοβαρές περιπτώσεις περιλαμβάνει την «αφαιμαξομετάγγιση» δηλαδή την πλήρη ανταλλαγή του αίματος του νεογνού με νέο συμβατό αίμα.

Σήμερα με την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης, η «ευαισθητοποίηση» της μητέρας προλαμβάνεται με τη χορήγηση αντι-ρέζους σφαιρίνης, αμέσως μετά τον τοκετό.

Οι ομάδες αίματος κληρονομούνται, επομένως συντροφεύουν τη ζωή του κάθε ατόμου από τη γέννηση μέχρι το θάνατο και είναι γενετικά καθορισμένες.

Η μελέτη όλων των συστημάτων αντιγόνων των ερυθροκυττάρων των λευκών αιμοσφαιρίων και των πρωτεϊνών του ορού (και όχι μόνο των συστημάτων ΑΒΟ και Ρέζους) χρησιμεύει και για τον έλεγχο αμφισβητούμενης πατρότητας.

Εάν δοθεί κατά λάθος, αίμα ομάδας που δεν πρέπει να δοθεί σε ένα ασθενή, τότε γίνεται μια μαζική και κάποτε θανατηφόρα αιμόλυση των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταγγίζονται στον ασθενή.

Τα αντισώματα του ασθενούς αναγνωρίζουν τα αντίστοιχα αντιγόνα των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταγγίζονται κατά λάθος, τα καταστρέφουν προκαλώντας σοβαρές αναφυλακτικές αντιδράσεις, αιμόλυση με ανεπάρκεια οργάνων που μπορεί να οδηγήσουν μεταξύ άλλων και στο θάνατο.

Μύθοι και αλήθειες

1. Η αιμοδοσία μπορεί να κάνει κακό στον οργανισμό και να προκαλέσει απώλεια της δύναμης του αιμοδότη.

Κάθε υγιής άνδρας ή γυναίκα ηλικίας 18-65 ετών μπορεί να δίνει άφοβα αίμα 2-4 φορές το χρόνο. Πριν από κάθε αιμοδοσία, ο αιμοδότης εξετάζεται από το γιατρό του κλιμακίου αιμοληψίας. Γίνεται ένα σύντομο τσεκ-απ βάσει ερωτηματολογίου σχετικά με το ιατρικό ιστορικό, τη γενική κατάσταση υγείας και τον τρόπο ζωής του δότη και ελέγχονται το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης για διαπίστωση τυχόν αναιμίας, καθώς και η αρτηριακή πίεση και οι σφυγμοί. Επίσης εξετάζεται η όψη του ατόμου, η θερμοκρασία και αν χρειάζεται γίνεται ακρόαση. Αν κριθεί μετά απ’ όλα αυτά κατάλληλος και γίνει αιμοληψία, ένα δείγμα από το αίμα του θα εξεταστεί για ηπατίτιδα Β και C (HBV, HCV), AIDS (ιός HIV), λεμφοτρόπο ιό (HTLV) και σύφιλη. Αν ένας αιμοδότης βρεθεί θετικός σε κάποιον από αυτούς τους λοιμογόνους παράγοντες, θα παραπεμφθεί στους ειδικούς για περαιτέρω διερεύνηση και θεραπεία. Επομένως η αιμοδοσία δεν είναι σωτήρια μόνο για όποιον χρειάζεται αίμα, αλλά μπορεί να ωφελήσει σημαντικά και την υγεία του αιμοδότη με την έγκαιρη διάγνωση τυχόν λοιμώξεων ή άλλων νοσημάτων. Επιπλέον πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι, συστηματικοί αιμοδότες ηλικίας 43-61 ετών, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, υπερχοληστεριναιμία και εμβολικά επεισόδια από μη τακτικούς αιμοδότες.

2. Για την αναπλήρωση του όγκου και των συστατικών του αίματος, που δίνει ο δότης σε κάθε αιμοδοσία χρειάζεται πολύς καιρός ακόμα και μήνες ή χρόνια.

Δίνοντας 450 ml αίματος, δηλαδή ποσότητα που αντιστοιχεί στο 1/20 του συνολικού όγκου του αίματος του δότη, ο οργανισμός αντιδρά ενεργοποιώντας μια αλληλουχία φυσικών μηχανισμών για να τα αναπληρώσει γρήγορα. Η αναπλήρωση αρχίζει αμέσως μετά την αιμοδοσία, αλλά για κάθε συστατικό απαιτείται διαφορετικός χρόνος για την ολοκλήρωσή της. Πιο γρήγορα (συνήθως μέσα σε 10 λεπτά) αναπληρώνεται ο όγκος του αίματος, χάρη στα υγρά που καταναλώνει ο αιμοδότης (συνήθως ένα ποτήρι πορτοκαλάδα). Το πλάσμα χρειάζεται 24 ώρες για να αναπληρωθεί πλήρως, τα αιμοπετάλια 72 ώρες, τα ερυθρά αιμοσφαίρια 2-4 εβδομάδες και ο σίδηρος 12 εβδομάδες στους άντρες και 16 στις γυναίκες. Γι’ αυτό συνιστάται να υπάρχει χρονική απόσταση τουλάχιστον τριών μηνών μεταξύ δύο αιμοδοσιών.

3. Δεν πειράζει να το ρίξει κανείς έξω, αφού έτσι και αλλιώς η αιμοδοσία θα ελέγξει το αίμα και δεν θα κινδυνεύσει κανείς ασθενής που θα του μεταγγίσουν το αίμα.

Η αιμοδοσία είναι μια πολύ υπεύθυνη πράξη. Οι εργαστηριακές εξετάσεις που γίνονται στον αιμοδότη δεν αρκούν για να βεβαιώσουν την ασφάλεια του μεταγγιζόμενου αίματος. Για το λόγο αυτό παρέχονται πληροφορίες και οδηγίες στους υποψήφιους αιμοδότες πριν δώσουν αίμα. Οι αιμοδότες πρέπει να είναι ξεκούραστοι, να μην έχουν καπνίσει ή φάει βαριά λιπαρά φαγητά, να μην έχουν πιεί αλκοόλ, να μην έχουν πάρει φάρμακα και να διαβάσουν προσεκτικά τις ερωτήσεις που περιλαμβάνονται στο Δελτίο του Αιμοδότη σχετικά με το ιατρικό ιστορικό και τον τρόπο ζωής τους. Από όλα τα μέτρα ασφάλειας του αίματος, που λαμβάνονται στη χώρα μας και διεθνώς, η «ασφαλής και υγιής» συμπεριφορά του δότη θεωρείται το σημαντικότερο.

Πηγές

Medlab Ιατρικό Ινστιτούτο

ΕΟΔΥ

Διαβάστε επίσης
Τι να τρώτε ανάλογα με την ομάδα αίματος που έχετε; Έχει βάση αυτή η θεωρία; Ποιος ο αντίλογος;

Αγγελική Μήλιου
MSc

Φερριτίνη. Τι δείχνει η φεριτίνη στην σιδηροπενική αναιμία, στις λοιμώξεις, στον κοροναϊό;.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η φερριτίνη αποτελεί την κύρια ουσία στην οποία αποθηκεύεται ο σίδηρος. Η Φερριτίνη (Ferritin) είναι μια πρωτεΐνη που δεσμεύει τον σίδηρο και λειτουργεί στον οργανισμό σαν αποθήκη σιδήρου.

Τα 2/3 περίπου του αποθηκευμένου σιδήρου είναι συνδεδεμένα με τη Φερριτίνη, ενώ το υπόλοιπο 1/3 περιέχεται στην αιμοσιδηρίνη. 

Η φερριτίνη σχηματίζεται στο δικτυοενδοθηλιακό σύστημα.

Αποτελείται από πρωτεϊνικό κέλυφος, την αποφερριτίνη MB 445.000, που περιέχει διαφορετικές ποσότητες σιδήρου υπό μορφή συμπλέγματος οξυυδροξειδίου του σιδήρου. Η φερριτίνη ανευρίσκεται σχεδόν σ’ όλους τους ιστούς του σώματος ιδιαίτερα όμως στα ηπατοκύτταρα και στα κύτταρα του δικτυοενδοθηλιακού συστήματος, όπου χρησιμεύει ως αποθήκη σιδήρου.

Η φερριτίνη του ορού περιέχει 20-25% σίδηρο.

Η πρόσληψη σιδήρου από τη φερριτίνη γίνεται μετά την οξείδωση του Fe2+ σε Fe3+ και η απελευθέρωση του σιδήρου από τη φερριτίνη γίνεται μετά την αναγωγή του Fe3+ σε Fe2+. Έτσι, η φερριτίνη αποτελεί όχι μόνο πολύ αποτελεσματική παγίδα σιδήρου, αλλά και εύκολη διαθέσιμη πηγή σιδήρου για μεταβολικές ανάγκες.

Διάφορες επιστημονικές μελέτες επιβεβαίωσαν την άμεση σχέση μεταξύ της συγκέντρωσης της Φερριτίνης και του αποθηκευμένου σιδήρου στον οργανισμό λειτουργώντας ως δείκτης των ποσοτήτων και αποθεμάτων του σιδήρου στον οργανισμό. 

Η συγκέντρωση Φερριτίνης στον ορό, τόσο σε υγιή άτομα όσο και σε άτομα με έλλειψη ή πλεόνασμα σιδήρου, σχετίζεται άμεσα με την ποσότητα του αποθηκευμένου σιδήρου στο δικτυοενδοθηλιακό σύστημα. Έτσι, η χαμηλή συγκέντρωση Φερριτίνης στον ορό είναι πάντα ενδεικτική της έλλειψης σιδήρου στον οργανισμό, ενώ ψηλή συγκέντρωση Φερριτίνης μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπως υπερβολική λήψη σιδήρου, ηπατική νόσος, χρόνιες παθήσεις, νεοπλασίες αίματος, λευχαιμία, νόσος Hodgkin’s κ.λ.π. 

Η σιδηροπενική αναιμία είναι μια συνήθης ασθένεια η οποία μπορεί να προκληθεί από ανεπαρκή πρόσληψη σιδήρου, εγκυμοσύνη, αιμοκάθαρση ή αιμοδοσία.

Στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες η σιδηροπενική αναιμία αποτελεί το συχνότερο πρόβλημα λόγω διαιτητικών εφαρμογών. 

Τα υψηλά επίπεδα φερριτίνης ενδεχομένως να είναι ένδειξη σοβαρότερης νόσησης στην περίπτωση που ο ασθενής έχει προσβληθεί από τη νόσο COVID-19 που προκαλεί ο νέος κοροναϊός SARS-CoV-2. Όταν ενεργοποιηθούν τα μακροφάγα αρχίζουν να εκκρίνουν κυτταροκίνες, ειδικά σηματοδοτικά μόρια που διαμεσολαβούν και ρυθμίζουν την ανοσία. Σε χαμηλές συγκεντρώσεις, βοηθούν τον οργανισμό να προστατευθεί από ιούς και βακτήρια. Σε υψηλά επίπεδα, την λεγόμενη «καταιγίδα κυτταροκινών», μπορεί να είναι θανατηφόρα για το 50% των ασθενών και ειδικά όταν πρόκειται για ηλικιωμένους. Άρα η υπερφερριτιναιμία σωστά έχει σχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για μεγαλύτερη νοσηρότητα και ανεπιθύμητο τελικό αποτέλεσμα. Κι αυτό αφορά και στη νόσο COVID-19. 

Ο καθορισμός της συγκέντρωσης της Φερριτίνης στον οργανισμό, αποτελεί μία αξιόπιστη, ευαίσθητη και εξειδικευμένη μέτρηση για την έγκαιρη ανίχνευση της σιδηροπενικής αναιμίας στα αρχικά της στάδια, επειδή η πρώτη αντίδραση του οργανισμού στη μείωση των αποθεμάτων σιδήρου γίνεται με την πτώση των επιπέδων της Φερριτίνης.

Συνεπώς η ανίχνευση ανεπαρκών επιπέδων Φερριτίνης καθιστά δυνατή την αναμενόμενη θεραπεία.

Επιπλέον, η υπερβολική ποσότητα σιδήρου είναι χαρακτηριστικό ασθενειών όπως η μεσογειακή αναιμία και η σιδηροβλαστική αναιμία και επομένως η μέτρηση των επιπέδων της Φερριτίνης συμβάλλει στη διάγνωση και στην παρακολούθηση του ασθενή. 

Η αύξηση της φερριτίνης που παρατηρείται σε οξείες λοιμώξεις (απάντηση οξείας φάσεως) είναι δυνατόν να επισκιάσει τις πραγματικά χαμηλές τιμές φερριτίνης. Ο προσδιορισμός φερριτίνης είναι κλινικά χρήσιμος στη διάκριση ανάμεσα στη σιδηροπενική αναιμία, όπου τα επίπεδα φερριτίνης είναι ελαττωμένα και της «αναιμίας των χρόνιων νοσημάτων» όπου τα επίπεδα φερριτίνης είναι συνήθως φυσιολογικά ή αυξημένα.
Η φερριτίνη του ορού χρησιμοποιείται ακόμη στο διαχωρισμό της ερυθροκυτταρικής μικροκυττάρωσης που οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου (χαμηλές τιμές) από τη μικροκυττάρωση που εμφανίζεται στους ετεροζυγώτες μεσογειακής αναιμίας (φυσιολογικές ή υψηλές τιμές). 

Τα χαμηλά επίπεδα υποδεικνύουν φυσιολογική παθολογία, η ένδειξη <300 mcg/L είναι εντός των ορίων του φυσιολογικού ορίου για έναν άνδρα, ενώ η ένδειξη <150 mcg/L είναι εντός του φυσιολογικού ορίου για μια γυναίκα σε περίοδο εμμηνόρροιας.

Τα συνεχώς υψηλά επίπεδα υποδεικνύουν υψηλό φορτίο σιδήρου (φεριτίνη σιδήρου >1000 mcg/L).

ΠΗΓΗ: MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διαβάστε επίσης

• 
  
• Σιδηροπενική αναιμία: τι είναι, που οφείλεται, τι προκαλεί, ποιοι κινδυνεύουν, πώς γίνεται η διάγνωση.
• Αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας. Τροφές με σίδηρο. Ο ρόλος της βιταμίνης C
• Αντιμετώπιση σιδηροπενικής αναιμίας με σωστή διατροφή.

Τα Προειδοποιητικά σημάδια του καρκίνου του δέρματος. Πότε μια ελιά είναι προβληματική (φωτο).

των Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος,  medlabnews.gr iatrikanea

Όπως πολλά είδη καρκίνου, ο καρκίνος του δέρματος – το μελάνωμα, ο βασικοκυτταρικός καρκίνος και το καρκίνωμα των πλακωδών κυττάρων – ξεκινάει με την μορφή προκαρκινικής αλλοίωσης. 

Αυτές οι προκαρκινικές αλλοιώσεις είναι αλλαγές στο δέρμα που δεν είναι καρκίνος αλλά θα μπορούσαν να μετατραπούν σε καρκίνο με την πάροδο του χρόνου. Κατά προσέγγιση το 40 με 50 % των ανθρώπων με ανοιχτόχρωμο δέρμα που ζουν ως τα 65 έτη θα αναπτύξουν τουλάχιστον μία φορά καρκίνο του δέρματος. 

Μάθετε να ξεχωρίζετε τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια! 

Ο Καρκίνος του Δέρματος θεραπεύεται αν διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο.

ΑΚΤΙΝΙΚΗ ΚΕΡΑΤΩΣΗ

Αυτά τα μικρά, φολιδωτά σημάδια προκαλούνται από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και συνήθως εμφανίζονται στο πρόσωπο, στον λαιμό ή στα χέρια αν και μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε. Μπορεί να είναι μία πρώιμη προειδοποίησης καρκίνου του δέρματος αλλά δεν είναι εύκολο να εκτιμήσουμε ότι ένα μικρό σημάδι θα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου και θα γίνει καρκινικό. Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει κίνδυνος αλλά οι γιατροί προτείνουν την άμεση θεραπεία ώστε να αποτραπεί η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου των πλακωδών κυττάρων. Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά και μπλε ή πράσινα μάτια κινδυνεύουν περισσότερο.

ΑΚΤΙΝΙΚΗ ΧΕΙΛΙΤΙΔΑ

Παρομοίως με την ακτινική κεράτωση, η ακτινική χειλίτιδα είναι μία προκαρκινική κατάσταση που συνήθως εμφανίζεται στο κάτω χείλος. Χαρακτηρίζεται από εμφάνιση φολιδωτών σημαδιών ή επίμονη τραχύτητα του δέρματος στην περιοχή. Πιο σπάνια συμπτώματα περιλαμβάνουν πρήξιμο του χείλους, εξαφάνιση του ορίου ανάμεσα στα χείλη και στο δέρμα ή προεξέχουσα γραμμή των χειλιών. Η ακτινική χειλίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε επεμβατικό καρκίνο των πλακωδών κυττάρων εάν δε γίνει θεραπεία.

ΔΕΡΜΑΤΙΚΟ ΚΕΡΑΣ

Το δερματικό κέρας εμφανίζεται ως μία κωνική προέκταση που εκτείνεται από μία κόκκινη βάση στο δέρμα. Αποτελείται από συμπυκνωμένη κερατίνη (η ίδια πρωτεΐνη με τα νύχια). Είναι ένας ειδικός τύπος ακτινικής κεράτωσης. Το μέγεθος και το σχήμα του μπορεί να ποικίλει αλλά συνήθως έχει μήκος μερικών χιλιοστών. Στη βάση του μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνωμα των πλακωδών κυττάρων. Συνήθως εμφανίζεται σε ανοιχτόχρωμους γηραιότερους ενήλικες με ιστορικό αυξημένης έκθεσης στον ήλιο.

ΠΟΤΕ ΜΙΑ ΕΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ;

Ο σπίλος (ελιά) είναι μία υπερβολική ανάπτυξη των μελανοκυττάρων, των κυττάρων δηλαδή που προσφέρουν χρώμα στο δέρμα. Αν και λίγες ελιές εξελίσσονται σε καρκίνο, οι ασυνήθιστες ή οι αφύσικες ελιές μπορούν να εξελιχθούν σε μελάνωμα με την πάροδο του χρόνου. Οι «φυσιολογικοί» σπίλοι μπορεί να είναι επίπεδοι ή υπερυψωμένοι ή μπορεί να ξεκινάνε επίπεδοι και να υπερυψωθούν στη συνέχεια. Η επιφάνειά τους είναι γενικά λεία. Οι φυσιολογικοί σπίλοι είναι στρογγυλοί ή ωοειδείς και μικρότεροι από τη γόμα ενός μολυβιού. Οι περισσότεροι σπίλοι εμφανίζονται σε μικρή ηλικία. Είναι ασυνήθιστη η εμφάνιση καινούριων σπίλων κατά την ενήλικη ζωή. Διαβάστε τα χαρακτηριστικά που μπορεί να έχουν οι σπίλοι και μας προειδοποιούν για κάποιο κίνδυνο.

ΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟΙ ΣΠΙΛΟΙ

Οι δυσπλαστικοί σπίλοι δεν είναι καρκίνος αλλά μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο. Μπορεί να εμφανιστούν σε εκτεθειμένες ή μη  στον ήλιο περιοχές. Οι δυσπλαστικοί σπίλοι είναι μεγαλύτεροι και έχουν λιγότερο συμμετρικό σχήμα με ακανόνιστα ή ξεθωριασμένα όρια. Μπορεί να είναι επίπεδοι ή υπερυψωμένοι και η επιφάνειά τους να είναι λεία ή τραχιά. Συνήθως έχουν περισσότερα του ενός χρώματα, όπως το ροζ, το κόκκινο και το καφέ.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟ 

ΤΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (ΕΛΙΩΝ) ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

ΣΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Πως γίνεται η διάγνωση

Ο έλεγχος του δέρματος γίνεται από τον δερματολόγο με τους εξής τρόπους:

• Με την απλή κλινική εξέταση (επισκόπηση)

• Με την δερματοσκόπηση, δηλαδή εξέταση με ειδικό φακό που «φωτίζει» τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες των σπίλων.

• Με την χρήση ψηφιακής δερματοσκόπησης, με φωτογράφηση και ανάλυση από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.  

Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται σε εξειδικευμένα κέντρα με ειδικό εξοπλισμό, που επιτρέπει την φωτογράφιση των σπίλων σε μία δεδομένη στιγμή και την σύγκριση των εικόνων αυτών σε μελλοντική εξέταση του ασθενούς για την ανίχνευση πιθανών αλλαγών σε αυτούς τους σπίλους.    

Πηγη: MEDLAB ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.
• Μια ελιά που βγήκε στο σώμα σας ή ένας σπίλος που άλλαξε στο δέρμα σας χρειάζεται άμεσα διερεύνηση. Ο καρκίνος προλαμβάνεται με την ψηφιακή χαρτογράφηση
• Το αλφάβητο (ABCD) για να προφυλαχθούμε από το μελάνωμα
• Μελάνωμα. Τι είναι; Πώς το καταλαβαίνουμε; Θεραπεύεται;
• Μελάνωμα στο νύχι. Σκούρες γραμμές στα νύχια μπορεί να οφείλονται σε αιμάτωμα ή καρκίνο. Τα διαγνωστικά κριτήρια ABCDEF
• και 
• τα άρθρα για τον καρκίνο του δέρματος

ΠΡΟΣΦΟΡΑ - Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων

Αλέξανδρου Γιατζίδη
Dr.
PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

Σε έξαρση η ψωρίαση λόγω του άγχους και της κατάθλιψης που έφερε η οικονομική κρίση και η πανδημία.

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η 29η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης» το 2004, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψωρίασης, που συσπειρώνει στους κόλπους της γιατρούς και ασθενείς. Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Ψωρίασης είναι να ενημερώσει ασθενείς, ιατρούς και κοινό και να αυξήσει την επίγνωση για την ασθένεια, ώστε να δώσει στους ασθενείς που πάσχουν από Ψωρίαση την προσοχή και την κατανόηση που τους αξίζει.

Παθήσεις του θυρεοειδή και πώς αυτές εκδηλώνονται; Υπό υπερθυρεοειδισμός, όζος, καρκίνος (πίνακας εξετάσεων)

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ο θυρεοειδής είναι ένας πολύ σημαντικός αδένας του σώματος. Βρίσκεται στον λαιμό μας πάνω από την τραχεία μας και αμέσως κάτω από τον λάρυγγα 

Ψηφιακή Δερματοσκόπηση, χαρτογράφηση σπίλων για έλεγχο των ελιών του δέρματος για καρκίνο, μελάνωμα.

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η έκθεση στο ήλιο, του δέρματός μας και μάλιστα αν αυτή έχει οδηγήσει σε έγκαυμα, αυξάνει πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.

Τα τελευταία χρόνια ανησυχητικά αυξάνονται τα κρούσματα μελανώματος στην Ελλάδα. Ο αριθμός των κρουσμάτων του μελανώματος αυξάνεται, οι οφειλόμενοι όμως σε αυτό θάνατοι ακολουθούν πτωτική πορεία, χάρη στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου, τα προγράμματα πρόληψης και την έγκαιρη διάγνωση.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για μελάνωμα

Οι άνθρωποι της πόλης που εκτίθενται απότομα στον ήλιο για συγκεκριμένες περιόδους (κυρίως το καλοκαίρι) και δέχονται μαζεμένη πολλή ηλιακή ακτινοβολία μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες κινδυνεύουν περισσότερο να πάθουν μελάνωμα από τους ναυτικούς και τους αγρότες. Επίσης υψηλού κινδύνου είναι όσοι έχουν πολύ λευκή επιδερμίδα. Υψηλή προδιάθεση για μελάνωμα έχουν επίσης όσοι διαθέτουν βεβαρημένο οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό και κυρίως τα παιδιά που μέχρι την ηλικία των δέκα ετών κάηκαν άσχημα αρκετές  φορές από τον ήλιο. Αυτά τα άτομα , μεγαλώνοντας έχουν 5πλάσιες πιθανότητες να πάθουν μελάνωμα. Τέλος κινδυνεύουν περισσότερο  όσοι  κάνουν σολάριουμ που απογειώνει τον κίνδυνο μελανώματος.

Προειδοποιητικό καμπανάκι για μελάνωμα

Πρέπει να ανησυχήσουμε αν  διαπιστώσουμε αλλαγή στο σχήμα των σπίλων (από συμμετρικό ασύμμετρο), αλλαγή στο χρώμα (διχρωμία, τριχρωμία, συνδυασμούς με μαύρο, καφέ,  ακόμα και γκρι ή ροζ), αν τα όρια του σπίλου γίνουν ακανόνιστα και αν ο σπίλος μεγαλώσει ή αν η διάμετρός του ξεπερνά τα 6 χιλιοστά.. Ένας σπίλος που αιμορραγεί επανειλημμένα ή που έχει επίμονο κνησμό (φαγούρα)

Επειγόντως στον γιατρό

Οποιαδήποτε αλλαγή ωστόσο, ενός παλιού σπίλου ή εμφάνιση ενός νέου σπίλου θα πρέπει να σας οδηγήσει στο γιατρό, ακόμη κι αν δεν έχει παρέλθει το 12μηνο για την επανάληψη της εξέτασης. Η διαπίστωση ότι ένας σπίλος αλλάζει μορφολογία, ματώνει ή εμφανίζει κνησμό είναι λόγοι για να οδηγήσουν κάποιον στο γιατρό του χωρίς καθυστέρηση. Ωστόσο, το μελάνωμα δεν δίνει πάντα σημάδια. Στις περιπτώσεις του μεταστατικού μελανώματος, η εξέλιξη είναι συχνά ασυμπτωματική και ο ασθενής μπορεί να μην έχει αντιληφθεί καμία αλλαγή στο σώμα του.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟ 

ΤΩΝ ΣΠΙΛΩΝ (ΕΛΙΩΝ) ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

ΣΤΟ ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Διάγνωση και θεραπεία

Το μελάνωμα είναι ουσιαστικά θεραπεύσιμο εάν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί όσο ο όγκος είναι επιφανειακός (λεπτού «πάχους» σε ιστολογική εξέταση) και δεν έχει εισβάλει βαθιά στο δέρμα. Η έγκαιρη ανίχνευση του μελανώματος έχει, επομένως, τεράστια σημασία για την πρόγνωση των ασθενών και επιτυγχάνεται με μια απλή εξέταση του δέρματος από εξειδικευμένο γιατρό.

Ο έλεγχος του δέρματος από δερματολόγο γίνεται:

•   Με την απλή κλινική εξέταση (επισκόπηση).

•   Με τη δερματοσκόπηση (εξέταση με ειδικό φακό που «φωτίζει» τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες των σπίλων).

•   Η σύγχρονη τεχνολογία έδωσε ένα ακόμα σημαντικό όπλο στην ιατρική. Είναι το ψηφιακό δερματοσκόπιο. Με αυτό το μηχάνημα ο γιατρός μπορεί να δει στην οθόνη του υπολογιστή μια ελιά μεγεθυμένη μέχρι και 120 φορές έτσι ώστε μπορεί να δει την παραμικρή λεπτομέρεια. Είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικής φωτογράφησης και αρχειοθέτησης των σπίλων, με ταυτόχρονη 'χαρτογράφηση' ολόκληρου του σώματος, αν αυτό είναι απαραίτητο. Aξιοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία, το μηχάνημα βλέπει στοιχεία στον σπίλο που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι ενώ μεγεθύνει τόσο όσο είναι απαραίτητο για τον ιατρό για να διαγνώσει κάποια κακοήθεια. Oι εικόνες από κάθε ελιά του σώματος καταγράφονται, χαρτογραφούνται και αποθηκεύονται σε ατομικό αρχείο. Mε ειδικό πρόγραμμα τέλος αναλύεται κάθε σπίλος και εξάγεται το ποσοστό κινδύνου ανάπτυξης μελανώματος που βοηθά τον ιατρό στην απόφασή του να αφαιρέσει ή να παρακολουθήσει τον όποιο σπίλο.

Ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμήσει κανείς το μελάνωμα είναι να το αποφύγει, λαμβάνοντας όλα τα προληπτικά μέτρα, όπως έκθεση στον ήλιο με μέτρο και ψηφιακή χαρτογράφηση των ελιών του δέρματος.

ΠΗΓΗ MEDLABIATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Η Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων αποτελεί το ΤΕΣΤ ΠΑΠ του δέρματος και η εξέταση γίνεται όλες τις εποχές του έτους και αφορά όλες τις ηλικίες.
• To ψηφιακό δερματοσκόπιο που σώζει από τον καρκίνο του δέρματος
• Ψηφιακή Δερματοσκόπηση για πρόληψη και διάγνωση του καρκίνου του Δέρματος, από Δερματολόγους της Κύπρου

Διαβάστε επίσης σχετικά άρθρα του medlabnews.gr

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

PhD
https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ